Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód K. B. wystąpił przeciwko pozwanym Skarbowi Państwa – Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w Ś. z powództwem o uzgodnienie treści księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Ś.dla nieruchomości położonej w Ś. przy ul. (...) z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości poprzez wykreślenie z działu IV tej księgi hipoteki przymusowej w kwocie 222.544,40 zł z tytułu zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1994r. Wniósł również o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż istnieje niezgodność pomiędzy stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym, gdyż zobowiązanie podatkowe zabezpieczone hipoteką wygasło z mocy prawa jako przedawnione.

Pozwany Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ś. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł, że powództwo powinno zostać oddalone z powodu braku po stronie powodowej czynnej legitymacji procesowej. Powód nie jest bowiem właścicielem ani współwłaścicielem nieruchomości objętej pozwem, ani żadną z pozostałych osób wymienionych w art. 626 ² § 5 kpc. Pozwany wskazał, że powództwo ewentualnie powinno zostać oddalone, gdyż zobowiązanie podatkowe zabezpieczone hipoteką, zgodnie z art. 70 §8 Ordynacji podatkowej, nie ulega przedawnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy w Ś.prowadzi dla nieruchomości położonej w Ś. przy ul. (...), stanowiącą zabudowane działki gruntu nr (...), księgę wieczystą nr (...). W dziale II tej księgi jako właścicielka nieruchomości ujawniona jest E. B.. W dziale IV wpisana jest hipoteka przymusowa zwykła w kwocie 220.544,40 zł na rzecz Skarbu Państwa – Urzędu Skarbowego w Ś..

(dowód: wydruk treści księgi wieczystej – k. 18-24)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo oparte na treści art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 06 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2018r. poz. 1916 z późn. zm.) nie zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z powołanym powyżej przepisem w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.

Zdaniem Sądu trafnym był zarzut pozwanego, iż powodowi K. B. nie przysługiwała czynna legitymacja procesowa w niniejszej sprawie. Sąd podziela przy tym pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 marca 2006r. (III CZP 106/05, OSNC 2006/10/160), iż „powództwo o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym może wytoczyć tylko osoba uprawniona do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej (art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm. i art. 626 ² § 5 k.p.c.).”. Pogląd ten uznać należy za ugruntowany w doktrynie i orzecznictwie. Stosownie do treści art. 626 ² § 5 k.p.c. wniosek o wpis może złożyć właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty, osoba, na rzecz której wpis ma nastąpić, albo wierzyciel, jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej. W sprawach dotyczących obciążeń powstałych z mocy ustawy wniosek może złożyć uprawniony organ.

W księdze wieczystej nr (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Ś., jako jedyny właściciel nieruchomości ujawniona jest E. B.. Powodowi nie przysługuje prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego nieruchomości. Nie jest wierzycielem i nie można uznać go za osobę na rzecz której ma zostać dokonany wpis. Podkreślenia wymaga, że powód nie kwestionuje tego, że prawo własności przysługuje obecnie wyłącznie E. B.. Czynnej legitymacji procesowej powód nie może wyprowadzać z tego, iż w dziale IV księgi wieczystej sporny wpis hipoteki został dokonany na „udziale E. i K. B.”. Skoro bowiem powodowi nie przysługuje żaden udział w nieruchomości nie może on domagać się skutecznie wykreślenia wpisu hipoteki.

W toku postępowania powód złożył wniosek o zawiadomienie o procesie w trybie art. 196 § 1 kpc E. B.. Zgodnie z tym przepisem jeżeli okaże się, że powództwo zostało wniesione nie przez osobę, która powinna występować w sprawie w charakterze powoda, sąd na wniosek powoda zawiadomi o toczącym się procesie osobę przez niego wskazaną. Osoba ta może w ciągu dwóch tygodni od doręczenia zawiadomienia wstąpić do sprawy w charakterze powoda. Stosownie zaś do treści art. 196 § 2 kpc osoba zawiadomiona, która zgłosiła przystąpienie do sprawy w charakterze powoda, może za zgodą obu stron wstąpić na miejsce strony powodowej, która wówczas będzie od udziału w sprawie zwolniona. W razie wyrażenia zgody na zmianę strony powodowej pozwany może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie dotychczasowych kosztów od osoby, która poprzednio występowała jako powód. Sąd zawiadomił E. B. o procesie w dniu 05 listopada 2021r., pouczają ją przy tym o możliwości przystąpienia do sprawy w charakterze powódki. Właścicielka nieruchomości nie skorzystała jednak z tego prawa. W ocenie Sądu bezprzedmiotowy był wniosek powoda o ponowne zawiadomienie E. B. złożony na rozprawie w dniu 21 grudnia 2021r. Bezskuteczne było natomiast oświadczenie E. B. z dnia 27 grudnia 2021r. (data nadania za pośrednictwem poczty elektronicznej), zostało ono bowiem złożone już po zamknięciu rozprawy i było spóźnione w świetle treści art. 196 § 1 kpc.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo. Z uwagi na niewykazanie przez powoda czynnej legitymacji procesowej Sąd nie był uprawniony do badania czy ujawniony w księdze wieczystej stan prawny nieruchomości, w zakresie wpisu hipoteki przymusowej na rzecz pozwanego w dziale IV księgi wieczystej, jest zgodny z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości.

Ustalenia w sprawie Sąd poczynił na podstawie treści księgi wieczystej. Jak już wyżej wskazano niewykazanie przez powoda czynnej legitymacji procesowej powodowało, że zbędnym było dokonywanie ustaleń w zakresie tego czy faktycznie istnieje objęta pozwem niezgodność treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości

O kosztach procesy w punkcie II wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc i art. 109 kpc zgodnie z ogólną zasadą, że strona która przegrywa proces powinna zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu. Powództwo zostało oddalone, więc to powód powinien zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu. Tymi kosztami było wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanego w kwocie 5.400 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego zostało określone w wysokości stawki minimalnej na podstawie § 5 pkt 8 w zw. z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018r. poz. 265 z późn. zm.) od wysokości kwestionowanej hipoteki.

SSR Mariusz Grobelny