Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 239/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 17.06.2021r. sygn. akt III K 1381/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

M. N. (1)

oskarżony M. N. (1) miał od dnia 13.08.2019 świadomość orzeczenia od niego alimentów w kwocie po 400 zł na rzecz dzieci M., M. i M. N. (2) na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi P. w W. z dnia 21.09.2019 w sprawie V Rc 736/18 i prowadzonej przez komornika sadowego na rzecz uprawnionych reprezentowanych przez B. N. egzekucji tych świadczeń w sprawie Kmp 21/19

zawiadomienie o wszczęciu postępowania zabezpieczają-cego

194-195

informacja Komornika sądowego

k. 559

potwierdzenie odbioru zawiadomienia o zajęciu wierzytelności

k. 560

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

zawiadomienie o wszczęciu postępowania zabezpieczającego,

informacja komornika sądowego,

potwierdzenie odbioru zawiadomienia o zajęciu wierzytelności

Sąd obdarzył wiarą informacje wraz z dołączonymi dokumentami pochodzące od komornika sądowego z których wynika, iż oskarżony osobiście odebrał w dniu 13.08.2019 zawiadomienie o wszczęciu postępowania zabezpieczającego na podstawie tytułu wykonawczego - postanowienia sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 21.09.2019 w sprawie V Rc 736/10 i prowadzonej przez komornika sądowego na rzecz uprawnionych reprezentowanych przez B. N. egzekucji tych świadczeń - alimentów na rzecz dzieci w sprawie Kmp 21/19, w tym poprzez zajęcie wierzytelności. Dokumenty zostały wystawione przez uprawniony podmiot, pełniący funkcje publiczną , w zakresie jego kompetencji a treść nie budzi wątpliwości. Również strony nie zakwestionowały wiarygodności uzyskanych danych.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

-obraza przepisów postępowania , która miał wpływ na treść wyroku - art. 7 kpk i dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów poprzez nadanie wyjaśnieniom oskarżonego nadmiernej wagi i wiarygodności i przyjęcie, że oskarżony nie wiedział o ciążącym na nim obowiązku alimentacyjnym wynikającym z orzeczenia sądowego gdy tymczasem wnioski prowadzące do dokonania ustaleń faktycznych w sprawie powinny być diametralnie odmienne

- obraza przepisów postępowania , która miał wpływ na treść wyroku - art. 5 par 2 kpk poprzez niezasadne w okolicznościach sprawy zastosowanie wobec oskarżonego zasady rozstrzygania wadliwości korzyść oskarżonego albowiem przyjęcie tej reguły było przedwczesne , gdyż wątpliwości w tym zakresie można było usunąć poprzez dalszą analizę dokumentów zgromadzonych w sprawie

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej od wyroku Sądu Rejonowego wskazujące na wadliwą i wybiórczą ocenę dowodów i jak należy rozumieć błędne ustalenia faktyczne oraz niezasadne powołanie się na treść przepisu art. 5 pra 2 kpk okazały się trafne i zasługiwały na uwzględnienie. Przeprowadzona przez Sąd Okręgowy kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia pozwala na stwierdzenie, że sąd I instancji istotnie dokonał błędnych ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie.

Jak powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych z art. 438 pkt 3 k.p.k. ma miejsce w sytuacji, gdy "w oparciu o prawidłowo zgromadzony materiał dowodowy i trafnie oceniony co do wiarygodności, sąd ustalił fakty, które z tych dowodów nie wynikały (błąd dowolności) lub zaniechał ustalenia faktów, które z nich wynikały i miały znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie (błąd braku)" (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 października 2021 roku, sygn. akt II AKa 53/21). Zgodzić należy się ze skarżącym, że Sąd Rejonowy wydał rozstrzygnięcie uniewinniające oskarżonego od popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia w oparciu o stan faktyczny, który ustalony został z pominięciem istotnej części materiału dowodowego i co sąd Okręgowy zauważa z urzędu przy braku wykazania stosownej inicjatywy dowodowej wymaganej w sprawie do podjęcia .

Dane zgromadzone na k. 194-195 tj. kopii kierowanego do oskarżonego przez komornika zawiadomienia o wszczęciu postępowania zabezpieczającego wraz adnotacją o znajdującym się w aktach komorniczych zwrotnym potwierdzeniu odbiory pisma nie zostały przez sąd I instancji odpowiednio uwzględnione przy rozważaniu, czy oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 209 § 1 k.k. . Obligowało to Sąd Rejonowy do wnikliwego uzupełnienia postępowania dowodowego i co nie nastąpiło a znalazło miejsce dopiero na etapie postępowania odwoławczego . Tak zgromadzony materiał dowodowy wskazuje , iż oskarżony M. N. (1) miał świadomość od dnia 13.08.2019 orzeczenia od niego alimentów w kwocie po 400 zł na rzecz dzieci M., M. i M. N. (2) na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 21.09.2019 w sprawie V Rc 736/18 i prowadzonej przez komornika sadowego na rzecz uprawnionych reprezentowanych przez B. N. egzekucji tych świadczeń w sprawie Kmp 21/19.

Skarżący ma rację zarzucając Sądowi I Instancji ocenę materiału dowodowego w sposób wybiórczy i dowolny, z pominięciem dowodów niekorzystnych dla oskarżonego , gdzie sąd I Instancji przekroczył jednocześnie zasady prawidłowego wnioskowania , wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. Umknęło Sądowi Rejonowemu , iż wyjaśnienia oskarżonego postępowania są niespójne i niekonsekwentne. Zaprzeczając świadomości obowiązku wskazał, iż o alimentach dowiedział się w kwietniu 2020r. a więc w dacie o wiele wcześniejszej niż to przyjął sąd rejonowy tj. wrzesień 2020r.

W związku z poczynionymi powyżej ustaleniami stwierdzić należy, że o ile Sąd Rejonowy przy ustalaniu stanu faktycznego przedmiotowej sprawy słusznie ustalił, iż Sąd Rodzinny nie doręczył oskarżonemu postanowienia o zabezpieczeniu alimentów to pominięcie przez ten sąd znacznej części pozostałego materiału dowodowego, skutkujące uniewinnieniem oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu zabronionego z art. 209 § 1 k.k. w oparciu o podkreślony brak świadomości oskarżonego istnienia obowiązku zapłaty alimentów było niezasadne i istotnie stanowiło wynik błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogący mieć wpływ na treść tego orzeczenia. Z prawidłowo zebranego i słusznie ocenionego jako wiarygodny przedmiotowego materiału dowodowego wynika wiele istotnych dla rozstrzygnięcia faktów, ustalenia których sąd I instancji zaniechał. Wydanie w niniejszej sprawie wyroku nieobarczonego błędem z art. 438 pkt 3 k.p.k. wymaga uprzedniego ustalenia stanu faktycznego sprawy w sposób pełny i kompleksowy, w oparciu o całokształt zgromadzonych dowodów tak rzeczowych, jak i osobowych.

Wniosek

o uchylenie wyroku sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec przyjęcia , iż ocena dowodów dokonana przez sąd I instancji jest wadliwa, mająca wpływ na treść orzeczenia i doprowadziła w konsekwencji do nieprawidłowych ustaleń faktycznych skutkujących uniewinnieniem oskarżonego wniosek apelacji należy uznać za zasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w I instancji

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd II instancji, dokonując oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie przez pryzmat podniesionych w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzutów obrazy art. 7 k.p.k. i błędnych ustaleń faktycznych , doszedł do odmiennych niż Sąd I instancji konkluzji. Sąd odwoławczy nie zaaprobował oceny dokonanej przez Sąd I instancji w części prowadzącej do uniewinnienia oskarżonego, uznając ją za poczynioną z obrazą art. 7 k.p.k. uznając, że "ocena nie została poprzedzona rozważeniem wszystkich istotnych okoliczności wynikających z wyjaśnień oskarżonego , relacji przesłuchanych świadków i zgromadzonych danych z dokumentów. Sąd nie dokonał należytego skonfrontowania wyjaśnień oskarżonego z obciążającymi go zeznaniom świadków. Nadto został przeprowadzony nowy dowód na którego istnienie wskazywały dokumenty uprzednio zgromadzone , wykluczający jednoznacznie ustalenia sądu I Instancji . Dopiero prawidłowe dokonanie oceny dowodów pozwoli na ustalenie, czy oskarżony dopuścił się zarzuconego mu czynu. W konsekwencji Sąd II instancji nie podzielił ustalenia Sądu Rejonowego , jakoby zebrane w sprawie dowodów nie potwierdzały sprawstwa oskarżonego uznając te ustalenie za dowolne, zaś w kontekście zarzutów postawionych w apelacji za sprzeczne z art. 7 k.p.k.

Wskazać jednoznacznie trzeba, że prawidłowa ocena zgromadzonych dotychczas w sprawie dowodów nie dawała podstaw do wydania wyroku uniewinniającego, a to z kolei rodzi potrzebę ponownego wypowiedzenia się w tej kwestii przez Sąd I instancji.

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Reasumując, ustalając ponownie stan faktyczny, Sąd Rejonowy winien dokonać kompleksowej oceny materiału dowodowego w tym wynikłego z dowodów przeprowadzonych przez Sąd Okręgowy. Przy ponownym rozpoznaniu Sąd Rejonowy po raz kolejny podejmie się ustalenia, czy oskarżony popełnił zarzucany mu aktem oskarżenia czyn zabroniony, przeprowadzając na nowo przewód sądowy z rozważeniem zastosowania art. 442§2 kpk. Zgromadzony materiał dowodowy Sąd winien poddać wszechstronnej i wnikliwej ocenie przy zachowaniu dyrektyw określonych w art. 7 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k. i art. 4 k.p.k., dążąc do poczynienia precyzyjnych ustaleń faktycznych.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd nie zasądzał w wyroku Sądu II Instancji obowiązku zapłaty na rzecz pełnomocnika z urzędu zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu uznając, iż wobec uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przy ponownym rozstrzyganiu Sąd I instancji winien całościowo orzec co do konieczności poniesienia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej na wszystkich etapach postępowania w sprawie .

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 17.06.2021r. sygn. akt III K 1381/20

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana