Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 lipca 2022r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Zbigniew Merchel

Protokolant: sekretarz sądowy Lazar Notas

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2022r . w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) SA w B.

przeciwko A. B. i G. B. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 15 lipca 2021r., sygn. akt I C 1057/20

postanawia:

uchylić zaskarżony wyrok oraz nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w Gdańsku z dnia 19 sierpnia 2019r. w sprawie I Nc 247/19 i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania z pominięciem przepisów o postępowaniu nakazowym, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSA Z. Merchel

I ACa 1077/21

UZASADNIENIE

Powód Banku (...) SA w B. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym przeciwko A. B. i G. B. (1) domagając się zasądzenia od pozwanych na rzecz powódki solidarnie kwoty 174.329,32 zł tytułem niespłaconego kredytu, kwotę 4.628,18 zł tytułem odsetek skapitalizowanych naliczonych od dnia 30.09.2018 r. do dnia 9.05.2019 r. w wysokości 4,72 % rocznie, kwotę 2.077,88 zł tytułem odsetek karnych nieskapitalizowanych naliczonych za okres od 28.12.2018 r. do dnia 20.06.2019 r. wynoszących czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku, na dzień sporządzania pozwu wynoszących 10,00 % w stosunku rocznym oraz dalszych odsetek karnych od dnia 21.06.2019 r. do dnia zapłaty w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku, wynoszący na dzień sporządzania pozwu 10,00 % w stosunku rocznym, ale nie wyższych od odsetek maksymalnych za opóźnienie stanowiących dwukrotność sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych, naliczanych od kwoty niespłaconej należności głównej powiększonej o kwotę skapitalizowanych odsetek umownych w wysokości 4.628,18 zł, tj. na dzień wniesienia pozwu wynoszącej łącznie 178.957,50 zł. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Żądanie wydania nakazu zapłaty zostało oparte na art. 485 § 3 k.p.c. Nakazem zapłaty z dnia 19 sierpnia 2019 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku uwzględnił powództwo (sygn. akt I Nc 247/17). Od nakazu tego pozwani wnieśli zarzuty. Po ich rozpoznaniu wyrokiem z dnia 15 lipca 2021 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku utrzymał w mocy wyżej wskazany nakaz zapłaty.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku wywiedli pozwani zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucali:

1.  mogące mieć wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 232 k.p.c. polegające na nieprawidłowym ustaleniu, że powód sprostał obowiązkom dowodzenia i wykazał, że dochodzona przez niego wierzytelność w wysokości wskazanej w pozwie istniała i była wymagalna w dniu wniesienia pozwu wobec wypowiedzenia umowy przez bank, w sytuacji, w której powód nie zachował procedury niezbędnej do wypowiedzenia umowy, bowiem przed rzekomym złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu umowy nie wezwał skutecznie pozwanych w formie odpowiadającej formie pisemnej, a jedyny materiał dowodowy dołączony do pozwu w tym zakresie stanowią wydruki rzekomych wezwań do zapłaty z następujących dni: 5.12.2018r., 16.01.2019r. oraz 12.02.2019 roku, które nie czynią zadość przepisom o formie pisemnej, albowiem nie zawierają one własnoręcznego podpisu, a jedynie wydruki wzoru podpisu (faksymile), a tym samym nie można uznać, iż strona powodowa dochowała niezbędnych wymogów pozwalających na złożenie skutecznego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, a tym samym wierzytelność nie mogła zostać postawiona w stan wymagalności;

1.  mogące mieć wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 k.p.c. polegające na dokonaniu dowolnej, sprzecznej z całokształtem materiału oceny dowodów z dokumentów, w tym w szczególności dokumentów dołączonych do pozwu zatytułowanych jako wypowiedzenie umowy kredytu oraz pism zatytułowanych generalnie jako wezwania do zapłaty (z następujących dat: 5.12.2018r., 16.01.2019r. oraz 12.02.2019 roku), które nie mogą stanowić potwierdzenia dla istnienia jakiejkolwiek wierzytelności, nie pozwalają bowiem na jednoznaczną weryfikację wymagalności i wysokości dochodzonego roszczenia oraz wielkości dokonanych przez pozwanego spłat co implikowało niewłaściwe ustalenie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia polegające na ustaleniu niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy faktu skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej, oraz niewłaściwe ustalenie zasadności dochodzonego roszczenia w całości, w sytuacji, gdy prawidłowa ocena dowodów z dokumentów winna doprowadzić do ustalenia, iż nigdy nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy, a właściwa wysokość, z uwzględnieniem spłat kredytu przez pozwanych oraz wymagalność roszczenia nie zostały wykazane;

2.  mogące mieć wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów postępowania w postaci przepisu art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw poprzez nieuchylenie wydanego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 19 sierpnia 2019 roku pomimo istnienia normy bezwzględnie to nakazującej.

Mając na uwadze powyższe zarzuty wnosili o:

1.  zmianę zaskarżonego orzeczenia przez oddalenie powództwa w całości;

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów postępowania przed sądem I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych:

3.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

Nadto, wnosili na zasadzie art. 374 k.p.c. o rozpoznanie sprawy na rozprawie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Przed wywodami merytorycznymi sąd II instancji pragnie wskazać, że sprawę niniejszą rozpoznał na rozprawie. Przyczynkiem do takiego sposobu rozstrzygania było to, że apelacja w niniejszej sprawie wpłynęła po 7 listopada 2019r., a więc po zmianach wynikających z ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. (Dz.U. poz. 1469) zmieniającej Kodeks postępowania cywilnego z dniem 7 listopada 2019 r., gdzie też doszło do zmiany art. 374 k.p.c. W aktualnym stanie prawnym w zasadzie doszło do odwrócenia zasady rozpoznawania sprawy przez sąd drugiej instancji na rozprawie ( art. 375 k.p.c.). W stosunku do poprzedniego stanu prawnego rozszerzono w znaczący sposób możliwość rozpoznania sprawy – tj. wydania rozstrzygnięcia merytorycznego – przez sąd ad quem na posiedzeniu niejawnym tak daleko, że można mówić, że zasadą stało się rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym. Obecnie przeprowadzenia rozprawy przez sąd drugiej instancji jest obligatoryjne, gdy strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy. Sąd związany jest wnioskiem strony. W niniejszej sprawie taka sytuacja zaistniała – pozwani wnieśli o przeprowadzenie rozprawy.

Dalej należało wskazać, że sąd II instancji orzekał w oparciu o art. 15zzs ¹ pkt 1 podpunkt 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1842 ze zm. – szczególnie uwzględniwszy zmianę art. 15zzs ¹ wynikającą z art. 4 pkt 1 i art. 6 ustawy z dnia 28 marca 2021r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. poz. 1090). Stąd na podstawie wyżej wskazanych regulacji prawnych sąd II instancji orzekał w sprawie w składzie jednego sędziego.

Odnosząc się do zapadłego orzeczenia wskazać należy, że nakaz zapłaty w tej sprawie został wydany w postępowaniu nakazowym z dnia 19 sierpnia 2019 r. w sprawie sygn. akt I Nc 247/19 i wydany został na podstawie dokumentów określonych w art. 485 § 3 k.p.c. (w brzmieniu obowiązującym przed dniem 7 listopada 2019 r.), tj. na podstawie: wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia pozwanej pisemnego wezwania do zapłaty (zawartego w wypowiedzeniu umowy kredytu). W tym miejscu należy wskazać na uchylenie art. 485 § 3 k.p.c. przez ustawę z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1469; dalej też jako ustawa z dnia 4 lipca 2019r.) – art. 1 pkt 176 c. Takie rozwiązanie skutkowało dalszymi konsekwencjami w stosunku do wydanych nakazów zapłaty, które nie zdołały uprawomocnić się do wejścia w życie zmian wynikających z ustawy z dnia 4 lipca 2019 r., tj do 7 listopada 2019r. Tak było w rozpoznawanej sprawie, gdzie pozwani przed tą datą złożyli zarzuty od doręczonego im nakazu zapłaty. Procedując w tej sprawie w takiej sytuacji sąd I instancji zgodnie z art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. winien był uchylić w całości postanowieniem z urzędu wydany nakaz i rozpoznać sprawę w dalszym ciągu z pominięciem przepisów o postępowaniu nakazowym. W niniejszej sprawie nie wydał takiego orzeczenia, a po wniesieniu zarzutów procedował w ten sposób, że wydany wyrok odniósł do wydanego wcześniej nakazu zapłaty (utrzymując go w mocy). Z kolei od tak wydanego wyroku apelację wnieśli pozwani, który zarzucali m.in. wadliwość jego wynikającą z naruszenia art. art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 4 lipca 2019r.

Zdaniem sądu II instancji Sąd Okręgowy naruszył wskazany wyżej przepis prawa. Tak więc apelacja w tym zakresie była uzasadniona. Stąd mając na uwadze art. 11 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1469) przyjmując, że sprawa została wszczęta i niezakończona przed dniem jej wejścia w życie ustawy z dnia 4 lipca 2019r. i rozpoznawana była w postępowaniu nakazowym, w których powód wniósł o wydanie nakazu zapłaty na podstawie dokumentów określonych w art. 485 § 3 k.p.c. nieprawomocny wyrok, mocą którego utrzymano choćby w części w mocy nakaz zapłaty (a tak było w tej sprawie albowiem apelacja pozwanego G. B. została odrzucona, i tylko A. B. skutecznie wywiodła apelację), a od którego wniesiono apelację, sąd odwoławczy z urzędu obowiązany był uchylić w całości ten nieprawomocny wyrok postanowieniem i przekazać sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania z pominięciem przepisów o postępowaniu nakazowym. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z treścią art. 108 § 2 k.p.c.

SSA Z. M.