Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2012 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - SSO Zbigniew Podedworny (spr.)

Sędziowie SSO Bożena Miśkowiec

SSR del. Tomasz Pałdyna

Protokolant sekr. sądowy Agnieszka Godziebiewska

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2012 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. J., D. K. i P. J.

przeciwko D. P.

o wydanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego (...)w Warszawie

z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt XVI C 898/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok ten sposób, że powództwo oddala i zasądza solidarnie od powodów J. J., D. K. i P. J. na rzecz pozwanego D. P. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania;

2.  zasądza od powodów J. J., D. K. i P. J. na rzecz pozwanego D. P. kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej.

Sygn. akt V Ca 2080/12

Uzasadnienie:

J. J., D. K.oraz P. J.wnieśli o nakazanie, aby pozwany D. P.wydał im, jako wierzycielom solidarnym 119 m2 podłogi drewnianej - deska dąb, grubość 14 mm, szerokość 100 mm, długość od 400 mm do 10.000 mm, ułożonej w pokojach na piętrze domu jednorodzinnego w W., w Dzielnicy (...), przy ul. (...).

Ponadto powodowie wnieśli o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

Pozwany D. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Wyrokiem z 15 marca 2012r. Sąd Rejonowy (...) w Warszawie:

1.  nakazał pozwanemu D. P.wydanie solidarnie powodom J. J., D. K.i P. J.119 m ² podłogi drewnianej - deska dąb, grubości 14 mm, szerokości 100 mm, długości od 400 mm do 10.000 mm, ułożonej w pokojach na piętrze domu jednorodzinnego w przy
ul. (...) w W., stanowiącej przedmiot umowy wykonania podłogi drewnianej zawartej 22 lutego 2008r.;

2.  zasądził od pozwanego D. P. na rzecz solidarnie na rzecz powodów kwotę 471 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  oddalił wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

Sąd Rejonowy orzekając jak wyżej miał za podstawę następujące ustalenia faktyczne:

J. J., D. K.oraz P. J., prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej (...)w H.(wykonawcy), zawarli
22 lutego 2008r. z D. P.(zamawiającym) umowę o dzieło, której przedmiotem było wykonanie z materiałów wykonawcy podłogi drewnianej z deski dębowej o wymiarach 14 x 100 x 400-1800 kl. (...). Strony ustaliły wysokość wynagrodzenia z tytułu wykonania tejże umowy na kwotę 23 700 zł.

Po zakończeniu robót, D. P. stwierdził usterki dzieła w postaci wcinek powstałych w trakcie cyklinowania, szpar pomiędzy deskami, niedokładnego szpachlowania oraz niedokładnego lakierowania.

Usterki te zostały potwierdzone w prywatnej opinii rzeczoznawcy z zakresu parkieciarstwa, podłóg drewnianych i drewnopodobnych oraz parkietów zabytkowych B. C..

W związku z powyższym, powołując się na regulację art. 8 ust. 4 ustawy z 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, pismem z 4 sierpnia 2009r. D. P. odstąpił od powyższej umowy, oświadczając, że podłoga jest niezgodna z umową ze względu na wady polegające
na nieodpowiedniej jakości materiału, która prawdopodobnie przyczyniła się do powstania wielu szczelin w parkiecie, nierówności w hollu, odkrycia wypustku deszczułek i wyrwania drewna oraz widocznych miejscowo wytrąceń i pikli.

Pismem z 1 września 2009r. zażądał natomiast zwrotu kwoty 25 456,80 zł uiszczonej na poczet wynagrodzenia z tytułu wykonania umowy, powiększonej o koszty sporządzenia opinii rzeczoznawcy.

Wykonawcy nie uwzględnili reklamacji zamawiającego, stwierdzając, że wyboru materiału do wykonania robót dokonał zamawiający i brak jest podstaw do odstąpienia od umowy.

W związku z powyższym D. P. wniósł do Sądu Rejonowego w Białymstoku pozew o zapłatę kwoty 30 456,80 zł tytułem zwrotu wynagrodzenia za wadliwe wykonanie montażu podłogi drewnianej, także schodów, powiększonego o koszty sporządzenia ww. prywatnej opinii.

W toku postępowania w sprawie przeprowadzony został dowód z opinii biegłego
z zakresu parkieciarstwa. Powołując się na tę opinię, Sądy obu instancji ustaliły, że podłoga zamontowana przez J. J., D. K.oraz P. J.w lokalu pozwanego posiada liczne wady, za których powstanie odpowiedzialność ponosi wykonawca, zaś ewentualne ich usunięcie nie jest możliwe. W celu usunięcia wad konieczna była wymiana posadzki w całości. Nadto, użyty przez powodów materiał (podłoga) nie mógł być użyty w pracach parkieciarskich, ponieważ nie był zgodny z załączoną przez producenta deklaracją zgodności „(...) ” z 26 maja 2008r. Wystawienie go zatem do sprzedaży było sprzeczne z ustawą.

Wyrokiem z 14 marca 2011r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt: I C 1356/09, Sąd Rejonowy w Białymstoku uwzględnił w całości powództwo D. P., uznając, że przedmiot umowy o wykonanie podłogi, jak również umowy o wykonanie schodów był w chwili wydania niezgodny z umową, a stwierdzone wady spowodowały
po stronie powoda nabycie uprawnienia do odstąpienia od umowy, z którego powód skutecznie skorzystał. Skutkiem zaś wykonania prawa odstąpienia powinien być, zdaniem Sądu Rejonowego, zwrot świadczeń stron stosownie do treści art. 395 § 2 k.c.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z 20 lipca 2011r. II Ca 482/11 zmienił wyrok sądu pierwszej instancji jedynie w zakresie zasądzenia kwoty 5000 zł tytułem zwrotu wynagrodzenia za wykonanie schodów.

W związku z treścią wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku, pismem z 21 lipca 2011r. J. J., D. K. i P. J. poinformował D. P., że na mocy art. 498 k.c. z zasądzonej na jego rzecz prawomocnie kwoty
25 456 zł potrąca kwotę 10 100 zł nieopłaconego wynagrodzenia, należnego jego mocodawcom za wykonanie schodów oraz zwrócił się o podanie numeru rachunku bankowego, na który ma zostać przekazana pozostała po potrąceniu kwota 15 536 zł
i zasądzone koszty postępowania. Ponadto wezwał D. P. do wydania, zgodnie z treścią art. 395 § 2 k.c., spełnionego przez nich jako wspólników spółki cywilnej (...) świadczenia wzajemnego (podłogi) w terminie 7 dni.

Wobec braku odpowiedzi na powyższe wezwanie, pismem z 4 sierpnia 2011r. powodowie złożyli w ich imieniu D. P. oświadczenie o skorzystaniu, w trybie art. 496 k.c., z prawa zatrzymania świadczenia wzajemnego do czasu wydania przedmiotu umowy (k. 11-12).

Powyższe pisma zapoczątkowały wymianę korespondencji między stronami, związanej z realizacją ich wzajemnych zobowiązań wynikających ze skutecznego odstąpienia przez D. P. od umowy o wykonanie podłogi.

W piśmie z 23 sierpnia 2011r. pozwany poinformował powodów o skierowaniu wniosku o wszczęcie egzekucji zasądzonej w/w wyrokiem należności oraz o wyrażeniu gotowości wydania spornej podłogi. Oświadczył również, że nie będzie go kwestionował potrącenia w wysokości 10 100 zł dokonanego przez powodów oraz zapowiedział, że wniosek o wszczęcie egzekucji zostanie ograniczony o potrąconą kwotę. Oświadczył także, że gotów jest wydać powodom podłogę po uzgodnieniu terminu demontażu. Jednocześnie uprzedził,
że w celu zdjęcia podłogi konieczne będzie wykonanie szeregu dodatkowych czynności:
zdemontowanie posadzki bez uszkodzenia listew przypodłogowych, futryn, drzwi oraz zabezpieczenie mebli i innych sprzętów domowych przed zniszczeniem i zabrudzeniem. Nadto zwrócił uwagę na koszty, jakie generować będzie czasowa niemożność korzystania z domu w trakcie demontażu, jak również wyraził oczekiwanie przywrócenia posadzek podłogowych do stanu sprzed montażu podłogi (k. 13-16).

Powodowie pismem z 1 września 2011r. wyznaczyli D. P. termin wydania podłogi na 15 września 2011r. - wskazując, że wszelkie niedogodności związane z jej demontażem były pozwanemu znane w chwili odstępowania od przedmiotowej umowy (k. 17-18).

Wszczęte przeciwko J. J., D. K. oraz P. J. postępowanie egzekucyjne doprowadziło do przymusowego ściągnięcia na rzecz D. P. całości należności, zasądzonej na jego rzecz przedmiotowymi wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku i Sądu Okręgowego w Białymstoku

D. P. nie wydał natomiast powodom będącej przedmiotem sporu podłogi (bezsporne).

W swych rozważaniach Sąd pierwszej instancji powołał treść art. 494 k.c. i wskazał, że oświadczenie o odstąpieniu od umowy uchyla skuteczność zawartej umowy z mocą wsteczną (ex tunc). W konsekwencji strony nie tylko zwolnione są z obowiązku dalszych świadczeń wynikających z umowy, ale powinny zwrócić świadczenia już spełnione. Przepis art. 494 k.c. określa niewątpliwie konsekwencje obligacyjne oświadczenia o odstąpieniu od umowy wzajemnej w związku z niewykonaniem zobowiązania.

W judykaturze dominujący jest pogląd, że jeżeli przedmiotem świadczenia były rzeczy ruchome, odstąpienie od umowy wywołuje także skutek rzeczowy i własność rzeczy ruchomej przechodzi z powrotem na zbywcę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26 listopada 1997r., II CKN 458/97, uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 27 lutego 2003r.
III CZP 80/02).

Sąd wskazał powołując się na poglądy doktryny, iż bezpośrednią konsekwencją odstąpienia od umowy z mocą ex tunc powinien być powrót do takiego stanu prawnego, jak gdyby umowa nie była zawarta.

Sąd pierwszej instancji wskazał, iż w realiach niniejszej sprawy nie znajduje zastosowania przepis art. 395 § 2 k.c. albowiem reguluje on umowne prawo odstąpienia, rozumiane, jako dodatkowe zastrzeżenie umowne. Zastrzeżenie umownego prawa odstąpienia nie wpływa jednak na uprawnienia kontrahentów do odstąpienia od umowy przyznane im mocą ustawy, a jednocześnie owe przepisy nie mają zastosowania do umownego prawa odstąpienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 stycznia 1998r. III CKN 279/97).

W podsumowaniu powyższego Sąd Rejonowy wskazał, iż podstawowym warunkiem żądania zwrotu świadczenia wykonanego w ramach umowy wzajemnej jest stwierdzenie skuteczności odstąpienia od tejże umowy, a to zostało przesądzone w/w wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z 14 marca 2011r., z uwzględnieniem jego zmiany dokonanej przez Sąd Okręgowy w Białymstoku. Natomiast w przedmiocie zasadności i skuteczności odstąpienia od umowy wykonania podłogi, a co za tym idzie - uwzględnienia roszczenia D. P. co do zasady, apelacja została przez Sąd Okręgowy oddalona.

Sąd Rejonowy wskazał, iż orzeczenia te miały charakter prejudycjalny dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, powołując jednocześnie treść art. 366 k.c.

Sąd pierwszej instancji uznał jednocześnie, iż w kontekście przesłanek zasadności roszczenia powodów będącego przedmiotem niniejszego procesu kwestia ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie o sygn. I C 1356/09 Sądu Rejonowego w Białymstoku, w zakresie skuteczności odstąpienia od umowy oraz nie związania stron stosunkiem obligacyjnym, którego przedmiotem miałaby być opisana w petitum pozwu podłoga, ma oczywisty wpływ na niniejszą sprawę. Również bowiem to rozstrzygnięcie uzależnione było od stwierdzenia, czy złożone przez D. P. oświadczenie o odstąpieniu od umowy było skuteczne, a co za tym idzie, czy wywoływało skutki prawne w zakresie rozwiązania, z mocą wsteczną, umowy o dzieło w postaci montażu podłogi.

Stwierdzenie skutecznego odstąpienia przez D. P. od umowy implikuje możliwość żądania zwrotu spełnionych przez strony świadczeń.

W realiach niniejszej sprawy powodowie zwrócili D. P. zasądzoną przez Sąd kwotę wynagrodzenia za wykonanie dzieła. Pozwany natomiast nie wywiązał się ze swojego obowiązku, jakim jest zwrot podłogi.

Mając na uwadze rzeczowy skutek odstąpienia od umowy wzajemnej, której przedmiotem są rzeczy ruchome, przedmiotowe roszczenie podlega badaniu w kontekście spełnienia przesłanek z art. 222 § 1 k.c. Niewątpliwe oraz niekwestionowane było, że pozwany, niebędący właścicielem podłogi, pozostaje w jej posiadaniu, bez jakiegokolwiek tytułu prawnego. Co więcej, sama kwestia obowiązku wydania niniejszej podłogi co do zasady nie była sporna pomiędzy stronami. Pozwany wyrażał wręcz gotowość jej zwrotu, przedstawiając jednocześnie pewne warunki. W związku jednak z istniejącym po stronie pozwanego obowiązkiem wydania podłogi, a nie jedynie umożliwienia dokonania tego powodom, czy też dokonania jej zwrotu, ale przy jednoczesnej wpłacie „zaliczki” na poczet związanych z demontażem podłogi kosztów, to jego obciążają niedogodności, zarówno fizyczne jak i finansowe, wydania powodom podłogi.

Oczywiste jest, że w przypadku odstąpienia od umowy z powodu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową konsumentowi, zgodnie z treścią art. 494 k.c. przysługuje żądanie naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. Znajdzie tu zastosowanie art. 471 k.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 maja 2005r. III CK 586/04).

Należne odstępującemu od umowy odszkodowanie powinno kompensować całą szkodę (damnum emergens i lucrum cessans), do jakiej doprowadziło niewykonanie zobowiązania; nie tylko uszczerbek wywołany zwłoką, ale także koszty poniesione po odstąpieniu od umowy. W wyroku z 26 maja 2006r. (V CSK 85/06, LEX nr 195428) Sąd Najwyższy uznał, że nawet ewentualna niemożność wykazania utraconych korzyści nie wyłącza uprawnienia do żądania naprawienia szkody polegającej na pomniejszeniu majątku poszkodowanego (por. także W. Popiołek (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz..., t. II, 2009 r., art. 494, nb 6; K. Zagrobelny (w:) E. Gniewek, Komentarz, 2008 r., art. 494, nb 4).
W przypadku poniesienia przez odstępującego od umowy konsumenta (w stosunku do którego nie stosuje się przepisów art. 556-581 k.c. - art. 1 ust. 4 ustawy z 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego) kosztów, które zostały wygenerowane bezpośrednio w związku z koniecznością wydania przedmiotu umowy, będzie mógł on domagać się ich zwrotu na zasadach ogólnych
(art. 494 k.c. w zw. z art. 471 k.c.). Powyższe rozważania rozstrzygają częściowo kwestię pierwszego z podniesionych przez pozwanego zarzutów, a mianowicie sprzeczności żądania powodów z art. 5 k.c., a dotyczącego dolegliwości spowodowanych koniecznością demontażu podłogi.

Odnosząc się natomiast do pozostałych argumentów pozwanego, w ocenie Sądu Rejonowego żądanie powodów w sposób oczywisty zmierza do realizacji ich prawa podmiotowego. Nawet w sytuacji, jeżeli wartość podłogi jest nieznaczna, a samo roszczenie - nieopłacalne ekonomicznie, tym niemniej jest ono zasadne, a do tego usprawiedliwione - m.in. właśnie w kontekście zasad współżycia społecznego. Pozwany bowiem w obecnym stanie rzeczy uzyskał zarówno zwrot świadczonej powodom kwoty tytułem wynagrodzenia za zamontowaną podłogę, jak i samą podłogę. Faktem jest, że nadal z niej korzysta, tym niemniej w przyszłości będzie zmuszony położyć nową - niewadliwą posadzkę. A zatem żądanie powodów zmierza de facto do realizacji interesów obu stron procesu, czemu pozwany także nie zaprzeczał.

Natomiast niezgodne z powołanymi przepisami byłoby uzależnianie zwrotu przedmiotu rozwiązanej umowy od woli odstępującego, którego roszczenia zostały już zaspokojone. Właśnie taka postawa mogłaby zostać wręcz uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego, nie zaś rozpoznawane żądanie, którego treść jest również ostatecznie celem samego pozwanego.

Dodać przy tym należy, że istotą prawa cywilnego jest strzeżenie praw podmiotowych, a zatem wszelkie rozstrzygnięcia prowadzące do redukcji bądź unicestwienia tych praw mają charakter wyjątkowy. Odmowa udzielenia ochrony prawnej na podstawie art. 5 k.c., z uwagi na jego wyjątkowy, w powyższym ujęciu, charakter, musi być uzasadniona istnieniem okoliczności rażących i nieakceptowanych w świetle powszechnie uznawanych w społeczeństwie wartości (wyrok Sądu Najwyższego z 25 sierpnia 2011r. II CSK 640/10).

Opisany w poprzednim akapicie charakter omawianego zarzutu był wielokrotnie potwierdzany w judykaturze, dodać jedynie przy tym należy, że w realiach niniejsze sprawy nie zachodzą w ocenie Sądu tak nadzwyczajne okoliczności związane z trudnościami
w zadośćuczynieniu żądaniu powodów, aby uzasadniały jego oddalenie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 25 listopada 2009r., I ACa 495/09, postanowienie Sądu Najwyższego z 9 kwietnia 2010r. III CZP 15/10, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie
z 5 maja 2010r. III APa 4/10, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 3 listopada 2010r.
I ACa 578/10). Najbardziej wyrazistym tego przejawem jest sama postawa pozwanego, który,
do momentu wytoczenia powództwa, był skłonny wydać tę podłogę, a zatem zgodził się z roszczeniem powodów, które w toku procesu w sposób stanowczy zanegował.

Reasumując, niezasadny okazał się zarzut niezgodności żądania powoda z art. 5 k.c.

Odnosząc się natomiast do podnoszonego przez pozwanego zarzutu zatrzymania, Sąd Rejonowy również uznał go za niezasadny. Przede wszystkich chybione było powoływanie się pozwanego na art. 461 k.c., albowiem dotyczy on wykonania istniejącego zobowiązania wzajemnego, nie zaś roszczeń stron zaistniałych po odstąpieniu od umowy. Taką wszak sytuację reguluje art. 496 k.c., zgodnie z którym jeżeli wskutek odstąpienia od umowy strony mają dokonać zwrotu świadczeń wzajemnych, każdej z nich przysługuje prawo zatrzymania, dopóki druga strona nie zaofiaruje zwrotu otrzymanego świadczenia albo nie zabezpieczy roszczenia o zwrot.

Jednakowoż również sytuacja opisana w tym przepisie nie zaistniała w niniejszej sprawie. Regulacja ta dotyczy bowiem jedynie świadczeń, które były przedmiotem umowy, które uległa rozwiązaniu. Pozwany natomiast podnosił zarzut zatrzymania do czasu zabezpieczenia przez powodów roszczenia o pokrycie szkód i kosztów wynikłych z demontażu. Koszty te zaś, jak wskazywano powyżej, podlegają rozliczeniu na zasadach ogólnych, wynikających z art. 471 k.c. Z pewnością nie stanowią one przedmiotu umowy stron, ale wynikają z ustawy. W związku zatem z różnorodnością roszczeń stron (powodów -zwrot połogi świadczonej w ramach wykonania umowy i pozwanego - zabezpieczenie kosztów jej demontażu, jako szkody wynikłej niewywiązania się przez powodów z umowy) zarzut pozwanego był nieuprawniony i jako taki nie mógł zostać uwzględniony, a co za tym idzie - nie tamował, a w szczególności nie niweczył żądania powodów.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł w pkt. 1 sentencji zgodnie z żądaniem powodów.

W przedmiocie kosztów postępowania (pkt. 2 sentencji) Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W związku z żądaniem pełnomocnika powodów zgłoszonym zarówno w pozwie, jak i na rozprawie w dniu 8 marca 2012 r., na której złożył on spis kosztów (k. 43). Sąd obciążył pozwanego D. P., jako przegrywającego ten proces, obowiązkiem zwrotu tychże kosztów solidarnie na rzecz powodów. Na koszty te składały się: opłata od pozwu w kwocie 30 złotych (art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych /tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 90, póz. 594 z późn. zm./), wynagrodzenie pełnomocnika powoda, będącego radcą prawnym w kwocie 100 złotych (o czym niżej), kwota 324 złote z tytułu zwrotu kosztów dojazdu pełnomocnika do siedziby Sądu (art. 98 § 3 k.p.c. i § 2 ust. 1 b) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy /Dz.U. z 2002 r., Nr 27, póz. 271 z późn. zm./) oraz kwota 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (k. 3 - pełnomocnictwo; k. 4-dowód przelewu).

Wynagrodzenie pełnomocnika powodów nie mogło zostać zasądzone w wynikającej ze złożonego spisu kosztów kwocie 1.000 złotych, ponieważ zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, póz. 1349 z późn. zm.) zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 3-4. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. Przesłanki wyznaczające górną granicę opłaty za czynności radcy prawnego w postępowaniu sądowym mają zatem charakter łączny, a osiągnięcie pułapu którejkolwiek z nich uniemożliwia zasądzenie kwoty limit ten przekraczającej. W niniejszej sprawie opłata minimalna - w związku z określeniem wartości spornej podłogi na kwotę 100 złotych, wynosi 60 złotych (§ 6 pkt 1 cyt. rozporządzenia), a jej sześciokrotność - 360 złotych. Ponieważ jednak kwota ta przekracza wartość przedmiotu sprawy - zasądzeniu podlegać mogło jedynie wynagrodzenie w kwocie odpowiadającej tejże wartości określonej w pozwie, a zatem 100 złotych.

W punkcie 3 sentencji Sąd oddalił zawarty w pozwie wniosek powodów o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności, uznając - wbrew twierdzeniom powodów wyrażonym w pozwie, że ich roszczenie nie zostało przez pozwanego uznane w rozumieniu art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c.

Uznanie bowiem powództwa (o którym mowa również w art. 213 § 2 k.p.c.) jest czynnością dyspozytywną strony w procesie, nie zaś oświadczeniem wiedzy strony o zasadności żądania co do zasady i złożonym poza procesem, przy jednoczesnym zanegowaniu części istotnych elementów tegoż żądania. Uznanie powództwa powinno być -jak każda czynność procesowa - wyraźne oraz jednoznacznie określone i nienasuwające wątpliwości co do swej treści oraz zakresu, w jakim pozwany uznaje zgłoszone w pozwie roszczenie i godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego powództwo. Jest to stanowcze, bezwarunkowe oświadczenie woli i wiedzy pozwanego (tak P. Telenga: Komentarz do art. 213 kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U.64.43.296) [w:] A. Jakubecki (red.), J. Bodio, T. Demendecki, O. Marcewicz, P. Telenga, M.P. Wójcik: Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz. Wyd. Zakamycze, 2005 r., wyd. II).

W realiach niniejszej sprawy D. P. przyznał istnienie po jego stronie obowiązku zwrotu przedmiotowej podłogi. Jednocześnie jednak zgłosił szereg zastrzeżeń dotyczących sposobu wykonania tego obowiązku, począwszy od konieczności zapłaty na poczet zabezpieczenia kosztów demontażu określonej kwoty, a kończąc na - jak stwierdził jego pełnomocnik na rozprawie w dniu 8 marca 2012 r. - konieczności wyznaczenia na to określonego terminu. Ostatecznie, pozwany - odnosząc się merytorycznie do roszczenia powoda - wniósł o oddalenie powództwa.

Powyższy wyrok został zaskarżony w całości przez pozwanego, który wniósł o

1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości;

2) zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu za obydwie instancje, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych;

3) dopuszczenie nowych dowodów w postaci dokumentów (ofert) wymienionych w treści uzasadnienia, które pozwany otrzymał dopiero po zapadnięciu zaskarżonego wyroku.

Apelację oparł na:

I. zarzucie naruszenia prawa materialnego, w szczególności przepisów:

1)  art. 5 kc oraz art. 5 kc w zw. z art. 494 kc - poprzez uznanie, że roszczenie powodów nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem roszczenia wynikającego z art. 494 kc.,

2)  art. 461 § l kc - poprzez błędną wykładnię a w konsekwencji uznanie, że pozwanemu nie przysługuje prawo zatrzymania przedmiotowej podłogi.

Sąd Okręgowy orzekł, co następuje:

Apelacja jest zasadna, aczkolwiek w części z innych względów, niż podnosi powód.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, lecz nie wszystkie jego wnioski prawne można podzielić.

Przede wszystkim należy zauważyć, że przedmiotowe deski zostały zużyte na podłogę w budynku wzniesionym na nieruchomości gruntowej. Bezspornym jest, ze nie można ich wydać bez ich uszkodzenia w trakcie demontażu podłogi. Oznacza to, że stały się one częścią składową nieruchomości w rozumieniu art. 47 § 2 kc. Część składowa rzeczy nie może zaś być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 kc). Skoro zaś deski te stały się częścią składową nieruchomości, nie można traktować ich jako odrębną ruchomość, której właścicielami w wyniku odstąpienia od umowy przez pozwanego stali się na powrót powodowie. Dzielą one bowiem los nieruchomości, której częścią składową się stały. Nie można bowiem ze względu na art. 47 § 1 kc żądać skutecznie wydania części składowej rzeczy. Już z tego względu należało zmienić zaskarżony wyrok poprzez oddalenie powództwa.

Niemniej wskazać należy, że w ocenie Sądu Okręgowego zaskarżone orzeczenie narusza art. 5 kc. W istocie bowiem w razie uwzględnienia powództwa powodowie nie uzyskaliby żadnej wartości ekonomicznej. Deski tworzące podłogę zostały wycenione przez powodów na 100 zł i wydaje się, że jest to wartość znacznie zawyżona. Koszt demontażu podłogi wielokrotnie przewyższa ich wartość. Niewątpliwie ze względu na wady podłogi pozwany będzie zmuszony wcześniej lub później dokonać jej demontażu i ponownego położenia podłogi. Wiąże się to z kosztami, jakie przynajmniej tymczasowo pozwany będzie musiał ponieść. O terminie wykonania tych prac powinien samodzielnie decydować pozwany w zależności posiadanych środków i czasu, jaki jest niezbędny na dopilnowanie prac. W żadnym wypadku termin ten nie powinien być wymuszany przez powodów, którzy wykonali usługę na tyle wadliwie, że jedynym sposobem usunięcia wad posadzki jest jej demontaż zwłaszcza, że to niewątpliwie oni doprowadzili swym postępowaniem do patologicznej sytuacji, w jakiej znalazły się strony.

Zmiana orzeczenia skutkowała zmianą rozstrzygnięcia o kosztach procesu za I instancję na podstawie art. 98 § 1 kpc (zwrot kosztów zastępstwa procesowego - § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu).

Z tych względów Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z art. 386 § 1 kpc jak w sentencji, orzekając o kosztach w postępowaniu odwoławczym zgodnie z art. 98 § 1 kpc ( koszty zastępstwa procesowego – 60 zł zgodnie z § 6 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 cyt. powyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, opłata od apelacji – 30 zł zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).