Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 maja 2021 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi:

1.  zasądził od pozwanej M. S. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 17.495,59 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie w stosunku rocznym liczonymi od dnia 29 marca 2020 r. do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądził od M. S. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 4.123,98 zł tytułem zwrotu stosunkowej części kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Powyższy wyrok w części uwzględniającej powództwo zaskarżyła apelacją pozwana.

Skarżąca zarzuciła wyrokowi naruszenie:

1) art. 10 w związku z art. 101, art. 102 i art.104 prawa wekslowego w związku z art. 316 § 1 k.p.c. z uwagi na błędne pominięcie tego, że powód uzupełnił weksel niezgodnie z deklaracją wekslową i zasądzenie powództwa w związku z wypowiedzeniem umowy, gdy nie było do tego podstaw (wypowiedzenie było nieskuteczne);

2) art. 58 § 1 i 3 w związku z art. 5 pkt 7 i 12, art. 25 ust. 1 pkt 1, art. 54 ust. 1 i 2, art. 30 ust. 1 pkt 6 i 7 i art. 47 ustawy o kredycie konsumenckim w związku z art. 353 ¹ i art. 353 ² k.c. w związku z art. 720, art. 395 i art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 316 § 1 k.c. oraz art. 321 § 1 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie z uwagi na brak skontrolowania z urzędu wadliwości umowy kredytowej w zakresie pkt 1.1, 1.2 i 1.4 i dopuszczenia naliczenia odsetek od kredytowanych kosztów pożyczki, a wobec tego przyjęcie za zasadne zadłużenia podawanego przez powoda w zakresie odsetek i ich rozliczenia, a także przyjęcie, że umowa pożyczki jest ważna, mimo, że zawiera niejednoznacznie określoną należność główną w zakresie odsetek umownych i stanowi co do tego naruszenie prawa oraz rażąco narusza interes konsumenta, a bez odsetek umownych umowa pożyczki jest nieważna, a w konsekwencji orzekanie ponad żądanie;

3) art. 353 ¹ i art. 353 ² k.c. i art. 58 § 2 oraz art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim poprzez przyjęcie, że opłata prowizyjna i za (...) są należne, podczas, gdy wynikają z klauzul abuzywnych i są nieważne jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;

4) art. 720, art. 723, art. 353 ¹, art. 395, art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 6 k.c. w związku z art. 316 § 1 k.p.c. oraz art. 321 § 1 k.p.c. poprzez zasądzenie powództwa z uwagi na wypowiedzenie umowy pożyczki, podczas, gdy było ono bezzasadne oraz zasądzenie od pozwanej roszczenia na skutek wypowiedzenia umowy, gdy takie roszczenie nie istniało, wobec czego orzekano ponad żądanie;

5) na skutek obrazy ww. przepisów prawa błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieustaleniu:

a) treści umowy pożyczki (pkt 1.1, 1.2 i 1.4) w zakresie naliczania odsetek od kredytowanych kosztów;

b) treści wypowiedzenia umowy pożyczki, z którego wynikało, że w jego dacie weksel był już uzupełniony;

c) wysokości spłat pozwanej na rzecz powoda na datę wezwania do zapłaty umowy pożyczki i wypowiedzenia umowy pożyczki;

d) ilości i wysokości rat pożyczki wymagalnych na chwilę wezwania do zapłaty i wypowiedzenia umowy pożyczki;

e) terminu płatności weksla przedstawionego w niniejszej sprawie;

6) art. 100 k.p.c. poprzez wzajemne zniesienie kosztów procesu, podczas, gdy należało zastosować art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 k.p.c. i obciążyć powoda w całości kosztami procesu poniesionymi przez pozwaną.

Przy tak sformułowanych zarzutach skarżąca wniosła o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, że oddala się również powództwo w zasądzonej w punkcie I. części, a w punkcie III. zasądza się od powoda na rzecz pozwanej koszty zastępstwa procesowego za postępowanie pierwszoinstancyjne w wysokości 1.817 złotych wraz z odsetkami za opóźnienie w zapłacie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

2)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za instancję odwoławczą wedle norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:

Po zawarciu umowy pożyczki pozwana dokonała na rzecz powoda czterech wpłat po 580 złotych, odpowiednio w dniach: 21 sierpnia 2019 roku, 25 października 2019 roku, 29 października 2019 roku i 10 grudnia 2019 roku (dowód - zestawienie k. 28).

Suma odsetek umownych przewidzianych w umowie wynosi:

- od kwoty 9.000 złotych za okres od dnia 13 lipca 2019 roku do dnia 21 sierpnia 2019 roku - 89,77 złotych;

- od kwoty 8.420 złotych za okres od dnia 22 sierpnia 2019 roku do dnia 25 października 2019 roku - 145,28 złotych;

- od kwoty 7.840 złotych za okres od dnia 26 października 2019 roku do dnia 29 października 2019 roku - 2,11 złotych;

- od kwoty 7.260 złotych za okres od dnia 30 października 2019 roku do dnia 20 grudnia 2019 roku - 99,82 złotych;

- od kwoty 6.680 złotych za okres od dnia 21 grudnia 2019 roku do dnia 28 marca 2020 roku - 172,88 złotych.

Łącznie suma powyższych odsetek umownych wynosi 509,86 złotych.

(dowód - kalkulator odsetek za opóźnienie na stronie (...)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku.

Na wstępie zaznaczyć należy, że przedmiotowa sprawa podlegała rozpoznaniu w trybie uproszczonym.

Wobec faktu, że ani w apelacji ani w odpowiedzi na apelację strony nie złożyły wniosku o przeprowadzenie rozprawy, Sąd Okręgowy uznając, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym (art. 374 k.p.c.).

Idąc dalej wskazać trzeba, że w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wreszcie zaznaczyć trzeba, że apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Przechodząc do oceny zarzutów podniesionych w apelacji, w pierwszej kolejności nie można zgodzić się ze skarżącą, że wypełnienie przez stronę powodową weksla gwarancyjnego niezgodnie z porozumieniem stron (o czym będzie mowa w dalszej części rozważań), winno prowadzić do oddalenia powództwa w całości.

Należy podzielić wyrażany w piśmiennictwie oraz orzecznictwie pogląd, że w razie naruszenia upoważnienia do uzupełnienia weksla in blanco przez wpisanie w nim wyższej sumy od kwoty wierzytelności, dla której zabezpieczenia został wręczony, osoba na nim podpisana staje się zobowiązana wekslowo w granicach, w jakich tekst weksla jest zgodny z upoważnieniem. Uzupełnienie weksla in blanco o kwotę wyższą od tej, na której wpisanie pozwala deklaracja wekslowa nie spowoduje, iż zobowiązanie wekslowe pozwanego w ogóle nie powstało, lecz uległo ograniczeniu jedynie do wysokości kwoty mieszczącej się w ramach upoważnienia (por. orz. SN z 26.1.2001 r., II CKN 25/00, OSNC 2001, Nr 7–8, poz. 117; wyr. z 9.12.2004 r., II CK 170/04, Gl. 2006, Nr 4, poz. 28)”. [tak: M. C., L. B., Prawo wekslowe. Komentarz [w:] Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz. Wyd. 6, W. 2013].

Wobec powyższego, koniecznym było ustalenie zakresu rzeczywistej odpowiedzialności pozwanej.

Przed przejściem do oceny podniesionych w tym zakresie zarzutów apelacji należy zauważyć, że autor apelacji nie zadał sobie trudu zapoznania się z treścią uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego. Skarżący zarzuca bowiem między innymi, że Sąd Rejonowy uznał, iż opłata za (...) jest należna, podczas, gdy Sąd Rejonowy stwierdził, że opłata ta z postanowienia stanowiącego klauzulę abuzywną, w związku z czym nie wiąże stron umowy i w związku z tym oddalił powództwo w tej części. Tym samym odnoszenie się Sądu Okręgowego do powyższej kwestii jest bezprzedmiotowe.

Idąc dalej, przyznać należy słuszność stanowisku pozwanej, że wynagrodzenie prowizyjne nie stanowiło świadczenia, o którym mowa w art. 385 ¹ § 1 zd. 2 k.c., a ponadto, że postanowienie umowne je określające pozostawało klauzulą umowną, którą należało ocenić jako abuzywną.

Łącząca strony postępowania umowa pożyczki przewidywała udzielenie pozwanej pożyczki w kwocie 9.000 zł, przy czym sumę, którą pozwana zobowiązała się spłacić określono na 20.880 zł. Poza faktycznie udzielonym na rzecz pożyczkobiorcy świadczeniem 9.000 zł, obejmowała ona również opłatę przygotowawczą - 129 zł, wynagrodzenie prowizyjne – 7.771 zł oraz wynagrodzenie z tytułu przyznania Twojego Pakietu – 1.100 zł i kapitałowe odsetki umowne ustalone według stałej stopy procentowej w wysokości 9,84% w skali roku.

Zarówno w literaturze, jak też praktyce orzeczniczej został ugruntowany pogląd, że głównymi świadczeniami stron w umowie pożyczki są: udostępnienie środków finansowych do korzystania drugiej stronie w określonej danym stosunkiem wysokości (w przypadku pożyczkodawcy) oraz ich zwrot (w przypadku pożyczkobiorcy). Umowa pożyczki może mieć charakter odpłatny lub nieodpłatny. Jeżeli więc umowę pożyczki zawarto pod tytułem odpłatnym, biorący jest zobowiązany do świadczenia tzw. odpłaty zgodnie z treścią czynności prawnej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 lutego 2005 r., VI ACa 744/2004). Nie ulega przy tym wątpliwości, że to właśnie odsetki stanowią wynagrodzenie pożyczkodawcy za korzystanie przez kredytobiorcę z jego środków finansowych. Takie odsetki, stanowiące wynagrodzenie zostały zresztą przewidziane umową stron niniejszego procesu.

Umowa pożyczki, aby można było ją uznać za nienaruszającą zasad uczciwego obrotu, powinna też określać, które opłaty i prowizje stanowią zysk pożyczkodawcy, a które są pobierane na pokrycie konkretnych kosztów ponoszonych przez niego w związku z zawartą umową i jej obsługą. Trafne jest stanowisko (zob. m.in. wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 18 grudnia 2017 r. I Ca 452/17), że za niedozwolone klauzule umowne, w świetle art. 385 ¹ § 1 k.c., należy więc każdorazowo uznawać te postanowienia umowne, które pod postacią opłaty pobieranej formalnie na poczet pokrycia kosztów konkretnych czynności, w rzeczywistości stanowią dla pożyczkodawcy źródło dodatkowego zysku, ukryte przed konsumentem, pozwalając mu jednocześnie omijać przepisy dotyczące wysokości odsetek maksymalnych oraz niedopuszczalności kary umownej za niespełnienie świadczenia pieniężnego (art. 483 § 1 k.c.). Takie świadczenie, choćby zostało nazwane wynagrodzeniem (prowizja) nie stanowi świadczenia głównego stron (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CSK 38/11, wyrok Sądu Antymonopolowego z dnia 30 września 2002 r., XVII Amc 47/01, wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 18 grudnia 2017 r., I Ca 452/17).

Z uwagi na przewidzianą w art. 353 ¹ k.c. zasadę swobody umów nie można co prawda wyłączyć co do zasady prawa do obciążenia kredytobiorcy (pożyczkobiorcy) prowizją, w szczególności w sytuacji, gdy samo korzystanie przez kredytobiorcę z kapitału jest nieoprocentowane. Wysokość prowizji powinna zostać jednak określona w sposób nie powodujący nadmiernego obciążenia konsumenta pozaodsetkowymi kosztami związanymi z zawarciem umowy. Nadto powinna mieć uzasadnienie w nakładzie pracy (w tym związanego z ryzykiem niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kredytobiorcę), w wydatkach na przygotowanie i realizację umowy, tak aby nie kreowała bezpodstawnego przysporzenia po stronie kredytodawcy. Okoliczności te podlegają badaniu przez Sąd w sporze o zapłatę takich należności i to z urzędu.

Niewątpliwym jest, że powód mógł zasadnie dochodzić od pozwanej spłaty kapitału pożyczki, kapitałowych odsetek umownych za czas korzystania z kapitału oraz opłaty przygotowawczej. Co do tych należności umowa stron nie narusza praw konsumenta. Niedozwolonymi klauzulami umownymi są z kolei regulacje umowne przewidujące prowizję oraz wynagrodzenie za (...). Mając na uwadze, że wynagrodzeniem za przygotowanie umowy i uruchomienie środków jest opłata przygotowawcza, a wynagrodzeniem za korzystanie z jego środków finansowych są odsetki umowne, to zastrzeżenie dalszego wynagrodzenia – prowizji za udzielenie pożyczki i z tytułu (...), jako nieuzasadnione nakładem pracy i wydatkami, stanowią dla powoda dodatkowe nieuzasadnione źródło zysku, w rzeczywistości prowadząc do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych.

Strona powodowa nie wykazała również, aby wysokość prowizji była efektem indywidualnych uzgodnień z pozwaną (nie świadczy o tym podpisanie wniosku, czy możliwość odstąpienia od umowy). Fakt udzielenia pożyczki stanowi oczywiście następstwo decyzji stron co do zawarcia tego rodzaju umowy, jednakże wynagrodzenie z tego tytułu, że do zawarcia umowy w ogóle doszło, jawi się jako nieuzasadnione, biorąc pod uwagę resztę opłat, które pożyczkobiorca pobrał w tytułu zawartej umowy. Brak tu jakiejkolwiek ekwiwalentności świadczeń. Powód obciążając pozwaną jako konsumenta obowiązkiem zapłaty prowizji w wysokości ponad 86%, niejako nałożył cały ciężar i ryzyko związane z prowadzoną przez siebie działalnością na pozwaną.

Analizowane postanowienie umowy ukształtowało więc sytuację konsumenta w sposób naruszający równowagę obojga kontrahentów, z jednoczesnym uprzywilejowaniem strony powodowej jako podmiotu profesjonalnego, co powszechnie traktowane jest jako postępowanie naruszające dobre obyczaje w obrocie gospodarczym. W związku z tym należało je uznać za niedozwoloną klauzulę umowną.

Nie ma racji powód zarzucając, że skoro koszty zawarcia umowy, którymi został obciążona pozwana, nie przekraczają wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, obliczonych na podstawie art. 36a ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (dalej: u.k.k.), to nie mogą być uznane za abuzywne. Brak przekroczenia przez pozaodsetkowe koszty kredytu limitu wynikającego ze wzoru matematycznego z art. 36a ust. 1 u.k.k., nie wyklucza oceny postanowień umownych je przewidujących w sytuacji, gdy nie są to jednoznacznie określone świadczenia główne, pod kątem ich abuzywności, a obowiązek dokonania tej oceny w procesie z udziałem konsumenta, spoczywa na sądzie orzekającym z urzędu. Przepis art. 36a ust. 1 u.k.k. nie wyłącza bowiem stosowania art. 385 ¹ k.c. Brak jest też relacji między tymi przepisami o charakterze przepis ogólny – przepis szczególny. Art. 36a u.k.k. dotyczy wszelkich pozaodsetkowych kosztów kredytu, zarówno tych, które są sformułowanymi w sposób jednoznaczny świadczeniami głównymi, jak i tych, które charakteru takiego nie mają. Z kolei abuzywność dotyczy wyłącznie tych świadczeń, które nie są postanowieniami głównymi sformułowanymi w sposób jednoznaczny. Zestawienie powyższych przepisów wskazuje na to, że pozaodsetkowe koszty będące świadczeniami głównymi, nawet jeśli są sformułowane jednoznacznie, nie mogą przekroczyć wartości określonych w treści przepisu art. 36a ust. 1 u.k.k., z kolei jeśli takimi świadczeniami nie są, to nie tylko nie mogą przekroczyć limitu z art. 36a ust. 1 u.k.k., lecz również nie mogą stanowić rozwiązań ocenianych negatywnie z punktu widzenia art. 385 ¹ k.c. Podkreślić trzeba, że przepis art. 36a ust. 1 u.k.k., w swoim założeniu miał pozytywnie wpłynąć na sytuację konsumenta poprzez wprowadzenie rozwiązań polepszających ochronę jego interesów jako podmiotu mniej uprzywilejowanego w stosunku do pożyczkodawców, będących z reguły wysoce sprofesjonalizowanymi uczestnikami obrotu gospodarczego. Tymczasem poczyniona przez apelującego wykładnia zmierzająca do wyłączenia stosowania art. 385 ¹ k.c. w sytuacji, gdy koszty mieszczą się w określonym art. 36a limicie, prowadziłaby w gruncie rzeczy do sytuacji przeciwnej, a więc niezgodnej z pierwotną wolą ustawodawcy przy wprowadzeniu tej regulacji do krajowego porządku prawnego.

Zagadnienie to stanowiło przedmiot wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie C-779/18. Trybunał uznał, że z zakresu stosowania dyrektywy 93/13 nie jest wyłączony warunek umowny, w którym ustala się całkowite pozaodsetkowe koszty kredytu z poszanowaniem maksymalnego pułapu przewidzianego w przepisie krajowym, niekoniecznie biorąc przy tym pod uwagę rzeczywiście ponoszone koszty.

Stwierdzenie abuzywności niektórych postanowień umownych nie prowadzi jednak, jak chciałaby pozwana, do nieważności umowy. konsekwencją stwierdzenia niedozwolonej klauzuli umownej, spełniającej wymagania art. 385 ¹ § 1 k.c., jest działająca ex lege sankcja bezskuteczności niedozwolonego postanowienia, połączona z przewidzianą w art. 385 ¹ § 2 k.c. zasadą związania stron umową w pozostałym zakresie (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2007 r., III CZP 62/07, OSNC 2008, nr 7-8, poz. 87 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2014 r., III CSK 204/13, nie publ., z dnia 1 marca 2017 r., IV CSK 285/16, nie publ., i z dnia 24 października 2018 r. II CSK 632/17, nie publ.).

Wbrew twierdzeniom pozwanej, w realiach przedmiotowej sprawy, zachodziły po stronie powodowej przesłanki do wypowiedzenia umowy. Należy bowiem wskazać, że zgodnie z punktem 2.1 umowy pozwana była zobowiązana do spłaty pożyczki w miesięcznych ratach po 580 złotych każda. Eliminacja z umowy klauzul niedozwolonych dotyczących prowizji i opłaty za (...) nie wprowadziła w tym postanowieniu żadnych zmian, w szczególności pozwana nie była uprawniona do zmniejszenia wysokości płaconych powodowi rat spłaty. Winna dalej uiszczać je w kwocie po 580 złotych miesięcznie, z tym, że do czasu spłaty rzeczywistego zadłużenia wobec powoda. Bezspornym jest, że pozwana rat tych od pewnego momentu nie spłacała, co doprowadziło do ziszczenia się warunków uzasadniających wypowiedzenie umowy przez powoda.

Reasumując, prowadzi to do wniosku, że prowadzi to do uznania, że należne powodowi były kwoty z tytułu kapitału udzielonej pożyczki (7.000 zł), opłaty przygotowawczej (129 zł) oraz skapitalizowanych odsetek umownych za okres do dnia 29 marca 2020 roku (509,86 złotych), bez wynagrodzenia prowizyjnego i opłaty za (...).

Takie też kwoty Sąd Okręgowy zasądził na rzecz strony powodowej.

Wobec merytorycznej zmiany zaskarżonego wyroku zmiany wymagało również rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu. O kosztach tych Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., rozdzielając je pomiędzy stronami, stosownie do wyniku postępowania.

Strona powodowa wygrała proces w 39,4%. W toku postępowania każda ze stron poniosła koszty zastępstwa procesowego w wysokości po 3.600 złotych. Nadto powódka uiściła opłatę skarbową od pełnomocnictwa (17 złotych) i opłatę od pozwu (1.000 złotych). Biorąc pod uwagę wynik sprawy pozwana winna ponieść koszty procesu do wysokości 3.237,50 (8.217 x 0,394 = 3.237,50). W rzeczywistości pozwana wydatkowała kwotę 3.600 złotych. Od powoda należy jej się więc zwrot kwoty 362,50 złotych (3.600 - 3.237,50 = 362,50).

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok działając na podstawie art. 386 § 1 k.p.c..

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., rozdzielając je pomiędzy stronami, stosownie do wyniku postępowania apelacyjnego.

W toku postępowania apelacyjnego każda ze stron poniosła koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w wysokości po 1.800 złotych. Nadto pozwana uiściła opłatę od apelacji w kwocie 100 złotych.

Pozwana wygrała postępowanie apelacyjne w 58,2%. Winna więc ponieść jego koszty do wysokości 1.546,60 złotych (3.700 x 0,418 = 1.546,60). W rzeczywistości pozwana poniosła koszty postępowania apelacyjnego w wysokości 1.900 złotych. Od strony powodowej należy się jej więc zwrot kwoty 353,40 (1.900 - 1.546,60 = 353,40).

O pobraniu od powoda nieuiszczonej opłaty od uwzględnionej części apelacji orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2022 roku, poz. 1125) w związku z art. 100 zd. 1 k.p.c..