Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2012 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

przeciwko A. G. (1)

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 22 marca 2012 r.

sygn. akt I C 1621/11

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od A. G. (1) na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

(...) spółka z o.o. w S. w pozwie skierowanym przeciwko A. G. (1) wniosła o zwolnienie spod egzekucji ruchomości w postaci nawozu – mocznika wspomaganego przez inhibitor ureazy firmy (...) tzw.(...)w ilości 200 sztuk worków po 500 kg każdy, łącznie 100 ton – zajętych w dniu 24 października 2011r. w magazynach dłużnika (...) spółki z o.o. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w T.w sprawie Km 572/11 z wniosku wierzyciela A. G. (2) przeciwko spółce (...).

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 marca 2012r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim utrzymał w całości w mocy wydany w sprawie wyrok zaoczny z dnia 9 stycznia 2012r. uwzględniający powództwo.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane na podstawie ustaleń, które Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne. Ich istotne elementy przedstawiają się następująco:

W dniu 24 października 2011r. komornik w magazynach w T. należących do dłużnika (...) spółki z o.o. dokonał zajęcia nawozu Monolith 46 w ilości 100 ton, zapakowanego w 200 oznaczonych znakami powoda worków po 500 kg. Obecny przy czynnościach prezes zarządu spółki (...) oświadczył do protokołu, że zajęty nawóz stanowi własność (...) spółki z o.o. w S., związanej z (...) umową z dnia 16 grudnia 2010r. Na mocy tej umowy (...) zobowiązał się odpłatnie na rzecz (...) do dokonania czynności związanych z przeładunkiem, mieszaniem, uszlachetnieniem i magazynowaniem nawozów mineralnych, dostarczanych do jego magazynów w T.. Zgodnie z umową czynności te obejmowały:

a) przyjęcie samochodów i towaru do magazynu,

b) pośredni przeładunek towaru dostarczanego luzem w celu mieszania, uszlachetniania i magazynowania, następnie załadowania do samochodów,

c) pośredni przeładunek towaru dostarczanego w workach po 500 kg w celu mieszkania, uszlachetniania i magazynowania, następnie załadowania do samochodów,

d) pośredni przeładunek towaru dostarczanego w workach po 50 kg w celu mieszania, uszlachetniania i magazynowania, następnie załadowania do samochodów,

f) wystawienie dokumentu PZ dla przyjętego do magazynu towaru,

g) wystawienie protokołu lub dokumentów RW i PW wskazujących przeprowadzenie usługi mieszania lub uszlachetniania towarów wraz ze szczegółowym wyszczególnieniem ilości zużycia towaru, w wyniku którego powstał towar zmieszany lub uszlachetniony oraz wyszczególnienie nowej ilości towaru,

h) wystawienie dokumentu WZ dla wskazanych przez zleceniodawcę odbiorców.

Będący przedmiotem sporu nawóz Monolith 46 powstaje ze zmieszania mocznika z inhibitorem ureazy (w stosunku 1 tona mocznika do 0,9 kg inhibitora). Inne surowce (w tym siarczan amonu) nie są wykorzystywane w produkcji Monolithu 46.

Powód zawarł w dniu 12 maja 2011r. z Zakładem (...) S.A. umowę sprzedaży nr (...) dotyczącą zakupu produkowanego przez nie mocznika w ilości łącznej 1.000 ton, który miał być przewożony, poczynając od dnia 12 września 2011 roku samochodami po 25 ton, do siedziby dłużnika (...) w T..

Powód nie posiadał własnych magazynów. Wraz z listami przewozowymi dostarczał do magazynu dłużnika zarówno mocznik, jak i inhibitor ureazy.

Dokumentami wewnętrznymi przyjmował na stan magazynowy dostarczone do magazynu dłużnika nawozy, a następnie wystawiał dowody rozchodu mocznika i inhibitora, z których powstawał Monolith 46.

Przywożony przez powoda mocznik w siedzibie dłużnika był przeładowywany do tzw. „worków przejściowych” – 1 tonowych wprost z samochodów dowożących surowiec, mieszany z inhibitorem ureazy, a następnie końcowy produkt Monolith 46 był pakowany w dostarczone przez powoda i oznaczone nazwą firmy (...) worki po 500 kg. Worki z nawozem były składowane w firmie dłużnika i wydawane przez niego nabywcom kupującym nawóz od powodowej firmy – na podstawie zlecenia tejże firmy. Zajęte w dniu 24 października 2011 roku worki z Monilothem 46 w ilości 200 sztuk stanowiły własność powoda.

Sąd Okręgowy uznał za wykazane przez powoda prawo własności zajętego nawozu. Powództwo oparte na art. 841 § 1 k.p.c. okazało się więc zasadne.

Zdaniem Sądu I instancji umowa zawarta między powodem a spółką (...), mimo że została określona przez strony umowy jako umowa o świadczenie usług, stanowi umowę zawierającą w sobie elementy umowy o dzieło i umowy przechowania. Spółka (...) w wykonywaniu umowy wytworzyła dzieło – nawóz Monilith 46 – z materiałów, tj. z mocznika i inhibitora ureazy stanowiących własność powoda. W ocenie Sądu Okręgowego powód, w wyniku wykonania umowy, stał się właścicielem spornego nawozu, zaś dłużnikowi przysługiwało ewentualnie roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za wykonanie dzieła. Następnie (...) zgodnie z postanowieniami umowy przechowywał (w myśl art. 835 i następnych k.c.) wytworzone dzieło do chwili wydania go nabywcom nawozów na podstawie umów sprzedaży zawartych z powodem. Sąd I instancji wbrew twierdzeniom pozwanego stwierdził, że na (...) nie przeszła własność spornego nawozu ani żadne inne prawo, na które mógłby się powołać wobec powoda.

Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją pozwanego w części utrzymującej wyrok zaoczny w mocy w zakresie zwalniającym od egzekucji 100 worków po 500 kg nawozu Monolith 46 oraz orzekającym o kosztach procesu. W apelacji zarzucono:

a) naruszenie przepisów prawa procesowego mającego wpływ na wynik sprawy a to:

- naruszenie przepisów art. 233 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, iż częściowo wypełnione listy przewozowe, brak dokumentów księgowo – magazynowych świadczących o przeniesieniu zajętego nawozu z dłużnika (...) sp. z o.o. na powoda, brak zapłaty za dzieło, fakt dostarczenia m.in. przez świadka J. K. (okoliczność przyznana) nawozów typu mocznik do magazynu dłużnika oraz fakt znajdowania się tam innego mocznika niż ten rzekomo dostarczony przez powoda w chwili dokonywania mieszania nawozów, świadczą o tym, iż powód był właścicielem dzieła wykonanego przez dłużnika z materiałów dostarczonych tylko przez powoda w chwili jego zajęcia przez komornika sądowego,

b) art. 841 k.p.c., przez błędne jego zastosowanie i przyjęcie, że powodowi przysługuje powództwo przeciwegzekucyjne w stosunku do niewydanego powodowi przez dłużnika dzieła, w sytuacji gdy dzieło (rzecz oznaczona tylko co do gatunku) zostało wykonane z innych rzeczy (także oznaczonych tylko co do gatunku) w procesie mieszania składników, dostarczonych do dłużnika także przez inne podmioty.

c) naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

- art. 627 k.c. w zw. z 155 § 2 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że wykonane dzieło (rzecz oznaczona tylko co do gatunku) bez przeniesienia posiadania rzeczy na powoda przeszło na jego własność,

- § 1 punkt 2 ppk. f,g umowy nr (...) z dnia 16 grudnia 2012 roku o świadczenie usług zawartej pomiędzy powódką a dłużnikiem, poprzez przyjęcie, pomimo braku dokumentów PZ, RW, PW w materiale dowodowym, że dłużnik wykonał usługę dla powoda.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o jego zmianę. Żądanie zmiany wyroku w istocie zmierza do zmiany przez uchylenie wyroku zaocznego w zakresie zwalniającym od egzekucji 100 worków po 500 kg nawozu Monilith 46 i oddalenie powództwa w tej części. Nadto apelujący wniósł o orzeczenie o kosztach procesu za obie instancje.

W części motywacyjnej apelacji podniósł, że zasądzenie na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego za I instancję w podwójnej stawce było nieuzasadnione i naruszało przepisy w tym zakresie.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna. Wbrew jej zarzutom Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., poczynił prawidłowe ustalenia i na ich podstawie trafnie uznał, że powód wykazał prawo własności zajętego nawozu. Zawarte na str. 11 – 12 ustalenie, że po wyprodukowaniu Monilithu 46, gotowy produkt był przechowywany w magazynach powoda, stanowi niewątpliwie wynik omyłki pisarskiej. Z dalszych, niekwestionowanych ustaleń Sądu Okręgowego, wynika bowiem, że powód nie posiadał własnych magazynów i że wyprodukowany przez (...) (...)był przechowywany w magazynach tej spółki.

Odnosząc się do zarzutu błędnej oceny mocy dowodowej załączonych przez powoda listów przewozowych, należy podnieść, że rzeczą Sądu I instancji nie było dokonanie oceny prawidłowości wykonania na zlecenie powoda umowy przewozu, lecz zbadanie, czy powód dostarczył do (...) składniki produkowanego na jego zlecenie nawozu. Wskazywane w apelacji niedostatki listów przewozowych nie mają zatem znaczenia. Sąd Okręgowy trafnie podkreślił, że z listów przewozowych wynika, że (...) pokwitował odbiór mocznika.

Powód wykazał, że w spornym okresie dokonał w Zakładach (...) zakupu mocznika (umowa sprzedaży k. 23 – 30, faktury k. 31 – 32, zamówienie k. 33) oraz że w dniu 12 września 2011r. zlecił przewóz zakupionego mocznika do (...) w T. (zlecenie na przewóz – k. 129).

Zakupiony w ZCh (...) mocznik w ilości 1000 t trafił do (...) we wrześniu 2011r., (jak przewidywało zlecenie przewozu z dnia 12 września 2011), gdzie został przewieziony w samochodach w ilości po 25 ton w każdym.

Okolicznością niesporną jest, że powód nie posiada własnych magazynów. Zakupiony mocznik nie mógł zatem trafić do magazynu powoda w S., bo w tym mieście ani w żadnym innym powód nie miał magazyn. Wbrew twierdzeniom apelacji z dowodów nr 35/11/PZ – P (k. 74) i nr 36/11/PZ – P (k. 75) z dnia 30 września 2011r. nie wynika, aby mocznik z fabryki trafił do magazynu powoda w S.. Z wymienionych dowodów PZ – P wynika jedynie, że towary zostały przyjęte do magazynu głównego. Nie określono w nich miejsca położenia magazynu, a adres (...) figuruje w nich wyłącznie jako adres siedziby odbiorcy – tj. powoda.

Powód przedstawił dokumenty w postaci dowodów przyjęcia do magazynu (PZ), dowody rozchodu wewnętrznego (RW) potwierdzające zużycie surowca, tj. mocznika i inhibitora ureazy do produkcji oraz dowód przyjęcia do magazynu gotowego wyrobu w postaci (...)(PW) – (k. 74 – 84).

Zarówno surowce, jak i gotowy wyrób znajdowały się w magazynie dłużnika, z którym powód, nie mając własnych magazynów, zawarł umowę przechowania.

Mając powyższe na uwadze nie można podzielić zarzutu, że powód nie udokumentował przyjęcia zakupionych przez niego surowców do magazynu (...).

Jak wynika z niekwestionowanych w tym zakresie ustaleń Sądu I instancji, zakupiony przez powoda do produkcji nawozu (...)mocznik bezpośrednio z ciężarówek był przesypywany do tzw. worków przejściowych – jednotonowych, mieszany z inhibitorem ureazy i następnie pakowany w dostarczone przez powoda worki po 500 kg, oznaczone nazwą spółki (...).

Możliwe zatem było zindywidualizowanie i identyfikacja zajętego nawozu jako stanowiącego własność powoda. Strona pozwana nie zdołała wykazać, że w procesie produkcji doszło do zamiany dostarczonych przez powoda surowców.

To, czy powódka zapłaciła spółce (...) za wykonane dzieło i czy posiadała wierzytelności wobec tej spółki nie ma znaczenia dla oceny prawa własności zajętego nawozu. Prawo to zostało wykazane złożonymi dokumentami, których wiarygodność nie została podważona.

Rozważania dotyczące problematyki przejścia własności wytworzonego dzieła są bezprzedmiotowe w sytuacji, gdy dzieło zostało wytworzone w całości z materiałów zamawiającego. Prawo własności dzieła należy wówczas do zamawiającego (System Prawa Prywatnego, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, C.H. Beck, Warszawa 2004, s. 346).

Oba składniki, z których wytworzono zajęty nawóz, były własnością powoda.

Do powódki należało zatem prawo własności wyprodukowanego nawozu bez konieczności uprzedniego przeniesienia posiadania wytworzonego dzieła na powódkę.

W świetle powyższych rozważań zarzut obrazy art. 841 § 1 k.p.c. okazał się błędny.

Nietrafne okazały się także zarzuty skierowane do rozstrzygnięcia dotyczącego kosztów procesu. Skarżący nie wskazał, jakie przepisy zostały w tym zakresie naruszone.

Zastosowana stawka wynagrodzenia pełnomocnika procesowego powoda mieści się w granicach wynikających z § 6 pkt 6 w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych… (Dz. U/. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 i art. 391 § 1 k.p.c. Zasądzona z tego tytułu na rzecz powoda od pozwanego kwota 2.700 zł stanowi zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 75% stawki minimalnej.