Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2021 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Sławomir Splitt

Protokolant: Jolanta Migot

po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2021 r. w Gdyni na rozprawie

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko M. O. (1)

o zapłatę

I. oddala powództwo;

II. koszty opłaty sądowej, od której powód był zwolniony przejmuje na rachunek Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni.

Sygn. akt IC 132/20

UZASADNIENIE

R. K. wniósł pozew przeciwko M. O. (1) o zapłatę kwoty 25.900 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę obejmującą uiszczony przez powoda czynsz za najem lokalu w B. przy ul. (...) w kwotach po 2100 zł miesięcznie za okres od 1 października 2018r. do 30 września 2019 r. i 700 zł za część września 2018r.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż szkoda wynika z niewykonania przez pozwanego wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 20 września 2016r. w sprawie I ACa 422/15 zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 7 listopada 2014r. XV C 484/12 zasądzającego od pozwanego na rzecz powoda kwotę 256.570 złotych, w tym kwotę 205.170 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty

oraz kwotę 51.400 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26 września 2013r. do dnia 31 grudnia 2015r., odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty.

Wobec niewykonania ww. wyroku ani dobrowolnie ani w toku prowadzonej egzekucji w sprawie Km 1829/16 powód nie mógł zakupić własnego mieszkania zmuszony jest wynajmować lokal.

Pozwany wyprowadził się z nieruchomości powoda i zamieszkał w najętym lokalu mieszkalnym w B. przy ulicy (...), ale tylko dlatego, iż w dniu 14 września 2018 roku sprzedał za 30.000,00 złotych (...) nieodzowny do prowadzenia działalności gospodarczej.

Gdyby powód wywiązał się z obowiązku zwrotu mu pieniędzy powód mógłby kupić za nie własne mieszkanie.

(vide: pozew, k. 8-15)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż powód przez okres dwunastu lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia eksmisyjnego nie chciał dobrowolnie opuścić jego nieruchomości. Uczynił to dopiero po zawiadomieniu o terminie eksmisji.

Pozwany wskazał na to, iż umowa najmu została zawarta przez małżonkę powoda, albowiem powód nie zawarłby takiej umowy gdyż zostałaby ona zajęta przez jego wierzycieli. Podobnie wpłaty zostały dokonane przez małżonkę powoda.

W ocenie pozwanego jedyną rekompensatą przewidzianą prawem są odsetki, a nie domaganie się zapłaty w sytuacji gdy powód nic praktycznie nie robi.

Ponadto pozwany wskazał, iż w chwili obecnej zgłaszają się do niego komornicy oraz ZUS z zobowiązaniami przekazania kwot na ich rzecz, a zatem nawet uiszczenie przez pozwanego kwoty nie dałoby szansy powodowi na nabycie mieszkania.

(odpowied ź na pozew, k. 132-133)

W piśmie z dnia 24 sierpnia 2020 roku powód wskazał, iż nie ma znaczenia to kiedy nieruchomość została udostępniona pozwanemu, a to kiedy opuścił ją powód, a to nastąpiło w dniu 17 września 2018 roku.

Powód zaprzeczył temu, że nie miałby szans na kupno mieszkania wskazując, iż pozwany nie wykazał zadłużenia po stronie powoda.

(vide; pismo pe łnomocnika powoda, 139- 142)

Stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2004 roku SO w Gdańsku nakazano pozwanemu R. K. opuszczenie nieruchomości położonej w K., obejmującej działki nr (...), wraz ze wszystkimi rzeczami i osobami prawa jego reprezentującymi i wydanie tejże nieruchomości powodowi M. O. (2). Wyrok uprawomocnił się z dniem 15 marca 2006 roku.

W dniu 24 września 2018 roku w toku prowadzonej egzekucji komorniczej KM 4501/16 R. K. wydał komornikowi klucze do lokalu mieszkalnego znajdującego się na wskazanej nieruchomości.

(akta post ępowania komorniczego, k. 170 – 171)

Wyrokiem z dnia 20 września 2016 roku Sąd Apelacyjny w Gdańsku zasądził od M. O. (1) na rzecz R. K. kwotę 256.570 złotych,

w tym kwotę 205.170 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

oraz kwotę 51.400 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26 września 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty.

Jednocześnie w punkcie 4 i IV wyroku Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego

koszty procesu w łącznej kwocie 14.309,60 złotych.

Wysokość skapitalizowanych odsetek liczonych na dzień 13 lipca 2021 roku wynosi 348.833,83 złotych.

(dow ód: wyrok SA w Gdańsku, k.206)

W dniu 17 września 2018 roku M. K., małżonka powoda, zawarła umowę najmu czteropokojowego mieszkania z aneksem kuchennym częściowo umeblowanego w B. przy ulicy (...), zaś czynsz najmu strony ustaliły na kwotę 2.100,00 złotych płatny z góry. Umowa została zawarta na czas od 17 września 2018 roku do 30 kwietnia 2019 roku. Aneksem do umowy z dnia 17 września 2018 roku strony ustaliły przedłużenie umowy najmu w okresie od dnia 1 maja 2019 roku do dnia 30 kwietnia 2020 roku.

W chwili zawarcia umowy najmu powód zamieszkał w lokalu wraz z żoną i dwiema córkami, przy czym starsza córka wyprowadziła się w marcu 2019 roku.

Zawarcie umowy najmu zbiegło się w czasie z podjętymi przez Komornika M. N. czynnościami egzekucyjnymi polegającymi na wyeksmitowaniu powoda i jego rodziny z zajmowanej nieruchomości stanowiącej własność pozwanego. W toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego Gmina S. wskazała powodowi pomieszczenie tymczasowe, z którego powód R. K. nie skorzystał z uwagi na to, iż w jego ocenie było to pomieszczenie w tragiczny stanie.

(dow ód: umowa najmu wraz z aneksem, k. 21- 23, notatka z czynności, k. 173, zeznania powoda, k. 203- 204)

M. K. dokonała płatności za wynajem mieszkania w kwocie 2.100,00 złotych za miesiące od września 2018 roku do września 2019 roku w kwocie po 2.100,00 złotych, za wyjątkiem miesiąca września 2018 roku kiedy zapłaciła 700,00 złotych. Pieniądze były płacone do ręki wynajmującego albo przekazem pocztowym.

(dow ód: pokwitowania zapłaty, k. 24- 30)

Wierzytelność wynikająca z wyroku SA w Gdańsku z dnia 20 września 2016 roku nie została spłacona dobrowolnie przez M. O. (1). W celu jej wyegzekwowania z wniosku wierzyciela R. K. było prowadzone postępowanie egzekucyjne w sprawie KM 1829/16 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wejherowie E. F..

W dniu 23 marca 2021 roku pozwany dokonał wpłaty kwoty 618.515,03 złotych stanowiącej wartość pozostałej do wyegzekwowania wierzytelności. Kwota ta został rozdysponowana w następujący sposób: adwokat – 280.259,71 złotych, do KM 243/21 – 234.900,00 złotych – w związku z zajęciem wierzytelności w dniu 22 marca 2021 roku na kwotę 234.900,00 złotych, do KM 913/17 – 100.837,09 złotych – w związku z zajęciem wierzytelności z dnia 17 maja 2017 roku na kwotę 100.837,09 złotych, dla Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wejherowie M. N. – 872,30 złotych w związku z zajęciem wierzytelności z dnia 24 i 26 marca 2021 roku, dla Dyrektora ZUS – 1.646,00 złotych w związku z zajęciem z dnia 26 marca 2021 roku na kwotę 1.646,00 złotych z odsetkami.

W toku trwającego postępowania egzekucyjnego pozwany M. O. (1) składał skargi na:

- zawiadomienie o wszczęciu egzekucji,

- wezwanie do zapłaty należności,

- zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego, z wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z tytułu wynagrodzenia z umowy zlecenia, wierzytelności z US,

- oględziny nieruchomości,

- opis i oszacowanie nieruchomości,

W wyniku prowadzonych czynności skargi dłużnika były oddalone lub odrzucane niemniej jednak w jednym przypadku w ramach czynności nadzorczych skorygowane należne koszty egzekucyjne pomniejszając je o wartość 30.000,00 złotych.

Oszacowana wartość nieruchomości dłużnika wyniosła 1.049.000,00 złotych.

(pismo przewodnie Komornika, k. 193, dokumenty z akt komorniczych, k. 205- 239)

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zaoferowanych przez strony oraz dokumentów z akt komorniczych spraw prowadzonych odpowiednio w stosunku do powoda (sprawa o eksmisję z zajmowanej przez powoda nieruchomości stanowiącej własność pozwanego) oraz w stosunku do pozwanego (sprawa o egzekucję z nieruchomości pozwanego wierzytelności powoda w stosunku do pozwanego).

Powyższe dokumenty Sąd uznał za wiarygodne.

Sąd uznał za wiarygodne również zeznania stron, przy czym w zakresie dotyczącym stanu pomieszczenia tymczasowego oferowanego powodowi w toku prowadzonej egzekucji o eksmisję Sąd uznał, iż opis stanu przedmiotowej nieruchomości w zeznaniach powoda stanowi subiektywny jego opis nie znajdujący potwierdzenia w innych dowodach.

Powód w powyższej sprawie wnosił o zapłatę szkody polegającej na tym, iż wskutek nie dokonanej przez pozwanego spłaty wierzytelności wynikającej z tytułu wykonawczego uzyskanego przez powoda w dniu 20 września 2016 roku nie mógł on wydatkować środków pieniężnych z tej wierzytelności na zakup mieszkania, a w związku z tym został zmuszony do wynajęcia czteropokojowego mieszkania, którego czynsz musiał opłacać. Powód winy pozwanego upatrywał w czynnościach zmierzających do przedłużenia trwającego postępowania egzekucyjnego polegającej na składaniu licznych skarg.

Pozwany wśród podniesionych zarzutów wskazał przede wszystkim na to, iż w jego ocenie funkcje odszkodowawczą przy wierzytelności pieniężnej pełnią odsetki za opóźnienie. Ponadto wskazał na to, iż powód i tak nie uzyskałaby zaspokojenia z wierzytelności, albowiem był on zadłużony i uzyskana przez niego wierzytelność zostałaby zajęta celem zaspokojenia innych wierzytelności.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 481 par. 1 kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zgodnie z art. 481 § 3 kodeksu cywilnego w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

W ocenie Sądu powyższe przepisy wskazują na dwie odrębne przesłanki odpowiedzialności.

Opóźnienie, o którym mowa w par. 1 jest niezależne od zachowania dłużnika, w szczególności podejmowanych przez niego działań zmierzających do uchylenia się od płatności wierzytelności.

Tym samym par. 1 kreuje należne odszkodowanie w formie swoistego ryczałtu, tak jak w przypadku kary umownej naliczanego bez względu na winę dłużnika.

Zwłoka stanowi zachowanie kwalifikowane zawinieniem dłużnika, to jest zachowaniem nakierowanym na niespełnienie świadczenia pomimo potencjalnej możliwości jego spełnienia. Przysługujące wówczas odszkodowanie może przekroczyć to co wynika z naliczonych odsetek, wówczas gdy globalna wysokość szkody przekracza wartość tego co wynika z naliczenia odsetek za opóźnienie.

Stąd należy uznać, iż powodowi nie przysługiwały w związku z brakiem płatności należności głównej z tytułu wykonawczego dwa odrębne odszkodowania – jedne z tytułu odsetek za opóźnienie i drugie dodatkowe z tytułu innych szkód, ale przysługiwało mu jedno, które wykraczałoby poza wartość tego co wynikało z naliczenie odsetek za opóźnienie tylko wtedy gdy (przy udowodnieniu zawinienia dłużnika) szkoda wynikła ze zwłoki przekraczałaby swoją wielkością wartość wynikająca z naliczenia odsetek za opóźnienie.

W powyższej sprawie do takiej sytuacji nie doszło, albowiem wysokość należnych odsetek na dzień spłaty wierzytelności wynosi ponad 300.000,00 złotych, zaś dochodzona przez powoda szkoda – 26.000,00 złotych.

Należy również zauważyć, iż jak wynika z treści pisma Komornika prowadzącego egzekucję wierzytelności powoda nawet dokonanie spłaty wierzytelności w toku postępowania egzekucyjnego nie postawiło kwoty pieniężnej do dyspozycji powoda, albowiem w znacznej części spłata pokryła koszty pomocy prawnej udzielonej powodowi, a następnie stanowiła przedmiot zaspokojenia wierzycieli oraz zabezpieczenia wierzytelności dochodzonych przeciwko powodowi. A zatem nie sposób wywodzić z tego, iż brak spłaty wierzytelności w toku prowadzonej egzekucji spowodował szkodę po stronie powoda polegającej na niemożności zadysponowania środkami pieniężnymi na zakup nieruchomości, skoro niezależnie od zachowania dłużnika powód tymi środkami dysponować by nie mógł.

W zakresie dotyczącym środków do dyspozycji i odnosząc to do wspomnianych odsetek należy wskazać, iż nie sposób mówić w zakresie wysokości środków do dyspozycji o kwocie 600.000,00 złotych skoro należność główna stanowiły środki w kwocie 250.000,00 złotych, zaś pozostałą wartość stanowiły odsetki. Gdyby bowiem przyjąć pełną wartość wówczas roszczenie powoda polegałoby na żądaniu odszkodowania za to, iż powód nie otrzymał odszkodowania w postaci odsetek za opóźnienie. Natomiast kwota 250.000,00 złotych nie stanowi już wartości uprawniającej do zakupu nieruchomości o standardzie wynikającym z umowy najmu.

Wreszcie należy wskazać, iż powód wynajął mieszkanie, które swoim standardem przekraczało to, co wynikało z uzasadnionych potrzeb jego i rodziny. Skoro bowiem powód zamieszkiwał w lokalu małżonką i córką pozostającą na jego utrzymaniu standard czteropokojowego mieszkania nie może obciążać pozwanego jako szkody.

Ponadto, jak wynika z akt postępowania egzekucyjnego sprawy o eksmisje powodowi proponowano pomieszczenie tymczasowe, z którego skorzystać nie chciał.

Tym samym Sąd uznał, iż z wyżej wskazanych przyczyn roszczenie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie. Powód upatrywał winy pozwanego w czynnościach zmierzających do przedłużenia posterowania egzekucyjnego. W zakresie powyższym należy wskazać jedynie to, iż skargi pozwanego były oddalane i odrzucane, aczkolwiek w jednej z sytuacji w wyniku czynności nadzorczych doprowadziły o ograniczenia wysokości ustalonych wobec dłużnika kosztów egzekucyjnych.

Mając na względzie powyższe Sad oddalił powództwo, zaś koszty opłaty sądowej, od której powód był zwolniony przejął na rachunek Skarbu Państwa.