Sygn. akt VI Ka 256/22
Dnia 23 września 2022 r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli
Protokolant Jolanta Kopeć
przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Lubaniu Magdaleny Wesołowskiej
po rozpoznaniu w dniu 23 września 2022r.
sprawy D. S. ur. (...) w L.
s. M., K. z domu C.
oskarżonego z art. 190 § 1 kk i art. 216 § 1 kk i art. 217 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk
z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu
z dnia 21 marca 2022 r. sygn. akt II K 529/21
I. uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonego D. S. i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Lubaniu do ponownego rozpoznania,
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. G. (1) kwotę 516,60 złotych w tym 96,60 złotych podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 256/22 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Lubaniu z dnia 21 marca 2022 r. sygn. akt II K 529/21 |
||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
1. |
D. S. |
czyny zarzucane oskarżonemu; zaburzenia psychiczne oskarżonego D. S. spowodowane używaniem środków odurzających i alkoholu, ubezwłasnowolnienie całkowite oskarżonego |
Kserokopia opinii sądowo – psychiatryczno – psychologicznej z dn. 9.06.2021 r. biegłych lekarza psychiatry J. Ż. i psychologa M. G. wydanej w sprawie o ubezwłasnowolnienie D. S. – I.Ns.252/19 Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze; Kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego D. S. z (...) Szpitala – (...) opieki (...) w Z., Oddział psychiatryczny w S. |
k.148 k.149 - 150 |
||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
2. |
D. S. |
czyny zarzucane oskarżonemu; zniesiona zdolność oskarżonego rozpoznania znaczenia zarzucanych mu czynów i pokierowania swoim postępowaniem tempore criminis ze względu na zaburzenia psychotyczne o charakterze egzogennym, uzależnienie mieszane od alkoholu i środków psychoaktywnych i cechy uszkodzenia CUN brak możliwości realizowania przez D. S. z uwagi na stan zdrowia psychicznego oraz poziom funkcjonowania psychospołecznego i intelektualnego obrony w sposób samodzielny i rozsądny, wymóg korzystania z pomocy obrońcy, w tym także przed Sądem I instancji. |
Opinia sądowa psychiatryczno – psychologiczna biegłych lekarzy psychiatrów A. M. i A. J. oraz biegłej psycholog J.M. |
k.176 - 178 |
||||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
1. |
Kserokopia opinii sądowo – psychiatryczno – psychologicznej z dn. 9.06.2021 r. biegłych lekarza psychiatry J. Ż. i psychologa M. G. wydanej w sprawie o ubezwłasnowolnienie D. S. – I.Ns.252/19 Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze; Kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego D. S. z (...) Szpitala – (...) opieki (...) w Z., Oddział psychiatryczny w S. |
Dowody przedłożone przez opiekunkę prawną całkowicie ubezwłasnowolnionego D. S., niemniej niekwestionowane przez strony, nie budzące wątpliwości co do wiarygodności. |
||||||||||||||||||
2. |
Opinia sądowa psychiatryczno – psychologiczna biegłych lekarzy psychiatrów A. M. i A. J. oraz biegłej psycholog J.M. |
Opinia biegłych jest jasna, pełna, pozbawiona sprzeczności, oparta na dodatkowym materiale dowodowym uzyskanym w toku postępowania odwoławczego, w ocenie Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości co do wiarygodności. |
||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
------------------ |
------------------------------------- |
--------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
obraza przepisu prawa materialnego tj. art. 91 § 1 k.k. polegająca na błędnej wykładni przesłanek opisanych w tym artykule stanowiących o uznaniu wielości czynów oskarżonego za ciąg przestępstw, w skutek czego Sąd błędnie przyjął, że oskarżony D. S. nie dopuścił się zarzucanych mu w pkt. I i II przestępstw w warunkach art. 91 § 1 k.k. podczas gdy prawidłowym jest przyjęcie, iż oskarżony działając w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem tej samej sposobności, dopuścił się przestępstw zarzucanych mu w pkt. I i II, w ramach ciągu przestępstw określonego w art. 91 § 1 k.k. ------------------------------------------------------------------------------------------- |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zarzut nie został rozpoznany w oparciu o art. 436 k.p.k. bowiem ze względu na zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. wyrok podlegał uchyleniu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów i sprawa przekazaniu do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji będzie miał na względzie treść zarzutu. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
o uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanych mu przestępstw opisanych w punktach I i II poprzez przyjęcie że dopuścił się on tych przestępstw działając w krótkich odstępach czasu z wykorzystaniem tej samej sposobności, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw tj. w warunkach art. 91 § 1 k.k. i o wymierzenie kary 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem świadczenia nieodpłatnej kontrolowanej pracy na wskazany cel społeczny w wymiarze 20 godzin w skali miesiąca. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Wniosek o zmianę wyroku w wyżej wymieniony sposób niezasadny bowiem zachodziła konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
1. |
Bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
Zgodnie z brzmieniem wyżej wymienionego przepisu okoliczność podlegała uwzględnieniu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia. |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
---------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
-------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||||
----------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
Bezwzględna przyczyna odwoławcza |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
Zgodnie z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy uchyla orzeczenie ( w niniejszej sprawie wyrok ) jeżeli w postępowaniu sądowym oskarżony nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 80 k.p.k. lub obrońca nie brał udziału w czynnościach w których jego udział był obowiązkowy. Zgodnie z art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k. oskarżony w postępowaniu karnym musi mieć obrońcę gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość czy jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postepowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona a także wtedy gdy zachodzi uzasadniona wątpliwość czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny. Z kolei zgodnie z art. 79 § 3 k.p.k. w wypadku określonym w art. 79 § 1 i 2 k.p.k. udział obrońcy oskarżonego w rozprawie jest obowiązkowy. Opinia biegłych lekarzy psychiatrów A. M. i A. J. oraz biegłej psycholog J.M. dopuszczona w postępowaniu odwoławczym jednoznacznie wskazuje na te okoliczności. Oskarżony D. S. miał obrońcę z urzędu w końcowej fazie postępowania przygotowawczego ( w związku z wydaniem w tej fazie postępowania opinii sądowo – psychiatrycznej przez biegłych lekarzy psychiatrów R. K.i W. G. – k. 80 – 81 ), jednak po wpłynięciu aktu oskarżenia do sądu zarządzeniem sędziego z dnia 14.12.2021 r. wydanym na wniosek prokuratora wyznaczenie obrońcy zostało cofnięte ( k.100 ). Od tego dnia D. S. w postepowaniu sądowym nie miał obrońcy i siłą rzeczy obrońca nie reprezentował go na jedynym terminie rozprawy głównej w dniu 21.03.2022 r., kiedy zapadł wyrok Sądu I instancji ( k.108 – 110 ). Tym samym zaistniała bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. skutkująca uchyleniem wyroku przez Sąd Okręgowy i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Lubaniu. Podkreślić należy, że umorzenie postępowania za czyny zarzucane oskarżonemu ( taką decyzją powinno skutkować zniesienie zdolności rozpoznania znaczenia zarzucanych czynów i pokierowania swoim postępowaniem tempore criminis przez oskarżonego – art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 31 § 1 k.k. ) możliwe jest tylko w przypadku wykazania sprawstwa oskarżonego odnośnie tych czynów. Zajdzie to tylko w przypadku przeprowadzenia postępowania dowodowego przez Sąd I instancji od początku bez naruszenia procedury, z udziałem obrońcy oskarżonego. Dodać także należy, że uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w niniejszej sprawie nie narusza art. 439 § 2 k.p.k. bowiem ewentualne wydanie przez Sąd Rejonowy wyroku umarzającego postępowanie w miejsce wyroku skazującego będzie rozstrzygnięciem na korzyść oskarżonego. Jedynie na marginesie wskazać należy że Sąd Rejonowy już w trakcie postepowania pierwszoinstancyjnego uzyskał informację o całkowitym ubezwłasnowolnieniu oskarżonego D. S. w związku z jego zaburzeniami psychicznymi ( k. 101 – 102 ), mimo to nie zweryfikował opinii sądowo – psychiatrycznej wydanej przez biegłych lekarzy psychiatrów R. K.i W. G., która nie uwzględniała tej okoliczności. |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
4.1. |
----------------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy przeprowadzi postępowanie od początku z udziałem obrońcy oskarżonego ( wyznaczonego w postępowaniu odwoławczym względnie wyznaczonego z urzędu spośród adwokatów mających kancelarie w L. ), bacząc aby był on obowiązkowo obecny na rozprawie głównej. Sąd ten rozważy także wydanie uzupełniającej opinii pisemnej względnie ustnej na rozprawie przez biegłych lekarzy psychiatrów A. M. i A. J. oraz biegłą psycholog J.M., w szczególności odnośnie przesłanek ewentualnego zastosowania wobec D. S. środków zabezpieczających ( obrońca wnioskował na rozprawie odwoławczej o umorzenie postepowania i zastosowanie środka w postaci umieszczenia oskarżonego w zakładzie psychiatrycznym, prokurator zdawał się przychylać do tego wniosku ). Swoje ostateczne stanowisko Sąd Rejonowy zawrze w wydanym wyroku który prawidłowo uzasadni zgodnie z art. 424 k.p.k. |
||||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
II |
Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o adwokaturze Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz M. G. (1) kwotę 516,60 złotych, w tym 96,60 podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym. |
|||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Rozstrzygnięcie co do kwalifikacji prawnej czynów |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |