Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 481/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2022r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSO Karol Troć

Protokolant:

st. sekr. sąd. Paulina Jarczak

przy udziale Prokuratora Tomasza Pniewskiego

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2022 r.

sprawy R. S. (1)

oskarżonego z art. 158 §1kk w zb. z art. 157 §1kk w zw. z art. 11 §2kk

na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 19 maja 2022 r. sygn. akt II K 1512/18

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Siedlcach do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 481/22

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

II K 1512/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mającego wpływ na treść orzeczenia, polegającego na wyrażeniu poglądu, że oskarżony R. S. (1) nie dokonał zarzuconego mu czynu, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika jednoznacznie, iż sprawcą był oskarżony

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wprawdzie kolejność zarzutów, zawartych w apelacji, nie jest prawidłowa, bowiem błędne ustalenia faktyczne są następstwem niewłaściwej oceny materiału dowodowego, nie ma to jednak wpływu na zasadność samego zarzutu. Zbyt powierzchownie oceniając zebrany materiał dowodowy Sąd I instancji pominął dowody, wskazujące na sprawstwo oskarżonego i błędnie ustalił, że oskarżony nie był obecny na miejscu zdarzenia i w nim nie uczestniczył, mimo iż zebrane dowody (o czym poniżej) nakazują dokonanie ustaleń przeciwnych.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Trafność zarzutu skutkowała zasadnością wniosku

3.2.

obrazy przepisów postępowania, tj. art. 4 kpk i art. 7 kpk, mającej wpływ na treść wyroku, poprzez nadinterpretację istotnych okoliczności oraz poczynienie ustaleń sprzecznych z pozostałym materiałem dowodowym oraz wadliwą ocenę tych dowodów, co w konsekwencji spowodowało niesłuszne uniewinnienie R. S. (1) od popełnienia zarzuconego mu czynu

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego, choć obszerna, jest jednak niepełna, wybiórcza, sprzeczna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Przede wszystkim zauważyć należy, że niewątpliwie sprawców pobicia pokrzywdzonych było więcej niż tylko zmarły M. W. (1), zaś nawet jeśli pokrzywdzeni nie byli w stanie ich rozpoznać, inne obecne tam osoby, mające lepsze możliwości obserwowania, innych uczestniczących w ich biciu wymieniali z nazwiska czy przezwiska. Faktem jest, że poszczególne wymieniane (w tym przez N. S. (1) i M. S. podczas rozmowy telefonicznej z policjantem Ł. P.) osoby, negowały swój czynny udział w tym zdarzeniu, jednakże byli oni wskazywani nie tylko przez rodzeństwo S.. Tak na udział M. M. od razu wskazał także w swych zeznaniach D. S.; M. M. (2) potwierdzał, że wskazany przez N. S. (1) B. K. (1) w rozmowie chwalił się, że skopał Ł. C. (a jego obecność tam potwierdzała również N. S. (2)). Także pokrzywdzony J. M. w sądzie wskazał, że na miejscu zdarzenia od razu była rozmowa o rozpoznaniu przez towarzyszące mu osoby uczestników, że N. S. (1) wymieniła nazwiska, między innymi S. i M., jakieś wymieniał też M. S.. Podobnie D. S. zeznał, że w samochodzie M. S. mówił, kogo tam rozpoznał. Także A. M. zeznał, że M. S. tuż po zdarzeniu informował go o tym fakcie i wskazywał R. S. jako współsprawcę - na tyle wyraźnie i stanowczo, że postanowił to zweryfikować. Zeznania tych świadków Sąd uznał co do zasady za wiarygodne. Konkluzja, że N. i M. S. mogli fałszywie pomówić R. S. (1) o udział w pobiciu, jawi się jako mało prawdopodobna, skoro wskazali na udział oskarżonego (i zbieżnie z innymi świadkami na M. M. i B. K.) jeszcze na miejscu zdarzenia czy tuż potem, nie pozostawali w tym zakresie (wg ustaleń Sądu) pod wpływem J. M., Ł. C. czy innych osób i nie było czasu na niczym nie uzasadnione obciążenie go odpowiedzialnością za niepopełniony czyn. To, że świadkowie stwierdzili, że R. S. (1) tam nie widzieli, o niczym nie świadczy - twierdzili też, że nie widzieli innych osób, które niewątpliwie tam były - np. T. G. nie widział N. S. (2), choć widział ją M. M., jej obecność potwierdzała J. P. itd.

Do tych dowodów dochodzi kontestowana przez Sąd I instancji relacja N. S. (2), która początkowo nie wymieniałaR. S. (1), ale potwierdziła relację M. M., że za J. M. kilka osób (w tym co najmniej trzech mężczyzn) pojechało samochodem, żeby się z nimi bić; wyjaśniła, że początkowo mogła S. „nie pamiętać", będąc zdenerwowaną pierwszym przesłuchaniem. Zauważyć należy, że nikt go początkowo nie wskazywał, a uczestnicy i świadkowie wypierali się zarówno swej obecności, jak i bliższej wiedzy o zdarzeniu, co świadczy o pewnego rodzaju zmowie milczenia, być może wynikającej z tego, że głównym zainteresowanym (z racji powiązań z N. S. - i głównym agresorem) był M. W.. Jeśli więc nawet trudno uznać zeznania N. S. (2) za w pełni wiarygodne, to jednak z uwagi na zbieżność z innymi, uznanymi za godne wiary dowodami, nie sposób też w całości ich odrzucić.

Niewłaściwie Sąd przede wszystkim ocenił znaczenie dowodu z zeznań Ł. P., nie nadając mu należytej wagi. Świadek rozmawiał z N. i M. S. w krótkim czasie po zdarzeniu (które miało miejsce około godz. 1.00 w dniu 21 kwietnia 2018 r.), uzyskał od nich dość szczegółową relację o jego przebiegu oraz uczestnikach - ze szczegółami co do wieku, miejsca zamieszkania, powiązań towarzyskich, a zeznając w sądzie przytoczył nadto słowa N. S. (1), wykazujące prawidłowość tych danych - o ich weryfikacji na portalu Facebook. Jak wskazano powyżej, okoliczności sprawy wskazują, że oboje wymienieni nie mieli podstaw, bodźca osobowego ani też praktycznie czasu, by zmyślić relację o udziale w pobiciu m.in. R. S. (1). Jeśli więc od razu po zdarzeniu świadkowie wskazywali, przy tym wielu osobom, że R. S. uczestniczył w pobiciu, trudno ich relację obalić zeznaniami świadków S. i I., że oskarżony w dniu zdarzenia na pewno, bo jak zwykle, przebywał z kolegą i nie brał udziału w pobiciu - skoro mimo oczywistości tego faktu nawet oskarżony na pierwszym przesłuchaniu stwierdził, że nie wie, gdzie przebywał. Biorąc nadto pod uwagę godzinę zdarzenia trudno uznać za godne wiary, że świadkowie wiedzieli, gdzie wówczas rzeczywiście był oskarżony, jako że pojęcie "do późnych godzin" jest nieostre.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zdaniem Sądu odwoławczego prawidłowa ocena materiału dowodowego, w szczególności we wzajemnym, kompleksowym powiązaniu, prowadzi do konstatacji, że wiarygodna jest relacja, wskazująca na udział R. S. (1) w zarzucanym mu czynie. Nieprawidłowa, niezgodna z regułami z art. 7 kpk ocena dowodów, nienadanie części z nich należytego znaczenia, doprowadziła Sąd I instancji do dokonania błędnych ustaleń faktycznych, a więc niewątpliwie miała wpływ na treść wyroku. Z uwagi na niemożność wydania wyroku skazującego przy uniewinnieniu, przy braku podstaw do wydania innego rozstrzygnięcia, w pełni zasadnym był wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w I instancji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

zasadność apelacji i treść art. 454 § 1 kpk, przy braku podstaw do rozważenia potrzeby wydania innego niż wyrok skazujący orzeczenia, np. o warunkowym umorzeniu postępowania, czyniły koniecznym uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Rozpoznając sprawę ponownie Sąd I instancji przeprowadzi przewód sądowy od początku w całości, wnikliwie przesłucha świadków, dążąc do wyjaśnienia przyczyn rozbieżności wewnętrznych w ich relacjach, jak też różnic z relacjami innych osób, tak przeprowadzone dowody podda prawidłowej, kompleksowej ocenie, mając na uwadze rozważania przedstawione powyżej, zaś na podstawie tej oceny dokona prawidłowych ustaleń faktycznych i dokona ich subsumpcji.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku uniewinniającego R. S. (1)

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana