Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2012 r. w Gdańsku

sprawy J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

od wyroku Sądu Okręgowego we Włocławku IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 9 lutego 2012 r., sygn. akt IV U 835/11

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 625/12

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2011 roku wnioskodawca J. G. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia
23 września 2011 roku odmawiającej mu przyznania emerytury.

Organ rentowy podtrzymał całkowicie zaskarżoną decyzję i wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy we Włocławku Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 9 lutego 2012 r. zmienił zaskarżoną decyzję w te sposób, że przyznał wnioskodawcy J. G. prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 1 października 2011 r.

Sąd Okręgowy orzekał na podstawie następujących ustaleń faktycznych i rozważań prawnych:

Wnioskodawca J. G.urodził się w dniu (...).

W okresie od 05.04.1983 r. do 15.06.1995 r. J. G. pracował w (...) S.A. W tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako spichrzowy przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty.

W okresie od 16.06.1995 r. do 31.12.1998 r. J. G. pracował
w Przedsiębiorstwie Usługowo Handlowym (...) Sp. z o.o. we W.. W tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako spichrzowy przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty.

W dniu 2 września 2011 roku J. G. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem o przyznanie emerytury.

W trakcie toczącego się postępowania emerytalnego J. G. udowodnił
na dzień l stycznia 1999 roku 29 lat, 4 miesiące, 12 dni okresów składkowych
i nieskładkowych, w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Decyzją z dnia 23 września 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w T.odmówił J. G.przyznania emerytury w obniżonym wieku
z uwagi na fakt, iż nie legitymuje się wymaganym przepisami prawa ubezpieczeń społecznych okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia jako pracy w warunkach szczególnych od 05. 041983 r. do 30.06.1996 r. w (...) S.A.wskazanego w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 19.02.2003 r., ponieważ w powyższym okresie zatrudnienia wnioskodawca zajmował stanowisko spichrzowy-ślusarz, które
nie znajduje się w wykazie stanowisk uprawniających do przejścia na emeryturę
w obniżonym wieku. Zakład nie uznał również okresu zatrudnienia jako pracy w warunkach szczególnych od 16.06.1995 r. do 31.12.1998 r. w Przedsiębiorstwie Usługowo Handlowym (...) Sp. z o.o.we W., ponieważ z przedłożonej dokumentacji wynika,
że w podanym wyżej okresie wnioskodawca pracował na stanowisku łączonym spichrzowy - ślusarz. Wskazano ponadto, że wspomniane dokumenty nie spełniają wymogów formalnych
z uwagi na brak rodzaju wykonywanych prac zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów
z dnia 07.02.1983 r. Dodano, że dla uznania, że praca wykonywana jest w warunkach szczególnych wymagane jest wykonywanie tej pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidzianego dla danego stanowiska pracy. Oba te kryteria muszą być spełnione łącznie, wykonywanie pracy na różnych stanowiskach, chociażby w obszarze tego samego działu
czy pozycji zarządzenia resortowego, wyklucza możliwość spełnienia wymogu wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidzianym dla danego stanowiska pracy.

J. G. nie pozostaje w stosunku pracy oraz nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Sąd Okręgowy wskazał, że powyżej ustalony stan faktyczny oparł na materiale dowodowym zgromadzonym w trakcie trwania postępowania i ujawnionym na rozprawie, przede wszystkim w postaci dokumentów zebranych w aktach emerytalnych organu rentowego. Przedmiotowy materiał Sąd I instancji uznał za rzetelny i wiarygodny. Strony bowiem w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości, a jedynie odmiennie go interpretowały oraz wyprowadzały z niego odmienne konkluzje o charakterze
tak faktycznym, jak i jurydycznym. Tym samym Sąd uznał, iż brak jest przesłanek,
by odmówić dokumentom zebranym w aktach emerytalnych organu rentowego przymiotu wiarygodności. W konsekwencji przedmiotowy materiał dowodowy pozwolił dokonać
w znacznym zakresie rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Dokonując oceny pracy wnioskodawcy w spornym okresie, tj. od 05.04.1983 r.
do 31.12.1998 r., Sąd Okręgowy miał na uwadze okoliczność, że dokumenty przedłożone
na ich potwierdzenie jako okresów pracy w szczególnych warunkach nie stanowią niepodważalnych świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a nadto zawierają rozbieżności w zakresie zajmowanych przez wnioskodawcę stanowisk pracy. Wobec powyższego przeprowadzono rozbudowane postępowanie dowodowe celem ustalenia rzeczywistego charakteru pracy wnioskodawcy w spornym czasokresie. W tym kontekście Sąd I instancji zauważył, iż poprzez zeznania świadków: B. J., Z. B., A. D. i W. G. oraz samego wnioskodawcy zostało bezsprzecznie wykazane, że w spornym czasookresie wnioskodawca pracował stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy de facto na stanowisku spichrzowego przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty. Sąd Okręgowy nadał również przymiot wiarygodności zeznaniom wnioskodawcy albowiem są one skorelowane z ustalonym w sprawie stanem faktycznym
i znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków.

Sąd Okręgowy podkreślił, że spór pomiędzy stronami sprowadzał się do tego,
czy wnioskodawca może wykazać się okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. l i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz w zw. z § 4 ust. l pkt l i 3 w zw. z § 2 ust. l rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze - ubezpieczonemu mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli na dzień l stycznia 1999 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, stanowiącym załącznik
do powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów w wymiarze co najmniej 15 lat oraz osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, a także nie przystąpił
do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz ma rozwiązany stosunek pracy.

Sąd I instancji zwrócił uwagę, że jakkolwiek zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze okresy pracy
w szczególnych warunkach, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy,
to jednak nie jest to jedyna i niepodważalna droga do wykazania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zgodnie bowiem z § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalne -rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r. Nr 10, poz. 49) okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków lub dokumentacją osobową,
gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Na marginesie Sąd I instancji podkreślił także, iż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zaprezentowanym w wyroku z dnia 22 czerwca 2005 roku (sygn. akt I UK 351/04, publ. OSNP 2006/5-6/90), określanie dla celów emerytalnych stanowisk pracy jako "pracy wykonywanej w szczególnych warunkach" w rozumieniu wykazów stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie należy do kompetencji pracodawcy (czy też przechowawcy jego dokumentów). Z treści § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy (czy też przechowawcy jego dokumentów) w przedmiocie wykazania, na podstawie posiadanej dokumentacji, okresów pracy w szczególnych warunkach, miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § l i 2 kpc, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 kpc, który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów,
jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy prowadził postępowanie dowodowe, mające na celu weryfikację dokumentów zebranych
w aktach emerytalnych organu rentowego, czego implikacją było sprecyzowanie charakteru pracy wnioskodawcy wykonywanej w okresie od 05.04.1983 r. do 31.12.1998 r.

W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawca wykazał, iż w ramach swojego zatrudnienia przez okres ponad 15 lat pracował w szczególnych warunkach. Niniejszą okoliczność Sąd I instancji wywiódł z zeznań wnioskodawcy i powołanych powyżej świadków, z których jednoznacznie wynika, że w spornym okresie J. G. pracował w (...) S.A. oraz w Przedsiębiorstwie Usługowo Handlowym (...) Sp. z o.o. we W. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy tylko i wyłącznie jako spichrzowy przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty. Powyższe stanowisko zostało uznane za stanowisko, na którym wykonywana jest praca
w warunkach szczególnych na mocy wykazu A dział X poz. 10 pkt 8 stanowiącego załącznik do Zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa, (...) Żywnościowej z dnia 31.03.1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - Dz. Urz. M.R.L.iG.Ż. z dnia 4 listopada 1988 r. Nr 2, p0z. 4-5 (spichrzowy), a charakter pracy jest tożsamy ze wskazanym w wykazie A dział X poz. 10 (prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Przedstawiona wyżej argumentacja doprowadziła Sąd I instancji do wniosku, iż J. G. spełnił wszystkie niezbędne warunki do przyznania mu wcześniejszej emerytury, o której mowa wart. 184 ust. l i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 ust. l pkt l i 3 w zw. z § 2 ust. l rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 477 (14) § 2 kpc orzekł jak w sentencji uzasadnianego wyroku, tj. zmienił zaskarżoną decyzję
w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy J. G. prawo do emerytury
z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia l października 2011 roku, zgodnie
z art. 129 ust. l ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zaliczając do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych okres pracy od 05.04.1983 r. do 31.12.1998 r.

Apelację od wyroku wywiódł pozwany organ rentowy, zarzucając:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez przyznanie J. G. prawa do emerytury od l października 2011 r.

2. naruszenie prawa procesowego, tj. art. 328 § 2 kpc poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie wyrok i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

Skarżący zarzucił, że Sąd pierwszej instancji nie przeprowadził rozbudowanego postępowania dowodowego. Sąd w pierwszej fazie procesu zwrócił się do przechowawców akt osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) Zakładach (...)
we W. i w Przedsiębiorstwie (...). Przechowawca akt (...) Zakładów (...) we W. - R. B. odebrał pismo sądu z dnia 6.12.2011 r.
i podpisał zwrotne poświadczenie odbioru, aczkolwiek w żaden sposób nie zareagował
i nie udzielił odpowiedzi czy posiada wymaganą dokumentację. Sąd nie monitował jednak przechowawcy i nie zobowiązał go do doręczenia w innym terminie akt osobowych. Natomiast akta osobowe z firmy (...) wskazują jednoznacznie, że wnioskodawca
nie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku spichrzowego. Zarówno ze zwykłych świadectw pracy, jak i świadectw pracy w warunkach szczególnych wynika,
że wnioskodawca w spornych okresach był zatrudniony na stanowiskach: ślusarz, ślusarz-spichrzowy, spichrzowy- ślusarz, spichrzowy-ślusarz-kierownik magazynu. Ponadto z akt wynika, że wnioskodawca został przyjęty do pracy w (...) na stanowisko pracownika magazynowego, a nie spichrzowego. W kwestionariuszu z dnia 19.06.1995 r. sam wnioskodawca wpisał jako zawód wyuczony ślusarz oraz, że w (...) Zakładach (...) pracował na stanowisku ślusarza. Z umowy o pracę z dnia 16.06.1995 r. wynika, że wnioskodawca został przyjęty na stanowisko ślusarz-spawacz-spichrzowy, zaś z umowy
o pracę z dnia 1.07.1996 r. wynika, że wnioskodawca został przyjęty na stanowisko kierownika magazynu zbożowego. W zaświadczeniu lekarskim z dnia 16.08.1997 r. wpisano stanowisko magazynier.

Mając na uwadze powyższe organ rentowy podniósł, że Sąd Okręgowy
w postępowaniu dowodowym nie rozstrzygnął tych wszystkich niejasności, które pojawiły się w niniejszej sprawie odnośnie stanowiska zajmowanego przez wnioskodawcę. Nie wyjaśniły tego zeznania świadków, a więc nie można przyjąć, aby zeznania te pozbawione były jakichkolwiek wewnętrznych sprzeczności. Ponadto, osobowe źródła dowodowe (w tym zarówno zeznania świadków i strony) muszą być skonfrontowane z istniejącą dokumentacją. Dopiero uzyskanie przekonania graniczącego z pewnością co do przebiegu zatrudnienia może pozwolić na pozytywne rozstrzygnięcie. Ewentualne nieścisłości, czy też braki
w dokumentacji są zjawiskiem naturalnym ale to na sądzie spoczywa obowiązek wskazania,
z jakich przyczyn zakwestionował prawidłowość wystawienia dokumentów w czasie zatrudnienia (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22.09.2011 r., sygn. akt:
III AUa 354/11). Skarżący zwrócił uwagę, że Sąd Apelacyjny w cytowanym wyroku podniósł również, że nie można za pracę w warunkach szczególnych uwzględnić okresu zatrudnienia, gdy pracownik tylko przez część dnia wykonuje prace w warunkach szczególnych. Ocena, czy osoba wykonywała pracę w warunkach szczególnych winna być wolna od jakichkolwiek naiwności, zaś naprowadzane zeznania świadków muszą być oceniane w postępowaniu sądowym przy zastosowaniu reguły z art. 233 kpc ze szczególną ostrożnością. W ocenie skarżącego należy mieć przy tym na względzie, że świadkami zwykle w tego rodzaju sprawach są dawni koledzy bądź współpracownicy. Naturalna jest więc niejednokrotnie wynikająca z czystej życzliwości koleżeńskiej skłonność świadków do przedstawienia wykonywanej pracy jako pracy w warunkach szczególnych.

Apelujący zarzucił, że Sąd Okręgowy nie wyjaśnił rozbieżności pomiędzy datami zatrudnienia wnioskodawcy w zakładach pracy. Ze świadectwa pracy w (...) Zakładów (...) wynika, że wnioskodawca pozostawał w zatrudnieniu w tym zakładzie
do 30.06.1996 r., podczas gdy ze świadectwa pracy z (...) wynika, że wnioskodawca podjął pracę w tym zakładzie od 16.06.1995 r. Z tego wynika, że od 16.06.1995 r.
do 30.06.1996 r. wnioskodawca pozostawał w zatrudnieniu w dwóch zakładach pracy, zatem w żadnym z nich nie wykonywał swoich obowiązków stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Nadto, zdaniem pozwanego, Sąd przy ustalaniu 15 - letniego okresu pracy
w warunkach szczególnych nie uwzględnił przerw wnioskodawcy w zatrudnieniu w związku z przebywaniem na zwolnieniach lekarskich po 14.01.1991 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie. Nie zawiera bowiem zarzutów skutkujących koniecznością zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku.

Przedmiotem sporu między stronami było, czy wnioskodawca spełnia kumulatywne przesłanki warunkujące nabycie prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j. t. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), w szczególności przesłankę 15 – letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

We wskazanym powyżej zakresie Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne, wyczerpujące postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c. (którego naruszenie, jak się wydaje zarzucił pozwany, błędnie jednak wskazując
na normę art. 328 § 2 k.p.c., wyliczającą konieczne części składowe uzasadnienia wyroku), nie popełnił też uchybień w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, które mogłyby uzasadnić ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia.
W konsekwencji, Sąd odwoławczy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne
i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS
z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn (stosownie do przepisu § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany wiek emerytalny dla kobiet wynosi 55 lat, a dla mężczyzn – 60 lat),

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Ponadto emerytura przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2 art. 184 cytowanej ustawy).

Stosownie natomiast do art. 32 ust. 2 cyt. ustawy dla celów ustalenia uprawnień
do emerytury w wieku obniżonym z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których uprawnionym osobom przysługuje prawo do emerytury w wieku obniżonym, ustala się – jak stanowi ust. 4 art. 32 cyt. ustawy - na podstawie przepisów dotychczasowych.

Sąd Najwyższy w uchwale w składzie 7 sędziów z dnia 13 lutego 2002 r.,
(III ZP 30/01, OSNP 2002 nr 10, poz. 243) wskazał jako nadal stosowane "przepisy dotychczasowe" przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z § 4 w/w rozporządzenia pracownik, który wykonywał wymienione
w wykazie A prace w szczególnych warunkach nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia (25 lat), w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

W myśl § 2 ust. l w/w rozporządzenia - okresami pracy uzasadniającymi prawo
do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu - są okresy, w których praca
w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Podkreślenia wymaga, że do ustalenia konkretnych stanowisk, na których wykonywanie pracy uprawnia do emerytury w wieku obniżonym, pomocne są zarządzenia resortowe poszczególnych ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralnych związków spółdzielczych. Jak wskazał Sąd Najwyższy - z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, czy centralny związek spółdzielczy, w porozumieniu
z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była
w takich warunkach i odwrotnie - brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie
- w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych – może stanowić negatywną przesłankę dowodową (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r., II UK 218/09,
LEX nr 590247; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2010 r., II UK 124/10,
LEX nr 707404).

Zdaniem Sądu odwoławczego Sąd I instancji prawidłowo ocenił, że stanowcze
i wzajemnie spójne zeznania przesłuchanych w sprawie świadków, jak również ubezpieczonego potwierdziły, iż wnioskodawca w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę, o której mowa w wykazie A, Dział X, poz. 10, pkt 8 Zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia
31 marca 1988 r. (Dz. Urz. Nr 2) tj. pracę na stanowisku spichrzowego. Należy przy tym podkreślić, że dla oceny, czy pracownik wykonywał zatrudnienie w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia ani nazwa zajmowanego stanowiska, ani jego określenie
w poszczególnych dokumentach akt osobowych, ale rodzaj faktycznie powierzonej mu pracy. Praca w szczególnym charakterze to bowiem praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Pomimo rozbieżności w nazewnictwie stanowiska pracy wnioskodawcy
w spornym okresie w poszczególnych dokumentach pracowniczych, Sąd Apelacyjny - wobec wniosków płynących z analizy pozostałego materiału dowodowego - nie ma zatem wątpliwości, iż ubezpieczony zatrudniony był wówczas wyłącznie jako spichrzowy.

Odnosząc się do zarzutu częściowej zbieżności okresów zatrudnienia w (...) Zakładach (...) we W. oraz w PPUH (...) Sp. z o.o. we W. Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że – jak wynika z pisma PPUH (...) Sp. z o.o. z dnia
28 czerwca 1996 r. (k. 22 akt sądowych) – przedsiębiorstwo to było następcą prawnym (...) Zakładów (...) we W.. Zgodnie z art. 23 (1) § 1 Kodeksu pracy,
w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on
z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Tym samym zarzut pozwanego, że wnioskodawca przez pewien czas pozostawał w zatrudnieniu w dwóch zakładach pracy należy uznać za bezpodstawny. Uprawniony jest natomiast wniosek, iż J. G.
w całym spornym okresie tj. w latach 1983 – 1998 zatrudniony była de facto w tym samym magazynie zbożowym, który jedynie wchodził w skład przedsiębiorstwa różnych podmiotów.

Jeśli chodzi o zarzut nieuwzględnienia przerw wnioskodawcy w zatrudnieniu
w związku z przebywaniem na zwolnieniach lekarskich po dniu 14 stycznia 1991 r., Sąd odwoławczy wskazuje, że – jak wynika z niekwestionowanej przez organ rentowy odpowiedzi wnioskodawcy na apelację – po dniu 14 stycznia 1991 r. przebywał on
na zwolnieniach chorobowych przez łączny okres 39 dni, w następujących okresach:
19 – 28 marzec 1996 r., 20 styczeń – 18 luty 1998 r. Wobec niewypowiedzenia się przez organ rentowy co do powyższych faktów, Sąd odwoławczy, na podstawie przepisu art. 230 k.p.c., mając na uwadze wyniki całej rozprawy, uznał je za przyznane. Należy ponadto zwrócić uwagę, że nawet w przypadku odjęcia powyższych okresów od stażu pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach, będzie on przekraczał 15 lat.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny, w oparciu o art. 385 k.p.c., oddalił apelację pozwanego organu rentowego jako nieuzasadnioną.