Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 5 sierpnia 2022 r.

Sygn. akt VI Ka 227/21

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3.Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Tymoszów

protokolant: protokolant sądowy Natalia Wierzbicka

4.przy udziale prokuratora Mariusza Ejflera

po rozpoznaniu dnia 5 sierpnia 2022 r.

5.sprawy K. S., syna K. i L., ur. (...) w K.

6.oskarżonego o przestępstwa z art. 91 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 07.07.1994 r. Prawo Budowlane

7.na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

8.od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku

9.z dnia 28 września 2020 r. sygn. akt II K 512/18

12.utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. K. kwotę 516,60 złotych obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT; wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 227/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 28 września 2020r., sygn. akt II K 512/18

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

K. S.

Do daty wydania wyroku przez sąd odwoławczy Inspektorat Nadzoru Budowlanego nie podjął czynności zmierzających do dokonania oględzin przedmiotowej posesji

Oświadczenie oskarżonego

k. 263

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Oświadczenie oskarżonego

Brak dowodów przeciwnych, podważających jego treść

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

3.1 co do czynu z punktu II aktu oskarżenia - obraza prawa materialnego , to jest art. 91 ust. 1 ustawy Prawo budowlane poprzez uznanie, że czyn zarzucany oskarżonemu nie wypełnia znamion w/w przestępstwa z powodu jednokrotnego nieudostępnienia przez K. S. posesji przy ul. (...) w O. pracownikom Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w celu przeprowadzenia kontroli stanu technicznego budynku położonego na wskazanej nieruchomości, podczas gdy literalne brzmienie przepisu określającego w/w przestępstwo prowadzi do wniosku, iż jednorazowe działanie lub zaniechanie sprawcy stanowi udaremnienie określonych ustawa czynności

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest niezasadny. Wynika on, jak się wydaje, z opatrznego zrozumienia przez skarżącego tej części pisemnego uzasadnienia wyroku, jaka odnosiła się do tego właśnie czynu. Przyznać przy tym trzeba, iż w omawianym zakresie ten dokument procesowy jest nieprecyzyjny i faktycznie zdaje się sugerować, że sąd meriti dokonując prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego pod kątem znamiona z art. 91 ust. 1 pkt. 1 Prawa budowlanego skupił się na znamieniu czasownikowym uznając, że nie jest ono wypełnione przy „jednokrotnym zachowaniu oskarżonego” ( tak właśnie fragment ten odczytał autor apelacji). Uważna lektura uzasadnienia pozwala jednak stwierdzić, że przytoczone sformułowanie odnosi się do kwestii możliwości przypisania oskarżonemu winy umyślnej, to jest przyjęcia, że działając w ten sposób, choćby w zamiarze ewentualnym, chciał on „udaremnić czy utrudnić” działania kontrolne pracowników PINB. Pada on bowiem w kontekście odniesienia się również doi tego, że K. S. kontaktował się telefonicznie z tymi pracownikami, wykazywał zainteresowanie i deklarował chęć udostępnienia posesji w takich godzinach, w których w tamtym okresie nie świadczył pracy. Przy czym, przy takiej konstrukcji oskarżenia, na jaką zdecydował się prokurator i poddał ocenie Sąd Rejonowy ( co przecież nie zostało zakwestionowane w apelacji), zamiar o oskarżonego, jako świadczących o chęci udaremnienia kontroli oceniany być musi odrębnie w odniesieniu do każdego z zarzucanych mu czynów, nie zaś przez pryzmat całego okresu, w jakim faktycznie nie doszło do przeprowadzenia kontroli. W tym zaś kontekście istotnie, jednorazowego nie udostępnienia obiektu budowlanego lub terenu do kontroli, przy jednoczesnym podejmowaniu przez stronę kontaktów z PINB i deklaracją chęci wypełnienia obowiązków, ciążących na oskarżonym jako jednym ze współwłaścicieli posesji, nie można uznać za zawinione zaniechanie będące emanacją choćby zamiaru wynikowego.

Dodać także należy, że choć prima facie postępowanie oskarżonego i postulaty zgłaszane przezeń pod adresem pracowników PINB w O. zdają się być nieracjonalne, ocena ta zmienia się po zapoznaniu się z opinią sądowo – psychiatryczną ( k. 147 0 150) . Biegli dostrzegli bowiem u oskarżonego widoczne zaburzenia pamięci sięgające poziomu otępienia, objawy lekkiego upośledzenia umysłowego, a mało racjonalne pisma procesowe, nastawienia paranoiczne i poczucie krzywdy, zaniedbywanie obowiązków, niepilnowanie terminów czy nieodbieranie pism wiązali z poważnym uszkodzeniem mózgu. Choć więc jednocześnie stwierdzili występowanie okoliczności opisanych w art. 31 § 2 k.p.k. rodzi się pytanie, na ile w ogóle można mówić o umyślnym działaniu oskarżonego, który wprawdzie zdaje sobie sprawę z tego, czego dotyczyć ma planowana kontrola posesji, ale z jednej strony jej się obawia ( nastawienie paranoiczne), a z drugiej próbuje ją zaplanować w dogodny dla siebie sposób, który jednak nie jest obiektywnie możliwy do wykonania. Nie dowodzi to jednak jego złej woli, chęci uniknięcia kontroli, ale właśnie nieumiejętności rozwiązania tego problemu, stąd też słusznie sąd meriti uznał, że brak podstaw do przypisania K. S. winy w tym zakresie.

3.2 co do czynów z punktów: I i III - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, iż materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania nie pozwala na przypisanie oskarżonemu tychże czynów, podczas gdy zebrane dowody prowadzą do przeciwnego wniosku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest tyleż niezasadny co niezrozumiały. Jak bowiem wprost wynika z uzasadnienia wyroku powodem wydania wyroku uniewinniającego w tym zakresie było ustalenie przez sąd meriti, iż oskarżony nie został prawidłowo – zgodnie z odnośnymi przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego – powiadomiony o terminach planowanych czynności, a zatem nie powstał w ogóle ustawowy obowiązek udostępnienia przez niego terenu czy obiektu budowlanego do kontroli. Skarżący nie kwestionował, jak to określił, przebiegu zdarzeń twierdząc, że ustalonym stanie faktycznym oskarżony dopuścił się zarzucanych mu czynów.

Przypomnieć należy więc, że zgodnie z art. 79 § 1 k.p.a. strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem. Wymóg ten ma charakter bezwzględny, zaś jego niedochowanie, niezależnie od wagi i treści przeprowadzonego dowodu, traktowane jest jako rażące naruszenie prawa strony (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2019 r., sygn. II OSK 1602/17).

Zgodnie natomiast z art. 42 § 1 k.p.a. stronie będącej osoba fizyczną pismo/przesyłkę doręcza się w jej mieszkaniu lub miejscu pracy, co nie zawsze zgodne jest z adresem jej zameldowania ( vide: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 12 sierpnia 2021 r. , sygn. II SA/Sz 379/21).

Jeżeli zatem korespondencja wadliwie kierowana była jako jedna przesyłka dla U. i K. S., to nie tylko prawem, ale wręcz obowiązkiem oskarżonego było zaniechania jej odbioru,. Nie pozostając w związku małżeńskim z U. S. (1) nie był on bowiem uprawniony do odbioru korespondencji do niej kierowanej ( nie mógł z góry zakładać, co zawiera przesyłka). U. S. (2) nie zamieszkiwała również pod adresem pobytu oskarżonego, a więc i z tego względu nie mógł K. S. odebrać kierowanej do niej korespondencji, albowiem nie był „innym dorosłym domownikiem”. Nawet w tych przypadkach oskarżony podjął próbę kontaktu z pracownikami PINB, a więc starał się – na miarę jego ówczesnych możliwości intelektualnych i psychicznych, związanych z postępującym schorzeniem – dowiedzieć się, czego dotyczyła korespondencja i ewentualnie udostępnić posesje. To, że organ postępowania administracyjnego nie dołożył minimalnej wręcz staranności w kierowaniu do strony postępowania korespondencji, nie może obciążać oskarżonego, a na pewno – świadczyć o jego winie umyślnej.

NA marginesie zaznaczyć wypada, że rozważania skarżącego co do stawiania zarzutów U. S. (2), są dalece nieprzekonujące. Niezależnie bowiem od możliwości wejścia przez nią na posesje w O., przy ul. (...) formalnie ciążył na niej także obowiązek udostępnienia posesji do kontroli. Nie tylko, że tego nie uczyniła, ale nawet nie podjęła żadnych kroków, aby o aktualnej sytuacji faktycznej powiadomić PINB.

Wniosek

uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności postawionych zarzutów, a tym samym niemożności zastosowania art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 454 § 1 k.p.k. wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie co do winy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Skarżący wyrok na niekorzyść oskarżonego podmiot fachowy nie wykazał zasadności podniesionych uchybień

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Obciążanie wydatkami postępowania odwoławczego Skarbu Państwa

Zgodnie z art. 636 § 1 k.p.k.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator,

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uniewinnienie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana