Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2022r.

Sąd Rejonowy w Toruniu – V Wydział Gospodarczy

w składzie:

przewodniczący: SSR Maciej J. Naworski

protokolant: sekretarz sądowy Irena Serafin

po rozpoznaniu dnia 23 czerwca 2022r.,

w T.

na rozprawie

sprawy

z powództwa J. (...) sp.j. w L. ( KRS (...) )

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W. ( KRS (...) )

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda J. (...) sp.j. w L. kwotę 11.160zł ( jedenaście tysięcy sto sześćdziesiąt złotych ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 stycznia 2021r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.367zł ( cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym 3.600zł ( trzy tysiące sześćset złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

GC 1111/21 uSygn. akt VGC 1111/21

UZASADNIENIE

J. (...) sp.j. w L. domagała się od Towarzystwa (...) S.A. w W. 11.160zł z odsetkami. Podniosła, że kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez pozwanego spowodował kolizję drogową, w czasie której uszkodzeniu uległa ciężarówka a jej właściciel wynajął od powoda inny pojazd za 1.000zł netto dziennie. Najem trwał 16 dni i kosztował wraz z opłatą za podstawienie i odbiór auta 19.480zł; pozwana zapłaciła zaś tylko 8.320zł odszkodowania, powód nabył roszczenie od uprawnionego co uzasadnia żądanie ( k. 4 – 5 ).

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, ponieważ po pierwsze, czynsz był zawyżony, po drugie, bezskutecznie proponowała poszkodowanemu wynajęcie samochodu zastępczego za 480zł dziennie, wobec czego naruszył on obowiązek współpracy i minimalizacji szkody ( k. 53 – 56 ).

Sąd ustalił, co następuje:

W 2020r. R. S. miał ciągnik siodłowy marki (...).

Bezsporne.

4 grudnia 2020r. kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez Towarzystwo (...) S.A. W. spowodował kolizję drogową i uszkodził samochód R. S..

Bezsporne.

Po kolizji R. S. nie mógł używać swojego pojazdu.

Dowód: opinia biegłego, k. 143v.

8 grudnia 2020r. R. S. wynajął od J. (...) sp.j. inny ciągnik siodłowy za 1.000zł netto dziennie i korzystał z niego przez 16 dni. Umówił się też, że zapłaci za podstawienie i odbiór samochodu iloczyn kwoty 3,69zł brutto i liczby przejechanych kilometrów.

Bezsporne.

R. S. przelał na J. (...) sp. j. roszczenie o odszkodowanie za wynajęcie samochodu zastępczego.

Bezsporne.

Towarzystwo (...) S.A. W. zapłaciła (...) O sp. z o.o. w D., którą poszkodowany upoważnił do odbioru rekompensaty, 8.320zł odszkodowania za wynajęcie samochodu zastępczego.

Bezsporne.

W 2020r. czynsz za wynajęcie ciągnika siodłowego w wysokości 1.000zł dziennie miał rynkowy charakter.

Dowód: opinia biegłego, k. 141.

Sąd zważył co następuje:

I.

1. Stan faktyczny w zasadniczej części był bezsporny wobec czego Sąd ustalił go na podstawie zgodnych oświadczeń stron i art. 230 k.p.c.

Sąd dał wiarę świadkowi, jednak nie było potrzeby dokonywania ustaleń na podstawie jego zeznań; wystarczy zatem stwierdzić, że nie było żadnych podstaw to kwestionowania jego prawdomówności.

Dokumenty złożone przez strony były wiarygodne z formalnego punktu widzenia; nie budziły bowiem wątpliwości a strony nie podniosły przeciwko nim żadnych zarzutów.

Wiarygodna była też opinia biegłego. Była bowiem spójna i konkretna a wnioski eksperta logicznie wypływały z dokonanych przez niego ustaleń i wywodów; strony jej zresztą nie podważały.

2. Przed przystąpieniem do zasadniczych rozważań należy poczynić kilka uwag natury ogólnej.

Po pierwsze, zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych pokrywa się z odpowiedzialnością sprawcy szkody.

Po drugie, w sprawach o odszkodowanie ciężar dowodu okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia spoczywa przede wszystkim na stronie powodowej. Powód musi bowiem udowodnić fakt poniesienia szkody, jej wysokość i typowy związek przyczynowy pomiędzy szkodą a działaniem sprawcy. Pozwanego obciąża z kolei ciężar udowodnienia faktów, które przytacza, jeżeli podejmuje obronę tego typu ( ei incumbit probatio qui dicit – art. 6 k.c. ).

Po trzecie, w świetle art. 361 § 2 k.c., szkoda na gruncie prawa cywilnego polega albo na powstaniu straty ( damnum emergens ) albo na utracie spodziewanych korzyści ( lucrum cessans ). Zgodnie przy tym z communis opinio stratę rodzi zarówno zmniejszenie aktywów jak zwiększenie pasywów poszkodowanego scil. polegające na zaciągnięciu zobowiązania ( zob. zwłaszcza uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008r., III CZP 62/08, OSN z 2009r, nr 7 – 8, poz. 106, powoływanej dalej jako uchwała z dnia 10 lipca 2008r., w której Sąd ten uznał, że zaciągnięcie zobowiązanie nawet jeżeli nie jest ono wymagalne stanowi stratę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. ).

Po czwarte, wierzyciel może przelać wierzytelność, w tym także wierzytelność przyszłą, na osobę trzecią ( art. 509 k.c. ) a umowa tego typu wywołuje skutek rozporządzający ( art. 510 § 1 k.c. ).

II.

Powództwo było usprawiedliwione.

Poszkodowany zaciągnął bowiem zobowiązanie do zapłaty czynszu za zastępczą ciężarówkę a zatem poniósł szkodę, za którą odpowiadał pozwany. Obecnie wynajęcie samochodu zastępczego należy przecież uznać za typowy skutek uszkodzenia pojazdu.

Dotyczy to w szczególności pojazdów ciężarowych, ponieważ ich wynajęcie umożliwia utrzymanie działalności gospodarczej poszkodowanego, która w przeciwnym razie uległaby zakłóceniu; zapobiega tym samym powstaniu znacznych szkód. Do pomyślenia jest przecież utrata zysku z tytułu niewykonanych przewozów a także odszkodowania wynikające z naruszenia zobowiązań, w tym powszechnie zastrzeganych kar umownych, które, co nie podlega dyskusji, musiałby zrefundować poszkodowanemu sprawca szkody.

Powód nabył zaś roszczenie przeciwko pozwanemu na drodze cesji.

Zachodziły zatem wszystkie przesłanki jego odpowiedzialności.

Podkreślenia wymaga też, że powód przedstawiając umowę najmu wykazał fakt poniesienia szkody. Zaciągniecie zobowiązania oznacza bowiem obciążenie majątku; wzrost pasywów jest natomiast równoznaczny z powstaniem szkody ( tak trafnie Sąd Najwyższy w powoływanej już uchwale z dnia 10 lipca 2008r. ).

W rezultacie na pozwanej spoczywał ciężar wykazania przesłanek zwalniających go od odpowiedzialności.

III.

1. Z kolei zarzuty pozwanej okazały się nieuzasadnione.

Pozwana podnosiła, że czynsz był zawyżony.

W świetle opinii biegłego zarzut nie potwierdził się. Umówiony przez poszkodowanego czynsz mieścił się bowiem w rynkowych granicach i odbiegał od przeciętnych o jedną piątą. Trudno zatem mówić o zawyżeniu go tak znacznym stopniu, że wykraczał poza granice adekwatnego związku przyczynowego.

2. Pozwana twierdziła też, że nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez ubezpieczonego, ponieważ poszkodowany naruszył obowiązek współpracy z nią i nie skorzystał z oferty najmu za 480zł dziennie, którą dla niego znalazła.

Trzeba jednak pamiętać, że poszkodowany już tylko z tej racji, że doznał szkody nie ma obowiązku poszukiwania najtańszych ofert najmu, lecz może skorzystać z dogodnego i nienastręczającego problemów rozwiązania. Wynajęcie samochodu od powoda, który sam zgłosił się do poszkodowanego z propozycją najmu było więc zupełnie naturalne ( tak świadek, k. 118 ).

Wprawdzie 1.000zł czynszu za dobę wydaje się znaczna sumą, jednak w grę wchodzi ciągnik siodłowy dobrej marki a biegły ustalił, że stawka ta mieści się w granicach wolnorynkowych.

Skoro zaś poszkodowany zawarł umowę najmu, to na pozwanej spoczywał ciężar wykazania, że określony w niej czynsz tak dalece odbiega od typowych, że wykracza poza ramy adekwatnego związku przyczynowego.

Dowód ten jednak nie powiódł się.

Po pierwsze, różnica pomiędzy stawką, którą akceptowała pozwana za pierwsze dni najmu ( 800zł ), a umówioną przez poszkodowanego ( 1.000zł ) jest nieznaczna.

Po drugie, pozwana nie przedstawiła poszkodowanemu oferty najmu samochodu, z której mógł on rzeczywiście skorzystać. Powódka zaprzeczała zaś takiej możliwości ( k. 99 ).

Poszkodowany zgłosił szkodę pozwanemu telefonicznie dnia 9 grudnia 2020r. i uzyskał informację, że rozmówca nie zajmuje się najmem ciężarówek ( sic! – transkrypcja rozmowy, k. 122 ); wprawdzie obiecał mu, że w ciągu doby skontaktuje się z nim inny pracownik pozwanego, jednak nie było dowodu, że tak się stało.

10 grudnia 2020r. pozwana przesłała natomiast pozwanemu wiadomość, że może zorganizować mu pojazd zastępczego za 480zł netto za dzień jednak poszkodowanego odesłano ponownie do infolinii ( k. 59 ), na którą już dzwonił.

Ponadto poza informacją, że podstawiony zostałby „pojazd tej samej klasy, co uszkodzony”, pozwana nie informowała, jakimi ciągnikami siodłowymi dysponuje lub jaka wypożyczalnia wynajęłaby taki samochód.

Twierdzenie strony tak w czasie postępowania jak i przed jego rozpoczęciem nie stanowi dowodu w rozumieniu art. 6 k.c. i przepisów Działu III, Tytułu VI, księgi pierwszej, części pierwszej k.p.c. Ma bowiem taką samą wagę jak uzasadnienie odpowiedzi na pozew. Innymi słowy z faktu, że pozwana twierdziła, że poszkodowany mógł otrzymać samochód zastępczy za jej pośrednictwem za 480zł dziennie, nie wynika, że tak było. Jest to tylko hipoteza podlegająca udowodnieniu. Nic nie zmienia przy tym oświadczenie jej poszkodowanemu na dowolnym etapie postępowania likwidacyjnego.

Odmienne zapatrywanie prowadzi przy tym do absurdu, ponieważ oznacza, że dłużnik składając określone oświadczenia może wpływać na wysokość swojego zobowiązania.

Jest zaś oczywiste, że ma interes w ich ogłaszaniu.

Pozwana nie przeprowadziła zaś skutecznego dowodu, że była w stanie uczynić zadość swojej deklaracji, a zatem, że dysponowała w grudniu 2020r. ciężarówką, która mogła zapewnić poszkodowanemu. Z umów, które zawarła z (...) sp. z o.o. w L. ( umowa k. 76 – 82 ), G. M. z O. ( umowa k. 83 – 89 ), (...) S.A. w W. ( umowa k. 90 – 96 ) wynikało bowiem, że żaden z nich nie miał ciągnika siodłowego ( zestawienia k. 79, 86, 88, 93, 95 ) .

W rezultacie deklaracja pozwanej, że miała samochód dla poszkodowanego pozostaje w sferze czystej spekulacji. Cum grano salis wypada odnotować, że pozwanej udało się wykazać złożonymi dokumentami gołosłowność swojej deklaracji.

Już tylko dla porządku Sąd odnotowuje brak dowodu na to, że umowy, które pozwana zawarła z wypożyczalniami samochodów były w rzeczywistości realizowane.

3. Pozwana kwestionował też okres najmu przekraczający 16 dni, jednak powód nie dochodził roszczeń za dłuższy czas wobec czego zarzut pozwanej oparty był o nieporozumienie.

4. Pozwana nie kwestionowała kosztów podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego wobec czego zbędna była analiza tego problemu.

IV.

1. W konsekwencji na podstawie art. 805 § 2 pkt 1 i 822 § 4 związku z art. 415, 463 § 2, 361 § 2 i 509 § 1 i 2 k.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda 11.160zł ( 1.000zł netto czynszu dziennie razy 16 dni najmu plus 3.480zł kosztów podstawienia i odbioru minus 8.320zł już spełnionego świadczenia ).

2. Sąd zasądził od pozwanego odsetki zgodnie z żądaniem, ponieważ pozwany go nie kwestionował a było uzasadnione w myśl art. 481 § 1 w związku z art. 817 § 1 k.c. oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( tekst j. Dz. U. z 2018r., poz. 473 ze zm. ).

3. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. mając na uwadze, że celowe koszty dochodzenia roszczenia obejmowały 750zł opłaty od pozwu, 3.600zł wynagrodzenia pełnomocnika i 17zł podatku od pełnomocnictwa.

pr