Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 149/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 24 marca 2022 r., sygn. akt III K 387/21.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Skazany M. M.

Odbycie kar pozbawienia wolności w sprawach o sygnaturach:

- II K 556/15 w okresie od 15 maja 2022 r. do 12 sierpnia 2022 r.,

- II K 143/19 w okresie od 12 sierpnia 2022 r. do 11 września 2022 r.

opinia o skazanym

k. 67-68

Informacja NOE-SAD

k. 72

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Opinia o skazanym, informacja NOE-SAD

Dokumenty urzędowe, brak podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, a wynikającej z przecenienia okoliczności obciążających i niedocenienia okoliczności łagodzących, tj. przestrzegania przez skazanego porządku i dyscypliny, utrzymywania ładu i porządku w celi, ukończenia programów resocjalizacyjnych, regulaminowego postępowania, braku deklaracji przynależności do nieformalnych struktur podkultury przestępczej, a także faktu odbywania przez skazanego kary długoterminowego, bo 13 letniego pozbawienia wolności, co stanowi o wdrożonym wobec niego w pełni procesie resocjalizacji, a także o braku dalszej potrzeby izolowania skazanego od społeczeństwa w sytuacji, gdy odbył on już karę długotrwałego pozbawienia wolności, zaś kara 8 miesięcy pozbawienia wolności zdaje się być pozostającą bez wpływu w kontekście prognozy kryminologicznej skazanego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy, pomimo że wywiedziona na korzyść skazanego skutkowała uchyleniem zaskarżonego wyroku łącznego i umorzeniem postępowania. Punktem wyjścia do rozważań nad przyczyną takiego rozstrzygnięcia musi być stwierdzenie, że sąd odwoławczy uprawniony, a wręcz zobowiązany jest do uwzględniania zmian stanu faktycznego, jakie nastąpiły pomiędzy wydaniem wyroku łącznego przez sąd I instancji, a wyrokowaniem na etapie postępowania odwoławczego. Skoro bowiem, stosownie do treści art. 570 k.p.k., sąd wydaje wyrok łączny na wniosek strony lub z urzędu, to nie tylko nie jest ograniczony treścią wniosku o wydanie wyroku łącznego, nie tylko może samodzielnie dokonać połączenia jednostkowych skazań w szerszym zakresie niż wnioskowany, nie tylko może uczynić to jedynie co do części wskazanych we wniosku skazań, ale również jest uprawniony na etapie postępowania odwoławczego do uwzględniania zmian stanu faktycznego jakie nastąpiły po wydaniu wyroku przez sąd I instancji. Ograniczeniem w tym zakresie na etapie postępowania odwoławczego jest jedynie zakaz pogarszania sytuacji skazanego w sytuacji wywiedzenia apelacji wyłącznie na jego korzyść (zakaz reformationis in peius - art. 434 k.p.k.). Nie stanowi jednak naruszenia zakazu wynikającego z art. 434 § 1 k.p.k. oraz reguły ne peius wynikającej z art. 454 § 2 k.p.k. dokonanie przez sąd odwoławczy niekorzystnych dla oskarżonego (skazanego) nowych ustaleń, które jednak w konkretnej sytuacji procesowej nie wywołują dla niego negatywnych skutków (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2021 r., sygn. akt I KK 180/20, LEX nr 3245266).

W dalszej kolejności stwierdzić należy, że Sąd I instancji zasadnie odwołał się do treści art. 4 § 1 k.k. i zastosował przepisy dotyczące kary łącznej w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r. (nadanym na mocy ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw - Dz.U.2015.396) do dnia 23 czerwca 2020 r. kiedy to wprowadzono zmiany na mocy ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 - Dz.U.2020.1086. Ponieważ Sąd I instancji szeroko i prawidłowo przedstawił argumentację w tym zakresie, a apelujący zaprezentowanego stanowiska w żaden sposób nie kontestował, należało w rozważanej tutaj kwestii odesłać do wywodów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Dodać jedynie należy, przy uwzględnieniu, że pierwszy wyrok, orzeczona na mocy którego kara mogła ewentualnie zostać objęta wyrokiem łącznym zapadł w dniu 14 lutego 2013 r., a objęte nim przestępstwo popełnione zostało w dniu 17 maja 2009 r. oraz że ze względu na treść art. 85 § 1 k.k. obowiązującą przed dniem 1 lipca 2015 r. wskazującą, tak jak obecnie, na możliwość łączenia jedynie kar wymierzonych za przestępstwa popełnione zanim zapadł w stosunku do nich pierwszy nawet nieprawomocny wyrok, brak było również możliwości zastosowania przepisów prawa karnego materialnego dotyczących kary łącznej, a obowiązujących przed dniem 1 lipca 2015 r.

Identycznie rzecz się miała z kwestią braku możliwości objęcia karą łączną kary orzeczonej w sprawie o sygnaturze III K 132/11. Ponieważ rozstrzygnięcie Sądu I instancji również w tym zakresie jawi się jako prawidłowe i nie było kwestionowane przez apelującego, a pisemne motywy zaskarżonego wyroku jawią się jako wyczerpujące, należało odesłać do ich treści w pełni je akceptując.

Kwestią natomiast, która legła u podstaw rozstrzygnięcia Sądu odwoławczego i która wymagała omówienia była treść art. 85 § 2 k.k. (oczywiście w brzmieniu obowiązującym we wskazanym wyżej okresie) w tej części, w której wskazuje, że podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89, w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1. W stanie prawnym obowiązującym pomiędzy 1 lipca 2015 r., a 23 czerwca 2020 r. połączeniu zatem mogły podlegać jedynie kary pozbawienia wolności, które podlegały wykonaniu, chociażby w części. Taka też sytuacja miała miejsce w chwili wydawania zaskarżonego wyroku. Wówczas bowiem skazany był cztery razy karany sądownie i odbywał końcówkę kary 13 lat pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie o sygnaturze III K 132/11 (co do której wystąpiła przyczyna wyłączająca określona w art. 86 § 3 k.k.) a na wykonanie oczekiwały kary objęte karą łączną orzeczoną zaskarżonym wyrokiem i wymierzone w sprawach o sygnaturach: II K 556/15 (kara 3 miesięcy pozbawienia wolności, która miała być wykonywana w okresie od 15 maja 2022 r. do 12 sierpnia 2022 r.) II K 143/19 (miesiąca pozbawienia wolności, która miała być wykonywana w okresie od 12 sierpnia 2022 r. do 11 września 2022 r.) oraz II K 382/21 (kara czterech miesięcy pozbawienia wolności, która miała być wykonywana w okresie od 11 września 2022 r. do 9 stycznia 2023 r.). Obecnie jednak, jak wynika z opinii zakładu karnego oraz informacji z systemu NOE-SAD, skazany odbywa jedynie karę orzeczoną w sprawie o sygnaturze II K 382/21, a wszystkie pozostałe objęte zaskarżonym wyrokiem łącznym i wymienione wyżej kary pozbawienia wolności zostały już wykonane. Niewątpliwie zatem na chwilę obecną brak było warunków do wydania wyroku łącznego w rozumieniu art. 572 k.p.k., przez który to brak należy rozumieć niewystępowanie określonych w art. 85 materialnoprawnych przesłanek do wydania wyroku łącznego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2005 r., V KK 417/04, OSNwSK 2005/1/432). Skoro bowiem treść art. 85 § 2 k.k. pozwala na połączenie jedynie kar pozbawienia wolności podlegających wykonaniu chociażby w części, a dwie z trzech możliwych w realiach sprawy do połączenia kar tego rodzaju zostały już wykonane, to brak jest obecnie warunków o charakterze materialnoprawnym, które pozwalałyby na wydanie wyroku łącznego.

Wreszcie stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie wywiedziono apelację wyłącznie na korzyść skazanego, ale jednocześnie Sąd I instancji połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w sprawach o sygnaturach II K 556/15, II K 143/19 i II K 382/21 stosując zasadę kumulacji, jako metodę łączenia kar. W efekcie, uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania nie pogarszało w żaden sposób sytuacji skazanego, albowiem niezależnie, czy na mocy wyroku łącznego, czy w oparciu o wyroki jednostkowe skazany miałby do odbycia 8 miesięcy pozbawienia wolności (zaskarżonym wyrokiem łącznym orzeczono karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności, a objęte nim kary jednostkowe opiewały na 3 miesiące, miesiąc i cztery miesiące pozbawienia wolności, a więc również na osiem miesięcy).

Ostatecznie zatem przy braku warunków do wydania wyroku łącznego oraz przy braku możliwości w realiach sprawy pogorszenia sytuacji skazanego pomimo wywiedzenia apelacji tylko na jego korzyść, należało zaskarżony wyrok uchylić, a postępowanie umorzyć.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1. poprzez połącznie kar orzeczonych w punktach 2, 3 i 4 części wstępnej wyroku i wymierzenie wobec M. M. kary łącznej 4 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Patrz wyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Wyrok łączny Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 24 marca 2022 r., sygn. akt III K 387/21, na mocy którego orzeczono karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności (połączono kary orzeczone w sprawach o sygnaturach: II K 556/15 - kara 3 miesięcy pozbawienia wolności, II K 143/19 - kara miesiąca pozbawienia wolności w okresie od 12 sierpnia 2022 r. oraz II K 382/21 - kara czterech miesięcy pozbawienia wolności, a co do kary orzeczonej w sprawie o sygnaturze III K 132/11 postępowanie na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie umorzono.

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

PUNKT II

Orzeczenie o kosztach obrony udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym oparto na treści § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2019.18 t.j.) w zw. z art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz.U.2022.1184 t.j.).

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

PUNKT III

O wydatkach za postępowanie przed Sądem I instancji i przed Sądem odwoławczym orzeczono na podstawie art.632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.

7.  PODPIS

SSO del. Iwona Gdula SSA Andrzej Wiśniewski SSA Maciej Żelazowski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca skazanego M. M.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok łączny Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 24 marca 2022 r., sygn. akt III K 387/21, na mocy którego orzeczono karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności (połączono kary orzeczone w sprawach o sygnaturach: II K 556/15 - kara 3 miesięcy pozbawienia wolności, II K 143/19 - kara miesiąca pozbawienia wolności w okresie od 12 sierpnia 2022 r. oraz II K 382/21 - kara czterech miesięcy pozbawienia wolności, a co do kary orzeczonej w sprawie o sygnaturze III K 132/11 postępowanie na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie umorzono.

Zakwestionowano wymiar kary łącznej pozbawienia wolności.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana