Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2022 roku

Sąd Rejonowy w Opocznie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Anna Olejnik

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2022 roku w Opocznie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. G.

przeciwko B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powoda A. G. kwotę 3.663,00 (trzy tysiące sześćset sześćdziesiąt trzy) złote z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 marca 2018 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powoda A. G. kwotę 1.188,51 (jeden tysiąc sto osiemdziesiąt jeden 51/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 716,43 (siedemset szesnaście 43/100) złotych tytułem kosztów postępowania;

5.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa na rzecz powoda A. G. kwotę 201,01 (dwieście dziesięć 01/100) złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet kosztów opinii biegłego;

6.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa na rzecz pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. kwotę 210,01 (dwieście dziesięć 01/100) złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet kosztów opinii biegłego.

Orzeczenie po sprostowaniu

Sygn. akt I C 587/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2022 roku

Sąd Rejonowy w Opocznie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Anna Olejnik

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2022 roku w Opocznie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. G.

przeciwko B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powoda A. G. kwotę 3.663,00 (trzy tysiące sześćset sześćdziesiąt trzy) złote z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 marca 2018 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powoda A. G. kwotę 1.188,51 (jeden tysiąc sto osiemdziesiąt jeden 51/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 716,43 (siedemset szesnaście 43/100) złotych tytułem kosztów postępowania;

5.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa na rzecz powoda A. G. kwotę 201,01 (dwieście jeden 01/100) złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet kosztów opinii biegłego;

6.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa na rzecz pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. kwotę 201,01 (dwieście jeden 01/100) złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet kosztów opinii biegłego.

Sygn. akt I C 587/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 01 września 2022 roku (data nadania) powód A. G., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie adwokata, wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. kwoty 5.043,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 marca 2018 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając żądanie pozwu podał, że w wyniku kolizji drogowej z dnia 11 stycznia 2018 roku uszkodzeniu uległ pojazd marki R. o nr rejestracyjnym (...) należący do W. S. (1). W toku postępowania likwidacyjnego poszkodowany W. S. (1) korzystał z auta zastępczego marki R. (...) w okresie od 11 stycznia 2018 roku do 31 stycznia 2018 roku, to jest 20 dni. Dobową stawka za wynajem pojazdu zastępczego wynosiła 300 złotych netto – 369,- złotych brutto. Powód podniósł, iż zawarł z poszkodowanym umowę cesji wierzytelności, obejmującą prawo do żądania zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 11 stycznia 2018 roku. Wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego pozwany uznał zasadność z tytułu najmu pojazdu zastępczego i wypłacił odszkodowanie z tego tytułu w kwocie 2.337,- złotych /pozew k. 3-5/.

Pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, w odpowiedzi na pozew z dnia 13 października 2020 roku (data nadania) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany co do zasady uznał swoją odpowiedzialność ubezpieczeniową za zaistniałe zdarzenie komunikacyjne, w skład której wchodzi zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego, kwestionując czas najmu oraz wysokość stawki za wynajem samochodu zastępczego, wskazując, że był likwidujący szkodę (...) S.A był w stanie zapewnić poszkodowanemu pojazd zastępczy, którego koszt byłby znacznie niższy i nie przekroczył kwoty 129,- zł netto za dobę. Nadto wskazywał, iż poszkodowany był informowany o możliwości weryfikacji stawki dobowej za najem pojazdu zastępczego w przypadku wynajmu samodzielnie oraz podał pozwanemu maksymalne stawki za wynajem pojazdu zastępczego. Podnosił, iż technologiczny czas naprawy pojazdu był krótszy niż 20 dni, przez które wynajmowany był pojazd zastępczy /odpowiedź na pozew k. 22-26/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 stycznia 2018 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki R. (...) o nr rej. (...) należący do W. S. (1), będącego jego stałym użytkownikiem. Sprawca zdarzenia legitymował się umową ubezpieczenia OC zawartą z pozwanym B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce w W.. Pozwany skorzystał z możliwości likwidacji szkody przez jego ubezpieczyciela, tj. (...) S.A.

/okoliczności bezsporne/

Samochód po zdarzeniu kolizyjnym nie był jezdny. Poszkodowany prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług transportowych. Uszkodzonym pojazdem przewoził na co dzień pasażerów – pracowników do zakładu pracy w W.. Był to samochód 9-osobowy. Samochód zastępczy był poszkodowanemu niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej, brak pojazdu powodowałby utratę zlecenia na przewóz osób. Poszkodowany posiadał w tym czasie inne pojazdy (autobus i busy 18-osobowe), jednak pojazdy te obsługiwały inne linie. Poszkodowany jest płatnikiem podatku VAT.

/dowód: zeznania świadka W. S. (1) k. 72-73, płyta CD koperta k. 74, 00.03.04/

Samochód po zdarzeniu nie nadawał się do dalszej jazdy. W. S. (2) zgłosił szkodę u swojego ubezpieczyciela, podczas zgłoszenia szkody uzyskał również informację, iż w ramach szkody przysługuje mu prawo do samochodu zastępczego. Zarówno wówczas, jak i podczas oględzin pojazdu dopytywał o wynajem samochodu, uzyskując odpowiedź, iż „może być problem z wynajmem pojazdu 9-osobowego”. Wobec powyższego poszkodowany nie kontaktował się już w tej sprawie z ubezpieczycielem i skorzystał z usług powoda , wynajmując u niego pojazd marki R. (...).

/dowód: zeznania świadka W. S. (1) k. 72v-73, płyta CD koperta k. 74, 00.13.55, 00.18.33/

W dniu 11 stycznia 2018 roku powód zawarł z poszkodowanym W. S. (1) umowę najmu pojazdu zastępczego marki R. (...). Strony ustaliły dobową stawkę najmu na kwotę 300,00 zł netto. Umowa została zawarta na czas naprawy samochodu uszkodzonego, tj. do dnia 31 stycznia 2018 roku. Samochód został zwrócony powodowi w dniu 31 stycznia 2018 roku, po zakończonej naprawie.

/dowód: umowa najmu pojazdu k. 11, protokół zdawczo-odbiorczy k. 11v/

W dniu 15 lutego 2018 roku powód wystawił poszkodowanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 7.380,00 zł brutto tytułem wynajmu pojazdu zastępczego przez okres 20 dni, wskazując jako stawkę dobową za wynajem samochodu zastępczego kwotę 300,00 zł netto – 6.000,00 złotych netto plus 23% podatku VAT.

W dniu 11 stycznia 2018 roku poszkodowany przeniósł na powoda swoją wierzytelność wobec ubezpieczyciela wynikającą z umowy wynajmu samochodu zastępczego w związku ze szkodą powstałą w pojeździe W. S. (1) z dnia 11 stycznia 2018 roku z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy szkody.

/dowód: faktura VAT k. 17, umowa cesji k. 12/

Decyzją z dnia 27 lutego 2018 roku ubezpieczyciel przyznał odszkodowanie tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 2.337,00 zł.

/dowód, decyzja k. 18/

Opiniująca w sprawie biegła do spraw techniki samochodowej J. J. (1) podała, iż zarówno pojazd uszkodzony, jak i wynajęty to samochody dostawcze z segmentu D, przystosowane do przewozu 9 osób. Zatem wynajęty pojazd był tej samej klasy co uszkodzony o tym samym przeznaczeniu. Stawki wynajmu pojazdów tej klasy na rynku lokalnym w warunkach, na jakich doszło do wynajęcia pojazdu (bez kaucji, bez wkładu własnego, bez limitu kilometrów) wahały się w 2018 roku od 195,12 zł do 495,00 zł netto (240,00 do 608,85 zł brutto).

Jednocześnie biegła wyliczyła, iż konieczny i niezbędny czas likwidacji szkody w pojeździe W. S. (1), przy uwzględnieniu zakresu uszkodzeń oraz prawidłowej wydajności pracy zakładu naprawczego wynosi od 11 stycznia 2018 roku do 1 lutego 2018 roku, tj. 22 dni (21 dób).

/dowód: opinia biegłej J. J. i opinia uzupełniająca k. 80-116, 124-134/

Sąd dokonał powyższych ustaleń faktycznych na podstawie okoliczności bezspornych, dokumentów urzędowych i prywatnych oraz na podstawie zeznań świadka W. S. (1). Sąd dał wiarę jego zeznaniom, choć z uwagi na upływ czasu świadek nie pamiętał szczegółów związanych z likwidacją szkody.

Sąd oparł się także na sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania opinii biegłej sądowej z zakresu techniki samochodowej. Sąd uznał przedmiotową opinię za wiarygodną w całości i w pełni podzielił wnioski biegłej. Opinia ta została sporządzona w sposób rzetelny, była logiczna, spójna, nie zawierała sprzeczności. Biegła udzieliła odpowiedzi na pytanie sformułowane w tezie dowodowej. Trzeba jednocześnie zaznaczyć, iż biegła jest osobą odznaczającą się niekwestionowanymi kwalifikacjami, kompetentną i posiada duże doświadczenie w sporządzaniu tego typu opinii. Nie można również pomijać tego, że biegła swoje stanowisko w tym przedmiocie sformułowała po zapoznaniu się ze zgromadzoną w aktach sprawy dokumentacją, została zatem sporządzona nie na podstawie arbitralnej i formułowanej a priori oceny, lecz w oparciu o obiektywny i rzetelnie zebrany materiał badawczy, który potwierdzał prawidłowość wyrażonych przez biegłą twierdzeń. Zważyć też należy, że ugruntowany jest w orzecznictwie pogląd, według którego Sąd w sprawie do rozstrzygnięcia której wymagane są wiadomości specjalistyczne nie może wydać orzeczenia wbrew wnioskom wypływającym z opinii uznanej przez tenże Sąd za fachową i rzetelną (zob. np. wyrok SN z 26/10/2006 I CSK 166/06 - publ. Lex nr 209297 lub II UK 277/04 OSNP 2006/5-6/97).

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego roszczenie strony powodowej zasługiwało na uwzględnienie co do zasady i w części co do wysokości.

Należy podkreślić, że strony nie kwestionowały stanu faktycznego w niniejszej sprawie, w zakresie okoliczności kolizji oraz odpowiedzialności B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. za skutki zdarzenia z dnia 11 stycznia 2018 roku, co było niesporne. Niesporne było, że osoba ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego spowodowała uszkodzenie samochodu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...). W takiej sytuacji Sąd zaniechał szczegółowego badania tych okoliczności, gdyż nie budzą one wątpliwości, co do swojej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Pozwany nie zakwestionował również faktu zawarcia przez poszkodowanego z powodem umowy najmu samochodu oraz cesji wierzytelności, a także ich treści. Kwestią sporną pomiędzy stronami pozostawała jedynie stawka dobowa za najem samochodu zastępczego oraz zasadny okres najmu samochodu zastępczego.

Z okoliczności, iż pozwany częściowo wypłacił odszkodowanie z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego wynika, iż w toku postępowania likwidacyjnego nie miał zastrzeżeń co do zasadności wynajmu auta.

Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli. W myśl art. 4 ustawy ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy, w obowiązkowych ubezpieczeniach OC odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem. Z uwagi zaś na to, iż w sprawach nieuregulowanych zastosowanie znajdą przepisy kodeksu cywilnego (tak art. 22 ust. 1 ustawy), to w myśl art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Odpowiedzialność sprawcy szkody zasadza się na przepisie art. 436 § 2 k.c., zgodnie z którym w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Nadto zastosowanie znajduje art. 363 k.c., a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń – zasady określone w § 2 tego przepisu. Powszechnie przyjmuje się również, iż w polskim systemie prawnym obowiązuje zasada pełnego odszkodowania. Zakres obowiązku naprawienia szkody normuje w podstawowy sposób art. 361 k.c. Nakłada on – co do zasady – na zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedzialność ograniczaną normalnymi następstwami działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła oraz stratami, które poszkodowany poniósł bądź (także) korzyściami, których w wyniku wyrządzenia szkody nie uzyskano. Pozwany nie kwestionował tego, że sprawcą szkody była osoba, która była w tym czasie ubezpieczona z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanego, niesporny był również zakres uszkodzeń pojazdu i sposób rozliczenia szkody. Sporną natomiast okazała się kwestia zasadności żądania odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego przekraczające stawki zaakceptowane przez ubezpieczyciela.

Zasadą wynikającą z orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych jest to, iż rzeczona stawka w konkretnym przypadku winna zostać ustalona w celowej i ekonomicznie uzasadnionej wysokości oraz, że występuje powszechnie na rynku lokalnym. Ciężar wykazania powyższego, w myśl art. 6 k.c. spoczywa na powodzie, albowiem to on wywodzi z tej okoliczności korzystne dla siebie skutki prawne, zaś pozwany stawki te kwestionuje. W niniejszej sprawie obrona pozwanego skupiała się na tym, iż uzasadnioną była wysokość dobowej stawki w wysokości 129,- zł w przypadku pojazdu segmentu jak pojazd wynajmowany –taką bowiem stawkę określił przesyłając poszkodowanemu instrukcję dotyczącą najmu pojazdu w firmie zewnętrznej. Pozwany nie wykazał, by on czy likwidujący szkodę (...) S.A. informował poszkodowanego o możliwości weryfikacji stawki także w wypadku, gdy pojazd wynajął już wcześniej. Poszkodowany wyjaśnił, iż uzyskał informację, iż co do zasady przysługuje mu możliwość wynajmu pojazdu zastępczego oraz że ubezpieczyciel nie dysponuje pojazdami takim jak uszkodzony. Informacje te uzyskał od osób, które w mniemaniu poszkodowanego, reprezentowały ubezpieczyciela. Obiektywnie mógł on mieć przeświadczenie o ich kompetencji w tym zakresie, gdyż była to osoba przyjmująca szkodę (agent ubezpieczeniowy) czy rzeczoznawca z ramienia ubezpieczyciela. Dało to poszkodowanemu uzasadnione przeświadczenie, iż samochód o parametrach i przeznaczeniu, jakiego potrzebował, musi zorganizować sobie we własnym zakresie. Co też uczynił, korzystając z usług powoda.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż ugruntowany jest w szerokim orzecznictwie sądów powszechnych pogląd, że poszkodowany decydując się na najem pojazdu zastępczego nie jest obowiązany poszukiwać firmy, która oferuje najtańsze usługi tego typu. Musi jednak mieć na względzie, iż wynajęty pojazd nie może być klasy wyższej niż pojazd uszkodzony oraz by stawka za najem nie może odbiegać znacząco od stawek występujących na rynku lokalny. Samochód wynajęty i samochód uszkodzony są tej samej klasy – ta sama marka i model. Zastosowana przez powoda stawka mieści się w granicach stawek stosowanych na rynku lokalnym, co wynika z opinii biegłej. Jest ona stawką średnią stosowaną na rynku lokalnym.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu, stawki wynajmu pojazdu zastępczego stosowane przez powoda nie mogą być na tle okoliczności niniejszej sprawy uznane za nadmiernie wygórowane.

Również czas wynajmu pojazdu zastępczego, co początkowo nie było kwestionowane przez likwidującego szkodę, jest w pełni uzasadniony czasem niezbędnym do naprawy uszkodzonego pojazdu.

Jednak Sąd miał na względzie, iż jak zeznał poszkodowany, prowadzi on działalność gospodarczą i jest płatnikiem podatku VAT. Zgodnie więc z poglądem judykatury i orzecznictwa w takich przypadkach wypłacane odszkodowanie winno być w kwotach netto.

Reasumując, powodowi należy się odszkodowanie za wynajem pojazdu zastępczego w kwocie 6.000,00 zł (stawka 300,00 zł netto x 20 dni), a skoro pozwany uiścił z tego tytułu kwotę 2.337,00 zł, do dopłaty pozostaje kwota 3.663,00 zł.

Mając powyższe na względzie Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku, uznając powództwo w pozostałym zakresie za niezasadne (pkt. 2).

O odsetkach Sąd orzekł w myśl art. 481 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz art. 482 k.c.. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania ubezpieczyciel wydał w dniu 27 lutego 2018 roku, a więc Sąd uznał, iż mając świadomość wysokości kosztów najmu pojazdu zastępczego od dnia wydania decyzji pozostaje w opóźnieniu. Powód żądał odsetek od dnia 29 marca 2018 roku (po 30 dniach od decyzji), dlatego Sąd orzekł zgodnie z żądaniem.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., stosując zasadę stosunkowego ich rozdzielenia.

Powód poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 2.815,99 zł, na które złożyły się: opłata od pozwu wysokości 400,- złotych, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1.800,- złotych (§ 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17,- złotych oraz część kosztów opinii biegłego w wysokości 598,99 złotych.

Pozwany poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 2.415,99 zł, na które złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1.800,- złotych (§ 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych), opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17,- złotych oraz część kosztów opinii biegłego w wysokości 598,99 złotych.

Skarb Państwa pokrył tymczasowo koszty sporządzenia opinii uzupełniającej w wysokości 716,43 zł.

Łącznie koszty procesu wyniosły 5.948,41 złotych. Powód wygrał proces w 72,64%, obciążają go zatem koszty w stosunku, w jakim oddalono powództwo, czyli 27,36%, co stanowi kwotę 1.627,48 złotych. Faktycznie powód poniósł koszty w wysokości 2.815,99 zł, stąd różnicę w kwocie 1.188,51 złotych Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów procesu w punkcie 3.

Pozostałe koszty procesu ponad kwotę 1.627,48 zł obciążają pozwanego, zatem zobligowany jest również do zwrotu kosztów opinii uzupełniającej, które tymczasowo pokrył Skarb Państwa (pkt. 4 wyroku).

Na podstawie art. 84 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku Sąd zwrócił stronom – powodowi oraz pozwanemu (które faktycznie dokonały wpłaty zaliczki na poczet kosztów opinii biegłego) różnicę wynoszącą po 210,01 zł pomiędzy uiszczoną zaliczką na poczet opinii biegłego a faktycznymi kosztami jej sporządzenia (pkt. 5 i 6 wyroku)