Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód M. D. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 5.741 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od kwoty 5.108.94 zł za okres od dnia13 lipca 2021 r. do dnia zapłaty ( powód dokonał kapitalizacji odsetek o kwotę 152,06 zł od dnia 30 grudnia do dnia 12 lipca 2020 r). oraz od kwoty 480 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Domagał się także zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi odszkodowanie za skutki zdarzenia drogowego z dnia 26 listopada 2020 roku, w którym uszkodzeniu uległ pojazd marki B. o nr rej. (...) należący do poszkodowanych A. M. i B. M.. Sprawca przedmiotowego wypadku posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej udzielane przez pozwanego. Powód nabył przedmiotową wierzytelność od poszkodowanych w wyniku umowy cesji z dnia 24 maja 2021 roku. Pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne, w którym uznał swoją odpowiedzialność za przedmiotową szkodę i wypłacił poszkodowanym tytułem odszkodowania kwotę 1.658,30 zł brutto. Zgodnie z oświadczeniem poszkodowanych oraz w ocenie powoda odszkodowanie wypłacone przez pozwanego było zaniżone. Powód zlecił sporządzenie ekspertyzy, z której wynika, że rzeczywiste koszty naprawy pojazdu wynosiły 6.767,24 zł brutto. Koszt wykonania ekspertyzy wynosił 480 zł. Roszczenie powoda stanowi różnicę pomiędzy sumą rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku w/w wypadku, skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie od tej kwoty oraz kosztu sporządzenia ekspertyzy prywatnej, a dotychczas wypłaconym przez pozwanego odszkodowaniem.

W dniu 19 sierpnia 2021 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Częstochowie wydał w sprawie sygn. akt XII Nc 1496/21nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, od którego pozwany skutecznie wniósł sprzeciw. Domagał się oddalenia powództwa w całości, jak również zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania. Uzasadniając swoje stanowisko przyznał, że przyjął na siebie odpowiedzialność za szkodę z dnia 26 listopada 2020 roku i wypłacił z tego tytułu odszkodowanie. W ocenie pozwanego roszczenie powoda nie pozostaje w związku przyczynowym z zaistniała szkodą i zmierza do bezpodstawnego wzbogacenia, a nie naprawienia szkody. Wskazał, że kwota wypłaconego odszkodowania była wystarczająca do przeprowadzenia pełnowartościowej naprawy pojazdu, a powód nie wykazał, aby poniesione w tym kierunku koszty przekroczyły wypłacone odszkodowanie. Wskazał również, że omawiany pojazd został już fizycznie naprawiony, a zatem decydujące powinny być rzeczywiste koszty poniesione przez poszkodowanego. Podniósł też, że poszkodowani mieli możliwość skorzystać ze zorganizowanej przez pozwanego naprawy pojazdu bez konieczności angażowania jakichkolwiek środków w warsztacie, który taką naprawę przeprowadziłby zgodnie z technologią producenta, przy zastosowaniu nowych oryginalnych części zamiennych. Pozwany zakwestionował też zasadność dochodzenia przez powoda kosztów sporządzenia ekspertyzy, jako wydatku nieponiesionego przez pierwotnie poszkodowanego.

Sąd ustalił następujący, stan faktyczny:

W dniu 26 listopada 2020 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do A. M. i B. M. pojazd marki B. o nr rej. (...). Sprawca wypadku był w chwili zdarzenia objęty ochroną ubezpieczeniową z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych udzielanym przez pozwanego – (...) Spółkę Akcyjną w W.. W wyniku umowy przelewu wierzytelności z dnia 24 maja 2021 roku poszkodowany zbył przysługującą mu wierzytelność obejmującą roszczenie odszkodowawcze dotyczące przedmiotowej szkody na rzecz powoda M. dudka prowadzącego działalność gospodarcza pod nazwa P. M. D.. W dniu 24 maja 2021 r. powód zawiadomił pozwanego o cesji wierzytelności.

( dowód: okoliczności bezsporne, a także: umowa cesji z 24.05.2021r. k.25; pismo powoda z dn. 01.06.2021 r. k. 23-24; powiadomienie o przelewie wierzytelności k. 26)

Po otrzymaniu zgłoszenia szkody pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne, w którym co do zasady uznał swoją odpowiedzialność za przedmiotową szkodę. Po sporządzeniu „ Ustalenia wysokości szkody” w dniu 27 listopada wypłacił z tego tytułu poszkodowanym kwotę 1.658,30 zł. Po nabyciu spornej wierzytelności powód uznał, że odszkodowanie jest zaniżone, w związku z czym zlecił wykonanie prywatnej ekspertyzy w zakresie rzeczywistych kosztów niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku. Koszt wykonania ekspertyzy wyniósł 480 zł brutto. Zgodnie z jej treścią rzeczywista wysokość kosztów naprawy uszkodzonego samochodu poszkodowanych marki B. o nr rej. (...) wyniosła 6.767,24 zł brutto.

(dowód: akta postępowania likwidacyjnego w tym dokumentacja fotograficzna na płycie CD k.46; oświadczenie poszkodowanych k.27; pismo pozwanego z dn. 27.11.2020 r. wraz z „Ustaleniem wysokości szkody” k.18 – 22; prywatna kalkulacja kosztów naprawy k.29-34; potwierdzenie przelewu opłaty za wykonanie kalkulacji k. 36; faktura VAT nr (...) z 10.06.2021r. k.35; zeznania świadka A. muchy k. 52-52)

Rzeczywista wysokość kosztów naprawy pojazdu marki B. o nr rej. (...) wykonanej w nieautoryzowanym warsztacie rzemieślniczym gwarantującym prawidłowe wykonanie naprawy, zgodnie z technologią producenta pojazdu, z wykorzystaniem nowych i oryginalnych części zamiennych z logo producenta , według cen aktualnych na datę 2 listopada 2020 r. oraz stawką roboczogodziny na poziomie 100 zł tj. średnich cen obowiązujących w miejscu zamieszkania poszkodowanych w dacie wypadku wynosiła zdaniem biegłego sądowego w zakresie likwidacji szkód powypadkowych inż. B. K. - 6.767.24 zł. Biegły wskazał, że z uwagi na to, iż brak jest jakichkolwiek informacji , aby przed szkodą w pojeździe poszkodowanych były zamontowane alternatywne części zamienne, dlatego nie ma podstaw do tego, aby takie części zostały zamontowane w trakcie naprawy. Należało zatem zastosować części zamienne nowe oryginalne, z logo producenta oznaczone symbolem O. Tak przeprowadzona naprawa przywróciłyby pojazd do pełnej sprawności sprzed wypadku oraz nie spowodowałyby wzrostu jego wartości.

(dowód: opinia biegłego z zakresu likwidacji szkód powypadkowych B. K. z dn. 13 stycznia 2022 r. k.65-73; opinia uzupełniająca biegłego z dn. 6.04.2022 k. 91 )

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną żądania powoda stanowił art. 436 § 2 k.c. Zgodnie ze wskazanym przepisem w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione podmioty mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Ogólną podstawę roszczeń odszkodowawczych stanowi art. 415 k.c., zgodnie z którym, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Art. 822 § 1 k.c. stanowi z kolei, iż przez umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłaty określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Z przepisu § 4 tego artykułu wynika, że uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Stan faktyczny był pomiędzy stronami w większości bezsporny. Pozwany nie kwestionował okoliczności wypadku z dnia 26 listopada 2020 roku, swojej odpowiedzialności za skutki tego wypadku, jak również kwoty wypłaconej w wyniku postępowania likwidacyjnego i legitymacji czynnej powoda. Spór wyniknął natomiast na tle rzeczywistych kosztów niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku, a więc i należnego z tego tytułu odszkodowania. Pozwany kwestionował także zasadność dochodzenia zwrotu kosztów wykonania prywatnej ekspertyzy na okoliczność kosztów naprawy pojazdu.

Po przeanalizowaniu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd stwierdził, że roszczenie powoda jest uzasadnione. Opinia, w oparciu o którą powód określił wysokość objętego pozwem roszczenia miała charakter prywatny. Z uwagi na powyższe, w celu jednoznacznego i obiektywnego ustalenia kosztów naprawy pojazdu uszkodzonego w wypadku z dnia 26 listopada 2020 roku Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu likwidacji szkód powypadkowych inż. B. K.. Biegły na podstawie dostępnej dokumentacji oraz akt szkody sporządził kalkulację naprawy, z których jeden przewidywał wykorzystanie wyłącznie nowych części zamiennych z kategorii O oznaczonych logo producenta pojazdu. Naprawa pozwalała na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku, bez jednoczesnego wzrostu jego wartości. W zakresie kosztów robocizny biegły przyjął średnie stawki dobrych jakościowo nieautoryzowanych zakładów rzemieślniczych gwarantujących prawidłowe wykonanie napraw zgodnie z technologią producenta pojazdu, które w spornym okresie wynosiły 100 zł netto za roboczogodzinę. Stosując powyższe założenia koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wyniósł 6.767,24 brutto.

W art. 361 k.c. przewidziano, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opierając się o ustalenia poczynione przez biegłego Sąd stwierdził, że odszkodowanie wyliczone według przyjętych, opisanych powyżej kryteriów spełnia powyższe wymagania. Biegły ustalił na podstawie dokumentacji fotograficznej z akt szkody, „ustalenia wysokości szkody” sporządzonej przez (...) S.A. oraz kalkulacji nr (...)PRO z dn. 9 czerwca 2021 r. sporządzona w systemie A. przez Centrum (...) Sp. z o.o. na zlecenie powoda w wyniku wypadku z dnia 29 listopada 2020 r. wystąpiły następujące uszkodzenia: okładziny zderzaka tylnego, pasa tylny ze ścianą wewnętrzną , pokrywa tylna bagażnika. Dodatkowo biegły zakwalifikował do wymiany i czynności do wykonania: umieszczenie plakietki B., zamontowanie lampy tablicy rejestracyjnej, zamontowanie tablicy rejestracyjnej z tyłu pojazdu, zakup i montaż zestawu do mocowania zderzaka. Sąd zwrócił uwagę, że w kalkulacji „Ustalenie kosztów naprawy sporządzonej przez pozwane (...) S.A. zastosowano alternatywną części zamienną oznaczoną symbolem (...), dla okładziny zderzaka tylnego o wartości 287,82 zł natomiast w kalkulacji naprawy nr (...) PRO sporządzonej na zlecenie powoda zastosowano część nową, oryginalną z logo producenta pojazdu oznaczoną symbolem O o wartości 2.987,06 zł. Różnica w cenach tych części wynosi 2.699,24 zł. Tylko zastosowanie tej jednej części znacznie zwiększyły wartość naprawy pojazdu. Zdaniem biegłego – które Sąd podziela - wykonanie naprawy z zastosowaniem części zaliczanych do kategorii (...) lub inne występujące na rynku, a niespełniające norm jakościowych określonych przez producenta pojazdu mogłyby pozwolić na przywrócenie samochodu do stanu używalności, ale nie do stanu technicznego, jak sprzed szkody, jednak nie gwarantowałoby bezpieczeństwa i równoważnej wytrzymałości pojazdu w dalszej jego eksploatacji.

Niezasadne były zarzuty pozwanego, który podnosił, że podstawą do wyliczenia odszkodowania winny być faktycznie poniesione koszty na naprawę pojazdu, oraz że poszkodowany winien w ramach minimalizacji kosztów skorzystać z bezgotówkowej formy naprawy w zakładzie zaproponowanym przez pozwanego. Kwestie powyższe były wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego i ugruntowane jest w orzecznictwie stanowisko, że rozmiar szkody ustala się na datę jej powstania to jest datę kolizji drogowej, oraz że istotne znaczenie dla ustalenia wysokości szkody ma ekonomicznie uzasadniony i konieczny koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia a nie faktycznie poniesiony koszt naprawy, która nie zawsze doprowadza do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia. Nieistotne jest również czy pozwany oferował możliwość bezgotówkowej naprawy pojazdu bowiem poszkodowany nie ma obowiązku z takiej oferty skorzystać. Nie ma dowodów okoliczność, że koszt naprawy przeprowadzonej w takich zakładach byłby niszy niż oszacowany przez biegłego. Podstawę do ustalenia rozmiaru szkody stanowi opinia biegłego sądowego, który mając na względzie wszelkie okoliczności sprawy, oszacował konieczny i ekonomicznie uzasadniony koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia.

Na datę orzekania pozwany wypłacił poszkodowanym odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy w wysokości 1.658,30 zł, a zatem różnica pomiędzy kosztami naprawy określonymi przez biegłego, a kwota wypłaconą przez pozwanego wynosi 5.108,94 zł. Kwota dochodzona pozwem z tytułu kosztów naprawy pojazdu jest identyczna, zatem uznać należało żądane pozwu za uzasadnione. W sposób analogiczny należało ocenić roszczenie dotyczące skapitalizowanych odsetek od w/w kwoty tj.152,06 zł, które również było uzasadnione.

W odniesieniu do roszczenia obejmującego zwrot kosztów wykonania prywatnej ekspertyzy na okoliczność rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu Sąd uznał je za zasadne. Powód w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej trudni się uzyskiwaniem dopłat do zaniżonych odszkodowań wypłacanych z polis OC przez ubezpieczycieli. Tym niemniej jego działalność zawiera się stricte w sferze prawnej i polega na sądowym dochodzeniu roszczeń. Powód nie dysponuje narzędziami pozwalającymi mu na dokładne oszacowanie kosztów naprawy pojazdów. W tym celu musi posiłkować się podmiotami trzecimi. Jednocześnie zaznaczyć należy, że przed ewentualnym wytoczeniem powództwa konieczne jest ustalenie, czy wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie jest w istocie zaniżone, czy też zostało przyznane w prawidłowej wysokości. Sąd pragnie też podkreślić, że zlecając wykonanie ekspertyzy powód ponosi ryzyko. Jeżeli bowiem wpłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie jest prawidłowe, wówczas – co oczywiste – koszt sporządzenia ekspertyzy nie będzie podlegał rekompensacie. Jeżeli jednak – tak jak to było w rozpatrywanym przypadku – rzeczywisty koszt naprawy jest znacząco wyższy od kwoty wypłaconego odszkodowania, to wówczas ustalenie rozmiaru tych kosztów stanowiło niezbędny element procesu służącego wykazaniu przed Sądem, że dotychczas wypłacone odszkodowanie było w istocie zaniżone. Z przedstawionych względów poniesiony przez powoda koszt sporządzenia ekspertyzy prywatnej stanowił jego stratę spowodowaną niewłaściwym zachowaniem pozwanego polegającym na nierzetelnym i nieprawidłowym oszacowaniu kosztów naprawy pojazdu. Pozwany jako podmiot profesjonalny posiada wiedzę na temat realnych stawek za roboczogodzinę oraz realnych kosztów przewrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku. Bezpodstawnie i bez żadnego uzasadnienia pozwany zaniża stawki za roboczogodzinę, dokonuje potrąceń czy też dokonuje kalkulacji uwzględniając części zamienne zaliczane do kategorii (...), które nie gwarantują zachowania wytrzymałości i bezpieczeństwa pojazdu jak przed zdarzeniem drogowym. Z tych przyczyn, chociaż koszt sporządzenia ekspertyzy nie został poniesiony przez poszkodowanego ale przez powoda jako nabywcę wierzytelności, żądanie jego zasądzenia znajduje uzasadnienie w treści art. 415 k.c.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że powództwo jest w pełni uzasadnione i należało uwzględnić je w całości. Podstawę zasądzenia odsetek od należności głównej stanowiły przepisy art. 481 § 1 i § 2 k.c. W stosunku do kwoty zasądzonej tytułem kosztów sporządzenia prywatnej wyceny prac naprawczych oraz skapitalizowanych odsetek od należności głównej odsetki były należne od dnia wniesienia pozwu. Strona powodowa nie wykazała bowiem, aby przed wytoczeniem powództwa zwracała się do pozwanego z wezwaniem do zapłaty tejże sumy. Tym samym pozwany nie pozostawał wcześniej w zwłoce z jej uregulowaniem.

Sąd pragnie przy tym zaznaczyć, że stanowisko pozwanego, jakoby odsetki od kwoty dotyczącej kosztów naprawy pojazdu były należne dopiero od daty wyrokowania nie jest uzasadnione. Pozwany, jako podmiot trudniący się profesjonalnie działalnością ubezpieczeniową, w tym m.in. wyceną szkód samochodowych winien był prawidłowo oszacować koszt naprawy pojazdu i dokonać zapłaty odszkodowania w 30-dniowym terminie od daty zgłoszenia szkody wynikającym z art. 817 k.c. W toku niniejszego postępowania Sąd poczynił jedynie ustalenia, które prawidłowo winny być dokonane samodzielnie przez pozwanego w ramach postępowania likwidacyjnego. Sąd w trakcie postępowania nie kreuje wysokości odszkodowania, a jedynie w sposób deklaratoryjny czyni ustalenia co do tego, ile odszkodowanie winno było wynieść już w dacie dojścia do szkody i jej zgłoszenia pozwanemu. Z tej przyczyny wymagalność roszczenia odsetkowego winna być określana tak, jak uczyniono to powyżej.

Rozstrzygając w zakresie kosztów procesu Sąd zastosował art. 98 § 1 k.p.c. Zgodnie ze wskazanym przepisem strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi wszystkie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powód poniósł koszty procesu w postaci opłaty od pozwu (400 zł), wynagrodzenia pełnomocnika (1.800 zł), opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł) , których suma wyniosła 2.217 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda wynika z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Z uwagi na fakt, że powód wygrał sprawę w całości, pozwany jest zobowiązany do zrekompensowania wszystkich poniesionych przez niego kosztów postępowania.

W toku postępowania Sąd obciążył tymczasowo Skarb Państwa kosztami związanymi z wynagrodzeniem biegłego w wysokości 450 zł. Sąd nakazał pobrać w/w kwotę od pozwanego, jako strony przegrywającej sprawę w oparciu o przepisy art. 83 ust. 2 oraz art. 113 ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – stosownie do wyniku postępowania.