Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 października 2022r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2022r. na rozprawie

sprawy z wniosku T. K., A. K. (1), Z. T., A. K. (2)

z udziałem Skarbu Państwa- Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad z siedzibą w W.

o zasiedzenie

p o s t a n a w i a:

1.  Wniosek oddala.

2.  Nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa– Sądu Rejonowego w Piszu solidarnie od wnioskodawców T. K., A. K. (1), Z. T., A. K. (2) kwotę 113,26 zł (sto trzynaście złotych 26/100) tytułem wydatków pokrytych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piszu.

3.  Ustala, że zainteresowani ponoszą koszty postępowanie związane ze swoim udziałem w sprawie we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 286/21

UZASADNIENIE

Z. T., A. K. (2), T. K. i A. K. (1) w dniu 27 lipca 2021 roku wystąpili z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia. Ostatecznie wnieśli o stwierdzenie, że z dniem 23 października 2018 roku wnioskodawcy nabyli przez zasiedzenie prawo własności fragmentów nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o nr geod. (...) -położonej w obrębie O., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...), stanowiącej własność uczestnika postępowania Skarbu Państwa Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w W. - oznaczonych na mapach sytuacyjnych stanowiących załącznik nr 1 do wniosku, a graniczących ze stanowiącymi własność wnioskodawców nieruchomościami - działkami gruntu o nr geod. (...), (...), (...), (...), (...), (...) i (...).

Jednocześnie wnioskodawcy wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od uczestnika kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawcy wskazali, że na mocy umowy sprzedaży z dnia 23 października 1998 roku J. i B. małżonkowie K. nabyli od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa prawo własności nieruchomości o łącznej powierzchni 659,7439 ha, w tym m.in. działki o nr geod. (...), (...), (...), (...) i (...) oraz (...). Ta ostatnia uległa następnie podziałowi administracyjnemu na działki o nr (...). Działka nr (...) uległa z kolei podziałowi na działki o nr (...). Na mocy umowy sprzedaży z dnia 2 listopada 2000 roku, ww. nieruchomości od małżonków J. i B. K. nabyli M. i A. małżonkowie K. (zbieżność nazwisk przypadkowa). W dniu 21 czerwca 2019 roku M. K. zmarł, a spadek po nim nabyli w równych częściach: żona A. K. (2) oraz dzieci Z. T., T. K. i A. K. (1).

Wnioskodawcy podnieśli, że w ramach nieruchomości nabytych przez ich poprzedników prawnych znajdował się (i nadal znajduje się) P. D.wraz z przyległym terenem zabudowy gospodarczej, który istnieje w niemalże niezmienionym zakresie od XIX wieku. Wysiłkiem M. K., Park został odrestaurowany ściśle według wytycznych konserwatora i pod jego nadzorem. Ogrodzenie Parku wraz z przyległym terenem zabudowy gospodarczej od XIX wieku nie zmieniło położenia i przebiega po przedmiotowych fragmentach działki nr (...). Podobnie z resztą rzecz się ma wobec innych ogrodzeń posadowionych na innych fragmentach przedmiotowej działki nr (...), a graniczącej z działkami (...).

Wnioskodawcy wskazali, że ww. stan nigdy nie był kwestionowany przez uczestnika, który nie interesował się przedmiotowymi fragmentami działki nr (...), nie odśnieżał ich, nie kosił, nie dbał o nasadzenia ani o ogrodzenia, nie użytkował ich. Do stycznia 2019 roku uczestnik nie wyznaczył nawet słupów granicznych w terenie, ani nie oznaczył granicy pasa drogowego. Do tego czasu wnioskodawcy ani ich poprzednicy prawni nie mieli wiedzy ani świadomości, że posiadają teren nie będący ich własnością. Wyżej wymieniony stan posiadania istnieje nieprzerwanie od 23 października 1998 roku.

Uczestnik postępowania Skarb Państwa - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w W. w odpowiedzi wniósł o oddalenie wniosku w całości. Podniósł, że decyzją Wojewody (...)- (...) nr (...) z dnia 27 kwietnia 2018 roku (w którym to postępowaniu administracyjnym wnioskodawcy byli stroną) zezwolono na realizację inwestycji drogowej, obejmującej m.in. przedmiotową działkę nr (...), w ramach projektu (...). Decyzja ta została wydana w trybie i na podstawie ustawy szczególnej – przepisów lex specjalis, tj. ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. z 2017r., poz. 1496 ze zm.) – i jest ostateczna, prawomocna, co nie tylko uprawnia, ale i zobowiązuje uczestnika do jej stosowania i prowadzenia inwestycji drogowej na nieruchomości nr (...), której fragmenty są przedmiotem niniejszej sprawy. Dodał, że wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej niesie za sobą szereg skutków prawnych, w tym przeniesienie - z mocy prawa - własności nieruchomości z dotychczasowego właściciela na Skarb Państwa lub właściwą jednostkę samorządową (wywłaszczenie).

Niezależnie od powyższego, uczestnik postępowania podniósł, że niedopuszczalne jest zasiedzenie gruntu będącego częścią drogi publicznej. Zakwestionował również dobrą wiarę wnioskodawców. Zdaniem uczestnika, wnioskodawcy posiadali przedmiotowe fragmenty działki (...) w złej wierze i nie upłynął wymagany prawem 30-letni okres do nabycia przez zasiedzenie.

Wnioskodawcy, w odpowiedzi na stanowisko uczestnika, konsekwentnie podnosili, że będące przedmiotem niniejszego postępowania fragmenty działki nr (...) nie są drogą ani pasem drogowym i nigdy nim nie były.

Sąd ustalił, co następuje:

Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego w dniu 23 października 1998 roku, J. i B. małżonkowie K. nabyli od Skarbu Państwa prawo własności pozostających w zarządzie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa nieruchomości o łącznej powierzchni 697,9339 ha, w tym m.in. położoną w obrębie O. w gminie O. nieruchomość stanowiącą działki gruntu o nr geod. (...), (...), (...), (...), (...) oraz (...).

Przy sporządzaniu ww. umowy, notariuszowi okazano m.in. geodezyjne opisy i mapy ewidencyjne ww. działek gruntu. Na podstawie tych map, przedstawiciel Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa okazał J. K. granice w terenie.

(dowód: umowa sprzedaży z 23.10.1998r. wraz z opisami i mapami ewidencyjnymi k. 743-793; zeznania świadka J. K. k. 1251v-1252)

Działka (...) uległa następnie podziałowi administracyjnemu na działki gruntu o nr geod. (...) i (...). Działka nr (...) uległa z kolei podziałowi na działki gruntu o nr geod. (...) i (...).

(okoliczności bezsporne)

Na podstawie umowy zawartej w dniu 2 listopada 2000 roku, J. i B. małżonkowie K. przenieśli prawo własności ww. nieruchomości położonej w obrębie O., składającej się m.in. z działek gruntu o nr geod. (...), (...), (...), (...), (...), (...) i (...), na rzecz M. i A. małżonków K. (zbieżność nazwisk przypadkowa).

(bezsporne, dowód: umowa przeniesienia własności nieruchomości z 02.11.2000r. k. 111-119; wypis z rejestru gruntów k. 123-126)

W dniu 21 czerwca 2019 roku M. K. zmarł, a spadek po nim nabyli w równych częściach: żona A. K. (2) oraz dzieci Z. T., T. K. i A. K. (1).

(bezsporne, dowód: odpis prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Łowiczu o stwierdzeniu nabycia spadku k. 120)

Wymienione wyżej działki gruntu (...), (...), (...), (...), (...), (...) i (...) to teren założonego w XIX wieku w W. P. D. wraz z przyległym terenem zabudowy gospodarczej. Park ten od 1987 roku wpisany jest do rejestru zabytków.

(okoliczności bezsporne, dowód: mapa P. D. k. 121; decyzja w sprawie wpisania dobra kultury do rejestru zabytków k. 133; zawiadomienie o zmianie numeru rejestrowego zabytku k. 134)

Wymienione wyżej działki gruntu o nr geod. (...), (...), (...), (...), (...), (...) i (...) graniczą z nieruchomością stanowiącą działkę gruntu o nr geod. (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą (...), stanowiącą własność Skarbu Państwa i pozostającą w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. (bezsporne)

Działka (...) wykorzystywana jest jako droga krajowa nr (...).

(dowód: odpis księgi wieczystej (...) k. 253-260; uproszczony wypis z rejestru gruntów k. 127; decyzja o przekazaniu działki (...) w trwały zarząd z dnia 19.04.2002r. wraz z mapą k. 251-252)

Wojewoda (...)- (...) decyzją nr (...) z dnia 27 kwietnia 2018 roku zezwolił na realizację inwestycji drogowej, obejmującej m.in. działkę gruntu nr (...), w ramach projektu (...). Decyzja ta została wydana w trybie i na podstawie ustawy szczególnej, tj. ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. z 2017r., poz. 1496 ze zm.) i jest prawomocna.

W związku z ww. decyzją, w 2019 roku przystąpiono do administracyjnego wznowienia i stabilizacji granic pasa drogowego drogi krajowej nr (...).

Po weryfikacji ww. pasa drogowego, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad stwierdziła wystąpienie zajęcia pasa drogowego przez ogrodzenie działek (...) i w związku z tym pisemnie wezwała właścicieli do przestawienia ogrodzenia w terminie 30 dni od daty otrzymania pisma.

W niektórych miejscach właściciele przesunęli ogrodzenie.

Działki nr (...) nie są ogrodzone.

Postępowanie administracyjne w przedmiocie wznowienia i stabilizacji granic pasa drogowego drogi krajowej nr (...) toczyło się z udziałem m.in. Z. T., A. K. (2), T. K. oraz A. K. (1) i zostało zakończone sporządzeniem operatu technicznego, który przyjęty został do zasobów (...) Ośrodka (...) w P..

Realizacja ww. inwestycji drogowej została rozpoczęta. Trwają prace związane z budową (...) na drogach krajowych w województwie (...). Budowa ścieżki na drodze krajowej nr (...) rozpoczęła się w kwietniu 2021 roku. Prace nie zostały jeszcze zakończone i inwestycja nie została oddana do użytkowania.

(dowód: decyzja nr (...) z 27.05.2018r. k. 264-268; mapa do celów projektowych k. 269; pisemne wezwania do przesunięcia ogrodzenia wraz z mapami i dokumentacją fotograficzną k. 276-281; umowa o roboty budowlane k. 309-319v; protokół przekazania terenu budowy z dnia 08.04.2021r. k. 303-305; dokumentacja fotograficzna k. 306-308; operat techniczny k. 347-557; zeznania świadków W. M. k. 959-959v; R. G. k. 960-961v; T. R. k. 1249-1251; protokół oględzin k. 1303-1305)

Planowana jest budowa drogi ekspresowej (...) M.-E.. Złożonych jest kilka wariantów jej przebiegu. Jeden z nich zakłada przebieg przez W., tj. przez działkę (...).

(dowód: zeznania świadka R. G. k. 960v, 961)

Sąd zważył, co następuje:

Na początku należy zauważyć, że zasiedzenie polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Podstawową funkcją zasiedzenia jest eliminacja długotrwałej rozbieżności między faktycznym wykonywaniem uprawnień właścicielskich a formalnoprawnym stanem własności, co przyczynia się do ustabilizowania i uporządkowania stosunków społecznych pod względem prawnym. Jurydyczną istotą zasiedzenia jest nabycie ex lege własności rzeczy przez jej posiadacza samoistnego po upływie oznaczonego przez ustawodawcę terminu.

W myśl art. 172 § 1 i 2 k.c., posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa jej własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu, jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zasiedzenie jest odstępstwem od zasady nienaruszalności prawa własności. Dlatego wszelkie wątpliwości powinny być tłumaczone na korzyść ochrony własności (innych praw majątkowych), bez względu na to, czy chodzi o własność (prawa majątkowe) osób fizycznych, jednostek samorządu terytorialnego, Skarbu Państwa, czy innych podmiotów. Nie ma bowiem żadnych podstaw ani prawnych ani aksjologicznych ani teleologicznych, aby oznaczonej grupie właścicieli ochronę tę ograniczać (vide postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie z 10.10.2018r., IX Ca 412/18, portal orzeczeń).

Dobrą lub złą wiarę posiadacza należy oceniać na datę rozpoczęcia biegu terminu zasiedzenia. Dla ustalenia tej daty istotne znaczenie ma określenie, od kiedy istniał stan prowadzący, zgodnie z art. 172 k.c., do nabycia własności przez zasiedzenie, a więc od kiedy wnioskodawca korzystał z nieruchomości jak posiadacz samoistny.

W złej wierze jest ten, kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo własności przysługuje nie jemu, lecz innej osobie. Oznacza to, że ocenie podlega zasadność przeświadczenia nabywcy o przysługującym mu prawie przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności towarzyszących (vide postanowienie Sądu Najwyższego z 7 października 2010r., IV CSK 152/10, LEX nr 707912).

Przepis art. 7 k.c. wprowadza normatywny nakaz traktowania osoby, która wykazała status posiadacza, jako będącego w dobrej wierze, zmieniając w tym zakresie ogólną zasadę obciążenia obowiązkiem dowodzenia faktów tego, kto z faktów tych wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Domniemanie to jest bowiem wzruszalne, zaś ciężar jego obalenia spoczywa na osobie, która zmierza do przypisania posiadaczowi złej wiary (tak Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 16 grudnia 2009r., I CSK 184/09, Legalis nr 336584 i z dnia 5 listopada 2010r., I CSK 3/10, Legalis nr 407485).

Zgodnie z art. 610 § 1 k.p.c. w sprawach o zasiedzenie stosuje się odpowiednio przepisy o stwierdzeniu nabycia spadku, w tym art. 670 i art. 677 § 1 k.p.c., które nakładają na sąd obowiązek działania z urzędu, w tym w celu wyjaśnienia przeciwko komu biegło zasiedzenie, jaki był charakter posiadania przez wnioskodawcę oraz czy był w dobrej czy w złej wierze (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 1997r., I CKU 55/96, Prok. i Pr. - wkładka 1997, nr 6, s. 37).

Z tych względów w postępowaniu o zasiedzenie istotnego znaczenia nabiera ugruntowany w orzecznictwie pogląd, że do obalenia domniemania prawnego, w tym wypadku domniemania z art. 7 k.c., może dojść na skutek oceny wszystkich dowodów zebranych w sprawie, niezależnie od tego, czy zostały one przeprowadzone na skutek inicjatywy wnioskodawcy, czy uczestnika postępowania (tak Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 20 kwietnia 1994r., I CRN 44/94, OSNC 1994, Nr 12, poz. 245; z dnia 10 października 1997r., II CKN 378/97, OSP 1998, Nr 6, poz. 111; z dnia 7 października 2010r., IV CSK 152/10, Legalis nr 406138; z dnia 9 stycznia 2014r., V CSK 87/14).

Należy również podnieść, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego za posiadacza w dobrej wierze uznaje się jednolicie osobę, która włada cudzą nieruchomością lub z niej korzysta w zakresie posiadania samoistnego pozostając w błędnym, ale w danych okolicznościach usprawiedliwionym przekonaniu o przysługiwaniu mu uprawnień do takiego władania lub korzystania i tę koncepcję dobrej wiary Sąd Najwyższy odnosi do oceny każdego posiadania zmierzającego do nabycia prawa przez zasiedzenie (vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991r., III CZP 108/91, OSNC 1992, Nr 4, poz. 48).

Jak zostało to już zauważone, domniemanie dobrej wiary może wzruszyć zaś dowód, że posiadacz w chwili rozpoczęcia posiadania wiedział lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o tym, że narusza swym zachowaniem prawo innej osoby.

Takim dowodem może być stwierdzenie braku własnego tytułu posiadacza uprawniającego do wejścia na cudzy grunt lub korzystania z niego w określonym zakresie (vide postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2010r., II CSK 439/09, Legalis nr 358143 i z dnia 6 września 2013r., V CSK 440/12, Legalis nr 924897).

Zgodnie z powyższą koncepcją nie jest w dobrej wierze ten, kto wykonuje prawo, o którym wie, że mu nie przysługuje, ale także ten, kto nie ma takiej świadomości, o ile przy dołożeniu należytej staranności mógłby dowiedzieć się o rzeczywistym stanie prawnym danej sytuacji (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2014r., II CSK 659/13, Legalis nr 1092044).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, zauważyć należy, że poprzednicy prawni wnioskodawców, tj. J. i B. małżonkowie K. nabyli prawo własności nieruchomości stanowiącej działki gruntu (...), (...), (...), (...), (...), (...) i (...), w dniu 23 października 1998 roku na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego. Z treści tego aktu wprost wynika, że sporządzającemu go notariuszowi okazano m.in. geodezyjne opisy i mapy ewidencyjne ww. działek gruntu. Dokumenty te załączone są do akt sprawy (k. 754-793) i zawierają szczegółowy opis ww. działek gruntu, tj. ich powierzchnię, granice, położenie. Przesłuchany w sprawie w charakterze świadka J. K. zeznał, że na podstawie ww. map, przedstawiciel Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa okazał mu granice nieruchomości w terenie (k. 1251v-1252).

Wobec powyższego, w ocenie Sądu, J. i B. małżonkowie K. w dacie objęcia w posiadanie będących przedmiotem niniejszego postępowania fragmentów nieruchomości stanowiącej działkę gruntu (...), mieli podstawy, aby uświadomić sobie, że fragmenty te nie stanowiły przedmiotu umowy sprzedaży z 23 października 1998 roku, a w konsekwencji, że nie były ich własnością. Posiadane przez nich informacje (wynikające z treści aktu notarialnego i dokumentów geodezyjnych), racjonalnie ocenione w wyniku dołożenia należytej staranności, powinny były skłonić ich do refleksji, że nie przysługuje im prawo do korzystania z rzeczy w dotychczasowym zakresie i ich posiadanie nie jest zgodne ze stanem prawnym. To samo tyczy się M. i A. małżonków K. oraz następców prawnych M. K..

W konsekwencji Sąd, na podstawie poczynionych w sprawie ustaleń, przyjął, że wnioskodawcy i ich poprzednicy prawni byli posiadaczami w złej wierze, w związku z czym zastosowanie w sprawie ma okres 30-letni, który na dzień złożenia wniosku nie upłynął. Skoro bowiem objęcie przedmiotowych fragmentów nieruchomości – działki gruntu nr (...) – nastąpiło w dniu 23 października 1998 roku, to trzydziestoletni okres zasiedzenia upłynie z dniem 23 października 2028 roku. Dlatego też, w braku podstaw z art. 172 § 1 i 2 k.c., wniosek o stwierdzenie zasiedzenia podlegał oddaleniu.

Niezależnie od powyższego, podnieść należy, że nieruchomość stanowiąca działkę gruntu o nr geod. (...) wykorzystywana jest jako droga krajowa. Drogi krajowe są jedną z kategorii dróg publicznych (art. 2 i 2a ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych).

Tymczasem w postanowieniu Sądu Najwyższego z 28 marca 2019 roku III CSK 73/17 została przedstawiona - podzielana przez sąd rozpoznający niniejsze zażalenie - argumentacja przemawiająca za niedopuszczalnością zasiedzenia drogi publicznej czy też pasa drogowego (jako gruntu, na którym jest zlokalizowana droga oraz obiekty i urządzenia związane z tą drogą) mimo braku jednoznacznej normatywnej regulacji w kodeksie cywilnym, ustawie z dnia 29 marca 1962 r. o drogach publicznych (Dz.U. Nr 20, poz. 90 ze zm.) oraz ustawie z dnia 21 marca 1985 r. oraz legislacyjnych różnic wynikających z nowelizacji ustawy o drogach publicznych z 21 marca 1985 r., która rozróżnia pojęcie „drogi” i „pasa drogowego” — przy utrzymaniu normy, iż własność publiczna dotyczyć może tylko „dróg”.

Sąd Najwyższy wyjaśnił, że zakaz obrotu nieruchomościami, będących drogami, wynika pośrednio z przepisu ograniczającego krąg podmiotów, którym przysługuje ich prawo własności. Niemniej powszechnie akceptowano ich wyłączenie z obrotu mimo, że przepis stwierdzający wprost, że drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa, a drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy wprowadzono dopiero z dniem 1 stycznia 1999 r. - jako art. 2a w ustawy o drogach publicznych z 21 marca 1985 roku (art. 52 pkt 1 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa – Dz.U. Nr 106 poz. 668 ze zm.).

Zmianie tej towarzyszył przepis art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872) stanowiący, że nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem, zatem mający charakter wywłaszczeniowy.

Orzecznictwo sądów administracyjnych, które stanęło wobec konieczności określenia granic nieruchomości, które przeszły na własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorządu terytorialnego wypracowało w związku z tym pojęcie granic przestrzennych pasa drogowego stwierdzając, że wyznaczają je linie graniczne gruntu oraz przestrzeń nad tym gruntem i pod nim. Zbieżność czasowa i przedmiotowa powołanych regulacji jednoznacznie wskazuje na cel ustawodawcy polegający na uporządkowaniu stanu prawnego.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, pas drogowy to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Z definicji tej w żaden sposób nie można wywodzić, że pas drogowy powstaje po utrwaleniu punktów granicznych w terenie ani, że jest taki obowiązek. Podkreślenia wymaga, że w pasie drogowym lokalizowana jest także „zieleń przydrożna”, czyli roślinność mająca na celu w szczególności ochronę użytkowników drogi przed oślepianiem przez pojazdy nadjeżdżające z kierunku przeciwnego, ochronę drogi przed zawiewaniem i zaśnieżaniem, ochronę przyległego terenu przed nadmiernym hałasem, zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby (art. 4 pkt 22 ustawy o drogach publicznych).

Żaden przepis prawa nie określa maksymalnej szerokości pasa drogowego. Zgodnie z § 6 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (tj. Dz.U. z 2016r., poz. 124), szerokość pasa drogowego powinna zapewniać możliwość umieszczenia wszystkich elementów drogi i urządzeń z nią związanych, wynikających z funkcji drogi oraz uwarunkowań terenowych, przy uwzględnieniu potrzeby ochrony użytkowników dróg i terenu przyległego przed wzajemnym niekorzystnym oddziaływaniem. Szerokość pasa drogowego powinna stanowić sumę szerokości elementów drogi, terenu niezbędnego na umieszczenie urządzeń z nią związanych oraz ewentualnie infrastruktury, o której mowa w § 140, i terenu stanowiącego rezerwę na cele jej rozbudowy.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Sądu, nie sposób podzielić argumentacji wnioskodawców, że przedmiotowe fragmenty działki nr (...) nigdy nie stanowiły i nie stanowią pasa drogowego.

Nie sposób również pominąć, iż aktualnie trwa realizacja inwestycji drogowej w ramach projektu (...) Dzieje się to w oparciu o prawomocną decyzję Wojewody (...)- (...) nr (...) z dnia 27 kwietnia 2018 roku, wydaną w trybie i na podstawie ustawy szczególnej, tj. ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. z 2017r., poz. 1496 ze zm.).

Wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej niesie za sobą szereg skutków prawnych, w tym przeniesienie własności nieruchomości z dotychczasowego właściciela na Skarb Państwa lub właściwą jednostkę samorządową (wywłaszczenie). Przejście własności nieruchomości następuje z mocy prawa, a nie poprzez zawarcie u notariusza umowy pomiędzy stronami. Skutki prawne wydania tej decyzji nie mogą zostać zniesione w trybie pozaadministracyjnym.

Ponadto, powszechnie wiadomym jest, iż planowana jest budowa drogi ekspresowej (...) M.-E.. Z zeznań przesłuchanego w niniejszej sprawie świadka R. G., wykonującego zawód geodety, wynika, że złożonych jest kilka wariantów przebiegu tej drogi. Jeden z nich zakłada przebieg przez W., tj. w miejscu obecnej drogi krajowej nr (...) (działka (...)). Świadek dodał, że organizacje społeczne walczą, aby nie budowano nowej drogi, a dostosowano do potrzeb obecną drogę, co oznacza podniesienie parametrów tej drogi i wykorzystanie pod zabudowę rezerwy pasa drogowego (k. 960v).

Zdaniem Sądu, z powyższego bezsprzecznie wynika, że będące przedmiotem niniejszego postępowania fragmenty pasa drogowego - działki nr (...) - już są i w przyszłości również mogą okazać się potrzebne dla realizacji inwestycji drogowych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd rozstrzygnął jak w puncie 1. postanowienia.

Mając na uwadze wynik niniejszego postępowania, na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. z 2020r., poz. 755), Sąd nakazał pobrać solidarnie od wnioskodawców na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 113,26 zł tytułem zwrotu wydatków na wynagrodzenie uczestniczącego w oględzinach biegłego geodety, które to wydatki tymczasowo wyłożone zostały przez Skarb Państwa.

O pozostałych kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.