Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2022 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 października 2022 roku

sprawy z powództwa D. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda D. K. kwotę 11 551,46 zł (jedenaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt jeden złoty 46/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 27.09.2021r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Odstępuje od obciążania powoda D. K. kosztami procesu.

IV.  Nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 833,47 zł (osiemset trzydzieści trzy złote 47/100) tytułem części wydatków pokrytych tymczasowo ze środków budżetowych Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

D. K. wytoczył powództwo przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę:

- kwoty 50 000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 27 września 2021 roku do dnia zapłaty – tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,

- kwoty 8 331,46 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 27 września 2021 roku do dnia zapłaty – tytułem odszkodowania.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 29 maja 2020 roku podczas egzaminu na prawo jazdy przeprowadzanego na placu manewrowym Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Ł., egzaminator T. P. dokonując rozpięcia ciągnika rolniczego marki Z. o nr rej. (...) z przyczepą marki P. o nr rej. (...), nie zabezpieczył przyczepy podporą, w wyniku czego upadła ona na prawą stopę powoda. Prowadzone wobec sprawcy zdarzenia postępowanie karne zostało warunkowo umorzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 16 kwietnia 2021 roku wydanym w sprawie II K 572/20. Wyrokiem tym zasądzono na rzecz powoda kwotę 15 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwotę 1 958,54 zł tytułem częściowego obowiązku naprawienia szkody. Kwoty te zostały powodowi wypłacone.

Powód wskazał, że wskutek ww. zdarzenia doznał urazu zmiażdżeniowego przodostopia prawego, niedokonanej amputacji dwupoziomowej palucha stopy prawej, uszkodzenia prostownika długiego palucha na poziomie aMTP1 oraz infrakcji podgłowowej paliczka bliższego palca 2. Powoda zakwalifikowano do leczenia operacyjnego repozycji złamań palucha oraz stabilizacji drutami „K” złamań paliczka dalszego i bliższego oraz szycia prostownika długiego palucha. Zabieg wykonano tego samego dnia, w którym doszło do szkody. W dniu 1 czerwca 2020 roku powód został wypisany do domu z zalecaniem kontynuacji leczenia w poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej. Powód został zwolniony z zajęć praktycznych do końca roku szkolnego 2019/2020. Do 21 lipca 2020 roku powód nosił najpierw szynę gipsową, a potem but gipsowy. Gojąca się rana wymagała regularnej zmiany opatrunków i stosowania kąpieli w mydlinach. Po zdjęciu gipsu, powodowi zalecono poruszanie się o kulach, bez obciążania uszkodzonej kończyny. Leczenie w poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej zostało zakończone 18 listopada 2020 roku.

Powód wskazał, że przyczepa, która spadła na jego stopę, objęta była umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartą z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń. Pismem z 25 sierpnia 2021 roku, doręczonym pozwanemu w dniu 27 sierpnia 2021 roku, powód zgłosił szkodę pozwanemu. Decyzją z dnia 4 października 2021 roku pozwany stwierdził, iż powodowi należne jest zadośćuczynienie w kwocie 10 000 zł oraz odszkodowanie w kwocie z tytułu zwrotu kosztów opieki osób trzecich w kwocie 1 008 zł, jednak odmówił wypłaty tych kwot z uwagi na to, iż w całości zostały one pokryte świadczeniami przyznanymi i wypłaconymi powodowi na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Łomży wydanego w sprawie II K 572/20.

W ocenie powoda, ustalona przez pozwanego kwota zadośćuczynienia i odszkodowania jest nieuzasadniona, rażąco zaniżona i nie rekompensuje doznanej przez powoda krzywdy i poniesionych kosztów opieki. Powód podniósł, że nie jest sprawny w takim stopniu, jak przed wypadkiem, ciągle odczuwa dolegliwości bólowe i znaczny dyskomfort w stopie prawej. Ma problemy z samodzielnym wykonywaniem podstawowych czynności, dźwiganiem cięższych przedmiotów, czy dłuższym stawaniem na uszkodzoną stopę. Przez długi czas po wypadku wymagał opieki i pomocy przy wykonywaniu czynności dnia codziennego, co upokarzające i frustrujące. Kilkumiesięczne poruszanie się o kulach znacznie ograniczało codzienne funkcjonowanie, powodowało dyskomfort dla młodego i sprawnego przed wypadkiem chłopaka. Na skutek zdarzenia musiał zrezygnować z wielu aktywności, które odgrywały w jego życiu ważną rolę. Zmuszony był do stosowania silnych leków przeciwbólowych. Podczas snu nie może znaleźć dogodnej dla siebie pozycji, dodatkowo męczą go koszmary senne, przez co jest bez przerwy przemęczony i rozkojarzony. Wszystko to ma wpływ na jego ogólną kondycję psychiczną, którą od dnia wypadku uległa znacznemu pogorszeniu. Przedmiotowe zdarzenie wywołało też u niego traumę. Stał się osobą nerwową, przewrażliwioną, obawiającą się, że sytuacja może się powtórzyć. Wyłączenie z życia zawodowego i towarzyskiego spowodowało u niego głębokie poczucie nieprzydatności społecznej.

Odnośnie dochodzonego odszkodowania powód podniósł, że po wypadku opiekę nad nim sprawowała jego matka, S. K.. Opieka wykonywana była codziennie, od 29.05.2020r. do 31.07.2020r. w wymiarze 5 godzin dziennie (łącznie 320 godzin) oraz od 01.08.2020r. do 30.11.2020r. w wymiarze 3 godzin dziennie (łącznie 366 godzin). W sumie opieka trwała 186 dni (686 godzin). Opieka była konieczna, miał bowiem problemy z poruszaniem się i codziennym funkcjonowaniem, niezbędne było wożenie go na wizyty lekarskie, pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, ubieraniu się, przygotowywaniu posiłków.

Powołując się na uchwałę nr (...) Rady Miejskiej w B. z dnia 30 kwietnia 2019 roku, w której stawka godzinowa za opiekę w miejscu zamieszkania określona została na 15 zł, zdaniem powoda zasadne jest przyznanie mu kosztów opieki w kwocie 10 290 zł (686h x 15 zł), która pomniejszona o orzeczony w postępowaniu karnym obowiązek częściowego naprawienie szkody (1 958,54 zł), uzasadnia zasądzenie na jego rzecz kwoty 8 331,46 zł.

Powód wskazał, że od dochodzonej kwoty zadośćuczynienia i kwoty odszkodowania domaga się odsetek od dnia następnego po upływie 30 dni od dnia doręczenia pozwanemu zgłoszenia szkody.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Pozwana zakwestionowała roszczenie powoda tak co do zasady, jak i co do wysokości. W ocenie pozwanej, świadczenia wypłacone powodowi na podstawie orzeczenia sądu karnego, według zobiektywizowanych kryteriów w pełni wynagradzają szkodę powoda, wobec czego dalsze roszczenia są niezasadne i rażąco wygórowane. Pozwana podniosła, że wymienione w uzasadnieniu pozwu następstwa wypadku zostały wyolbrzymione. Zastosowane wobec powoda leczenie odniosło pozytywny skutek, zostało zakończone i przed powodem rysuje się perspektywa udanego życia rodzinnego i zawodowego na takim samym poziomie, jak gdyby do wypadku nie doszło. W przedmiotowej sprawie można mówić jedynie o chwilowym zaburzeniu dobrostanu powoda, a nie o trwałym pogorszeniu jakości jego życia. Pozwana zakwestionowała wymiar opieki powypadkowej, podniosła zarzut nieudowodnienia wysokości poniesionych kosztów opieki i zakwestionowała twierdzenie, że koszt opieki powinien być kalkulowany według stawek opiekuńczych w ośrodkach pomocy społecznej. Zdaniem pozwanej należy brać rzeczywistą, a nie czysto hipotetyczną wartość szkody.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 29 maja 2020 roku podczas egzaminu na prawo jazdy przeprowadzanego na placu manewrowym Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Ł., egzaminator T. P. dokonując rozpięcia ciągnika rolniczego marki Z. o nr rej. (...) z przyczepą marki P. o nr rej. (...), nie zabezpieczył przyczepy podporą, w wyniku czego upadła ona na prawą stopę egzaminowanego D. K.. (okoliczności bezsporne)

Prowadzone wobec sprawcy zdarzenia postępowanie karne zostało warunkowo umorzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 16 kwietnia 2021 roku wydanym w sprawie II K 572/20. Jednocześnie, orzeczeniem tym zasądzono od oskarżonego na rzecz D. K. kwotę 15 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwotę 1 958,54 zł tytułem częściowego obowiązku naprawienia szkody. Kwoty te zostały D. K. zapłacone.

(okoliczności bezsporne, dowód: odpis wyroku Sądu Rejonowego w Łomży k. 9-10)

Bezpośrednio po zdarzeniu, D. K. przewieziony został karetką pogotowia do Szpitala (...) w W. Mazowieckiem, gdzie rozpoznano uraz zmiażdżeniowy przodostopia prawego, niedokonaną amputację dwupoziomową palucha stopy prawej, uszkodzenie prostownika długiego palucha na poziomie aMTP1, infrakcję podgłowową paliczka bliższego palca 2, stłuczenie skóry. Został przyjęty na oddział chirurgii urazowo-ortopedycznej celem leczenia operacyjnego repozycji złamań palucha oraz stabilizacji drutami K złamań paliczka dalszego i bliższego oraz szycia prostownika długiego palucha. Zabieg wykonano tego samego dnia, w którym doszło do szkody. Po zabiegu kończynę umieszczono w szynie gipsowej.

W dniu 1 czerwca 2020 roku D. K. został wypisany do domu z zalecaniem przyjmowania leków przeciwzakrzepowych i przeciwbólowych oraz z zaleceniem kontynuacji leczenia w poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej i chodzenia przy użyciu kul łokciowych celem nieobciążania operowanej kończyny. Otrzymał także wskazówki pielęgniarskie odnośnie profilaktyki przeciwzakrzepowej, poradzono mu kontrolowanie kończyny pod kątem ciepłoty i zabarwienia skóry oraz jej obserwację pod kątem drętwienia i mrowienia palców oraz niemożności ich zginania i prostowania. Wystawiono mu zaświadczenie lekarskie zwalniające go z zajęć praktycznych do końca roku szkolnego 2019/2020.

W dniach 9, 12 i 16 czerwca 2020 roku D. K. odbył wizyty kontrolne w ww. poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej. Stwierdzono dość dobre gojenie ran, bez cech ropienia i odczynu zapalnego. W dniu 16 czerwca 2020 roku zdjęto mu szynę gipsową, usunięto część szwów i założono mu but gipsowy. Na wizycie kontrolnej w dniu 23 czerwca 2020 roku usunięto pozostałe szwy i poprawiono gips. Kolejne wizyty kontrolne odbyły się w dniu 30 czerwca i 7 lipca 2020 roku. Zmieniono wówczas opatrunek, poprawiono gips, stwierdzono pokrycie rany strupem i brak stanu zapalnego. Wykonane badanie rtg potwierdziło prawidłowy przebieg procesu zrostu złamania. Zalecono noszenie gipsu przez kolejne dwa tygodnie. W dniu 21 lipca 2020 roku zdjęto gips, usunięto fragmenty martwiczej tkanki, zalecono zmianę opatrunków co 2 dni i poruszanie się o kulach bez obciążania palców uszkodzonej kończyny. Na wizycie kontrolnej w dniu 4 sierpnia 2020 roku stwierdzono gojenie się rany przez ziarninowanie, bez stanu zapalnego. Wykonane badanie rtg potwierdziło prawidłowe ustawienie. Zalecono wykonywanie opatrunków w warunkach domowych i kontrolę za trzy tygodnie. Na wizycie kontrolnej w dniu 25 sierpnia 2020 roku usunięto druty „K”, które wysunęły się z palucha. Stwierdzono ropienie rany, zmieniono opatrunek i zalecono kontrolę za dwa tygodnie. W dniu 27 sierpnia 2020 roku stwierdzono gojenie się rany bez odczynu zapalnego, zmieniono opatrunek. Kolejne wizyty kontrolne odbyły się w dniach 1, 3, 8, 15, 22 i 29 września 2020 roku. Stwierdzano dobre gojenie rany, bez ewidentnego odczynu zapalnego, zmieniany był opatrunek, wykonywane były kontrolne badania Rtg wykazujące prawidłowe ustawienie i zrost, zalecono stosowanie kąpieli w mydlinach. Podczas wizyty kontrolnej w dniu 6 października 2020 roku, stwierdzono poprawny proces gojenia rany z niewielkim odczynem zapalnym, zmieniono opatrunek. W dniu 20 października 2020 roku stwierdzono nieznaczny wyciek treści surowiczo-ropnej z przetoki palca pierwszego stopy prawej, zmieniono opatrunek. Podczas wizyt kontrolnych w dniu 22 października i 6 listopada 2020 roku stwierdzono prawidłowe gojenie się rany, bez wycieku, zmieniono opatrunek. Na wizycie kontrolnej w dniu 18 listopada 2020 roku stwierdzono wygojenie rany i zakończenie procesu leczenia.

(dowód: dokumentacja medyczna k. 150-154 i 155-175)

Po wyjściu ze szpitala przez okres 4 miesięcy D. K. wymagał pomocy osób trzecich przy wykonywaniu czynności dnia codziennego. Pomocy tej udzielała mu matka S. K..

Przez okres pierwszych 2 miesięcy wymagał opieki w wymiarze:

-

3 godzin dziennie w zakresie mycia, ubierania się, toalety, przemieszczania się,

-

6 godzin w tygodniu w zakresie przygotowywania posiłków,

-

6 godzin w tygodniu w zakresie utrzymania porządku i załatwiania spraw poza domem.

Natomiast w okresie kolejnych 2 miesięcy, wymagał opieki w wymiarze:

-

3 godzin w tygodniu w zakresie przygotowywania posiłków,

-

3 godzin w tygodniu w zakresie utrzymania porządku i załatwiania spraw poza domem.

Po tym czasie nie wymagał już pomocy.

Po wypadku z dnia 29 maja 2020 roku, D. K. nie korzystał i nie korzysta z pomocy psychologa ani z rehabilitacji.

(dowód: zeznania świadka S. K. k. 113v; zeznania powoda k. 114; opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii k. 190-192)

Na skutek opisanego wyżej zdarzenia z dnia 29 maja 2020 roku, D. K. doznał 4% trwałego uszczerbku na zdrowiu. Doszło do ograniczenia wydolności kończyny dolnej prawej w zakresie palucha, wynikającej z jego złamania oraz uszkodzenia prostownika i nerwu palcowego oraz uszkodzenia loży paznokcia z ubytkiem płytki paznokciowej, powodujących ograniczenie funkcji palucha.

Doznane obrażenia powodowały przejściowo znaczną dysfunkcję stopy. Obecnie D. K. przy chodzeniu minimalnie utyka. Ograniczony jest chód na palcach stopy prawej. Wykonanie przysiadu na palcach czy bieganie może być utrudnione. D. K. nie rokuje odzyskania stanu zdrowia sprzed wypadku.

Doznane obrażenia wiązały się z dolegliwościami bólowymi. Po zmiażdżeniu do momentu uzyskania stabilizacji, dolegliwości bólowe były znaczne, następnie były umiarkowane i stopniowo ustępowały. Obecnie praktycznie nie są istotne i nie wpływają na życie D. K.. Powodują okresową konieczność zażywania leków przeciwbólowych.

Doznane obrażenia nie powodują obecnie niezdolności do pracy.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii wraz z opinią uzupełniającą k. 190-192, 218)

Przyczepa, która spadła na stopę D. K., objęta była umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartą z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W..

Pismem z 25 sierpnia 2021 roku, doręczonym ubezpieczycielowi w dniu 27 sierpnia 2021 roku, D. K. zgłosił szkodę ubezpieczycielowi.

Decyzją z dnia 4 października 2021 roku ubezpieczyciel uznał, iż poszkodowanemu należne jest zadośćuczynienie w kwocie 10 000 zł oraz odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów opieki osób trzecich w kwocie 1 008 zł, jednak odmówił wypłaty tych kwot uznając, iż w całości zostały one pokryte świadczeniami przyznanymi i wypłaconymi poszkodowanemu na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Łomży wydanego w sprawie II K 572/20.

(okoliczności bezsporne, dowód: pismo z 25.08.2021r. wraz z potwierdzeniem odbioru k. 49-55; decyzja z 04.10.2021r. k. 56-57)

W dacie zdarzenia z dnia 29 maja 2020 roku, D. K. miał 18 lat. Był uczniem trzeciej klasy technikum. Przygotowywał się do egzaminów na koniec roku szkolnego. W wakacje zamierzał wyjechać na prace sezonowe za granicą.

Z powodu wypadku wyjazd do pracy stał się niemożliwy. D. K. nie mógł też przystąpić do egzaminów na koniec roku szkolnego, co groziło nieuzyskaniem promocji do następnej klasy. Ostatecznie umożliwiono mu zdawanie tych egzaminów na początku klasy czwartej. We wrześniu wrócił do szkoły. Do końca października 2020 roku poruszał się o kulach. Wtedy zaczął chodzić w bucie rehabilitacyjnym.

D. K. kontynuuje naukę. Ma troje rodzeństwa. Wszyscy pozostają na utrzymaniu matki, która samotnie prowadzi gospodarstwo domowe i niewielkie gospodarstwo rolne.

(dowód: zeznania świadka S. K. k. 113v; zeznania powoda k. 114)

Przed zdarzeniem z dnia 29 maja 2020 roku, D. K. nie był leczony z powodu urazu przedstopia prawego.

(dowód: dokumentacja medyczna powoda k. 127-149)

Sąd zważył, co następuje:

Kwestia odpowiedzialności pozwanego za szkodę była bezsporna. Spór koncentrował się na ustaleniu rozmiaru krzywdy, stopnia natężenia i długotrwałości cierpień fizycznych i psychicznych oraz stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznał powód w wyniku zdarzenia z dnia 29 maja 2020 roku i w konsekwencji na ustaleniu wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia, a także ocena zasadności domagania się przez powoda zwrotu kosztów opieki.

Kwestię stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu, rozmiaru krzywdy, cierpień fizycznych i psychicznych, jakiej doznał powód w wyniku zdarzenia z dnia 29 maja 2020 roku, Sąd rozstrzygnął przede wszystkim w oparciu o załączoną do akt sprawy dokumentację medyczną powoda, opinię powołanego w sprawie na wniosek strony powodowej biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii, a także w oparciu o zeznania świadka S. K. i zeznania powoda.

Z opinii wspomnianego wyżej biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii - M. S. - wynika, że na skutek obrażeń doznanych w wyniku przedmiotowego zdarzenia, powód doznał 4% trwałego uszczerbku na zdrowiu. Doznane obrażenia powodowały przejściowo znaczną dysfunkcję stopy, a ostatecznie spowodowały ograniczenie wydolności kończyny dolnej prawej w zakresie palucha. Aktualnie przy chodzeniu powód minimalnie utyka. Ograniczony jest chód na palcach stopy prawej. Wykonanie przysiadu na palcach czy bieganie może być utrudnione. W ocenie biegłego, powód nie rokuje odzyskania stanu zdrowia sprzed wypadku.

Biegły stwierdził ponadto, że doznane przez powoda obrażenia wiązały się z dolegliwościami bólowymi, które po zmiażdżeniu do momentu uzyskania stabilizacji były znaczne, następnie były umiarkowane i stopniowo ustępowały. Obecnie praktycznie nie są istotne i nie wpływają na życie powoda, jednak powodują okresową konieczność zażywania leków przeciwbólowych.

Sąd w pełni podzielił opinię biegłego, albowiem została ona sporządzona po uprzednim przebadaniu powoda i zaznajomieniu się z jego pełną dokumentacją medyczną. Opinia jest jasna i pełna, wyjaśnia wszystkie istotne okoliczności, a równocześnie jest poparta wiedzą i doświadczeniem zawodowym sporządzającego ją biegłego. Należy podkreślić, że opinia nie była kwestionowana przez stronę pozwaną.

Z dokumentacji medycznej, zeznań świadka S. K. i zeznań powoda wynika, że leczenie w poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej trwało pół roku - do 18 listopada 2020 roku - i wiązało się z częstymi wizytami kontrolnymi, podczas których zmieniano opatrunek, poprawiano gips, wykonywano badanie rtg, ściągano szwy. Do 21 lipca 2020 roku powód nosił najpierw szynę gipsową, a potem but gipsowy. Po zdjęciu gipsu, do końca października 2020 roku zgodnie z zalecaniami lekarzy poruszał się o kulach. Przez ostatni miesiąc roku szkolnego 2019/2020 nie uczęszczał na zajęcia lekcyjne. Wypadek uniemożliwił mu zdawanie w terminie egzaminów szkolnych i wyjazd za granicę w celach zarobkowych.

Roszczenie pozwu o zadośćuczynienie opiera się na przepisie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W ramach cytowanego przepisu uwzględnione powinny być okoliczności, które składają się na pojęcie krzywdy i jej rozmiar. Oczywistym jest, że ustalenie procentowego uszczerbku na zdrowiu w celu określenia właściwej wysokości zadośćuczynienia nie wyczerpuje oceny i ma jedynie charakter pomocniczy i orientacyjny.

W świetle przepisów kodeku cywilnego podstawowym celem zadośćuczynienia należnego osobie poszkodowanej jest złagodzenie doznanych cierpień fizycznych i moralnych. Wysokość zadośćuczynienia musi pozostawać w zależności od intensywności tych cierpień, czasu ich trwania, ujemnych skutków zdrowotnych, jakie osoba poszkodowania będzie musiała znosić w przyszłości. Zadośćuczynienie ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień, ale jego wysokość nie może być dowolna i ściśle musi uwzględniać stopień doznanej krzywdy, a przy tym nie prowadzić do wzbogacenia poszkodowanego. Sąd Najwyższy wyraźnie stoi na stanowisku, że wysokość zadośćuczynienia musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu, że powinna przy uwzględnieniu krzywdy pokrzywdzonego odpowiadać aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (vide wyrok SN z dnia 28.09.2001r., III CKN 427/00, LEX nr 52766). Zasądzona kwota winna być zatem umiarkowana i utrzymana w rozsądnych granicach (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.04.2002r., V CKN 1010/00, OSNC z 2003r. nr 4 poz. 56, LEX nr 55467).

Zadośćuczynienie z art. 445 k.c. ma zatem charakter kompensacyjny. Jednakże wysokość zadośćuczynienia powinna uwzględniać wszystkie okoliczności (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03.05.21972r., I CR 106/72, niepubl.) i przedstawiać przy tym ekonomicznie odczuwalną wartość. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i Sądu Najwyższego, treść art. 445 k.c. pozostawia Sądowi swobodę w ustalaniu wysokości zadośćuczynienia i pozwala w okolicznościach konkretnej sprawy uwzględnić indywidualne właściwości i odczucia osoby pokrzywdzonej (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.07.1997r., II CKN 273/97, LEX nr 286781).

Nie budzi wątpliwości Sądu, że w rozpatrywanym przypadku powód doznał krzywdy ujmowanej jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości) i cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi, z rozstrojem zdrowia czy wyłączeniem z normalnego życia). Wskutek przedmiotowego zdarzenia szkodowego powód doznał 4% trwałego uszczerbku na zdrowiu, był zmuszony do oszczędnego trybu życia, korzystania z pomocy osób trzecich przy czynnościach dnia codziennego, podjęcia kilkumiesięcznego leczenia w warunkach ambulatoryjnych oraz zażywania zaleconych przez lekarzy leków i zastrzyków, co niewątpliwie wiązało się z utrudnieniem codziennego funkcjonowania, dyskomfortem i czasowym utrudnieniem wykonywania czynności dnia codziennego. Dodatkowo, niemożność wyjazdu w celach zarobkowych za granicę niewątpliwie skutkowała pogorszeniem sytuacji materialnej rodziny powoda, co z pewnością potęgowało poczucie krzywdy.

Mając powyższe na uwadze, uwzględniając wysokość świadczenia otrzymanego przez powoda w oparciu o wyrok sądu karnego, w ocenie Sądu uzasadnione jest przyznanie powodowi zadośćuczynienia w wysokości 10 000 złotych. Zadośćuczynienie w łącznej wysokości 25 000 zł ma w ocenie Sądu odczuwalny ekonomicznie wymiar, uwzględnia rozmiar krzywdy doznanej przez powoda, odczuwanych dolegliwości bólowych, czas trwania i rodzaj leczenia, rokowania na przyszłość. Kwota ta jest także adekwatna do istniejących stosunków majątkowych społeczeństwa, w tym wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, przez co utrzymana jest w rozsądnych granicach i w żaden sposób nie podważa kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia.

Powód wniósł ponadto o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 8 331,46 zł tytułem zwrotu kosztów opieki. Roszczenie te oparte jest na przepisie art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

W orzecznictwie sądów powszechnych nie budzi wątpliwości, iż korzystanie przez poszkodowanego z pomocy osób trzecich oraz związane z tym wydatki (czy też - w innym ujęciu - straty) stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. Bezspornym również jest, że legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, kto nad nim sprawował opiekę – odszkodowanie z powyższego tytułu należne jest bowiem zarówno w przypadku korzystania z usług osoby profesjonalnie zajmującej się wspomaganiem osób chorych lub rekonwalescentów, jak i w przypadku nieodpłatnej pomocy świadczonej przez członka rodziny (vide wyrok Sądu Najwyższego z 15 lutego 2007 r. w sprawie II CSK 474/06).

Jeżeli w wyniku doznanego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia poszkodowanemu potrzebna jest opieka (stała lub tymczasowa – np. w czasie, gdy nie był w stanie samodzielnie funkcjonować), odszkodowanie obejmuje także koszty tej opieki. Poszkodowany może dochodzić zwrotu kosztów opieki, jeśli ze względu na stan zdrowia taka opieka jest potrzebna. Czynnikiem decydującym o możliwości żądania zwrotu tych kosztów nie jest natomiast fakt, że zostały lub nie zostały rzeczywiście poniesione. Nie jest konieczne, aby poszkodowany rzeczywiście opłacił koszty takiej opieki, stanowią ono element należnego poszkodowanemu odszkodowania nawet wtedy, jeśli opieka sprawowana była przez członków rodziny poszkodowanego nieodpłatnie. Szkodą jest już bowiem konieczność zapewnienia opieki, natomiast zapewnienie sobie przez poszkodowanego tańszej lub nawet nieodpłatnej opieki nie zmniejsza szkody. Powyższe stanowisko jest zgodne z ogólnymi zasadami szacowania odszkodowania i naprawienia szkody – samodzielne usunięcie skutków zdarzenia szkodzącego przez poszkodowanego (np. samodzielne naprawienie uszkodzonego w wypadku samochodu) nie zmniejsza należnego poszkodowanemu odszkodowania (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 22 lutego 2018 roku w sprawie I ACa 1963/16).

Powołany w sprawie biegły sądowy z zakresu ortopedii i traumatologii stwierdził, że powód wymagał opieki i pomocy przez okres 4 miesięcy od dnia wypisu ze szpitala, przy czym przez okres pierwszych 2 miesięcy (60 dni/8 tygodni) wymagał opieki w wymiarze:

-

3 godzin dziennie w zakresie mycia, ubierania się, toalety, przemieszczania się,

-

6 godzin w tygodniu w zakresie przygotowywania posiłków,

-

6 godzin w tygodniu w zakresie utrzymania porządku i załatwiania spraw poza domem,

co daje łącznie 186 godzin, natomiast w okresie kolejnych 2 miesięcy, wymagał opieki w wymiarze:

-

3 godzin w tygodniu w zakresie przygotowywania posiłków,

-

3 godzin w tygodniu w zakresie utrzymania porządku i załatwiania spraw poza domem,

co daje łącznie 48 godzin.

Powód wyliczył koszt godziny sprawowanej nad nim opieki na kwotę 15 złotych. Wyliczenie to, w ocenie Sądu, jest rozsądne i uzasadnione. Należy zwrócić uwagę, że stawka ta, została przyjęta za treścią uchwały nr (...) Rady Miejskiej w B. z dnia 30 kwietnia 2019 roku dla usług opiekuńczych. Gdyby powód nie mógł skorzystać z pomocy rodziny, byłby zmuszony do zwrócenia się do MGOPS i uiszczenia wynagrodzenia opiekunce w kwocie, jak w tejże uchwale. Dlatego też samodzielne usunięcie przez powoda szkody, nie może pozbawiać go świadczenia należnego od ubezpieczyciela.

Wobec powyższego, zasadne było przyznanie powodowi kosztów opieki w łącznej kwocie 3 520 zł (186h + 48h = 234h x 15 zł = 3 510 zł), która pomniejszona o orzeczony w postępowaniu karnym obowiązek częściowego naprawienie szkody (1 958,54 zł), uzasadniała zasądzenie na rzecz powoda kwoty 1 551,46 zł.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 481 k.c., Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda:

- tytułem zadośćuczynienia kwotę 10 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27.09.2021r. do dnia zapłaty,

- tytułem odszkodowania kwotę 1 551,46 zł (3 510 zł – 1 958,54 zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27.09.2021r. do dnia zapłaty,

i oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Roszczenie o zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę i tytułem odszkodowania jest, podobnie jak większość roszczeń deliktowych, uprawnieniem bezterminowym. Stosuje się więc do niego zasadę z art. 455 k.c., w świetle której świadczenie z tego tytułu powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania, przy uwzględnieniu rozwiązań szczególnych. W tym przypadku jest to regulacja zawarta w przepisie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013, poz. 392), zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepis art. 102 k.p.c., biorąc pod uwagę wiek oraz trudną sytuację materialną i rodzinną powoda, co było również podstawą zwolnienia powoda od kosztów sądowych w całości (vide oświadczenie majątkowe k. 64-66, postanowienie z dnia 24.11.2021r. k. 68).

Opłata sądowa od pozwu wyniosła 2 917 zł. Łączny koszt wynagrodzenia powołanego w sprawie biegłego sądowego wyniósł 1 262,64 złotych i w całości pokryty został tymczasowo ze środków budżetowych Skarbu Państwa. Podobnie jak koszt uzyskania przez Sąd dokumentacji medycznej powoda sprzed wypadku, który to koszt wyniósł 29,78 zł (vide postanowienie k. 177).

Dlatego na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, biorąc pod uwagę, iż powód był zwolniony od kosztów sądowych, a pozwany przegrał sprawę w 19,8%, Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 833,47 zł tytułem zwrotu części ww. wydatków (2 917 zł + 1 262,64 zł + 29,78 zł = 4 209,42 zł x 19,8% = 833,47 zł).