Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 czerwca 2021 r. w G.

sprawy z powództwa B. M.

przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K.,

(...) Sprzątające M. Sp. k. z siedzibą w S.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego (...) Sprzątające M. Sp. k. z siedzibą w S. na rzecz powódki B. M. kwotę 5 000 zł. (pięć tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 lipca 2018r do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo w stosunku do pozwanego T. Polska Sp z o. o. z siedzibą w K.;

3. zasądza od pozwanego (...) Sprzątające M. Sp. k. z siedzibą w S. na rzecz powódki B. M. kwotę 1767 zł. (jeden tysiąc siedemset sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4. zasądza od pozwanego (...) Sprzątające M. Sp. k. z siedzibą w S. na rzecz pozwanego T. Polska Sp z o. o. z siedzibą w K. kwotę 1517 zł. (jeden tysiąc pięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powódka B. M. wniosła pozew przeciwko (...) sp. z o.o. spółce komandytowej z siedzibą w S. (aktualnie (...) Sprzątające M. sp. j.) o zapłatę kwoty 5.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w dniu 24 sierpnia 2015r. dokonując zakupów w sklepie (...) w G. przewróciła się między regałami w dziale chemia na rozlanym mleku. Na skutek tego zdarzenia doznała urazu w postaci pęknięcia rogu tylnego łąkotki przyśrodkowej, a także częściowo została przemieszczona łąkotka przyśrodkowa poza szparę stawu. Powódka podjęła leczenie i w związku z tym przez długi czas była pozbawiona możliwości normalnej egzystencji. Do dnia dzisiejszego powódka odczuwa dolegliwości bólowe, ma problemy z klękaniem i nie powróciła do dawnej sprawności fizycznej. W pierwszej kolejności powódka zwróciła się z roszczeniem do (...) sp. z o.o., które jednak poinformowało, że w dniu 30 kwietnia 2015r. zawarło umowę o usługi sprzątania z pozwaną spółką. Mimo wezwania do zapłaty, pozwana nie zaspokoiło roszczeń powódki. Jako podstawę odpowiedzialności pozwanej wskazano art. 429 kc w zw. z art. 415 kc.

(pozew k. 3-4v)

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, kwestionując roszczenie co do zasady i wysokości. Pozwana przyznała, że zawarła z (...) sp. z o.o. umowę, której przedmiotem było m.in. zamiatanie i mycie, maszynowe (w razie potrzeby pozostawiając suchą i bezpieczną powierzchnię) na terenie działu „chemia”. Zdaniem pozwanej powódka nie udowodniła, jakie były przyczyny jej rzekomego upadku, a także wskazała, że pozwana spółka dochowała najwyższej staranności w świadczonych przez siebie usługach, co znajduje potwierdzenie w oświadczeniu zleceniobiorcy. Nadto, faktura za miesiąc sierpień 2015r. została zapłacona przez zleceniodawcę bez korekt, co oznacza, że uznał on, że pozwana wykonała usługę w sposób prawidłowy. Jak wskazano w świetle art. 429 kc nie sposób pozwanej przypisać winy. Dodatkowo, nie doszło do jakiegokolwiek bezprawnego działania pozwanej np. w postaci braku reakcji na zgłoszenie zapotrzebowania posprzątania sklepu. W ocenie pozwanej ewentualnie odpowiedzialność za zdarzenie może ponosić (...) sp. z o.o. na podstawie art. 415 kc, które nie wykonywało należycie kontroli utrzymania powierzchni sklepowej w stanie zapewniającym bezpieczeństwo klientów. Stąd, wniosła o przypozwanie tego podmiotu. Poza tym, pozwana podniosła, że powódka nie wykazała rozmiaru krzywdy doznanej w związku z przedmiotowym wypadkiem, w tym, aby była po tym zdarzeniu pozbawiona normalnej egzystencji. W szczególności powódka nie wykazała, czy opuściła sklep o własnych siłach, czy zostało wezwane pogotowie, czy upadła na lewe czy prawe kolano. Zdaniem pozwanej przedłożona dokumentacja medyczna sugeruje, że uraz łąkotki powstał na skutek innego zdarzenia. Nadto, u powódki wystąpiły wcześniej objawy choroby zwyrodnieniowej.

(odpowied ź na pozew k. 33-44)

Na wniosek pozwanego, postanowieniem z dnia 5 lutego 2019r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w K..

(protok ół rozprawy z dnia 5 lutego 2019r. k. 130v)

Pozwany (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. wniósł o oddalenie powództwa. W pierwszej kolejności pozwany podniósł zarzut przedawnienia, wskazując, że roszczenie przedawniło się z dniem 24 sierpnia 2018r. Niezależnie od powyższego, wskazał, że powództwo wobec niego nie zasługuje na uwzględnienie w całości co do zasady i wysokości. Zdaniem pozwanego zwolnił się on od odpowiedzialności, powierzając wykonywanie czynności porządkowych i prac czystościowych profesjonaliście, który jest odpowiedzialny za ewentualne szkody powstałe w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem obowiązków. Z opisu zdarzenia wynika, że rozlany płyn został uprzątnięty po zdarzeniu, co oznacza, że umowa nie została wykonana w sposób prawidłowy. Nadto, pozwany podniósł zarzut przyczynienia się powódki do powstania szkody, wskazując, że powódka nie dochowała podstawowych aktów ostrożności i bezpieczeństwa, gdyż gdyby zachowała czujność, rozejrzała się starannie, to dostrzegłaby niebezpieczeństwo, które mogła ominąć, co uchroniłoby ją przed poślizgnięciem.

(odpowied ź na pozew k. 151-154v)

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 sierpnia 2015r. podczas zakupów w sklepie wielkopowierzchniowym w G. przy ul. (...) należącym do (...) sp. z o.o. z siedzibą w K., powódka B. M. poślizgnęła się na plamie rozlanego mleka, wskutek czego upadła na lewą część ciała. Powódka nie była w stanie samodzielnie się podnieść, pomogły jej stojące nieopodal pracownice (...). Zważywszy, iż powódka nie była w stanie stanąć na lewej nodze, posadzono ją na taborecie, a następnie wezwano pogotowie ratunkowe. Kierowniczka zmiany poleciła wezwać pracownika firmy sprzątającej.

(dow ód: przesłuchanie powódki B. M. płyta CD k. 280)

Wezwana pracowniczka pozwanej firmy sprzątającej (...) sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w S. – Z. R. posprzątała rozlane mleko za pomocą mopa. Przy plamie rozlanej cieczy nie był ustawiony żaden znak ostrzegawczy.

(dow ód: zeznania świadka Z. R. płyta CD k. 133)

W chwili zdarzenia powódka miała ubrane letnie obuwie na małym koturnie, zapinane wokół kostki z zabezpieczoną piętą, a także getry za kolana i tunikę.

(dow ód: zeznania świadka W. M. płyta CD k. 133, przesłuchanie powódki B. M. płyta CD k. 280)

Karetka pogotowia ratunkowego przetransportowała powódkę na Szpitalny Oddział Ratunkowy Szpitala (...). W. a P. w G., gdzie po wykonaniu badania RTG stawu kolanowego i podudzia rozpoznano stłuczenie kolana i podudzia lewego i wypisano powódkę do domu z zaleceniem odciążania kończyny, okładów z lodu, doraźnego przyjmowania leków przeciwbólowych i kontroli w poradni ortopedycznej.

(dow ód: dokumentacja medyczna leczenia powódki k. 6, 104, 113-114)

Z (...) powódkę odebrał mąż, który podjechał samochodem pod same drzwi. Do auta powódka podeszła kuśtykając i opierając się o ścianę.

(dow ód: przesłuchanie powódki B. M. płyta CD k. 280)

Powódka zgłosiła się do poradni ortopedycznej, gdzie zalecono ortezę, a także przyjmowanie środków przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych. W dniu 7 października 2015r. ortopeda skierował powódkę na badanie rezonansem magnetycznym. Powódka poddała się temu badaniu w dniu 12 października 2015r. Następnie, po zapoznaniu się z wynikami badania w dniu 28 października 2015r. ortopeda skierował powódkę na zabieg artroskopii lewego kolana. W dniach 3-4 czerwca 2016r. powódka była hospitalizowana w klinice Centrum Medycznego (...) sp. z o.o., gdzie przeszła zabieg częściowej meniscekotmii przyśrodkowej. W dniu 4 czerwca 2016r. została wypisana do domu z zaleceniem kontynuowania dalszego leczenia w poradni ortopedycznej, chodzenia o kulach łokciowych z odciążeniem chorej kończyny, a także przyjmowania leków F., R. forte i C. 3 – F.. Z uwagi na brak wolnych terminów, w czerwcu 2016r. powódka przechodziła rehabilitację prywatnie. W dniu 8 lipca 2016r. zakończono leczenie ortopedyczne.

(dow ód: przesłuchanie powódki B. M. płyta CD k. 280, faktura VAT za zakup ortezy i leków k. 7-8, skierowanie na badanie (...) k. 8v, zaświadczenie k. 8v, wynik badania (...) k. 9, skierowanie do szpitala k. 10, dokumentacja medyczna Centrum Medycznego (...) sp. z o.o. k. 11v-12, 116-120)

W wyniku wypadku z dnia 24 sierpnia 2015r. powódka doznała urazu skrętnego z uszkodzeniem łąkotki przyśrodkowej lewego stawu kolanowego. W wyniku powyższego urazu powódka doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 5 %. Brak podstaw do ustalenia trwałego uszczerbku z uwagi na nie stwierdzenie zesztywnienia stawu kolanowego oraz trwałego ograniczenia ruchomości stawu. Powódka była leczona prawidłowo i zgodnie ze sztuką lekarską, początkowo poprzez unieruchomienie ortezą zawiasową i stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych, a następnie operacyjnie. Leczenie powypadkowe zakończono w dniu 8 lipca 2016r. Rokowanie odzyskania pełnej sprawności jest niepewne z uwagi na współistniejące wewnątrzstawowe schorzenia stawu kolanowego w postaci zmian zwyrodnieniowych II. i III. stopnia stawu rzepkowo – udowego i przedziału przyśrodkowego kolana lewego z przewlekłym wysiękowym zapaleniem stawu. Stan zdrowia powódki w dacie wypadku był dobry, istniejące patologie strukturalne o charakterze zwyrodnieniowo – chondromalacyjnym były bezobjawowe bądź dawały objawy o znacznie mniejszym nasileniu. Wymienione patologie miały wpływ na rozległość uszkodzeń i podczas rekonwalescencji, a także na obecny stan funkcjonalny i strukturalny kończyny dolnej lewej. Obecnie narząd ruchu powódki jest statycznie i dynamicznie niewydolny, wymaga dalszego leczenia ortopedycznego i okresowej rehabilitacji.

(dow ód: pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo – ortopedycznej R. K. k. 287-294 wraz z pisemną opinią uzupełniającą k. 332-334)

W związku z urazem kolana powódka miała problemy z obcinaniem paznokci u nogi, schodzeniem ze schodów, nie mogła też dźwigać. Zważywszy, że mąż również miał problemy zdrowotne, po wypadku powódka korzystała z pomocy syna, który robił większe zakupy. Przez kilka dni po zabiegu powódka nie wychodziła z domu. Po wyjściu ze szpitala przez okres 3-4 tygodni powódka poruszała się przy pomocy kul.

(dow ód: przesłuchanie powódki B. M. płyta CD k. 280)

Z tytułu ubezpieczenia trwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego spowodowanego nieszczęśliwym wypadkiem powódka otrzymała świadczenie w kwocie 160 zł. Powódka nie otrzymała żadnego świadczenia z ZUS.

(dow ód: przesłuchanie powódki B. M. płyta CD k. 280, pismo ZUS z dnia 27 maja 2019r. k. 167, pismo (...) z dnia 14 lipca 2016r. k. 174)

W dniu zdarzenia powódka wraz z mężem planowali wyjazd na urlop nad jezioro. Wypadek uniemożliwił im ten wyjazd. W związku z urazem powódka nie pojechała również we wrześniu na wesele koleżanki.

(dow ód: przesłuchanie powódki B. M. płyta CD k. 280)

W dacie zdarzenia powódka była emerytką, nie miała zaburzeń równowagi, zawrotów głowy, okulary nosiła jedynie do czytania. Przed wypadkiem, powódka leczyła się na dolegliwości ze strony kręgosłupa, a także na schorzenia serca i tarczycy. Przeszła także operację cieśni nadgarstka lewej dłoni.

(dow ód: zeznania świadka W. M. płyta CD k. 133, przesłuchanie powódki B. M. płyta CD k. 280)

Na podstawie umowy z dnia 30 kwietnia 2015r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. zleciło (...) sp. z o.o. spółce komandytowej z siedzibą w S. do wykonania prace czystościowo – porządkowe w obiektach T., w tym również w obiekcie w G. przy ul. (...). Wedle załączników nr 5 i 6 w zakresie umowy mieściło się m.in. sprzątanie generalne hali sprzedażowej, w tym codzienne zamiatanie posadzki, usunięcie zanieczyszczeń, pielęgnacji podłóg, mycie maszynowe całości posadzki. Stosownie do treści § 1 ust. 2 umowy wykaz prac czystościowo – porządkowych nie jest wyczerpującym wyliczeniem wszystkich usług, jakie na podstawie umowy zleceniobiorca zobowiązany jest wykonywać. Zleceniobiorca jest zobowiązany wykonywać wszelkie usługi na bieżąco w godzinach pracy sklepu, chyba, że co innego wyraźnie w umowie lub w załącznikach do niej zostało zapisane. Zleceniobiorca jest zobowiązany zatrudnić do wykonywania umowy taką liczbę osób, by zagwarantować osiągnięcie celu umowy, jakim jest stałe utrzymanie czystości i porządku w obiekcie. Zleceniobiorca zobowiązał się terminowo i rzetelnie wykonać powierzone prace oraz zagwarantował właściwe zachowanie pracowników (§ 4 ust. 1). W myśl § 10 ust. 1 zleceniobiorca ponosi pełną odpowiedzialność za szkody rzeczowe i osobowe powstałe przy wykonywaniu umowy.

(dow ód: umowa z dnia 30 kwietnia 2015r. k. 47-56)

W przypadku zabrudzeń (np. rozlania cieczy) pracownicy (...) sp. z o.o. zazwyczaj dzwonili do serwisu sprzątającego. W 2015r. na jednej zmianie w firmie sprzątającej były dwie osoby, z których jedna była odpowiedzialna za sprzątanie pasażu, a druga hali sklepowej. Na początku każdego dnia pracownik firmy sprzątającej przechodził przez wszystkie działy sklepu zbierając i zamiatając śmieci i zmywał podłogę za pomocą mopa. Następnie, około godz. 7:00-8:00 na halę sklepową wjeżdżała maszyna sprzątająca, która pracowała do godz. 10:00. Później, na tej samej zmianie, pracownik firmy sprzątającej jeszcze raz przechodził przez cały sklep, zbierając śmieci i myjąc podłogę za pomocą mopa.

Każdego tygodnia w poniedziałki i czwartki pracownik (...) w towarzystwie pracownika firmy sprzątającej wykonywał audyt sklepu i po sprawdzeniu całej powierzchni sklepu przyznawał punkty w zależności od poziomu wykonania usług sprzątania.

(dow ód: zeznania świadka Z. R. płyta CD k. 133)

Pismem z dnia 9 sierpnia 2016r. powódka wezwała (...) sp. z o.o. do zapłaty zadośćuczynienia za krzywdę w kwocie 5.000 zł w terminie 14 dni. Pismem z dnia 13 października 2016r. pozwany poinformował pełnomocnika powódki, że spółka dołożyła najwyższej staranności w celu zapewnienia bezpieczeństwa klientów i zawarła umowę z firmą sprzątającą (...) sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w S., do której skierowano powódkę w celu ewentualnego dalszego dochodzenia roszczenia. Pismem z dnia 16 października 2016r. pełnomocnik powódki zgłosił roszczenie pozwanej firmie sprzątającej. Pismem z dnia 21 listopada 2016r. pozwany wniósł o dostarczenie dokumentacji zdjęciowej, zapisu z monitoringu celem ustosunkowania się do żądania. Pełnomocnik powódki skierował do pozwanej firmy sprzątającej pismo z dnia 20 listopada 2016r. Dalsza korespondencja nie doprowadziła do uwzględnienia roszczeń powódki.

(dow ód: wezwanie z dnia 9 sierpnia 2016r. k. 13, pismo z dnia 13 października 2016r. k. 14, pismo z dnia 16 października 2016r. k. 15, pismo z dnia 21 listopada 2016r. k. 16)

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z zeznań świadków Z. R., W. M., M. W., dowodu z przesłuchania powódki, a także dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii.

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Sąd miał bowiem na względzie, iż dokumentacja medyczna leczenia powódki nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a nadto została sporządzona przez podmioty niezależne, toteż nie ma obaw, że dokumentacja ta została zmanipulowana dla celów niniejszego postępowania. Dalej, należy zauważyć, że żadna ze stron nie wniosła zarzutów co do autentyczności i wiarygodności pozostałych dokumentów prywatnych, w tym przede wszystkim umowy z dnia 30 kwietnia 2015r. o świadczenie usług w zakresie stałego utrzymania czystości budynku i terenów przyległych. Sąd z urzędu również nie dostrzegł żadnych śladów podrobienia, przerobienia czy innej ingerencji. W związku z powyższym w ramach swobodnej oceny dowodów Sąd uznał, że wyżej wskazane dokumenty przedstawiają faktyczny przebieg leczenia powypadkowego powódki, a także faktyczną treść stosunku prawnego łączącego pozwane spółki na podstawie umowy z dnia 30 kwietnia 2015r.

Brak było również podstaw do odmowy wiary zeznaniom świadków Z. R. i W. M.. Zdaniem Sądu zeznania obu wymienionych świadków były szczere, wewnętrznie spójne, a także zbieżne z innymi dowodami zebranymi w niniejszej sprawie. Natomiast żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy nie miały zeznania trzeciego z przesłuchanych świadków M. W., gdyż nie posiadała ona żadnej wiedzy odnośnie okoliczności zdarzenia, treści umowy z dnia 30 kwietnia 2015r., w tym obowiązków stron tej umowy w zakresie utrzymania czystości oraz wykonywania umowy.

Swoje ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd oparł także na zeznaniach powódki. Zważyć bowiem należy, iż zeznania B. M. odnośnie okoliczności i przebiegu wypadku z dnia 24 sierpnia 2015r. zasadniczo korelują z treścią dokumentu w postaci zgłoszenia wypadku (k. 5), a także zeznaniami świadka Z. R.. Z kolei, w odniesieniu do skutków zdarzenia, przebiegu leczenia zeznania te znajdują potwierdzenie w dokumentacji medycznej, a także opinii złożonej przez biegłego sądowego z zakresu ortopedii. W zeznaniach tych Sąd nie dopatrzył się żadnych znamion agrawacji. Powódka przyznała, że przed wypadkiem „czuła” kolano, jednak nie powodowało to żadnych uciążliwości w życiu codziennym. W powyższym zakresie zeznania powódki korelują z treścią opinii biegłego, który wskazał, że istniejące patologie strukturalne o charakterze zwyrodnieniowo – chondromalacyjnym były bezobjawowe bądź dawały objawy o znacznie mniejszym nasileniu.

Sąd nie znalazł także podstaw do kwestionowania dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii. W ocenie Sądu przedmiotowa opinia została sporządzona przez biegłego dr med. R. K. w sposób rzetelny, profesjonalny i z zachowaniem należytych standardów, stanowiąc w pełni przydatny dowód do rozstrzygnięcia sprawy. Przedstawione w opinii wnioski dotyczące stanu zdrowia powódki, przebiegu leczenia, następstw wypadku oraz rokowań na przyszłość są jednoznaczne i stanowcze, poparte wszechstronną analizą przedstawionej przez powódkę dokumentacji medycznej oraz badaniem poszkodowanej. W opinii uzupełniającej biegły ortopeda odniósł się do zastrzeżeń zgłoszonych przez stronę pozwaną co do podstaw określenia uszczerbku na zdrowiu, a jego wyjaśnienia Sąd uznał za logiczne, rzeczowe i przekonywujące.

Przechodząc do szczegółowych rozważań należy wskazać, że w niniejszym postępowaniu powódka dochodziła roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną wypadkiem z dnia 24 sierpnia 2015r. Podstawę powództwa stanowił zatem przepis art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 § 1 kc, zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Podstawową kwestią sporną pomiędzy stronami pozostawało ustalenie, który z pozwanych ponosi odpowiedzialność za wypadek z dnia 24 sierpnia 2015r., wskutek którego powódka doznała obrażeń ciała. Wobec zbieżnych zeznań powódki oraz świadka Z. R. należało uznać, że przyczyną upadku powódki była plama rozlanej na podłodze sklepu cieczy, prawdopodobnie mleka. Do zdarzenia doszło na terenie obiektu handlowego należącego do pozwanego (...) sp. z o.o. Tenże pozwany bronił się jednak, wskazując, że zawarł z profesjonalną firmą sprzątającą (...) Sprzątające M. sp. j. w S. umowę o świadczenie usług w zakresie stałego utrzymania czystości budynku i terenów przyległych, a tym samym zwolnił się z odpowiedzialności. Z kolei, drugi z pozwanych argumentował, że należycie wykonywał powierzone mu na mocy powyższej umowy obowiązki, o czym świadczyć miał fakt, że zleceniodawca wypłacił mu pełne wynagrodzenie za miesiąc sierpień 2015r. bez żadnych korekt czy potrąceń. Nadto, wskazywano, że żaden z pracowników (...) sp. z o.o. nie zgłaszał problemu z rozlanym mlekiem, co oznacza, że (...) sp. z o.o. nie sprawowało należycie kontroli utrzymania powierzchni sklepowej w stanie zapewniającym bezpieczeństwo klientów.

W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest podstaw do przypisania pozwanemu (...) sp. z o.o. odpowiedzialności za zdarzenie z dnia 24 sierpnia 2015r. Zważyć bowiem należy, iż na podstawie umowy z dnia 30 kwietnia 2015r. pozwany (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. zlecił profesjonaliście tj. (...) sp. z o.o. spółce komandytowej z siedzibą w S. do wykonania prace czystościowo – porządkowe w obiektach T., w tym również z obiekcie w G. przy ul. (...). Zgodnie natomiast z treścią art. 429 kc kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności. Jak wskazuje się natomiast w judykaturze w świetle art. 429 kc powierzenie czynności profesjonaliście w rozumieniu powołanego przepisu (in fine) przesądza o wyłączeniu odpowiedzialności osoby wskazanej w hipotezie tego przepisu, choćby zawiniła ona w wyborze osoby, której powierzyła czynności przy których wykonywaniu wyrządzona została szkoda. Świadczy o tym użycie pomiędzy tą kategorią, a kategorią winy w wyborze, spójnika „albo”. Tym samym nie przywraca tej odpowiedzialności zawinienie w wyborze profesjonalisty. Powyższe nie wymaga uzupełnienia o ocenę, czy do winy w wyborze w ogóle doszło (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 września 2018r., I ACa 236/18, L.). Na gruncie powołanego przepisu pojęcie zawodowego wykonywania czynności powinno być rozumiane wąsko (por. K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2021). Należy mieć przy tym na względzie, że przedsiębiorca, jako podmiot wykonujący działalność gospodarczą, musi być profesjonalistą, czyli musi mieć odpowiednie kwalifikacje, zależne od przedmiotu tej działalności. O tym, czy określona działalność ma charakter zawodowy, nie decyduje to, czy jest ona wskazana w zakresie działalności ujawnionym w ewidencji, lecz kryteria takie, jak prowadzenie danej działalności w sposób stały, podporządkowanie regułom opłacalności i zysku lub zasadzie racjonalności gospodarowania, co z kolei oznacza założenie efektywności lub wydajności, prowadzenie na własny rachunek oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 czerwca 2016r., I ACa 5/16, L.). Zdaniem Sądu nie ma żadnych wątpliwości, że pozwany (...) sp. z o.o. spółka komandytowa z siedzibą w S. (aktualnie działający pod firmą (...) sp. j.) spełnia powyższe kryteria. Pozwany przedsiębiorca zajmuje się bowiem działalnością związaną z utrzymaniem porządku i czystości, w tym sprzątaniem budynków. Działalność ta wykonywana jest w sposób stały, o czym świadczy chociażby fakt zawarcia umowy na czas nieokreślony z jedną z największych sieci handlowych w Polsce, co wymaga od pozwanego zarówno posiadania odpowiedniego sprzętu, jak i kadry pracowniczej. Z daty wpisu do KRS wynika, że pozwana firma sprzątająca zajmowała się tego typu działalnością od kilku lat, a zatem miała niezbędne doświadczenie w tym zakresie. Podkreślić należy, iż do zwolnienia z odpowiedzialności konieczne jest nie tylko wykazanie, że wykonawca zawodowo zajmuje się określonym charakterem działalności, lecz też wskazanie, że dana zlecona czynność objęta jest zakresem tej działalności (por. K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2021). Niewątpliwie umowa zawarta w dniu 30 kwietnia 2015r. mieści się w opisanym powyżej zakresie w przedmiocie działalności przedsiębiorstwa. Powyższa okoliczność nie była w żaden sposób kwestionowana.

Pozwany (...) Sprzątające M. sp. j. usiłował zwolnić się z odpowiedzialności, podnosząc, że w okolicznościach niniejszej sprawy zleceniodawcy można przypisać odpowiedzialność wynikającą z jego własnych zaniedbań tj. braku należytej kontroli utrzymania powierzchni sklepowej w stanie zapewniającym bezpieczeństwo klientów. Nie ulega wątpliwości, że nawet skuteczne powierzenie czynności osobie trzeciej, które na podstawie art. 429 kc zwalnia od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez przedsiębiorstwo trudniące się zawodowo wykonywaniem danych czynności, nie wyklucza odpowiedzialności powierzającego za szkodę wyrządzoną jego własnym zaniedbaniem; najczęściej odpowiedzialność ta oparta będzie na art. 415 kc (por. wyrok SN z dnia 9 sierpnia 2018r., V CSK 427/17, L.). W niniejszej sprawie Sąd jednak nie doszukał się żadnych okoliczności pozwalających na przypisanie pozwanemu (...) sp. z o.o. winy za jego własne zaniedbania. Stosownie do § 4 ust. 4 umowy zleceniodawca miał kontrolować jakość wykonywania powierzonych zleceniobiorcy prac, a kontrola czystości miała odbywać się dwa razy w tygodniu. Wyniki kontroli miały być zapisywane w formularzu kontrolnym. Stwierdzone w formularzu wadliwe wykonanie sprzątania lub jego niewykonanie miało stanowić podstawę do natychmiastowego usunięcia wady. Nadto, wyznaczony pracownik był upoważniony do dodatkowych re-kontroli czystości zgodnie z ustalonym harmonogramem. Na podstawie zeznań świadka Z. R. Sąd ustalił, że kontrola o jakiej mowa w przytoczonych postanowieniach umowy była systematycznie wykonywana przez zleceniodawcę. Jak zeznał świadek zleceniodawca przeprowadzał kontrole w poniedziałki i czwartki. Podczas takiego audytu odpowiedzialny za jego wykonanie pracownik T. wraz z pracownikiem firmy sprzątającej przechodził przez cały sklep i sprawdzał stan czystości na całej powierzchni sklepu. Kontrole były wnikliwe, dokładne i trwały około godziny. Wprowadzony został także system ocen. Przyznawano punkty w zależności od poziomu wykonania usług sprzątania. W tym stanie rzeczy należało uznać, że (...) sp. z o.o. nie może ponosić odpowiedzialności na zasadzie winy za brak należytego utrzymania powierzchni sklepu, gdyż taki obowiązek spoczywał na profesjonalnej firmie sprzątającej.

Wbrew twierdzeniom pozwanej (...) Sprzątające M. sp. j. wykazano w toku niniejszego winę organu tej osoby prawnej w nienależytym wykonaniu umowy. Zgodnie z treścią § 1 ust. 2 umowy zleceniobiorca był zobowiązany wykonywać wszelkie usługi na bieżąco w godzinach pracy sklepu, chyba, że co innego wyraźnie w umowie lub w załącznikach do niej zostało zapisane. Zleceniobiorca był również zobowiązany zatrudnić do wykonywania umowy taką liczbę osób, by zagwarantować osiągnięcie celu umowy, jakim jest stałe utrzymanie czystości i porządku w obiekcie. Na pozwanym wykonawcy spoczywał zatem obowiązek takiej organizacji pracy, aby w sposób stały zapewnić czystość i porządek na hali sklepowej. Obowiązkiem organów spółki było zatem zatrudnienie takiej ilości pracowników, aby móc na bieżąco monitorować stan czystości sklepu i reagować w przypadku stwierdzenia nieczystości. W świetle zeznań świadka Z. R. nie sposób jednak uznać, aby pozwany zadośćuczynił temu obowiązkowi. Przede wszystkim należy wskazać, że na jednej zmianie pracowało tylko dwóch pracowników, przy czym jeden zajmował się porządkiem na pasażu, a drugi na hali sklepowej. Zdaniem Sądu skierowanie tylko jednego pracownika do wykonywania obowiązków związanych z dbaniem o utrzymanie czystości i porządku na dużej hali sklepu wielopowierzchniowego, w którym przewija się codziennie kilkuset klientów, nie spełnia wymogów opisanych w umowie. Świadek R. wskazywała, że gdy na terenie hali sklepowej stwierdzono kilka zanieczyszczeń, nie była ona sama w stanie wystarczająco szybko zareagować i uprzątnąć zabrudzenia. Nadto, pracownicy firmy sprzątającej oczekiwali na sygnały od pracowników sklepu, a sami nie wykazywali własnej inicjatywy w kontroli stanu czystości, choć mieli obowiązek dbać o utrzymanie czystości w sposób stały. Zdaniem Sądu organy spółki nieprawidłowo ustaliły sposób prowadzenia prac porządkowych, w szczególności nie zapewniono odpowiedniego systemu pracy i przydziału wystarczającej liczby pracowników. Z tych przyczyn Sąd uznał, że odpowiedzialność za zdarzenie ponosi pozwana spółka (...) Sprzątające M. sp. j.

Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia zarzutu przyczynienia się powódki do powstania szkody. Zgodnie z art. 362 kc jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Na kanwie przytoczonego przepisu sformułowano kilka koncepcji wykładni, przy czym – w ocenie Sądu – najbardziej przekonująca pozostaje koncepcja, wedle której przyczynieniem się do powstania szkody jest zachowanie poszkodowanego, które zakwalifikować można jako co najmniej obiektywnie nieprawidłowe. W przypadku powódki Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności, które można uznać za obiektywnie nieprawidłowe. W chwili zdarzenia powódka miała odpowiednie do warunków letnie obuwie na małym koturnie, zapinane wokół kostki z zabezpieczoną piętą. Ponadto poruszając się po równej powierzchni sklepu powódka nie musiała się spodziewać, że może natrafić w pustej alejce sklepowej na tego typu przeszkodę. Zwrócić także należy uwagę, że plama mleka nie odróżniała się w sposób wyraźny na tle jasnej podłogi sklepu. Nie bez znaczenia jest również fakt, że sieci handlowe stosują rozmaite zabiegi marketingowe (także oddziałujące na ludzką podświadomość), które mają przyciągać i skupiać uwagę klienta na danym produkcie, co również utrudnia skupienie uwagi na innych rzeczach.

Wobec oddalenia powództwa wobec (...) sp. z o.o. bezprzedmiotowe pozostawało rozważanie podniesionego przez tego pozwanego zarzutu przedawnienia.

Niezależnie od zasady odpowiedzialności sporna pomiędzy stronami pozostawała także wysokość należnego poszkodowanej świadczenia. Swoje ustalenia faktyczne w tym zakresie Sąd oparł przede wszystkim na dowodach z dokumentacji medycznej leczenia powódki, zeznaniach poszkodowanej, a także na dowodzie z opinii biegłego sądowego. Po rozważeniu całego zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości. Z opinii przedłożonej przez biegłego sądowego wynika, że wskutek zaniedbania pozwanej firmy sprzątającej, powódka doznała urazu skrętnego z uszkodzeniem łąkotki przyśrodkowej lewego stawu kolanowego. Powyższy uraz spowodował długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5 %. Pozwany (...) sp. z o.o. kwestionował kwalifikację obrażeń powódki na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu (…), wskazując, że biegły winien w pierwszej kolejności rozważyć kwalifikację obrażeń zgodnie z poz. 154-155, niemniej zarzuty te nie zasługiwały na uwzględnienie. Jak bowiem wyjaśnił biegły R. K. obrażeń powódki nie można było zakwalifikować w oparciu o wskazane przez pozwanego punkty Tabeli, gdyż nie stwierdzono u niej zesztywnienia stawu kolanowego oraz trwałego ograniczenia ruchomości stawu. Ustalając rozmiar poniesionej przez powódkę szkody niemajątkowej Sąd miał również na względzie długotrwałość i uciążliwość procesu leczenia. Jak wynika z przedstawionego materiału dowodowego bezpośrednio po zdarzeniu powódka została odwieziona karetką pogotowia ratunkowego na (...), gdzie została poddana diagnostyce (badanie RTG), następnie kontynuowała leczenie w poradni ortopedycznej. Jak wyjaśnił biegły dr R. K. początkowo zastosowano leczenie zachowawcze polegające na unieruchomieniu kontuzjowanej kończyny ortezą zawiasową i stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych, a wobec bezskuteczności tego leczenia zastosowano leczenie operacyjne. Biegły ocenił, że przebieg leczenia był prawidłowy, niepowikłany, a proces leczenia został ostatecznie zakończony w dniu 8 lipca 2016r. Przy określeniu rozmiaru poniesionej krzywdy Sąd miał na względzie, że już przed wypadkiem u powódki rozwijały się wewnątrzstawowe schorzenia stawu kolanowego w postaci zmian zwyrodnieniowych II. i III. stopnia stawu rzepkowo – udowego i przedziału przyśrodkowego kolana lewego z przewlekłym wysiękowym zapaleniem stawu. Rozwijająca się niezależnie choroba samoistna miała niewątpliwie wpływ rozległość obrażeń i czas leczenia, a także na obecny stan funkcjonalny i strukturalny kończyny dolnej lewej. Jak bowiem wskazał biegły wobec współistniejących samoistnych wewnątrzstawowych schorzeń stawu kolanowego rokowanie odzyskania pełnej sprawności jest niepewne. Okoliczność występowania schorzeń samoistnych została przez biegłego uwzględniona przy określeniu rozmiaru uszczerbku na zdrowiu i wpłynęła na jego obniżenie o połowę.

Poza obrażeniami, przy określeniu poniesionej szkody niemajątkowej Sąd uwzględnił także wszelkie konsekwencje w życiu osobistym powódki, spowodowane urazem. Zaznaczyć bowiem należy, iż istniejące już uprzednio schorzenia samoistne – jak wyjaśnił biegły – były bezobjawowe ewentualnie dawały nieznaczne objawy, nie wpływające na komfort życia poszkodowanej. Zatem ogół uciążliwości, jakie wystąpiły po wypadku należy wiązać z tym zdarzeniem. Przede wszystkim w trakcie leczenia powódka zmuszona była nosić ortezę, zaś po operacji przez około trzy tygodnie poruszała się o kulach łokciowych. Odniesiony uraz wpłynął także na możliwość wykonywania przez nią codziennych czynności, w tym związanych z samoobsługą. Powódka wymieniła w tym względzie problemy z obcinaniem paznokci u nogi, schodzeniem ze schodów, a także brakiem możliwości dźwigania cięższych przedmiotów, co spowodowało, że o zrobienie większych zakupów musiała prosić syna. Ponadto, uraz pokrzyżował plany urlopowe powódki. W dniu zdarzenia powódka wraz z mężem planowali wyjazd na urlop nad jezioro, niemniej po wypisaniu z (...) powódka zarzuciła te plany i wróciła do domu. W związku z urazem powódka nie mogła także uczestniczyć w weselu swojej koleżanki.

Mając zatem na względzie ogół przedstawionych powyżej skutków wypadku, w szczególności stopień cierpień fizycznych, ich intensywność i długotrwałość, długotrwałość i przebieg procesu leczenia, wpływ skutków zdarzenia na życie osobiste, a także wiek poszkodowanej – na podstawie art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 kc – Sąd zasądził od pozwanego (...) Sprzątające M. sp. j. na rzecz powódki kwotę 5.000 zł. Nie ulega przy tym wątpliwości, że wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2001r., III CKN 427/00, L.). Z uwagi na wzrost zamożności społeczeństwa (co przejawia się choćby stałym wzrostem przeciętnego wynagrodzenia za pracę), a jednocześnie ze względu na spadek siły nabywczej pieniądza, zasądzanie niskich kwot z tytułu zadośćuczynienia nie będzie spełniało kompensacyjnej funkcji tego świadczenia. Ponadto należy pamiętać, że zdrowie jest dobrem szczególnie cennym, a zasądzanie niskich kwot tytułem zadośćuczynienia w przypadkach ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia prowadzi do niepożądanej jego deprecjacji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 24 stycznia 2019r., I ACa 705/18, L.). W rozpatrywanym przypadku, wysokość żądanego przez poszkodowaną zadośćuczynienia nie jest znaczna i na pewno nie jest wygórowana w stosunku do rozmiaru poniesionej przez nią szkody niemajątkowej.

W stosunku do drugiego z pozwanych (...) sp. z o.o na mocy art. 429 kc a contrario Sąd powództwo oddalił.

O kosztach pomiędzy powódką a pozwanym (...) Sprzątające M. sp. j. Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził od przegrywającego spór pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.767 zł, na co składają się: opłata sądowa od pozwu (250 zł), opłata za czynności fachowego pełnomocnika w stawce minimalnej (900 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), a także zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego (600 zł).

Natomiast, o kosztach pomiędzy pozwanymi Sąd orzekł na mocy art. 194 § 1 kpc w zw. z art. 98 kpc. Zgodnie z tym przepisem jeżeli okaże się, że powództwo nie zostało wniesione przeciwko osobie, która powinna być w sprawie stroną pozwaną, sąd na wniosek powoda lub pozwanego wezwie tę osobę do wzięcia udziału w sprawie. Osoba wezwana do udziału w sprawie na wniosek pozwanego może domagać się zwrotu kosztów wyłącznie od pozwanego, jeżeli okaże się, że wniosek był bezzasadny. Zważywszy, iż (...) Sprzątające M. sp. j. wnosiło o wezwane do udziału w niniejszym postępowaniu (...) sp. z o.o., to w przypadku bezzasadności wniosku zobowiązany jest do zwrotu mu kosztów procesu, które stanowi opłata za czynności fachowego pełnomocnika w stawce minimalnej (900 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), a także zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego (600 zł).