Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód P. B. wniósł w dniu 6 września 2021 r. pozew przeciwko Towarzystwu (...) w W., żądając zasądzenia na swoją rzecz kwoty 4.698,60 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 listopada 2020 r. do dnia zapłaty. Wnosił ponadto o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że wskutek kolizji drogowej, która miała miejsce w dniu 19 czerwca 2020 r., poszkodowany W. G., nie mogąc korzystać z uszkodzonego wówczas samochodu, skorzystał z jego oferty najmu pojazdu zastępczego. Pozwany winien więc pokryć koszty tego najmu. Wyjaśnił jednocześnie, że poszkodowany zbył przedmiotową wierzytelność na jego rzecz, domaga się więc dopłaty do przyznanego już odszkodowania, tj. kwoty 4.698,60 zł.

W odpowiedzi na pozew Towarzystwo (...) w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu. Nie kwestionowało co do zasady swej odpowiedzialności za skutki zdarzenia z dnia 19 czerwca 2020 r., ale negowało wysokość żądanego odszkodowania, w tym długość najmu pojazdu zastępczego i wysokość stawki dobowej najmu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 19 czerwca 2020 r. doszło do kolizji drogowej, wskutek której uszkodzony został samochód marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), należący do W. G.. Samochód sprawcy kolizji objęty był w dacie tego zdarzenia ochroną ubezpieczeniową w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez Towarzystwo (...) w W..

bezsporne

Uszkodzenia samochodu V. (...) uniemożliwiały dalsze poruszanie się nim. Został on odholowany z miejsca zdarzenia. Osoba, która odholowywała uszkodzony samochód przedstawiła poszkodowanemu ofertę najmu samochodu zastępczego powoda P. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. B. NO.1 (...) Notebook w W..

bezsporne

Około dwie godziny po zdarzeniu poszkodowany W. G. zgłosił szkodę Towarzystwu (...) w W.. Dokonał tego drogą telefoniczną, za pośrednictwem infolinii ubezpieczyciela. W czasie zgłoszenia poinformowano go o możliwości uzyskania pomocy przy wynajmie pojazdu zastępczego i zasadach takiego wynajmu. Wskazano jednocześnie, że może samodzielnie wynająć auto, ale zastrzeżono, że może to być samochód klasy (...), a stawka dobowa najmu nie może przekraczać 145,00 zł netto.

dowód : zeznania świadka W. G. (k. 80 00:08:06-00:37:40) i akta szkody nr (...)_ (...)_2020 (nagranie zgłoszenia szkody - płyta CD k. 65)

Tego samego dnia, tj. 19 czerwca 2020 r., poszkodowanemu W. G. został udostępniony samochód zastępczy – T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i doszło do zawarcia pomiędzy W. G. a P. B. umowy najmu pojazdu zastępczego. Na mocy tej umowy W. G. został udostępniony do korzystania samochód zastępczy T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na okres 21 dni, przy czym okres ten mógł ulec wydłużeniu do czasu ustania szkody.

W tym samym dniu strony w/w umowy najmu, zawarły umowę cesji wierzytelności, na mocy której najemca (cedent), w celu zwolnienia się z obowiązku zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, przelał na rzecz wynajmującego (cesjonariusza) wierzytelność obejmującą zwrot kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego – przysługującą cedentowi wobec podmiotu ponoszącego odpowiedzialność za szkodę komunikacyjną w samochodzie V. (...) o nr rej. (...) z dnia 19 czerwca 2020 r.

dowód : zeznania świadka W. G. (k. 80 00:08:06-00:37:40), umowa najmu auta zastępczego (k. 32-33) i umowa cesji wierzytelności (k. 11)

Poszkodowany W. G. korzystał z pojazdu zastępczego, w ramach umowy najmu zawartej z powodem P. B., w okresie od 19 czerwca 2020 r. do 20 lipca 2020 r., co obejmowało 31 dni najmu. Na należne wynagrodzenie złożył się czynsz najmu obliczony według stawki 246,00 zł brutto (200,00 zł netto) za 1 dzień, co dało łącznie kwotę 7.626,00 zł brutto. Taka też należność została wskazana na fakturze numer (...) z dnia 23 października 2020 r.

dowód : zeznania świadka W. G. (k. 80 00:08:06-00:37:40), umowa najmu auta zastępczego (k. 32-33) i faktura VAT (k. 31)

Ostatecznie Towarzystwo (...) w W., decyzją z dnia 9 lipca 2020 r., uznało, że – z uwagi na nieopłacalność naprawy uszkodzonego samochodu V. (...) – szkoda ma charakter szkody całkowitej i przyznało w dniu 10 lipca 2020 r. W. G. odszkodowanie w wysokości 7.600,00 zł. Wypłacone ono zostało w dniu 13 lipca 2020 r. Poszkodowany nie kwestionował wysokości przyznanego odszkodowania. Poszkodowany – mimo decyzji o szkodzie całkowitej – podjął się jednak naprawy uszkodzonego samochodu. Naprawa została zakończona po upływie około 3 tygodni od dnia wypłacenia świadczenia przez ubezpieczyciela.

dowód : zeznania świadka W. G. (k. 80 00:08:06-00:37:40) i akta szkody nr (...)_ (...)_2020 (decyzje ubezpieczyciela z dnia 9 i 10 lipca 2020 r. i potwierdzenie przelewu z dnia 13 lipca 2020 r. - płyta CD k. 65)

P. B. wystąpił w dniu 23 października 2020 r. do Towarzystwa (...) w W. o pokrycie kosztów wynajęcia poszkodowanemu W. G. samochodu zastępczego, domagając się zapłaty kwoty 7.626,00 zł w terminie 30 dnia od dnia otrzymania tego wezwania. W dniu 5 listopada 2020 r. ubezpieczyciel przyznał P. B. odszkodowanie z tego tytułu w wysokości 2.927,40 zł, a w dniu 6 listopada 2020 r. – wypłacił tę należność. Towarzystwo (...) w W. uznało za uzasadniony okres 28 dni najmu pojazdu zastępczego, przyjmując do rozliczenia stawkę 85,00 zł netto za dobę, właściwą dla pojazdów klasy C, do której należało auto wynajmowane przez poszkodowanego W. G..

dowód : akta szkody nr (...)_ (...)_2020 (wezwanie P. B. z dnia 23 października 2020 r., decyzja ubezpieczyciela z dnia 5 listopada 2020 r. i potwierdzenie przelewu z dnia 6 listopada 2020 r. - płyta CD k. 65)

Udostępniony poszkodowanemu – w ramach umowy najmu pojazdu zastępczego – samochód T. (...) zaliczany jest do klasy C samochodów osobowych, natomiast samochód uszkodzony, tj. V. (...) – do samochodów klasy D. Średnie stawki czynszu najmu samochodów klasy C na rynku lokalnym na przełomie czerwca i lipca 2020 r. kształtowały się na poziomie 139,40 zł / 141,00 zł netto (najwyższa wynosiła 227,48 zł netto za dobę, a najniższa – 84,06 zł netto). W tym samym okresie, średnie stawki czynszu najmu samochodów klasy D na rynku lokalnym kształtowały się na poziomie 206,96 zł / 206,98 zł netto (najwyższa wynosiła 329,76 zł netto za dobę, a najniższa – 124,10 zł netto).

Zakres uszkodzeń w samochodzie V. (...), powstałych w wyniku kolizji z dnia 19 czerwca 2020 r. i ich charakter nie pozwalały na dalszą jazdę tym samochodem. Jednocześnie czyniły naprawę tego samochodu nieopłacalną.

dowód : opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i wyceny wartości pojazdów P. S. (k. 94-123)

Zasadniczo okoliczności tej sprawy nie były sporne. Szczegółowych ustaleń sąd dokonał na podstawie – niekwestionowanych przez żadną ze stron i nie budzących zastrzeżeń sądu – zeznań świadka W. G. i dokumentów przedłożonych przez strony. Poziom dobowych stawek czynszu najmu pojazdów zastępczych w okresie, kiedy poszkodowany korzystał z samochodu zaoferowanego mu przez powoda, sąd ustalił na podstawie – nie podważanej przez strony – opinii biegłego P. S..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Na wstępie zaznaczyć należy, że żadna ze stron nie kwestionowała potrzeby korzystania przez poszkodowanego W. G. z samochodu zastępczego, jak również tego, że wydatki na ten cel winny być zrekompensowane w ramach odpowiedzialności cywilnej posiadacza (kierującego) pojazdem mechanicznym, będącego sprawcą zdarzenia, co przekłada się na odpowiedzialność ubezpieczyciela (odpowiedzialność gwarancyjną), wynikającą z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tego pojazdu.

Odpowiedzialność ta wynika oczywiście z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.), zgodnie z którym z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Przy czym w sprawie niniejszej wierzytelność przysługująca z tego tytułu poszkodowanemu W. G. została skutecznie przeniesiona na powoda P. B., stosownie do art. 509 k.c.

Pozwany zasady i podstawy swej odpowiedzialności nie kwestionował.

Pozwane Towarzystwo (...) uznało w części roszczenie powoda P. B., stanowiące koszty wynajmu pojazdu zastępczego i wypłaciło mu, jeszcze przed wniesieniem niniejszego pozwu, kwotę 2.927,40 zł, przyjmując, że w niniejszej sprawie uzasadnionym było korzystanie z auta zastępczego jedynie przez 28 dni, a właściwa stawka czynszu winna wynosić 104,55 zł brutto (85,00 zł netto).

Spór dotyczył więc okresu najmu pojazdu zastępczego i przyjętej przez powoda dobowej stawki czynszu.

W ocenie sądu w pełni uzasadnione są argumenty strony powodowej co do zasadności trwania najmu pojazdu zastępczego przez okres 31 dni. W tym zakresie stanowisko pozwanego i sposób wyliczenia przez niego okresu, w którym poszkodowany mógł korzystać z pojazdu zastępczego, nie ma racjonalnych podstaw.

Szkoda miała przecież miejsce – co jest niesporne – 19 czerwca 2020 r.

Pozwane Towarzystwo (...) podjęło zaś decyzję o przyznaniu odszkodowania dopiero w dniu 10 lipca 2020 r. Odszkodowanie zostało natomiast wypłacone 13 lipca 2020 r.

Dalej powinno się uwzględnić okres przynajmniej jeszcze 7 dni, niezbędny dla podjęcia kolejnych kroków zmierzających do nabycia lub zorganizowania innego pojazdu w miejsce uszkodzonego. Ten dodatkowy okres 7 dni upływał zaś 20 lipca 2020 r.

Mamy tu więc do czynienia bezsprzecznie z okresem 31 dni, trwającym nieprzerwanie od 19 czerwca 2020 r. do 20 lipca 2020 r., w którym korzystanie z pojazdu zastępczego przez poszkodowanego było w pełni uzasadnione.

Wskazać tu należy, że ten okres po wypłacie odszkodowania ma charakter ocenny i w zależności od okoliczności może trwać krócej lub dłużej niż 7 dni. Niemniej w tej sprawie brak jest uzasadnionych podstaw do skrócenia tego okresu. Chybionym jest argument pozwanego, że skoro poszkodowany zdecydował się jednak na naprawę swego samochodu, to ostatecznym terminem winien tu być dzień powzięcia przez poszkodowanego informacji o przyznaniu odszkodowania. Niezależnie bowiem od tego, jakie kroki podejmie poszkodowany, najistotniejszym momentem jest chwila wypłaty świadczenia, a nie decyzja ubezpieczyciela o przyznaniu tego odszkodowania. Poza tym dokonana przez poszkodowanego naprawa uszkodzonego samochodu nastąpiła wyraźnie później, niż przyjęta przez sąd data graniczna okresu najmu samochodu zastępczego. Samochód został bowiem naprawiony po upływie około 3 tygodni od dnia wypłacenia świadczenia przez ubezpieczyciela.

Zasadnym jest natomiast zarzut pozwanego o zawyżeniu w okolicznościach tej sprawy stawki dobowej czynszu najmu pojazdu zastępczego. Jednakże jej wysokość nie może być też przyjęta na tym poziomie, którego oczekiwałby ubezpieczyciel.

Nie ulega wątpliwości, że ubezpieczyciel po pierwsze – zaproponował poszkodowanemu możliwość skorzystania z pojazdu zastępczego klasy D, a po drugie – wskazał maksymalną dobową stawkę czynszu, którą może zaakceptować, tj. 145,00 zł netto, co daje 178,35 zł brutto.

W ocenie sądu to ta właśnie stawka, niezależnie od tego jakiej klasy samochód wynajął ostatecznie poszkodowany, winna być podstawą wypłacenia odszkodowania.

Poszkodowany W. G. nie skorzystał z propozycji ubezpieczyciela, do czego oczywiście miał prawo. Wybrał ofertę powoda i zbył na jego rzecz przysługującą mu z tego tytułu w stosunku do ubezpieczyciela wierzytelność. Jednak, aby uznać poniesione przez niego koszty z tytułu wynajęcia samochodu zastępczego za celowe (wyższe od zaproponowanej przez ubezpieczyciela), jego następca prawny powinien wykazać, że najem tego pojazdu (po tej wyższej stawce) był z jakiegokolwiek powodu bardziej celowy czy ekonomicznie uzasadniony.

Sąd stoi bowiem na stanowisku, że wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowane przez ubezpieczyciela są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. sygn. akt III CZP 20/17).

Strona powodowa – a to na niej w tym wypadku spoczywał ciężar dowodu – nie podołała obowiązkowi wykazania tej okoliczności.

Poszkodowany W. G. – co sam wskazał w swych zeznaniach – nie miał szczególnych potrzeb w zakresie korzystania z samochodu zastępczego. Był on mu potrzebny do bieżących, zwykłych czynności, takich jak dojazdy do pracy czy przejazdy w celu zrobienia zakupów. Tym samym pojazd mu udostępniony nie musiał spełniać jakichś szczególnych parametrów technicznych, a umowa najmu nie wymagała szczególnych, ponadnormatywnych zasad korzystania z samochodu zastępczego.

Bezwzględnie poszkodowany winien dążyć do zmniejszenia rozmiarów szkody. Skorzystanie zaś przez niego z oferty powoda doprowadziło do zwiększenia stawki czynszu i zawyżenia kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego, choć miał możliwość skorzystania z tańszej oferty najmu pojazdu zastępczego, adekwatnej do swych potrzeb. Wskazać przy tym należy, że stawka zaproponowana przez ubezpieczyciela nie odbiegała znacząco od średnich stawek obowiązujących w tym czasie na rynku lokalnym.

Mając powyższe na uwadze, sąd nie znalazł podstaw do uznania za miarodajną dobową stawkę przyjętą do rozliczenia przez powoda. Uznał w tym przypadku, że właściwą i ekonomicznie uzasadnioną jest stawka z propozycji przedstawionej przez Towarzystwo (...), a więc 178,35 zł brutto (145,00 zł netto) za 1 dzień najmu samochodu klasy C.

Reasumując, w okolicznościach niniejszej sprawy zasadny był 31-dniowy okres najmu pojazdu zastępczego, a adekwatną i usprawiedliwioną dla potrzeb ustalenia odszkodowania, była stawka dobowa wynajmu pojazdu zastępczego w wysokości 178,35 zł brutto. Daje to więc kwotę 5.528,85 zł (31 x 178,35 zł = 5.528,85 zł).

W związku z tym, że Towarzystwo (...) przyznało i wypłaciło powodowi w ramach odszkodowania, tytułem pokrycia kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, jedynie kwotę 2.927,40 zł, należy mu się dopłata w wysokości 2.601,45 zł (5.528,85 zł – 2.927,40 zł = 2.601,45 zł).

Mając powyższe na uwadze, sąd w pkt 1 wyroku zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) w W. na rzecz powoda P. B. kwotę 2.601,45 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 24 listopada 2020 r. do dnia zapłaty.

Przy czym odsetki zostały zasądzone od daty późniejszej niż ta wskazana w pozwie.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powód wezwał pozwane towarzystwo ubezpieczeń w dniu 23 października 2020 r. do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, udostępnionego W. G., wyznaczają tam 30-dniowy termin na spełnienie tego świadczenia. Oznacza to, że wierzytelność ta mogła stać się wymagalną po upływie tego właśnie terminu. Wyznaczone 30 dni upływało 22 listopada 2020 r., ale z racji tego, że była to niedziela spełnienie tego świadczenia powinno nastąpić do dnia 23 listopada 2022 r. Tym samym to w dniu 24 listopada 2020 r. należność ta stała się wymagalna i od tej daty odsetki za opóźnienie mogą być naliczane.

Mając na uwadze, że przyznanie wyższego odszkodowania w tej sytuacji nie było zasadne, a jednocześnie odsetki zostały zasądzone za krótszy okres, sąd w pozostałej części, a więc ponad zasądzoną w pkt 1 wyroku kwotę i w zakresie żądania odsetek za okres poprzedzający 24 listopada 2020 r., powództwo oddalił, o czym rozstrzygnął w pkt 2 wyroku.

Dalej sąd rozstrzygnął o kosztach procesu. Zgodnie z art. 100 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Powód wygrał ten proces w 55,37%. Powództwo o zapłatę dotyczyło bowiem kwoty 4.698,60 zł, a zasądzono jedynie 2.601,45 zł, czyli 55,3664% dochodzonej w pozwie kwoty. Tym samym koszty procesu należało stosunkowo rozdzielić.

Powód poniósł koszty procesu w łącznej wysokości 1.817,00 zł, na które złożyły się opłata sądowa od pozwu w kwocie 400,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 900,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł i koszty opinii, pokrytej z zaliczki uiszczonej przez powoda, w wysokości 500,00 zł (k. 150).

Pozwany poniósł zaś koszty procesu w łącznej wysokości 1.417,00 zł, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 900,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł i koszty opinii, pokrytej z zaliczki uiszczonej przez pozwanego, w wysokości 500,00 zł (k. 150).

Łączne koszty procesu wyniosły więc 3.234,00 zł. Powód poniósł 1.817,00 zł, a zgodnie z wynikiem tego procesu powinien ponieść 1.443,33 zł, bo przegrał tę sprawę w 44,63%. Z kolei strona pozwana poniosła 1.417,00 zł kosztów procesu, a zgodnie z wynikiem sprawy przegrali ją w 55,37%, a zatem powinni ponieść 55,37% ogółu kosztów tj. kwotę 1.790,67 zł.

W związku z tym sąd w pkt 3 wyroku zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) w W. na rzecz powoda P. B. kwotę 373,67 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, ponieważ poniósł on o 373,67 zł więcej kosztów niż powinien, a pozwany za mało o tę właśnie kwotę.

Uwzględniając natomiast to, że zaliczka uiszczona przez strony na poczet przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego nie wystarczyła na pokrycie wynagrodzenia przyznanego biegłemu (k. 150), pozostałą część, a więc kwotę 408,00 zł należało ściągnąć od stron w takim stosunku, w jakim odpowiednio wygrali / przegrali tę sprawę.

W związku z tym w pkt 4 i 5 wyroku, Są nakazał ściągnąć od powoda P. B. 182,09 zł (44,63% niepokrytych wydatków), a od pozwanego Towarzystwa (...) 225,91 zł (55,37% niepokrytych wydatków).

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.