Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 727/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 16 marca 2022 r., sygn. akt III K 839/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 2 § 2, 4, 7, 410 kpk poprzez dowolną i niewłaściwą ocenę materiału dowodowego zebranego w sprawie, a w szczególności poprzez

- przyjęcie za wiarygodne zeznań K. D. (2) w sytuacji kiedy do czasu zamknięcia postępowania w sprawie nie przedstawił dowodu zakupu opon, twierdził, że zostały zakupione w serwisie (...) w sytuacji, kiedy świadek P. Z. (1) wskazał, że pokrzywdzony zakupił od niego cztery opony za kwotę niższą niż 1000 złotych,

- przyjęcie że wypowiadane przez K. D. (1) słowa w rzeczywistości wzbudziły w pokrzywdzonym obawę o życie i zdrowie, a także że oskarżony mógł je zrealizować w sytuacji kiedy inni powołani świadkowie w sprawie wskazywali na inny sposób traktowania pracowników przez K. D. (2), jego zachowania wobec nich, w tym D. M., M. H. (1);

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy odnosząc się w pierwszej kolejności do zakwestionowania przez obrońcę przyjęcia przez Sąd I instancji, że wypowiadane przez oskarżonego słowa wzbudziły w pokrzywdzonym rzeczywistą obawę o swoje zdrowie i życie, nie podzielił tych zapatrywań skarżącego. Kontrola odwoławcza nie potwierdziła aby przy wydawaniu zaskarżonego wyroku odnośnie przypisanego K. D. (1) czynu z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk doszło do naruszenia reguł procesowych w zakresie oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Przeciwnie, przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego była należyta i uwzględniała w odpowiednim stopniu zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. Jak wynika z analizy akt sprawy, Sąd I instancji poddał ocenie wszystkie zgromadzone dowody, wyraźnie zaznaczył, którym dowodom przyznał przymiot wiarygodności a którym cechy tej odmówił oraz podał racjonalne powody takiego ich wartościowania. Dokonana w opisany wyżej sposób weryfikacja dowodów czyniła zadość przepisowi art. 7 kpk.

Apelujący nieskutecznie podnosił brak obiektywizmu Sądu przy analizie dowodowej, subiektywnie wyróżniając przy tym wyjaśnienia nie przyznającego się do popełnienia zarzucanych mu gróźb karalnych. Apelujący zdawał się nie dostrzegać, że relacji oskarżonego wręcz przeczyły zeznania funkcjonariuszy Policji M. K. i S. R., którzy wykonując czynności służbowe byli świadkami agresywnego zachowania oskarżonego w dniu 20 kwietnia 2019 r. Trafnie zatem Sąd Rejonowy uznał zeznania tych policjantów za w pełni wiarygodne i na tej podstawie uznał, że oskarżony na widok pokrzywdzonego K. D. (2) poszedł po siekierę a następnie z tym niebezpiecznym narzędziem w ręku ruszył do przodu. To, że sytuacja wyglądała poważnie i to oskarżony było agresywny najlepiej świadczy relacja i reakcja obecnych przy zdarzeniu funkcjonariuszy, tj. użyty wobec oskarżonego bez ostrzeżenia gaz oraz obezwładnienie go i skucie kajdankami. Policjanci nie potwierdzili też aby w czasie tego incydentu K. D. (2) uderzył oskarżonego aby mu się odgrażał, zaś powstanie obrażeń u K. D. (1) tłumaczyli tym, że stawiał opór oraz konieczną w tym wypadku akcją obezwładniania w/wym. Wersja tego zdarzenia w wydaniu oskarżonego nie znajdowała zaś poparcia w żadnych zasługujących na wiarę dowodach. Zeznania K. W. (konkubina oskarżonego) oraz O. W. (syn K. W.), tj. osób związanych emocjonalnie z oskarżonym nie były przydatne w procesie odtwarzania okoliczności zajścia z dnia 20 kwietnia 2019 r. przed wejściem do mieszkania oskarżonego. Nie wytrzymywały one zresztą konfrontacji z zeznaniami podanych wyżej policjantów na służbie. Poza tym niewiarygodnie brzmią twierdzenia K. W. o odgrażaniu się im przez telefon przez K. D. (2) skoro nie wspomniano o tym ani słowem przybyłym stróżom prawa. Wyjaśnienia oskarżonego i zeznania świadków K. oraz O. W. stały zatem w sprzeczności z zasługującymi na wiarę zeznaniami policjantów, pokrzywdzonego K. D., a także dodatkowo z zeznaniami świadka P. Z. (1), B. D. (1) i M. D.. Wszystkie te ostatnie dowody osobowe potwierdzały, że oskarżony groził telefonicznie pokrzywdzonemu, po czym udał się w pobliże miejsca zamieszkania Państwa D., gdzie przy użyciu ostrego narzędzia poprzebijał opony w dwóch samochodach należących do pokrzywdzonego. O tym, że tego dnia oskarżony był bardzo zdenerwowany, odgrażał się przy tym słownie i krzyczał przekonała się świadek B. D. (1), będąca bezpośrednim tego obserwatorem. O dramatyzmie opisywanej sytuacji świadczy też fakt, że ta w słusznym wieku osoba, na skutek mocnych wrażeń wywołanych przez podsądnego zasłabła i wymagała pomocy medycznej ze strony służby zdrowia.

Apelujący nie zdołał skutecznie podważyć wartości dowodowej zeznań strony oskarżenia. Drobne różnice w zeznaniach świadka B. D. (1) nie poddawały w wątpliwość szczerości jej relacji, zważywszy na upływ czasu od składania zeznań w postępowaniu przygotowawczym i na rozprawie. Świadek jednak podtrzymała swą wypowiedź z etapu dochodzenia i co godne podkreślenia, nie twierdziła aby oskarżony kierował groźby także pod jej adresem, choć można było się takich doszukać analizując gesty w jej kierunku (zamach w jej stronę trzymaną w ręku przez oskarżonego butelką). Te ostatnie okoliczności pokazują na brak intencjonalności w zeznaniach tego świadka, ani chęci celowego zaszkodzenia oskarżonemu. Odnośnie zastrzeżenia obrony z apelacji, że świadek B. D. nie potwierdziła wskazań pokrzywdzonego co do tego, iż oskarżony w jej obecności groził K. D. (2) Sąd odwoławczy uznał je za chybione albowiem wykrzykiwane przez oskarżonego słowa, o których zeznawała świadek B. D. (1) nie stanowiły przedmiotu zarzutu z pkt 1. Groźbę karalną z dnia 20 kwietnia 2019 r. stanowiły natomiast słowa wypowiedziane telefonicznie na numer pokrzywdzonego K. D. (2), które przypadkowo wysłuchał świadek P. Z. (1) oraz mogło nią być zachowanie oskarżonego gdy na widok pokrzywdzonego udał się po siekierę i wychodził z nią za próg swego mieszkania. Przeciwko wersji lansowanej przez obrońcę przemawia także czyn, który oskarżony popełnił i do którego się przyznał, w postaci przecięcia opon w dwóch samochodach należących do K. D. (2). Pokazuje on bowiem jak zdeterminowany był oskarżony tamtego dnia, agresywny, zdenerwowany i bardzo negatywnie nastawiony do pokrzywdzonego. Dochodzi jeszcze motyw działania sprawcy – chęć uzyskania wynagrodzenia za pracę, którego ówczesny pracodawca – pokrzywdzony K. D. (2) nie chciał mu wypłacić. Jest to dodatkowa okoliczność podbudowująca wiarygodność dowodów oskarżenia. Na marginesie jedynie Sąd Okręgowy wspomina w tym miejscu, że byłyby uzasadnione dowodowo podstawy aby czynić ustalenia faktyczne w kierunku przyjęcia, że oskarżony kierował groźby bezprawne w celu zmuszenia K. D. do określonego działania (tj. wypłacenia mu oczekiwanego przez oskarżonego wynagrodzenia za pracę), co stanowiłoby występek z art. 191 § 1 kk. W związku jednak z zakresem i przede wszystkim z kierunkiem wniesionej apelacji, zgodnie z regułą procesową z art. 434 § 1 kpk (zakaz reformationis in peius), sąd odwoławczy nie może orzec na niekorzyść oskarżonego tak co do ustaleń faktycznych, jak i kwalifikacji prawnej czynu jeżeli w tym zakresie nie wniesiono środka odwoławczego na jego niekorzyść. Przestępstwo z art. 191 § 1 kk jest zaś zagrożone surowszą odpowiedzialnością karną (kara pozbawienia wolności do lat 3) niż przypisany oskarżonemu występek z art. 190 § 1 kk (kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2).

Wbrew stanowisku obrony zeznania pokrzywdzonego K. D. (2) odnośnie wcześniejszego zdarzenia, z dnia 16 kwietnia 2019 r., kiedy oskarżony odgrażał się mu dosadnie zamachem na jego życie i zdrowie, wymachując w jego kierunku łopatą, także były pełnowartościowe, niezmienne i spójne. Nie stwierdzono aby w relacji pokrzywdzonego na temat tego incydentu znalazły się elementy przejaskrawione, przedstawiające oskarżonego celowo w niekorzystnym świetle. Co więcej zeznania pokrzywdzonego na temat tego czynu poprzedzającego dramatyczne wydarzenia z dnia 20 kwietnia 2019 r. znajdowały pełne potwierdzenie w zeznaniach naocznego świadka M. H. (1). Poza tym miały też one pośrednie wzmocnienie w zeznaniach funkcjonariuszy Policji M. K. i S. R., którym pokrzywdzony mówił o takiej sytuacji z udziałem oskarżonego, tj. o wykrzykiwanych groźbach z trzymaną w rękach łopatą. Zarówno sam pokrzywdzony jak i świadek M. H. podkreślali, że oskarżony w czasie tego zajścia był przy tym silnie pobudzony i zamachnął się na pokrzywdzonego tym narzędziem. Sąd II instancji nie widział przy tym żadnych nieprawidłowości w przypisaniu oskarżonemu odpowiedzialności karnej za występek z art. 190 § 1 kk odnośnie tego zdarzenia z dnia 16 kwietnia 2019 r., choć, co wynika z dowodów osobowych, tego dnia pokrzywdzony nie zaczął jeszcze realnie obawiać się spełnienia tych gróźb. Jest racjonalnym i zgodnym z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego, że to wydarzenia z dnia 20 kwietnia 2019 r. spowodowały, że K. D. (2) zaczął także bardzo poważnie traktować groźby oskarżonego sprzed czterech dni. Kiedy bowiem doszło do ponowienia przez oskarżonego gróźb pozbawienia życia pokrzywdzonego słowami (przez telefon) oraz zachowaniem (wzięcie siekiery na widok pokrzywdzonego), a także oskarżony posunął się do uszkodzenia opon w pojazdach ówczesnego pracodawcy, ten miał uzasadnione powody poczuć się faktycznie zagrożony ze strony K. D. (1). Dla wzmocnienia tego stanowiska warto przytoczyć następującą tezę z orzecznictwa Sądu Najwyższego: „Ustawodawca nie wymaga, aby między wyrażeniem groźby a powstaniem obawy jej spełnienia musiała zaistnieć koincydencja czasowa. Tak samo, jak ma to miejsce w przypadku innych przestępstw materialnych, tak i w przypadku przestępstwa z art. 190 § 1 KK skutek jest ze swojej istoty okolicznością oderwaną od samego działania sprawcy. Nie zmienia tego fakt, że akurat w przypadku występku groźby ma on charakter niefizykalny. Nie jest tak, że lęk przed spełnieniem groźby musi być wywołany wyłącznie zachowaniem sprawcy kończącym się z chwilą jej wyrażenia, ale mogą go katalizować inne okoliczności, w tym także późniejsze zachowanie sprawcy.” ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2020 r., V KK 85/20, Legalis nr 2396912).

W związku z powyższymi zapatrywaniami niezasadne okazały się argumenty skarżącego, z których wynikał konfliktowy charakter pokrzywdzonego, wchodzenie w słowne utarczki z pracownikami (nawiązanie apelującego do zeznań świadków D. M. i M. H. (1)). Dowody te w żaden sposób nie umniejszały wiarygodności pokrzywdzonego co do przebiegu wydarzeń z dnia 16 i 20 kwietnia 2019 r. i powstałej w związku z tym u w/wym realnej i zobiektywizowanej obawy spełnienia wobec niego gróźb przez oskarżonego K. D.. Po pierwsze, mało pochlebny obraz pokrzywdzonego jako pracodawcy przekazany przez świadków M. i H. pochodził od byłych jego pracowników, którzy zeznawali częściowo subiektywnie, a przykładowo inny pracownik – świadek A. N. co prawda także zeznał o zdarzających się opóźnieniach w wypłatach ale zdecydowanie pozytywniej wypowiadał się o pokrzywdzonym, tj. że jest człowiekiem bardzo spokojnym i generalnie dobrym pracodawcą. Po wtóre zaś, wspomniany przez apelującego incydent w hurtowni elektrycznej z udziałem pokrzywdzonego, nie umniejszał pozytywnego wydźwięku oceny jego zeznań dotyczących inkryminowanych czynów. Sąd I instancji w ogóle nie przyjął w stanie faktycznym aby miało miejsce kolejne zdarzenie między oskarżonym a pokrzywdzonym, które jeszcze ten ostatni miałby sprowokować. Poza tym należało zauważyć, że owo zdarzenie nie było bezpośrednio powiązane ani czasowo ani przedmiotowo z niniejszą sprawą, co więcej wynikało ono z zeznań O. W., które nie należały do dowodów bezwpływowych. Nie dawało to zatem wystarczających podstaw aby czynić dodatkowe ustalenia faktyczne, które w mniemaniu apelującego miałyby przemawiać na korzyść oskarżonego.

Uwzględniając powyższe kryteria w realiach niniejszej sprawy Sąd Okręgowy za należyte uznał ustalenie Sądu Rejonowego poczynione na podstawie zeznań przede wszystkim pokrzywdzonego K. D. (2), że grożenie mu przez oskarżonego zabiciem, załatwieniem, spaleniem mu samochodów wyczerpywało znamiona przestępstwa z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk. Przy czym należało tu uwzględnić okoliczności temu towarzyszące, tj. że oskarżony powtarzał groźby (16 i 20 kwietnia 2019 r.) był przy tym pobudzony, krzyczał, wymachiwał łopatą, na widok pokrzywdzonego wziął do ręki siekierkę, wreszcie też poprzebijał opony w samochodach pokrzywdzonego. Zachowanie oskarżonego zatem mogło i zostało przez pokrzywdzonego odebrane jako groźba i wzbudziło u niego uzasadnioną obawę spełnienia.

Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, że zgromadzono wystarczającą pulę dowodów potwierdzających wersję pokrzywdzonego K. D. (2) i dlatego jego zeznania zasługiwały na pełną wiarygodność. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku daje również w tej mierze kategoryczną i jasną odpowiedź, choć można by zasadnie oczekiwać by w zakresie czynionych ustaleń faktycznych było jednak bardziej szczegółowe. Braki w tym zakresie, wobec zgłoszonych zarzutów apelacyjnych, wymagały dodatkowych rozważań w instancji odwoławczej.

Warto w tym miejscu przypomnieć, iż uzasadniona obawa spełnienia groźby, w konstrukcji przepisu art. 190 § 1 kk, jest tym elementem, który pozwala ująć i zweryfikować, czy subiektywne odczucie obawy pokrzywdzonego, co do spełnienia groźby, miało obiektywne, tj. uzasadnione, podstawy. Nie wystarczy zatem to, że pokrzywdzony oświadczy, iż obawiał się spełnienia groźby, a konieczne jest dokonanie oceny, czy jego przekonanie miało obiektywne podstawy w ustalonych okolicznościach. Innymi słowy istotą groźby bezprawnej jest to, że wzbudza ona u adresata uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona. Ocena jej wystąpienia musi uwzględniać kryteria obiektywne i subiektywne. W tym ostatnim zakresie miarodajne są odczucia pokrzywdzonego, których rozważenie wymaga odwołania się m.in. do jego osobowości, stanu psychiki, czy intelektu. Nie jest wymagane, by adresat groźby miał pewność, był przekonany, że zapowiadane zdarzenie faktycznie nastąpi. Wystarczy, że jedynie przewiduje, iż groźba może się urzeczywistnić, że liczy się z taką możliwością. Stopień obawy u adresata groźby, równoznaczny z zaistnieniem znamienia skutku przestępstwa określonego w art. 190 § 1 kk, jest niższy od przekonania o pewności zrealizowania zapowiedzianej groźby. Zostaje on osiągnięty wtedy, gdy zagrożony przewiduje, że groźba może się urzeczywistnić, a więc że nastąpienie zapowiadanego zdarzenia jest realne ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2020 r., sygn. akt III KK 602/19, Legalis nr 2500651; wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 22 lutego 2019 r., sygn. akt IV Ka 51/19, Legalis nr 2165306). Dla realizacji znamion przestępstwa z art. 190 § 1 kk nie jest wymagane, aby sprawca miał rzeczywiście zamiar wykonać groźbę lub by podjął jakiekolwiek działania zmierzające do natychmiastowego spełnienia swój groźby ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2017 r., III KK 251/17, Legalis nr 1704945). Wszystkie te warunki zostały w kontrolowanej sprawie spełnione.

Poza tym Sąd odwoławczy nie uznał zasadności zarzutu naruszenia pozostałych, wskazanych w apelacji przepisów prawa procesowego (art. 2 § 2 , art. 4 i art. 410 kpk) co do przypisanych oskarżonemu zachowań składających się na czyn ciągły gróźb karalnych (czyn przypisany oskarżonemu w pkt I zaskarżonego wyroku), gdyż nie zostały one z osobna bliżej uargumentowane. W rzeczywistości zaś omawiany tu zarzut zasadzał się na odmiennej ocenie zebranego materiału dowodowego (art. 7 kpk) i dlatego kontrola instancyjna skupiona była wokół tego zagadnienia.

Osobnego omówienia wymagały natomiast zeznania pokrzywdzonego K. D. (2) dotyczące wysokości szkody spowodowanej czynem przypisanym oskarżonemu w pkt II. Rację ma bowiem obrońca wskazując, że nie znajdowały one poświadczenia w żadnych dokumentach, były mało konkretne i trudne do rzeczowej weryfikacji. Nieprzekonujące było przy tym ogólne stwierdzenie Sądu I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że wycena przedmiotowych opon dokonana przez pokrzywdzonego K. D. nie budziła zastrzeżeń. W związku z podniesionymi zatem w tym zakresie zarzutami, mając na uwadze wszystkie elementy dowodowe zgromadzone w aktach sprawy, Sąd Okręgowy uznał za konieczne zweryfikowanie wartości szkody majątkowej, doznanej przez pokrzywdzonego. A zaznaczyć tu trzeba, że niewątpliwie poniósł on szkodę majątkową wobec zniszczenia (w zaskarżonym wyroku przypisano oskarżonemu ich uszkodzenie) łącznie sześciu opon w dwóch jego autach. Z racji bardzo wątłych dowodów w postaci spisu opon (k. 86), ich czarnobiałych fotografii (k. 87-92) i mało szczegółowego protokołu policyjnych oględzin pojazdów (k. 34-37), określenie wartości szkody nie było łatwym zadaniem. Wobec jeszcze informacji o zbyciu M. krótko po zdarzeniu i wyzbyciu się też bezużytecznych opon od F., brak było możliwości ustalenia w sposób bezpośredni stanu tego ogumienia sprzed zdarzenia. Niewątpliwie zatem wskazania pokrzywdzonego na ten temat były istotne i zdaniem Sądu odwoławczego, co do zasady zasługiwały one na uwzględnienie. Należało przy tym uwzględnić, że K. D. (2) jako człowiek z doświadczeniem życiowym i przede wszystkim też zawodowym, gdyż zajmował się handlem samochodami, miał rozeznanie na temat wartości opon samochodowych. Zeznając jako świadek K. D. podał miarodajne informacje na temat jakości tych opon, różnicując, że dwie opony zimowe od F. (...) były nowe, dwie opony zimowe od M. (...) też były nowe, a tylko dwie pozostałe „zimówki” używane. Pokrzywdzony, odwołując się dodatkowo do ofert sprzedaży tego typu opon dostępnych w Internecie, w krótkim czasie po zdarzeniu (przesłuchanie 15 lipca 2019 r.) podał granice kwotowe ich zakupu (k. 118). Mimo wielokrotnych przesłuchań nie przedstawił dowodu zakupu dwóch opon do F., ani nigdzie nie podał wartości poszczególnych opon, z których, jak wynika z policyjnego spisu i ich zdjęć, każda była nieco inna. Z pewnością upływ czasu od zdarzenia miał wpływ na to, że pokrzywdzony na rozprawie nie potrafił precyzyjnie podać gdzie zostały zakupione dwie opony do F. i przyznał, że nie posiada faktury ich zakupu. Te okoliczności oceniane w ramach swobodnej oceny dowodów wymagały bardziej restrykcyjnego podejścia do twierdzeń pokrzywdzonego o wysokości wyrządzonej w jego mieniu szkody. Wobec zaś oszacowania przez pokrzywdzonego wartości uszkodzonych opon w widełkach „od kwoty do kwoty” konieczne było maksymalnie dogłębne przeanalizowanie tej kwestii i przyjęcie możliwie korzystnych rozwiązań dla podsądnego. Ostatecznie łączną wartość poprzebijanych sześciu opon samochodowych zmniejszono z podanych przez pokrzywdzonego 5 000 zł do kwoty łącznej 2 000 zł, o czym będzie jeszcze mowa w kolejnej tabeli.

Apelujący bezzasadnie odwoływał się przy tym do zeznań świadka P. Z. (1) jako proponowanej podstawy do ustalenia, że szkoda spowodowana przez oskarżonego K. D. wyniosła 1 000 zł, gdzie według tego świadka K. D. (2) kupił od niego komplet 4 opon zimowych używanych za nie więcej niż 1 000 zł. Po pierwsze, dlatego, że obrońca nie uwzględnił wypowiedzi pokrzywdzonego z rozprawy dnia 23 grudnia 2021 r., z której wynikało, iż zakupione od P. Z. opony nie pasowały rozmiarem do jego auta. Po drugie należało pamiętać, że w sprawie zostało uszkodzonych sześć opon, a wskazania obrony obejmowały tylko cztery z nich.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie oskarżonego od czynu opisanego w pkt I aktu oskarżenia oraz w przypadku zarzutu z pkt II zmiana wyroku poprzez przyjęcie, że szkoda powstała w mieniu pokrzywdzonego nie przekracza 1000 złotych,

bądź uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego od zarzutu popełnienia gróźb karalnych wobec pokrzywdzonego K. D. (2) okazał się całkowicie niezasadny, gdyż apelujący nie wykazał żadnych naruszeń prawa procesowego przy dokonanej przez Sąd Rejonowy w tej mierze ocenie dowodów. Nie stwierdzono także żadnych podstaw proceduralnych aby sprawę przekazać Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, o co alternatywnie wnosił skarżący. Natomiast doszło do zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt II, wyczerpującego znamiona występku z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk poprzez obniżenie wartości szkody z 5 000 zł do 2 000 zł. Wniosek obrony o ustalenie wartości szkody na kwotę 1 000 zł nie znajdował jednak racji bytu bowiem zasadzał się na zeznaniach jednego świadka przemilczając stanowisko pokrzywdzonego w tym zakresie oraz nie uwzględniał wartości wszystkich sześciu opon, które poprzebijał oskarżony w dniu 20 kwietnia 2019 r.

Lp.

Zarzut

3.2.

Naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 167 kpk w zw. z art. 2 § 2, art. 7, 410 i 366 kpk i w zw. z art. 46 kk poprzez nieustalenie wysokości szkody powstałej w mieniu pokrzywdzonego w wyniku działania oskarżonego oraz przy wskazaniu świadka okoliczności związanych z zakupem 4 opon

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Spośród zgłoszonych naruszeń przepisów prawa procesowego co do prawidłowości oceny zebranych dowodów na okoliczność wysokości szkody majątkowej powstałej u pokrzywdzonego K. D. (2), należało podzielić większość uwag apelującego w zakresie naruszenia art. 7 i 410 kpk. Jak już wspomniano wyżej w pkt 3.1. oświadczenia pokrzywdzonego na temat wysokości poniesionej szkody z tytułu poprzecinania mu sześciu zimowych opon samochodowych nie były poparte żadnym dokumentem (brak faktur zakupu, a przedłożony kosztorys zakupu opon letnich C. (...) do F. (...), k. 135 miał charakter tylko poglądowy). Nie ustalono ostatecznie czy, gdzie i za jaką cenę pokrzywdzony kupił opony na miejsce tych, które poprzecinane przez oskarżonego nie nadawały się do dalszego użytkowania. W związku z powyższym należało skupić się maksymalnie na informacjach o oponach zimowych, które w wyniku działań oskarżonego uległy uszkodzeniu, a które to dane udało się zebrać w toku niniejszej sprawy. W oparciu o powyższe, także wskazania pokrzywdzonego oraz posiłkując się za pokrzywdzonym rozeznaniem rynku sprzedaży tego typu i rozmiaru opon w Internecie, należało zweryfikować podaną przez K. D. wartość szkody z tytułu uszkodzonych opon na korzyść oskarżonego. Skoro bowiem pokrzywdzony podawał koszt jednej nowej opony do samochodu marki M. od minimum 500 zł do maksimum 1500 zł, wobec braku podstaw do przyjęcia wyższej kwoty niż minimalna, należało przyjąć 500 zł do czynionych ustaleń faktycznych. Czyli dwie nowe opony do M. przedstawiały wartość minimalną 1 000 zł. Natomiast na temat tego rodzaju opon ale używanych pokrzywdzony wprost się nie wypowiadał. Z uwagi na upływ czasu oraz treść zeznań dotychczas składanych przez przesłuchiwanego wielokrotnie K. D., Sąd Okręgowy za racjonalne uznał ustalenie wartości takich dwóch opon używanych, bez bliższych danych na temat daty produkcji, stopnia ich zużycia, rodzaju bieżnika w połowie tej wartości minimalnej, tj. 2 x po 250 zł = 500 zł. Pokrzywdzony podał też, że wartość nowych dwóch opon średniej jakości do pojazdu marki F. (...) waha się od 250 zł do 600 zł. To, znów zgodnie z regułą przyjętą przez Sąd II instancji, skutkowało przyjęciem do ustaleń tej najniższej z podanych wartości, tj. 2 x po 250 zł = 500 zł. Sumując te kwoty, określono łączną wartość uszkodzonych przez oskarżonego opon samochodowych na 2 000 zł. Przy tak ustalonej wartości obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego K. D. nie ma żadnego ryzyka, iż ten wzbogaci się bezpodstawnie z tego tytułu. Jeśli zaś pokrzywdzony uzna, że ta kwota nie zaspokaja całości jego roszczeń (wartość opon, holowanie pojazdów, wymiana opon) może wystąpić przeciwko oskarżonemu o dodatkowe naprawienie szkody wynikłej z czynu zabronionego ale już na drodze postępowania cywilnego.

Oprócz tych krytycznych uwag, które kontrola odwoławcza w dużej mierze podzieliła, skarżący niezasadnie upatrywał uchybień po stronie Sądu I instancji w postaci braku inicjatywy dowodowej w celu ustalenia wysokości szkody powstałej w mieniu pokrzywdzonego w wyniku działania oskarżonego (naruszenie art. 167 kpk i art. 366 § 1 kpk). Jednak apelujący nie zaproponował ani jednego dowodu, który można by jeszcze przeprowadzić na tą sporną okoliczność. Co zresztą było zrozumiałe, gdyż jak już wyżej zauważono, organ orzekający w I instancji wyczerpał wszystkie dostępne dowody w tym zakresie. Natomiast faktycznie Sąd Rejonowy zbyt ogólnie i mało wnikliwie zbadał zeznania K. D. (2), zadowalając się jego twierdzeniem o wysokości szkody łącznej na pułapie 5 000 zł, bez rozbicia na ceny poszczególnych sześciu opon i przyjęcia wartości najniższych wobec braku ustaleń niekorzystnych dla oskarżonego w tym zakresie. Odrzucić przy tym należało jako nieprzydatne wskazanie, że pokrzywdzony u P. Z. (1) nabył cztery opony za nie więcej niż 1 000 zł, gdyż nie pasowały rozmiarem. Nie posłużyły one zatem do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem oskarżonego. Obrońca nie zaproponował przy tym żadnego alternatywnego sposobu wyliczenia szkody majątkowej spowodowanej u K. D. (2).

Ostatecznie uznać zatem należało częściową słuszność zgłoszonego przez apelującego zarzutu naruszenia art. 46 § 1 kk, które de facto było konsekwencją poczynienia nieadekwatnych do okoliczności niniejszej sprawy ustaleń faktycznych odnośnie wysokości szkody powstałej w mieniu pokrzywdzonego K. D. (2). Sąd Okręgowy określił jednak obowiązek naprawienia szkody na wyższym poziomie niż twierdził apelujący.

Wniosek

Zmiana wyroku poprzez przyjęcie, że szkoda powstała w mieniu pokrzywdzonego nie przekracza 1000 złotych,

bądź uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie stwierdzono żadnych podstaw proceduralnych aby sprawę przekazać Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w sposób wyczerpujący i brak jest dalszych realnych możliwości aby uzyskać bardziej precyzyjne dane na temat wartości opon, które poprzebijał oskarżony K. D.. Natomiast w związku z zarzutem odwoławczym obrońcy doszło do zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt II, wyczerpującego znamiona występku z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk poprzez obniżenie przez Sąd Okręgowy wartości szkody z 5 000 zł do 2 000 zł. Wniosek obrony o ustalenie wartości szkody na kwotę 1 000 zł nie znajdował jednak racji bytu bowiem zasadzał się na zeznaniach świadka P. Z., z pominięciem stanowiska pokrzywdzonego w tym zakresie oraz nie uwzględniał wartości wszystkich sześciu opon, które poprzebijał oskarżony w dniu 20 kwietnia 2019 r.

Lp.

Zarzut

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w zakresie skazania za oba zarzucane przestępstwa: z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk oraz z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk, a także co do wymiaru za nie oskarżonemu kary, tj. kar jednostkowych, jak i kary łącznej pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy w tej zasadniczej części była całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. Sąd II instancji ocenił przy tym, że również orzeczenie o karze jest wyważone i sprawiedliwe. Oskarżony w związku z tym, że podjął umyślnie kilkakrotne działania bezprawne, godzące w różnorodzajowe dobra prawnie chronione i że działał w warunkach recydywy specjalnej podstawowej co do czynu z pkt II oraz jest osobą zdemoralizowaną, wielokrotnie wchodzącą w konflikt z prawem, wymagał przykładnego ukarania. Kara łączna 1 roku pozbawienia wolności jest jak najbardziej celowa i w żadnym razie nie raziła surowością.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11lit.a

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Ustalenie w opisie czynu przypisanego oskarżonemu w pkt II zaskarżonego wyroku, że łączna wartość uszkodzonych opon samochodowych odpowiada kwocie 2 000 zł.

Zwięźle o powodach zmiany

Po analizie całokształtu materiałów dowodowych sprawy zgromadzonych na temat wartości szkody majątkowej u pokrzywdzonego K. D. (2) konieczna okazała się modyfikacja zaskarżonego wyroku poprzez umniejszenie jej wysokości z 5 000 zł do 2 000 zł. Przyczyny takiej zmiany wartości uszkodzonych opon samochodowych zostały omówione powyżej w tabeli 3.2. Orzeczenie w tym zakresie nie powodowało wyraźnego umniejszenia stopnia społecznej szkodliwości czynu i dlatego Sąd II instancji nie widział podstaw do ingerencji w wymiar kary za to przestępstwo.

0.0.11lit.b

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Obniżenie obowiązku naprawienia szkody od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego K. D. (2), orzeczonego w pkt IV zaskarżonego wyroku - do kwoty 2 000 zł.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana jest konsekwencją ustalenia niższej wartości szkody spowodowanej przez oskarżonego przypisanym mu czynem z pkt II. Obowiązek naprawienia szkody tytułem środka kompensacyjnego na podstawie art. 46 § 1 kk określono zatem na kwotę 2 000 zł.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego ma on obowiązek ponieść koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa. Koszty te zgodnie z art. 616 § 1 kpk obejmują wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania oraz opłaty.

Mając na względzie powyższe zasady orzekania o kosztach, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w łącznej kwocie 50 zł. Na podaną kwotę składały się: ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism w wysokości 20 zł (§ 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym; Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm.) oraz opłata w wysokości 30 zł za wydanie informacji o oskarżonym z Krajowego Rejestru Karnego (§ 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego; Dz. U. z 2014 r. poz. 861). Natomiast na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) została mu wymierzona opłata za II instancję w kwocie 180 zł. Sąd Okręgowy nie dostrzegł w tym przypadku podstaw do odstąpienia od zasady obciążania kosztami sądowymi strony, której środek odwoławczy w zasadniczej części nie został uwzględniony, a korzystna dla podsądnego zmiana wyroku dotyczyła jedynie wysokości szkody spowodowanej przestępstwem z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak