Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 sierpnia 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Jarząbek

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2022 r. w Warszawie

sprawy I. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o świadczenie postojowe

na skutek odwołania I. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 28 maja 2021 r., znak: (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje I. A. prawo do ponownego świadczenia postojowego za kwiecień 2021 r.;

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz I. A. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 1000/21

UZASADNIENIE

(wyroku z 4 sierpnia 2022 r.)

I. A. 28 czerwca 2021 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 28 maja 2021 r. nr (...) (...) w sprawie odmowy prawa do ponownego świadczenia postojowego. W uzasadnieniu odwołania I. A. wskazała, że od kilku lat prowadzi salon kosmetyczny i dokonuje zabiegów kosmetycznych pokrywających się z działalnością określoną kodem PKD 96.02, dodała, że nie prowadzi działalności żadnego innego rodzaju. Usługi te świadczone są w lokalu przy ul. (...) m. (...) w W.. Do odwołania załączone zostały m.in. polisa ubezpieczeniowa (...) zawarta z (...) S.A. oraz polisa nr (...) z (...) S.A. Pierwsza ze wskazanych polis dotyczy ubezpieczenia lokalu, w którym prowadzony jest salon kosmetyczny, w okresie 22 marca do 21 marca 2022 r. W polisie tej jako rodzaj działalności wprost powołany został kos PKD 96.02.Z, co w ocenie odwołującej świadczy tym, że działalność ta była działalnością przeważającą na dzień 31 marca 2021 r. Druga z polis dotyczy natomiast okresu od 22 marca 2019 r. do 21 marca 2020 r., co zdaniem odwołującej dowodzi, że działalność polegająca na świadczeniu zabiegów kosmetycznych była przez odwołującą się wykonywana także w okresie poprzedzającym okres, którego dotyczy wniosek (odwołanie – k. 3-8 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od odwołującej na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu stanowiska ZUS przywołał art. 15 zq-15zs i art. 15zu-15zza ustawy covidowej oraz § 4 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 26 lutego 2021r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii C.-19, wskazując, że ponowne świadczenie postojowe przysługuje osobie prowadzącej na dzień 31 marca 2021r. pozarolniczą działalność gospodarczą, oznaczoną numerem wg Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako rodzaj przeważającej działalności, kodem 47.41.Z, 47.42.Z, 47.43.Z, 47.51.Z, 47.51.Z, 47.53.Z, 47.54.Z, 47.59.Z, 47.64.Z, 47.65.Z, 47.75.Z, 47.77.Z, 77.29.Z, 77.39.Z, 96.02.Z, 96.09.Z.; której przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów podatkowych uzyskany w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku był niższy co najmniej o 40% w stosunku do przychodu uzyskanego w miesiącu poprzednim lub w analogicznym miesiącu roku poprzedniego lub w lutym 2020 r., lub we wrześniu 2020 r. Organ rentowy wskazał, że I. A. w obu złożonych wnioskach wskazała jako przeważającą na 31 marca 2021 r. działalność oznaczoną kodem PKD 96.02.Z., zaś zmiany wpisu działalność przeważającej z PKD 81.21.Z. na PKD 96.02.Z. odwołująca dokonała dopiero w dniu 5 maja 2021 r. (odpowiedź na odwołanie – k. 45-46 a.s.).

Pismem procesowym złożonym na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2022 r. odwołująca się sprecyzowała wnioski z odwołania i wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji w całości poprzez przyznane ubezpieczonej świadczenia postojowego za kwiecień 2021 r. w kwocie 2.080 zł (protokół – k. 84, pismo procesowe – k. 83 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

I. A. jest obywatelką Rzeczypospolitej Polskiej i mieszka na terenie Polski (bezsporne).

Ubezpieczona od dnia 19 listopada 2003 r. prowadzi działalność gospodarczą. Jej firma została zarejestrowana początkowo w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod symbolem PKD 81.21.Z – niespecjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych. Ubezpieczona zajmowała się sprzątaniem i w tym samym czasie była zatrudniona jako kosmetyczka na podstawie umowy o pracę. Sprzątaniem zajmowała się do ok. 2006/2007 r. W 2007 r. była nadal zatrudniona jako kosmetyczka, a od 2010 r. została właścicielką salonu kosmetycznego. W dniu 5 maja 2021 r. odwołująca dokonała zmiany wpisu działalności przeważającej z PKD 81.21.Z na PKD 96.02.Z. Przez cały okres ubezpieczona zajmowała się kosmetyką twarzy i ciała, przeprowadzała zabiegi medycyny estetycznej, depilację laserową (zeznania odwołującej – protokół k. 79 a.s.)

Odwołująca wnioskiem z 4 maja 2021 r. skorygowanym w dniu 24 maja 2021 r. wystąpiła o przyznanie ponownego świadczenia postojowego dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w branżach określonych w rozporządzeniu. Jako przeważającą działalność wg PKD wnioskodawczyni wskazała 96.02.Z. (wniosek z 4 maja 2021 r. oraz korekta wniosku z 24 maja 2021 r. – nienumerowane karty a.r.).

Po rozpoznaniu wniosku, w dniu 28 maja 2021 r. organ rentowy wydał skarżoną decyzję nr (...), w której odmówił I. A. prawa do ponownego świadczenia postojowego. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy przytoczył art. 15zq ust. 1 pkt 1 i art. 15zt ust. 1 ustawy covidowej oraz § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 26 lutego 2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii Covid-19, wskazując, że wg analizy danych w bazie REGON i potwierdzonych w CEIDG, na dzień 31 marca 2021 r. – podlegający ocenie organu rentowego – I. A. prowadziła inny rodzaj działalności niż oznaczony we wniosku 96.02.Z. (decyzja z 28 maja 2021 r. – nienumerowane karty a.r.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych oraz w oparciu o zeznania odwołującej. W ocenie sądu powołane w sprawie dokumenty były wiarygodne i nie były kwestionowane przez strony postępowania. Z kolei depozycje ubezpieczonej również są wiarygodne, mają potwierdzenie w złożonych przez nią dokumentach takich, jak polisy ubezpieczeniowe, czy faktury i paragony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 15zq ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ( Dz. U. z 2021r. poz. 2095 t.j., dalej: ustawa covidowa) w związku z art. 15zt ust. 1 tej ustawy i § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii (...)19 ( Dz. U. poz. 371 i 713, dalej: rozporządzenie) ponowne świadczenie postojowe przysługuje osobie:

-

prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,

-

prowadzącej na dzień 31 marca 2021 r. pozarolniczą działalność gospodarczą oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako rodzaj przeważającej działalności, kodami: 47.71.Z, 47.72.Z, 47.81.Z, 47.82.Z, 47.89.Z,

-

której przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów podatkowych uzyskany
w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku był niższy
co najmniej o 40 % w stosunku do przychodu uzyskanego w miesiącu poprzednim
lub w analogicznym miesiącu roku poprzedniego lub w lutym 2020 r., lub we wrześniu 2020r.

W myśl art. 15zq ust. 2 ustawy covidowej w związku z § 4 ust. 3 rozporządzenia ponowne świadczenie postojowe przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1)  obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2)  posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3)  cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 15zq ust. 3 ustawy covidowej w związku z § 4 ust. 3 ww. rozporządzenia ponowne świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...)19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności. Art. 15zq ust. 4 pkt. 3 ustawy w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia stanowi zaś, że ponowne świadczenie postojowe przysługuje osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, jeżeli nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, chyba że podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii (...)19 ( Dz. U. poz. 713) liczbę ponownych świadczeń postojowych, o których mowa w § 5 rozporządzenia z 26 lutego 2021 r. w brzmieniu zmienionym, pomniejsza się – niezależnie od pomniejszenia, o którym mowa w § 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2021r. – o liczbę świadczeń przyznanych na podstawie § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 26 lutego 2021r. w brzmieniu dotychczasowym.

Sąd zważył, że Polska Kwalifikacja Działalności, została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) – Dz. U. z 2007 r. Nr 251, poz. 1185. Rozporządzenie to zostało wydane
w związku z art. 40 ustawy o statystyce publicznej, zgodnie z którym Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w porozumieniu z właściwymi naczelnymi organami administracji państwowej, opracowuje podstawowe do określenia przebiegu i opisu procesów gospodarczych i społecznych standardowe klasyfikacje i nomenklatury, wzajemne relacje między nimi oraz ich interpretacje, zaś zostają wprowadzone na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów. Ustalone w ten sposób klasyfikacje stosuje się m.in. w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej czy statystyce. Przy czym w ocenie Sądu kod PKD
w żadnym wypadku nie przesądza o faktycznie wykonywanej działalności.

W istocie na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek aktualizacji wpisu w ustawowym terminie, nie sposób jednak wywodzić z tego sankcji w postaci odmowy przyznania pomocy publicznej związanej z zaistniałą epidemią.

Sąd zważył, że domniemywa się, że dane zawarte w rejestrze są prawdziwe, ale zgodnie
z art. 234 k.p.c. domniemania ustanowione przez prawo (domniemania prawne) wiążą sąd; mogą być jednak obalone, ilekroć ustawa tego nie wyłącza. Domniemanie związane z rejestrem może być obalone. Dopuszcza się zatem przedstawienie dowodów, które wskazują, że dane zawarte w rejestrze nie są zgodne z rzeczywistością ( zob. wyrok WSA z 26.04.2018 r., sygn. V SA/Wa 2180/17).

W ocenie Sądu, I. A. wykazała poprzez złożone dokumenty oraz swoje zeznania, że dane zawarte w rejestrze REGON, na które powołał się organ rentowy, nie przekreślają prawdziwości twierdzeń wnioskodawczyni, że jej przeważająca działalność na dzień 31 marca 2021 r. zawierała się w kodzie PKD 96.02.Z., co skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji i przyznaniem odwołującej się prawa do dodatkowego świadczenia postojowego.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika bowiem, że wnioskodawczyni co najmniej od 2007 r. prowadzi działalność polegająca na prowadzeniu salonu kosmetycznego i dokonywaniu zabiegów kosmetycznych, do którego obsługi odwołująca od ok. 2016 r. zatrudnia pracownika. Wnioskodawczyni wyjaśniła też, że prowadzi działalność gospodarczą od 2003 r. i początkowo w jej ramach zajmowała się sprzątaniem budynków i obiektów przemysłowych. Mimo, że na przestrzeni lat wnioskodawczyni zrezygnowała z tej formy działalności, przez niedopatrzenie nie dokonała zmiany przeważającego przedmiotu działalności w rejestrze. Na potwierdzenie swoich twierdzeń ubezpieczona przedstawiła dowody w postaci polisy ubezpieczeniowej, umowy o pracę ubezpieczonej z Z. F. z 1 lutego 2019 r., faktur oraz kopii paragonów i dobowych raportów z kasy fiskalnej odwołującej się w okresie od 5 stycznia 2021 r. do 28 maja 2019 r. Organ rentowy nie kwestionował autentyczności ww. dokumentów, ani nie podważał ich wartości dowodowej, jak również nie kwestionował wiarygodności zeznań odwołującej, a jedynie poprzestał na powielaniu dotychczasowej argumentacji. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, organ rentowy wskazał bowiem, że na dzień 31 marca 2021 r. wnioskodawczyni prowadziła przeważającą działalność z kodem 81.21.Z., co wynikało z danych w CEIDG.

W ocenie Sądu Okręgowego, jasnym jest, że intencją prawodawcy (potwierdza to także wykładnia literalna art. 15zq) było zaliczenie do kręgu beneficjentów tych świadczeniobiorców, których realna (faktyczna) przeważająca działalność jest tożsama z kodami PKD określonymi w ustawie. Przemawia za tym w szczególności fakt, że PKD, a więc Polska Kwalifikacja Działalności, została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) – Dz.U. 2007, nr 251, poz. 1185. Rozporządzenie to zostało wydane na mocy art. 40 ustawy o statystyce publicznej. Przepis ten wskazuje, że Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w porozumieniu z właściwymi naczelnymi organami administracji państwowej, opracowuje podstawowe do określenia przebiegu i opisu procesów gospodarczych i społecznych standardowe klasyfikacje i nomenklatury, wzajemne relacje między nimi oraz ich interpretacje, zaś zostają wprowadzone na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów. Wprowadzone w tym trybie standardowe klasyfikacje i nomenklatury stosuje się w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej.

Oznacza to, że kod PKD ma w istocie charakter jedynie statystyczny i w żadnym wypadku nie przesądza o rodzaju faktycznie wykonywanej działalności. Niewątpliwie zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, prowadzący działalność winien dokonać aktualizacji wpisu w ustawowym terminie, nie sposób jednak wywodzić z tej normy sankcji dla przedsiębiorcy mającej objawiać się odmową przyznania pomocy publicznej związanej z wybuchem epidemii wirusa S.-CoV-2.

Warto również podkreślić, że zarówno art. 16 ustawy o CEIDG oraz przepisy w zakresie informacji w rejestrze REGON wskazuje, że domniemywa się, że dane zawarte w rejestrze są prawdziwe.

Na wnioskodawczyni spoczywał obowiązek wykazania, że dane zawarte w rejestrze są nieprawdziwe, a jej przeważająca działalność zawiera się w kodzie PKD 96.02.Z. Powyższemu obowiązkowi I. A. sprostała, co skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji i przyznaniem wnioskodawczyni prawa do świadczenia postojowego. Odmienna interpretacja doprowadziłaby do wykluczenia podmiotów, którym faktycznie przysługuje prawo do pomocy w związku z zaistniałą sytuacją epidemiczną. Sam wpis w ewidencji nie przesądza o tym, że nie jest dopuszczalne badanie przedmiotu faktycznej działalności. Nadto sporny przepis posługuje się pojęciem osoby „prowadzącej na dzień 31 marca 2021r. pozarolniczą działalność gospodarczą”, co nie jest tożsamym ze stwierdzeniem „wpisanej” działalności gospodarczej.

Organ rentowy nie kwestionował pozostałych przesłanek, uprawniających odwołującą do spornego świadczenia.

Mając na względzie wskazane okoliczności Sąd, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w punkcie 1. sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł w punkcie 2. sentencji wyroku na podstawie art. 108 k.p.c., stosując w tym względzie zasadę finansowej odpowiedzialności za wynik sprawy, ustanowioną w art. 98 k.p.c. oraz w oparciu o dyspozycję § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r. poz. 1804).