Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2021 r. w Bydgoszczy

sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko M. P.

o zapłatę

utrzymuje w całości w mocy wyrok zaoczny Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 22 kwietnia 2021 roku.

sygn. akt I C 77/21

UZASADNIENIE

Powód, (...) Bank S.A. z siedzibą w W., wniósł o zasądzenie od pozwanego, M. P., kwoty 124.257,57 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi od kwoty 104.992,75 złotych za okres od dnia 26 października 2020 roku do dnia zapłaty, oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa i przy uwzględnieniu kosztów poniesionych przez powoda w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W uzasadnieniu wskazano, że na podstawie umowy z dnia 22 czerwca 2017 roku powód udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 139.034,67 złotych, w związku z zaprzestaniem spłaty zadłużenia powód wezwał pozwanego do zapłaty, a następnie dokonał wypowiedzenia umowy z zachowaniem terminu wypowiedzenia. Wysokość roszczenia wynika z wyciągu z ksiąg banku, wystawionego przez osobę uprawnioną do składania oświadczeń w tym przedmiocie. Na kwotę roszczenia składa się kwota niespłaconego kapitału wraz z odsetkami umownymi za okres od dnia 15 maja 2019 roku do dnia 4 września 2019 roku w wysokości 3.969,08 złotych i kwota odsetek umownych za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek umownych za okres od dnia 30 kwietnia 2019 roku do dnia 25 października 2020 roku w wysokości 15.295,74 złotych.

Zarządzeniem z dnia 12 lutego 2021 roku zobowiązano pozwanego do złożenia odpowiedzi na pozew w terminie 14 dni, pod rygorem pominięcia później zgłoszonych zarzutów i wniosków w sprawie, doręczając jednocześnie pozwanemu odpis pozwu wraz z załącznikami (k. 122-126 akt).

Wobec braku odpowiedzi na pozew i jakiegokolwiek stanowiska pozwanego w sprawie, Sąd na podstawie art. 339 kpc wydał na posiedzeniu niejawnym wyrok zaoczny z dnia 22 kwietnia 2021 roku, w którym uwzględnił w całości roszczenie powoda w punkcie 1 wyroku i orzekł o kosztach postępowania w punkcie 2 wyroku zaocznego (k. 127 akt).

Pozwany wniósł sprzeciw od wyroku zaocznego, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniesiono zarzut braku wymagalności roszczenia wobec nie przedłożenia przez powoda dowodu doręczenia wezwania do zapłaty z dnia 30 maja 2019 roku, a tym samym niewypełnienia czynności z art. 75c ustawy Prawo bankowe, ponadto samo wezwanie wskazuje na zapłatę w terminie 14 dni, a nie jak wynika z przepisów 14 dni roboczych. Wobec tego nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy. Nadto podniesiono zarzut niezgodności z zasadami współżycia społecznego pozaodsetkowych kosztów kredytu w postaci opłaty na rzecz pośrednika kredytowego oraz prowizji, powód nie wskazał na uzasadnienie wyliczenia tych kwot, jak również brak indywidulanego uzgodnienia tych postanowień umowy z pozwanym, co powoduje że są to niedozwolone postanowienia umowne, które nie wiążą pozwanego. Nadto podniesiono także zarzut braku wykazania roszczenia co do wysokości, pozwany podniósł, iż powód błędnie dokonał rozliczenia wpłat w swoich dokumentach, pomimo dokonanej znacznej wpłaty, co spowodowało nadpłatę kredytu. Podniesiono także zarzut naruszenia art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe w związku z art. 5 ust. 7 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez wyliczenie odsetek także od kosztów kredytu w postaci prowizji i kosztów kredytu, a nie tylko od kwoty udzielonego kredytu. Zdaniem pozwanego na dzień wypowiedzenia umowy nie znajdował się on w stanie niedopłaty kredytu, co więcej kredyt został nadpłacony na kwotę 6.330,59 złotych, na co pozwany przedstawił własne wyliczenie (k. 132-135 akt).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 22 czerwca 2017 roku strony zawarły umowę kredytu konsolidacyjnego w kwocie 139.034,67 złotych na okres kredytowania do dnia 16 lipca 2029 roku. W umowie wskazano, że na kwotę kredytu składają się także kwota 22.245,55 złotych, przeznaczona na sfinansowanie prowizji za udzielenie kredytu, oraz kwota 12.513,12 złotych przeznaczona na sfinansowanie opłaty uiszczonej przez pozwanego na rzecz pośrednika kredytowego, albowiem umowa z bankiem została zawarta przez pośrednika kredytowego (...) spółkę z o.o. w W., reprezentującego bank. W umowie wskazano także, że stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego jest równa odsetkom maksymalnym za opóźnienie w rozumieniu Kodeksu cywilnego, czyli dwukrotności wartości będącej sumą stopy referencyjnej NBP oraz 5,5 punktów procentowych. Kwoty miesięcznych rat pozwanego zostały ustalone na kwotę 1.660,84 złotych.

/dowód: odpis umowy nr (...) wraz z załącznikami – k. 10-35 akt/

Na wymagalne zadłużenie pozwanego składa się kwota 104.992,75 złotych z tytułu niespłaconego kapitału, kwota 3.969,08 złotych z tytułu niespłaconych odsetek umownych za okres od dnia 15 maja 2019 roku do dnia 4 września 2019 roku i kwota 15.295,74 złotych z tytułu niespłaconych odsetek za zwłokę za okres od dnia 30 kwietnia 2019 roku do dnia 25 października 2020 roku. Wyciąg z ksiąg banku został wystawiony przez upoważnionego do tego pracownika banku. Z dokumentów rachunkowych powoda wynika, że pozwany dokonał spłaty ostatniej raty w kwietniu 2019 roku w kwocie 1.362 złote, a zatem niższej, niż ustalona w umowie rata. W marcu 2019 roku pozwany dokonał częściowej wcześniejszej spłaty kredytu w kwocie 23.000 złotych, o którą to kwotę bank zmniejszył wysokość kapitału kwoty udzielonego kredytu.

/dowód: wyciąg z ksiąg banku z dnia 26 października 2020 roku – k. 58 akt, odpis pełnomocnictwa – k. 59-60 akt, wyciąg z rachunku kredytu pozwanego – k. 36-42 akt, zestawienie należności i zaległości pozwanego – k. 43-52 akt, historia naliczenia odsetek od umowy – k. 53-57 akt/

Pismem z dnia 30 maja 2019 roku powód wezwał pozwanego do spłaty zadłużenia z tytułu umowy, wskazując na zaległość w racie w wysokości 1.364,67 złotych na dzień 30 maja 2019 roku, i jednocześnie poinformował pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia z tytułu umowy, zgodnie z art. 75c ustawy Prawo bankowe.

/dowód: odpis wezwania do zapłaty wraz z dowodem doręczenia – k. 61-65 akt/

Wobec braku spłaty zadłużenia i niedotrzymaniem terminów płatności rat pismem z dnia 22 lipca 2019 roku powód dokonał wypowiedzenia umowy, wraz z wezwaniem do zapłaty niespłaconych rat i zadłużenia w terminie 30 dni.

/dowód: odpis wypowiedzenia umowy wraz z dowodem doręczenia – k. 66-69 akt/

Pozwany nie dokonał spłaty zadłużenia, także na wezwanie banku do zapłaty przed wytoczeniem powództwa.

/dowód: odpis wezwania przedprocesowego – k. 70 akt/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów, przedłożonych przez powoda. Odnosząc się w tym zakresie do zarzutów pozwanego, podnieść należy, że na okoliczność wysokości roszczenia powód przedłożył wyciąg z ksiąg banku, wystawiony przez upoważnioną do tego osobę. Nadto dołączył dokumenty z rozliczenia konta kredytowego pozwanego, z którego wynika szczegółowo wysokość wyliczonego roszczenia wraz z odsetkami. Pozwany podważył zasadność rozliczenia powołując się na własne wyliczenia i notatki prywatne, dokonane na dokumentach banku, co nie mogło stanowić wystarczającego dowodu na zakwestionowanie wyliczenia powoda. Co najistotniejsze w sprawie, Sąd wezwał pozwanego do osobistego stawiennictwa na termin rozprawy w dniu 8 grudnia 2021 roku. Wezwanie pozwanego było podyktowane koniecznością jego przesłuchania na okoliczności wskazane w sprzeciwie od wyroku zaocznego. Pozwany nie stawił się w sposób nieusprawiedliwiony, prawidłowo na termin wezwany, zatem nie skorzystał z możliwości złożenia zeznań, aby uwiarygodnić i wykazać procesowo wszystkie zarzuty, które były treścią sprzeciwu od wyroku zaocznego, sam też nie złożył odpowiedzi na pozew. W związku z tym Sąd nie znalazł podstaw do skutecznego zakwestionowania treści dokumentów, przedłożonych przez powoda, i pominął dowód z przesłuchania pozwanego, który się nie stawił, jak również treść jego dokumentów, dołączonych do sprzeciwu, wobec nieusprawiedliwionego niestawiennictwa. W ocenie Sądu zarzuty pozwanego w sprzeciwie zostały podniesione wyłącznie na potrzeby niniejszej sprawy, nie zostały wykazane, i wcześniej przed wytoczeniem powództwa pozwany nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń co do treści umowy i wysokości roszczenia. Stąd też Sąd uznał za wiarygodne dokumenty przedłożone przez powoda.

Sąd zważył, co następuje:

Sprzeciw pozwanego nie zasługiwał na uwzględnienie.

Nie był uzasadniony zarzut pozwanego braku wymagalności roszczenia. Powód przedłożył dokument wezwania do zapłaty wraz z dowodem doręczenia, w którym zawarto także obowiązek informacyjny w trybie art. 75c ustawy Prawo bankowe, co wynika wprost z treści tego dokumentu. Poprzez brak przeciwdowodu w postaci zeznań pozwanego, nie podważył on skutecznie tezy powoda o dokonanym doręczeniu tego dokumentu. Podnoszenie, że wskazano w nim termin do zapłaty 14 dni, a nie 14 dni roboczych, w ocenie Sądu nie miał znaczenia dla sprawy, zarzut w tym zakresie został podniesiony wyłącznie na potrzeby sprawy, wskazano w dokumencie właściwy termin, a brak jego doprecyzowania, iż chodzi o dni robocze, jest tylko nieuzasadnioną próbą podważenia właściwego terminu. Zdaniem Sądu ta okoliczność nie miała w sprawie istotnego znaczenia, bowiem bezspornym jest, że we wskazanym terminie, nawet przy uwzględnieniu doprecyzowania, iż chodziło o dni robocze, pozwany nie dokonał spłaty istniejącego zadłużenia. Jak już wskazano, powód wykazał, że skierował do pozwanego wyżej wymieniony dokument na aktualny adres, pozwany poza twierdzeniami w sprzeciwie, nie podważył procesowo tej okoliczności. W związku ze skutecznym wypowiedzeniem umowy, po wyczerpaniu czynności informacyjnej banku, roszczenie powoda stało się wymagalne.

W zakresie zarzutu niezgodności z zasadami współżycia społecznego pozaodsetkowych kosztów kredytu podnieść znowu należy, że pozwany nie wykazał, aby jak podnosił nie dokonano indywidualnego uzgodnienia z nim tych postanowień umowy, które odnosiły się do kosztów prowizji banku i opłaty na rzecz pośrednika kredytowego. Pozwany nie skorzystał z procesowej możliwości złożenia zeznań w tym zakresie, a tego wymagało postępowanie dowodowe przy tak podniesionym zarzucie. W aktach sprawy znajduje się dokument umowy, podpisany przez pozwanego, z pośrednikiem banku, wyszczególnione w niej zostały koszty prowizji i opłaty na rzecz pośrednika, co wprost reguluje art. 69 ust. 2 ustawy Prawo bankowe. Na podstawie wiarygodnych dowodów z dokumentów brak jest podstaw do obecnego kwestionowania, iż na podstawie art. 385 ¹ § 1 i 3 kc są to postanowienia niedozwolone. Poza tym podnieść należy, że zgodnie ze wskazanym przepisem § 1 art. 385 ¹ kc zarzut w tym przedmiocie nie może dotyczyć postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Wskazać w związku z tym należy, że kwota prowizji banku i opłaty na rzecz pośrednika, stanowiła także w części kwotę udzielonego kredytu, co wynika z części II.B umowy, sama ich wysokość została skonkretyzowana w sposób jednoznaczny kwotowo, nie zaś poprzez jakiekolwiek klauzule waloryzacyjne czy inne, zależne od wyłącznie banku. Całkowita kwota udzielonego kredytu obejmowała zatem także te składowe, jednoznacznie sformułowane w umowie. Zarzuty pozwanego w tym zakresie, jak już wskazano wyżej, nie zostały wykazane dowodowo, a opierają się wyłącznie na własnych twierdzeniach pozwanego. Wskazując na art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 roku, na który powołał się pozwany, przypomnieć należy, że dopuszcza on co do zasady na pozaodsetkowe koszty kredytu. Podważając wysokość tych kosztów pozwany jednocześnie nie wskazał, jakie jego zdaniem winny być to koszty, w szczególności czy wskazane w umowie faktycznie przewyższają wysokość maksymalną, wskazaną w komentowanym przepisie ustawy o kredycie konsumenckim.

Pozwany nie podważył także skutecznie wysokości roszczenia powoda, jak to już wcześniej wskazano wynika ona z przedłożonych dokumentów, opisanych w stanie faktycznym sprawy. W tym zakresie pozwany powołał się na własne obliczenia i uwagi, które zawarł na dokumentach banku, ale znowu były to tylko własne twierdzenia pozwanego. Pozwany nie skorzystał z możliwości złożenia zeznań w sprawie, aby szczegółowo wyjaśnić swoje zastrzeżenia w tym zakresie, przyjęte założenia, w końcu nie zgłoszono także wniosku o dowód z opinii biegłego na okoliczność prawidłowego wyliczenia roszczenia powoda, a pozwany był reprezentowany przez fachowego pełnomocnika. Z dokumentów powoda wynika, że w maju 2019 roku pozwany zaprzestał spłaty kredytu w ustalonych w umowie ratach. Po drugie, faktycznie wcześniej pozwany dokonał nadpłaty kredytu w kwocie 23.000 złotych, która został uwzględniona przez powoda w wysokości kapitału, który został pomniejszony. Nieuzasadnione były zarzuty pozwanego, iż faktycznie w dacie wypowiedzenia nie pozostawał on w zadłużeniu, a co więcej istniała nadpłata, bo ta okoliczność nie wykona z treści dokumentów powoda. Wskazać należy, że nie podnoszono w sprawie, aby w związku z dokonaną znaczną spłatą w kwocie 23.000 złotych zmieniły się warunki umowy kredytu, tym samym aby pozwany był zwolniony z obowiązku dalszego terminowego spłacania rat kredytu w wysokości, ustalonej w umowie, w szczególności aby w tym zakresie warunki umowy uległy zmianie np. w drodze aneksu do umowy. Powód dokonał zaliczenia dokonanej wpłaty i oczekiwał na dalsze raty w ustalonej wysokości, skoro nie doszło jeszcze do całkowitej spłaty udzielonego kredytu.

Zdaniem Sądu nieuprawnione były także zarzuty pozwanego co do wyliczenia odsetek od kosztów kredytu. Jak wynika z dokumentu powoda historii odsetek, były one faktycznie naliczane od kwoty kapitału, który wynosił łącznie 104.276 złotych, a która to kwota stanowiła sumę kwoty udostępnionej pozwanemu na spłatę innych jego zobowiązań w wysokości 79.276 złotych, oraz w wysokości 25.000 złotych na cele konsumpcyjne (część II.B i C umowy). Z samej treści wyciągu z ksiąg banku wynika, że także bank będzie naliczał dalsze odsetki, oprócz wyliczonych już w wyciągu, od kwoty niespłaconego kapitału 104.992,75 złotych. Zatem twierdzenia, że odsetki dotyczyły także innych kosztów, nie zostały oparte na treści dokumentów bankowych. Sam zarzut w tym zakresie jest ogólnikowy, opiera się na generalnych poglądach prawnych w związku z przepisem art. 5 ust. 7 ustawy o kredycie konsumenckim, a faktycznie nie odnosi się do sytuacji pozwanego i wyliczeń powoda.

W konsekwencji powyższego na podstawie art. 347 kpc w związku z przepisami art. 69 ustawy Prawo bankowe i art. 471 kc wydany w sprawie wyrok zaoczny z dnia 22 kwietnia 2021 roku podlegał utrzymaniu w całości w mocy. Na jego podstawie Sąd w całości uwzględnił roszczenie powoda, którego wysokość i podstawę dochodzenia wynikają z przedłożonych przez powoda dokumentów, które nie zostały skutecznie podważone przez pozwanego. O kosztach procesu w wyroku zaocznym orzeczono na podstawie art. 98 kpc w aktualnym brzmieniu, w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, uwzględniając opłatę sądową od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w stawce minimalnej wraz z opłatą od pełnomocnictwa, a także koszty poniesione przez powoda w umorzonym wcześniej elektronicznym postępowaniu upominawczym, w postaci opłaty sądowej, na podstawie art. 505 ³⁷ § 2 kpc.