Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 392/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 13 kwietnia 2022 roku w sprawie VII K 482/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

J. Ż.

1. pokrzywdzona nie informowała kogokolwiek, że będzie kłamać tj. składać fałszywe zeznania na policji/w sądzie, by doszło do osadzenia jej męża J. Ż., w szczególności nie słyszał tego ani C. Ż., ani J. N. (1), ani M. M. (1);

2. C. Ż. w pierwszej połowie 2021r. odwiedzał oskarżonego i pokrzywdzoną w ich domu średnio raz na miesiąc-dwa miesiące, a M. M. (1) częściej;

3. J. N. (2) z d. Ż. ostatni raz w domu stron była w 2020r.,

4. M. M. (2) mieszkała w domu oskarżonego i pokrzywdzonej przez kilka miesięcy w pierwszej połowie 2020r.;

5. M. M. (1) i i J. N. (1) nie wiedzą nic na ten temat, by oskarżony miał problem z alkoholem (był uzależniony, zobowiązany do podjęcia leczenia);

6. wobec oskarżonego orzeczono o obowiązku poddania się leczeniu alkoholowemu najpierw w warunkach niestacjonarnych (postanowienie z dnia 4 czerwca 2019r. III RNS 369/18), a potem zmieniono obowiązek na leczenie stacjonarne w warunkach Oddziału (...) (postanowienie z dnia 8 grudnia 2020r. sygn. III RNs 81/20); oskarżony przebywał na leczeniu stacjonarnym kilka dni w lipcu 2021r., opuścił placówkę ze względu na stan zdrowia (diagnostyka, ewentualne leczenie chirurgiczne); kurator sprawujący nadzór nad skazanym w ramach sprawy dotyczącej leczenia odwykowego podsumował, iż plan pracy z podopiecznym nie został zrealizowany, albowiem nadal nadużywa on alkoholu, a atmosfera w domu nie uległa poprawie;

zeznania świadków: C. Ż.,

J. N. (1),

M. M. (1),

uzupełniające B. Ż. (1);

załączone dokumenty z akt sprawy (...) 369/18 i III RNs 81/20;

k.275,

k.275v-276,

k.276

k.276v-277

k.236-258

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

J. Ż.

1. pokrzywdzona informowała(mówiła), że będzie kłamać tj. składać fałszywe zeznania na policji/w sądzie, po to, by doszło do osadzenia jej męża J. Ż., pokrzywdzona była agresywna i znęcała się nad mężem;

2. sąd nie nałożył na oskarżonego obowiązku leczenia odwykowego,

3. M. M. (2) mieszkała w domu oskarżonego przez pół roku 2021;

zeznania świadków: C. Ż.,

J. N. (1),

M. M. (1),

uzupełniające B. Ż. (1);

- załączone dokumenty z akt sprawy III RNS 369/18 i III RNs 81/20;

k.275,

k.275v-276,

k.276

k.276v-277

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1-6,

- zeznania świadka C. Ż., J. N. (2) z d. Ż.; M. M. (1); uzupełniające B. Ż. (1);

- załączone fragmenty z akt sprawy załączone dokumenty z akt sprawy III RNs 369/18 i III RNs 81/20;

- dowód z zeznań C. Ż. uznano co do zasady za wiarygodny; świadek przyznał, że był bardzo rzadkim gościem w domu stron; nie wiedział nic o sprawach cywilnych pomiędzy stronami, a odnośnie zachowania brata – oskarżonego względem bratowej – pokrzywdzonej w spornym okresie czasu, szczerze i przekonująco podał, że oskarżony nie zawsze w czasie jego odwiedzin był trzeźwy, a bratowa skarżyła się, że oskarżony ją wyzywa; sprostował swoje słowa i ostatecznie podał, że nie słyszał z ust bratowej iż ta będzie fałszywie kłamać do policji, ale tak ją ocenia;

- jednocześnie w ocenie sądu odwoławczego świadek C. Ż. ma bardzo zaburzoną możliwość oceny zachowań samej pokrzywdzonej, bo choć twierdzi, że nie jest z nikim skłócony (także z pokrzywdzoną), to wyciąga niezrozumiały wniosek, że w rodzinie Ż. „ nic się nie działo”; a wręcz kuriozalnie brzmią jego słowa, iż pomimo przyznania przez świadka: „ oni mieli takie problemy, że jedno wypiło, a drugie wyzywało”, a dodatkowo że : „ Brat pił i wyzywał żonę” - świadek C. Ż. w takim zachowaniu oskarżonego nie zauważa niczego złego po jego stronie, a jedynie po stronie bratowej, której wypomina niewłaściwą opiekę nad teściową w dawnych latach;

- dowód z zeznań świadka J. N. (1) uznano za drugorzędny i nie wnoszący do sprawy żadnych istotnych treści, świadek nie była w domu stron od 2020r., a postawa przez nią zaprezentowana przed sądem wskazuje, że jest silnie skłócona z pokrzywdzoną na tle opieki nad teściową; świadek postawiła ciężkie zarzuty wobec tak pokrzywdzonej, jak i osób, które nadzorowały tą opiekę – niczym jednak ich nie poparła (twierdząc gołosłownie, iż pokrzywdzona była „kryta” w MOPS-ie i przez policję); świadek nie miała żadnej realnej wiedzy na temat tego, jak zachowywali się względem siebie małżonkowie Ż. w badanym okresie czasu;

- zeznania świadka M. M. (1) nie zasługują na wiarygodność w zakresie tego, czy oskarżony znęcał się nad żoną, czy nie; świadek nie potwierdził słów, jakie miałaby wypowiadać B. Ż. (1) sygnalizowanych przez oskarżonego; przyznał jedynie, że pokrzywdzona powiedziała i ż będzie wzywać policję, bo chce męża wsadzić do więzienia, ale nie powiedziała że będzie kłamać; w pozostałym zakresie zeznania w/w nie mają dla sprawy znaczenia, albowiem świadek opisywał zamierzchłe dzieje prowadzenia sklepów przez oskarżonego oraz czasy luksusu w jego domu i wydaje się, iż w/w nie zauważył nawet, by cokolwiek się zmieniło w 2021r. (choć przyznawał to sam oskarżony, nie mówiąc już o innych dowodach); nie znane mu były jakiekolwiek problemy alkoholowe szwagra, co – przy ustaleniach płynących z akt sprawy rodzinnej, czy zeznań pokrzywdzonej i protokołów zatrzymań - niebicie dowodzi , że świadek jeśli nie mija się z prawdą celowo, to co najmniej nie ma wiedzy o rzeczywistych problemach w domu stron;

- załączone do akt fragmenty sprawy rodzinnej nie budzą wątpliwości; są to informacje o pobycie oskarżonego na leczeniu stacjonarnych antyalkoholowym, orzeczenia wydane we właściwej formie przez uprawniony organ, noszące adnotacje o dacie prawomocności i sprawozdania sporządzone przez uprawnionego kuratora sprawującego pieczę nad oskarżonym; wnioski kuratora są czytelne i jednoznaczne;

- uzupełniające zeznania pokrzywdzonej B. Ż. (1) uznano za pełnowartościowy materiał dowodowy; pokrzywdzona szczegółowo odniosła się do kwestii zamieszkiwania M. M. (2), własnych negatywnych zachowań spowodowanych złością wobec małżonka, którego podejrzewała o zdradę (pokrzywdzona nie ma tu wątpliwości), szczegółowo i przekonująco opisała dlaczego zdecydowała się jednak pogodzić z mężem, kupić samochód i w pierwszej połowie 2021r.- razem z oskarżonym - handlować na rynku pozostałościami z dawnej działalności; szczegółowo opisała zachowanie męża w tamtym okresie czasu i równie przekonująco wyjaśniła, dlaczego ostatecznie zdecydowała się złożyć kolejne zawiadomienie o przestępstwie (zbiorczą ocenę zeznań tego świadka zawarto także w rozważaniach w punkcie 3.1);

- załączone na wniosek samego oskarżonego akta sprawy rodzinnej – wbrew twierdzeniom apelanta - potwierdzają, że wobec oskarżonego zapadły nawet dwa orzeczenia o obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu, także w warunkach stacjonarnych, a dodatkowo potwierdzają jego krótkotrwały pobyt w placówce i ocenę oskarżonego jako podopiecznego, zapisaną w formie Sprawozdań przez nadzorującego kuratora;

- osoba M. M. (2) nie była mieszkańcem domu oskarżonego w spornym okresie czasu, osoba ta zamieszkiwała dom w okresie wcześniejszym (sam oskarżony nie był do końca pewien konkretnych tego dat), a pokrzywdzona opisała możliwe przyczyny, dla których M. M. opuściła dom (pokrzywdzona podejrzewała M. M. – swoja chrześnicę o romans z mężem, co – niezależnie od faktów - niewątpliwie nie sprzyjało dalszemu wspólnemu zamieszkiwaniu);

1.1.6.  ; Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1-3

- zeznania świadka C. Ż., J. N. (2) z d. Ż.; M. M. (1); uzupełniające B. Ż. (1);

- załączone fragmenty z akt sprawy załączone dokumenty z akt sprawy III RNS 369/18 i III RNs 81/20;

- podano powyżej, zbiorczo w punkcie 2.1.,

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wyroku wyrażającej się:

- w obdarzeniu walorem wiarygodności zeznań pokrzywdzonej, podczas gdy są one pomówieniem i zemstą za podejrzenie o zdradę, a pokrzywdzona sama wszczynała awantury i źle się prowadziła (art. 7 kpk),

- odmowie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego (art. 7 kpk),

- w braku uwzględnienia całości zgromadzonych dowodów, w tym okoliczności związanych z innymi prowadzonymi z udziałem pokrzywdzonej spraw (karnych, cywilnych), bez przesłuchania w charakterze świadków szeregu wskazanych z imienia i nazwiska osób, którzy mogą potwierdzić, że oskarżony nie znęcał się nad żoną (art. 4 kpk, art. 410 kpk, art. 167 kpk, art. 366 § 1 kpk);

2. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, polegający na uznaniu, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona zarzuconego mu przestępstwa, co w konsekwencji doprowadziło do skazania, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do przeciwnych konstatacji; a także w zakresie braku ustalenia, iż:

- oskarżony w okresie przypisanego mu czynu nie mieszkał w ogóle w domu,

- pokrzywdzona celowo wzywała policję chcąc pozbyć się oskarżonego ze swojego życia, umieścić go w areszcie śledczym/zakładzie karnym i zagarnąć cały majątek małżonków dla siebie,

- pokrzywdzona nigdy nie pracowała, znęcała się nad matka oskarżonego,

- oskarżony nie wiedział czego dotyczy przedmiotowa sprawa karna,

- w 2019r. pokrzywdzona zepchnęła oskarżonego ze schodów, na skutek czego złamał on rękę;

- policjanci są negatywnie nastawieni do oskarżonego, albowiem zarzuca im nieprawidłowe wykonywanie obowiązków w związku ze śmiercią syna;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne 1, 2

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.1, 2

Apelacja oskarżonego zasługuje na uwzględnienie jedynie częściowo, a to w części dotyczącej przypisanego mu zachowania polegającego na ograniczaniu pokrzywdzonej kontaktów (z otoczeniem, rodziną), w pozostałym natomiast zakresie zarzuty podnoszone przez J. Ż. - (przedstawione w sposób opisowy, bez przywołania konkretnych przepisów karnych, ale też w sposób umożliwiający jednoznaczne ich ustalenie i nazwanie jako obraza przepisów postępowania - art. 438 pkt 2 kpk i błąd w ustaleniach faktycznych w rozumieniu art. 438 pkt 3 kpk) – nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd odwoławczy zważył, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych podnoszony przez apelanta, związany miał być z uprzednią nieprawidłową oceną zgromadzonych w sprawie dowodów, a dodatkowo brakiem ich przeprowadzenia, w szczególności nieprawidłową oceną wyjaśnień oskarżonego i zeznań pokrzywdzonej, a skoro tak - powyższe zostaną omówione łącznie.

Wbrew twierdzeniom J. Ż., nie sposób zgodzić się z zarzutami w kwestii błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mających wpływ na jego treść, albowiem sąd I instancji błędu takiego się nie dopuścił. Należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do samej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez Sąd, a wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien dążyć do wykazania konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, których miał dopuścił się Sąd przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, a zwłaszcza tylko na wyjaśnieniach oskarżonego skarżącego wyrok, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.2010r., II Aka 162/10). Innymi słowy: sama możliwość przeciwstawienia poczynionym przez Sąd ustaleniom odmiennego punktu widzenia, nie stanowi uzasadnienia stwierdzenia, iż Sąd dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych. Przyjmuje się również, iż błąd w ustaleniach faktycznych nie jest zarzutem samodzielnym. W praktyce każdy taki błąd jest bowiem skutkiem naruszenia przepisów postępowania, lecz nie odwrotnie. Jeśli bowiem Sąd przeprowadzi postępowanie, zachowując wszystkie reguły i zasady rzetelnego procesu, nie ma możliwości postawienia mu skutecznie zarzutu poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych. Wskazuje to więc, iż błąd w ustaleniach faktycznych jest zawsze wtórny wobec naruszenia przepisów postępowania i stanowi konsekwencję uchybień w procedowaniu.

Sąd odwoławczy zważył, że ocena wyjaśnień oskarżonego i zeznań pokrzywdzonej dokonana przez sąd meriti była prawidłowa, w czym utwierdziły w przekonaniu sąd odwoławczy wyniki postępowania dowodowego przeprowadzonego w toku postępowania apelacyjnego. Sąd Okręgowy za uzasadnione uznał bowiem, by w obecności obrońcy po pierwsze: ponownie i bardziej szczegółowo przesłuchać pokrzywdzoną B. Ż. (1) (w szczególności na okoliczności wskazywane w bardzo obszernych pismach J. Ż. stanowiących apelację wprost, uzupełnienie apelacji i inne), po drugie: przesłuchać w charakterze świadków osoby wskazywane z imienia i nazwiska przez oskarżonego jako mogące wypowiedzieć się, co do okoliczności mających znaczenie dla przedmiotowej sprawy, po trzecie: załączyć i przeanalizować wskazane akta innych spraw sądowych, mających potwierdzać okoliczności wskazywane przez oskarżonego, po czwarte: dać możliwość oskarżonemu, by odniósł się do przeprowadzonych dowodów, względnie złożył uzupełniające wyjaśnienia.

Wszystko to natomiast po uprzednim ustanowieniu oskarżonemu obrońcy z urzędu, ponieważ J. Ż. jako pozbawiony wolności, który zaprzestał prowadzenia działalności, nie ma dochodów, by takowego obrońcę ustanowić z wyboru. Ubocznym argumentem dla uwzględnienia wniosku oskarżonego o przyznanie mu obrońcy (pozostającym jednak bez wpływu na podstawę prawną ustanowienia obrońcy związaną jedynie z tzw. prawem ubogiego), było to, że w/w sygnalizował, iż jego stan psychiczny się pogorszył, w związku z brakiem dostępu do leków „na depresje” na terenie jednostki penitencjarnej, w której oskarżony przebywa (od 27.01.2022r.). Sąd odwoławczy uznał, iż obowiązujące przepisy, a ponadto doświadczenie zawodowe przeczą, by osadzony w areszcie śledczym był pozbawiony dostępu do porady lekarskiej, niezbędnych leków itd. Tym nie mniej zważył jednocześnie, że niewątpliwie rodzina Ż., w związku z tragiczną śmiercią syna (przez powieszenie) kilka lat wstecz, doznała ciężkiej straty i traumatycznego doświadczenia. Tak oskarżony, jak i pokrzywdzona korzystali z tego powodu z porady fachowców. Jednocześnie sąd odwoławczy nie uznał, by powyższe ustalenia stanowiły podstawę czy to do uznania, iż wobec J. Ż. istnieją wątpliwości w zakresie poczytalności uzasadniające dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychiatrów, czy dopuszczenia dowodu z opinii psychologa wobec oskarżycielki posiłkowej. Aktywność, jaką J. Ż. przejawiał w prowadzonym procesie także przeczy, by zaistniały okoliczności utrudniające obronę i uzasadniające jego wniosek nie związane z sytuacją materialną.

Ponadto sąd odwoławczy podnosi, iż de facto w obecności ustanowionego w sprawie obrońcy, w toku postępowania odwoławczego przeprowadzono zasadniczy dowód stanowiący potwierdzenie zaistnienia przypisanego sprawstwa po stronie J. Ż., w postaci zeznań pokrzywdzonej.

Oskarżony wiedział czego dotyczy przedmiotowa sprawa. Akt oskarżenia został mu wysłany z pouczeniami w dniu 30 sierpnia 2021r. Dowodem na jego doręczenie jest niewątpliwie pismo przesłane przez J. Ż. do akt sprawy, ze wskazaniem sygnatury, w dniu 8 września 2021r. (data doręczenia adresatowi). W rozprawie uczestniczył osobiście będąc doprowadzony z jednostki penitencjarnej. Na poparcie swoich tez, co do kłamstwa ze strony pokrzywdzonej, oskarżony żądał przesłuchania w charakterze świadków C. Ż. i J. N. (2) (N. z domu Ż.). Wobec przekonującego złożenia ponownego wniosku o ich przesłuchanie w apelacji, a dokładnie na skutek wskazania na dodatkowe okoliczności mogące faktycznie podważać wiarygodność oskarżycielki posiłkowej, w/w osoby, a dodatkowo także inne wnioskowane na uzasadnione okoliczności, przesłuchano przez Sądem Okręgowym. Ocenę tych dowodów zamieszczono w punkcie 2. niniejszego uzasadnienia.

W tym miejscu uzasadnionym jest jedynie powtórzenie, że żadna z osób przesłuchana na wniosek oskarżonego, nie potwierdziła okoliczności przez niego podnoszonych, a mogących mieć znaczenie dla sprawy tj. tego, że pokrzywdzona informowała (mówiła, krzyczała), że celowo będzie wzywać policję i kłamać policjantom, że oskarżony się nad nią znęca, bo chce się go pozbyć z domu ( a dalej w zamyśle oskarżonego pozbawić go majątku). Dla sądu odwoławczego nie budzi wątpliwości, że najbliższa rodzina oskarżonego (tzn. rodzina z jego strony) cała jest silnie skłócona z pokrzywdzoną, a podłożem konfliktu są pieniądze i ocena opieki sprawowanej przez B. Ż. (1) nad św. pamięci teściową L.. Osoby te są wyraźnie negatywnie nastawione do oskarżycielki posiłkowej, co dodatkowo ujemnie wpływa na realną i prawdziwą ocenę tego, jak zachowywał się względem żony J. Ż.. Żadna z nich nie potwierdziła, by słyszała, jak pokrzywdzona zapowiada (w jakiejkolwiek formie), że będzie „kłamać policjantom” tzn. celowo składać fałszywe zeznania obciążające męża. Czym innym jest bowiem to, że mogli słyszeć, jak pokrzywdzona zapowiada, że będzie wzywać policje i doprowadzi do osadzenia męża. Jeśli bowiem są ku temu powody, a małżonkowie darzą się – delikatnie rzecz ujmując – niechęcią, taka zapowiedź jest uzasadniona i nie stanowi bezprawnego zachowania. Co istotne - żadna z przesłuchanych na etapie postępowania odwoławczego dodatkowo osób nie przebywała często w domu stron w okresie, o jakim mowa w akcie oskarżenia, a wiedza świadków na temat tego, co działo się w tym domu, była w istocie żadna. To zeznania pokrzywdzonej, szczegółowe i obszerne, konsekwentne co do zasadniczych kwestii z zeznaniami złożonymi w toku postepowania przygotowawczego i przed sądem rejonowym, poparte zapisami zawartymi w Niebieskich kartach, informacją o przeprowadzanych interwencjach (także protokoły zatrzymań oskarżonego, potwierdzających stan nietrzeźwości), treścią Sprawozdań sporządzonych przez kuratora w sprawie rodzinnej (sprawozdania (...)) i zeznaniami policjantów, oceniane łącznie i przez pryzmat art. 7 kpk, prawidłowo uzasadniały przyjęcie sprawstwa po stronie J. Ż..

Akta sprawy, w tym depozycje pokrzywdzonej, analiza załączonej karty karnej, czy załączone fragmenty akt sprawy sygn. III RNs 369/18 i III RNs 81/20 (Sprawozdania (...)) niezbicie potwierdzają, że J. Ż. jest osobą uzależnioną od alkoholu. Wbrew twierdzeniom apelanta został on zobowiązany sądownie do podjęcia się terapii antyalkoholowej, najpierw stacjonarnej, a potem w warunkach stacjonarnych (przebył leczenie w okresie czasu od 15.07.2021r. do 23.07.2021r. nie ukańczając programu terapii (...) z powodu stanu chirurgicznego – informacja k.248). Wskazani członkowie rodziny oskarżonego, przesłuchani jako świadkowie, nie mieli o tym żadnej nawet wiedzy. Z akt sprawy dotyczącej leczenia alkoholowego płynie jednoznaczny wniosek, że oskarżony był zmienny w swoim zachowaniu , ale też często przekazywał swojemu kuratorowi nieprawdziwe informacje. Także na ich podstawie można ustalić, że w grudnia 2020r. oskarżony po kilkumiesięcznej nieobecności w domu, ponownie się do niego sprowadził i „pogodził się z żoną” (Sprawozdanie z dnia 16.12.2020r.). Sprawozdanie z dnia 15 kwietnia 2021r. wskazuje, że B. Ż. (1) „nie zgłasza niepokojących zdarzeń”, a sytuacja w rodzinie „unormowała się”. W kolejnym jednak ze Sprawozdań z daty 15 czerwca 20912r. zapisano: oskarżony „okłamuje kuratora”, w rodzinie dochodzi do awantur, ich przyczyną jest nadużywanie alkoholu, a wówczas żona oskarżonego wzywa policję. Takie informacje idealnie wpisują się w słowa samej oskarżycielki posiłkowej. Zeznając uzupełniająco bardzo szczerze i przekonująco opisała dlaczego, pomimo wcześniejszych napięć i podejrzeń o zdradę, zdecydowała się ponownie zamieszkać z mężem pod jednym dachem (oskarżony wrócił do rodzinnego domu w grudniu 2020r., co ostatecznie sam przyznał, a więc zaprzeczył okoliczności wskazywanej w apelacji „wprost” - co do swego alibi tj. że „nie popełnił przestępstwa bo go w tym czasie nie było w domu”), a nawet więcej: z jego pomocą zdecydowała się dokończyć prowadzoną wcześniej działalność gospodarczą w tym znaczeniu, iż wspólnie jeździli na rynki handlowe, gdzie sprzedawali asortyment, który zalegał w ich domu, a pochodził z wcześniejszej działalności i przedstawiał nadal wartość materialną. Spieniężenie go miało na celu poprawę trudnej sytuacji materialnej rodziny, posiadającej do spłaty zaciągnięte kredyty. Od stycznia do czerwca 2021r. oskarżony i pokrzywdzona jeździli na targ handlować posiadanym towarem. Córka stron odwiedzała dom tylko w weekendy. B. Ż. (1) opisała, jak wyglądał handel prowadzony wówczas razem z oskarżonym, także szczerze przyznała, kto kierował zakupionym „na spółkę” z córką samochodem (marki S.) przewożąc towar na rynek. Szczegółowo przedstawiła, w jakich okolicznościach dochodziło do awantur i co było ich powodem. Szczerze także przyznała się do uszkodzenia – jeszcze w 2020r. – pojazdu męża, kiedy dowiedziała się o jego „kochance” (takie miała co najmniej podejrzenia). Ze słów świadka przekonująco jawi się obraz umęczonej kobiety, która po powrocie męża do domu w grudniu 2020r., ma jeszcze nadzieję na jakiś zarobek z tego, co zostało z dawnej firmy i namiastkę normalności, a która jednak z natłoku następujących po sobie, cyklicznie się powtarzających sytuacji, w których oskarżony spożywa alkohol i przede wszystkim wulgarnie wyzywa żonę, rezygnuje z takiej walki.

Sąd odwoławczy zważył, że apelacja oskarżonego przede wszystkim koncentrowała się wokół wielu problemów rodziny Ż. z lat ubiegłych: kwestii wieloletniego prowadzenia działalności, udawadniania tego, kto ma prawo do podziału majątku wspólnego stron, uwag co do opieki sprawowanej nad teściową, pieniędzy zgromadzonych przez pokrzywdzona na koncie, podejrzeń o zdrady, złych relacji z dziećmi, tragedii związanej ze śmiercią syna. Także wnioskowani przez oskarżonego świadkowie odwoływali się i odnosili do przeszłości, a nie stricte do pierwszej połowy 2021r. Wszystkie te kwestie, wbrew stanowisku i woli apelanta, nie należą jednak do przedmiotowej sprawy karnej (wydaje się, że mogą być przedmiotem jedynie sprawy rozwodowej). W przedmiotowej sprawie powyższe mają znaczenie jedynie dla potwierdzenia istnienia ostrego konfliktu w rodzinie, co uzasadniało szczególnie ostrożną i wyważoną ocenę osobowego materiału dowodowego.

Reasumując powyższe: Sąd Okręgowy zważył, że sąd I instancji nie naruszył w przedmiotowej sprawie w żaden sposób przepisów postępowania przy ocenie wyjaśnień oskarżonego i zeznań pokrzywdzonej tj. art. 7 kpk. Prawidłowe okazały się także jego ustalenia, zgodnie z którymi J. Ż. znęcał się nad żoną w okresie czasu od stycznia do 25 czerwca 2021r. , choć nie miały miejsca sytuacje, w których ograniczał żonie kontakty (B. Ż. nie czuła by takowe zostały jej ograniczone). Poczynione przez Sąd rejonowy ustalenia faktyczne, potwierdzające sprawstwo – w oparciu o ujawnione i prawidłowo ocenione dowody – polegają na prawdzie i jako takie, nie mogły zostać skutecznie zakwestionowane. Wbrew twierdzeniom skarżącego, zgromadzone w sprawie w/w dowody, oceniane w sposób zgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz logicznego myślenia (art. 7 k.p.k.), dają bowiem pełne podstawy do jednoznacznego stwierdzenia, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona przypisanego mu czynu zabronionego. Przyjęta przez oskarżonego linia obrony nie może się więc ostać, gdyż zebrany i jednoznaczny materiał dowodowy prowadzi do odmiennych wniosków. Oceny tej nie są w stanie skutecznie obalić, czy zmienić okoliczności związane ze sprawami prowadzonymi z udziałem stron w procesie cywilnym, w tym sprawami o podział majątku. Oskarżony nieudolnie stara się podważyć wiarygodność oskarżycielki posiłkowej, podnosząc, że raz twierdzi on iż nie chce majątku, by następnie żądać jego podziału, poszukiwać „za plecami” kupców i inne. Sąd odwoławczy zważył bowiem, że pokrzywdzona słuchana przez sądem rejonowy podała, iż nie chce nic „z majątku męża”, ale jednocześnie uważa, że np. to ona „położyła dach” na domu i zajmuje się domem. Tym samym twierdzenie, iż nie chce „majątku męża”, nie przeczy wcale jej dążenie do podziału majątku i uzyskaniu tego, co w poczuciu świadka jest „jej”, na nie „męża”. Skoro tak, to może poszukując kupców choćby oceniać wartość ewentualnych składników majątku. Sprawy majątkowe, kwestia tego kto prowadził działalność gospodarczą (a może bardziej, na kogo działalność figurowała, a kto w niej uczestniczył, jak również kto w jaki sposób i jaka pracą działał dla dobra rodziny) nie jest przedmiotem niniejszej sprawy karnej. Nie sposób jest uznać, by zeznania w/w miały charakter pomówienia i zostały złożone z zemsty. Akta wskazują przecież, że nawet pomimo zgłaszanych interwencji i zaistniałych sytuacji, pokrzywdzona jeszcze w lutym 2021r. nie chciała składać oficjalnego zawiadomienia przeciwko mężowi (notatka policyjna k. 48), a nawet w kwietniu informowała kuratora, że nie zgłasza niepokojących zdarzeń (sprawozdanie k.254). To natomiast rozwój wciąż napiętej sytuacji i wydarzenia z 24 czerwca 2021r. spowodowały przelanie przysłowiowej czary goryczy. Pokrzywdzona zrozumiale także i szczerze odniosła się do wyniku badania swojej trzeźwości w kwietniu 2021r. i własnych zachowań wobec męża podejrzewanego o zdradę.

Apelant twierdzi, że cechę wiarygodności wersji pokrzywdzonej, odbiera analiza jej poczynań na gruncie sprawy cywilnej, gdy tymczasem obie sprawy toczą się równolegle i niezależnie od siebie. To natomiast J. Ż. nieudolnie stara się dyskredytować swoją żonę, jako źródła dowodowego w sprawie karnej, poprzez wykazanie braku oficjalnego zatrudnienia, czy zamiaru przeprowadzenia podziału majątku. O tym jednak, jak zachowywał się względem żony w pierwszej połowie 2021r. stanowi wystarczająco obszerny, wiarygodny materiał dowodowy, gdzie depozycje świadka - pokrzywdzonej zostały potwierdzone innym przekonującym materiałem zawartym w sprawie. Doświadczenie życiowe i zawodowe pokazuje także, że osoby nietrzeźwe skłonne są do zachowań aspołecznych i agresywnych względem otoczenia. Przypisane oskarżonemu zachowania, podejmowane zawsze pod jego wpływem, względem wspólnie zamieszkującej osoby, darzonej już tylko niechęcią (a być może bardziej negatywnym uczuciem), idealnie wpisują się w taki obraz.

Sąd odwoławczy zważył, że wyeliminowanie (w ślad za stanowiskiem pokrzywdzonej) ograniczania jej kontaktów, nie jest w stanie skutecznie podważyć ogólnej oceny zachowań J. Ż. w okresie czasu od stycznia do 25 czerwca 2021r. jako czynu, o jakim mowa w art. 207 §1 kk. Zmiana opisu czynu, a także fakt, że znęcaniu nie towarzyszyło spowodowanie obrażeń na ciele pokrzywdzonej i nie przybrało ono jakiś szczególnych form, drastycznych czy wyjątkowo agresywnych, a ponadto to, że zachowanie związane z użyciem przemocy było w istocie jednorazowe – choć poprawnie wplecione w element znęcania, jako towarzyszące innym i podjęte w celu udręczenia pokrzywdzonej, spowodowała ostatecznie także zmianę w zakresie wymierzonej oskarżonemu kary. Nie sposób jest także zapomnieć, że rodzina Ż., tak oskarżony, jak i pokrzywdzona, doznali w przeszłości bolesnej straty.

J. Ż. jest osobą wielokrotnie karaną ( czterokrotnie), mało poddatną na dotychczas stosowane formy wychowawcze. Już choćby z tego tylko powodu należy przyjąć, że jakakolwiek inna kara, poza karą pozbawienia wolności, nie ma szans na spełnienie oczekiwanych wobec sprawcy celów. Ponieważ przypisane oskarżonemu zachowanie trwało przez okres niecałego pół roku czasu, a ponadto – jak podniesiono powyżej – nie przybrało jakiś drastycznych form, zdecydowano o obniżeniu wymiary kary orzeczonej wobec J. Ż. do 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Wniosek

- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- wyrok jest słuszny w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu (kwalifikacji prawno – karnej), błędne okazało się jedynie ustalenie związane z ograniczaniem pokrzywdzonej kontaktów (z otoczeniem), co uzasadniało dokonana zmianę wyroku jedynie poprzez zmianę w opisie przypisanego czynu,

- wniesiona apelacja uzasadniała także przyjęcie, że kara 3 miesięcy pozbawienia wolności osiągnie dostatecznie zamierzone cele tak wobec sprawcy, jak i społeczeństwa, a przede wszystkim dostatecznie pozwoli na należytą ochronę samej pokrzywdzonej;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- rozstrzygnięcie w zakresie winy i sprawstwa (poza ustaleniem związanym z ograniczaniem kontaktów w ramach przypisanego przestępstwa znęcania);

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- apelacja nie zdołała podważyć słuszności zaskarżonego wyroku co do jego istoty – w zakresie jw.;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- opis przypisanego czynu, wysokość wymierzonej kary;

Zwięźle o powodach zmiany

- wskazano w punkcie 3.1.;

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Przytoczyć okoliczności

pkt 3, 4

O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu orzeczono według stawek określonych w § 2 pkt. 1 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt. 4 i §20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( Dz. U. z 2016 roku poz. 1714), na poziomie minimalnym, jako uwzględniającym nakład pracy adwokata i wkład w ostateczne rozstrzygnięcie sprawy.

O wydatkach za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o treść art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych. W ocenie sądu odwoławczego, sytuacja materialna oskarżonego, aktualnie pozbawionego wolności w innej sprawie karnej, nie pracującego zarobkowo, nie pozwala mu na poniesienie kosztów sądowych powstałych w sprawie na etapie postępowania odwoławczego.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 13.04.2022r. w sprawie II K 482/21

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana