Decyzją z dnia 7 września 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku P. M. z dnia 7 czerwca 2021 roku odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia przedemerytalnego, ponieważ nie spełnił on warunków z art. 2 ust 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, gdyż był on zatrudniony na okres krótszy niż 6 miesięcy tj. od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 6 czerwca 2020 roku (Ogrodnictwo A. Ł.). (decyzja w aktach organu rentowego załączonych do sprawy)
P. M. odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu podał, że wbrew twierdzeniom ZUS zatrudniony był w O. A. Ł. od dnia 2 grudnia 2019 roku do dnia 6 czerwca 2020 roku (zgodnie z wystawionym świadectwem pracy), przy czym od dnia 1 stycznia 2020 roku na skutek przejęcia zakładu pracy, w którym był zatrudniony stał się pracownikiem wymienionej osoby, przy czym nie uległa zmianie forma zatrudnienia, miejsce wykonywania pracy ani zakres jego obowiązków. (odwołanie – k. 3)
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 5 – 5 verte)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
P. M. urodził się w dniu (...). (okoliczność bezsporna)
Wnioskodawca zarejestrowany był w PUP Ł.- Wschód w okresie od dnia 13 sierpnia 2019 roku do dnia 1 grudnia 2019 roku. (decyzja – k. 16, k. 24 dokumentów nadesłanych przez PUP w kopercie – k. 85)
W dniu 2 grudnia 2019 roku pomiędzy P. M. a M. Ł. doszło do zawarcia umowy o pracę, na mocy której wnioskodawca został zatrudniony na czas określony do dnia 30 listopada 2020 roku, w wymiarze czasu pracy ½ etatu na stanowisku pracownika gospodarczego za wynagrodzeniem 1125 zł brutto. (umowa o pracę , zakres obowiązków - k. 5 część B w aktach osobowych (koperta) – k. 67, przesłuchanie wnioskodawcy na rozprawie w dniu 20 października 2022 roku e-protokół (...):03:42 – 00:07:47 – płyta CD – k. 90 w związku z rozprawą z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):01:34-00:05:15 – płyta CD – k. 56, zeznania świadka M. Ł. na rozprawie w dniu z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):13:14-00:21:29 – płyta CD – k. 56)
Pismem z dnia 31 grudnia 2019 roku wnioskodawca został powiadomiony, że w dniu 1 stycznia 2020 roku nastąpi przejście (cesja) przedmiotowego zakładu pracy na małoletniego syna M. Ł. tj. A. Ł., w imieniu którego działają przedstawiciele ustawowi (rodzice) – M. Ł., O. D.. Z treści zawiadomienia wynikało także, że przejście wskazanego zakładu pracy nie spowoduje zmiany w zatrudnieniu wnioskodawcy. (zawiadomienie w aktach osobowych (koperta) – k. 67, kopia aktu notarialnego – k. 31-35, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 20 października 2022 roku e-protokół (...):03:42 – 00:07:47 – płyta CD – k. 90 w związku z rozprawą z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):01:34-00:05:15 – płyta CD – k. 56, zeznania świadka M. Ł. na rozprawie w dniu z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):13:14-00:21:29 – płyta CD – k. 56)
Od tamtej pory pracodawcą wnioskodawcy był syn M. Ł. - małoletni A. Ł., reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego swojego ojca M. Ł. w ramach prowadzonej działalności. (przesłuchanie wnioskodawcy na rozprawie w dniu 20 października 2022 roku e-protokół (...):03:42 – 00:07:47 – płyta CD – k. 90 w związku z rozprawą z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):01:34-00:05:15 – płyta CD – k. 56, zeznania świadka M. Ł. na rozprawie w dniu z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):13:14-00:21:29 – płyta CD – k. 56)
M. Ł. nie zlikwidował swojej działalności. Działalność jego i jego syna -A. Ł. miała ten sam profil. M. Ł. przepisał działalność na swojego syna, ponieważ stał się właścicielem gospodarstwa rolnego. Działalność, którą M. Ł. prowadzi w imieniu swojego syna i na jego rachunek dotyczy zbioru borówek. (zeznania świadka M. Ł. na rozprawie w dniu z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):21:29-00:25:28 – płyta CD – k. 56, zestawienie przychodów i kosztów – k. 60-65)
Umowa o pracę, pierwotnie zawarta na czas określony do dnia 30 listopada 2020 roku, została rozwiązana ze skutkiem na dzień 6 czerwca 2020 roku z powodu likwidacji stanowiska pracy, które zajmował. Rozwiązanie umowy o pracę z dniem 6 czerwca 2020 roku nastąpiło z przyczyn ekonomicznych. W ramach działalności gospodarczej przedmiotowa firma zajmowała się między innymi sprzedażą kwiatów, która przez trwającą w 2020 roku pandemię (...)19 okazała się niemożliwa. W związku z powyższym doszło do rozwiązania ze skarżącym umowy o pracę. (zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 20 października 2022 roku e-protokół (...):03:42 – 00:07:47 – płyta CD – k. 90 w związku z rozprawą z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):01:34-00:05:15 – płyta CD – k. 56, zeznania świadka M. Ł. na rozprawie w dniu z dnia 12 maja 2020 roku e-protokół (...):13:14-00:21:29 – płyta CD – k. 56)
W dniu dnia 6 czerwca 2020 roku wystawiono na jego rzecz świadectwo pracy, w którym wskazano, że był u M. Ł. od dnia 2 grudnia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku w wymiarze ½ etatu, a następnie od 1 stycznia 2020 roku do 6 czerwca 2020 roku u A. Ł., w związku z przejęciem zakładu pracy na podstawie art. 23 1 k.p. Wskazano także, że stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcę, art. 30 § 1 pkt 2 k.p. (likwidacja stanowiska pracy), w powiązaniu z art. 36 § 1 pkt 1 k.p. Owo świadectwo pracy zostało podpisane przez M. Ł.. (świadectwo pracy – k. 11-14)
Decyzją z dnia 18 czerwca 2020 roku wnioskodawcy przyznano status osoby bezrobotnej od dnia rejestracji tj. 10 czerwca 2020 roku. (decyzja – k. 34 dokumentów nadesłanych przez PUP w kopercie – k. 85)
Wnioskodawca nie był zarejestrowany w PUP w okresie od dnia 9 grudnia 2019 roku do dnia 13 kwietnia 2020 roku. W tym czasie miał jedynie przyznany dodatek aktywizacyjny. (dokumenty nadesłane przez PUP w kopercie – k. 85, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 20 października 2022 roku e-protokół (...):03:42 – 00:07:47 – płyta CD – k. 90)
W dniu 7 czerwca 2021 roku wnioskodawca złożył do ZUS wniosek o świadczenie przedemerytalne. (wniosek – k. 1-2 załączonych do sprawy akt organu rentowego)
Na dzień złożenia powyższego wniosku wnioskodawca legitymował się łącznym okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym 40 lat. (zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 20 października 2022 roku e-protokół (...):03:42 – 00:07:47 – płyta CD – k. 90)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, w tym w aktach osobowych wnioskodawcy, aktach nadesłanych przez PUP oraz dokumentów znajdujących się w aktach ZUS.
Za podstawę ustaleń posłużyły także zeznania świadka M. Ł. oraz przesłuchania wnioskodawcy w zakresie w jakim obie te osoby zgodnie twierdziły, że w czasie trwania umowy o pracę zawartej z ubezpieczonym nastąpiło przejście (cesja) zakładu pracy prowadzonego przez M. Ł. na jego małoletniego syna - A. Ł., w imieniu którego i w ramach której działał i działa przedstawiciel ustawowy - M. Ł..
Zeznania powołanego w sprawie świadka oraz przesłuchanie wnioskodawcy są spójne i wzajemnie się uzupełniają. Ponadto owe zeznania nie zostały podważone przez organ rentowy w toku procesu, dlatego należało uznać je za wiarygodne.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie wnioskodawcy jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.
W rozpoznawanej sprawie przedmiotem sporu było, czy P. M. spełnił przesłanki do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego określone w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 1867 ze zm.).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 powołanej ustawy prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:
1) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
2) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub
3) do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych", i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
4) zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub
5) do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub
6) do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.
Ustawodawca uznał zatem, iż wymóg 6 miesięcy zatrudnienia jest minimalny i niezbędny aby ubiegać się o prawo do świadczenia przedemerytalnego.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 wskazanej ustawy za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5 -9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794 i 1621), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS".
Stosownie do treści art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:
1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;
2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;
3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Osoba ubiegająca się o świadczenie przedemerytalne musi spełniać łącznie przesłanki wymienione w art. 2 ust. 1 i ust. 3 powołanej ustawy.
Z powyższych przepisów wynika zatem, że mężczyzna ubiegający się o prawo do świadczenia przedemerytalnego na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy musi spełniać łącznie wszystkie przesłanki wymienione w cytowanych przepisach.
Po pierwsze, na dzień rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy mężczyzna, który był w nim zatrudniony przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, powinien ukończyć 60 lat i posiadać okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 35 lat.
Po drugie, świadczenie przedemerytalne przysługuje dopiero po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Po trzecie, ustawodawca stwierdził, że po wskazanym okresie wyczekiwania, ubezpieczony powinien nadal być zarejestrowany jako bezrobotny i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180 - dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Świadczenie przedemerytalne jest świadczeniem o charakterze wyjątkowym, przysługującym ubezpieczonym o długim stażu ubezpieczeniowym, którzy z przyczyn od siebie niezależnych utracili źródło dochodu, a ze względu na wiek nie mogą jeszcze uzyskać prawa do emerytury. Jego funkcja ma charakter socjalny. Warunki do przyznania świadczenia przedemerytalnego powinny być interpretowane ściśle, a dla uzyskania prawa do świadczenia konieczne jest łączne spełnienie wszystkich warunków wymienionych w ustawie. Oznacza to, że niezachowanie jednego z nich niweczy prawo do świadczenia przedemerytalnego.
W sprawie poza sporem była okoliczność, iż ubezpieczony do dnia rozwiązania stosunku pracy posiada staż pracy wynoszący co najmniej 35 lat oraz w chwili ustania zatrudnienia miał ukończone 60 lat.
Nadto, nie ulegało wątpliwości, co poświadczył PUP, że wnioskodawca zarejestrowany był w PUP Ł.- Wschód jako osoba bezrobotna w okresie od dnia 13 sierpnia 2019 roku do dnia 1 grudnia 2019 roku.
Nie kwestionowano także przesłanki rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz.690).
Kontrowersyjne okazało się jedynie to, czy ubezpieczony do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy był zatrudniony przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy.
Stan faktyczny ustalony w przedmiotowej sprawie wykazuje, że wnioskodawca pierwotnie zawarł umowę o pracę z M. Ł., a następnie pismem z dnia 31 grudnia 2019 roku został powiadomiony, że w dniu 1 stycznia 2020 roku nastąpi przejście przedmiotowego zakładu pracy na małoletniego syna M. Ł. tj. A. Ł., w imieniu którego działali przedstawiciele ustawowi (rodzice), w tym M. Ł..
Z poczynionych przez sąd ustaleń, w tym z korespondujących wzajemnie ze sobą przesłuchania skarżącego i zeznań świadka, potwierdzonych dokumentami - wynikało, że przejście wskazanego zakładu pracy nie spowodowało zmiany w zatrudnieniu wnioskodawcy.
Uznać zatem należy, że doszło do przejścia ubezpieczonego do nowego pracodawcy w trybie art.23 1 k.p. W ramach przepisanej na małoletniego syna M. Ł. działalności (przejmujący przedsiębiorstwo) stał się on bowiem z mocy prawa stroną w dotychczasowym stosunku pracy, a sama treść zawartej umowy o pracę w istocie nie uległa zmianie.
Co także istotne, a wynika z ustaleń Sądu - po powiadomieniu skarżącego o przejściu z dniem 1 stycznia 2020 roku przedmiotowego zakładu pracy na innego pracodawcę wykonywał on dalej te same w istocie obowiązki pracownicze, na tym samym stanowisku pracy, w tym samym miejscu pracy , jak i czasie. Zmianie nie uległo też wynagrodzenie skarżącego.
Nie dziwi także, że świadectwo pracy z dnia 6 czerwca 2020 roku zostało podpisane przez M. Ł. działającego jako ustawowy przedstawiciel małoletniego syna.
Tym samym nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca zatrudniony był w okresie od dnia 2 grudnia 2019 roku do dnia 31 grudnia 2019 roku przez M. Ł., a od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 6 czerwca 2020 roku przez małoletniego A. Ł., reprezentowanego przez swego ojca przedstawiciela ustawowego – M. Ł. z uwagi na przejęcie przez niego zakładu pracy w trybie art. 23 1 k.p.
Wobec powyższego w przypadku wnioskodawcy niewątpliwym jest, iż okres zatrudnienia u ostatniego pracodawcy był nie krótszy niż 6 miesięcy i trwał od dnia 2 grudnia 2019 roku do dnia 6 czerwca 2020 roku.
W związku z powyższym wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki wskazane w przepisie art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Spełnił również przesłanki określone w ust. 3 art. 2 ustawy.
Tym samym, brak podstaw do odmowy przyznania wnioskodawcy prawa do świadczenia przedemerytalnego.
Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 47714 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał skarżącemu prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 8 czerwca 2021 roku.
W zakresie daty przyznania świadczenia, Sąd oparł się na przepisie art. 7 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, z którego wynika, że prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z dokumentami, o których mowa w ust. 3.