Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12.04.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 68 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13.10 .1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że K. G. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 1.01.2022 r.

W uzasadnieniu wskazano, że w dacie zgłoszenia przez K. G. (1) prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej jako wspólnik spółki cywilnej (...) tj 1.12.2021 r. K. G. (1) z tytułu umowy o pracę przebywała na zwolnieniu lekarskim z tytułu cięży ( zatrudnienie od 1.08.2020 do 31.12.2021 r.. Wobec tego w dacie zgłoszenia wskazanej działalności posiadała ochronę ubezpieczeniową, ponieważ z tytułu trwającej umowy o pracę podlegała ubezpieczeniu chorobowemu. Natomiast w ramach postępowania administracyjnego ustalono, iż w spółce była tylko wspólnikiem i nie wykonywała żadnych prac. W ocenie organu K. G. (1) faktycznie nie podjęła wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej w spółce cywilnej a zatem nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia 1 do 31.12.2021 r. oraz ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu od stycznia 2022 r. Zgłoszenie pozarolniczej działalności gospodarczej jako wspólnik spółki cywilnej (...) tj. od 1 grudnia 2021 r. w ww. okolicznościach świadczy o chęci uzyskania nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu. Natomiast zgodnie z art. 58 § 2 kc nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

/ decyzja k. 17-18 akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 26.08.2022 r. wniosła K. G. (1) reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika domagając się stwierdzenia, że zaskarżona decyzja organu jako akt nieistniejący jest nieważna, względnie o uchylenie zaskarżonej decyzji , ewentualnie o jej zmianę i uznanie, że K. G. (1) będąc osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą jako wspólnik spółki podlega ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1.01.2022 r.

W uzasadnieniu wskazanego stanowiska podniesiono, że zaskarżoną decyzję wydano z naruszeniem art. 29 kpa i art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych bowiem organ rentowy skierował decyzję do podmiotu, który nigdy nie był i nie mógł być stroną postępowania tj (...) s.c. nie zaś K. G. (1) jako wspólnika spółki cywilnej. Co do meritum odwołująca wskazała, że prowadzenie przez odwołująca pozarolniczej działalności gospodarczej w spornym okresie nie miało charakteru pozornego ani naruszającego zasady współżycia społecznego. Decyzja ubezpieczonej o otworzeniu działalności gospodarczej była podyktowana przede wszystkim względami biznesowymi rodzinnych firm, w których dotychczas pracowała, a nie chęcią uzyskania świadczeń chorobowych, które miała zagwarantowane pozostając w stosunku pracy u swojego teścia. Ponadto skarżąca wskazała, że prawo nie narzuca wymogu osobistego wykonywania wszystkich czynności w ramach prowadzonej działalności w formie wspólnika spółki cywilnej przez jej wspólników, gdyż spółka może zatrudniać pracowników, którzy będą wykonywać czynności spółki.

Odnośnie wniosku o przywrócenie termin, pełnomocnik wnioskodawczyni wskazał , że K. G. (1) nie złożyła wcześniej odwołania od wydanej w sprawie decyzji nie ze swojej winy. Podniósł, że przedmiotowa decyzja została wydana w chwili, gdy odwołująca pozostawała w zaawansowanej ciąży, której stan nie pozwalał jej na podjęcie żadnych czynności związanych z wniesieniem odwołania. Nieprawidłowe zaś doręczenie miało miejsce tuż przed planowaną datą porodu – 25.05.2022 r. K. G. (1) nie udzielała bowiem M. K. żadnego odrębnego pełnomocnictwa do odbioru wydanej w sprawie decyzji. Tym samym należy przyjąć, że M. K. odebrał tylko decyzję kierowaną do spółki, nie zaś do ubezpieczonej, nie mając żadnego upoważnienia w tym zakresie. Ponadto żadna decyzja odebrana wadliwie przez M. K. nie została wnioskodawczyni przekazana. Następnie K. G. (1) pozostawała w połogu i przebywała na urlopie macierzyńskim, na którym przebywa do dziś. W ocenie odwołującego wskazane okoliczności dobitnie świadczą, że niełożenie przez K. G. (1) odwołania wynikało z przyczyn przez nią niezawinionych, zaś w momencie gdy te przeszkody ustały niezwłocznie podjęła działania zmierzające do uzyskania kopii decyzji wraz z uzasadnieniem celem złożenia odwołania. Powyższą kopię uzyskała 17.08.2022 r.

/ odwołanie k. 3-6/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania jako wniesionego po terminie co do meritum podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

Dodatkowo podniósł, że do odwołania nie zostały dołączone żadne dokumenty świadczące o faktycznym wykonywaniu pozarolniczej działalności przez K. G. (1) w spółce cywilnej (...). Nie została załączona umowa spółki potwierdzająca zmianę składu osobowego spółki oraz udziałów poszczególnych wspólników. Poszczególni wspólnicy W. G. oraz B. G. (1) opłacają od 2022r. składkę zdrowotną od różnych dochodów - forma opodatkowania zasady ogólne - podatek liniowy. Natomiast K. G. (1) wykazała w dokumentach rozliczeniowych podstawę składki zdrowotnej liczonej wg formy opodatkowania - zasady ogólne wg skali oraz też inne podstawy niż u pozostałych (...) spółki (...).

Organ wskazał też , że zawiadomienie o wszczęciu postępowania z 8 marca 2022r., o zakończeniu postępowania z 25 marca 2022r., i zaskarżona decyzja z 12 kwietnia 2022r. zostały wysłane zgodnie z (...) na pełnomocnika płatnika składek (...) s. c. - M. K..

W pełnomocnictwie ( (...) z 4 lipca 2019r.) wskazano, że M. K. od 11 lipca 2019r. ma udzielone pełnomocnictwo do załatwiania spraw w ZUS i do załatwiania spraw za pośrednictwem Platformy Usług (...) ( (...)) (...) s.c. NIP (...). Pełnomocnictwo nie zostało odwołane.

W pełnomocnictwie ( (...) z 27 stycznia 2022r.) wskazano, że M. K. od 27 stycznia 2022r. ma udzielone pełnomocnictwo przez K. G. (1) (NIP osobisty (...)) do załatwiania spraw w ZUS i do załatwiania spraw za pośrednictwem Platformy Usług (...) ( (...)). Pełnomocnictwo nie zostało odwołane.

Z informacji widniejących w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wynika, że od dnia 1 grudnia 2021r. K. G. (1) zgłosiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej jako wspólnik spółki cywilnej (...). M. K. odebrał wszczęcie postępowania - 11 marca 2022r. i 21 marca 2022r. złożył wyjaśnienia. Pełnomocnik płatnika składek M. K. decyzję nr (...) z 12 kwietnia 2022r. odebrał - 19 kwietnia 2022r. Natomiast K. G. (1) 10.08.2022 r. wystąpiła o wydanie duplikatu zaskarżonej decyzji i w dniu 17.08.2022 odebrała kserokopię decyzji. W związku z powyższym decyzja jest prawidłowa a wniosek o dorzucenie odwołania uzasadniony.

/ odpowiedź na odwołanie k. 20-21/

Pismem z dnia 5.10.2022 r. pełnomocnik wnioskodawczyni podtrzymał swoje stanowisko procesowe w sprawie dodatkowo wyjaśniając, że ubezpieczona K. G. (1) przystępując do spółki (...) S.C. B. G. (1), K. G. (1) w dacie 27 stycznia 2022 roku udzieliła ogólnego pełnomocnictwa M. K. do załatwiania spraw ZUS. Rzeczone pełnomocnictwo zostało udzielone poprzez portal (...) i z wykorzystaniem dostępnego formularza (...) (pełnomocnictwo). Pełnomocnik wnioskodawczyni wskazał, że przywołane pełnomocnictwo miało charakter ogólny i nie upoważniało do reprezentowania podczas kontroli prowadzonej przez ZUS. Tymczasem do reprezentowania danego podmiotu podczas czynności kontrolnych prowadzonych przez ZUS służy formularz (...). Sama treści pouczenia zawartego na formularzu (...), wskazuje, że ów formularz nie dotyczy spraw związanych z kontrolą ZUS, a jeśli dana osoba chce udzielić pełnomocnictwa do sprezentowania w trakcie kontroli ZUS winna wypełnić formularz (...), co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. W tych warunkach w ocenie odwołującego należy bezwzględnie przyjąć, że M. K. nie miał umocowania do działania w imieniu K. G. (1) w sprawie związanej z ustaleniem czy podlega ona obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą jako (...) S.C. K. G. (1), B. G. (2). W ocenie strony powodowej, nie ulega wątpliwości, że organ rentowy przeprowadził postępowanie kontrolne, kierując w tym zakresie korespondencję do osoby nie posiadającej umocowania do reprezentowania ubezpieczonej w tym postępowaniu. Tym samym nie sposób mówić o skutecznym doręczeniu K. G. (1) jakiegokolwiek pisma. Zaś wobec braku skutecznego doręczania ubezpieczonej jakichkolwiek pism w ramach przeprowadzonej przez ZUS kontroli (w tym zaskarżonej decyzji) należy stwierdzić, że K. G. (1) złożyła odwołanie w terminie, bowiem ten termin otworzył się jej dopiero w dniu faktycznego doręczenia do jej zaskarżonej decyzji tj. w dniu 17 sierpnia 2022 roku. Niemniej jednak, z ostrożności procesowej ubezpieczona podtrzymała wniosek o przywrócenie terminu do złożenia odwołania, bowiem w jej ocenie bez wątpienia doręczanie pism i decyzji osobie nieuprawnionej, niezawiniony brak wiedzy o wydaniu zaskarżonej decyzji, pozostawanie ubezpieczonej w zaawansowanej ciąży w okresie wydania decyzji, stanowią ważne powody, dla których odwołanie nie zostało złożone wcześniej, a nadto niezawinione przez stronę.

/ pismo k. 27/

Replikując na powyższe organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 20.10.2022 r. stwierdził, że argumentacja odwołującej nie wpływa na nadal podtrzymywany wniosek o odrzucenie odwołania. Organ podniósł, że K. G. (1) udzieliła pełnomocnictwa M. K. do załatwiania spraw w ZUS oraz do załatwiania spraw za pośrednictwem Platformy Usług (...) ( (...)) od 27 stycznia 2022r.

W pouczeniu w formularzu (...) jest informacja, że gdy zaznaczy się obie opcje, pełnomocnik będzie mógł reprezentować wszystkie sprawy w ZUS oraz otrzyma dostęp do konta na portalu (...) we wskazanym zakresie.

Pełnomocnik płatnika składek K. M. K. odebrał zawiadomienie o wszczęciu postępowania - 11 marca 2022r. Pełnomocnik płatnika składek pismem z 18 marca 2022r. (wpływ do Oddziału 21 marca 2022r.) złożył wyjaśnienia w sprawie. Zawiadomienie o zakończeniu postępowania pełnomocnik płatnika M. K. odebrał - 28 marca 2022r. Kwestionowaną obecnie decyzję nr (...) z 12 kwietnia 2022r. pełnomocnik płatnika składek M. K. odebrał - 19 kwietnia 2022r. Organ wyjaśnił, że formularz (...) -K - upoważnienie do reprezentowania płatnika składek podczas kontroli ZUS, jest wypełniane do reprezentowania płatnika składek podczas kontroli prowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Upoważnienie jest udzielane na czas trwania kontroli. Odebranie protokołu kontroli jest równoznaczne z wygaśnięciem upoważnienia. W sprawie K. G. (2) nie była przeprowadzana kontrola, a zostało wszczęte z urzędu postępowanie w sprawie zgłoszenia K. G. (1) do ubezpieczeń od 1 grudnia 2021r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Postępowanie i doręczenie zawiadomienia o wszczęciu postępowania, zawiadomienia o zakończeniu postępowania oraz decyzji zostało przeprowadzone zatem w sposób prawidłowy.

/ pismo k. 31/

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje

Na mocy art. 477 ⁹ § 1 i 3 k.p.c., odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Przy czym ciężar udowodnienia powyższych okoliczności oraz faktu złożenia odwołania we właściwym terminie spoczywa na wnioskodawcy (art. 232 k.p.c.).

Powyższe oznacza, że wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego z uchybieniem miesięcznego terminu powoduje, że ubezpieczony zostaje pozbawiony prawa do merytorycznego rozpoznania zarzutów co do istoty sprawy, podniesionych w odwołaniu. Dlatego też Sąd stosując art. 477 ⁹ § 3 kpc, musi ocenić całokształt okoliczności, które spowodowały przekroczenie terminu do wniesienia odwołania, a przede wszystkim aspekt zawinienia składającego odwołanie (choć nie wskazano przesłanki winy jako wykluczającej odwołanie po terminie) oraz ewentualnych przyczyn od niego niezależnych. Ocena, czy przekroczenie terminu było nadmierne oraz czy nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, jest pozostawione ocenie sądu. Sąd ma możliwość potraktowania spóźnionego odwołania tak, jakby zostało wniesione w terminie, przy czym niezbędne jest jednoczesne spełnienie się obu warunków: przekroczenie terminu nie może być nadmierne, zaś jego przyczyna musi być niezależna od odwołującego się (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2006 r., III UK 168/05, Lex nr 277825).

Przesłanki upoważniające sąd do nieuwzględnienia przekroczenia terminu muszą zachodzić kumulatywnie, mają one charakter ocenny i zależą od całokształtu okoliczności sprawy, w związku z czym nie dadzą się uogólnić. Niespełnienie choćby jednej z tych przesłanek przesądza o odrzuceniu odwołania. To zaś oznacza, że nawet w przypadku stwierdzenia, że przekroczenie ustawowego terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się - w przypadku, gdy przekroczenie ustawowego terminu jest nadmierne - sąd obowiązany jest odrzucić odwołanie (por. postanowienie SN z 6.06. 2012 r., III UK 144/11, Legalis Nr 537289).

Podkreślenia wymaga też fakt, że wobec treści art. 477 ⁹ § 3 kpc postępowanie szczególne regulowane przepisami art. 477 ⁸ kpc i następne, nie zna instytucji przywrócenia terminu w rozumieniu art. 168 i nast. (tak wyr. SA w Rzeszowie z 6.12.1994 r., III AUr 344/94, OSA 1995, Nr 1, poz. 9, post. SA w G. z 6.6.1994 r., III AUz 61/94, PP 1995, Nr 5, s. 46).

Z poczynionych w sprawie ustaleń wynika, że odwołanie od decyzji z dnia 12 kwietnia 2022 r. zostało złożone przez K. G. (1) po upływie miesięcznego terminu. Nie sposób zgodzić się z odwołującą, że dochowała termin do wniesienia odwołania bowiem doręczenie decyzji M. K. w dniu 19 kwietnia 2020 r. nie może być uznane za skuteczne gdyż ten w ocenie odwołującej nie był należycie umocowany.

W ocenie Sądu twierdzenie to nie znajduje pokrycia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym . Podkreślić należy, że niekwestionowanym jest że już w dniu 27 stycznia 2022 r. wnioskodawczyni udzieliła pełnomocnictwa M. K. do załatwiania w jej imieniu jako wspólnika spółki cywilnej spraw w ZUS oraz do załatwiania spraw za pośrednictwem Platformy Usług (...) ( (...)) na formularzu (...). Poza sporem pozostaje też, że pełnomocnictwo to nigdy nie zostało przez ubezpieczoną wycofane. Niesporne jest też, że wnioskodawczyni nie wystawiła pełnomocnictwa na wypadek prowadzenia kontroli w firmie (postepowania administracyjnego).

W ramach wskazanego umocowania a także jako pełnomocnik płatnika składek – od 11 lipca 2029 r. na podstawie (...) z dnia 4 lipca 2019 M. K. odebrał zawiadomienie o wszczęciu postępowania - 11 marca 2022r. Pełnomocnik płatnika składek pismem z 18 marca 2022r. (wpływ do Oddziału 21 marca 2022r.) złożył też wyjaśnienia w sprawie. Nadto odebrał zawiadomienie o zakończeniu postępowania - 28 marca 2022r i kwestionowaną obecnie decyzję nr (...) z 12 kwietnia 2022r. - w dniu 19 kwietnia 2022r.

Sąd Okręgowy uważa, że doręczenie tylko decyzji było skuteczne skoro ww. dysponował zarówno pełnomocnictwem z ramienia samego płatnika jak i wnioskodawczyni będącej jej wspólnikiem. Ponadto skarżąca nie wykazała żadnych logicznych powodów dla których pełnomocnik miałby nie doręczyć jej decyzji jak i nie powiadomić o postępowaniu organu emerytalnego. Zgłoszenie dowodu z przesłuchania M. K. na okoliczność niedostarczenia decyzji może być zasadne tylko wtedy gdy z uzasadnienia odwołania widnieją udokumentowane istotne powody niemożności doręczenia decyzji (np. długotrwały pobyt w szpitalu). Doświadczenie życiowe jednoznacznie wskazuje, że wspólnicy informują się o takich działaniach (zwłaszcza po wystawieniu pełnomocnictwa) bo mają one wpływ na sytuację prawną spółki i wspólników. Przy czym postępowanie o podleganie ubezpieczeniu trwało jakiś czas i nie było czynnością jednorazową, zaskakującą wspólników. Aktualne twierdzenia skarżącej, że nie umocowała pełnomocnika do spraw dotyczących podleganiu ubezpieczeniu społecznemu (postępowaniu od wszczęcia postepowania do jego zakończenia) nie może być kwestionowane .

Z ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że postępowanie kontrolne przeprowadza się w zakresie prawidłowo zgłosili do ubezpieczeń społecznych , rzetelnego i prawidłowego obliczania, potrącania i opłacania składki i innych należności, ustalają uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, prawidłowego wypłacania świadczenia i dokonywania rozliczeń, jak i czy w terminie i prawidłowo opracowywane są wnioski o emerytury i renty (art.83 ustawy).

To oznacza, że od wszczęcia postepowania (pismo z dnia 8 marca 2022 r.) do jego zakończenia (pismo 25 marca 2022 r.) wnioskodawczyni powinna być powiadamiana. Natomiast wydaje się, że doręczenie decyzji z dnia 12 kwietnia 2022 r. może już nastąpić pełnomocnikowi skoro decyzja dotyczy też firmy (spółki cywilnej i wspólników).

Dlatego na gruncie rozpoznawanej sprawy, co już podnoszono, nie sposób uznać, że skutecznego doręczenia zaskarżonej decyzji nie było – skoro decyzję odebrał w imieniu wnioskodawczyni uprawniony przez nią pełnomocnik. Tym samym wnioskodawczyni winna znać treść decyzji i właściwie na nią reagować. Ewentualne uchybienia w tym przedmiocie, jak również ewentualne ryzyko związane z nieprzekazaniem jej informacji o decyzji przez ustawionego przez nią samą pełnomocnika, obciążają zaś ubezpieczoną.

Nie można też uznać, że sytuacja życiowa wnioskodawczyni, zaawansowana ciąża, a potem urlop macierzyński usprawiedliwiały brak wniesienia odwołania w terminie. Podnieść należy, iż wskazane okoliczności same w sobie nie oznaczają, że osoby nimi dotknięte doświadczają jakiekolwiek przeszkód w zakresie obrony ich żywotnych interesów przed sądem, dokonania w terminie istotnych czynność procesowych. Natomiast okoliczność, że wnioskodawczyni będąc w ciąży czy na urlopie macierzyńskim nie była w stanie czy to z uwagi na stan zdrowia czy uwarunkowania życiowe podejmować czynności w obronie swych interesów w sprawie w żaden sposób nie została wykazana czy nawet uprawdopodobniona.

Reasumując w ocenie Sądu na gruncie rozpoznawanej sprawy brak okoliczności które usprawiedliwiałyby złożenie odwołania po terminie. Zaskarżoną decyzje uznać należy za skutecznie doręczoną wnioskodawczyni z dniem doręczenia jej pełnomocnikowi czyli z dniem 19 kwietnia 2022 r. Strona powodowa, nie wykazała że na gruncie rozpatrywanego przypadku miały miejsce nadzwyczajne nie obciążające wnioskodawczyni okoliczności wobec których doszło do złożenia odwołania z opóźnieniem. Tym samym nie było podstaw, aby przystąpić do merytorycznego badania zaskarżonej decyzji.

Mając wszystko powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. odrzucił odwołanie od decyzji z dnia 12.04.2022 r. jako złożone po terminie.

Sędzia

Z: odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni i ZUS.

Sędzia.