Pełny tekst orzeczenia

1.Przewodniczący:

1.SSO Agnieszka Połyniak (spr.)

1.Sędziowie:

1. SO Waldemar Majka

2. SR (del. do SO) Sebastian Kowalski

1.Protokolant:

1.Marta Synowiec

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 758/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z 29 kwietnia 2022r., sygn. akt II K 932/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

J. A.

uprzednia niekaralność oskarżonego

karta karna

k. 308

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

karta karna

dokument wystawiony przez uprawniony podmiot, a jego treść nie jest kwestionowana przez strony

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obrońca oskarżonego zarzuciła:

1.  obrazę prawa procesowego - art. 438 pkt 2 k.p.k. która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. art. 410 kp.k. art. 424 kp.k. poprzez dowolną, wybiórcza ocenę dowodów w postaci zeznań świadków:

-D. B., M. S., E. B. .skutkującą przyznaniem tym zeznaniom waloru wiarygodności , z pominięciem, że świadkowie ci nie byli bezpośrednimi świadkami zdarzenia, są osobami bliskimi dla pokrzywdzonej , a przebieg zdarzenia znają jedynie z jej z relacji pokrzywdzonej przekazanej w dniu 26 marca 2021 r - to te okoliczności wskazują ,że zeznania świadków są stronnicze ,niespójne i zawierają zasadnicze rozbieżności ,które zostały pominięte przez Sąd ,a mianowicie że:

a/ świadek M. S. zeznał w dniu 28 marca 2021 r i na rozprawie w dniu ;,„ że wieczorem w kotłowni w dniu 26 marca 2021 r słuchał relacji pokrzywdzonej z przebiegu zdarzenia, i w tym czasie wypił 4 piwa, a ta okoliczność pozwala na przyjęcie, że jego zeznania dotyczące przebiegu zdarzenia ,o których posiadł wiedzę jedynie z relacji pokrzywdzonej ,która spożywała w dniu 26 marca 2021 r alkohol ,są niewiarygodne ,tendencyjne i nie odzwierciedlają faktycznego przebiegu zdarzenia, w tym zachowań zarówno pokrzywdzonej jak i oskarżonego, o czym świadczą m.in.:

-wskazanie przez świadka że pokrzywdzona w nocy w kotłowni tj.26 marca 2021 r .przekazała mu ,że;.. „.sama wyszła z garażu i poszła gdzieś się wysikać oraz, ,że jak zdjęła spodnie to od razu podbiegł do niej ten J. A. i ją popchnął na ziemię,.., .„następnie; .. .„że krzyczała ,że nie chce ,żeby ją zostawił mówiła że krzyczała o pomoc ale nikt nie zareagował ,mówiła że próbowała się bronić..", mówiła że szarpała się i wzywała pomocy, krzyczała że nie chce..."/karta 33,34/.

b/ dowolne przyznanie zeznaniom E. B. waloru wiarygodności, w sytuacji, że

ww. świadek zeznała na rozprawie w dniu 4 listopada 2021 r ; „że córka nie mówiła jej ,ze została wzięta siłą, a tą wiedzę ma od siostrzeńca, oraz ,że pokrzywdzona;

.. „nie mówiła co mieli jej zrobić.. ",córka była pijana, ale szła normalnie, czasami nie mogłam jej zrozumieć ,to wynikało z jej stanu ale również ze spożycia alkoholu.,.".

c/ bezzasadne przyjęcie, że zeznania świadka D. B. są wiarygodne i korespondują z zeznaniami świadków E. B. i M. S. , w sytuacji, gdy z zeznań świadka ,która uzyskała wiedzę o przebiegu zdarzenia na podstawie usłyszanej od pokrzywdzonej relacji ,w ,której opisała przebieg sytuacji, podczas której doszło do jej obcowania płciowego na wskutek przemocy ze strony oskarżonego./karta 37/. a mianowicie;

-.. „że pokrzywdzona, jak poszła w pobliże i jak ściągała spodnie to podbiegł do niej J. A. ją popchnął na trawę i mocno trzymał .mówiła że czuła się samotna i głośno krzyczała ,że tego nie chce i chciała uciec, mówiła ,że wtedy to zrobił, nie opowiadała co zrobił", co świadczy ,że świadek B. dokonała własnej interpretacji zbliżenia stron, wskazując na potrzeby procesu „że pokrzywdzona została zgwałcona ./karta 37, protokół z rozprawy z dnia

2. obrazę przepisów postępowania art.438 pkt .2 kpk - tj. art. 4 kpk ,art.7 kpk,art.41O kpk ,art. 424 kpk poprzez dowolną, wybiórczą ocenę tj. zeznań pokrzywdzonej M. B., z przebiegu zdarzenia a w tym zarówno zachowań oskarżonego wobec jej osoby .podjęcia przez nią prób obrony przed jego przemocą -co w konsekwencji skutkowało błędnym ustaleniem przez Sąd ,,.że oskarżony przemocą doprowadził do stosunku płciowego z nią ,z pominięciem ,że z zeznań pokrzywdzonej , w odniesieniu do treści zeznań świadka M. S. , wynikają zasadnicze rozbieżności dotyczące okoliczności w jakich miało dojść do gwałtu tj./ karta/14/ ,mając na uwadze zeznania pokrzywdzonej w których wskazuje;

... ,że wyszła z kolegą na spacer, poszliśmy drogą gruntową, ..„pamiętam jak mnie rzucił na łąkę i zdejmował mi spodnie ,mówiłam że nie chcę, nie chciałam tego stosunku, oraz co umknęło ocenie Sądu, że pokrzywdzona zeznała że;...„oskarżony " ... nie bił jej i nie groził" lecz , wy korzy stał mój stan świadomości i to, że byłam pijana,nie miałam sił się bronić ".

3. obrazę prawa procesowego art.438 pkt.2 kpk - art.7 kpk ,410 kpk art.424 kpk - poprzez wybiórczą, dowolną ocenę zeznań świadków mających wpływ na treść orzeczenia tj. K. B., A. B., D. I. , którzy odwozili pokrzywdzoną wraz z oskarżonym do domu samochodem, po imprezie w garażu, które w swej treści zawierają opis zachowania zarówno oskarżonego jak pokrzywdzonej podczas pobytu stron w garażu, wspólnego ich wyjścia i powrotu ze spaceru, sposób zachowania się stron po powrocie do garażu i podczas powrotnego transportu do domu, braku jakikolwiek skarg z jej strony na zachowania oskarżonego wskazanie dokonania gwałtu na niej przez oskarżonego, ewentualnego zwrócenia się przez nią po powrocie z łąki ,na której była z oskarżonym tj. po „gwałcie " ,-o udzielenie jej przez uczestników pomocy - .wykonania telefonu na Policję /a które nie miały pokrycia w zeznaniach pokrzywdzonej wskazujących na odmienne okoliczności co do jej powrotu do garażu po zdarzeniu, zachowania oskarżonego , w których wskazała że;

-„ on po tym wszystkim poszedł do garażu ,a ona , nie wchodziła już do garażu, gdyż przyjechali koledzy i zawieźli ją do domu"', w sytuacji, gdy z zeznań świadków K. B.wynika, że „pokrzywdzona wróciła wraz z K. ze spaceru, K. zachowywał się normalnie ,a G. siedziała na krześle i wymiotowała, ale poza tym na nic się nie skarżyła, nie pamiętam czy później pili alkohol...";/protokół z rozprawy z dnia 10 listopada 2021r ./

Z zeznań M. T. na rozprawie w dniu 10 listopada 2021 r wynika ,że jak M. wychodziła się załatwić to K. był w garażu, K. stał, a G. siedziała na krześle i gadali sobie. Na pewno byli weseli. Nie było żadnego sygnału,że mogłoby do czegoś dojść, ona tuliła się do K.,

- natomiast świadek D. J. zeznał ,„że K. ją wyprowadził z garażu, musiała być wyprowadzona ,bo była pod wpływem alkoholu, ona w samochodzie siedziała z prawej strony z tyłu K. siadł w środku, a ja z lewej strony z tyłu. My ją wysadziliśmy tam gdzie kończy się droga

asfaltowa a zaczyna szutrowa. Ona spała w aucie ..."

4.,obrazę przepisów postępowania art.438 pkt.2 kpk .-tj., art.5 § 2 kpk, art.7 kpk,art.41O kpk, art.424 kpk- poprzez dowolną ocenę dowodów ,mającą wpływ na treść orzeczenia polegającą na;

a/pominięciu ustaleń biegłego psychologa L. K. zawartych w sporządzonej „wstępnej opinii psychologicznej z dnia 30.03.2021 r /karta 104/, które miały wpływ na treść zeznań pokrzywdzonej, wskazujących, że pokrzywdzona jest nie tylko chwiejna emocjonalnie ,a negatywne emocje rozgrywa w działaniu, oraz że zeznania pokrzywdzonej „z dnia 27 marca 2021 „spełniają częściowo psychologiczne kryteria trafności, a w tym, że podczas przesłuchania w dniu 30 marca 2021 r nie współpracowała w procesie składania zeznań, a wpływ na spostrzeżenia zdarzeń mógł mieć spożyty alkohol;;

b/pominięcia, że w kolejnej opinii sądowo psychologicznej z dnia 07.04.2021 r biegłej sądowej psycholog L. K. /karta 12 o / oprócz wskazania przez biegłą, że m.in. pokrzywdzona odmawiała odpowiedzi na pytania, jest chwiejna emocjonalnie ,działa pod wpływem sytuacji i okoliczności zewnętrznych, - to te okoliczności w ocenie biegłej miały wpływ na spostrzeganie i zapamiętanie zdarzenia przez pokrzywdzoną miał wpływ spożyty w tym dniu alkohol. Te okoliczności w ocenie oskarżonego wbrew stanowisku Sądu świadczą o braku podstaw do przyznania zeznaniom pokrzywdzonej waloru wiarygodności;

5.obrazę prawa procesowego art.438 pkt.2 kpk - tj. art. 5 § 2 kpk, art.7 kpk, art.410 kpk, art.424 kpk - polegającą na jednostronnej uwzględniającej okoliczności przemawiające jedynie na niekorzyść oskarżonego, ocenie materiału dowodowego przeprowadzonego z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz doświadczenia życiowego i oparciu poczynionych ustaleń jedynie na tej części zgromadzonego materiału dowodowego ,co skutkowało błędnym ustaleniem sprawstwa oskarżonego ,z pominięciem,że: a/oskarżony szczegółowo opisał okoliczności w jakich doszło do jego spotkania z pokrzywdzoną

w dniu 26 marca 2021 r, przebieg i uczestników imprezy , zachowania pokrzywdzonej wobec niego w garażu ,które zostały potwierdzone przez pozostałych uczestników spotkania w garażu; b/ dowolną ocenę, mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez brak ustosunkowania się ,do stanu w jakim znajdował się oskarżony i pokrzywdzona gdy doszło pomiędzy nimi do stosunku płciowego , mając na uwadze ,że strony spożywały go od godziny ok. 16.00 do późnych godzin wieczornych, a ten stan u obu stron miał wpływ na brak świadomości i spowodował zaburzenia ich funkcji kontrolnych w sytuacji kiedy doszło między nimi do stosunku płciowego ; c/z pominięciem że ;przybrane przez strony pozycje seksualne mogły jak wynika z z opinii ustnej złożonej na rozprawie w dniu przez biegłego sądowego lekarza medycyny sądowej spowodować zasinienia pokrzywdzonej na kolanach, a dodatkowo twarde podłoże łąki wieczorem w dniu 26 marca 2021 r, niska temperatura otoczenia- mogła wywołać niekomfortowe odczucia u pokrzywdzonej ,będącej pod wpływem alkoholu uczucie bólu, powstanie siniaków na określonych częściach ciała.

D/ pominięciu ,że z treści notatki urzędowej sporządzonej w dniu 27 marca 2021 r przez fumkcjonariusza KP - na okoliczność rozpytania pokrzywdzonej ,które miało miejsce w miejscu zamieszkania pokrzywdzonej w dniu 26 marca 2021 r,p godz. 23.25 wynika; -„że pokrzywdzona zapytana na okoliczności przebiegu zdarzenia, pokrzywdzona zaprzeczyła ,że doszło do jej zgwałcenia oraz że, pokrzywdzona oświadczyła funkcjonariuszowi, że „nic się nie stało, i nie chce składać zawiadomienia".

6. na podstawie art.438 pkt.3 kpk zarzucam błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na pominięciu, że z dowodu z opinii pisemnej z dnia 18.06.2021 r biegłego lekarza medycyny sądowej A. P. jak i zeznań biegłego na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2022 r - jednoznacznie wynika:

-że pokrzywdzona doznała obrażeń ciała które zostały zakwalifikowane jako naruszenie nietykalności cielesnej z art.217 kk, co mogło mieć wpływ na treść orzeczenia w zakresie kwalifikacji prawnej czynu ,z art.157 par.2 kk.;

7.na podstawie art.348 pkt.3 kpk zarzucam błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia ,mogący mieć wpływ na jego treść, polegający na bezzasadnym przyjęciu, że oskarżony przy użyciu przemocy polegającej na przewróceniu na ziemię i przytrzymaniu pokrzywdzonej doprowadził do obcowania płciowego, którego następstwem było spowodowanie obrażeń ciała na okres poniżej 7 dni, w sytuacji gdy prawidłowa ocena dowodów wskazuje na odmienne ustalenia, a które przeczą ustaleniom Sądu i wynikają z dowodów, które zostały pominięte przez Sąd a mianowicie:

a/ z dowodu z ustaleń zawartych w protokole oględzin telefonu komórkowego oskarżonego X. zawierającego datowany na dzień 26 marca 2021 r, 4 sztuki płyt DVD z danymi dotyczącego telefonu zabezpieczonego i .należącego do oskarżonego a w tym nagrania z pliku video (...) -z którego nagrania po odtworzeniu i włączeniu głośności z „słychać było szmery i dźwięki trzech jęknięć prawdopodobnie osoby płci żeńskiej. Odgłosy w tonie jednoznacznie świadczą o satysfakcji- rozkoszy z danej sytuacji. Brak innych odgłosów świadczących o przemocy, braku niechęci, zmuszania do danej sytuacji, która datowo odpowiada czasowo opisanemu zdarzeniu;/karta 132/.

b/ pominięcie, że skoro z ustaleń zawartych ,że z notatki urzędowej z dnia wynika ,że u pokrzywdzonej w dniu 26 marca 2021 r po badaniu zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu stwierdzono 0,6 promila ,to ten stan upojenia alkoholowego miał wpływ na treść jej relacji przekazanych świadkowi M. S. i D. B. jak i na jej zeznania z dnia 27 marca 2021r na okoliczności w jakich miało dojść do obcowania płciowego z oskarżonym w dniu 26 marca 2021; -pominięciu, że stan po spożyciu alkoholu w jakim znajdował się zarówno oskarżony jak i pokrzywdzona miał wpływ na okoliczności w jakich doszło nie tylko do kontaktu seksualnego ale też na sposób obcowania stron ,co jednoznacznie świadczy ,że obcowania płciowego doszło za dobrowolnym przyzwoleniem stron.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja okazała się skuteczna, bowiem trafne są podniesione zarzuty naruszenia prawa procesowego, tj. art. 7 k.p.k. poprzez wybiórczą i ograniczoną analizę całego materiału dowodowego, w tym także sprzeczną z rzeczywistą treścią opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej w zakresie okoliczności powstania i stopnia ciężkości obrażeń ciała M. B., jak też nierozważanie w kontekście tego materiału dowodowego, w tym z przesłuchania pokrzywdzonej oraz świadków - M. S.i E. B. czy D. B., jawiących się wątpliwości i rozstrzygnięcie ich na niekorzyść J. A., co w konsekwencji skutkowało naruszeniem reguły określonej w art. 5 §2 k.p.k. i wydaniem wyroku skazującego oskarżonego.

Nie ulega wątpliwości że przewidziana w art. 5 § 2 k.p.k. zasada in dubio pro reo aktualizuje się dopiero wówczas, gdy po rzetelnym przeprowadzeniu oceny zebranych w sprawie dowodów, w sposób zgodny z wymogami art. 7 k.p.k., pozostają nie dające się usunąć wątpliwości, dopiero wówczas należy je bowiem tłumaczyć na korzyść oskarżonego. Rzeczą sądu orzekającego jest bowiem to, by w toku oceny całego zgromadzonego materiału dowodowego kwestię linii obrony oskarżonego poddać wnikliwej analizie, skonfrontować z dowodami przeciwnymi i dopiero na tej podstawie dokonywać oceny pod kątem wiarygodności danej grupy dowodów, jak też możliwości dokonania jednoznaczny i pewnych ustaleń, a tylko takie mogą stanowić podstawę skazania oskarżonego.

Z akt niniejszej sprawy wynika zaś, że ustaleń faktycznych można dokonać w oparciu bądź o relację M. B.(tak postąpił Sąd meriti), bądź też o wyjaśnienia J. A.. Nie ma bowiem innych źródeł dowodowych, które dotyczyłyby tego kluczowego momentu, tj. odbycia stosunku płciowego przez w/wym. Okoliczność, iż do takiego stosunku doszło jest wszak bezsporna. Z tego też powodu o wiarygodności jednej z tych osób można wnioskować jedynie przez pryzmat innych dowodów, które w sprawie zgromadzono, czyli zachowania w/wym. osób bezpośrednio po zdarzeniu, opisywanego przez świadków oraz ocenę np. obrażeń ciała pokrzywdzonej w kontekście przedstawionego przez nią przebiegu zdarzenia, zachowania sprawcy i opisywanych przez nią okoliczności, w jakich miałoby dojść do zmuszenia jej do odbycia stosunku płciowego.

Oskarżony konsekwentnie od samego początku, nie negując, iż do obcowania płciowego doszło, wskazywał, że odbyło się to za zgodą obu stron i to M. B.miała zainicjować sytuację, z której on skorzystał. Okoliczność tę dostrzegł Sąd orzekający, lecz wersji J. A. nie skonfrontował z pozostałym materiałem dowodowym, jak też nie przedstawił przekonujących powodów, dla których odmówił dania wiary słowom J. A.. Pominął przy tym ujawnione w relacji pokrzywdzonej niejasności i niespójności, których nie poddał należytej ocenie w kontekście pozostałego materiału dowodowego. Gdyby tak postąpił, dostrzegłby, że:

- pokrzywdzona przedstawiła w istocie dwie wersje wydarzeń. Jedną bezpośrednio po tym, kiedy wróciła do domu, która została nagrana w nie do końca jasnych okolicznościach (o czym poniżej), kiedy to utrzymywała, że oskarżony wykorzystał sytuację, kiedy poszła zrobić siku i to wtedy miał rzucić ją na ziemię, rozbierać i dotykać, przed czym miała się bronić m.in. wzywając pomocy. Co zastanawiające, już wówczas wskazała, że sprawca będzie usprawiedliwiał się nie w ten sposób, że nie zaneguje faktu odbycia stosunku płciowego, ale twierdząc, że do stosunku doszło za zgodą pokrzywdzonej (k. 30 -31). Według drugiej wersji przedstawionej w trakcie przesłuchania, M. B.zeznała, że coś dosypano jej do alkoholu, który wówczas piła, a do gwałtu miałoby dojść w trakcie spaceru. Sprawca miał ją wówczas z drogi, którą szli, rzucić na łąkę, rozebrać i mocno przytrzymywać w trakcie gwałtu, lecz nie wie w jakich okolicznościach powstały obrażenia. Nie wyjaśniła, dlaczego po wszystkim wróciła z oskarżonym do garażu, gdzie dalej trwała impreza i następnie razem z nim wróciła do domu, zorganizowanym przez niego środkiem transportu (k.14).

Za wiarygodną - jak wynika z treści uzasadnienia (sekcja 1.1) - Sąd I instancji uznał "wersję pośrednią", bowiem ani nie opowiedział się z wersją z wykorzystaniem odejścia pokrzywdzonej w tzw. ustronne miejsce, ani wspólnego wyjścia na spacer (k. 280v), choć np. nie tylko oskarżony, ale np. świadek K. B.zeznał, że pokrzywdzona przytulała się i "przymilała" (jak to określił) do oskarżonego, a następnie zaproponowała mu wyjście na spacer, z czego skorzystał (k. 243v), a później, kiedy wrócili, po jakimś czasie, oskarżony zadzwonił po kolegów, żeby pokrzywdzoną odwieźli do domu i wspólnie czekali na przyjazd A. B.. Żadna z osób będących wówczas na miejscu nie zauważyła, by w zachowaniu M. B. nastąpiła jakaś zmiana.

- M. B.miała istotnie obrażenia w postaci zaczerwień obu kolan, które wbrew temu, co uznał Sąd Rejonowy (aprobując opis zarzutu z aktu oskarżenia), stanowiły naruszenie jej nietykalności cielesnej w rozumieniu art. 217§1 k.k. (vide opinia k. 158 i 268) i zdaniem biegłego medyka mogły powstać przy ułożeniu ciała na kolanach podczas odbywania stosunku płciowego (k. 268), zatem zgodnie z wersją oskarżonego. Ani słowem nie odniósł się Sąd meriti do tej kwestii, jak również do braku innych obrażeń, a to w kontekście wersji wydarzeń opisanej przez M. B.,

- poza uwagą Sądu pozostały przy tym zarówno okoliczności w jakich M. B.zaczęła twierdzić, iż doszło do gwałtu oraz te, w jakich wróciła do domu. Nie poddał ocenie Sąd I instancji spójnych w tym zakresie zeznań świadków, którzy na prośbę J. A. odwieźli pokrzywdzoną do domu.

Osoby te, miały kontakt z M. B., już po powrocie "ze spaceru", nie zauważyły zmiany w jej zachowaniu, przyznając jedynie, że w czasie jazdy do G. przysypiała, a wychodząc trzasnęła drzwiami (zeznania D. J., k. 246v), co łączyły z stanem jej nietrzeźwości (o godzinie 1.40 27 marca 2021r. miała 0,6 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu - k.3). Natomiast po wejściu do domu, do pomieszczenia kotłowni, gdzie przebywali D. B.i M. S., miała zatoczyć się na krzesło i rozpłakać się, co spowodowało reakcję D. B., która chciała się dowiedzieć przyczyny takiego stanu przybyłej. Co istotne M. S. zeznał pierwotnie, iż widząc M. B., uznał że jest nietrzeźwa i dlatego też poszedł po E. B., jej matkę, a kiedy wrócił, usłyszał, że opowiadała coś D. B.. Następnie wszedł sam (E. B. miała się na jego prośbę wycofać) i usłyszał, jak pokrzywdzona opowiadała o gwałcie oraz o tym, że została odurzona, ponieważ w takim stanie nie mogła być po tym, kiedy wypiła "tylko" 2 kieliszki wódki i 2 piwa. Według tej wersji oskarżony miał jej proponować spacer, na który się nie zgodziła, a następnie wykorzystał to, że wyszła za potrzebą i wtedy ją zaatakował, a ona krzyczała, wzywała pomocy, ale nikt nie zareagował. Próbowała się bronić, ale napastnik był silniejszy oraz, że w czasie drogi powrotnej (w samochodzie) miał opowiedzieć kolegom, że odbyli stosunek i naśmiewać się z niej (k. 33v - 34).

Także D. B.podobnie relacjonowała okoliczności w jakich dowiedziała, że M. B.została zgwałcona przez J. A., dodając nadto, że nagrała tę rozmowę z pokrzywdzoną na telefon, który specjalnie w tym celu przyniosła od brata M. S.. Co ważne, a czego Sąd meriti nie dostrzegł, świadek stwierdziła, że to ona sama doszła do wniosku, że M. B.mogła zostać zgwałcona " na samym początku gdy ją zobaczyła na podstawie własnego rozumu" (k.244v), ponieważ " od razu do M. powiedziała, że G. wygląda jakby została zgwałcona" (k.37v). Dalsze działania podjęte przez D. B.ocenić zatem należy z tej właśnie perspektywy, w tym i to że pokrzywdzona miała najpierw jej zwierzyć się z tego, że została zgwałcona, prosząc o tym, by nie mówiła nikomu, a następnie ponownie opowiedzieć o tym M. S.i po raz trzeci ponownie D. B., by ta mogła to nagrać (k. 38). Dopiero wówczas zawiadomili Policję. Kiedy zatem uwzględni się, że owo nagranie zawiera nie spontaniczny przekaz, ale wersję przedstawioną kolejny raz, to ocenie poddać należy całość tej wypowiedzi, nie tylko to, co dotyczy przedmiotowego zdarzenia, ale także to, czemu poświęcała sporo uwagi, tj zarówno żal z powodu porzucenia przez chłopaka, co miało mieć miejsce niedługo przed tym („wszystko mnie boli, chłopak, którego kocham mnie rzucił, ja nie mogę już tego znieść", czy "moja mama mnie już więcej nigdzie nie puści, jestem skończona (...) zakochałam się pierwszy raz w życiu, on mnie zostawił, ja nie wiem co ja mam zrobić"), ale swoistego upokorzenia przez J. A., który w samochodzie miał w niewybredny sposób komentować to, że tego wieczora odbyli stosunek płciowy ("on bezczelnie się śmiał, że ja to zrobiłam z nim dobrowolnie"). Tę relację należało zatem skonfrontować z zeznaniami M. B., a także relacją D. D., J. B. i R. O., którzy mieli kontakt z pokrzywdzoną zaraz po zgłoszeniu zdarzenia przez E. B.. Z jednej bowiem strony pokrzywdzona nie miała problemu z tym, by przedstawić przebieg wydarzeń funkcjonariuszom, odmawiając „jedynie” podania danych sprawcy i okazania zawartości swego telefonu, z drugiej zaś strony odmówiła poddania się badaniom ginekologicznym, jak również złożenia zeznań przed sędzią, twierdząc, że nie chce rozmawiać i w kontakcie z biegłą psycholog, która wprost wskazała, że pokrzywdzona "nie współpracuje w procesie składania zeznań i wyjaśnienia okoliczności zdarzenia", jest chwiejna emocjonalnie, a negatywne emocje rozgrywa w działaniu” (opinia wstępna k. 104). Biegła stwierdziła następnie, że M. B.nie radzi sobie konstruktywnie z negatywnymi emocjami, lecz poprzez dokonywanie samouszkodzeń czy spożywanie alkoholu, jest impulsywna i działa pod wpływem sytuacji i okoliczności zewnętrznych, a wpływ na spostrzeganie i zapamiętywanie przedmiotowego zdarzenia miał spożyty alkohol (k. 120 - 121 i 253v).

Powyższe prowadzi do wniosku, że zarówno opis wydarzeń przedstawiony przez M. B., jak też ujawnionych na jej ciele obrażeń należy nader wnikliwie analizować. Nie przedstawiła bowiem tego, co rzeczywiście było jej udziałem, a ujawnienie, iż miała zostać zgwałcona, nastąpiło nie z jej inicjatywy, lecz pod wpływem sugestii D. B., która okoliczność tę sama przyznała. Nie sposób zatem wykluczyć tego, że do stosunku doszło za zgodą (a nawet swego rodzaju inicjatywą) pokrzywdzonej, która - co wynika z relacji świadków - już we wcześniejszym okresie okazywała oskarżonemu swe względy, co nie znalazło oczekiwanej reakcji ze strony J. A.. Natomiast z uwagi na jego zachowanie w obecności kolegów, w czasie jazdy powrotnej do domu, kiedy to upokorzył ją jako kobietę, upubliczniając to, do czego między nimi doszło i komentując to - oględnie mówiąc - w mało kulturalny w sposób, spowodowało, że działając impulsywnie w zaistniałych okolicznościach, wskazała, że została zgwałcona. Za takim wnioskiem przemawiać może także ujawniony zapis nagrania z telefonu J. A., na co wskazywała apelująca (k.50). Nie sposób twierdzić, że oskarżony "przygotował" to nagranie na potrzeby ewentualnego postępowania karnego (np. spodziewając się, że M. B.złoży zawiadomienie o przestępstwie). Zapis ten, podważa wiarygodność wersji pokrzywdzonej, że stosunek odbyła wbrew swej woli, w trakcie którego krzyczała i wzywała pomocy. Za niewiarygodne - i słusznie - uznał przy tym Sąd I instancji tę część relacji D. B. i E. B., w której opisały obrażenia ciała (np. krew w kącikach ust pokrzywdzonej), która miałaby wskazywać, że M. B.była ofiarą przemocy.

Oceniając natomiast wersję przedstawioną przez J. A., w ujawnionych okolicznościach, nie można kategorycznie wykluczyć, iż zdarzenie nie przebiegało tak, jak to przedstawił. Skoro zatem przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. dopóty, dopóki stanowi m.in. wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających tak na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a w omawianej sprawie nie sposób kategorycznie wykluczyć, że odbycie stosunku płciowego z M. B.miało miejsce za jej zgodą, powinnością Sądu orzekającego było odwołanie się do zasady in dubio pro reo. W tym też kontekście zarzuty obrońcy oskarżonego, zwłaszcza te dotyczące obrazy art. 410 k.p.k. rzutującej na ocenę zgromadzonego materiału dowodowego zgodnie z wymogami art. 7 k.p.k., a okazały się trafne, uchybienia przy ocenie istotnych dowodów miały wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego do popełnienia zarzuconego mu czynu, ewentualnie o uchylenie Wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Kłodzku

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W związku z tym, co przedstawił Sąd Okręgowy powyżej, wniosek o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie J. A. okazał się zasadny. Ujawnione i omówione wątpliwości dotyczące wiarygodności M. B., odnośnie tego, że odbyła stosunek płciowy z J. A. wbrew swej woli, nie zostały usunięte. Zgromadzone dowody nie pozwalają na stanowcze ustalenie, że istotnie podstępem oraz siłą zmuszona została do odbycia stosunku, czemu miała sprzeciwiać się m.in. krzykiem i poprzez wzywanie pomocy, o czym dodatkowo świadczyć by o tym miały obrażenia na jej kolanach. W sytuacji kiedy to wersja przedstawiona przez oskarżonego jawi się jako równie prawdopodobna, a nie ma innych dowodów, poza tymi, które w sprawie zgromadzono i które mogłyby linię obrony J. A. podważyć w taki sposób, by uprawniałoby to kategorycznego stwierdzenia, że zmusił pokrzywdzoną, stosując wobec niej przemoc, by odbyła z nim stosunek płciowy, to jedynie dopuszczalnym - w kontekście obowiązujących reguł kodeksu postępowania karnego - było jego uniewinnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

pkt I części dyspozytywnej wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku w zakresie uznania sprawstwa J. A. odnośnie czynu z art. 197§1 k.k. i art. 157§2 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. oraz wymierzenia mu kary nadzwyczajnie złagodzonej z zastosowaniem środka probacji (pkt II - IV), jak też orzeczenia nawiązki na rzecz pokrzywdzonej (pkt V), zakazu zbliżenia się do niej (k. pkt VI i VII) oraz obciążenia oskarżonego kosztami sądowymi.

Zwięźle o powodach zmiany

Ponieważ zgromadzony materiał dowodowy, w ocenie Sądu odwoławczego, nie pozwolił na dokonanie pewnych, tj. niebudzących wątpliwości, ustaleń, iż 26 marca 2021r. w W. J. A. zgwałcił M. B.(więcej argumentów, w oparciu o analizę całokształtu zgromadzonych dowodów, zdaje się przemawiać przeciwko tej tezie, co wskazane zostało w sekcji 3.1 niniejszego uzasadnienia), zaskarżony wyrok należało uchylić i stosując zasadę wyrażoną w art. 5§2 k.p.k. J. A. uniewinnić, co z kolei obligowało do uchylenia pozostałych zawartych w wyroku rozstrzygnięć, które ściśle wiążą się ze skazaniem.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt I in fine

z uwagi na wynik postępowania odwoławczego jak też brzmienie art. 634 k.p.k. i art 626§1 k.p.k. oraz art. 632 pkt 2 k.p.k. orzeczono o kosztach procesu w tej sprawie, obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSO Waldemar Majka SSO Agnieszka Połyniak SSR del.do SO Sebastian Kowalski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie sprawstwa i winy J. A. w zakresie przypisanego mu czynu z art. 197§1 k.k. i art. 157§2 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana