Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Dnia 2 marca 2016 roku powódka D. Z. (1) wniosła przeciwko pozwanej T. J. pozew o zapłatę kwoty 51.910,95 zł złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 2 maja 2015 roku do dnia zapłaty, a także złożyła wniosek o zasądzenie kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu swego żądania powódka wskazała, iż strony łączyła umowa o roboty budowlane z dnia 22 listopada 2014 roku, na podstawie której powódka była zobowiązana m.in. do wykonania instalacji sanitarnych wewnętrznych na zadaniu inwestycyjnym „Rozbudowa i przebudowa budynku Ż. Miejskiego nr 8 przy ul. (...) w S.-kontynuacja”, a pozwana z tego tytułu zobowiązana była do uiszczenia wynagrodzenia. Powódka prawidłowo wykonała zlecone prace, jednakże nie otrzymała od pozwanej należnego jej wynagrodzenia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 5 maja 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż w związku ze zmianami, jakie dokonała z Inwestorem w zakresie terminu zakończenia robót, pozwana wydłużyła powódce termin do wykonania instalacji sanitarnej w kuchni starego budynku do dnia 27 lutego 2015 roku, ale tylko w zakresie wykonania instalacji w kuchni i pomieszczeń przyległych, natomiast co do pozostałego zakresu robót z umowy termin obowiązywał niezmiennie do dnia 31 grudnia 2014 roku Wskazała, iż powódka uchybiła wskazanym terminom. Strona pozwana wskazała również, iż prace powódki cechowała zła organizacja, brak wystarczającej ilości ludzi, krótki czas pracy oraz wadliwe wykonawstwo. W związku z powyższym pozwana naliczyła powódce karę umowną w wysokości 33.460,95 zł podnosząc zarzut potrącenia z kwotą określoną w fakturze nr (...). W piśmie, jak i w toku postepowania, pozwana wskazywała, że kwestionuje powództwo co do zasady, a zarzut potracenia ma charakter posiłkowy.

Ponadto pozwana poinformowała, iż do tej pory nie została usunięta wada wymieniona w załączniku nr 1 do protokołu odbioru robót z dnia 25 marca 2015 roku. Pozwana złożyła oświadczenie o obniżeniu ceny wadliwie wykonanych robót o kwotę 8.979 zł brutto. Wskazała także, iż powódka zobowiązana było do wykonania wykopów w budynku, wyniesienia ziemi oraz wywozu i utylizacji ziemi, materiałów z rozbiórki i prac, czego w całości nie wykonała. Na powódce ciążył obowiązek wywozu gruzu, ziemi i odpadów, jednakże koszty wywozu poniosła pozwana.

W dniu 12 lutego 2018 roku wydano w sprawie wyrok oddalający powództwo w całości.

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2018 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie, Wydział VIII Gospodarczy uchylił zaskrzony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

W toku dalszego postępowania strony podtrzymywały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 sierpnia 2013 roku Gmina M. S. (Zamawiający) zawarła z T. J. (Wykonawca) umowę o roboty budowlane nr (...). Przedmiotem umowy było wykonanie robót budowlanych na zadaniu inwestycyjnym „Rozbudowa i przebudowa budynku Ż. Miejskiego nr 8 przy ul. (...) w S.-kontynuacja”. W przypadku zatrudnienia podwykonawców dodatkowym, warunkującym wypłatę wynagrodzenia pozwanej, załącznikiem do faktur przejściowych miało być oświadczenie podwykonawcy o braku wymagalnych zobowiązań wynikających z umów, o których mowa w § 6 umowy, natomiast do faktury końcowej oświadczenie o braku wszelkich zobowiązań wynikających z zawartych umów z tymi podwykonawcami (§ 11 ust. 6 umowy).

W dniu 22 listopada 2014 roku T. J. zawarła z D. Z. (1) jako podwykonawcą umowę o roboty budowlane. Projekt umowy zredagowała pozwana, bazując na treści umowy zawartej z inwestorem. Pozwana zawarła umowę z powódką, gdyż inny podwykonawca stale współpracujący z pozwaną nie wyraził zgody na zawarcie umowy z pozwaną z uwagi na brak możliwości dotrzymania terminu określonego umową.

Zgodnie z § 1 ust. 1 umowy Zamawiający (pozwana) zlecił, a Wykonawca (powódka) przyjął do wykonania roboty budowlane na zadaniu inwestycyjnym „Rozbudowa i przebudowa budynku Ż. Miejskiego nr 8 przy ul. (...) w S.-kontynuacja”. Inwestorem powyższej inwestycji była Gmina M. S., a T. J. była jej wykonawcą. Przedmiot umowy miał być realizowany w zakresie instalacji sanitarnych wewnętrznych, a zakres rzeczowy i ilościowy prac stanowiących przedmiot umowy określały dokumenty” dokumentacja projektowa- załącznik nr 1, oferta cenowa- załącznik nr 2 (ust. 2). Zgodnie z ust. 3 podstawę wykonania zakresu robót stanowi dokumentacja projektowa:

- projekty budowlane- wewnętrzne instalacje sanitarne (Przebudowa istniejącego skrzydła Etap 2), wewnętrzne instalacje sanitarne (Dobudowa łącznika między skrzydłami Etap 3),

- projekty wykonawcze- wewnętrzne instalacje sanitarne (Przebudowa istniejącego skrzydła Etap 2), aneks do projektu wykonawczego wewnętrzne instalacje sanitarne (Przebudowa istniejącego skrzydła Etap 2), wewnętrzne instalacje sanitarne (Dobudowa łącznika między skrzydłami Etap 3),

- Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych.

Zgodnie z § 4 Wykonawca zobowiązał się do wykonania przedmiotu umowy w oparciu o projekt budowlany i wykonawczy, Specyfikację Techniczną Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych, Specyfikację istotnych Warunków Zamówienia oraz zgodnie z zasadami sztuki budowlanej, wiedzy technicznej, przyjętą przez Zamawiającego technologią i wymogami poczynionych uzgodnień.

Zgodnie z § 6 Wykonawca zobowiązany był m.in. do budowy zaplecza budowy i zaplecza socjalnego dla potrzeb własnych wraz zabezpieczeniem dostawy mediów niezbędnych dla ich funkcjonowania (w tym do wywozu odpadów i gruzu – ust. 2 pkt 2).

Zgodnie z § 7 termin rozpoczęcia prac ustalony był na dzień 22 listopada 2014 roku natomiast zakończenia na dzień 31 grudnia 2014 roku. Za podstawę wykonania przedmiotu umowy w terminie uznaje się wpis Kierownika budowy do dziennika budowy potwierdzony przez Inspektorów nadzoru inwestorskiego, zaświadczający o zakończeniu realizacji przedmiotu umowy. Odbiór końcowy przedmiotu umowy nastąpi na podstawie protokołu odbioru końcowego po pisemnym potwierdzeniu zakończenia robót przez Zamawiającego i Inspektora Nadzoru.

Zgodnie z § 8 wartość wynagrodzenia strony ustaliły na 300.000 zł, która to kwota nie uwzględnia podatku VAT, który Wykonawca doliczy do faktury w wysokości wynikającej z aktualnie obowiązujących przepisów.

Podstawą zapłaty miały być faktury przejściowe i faktura końcowa wystawione przez Wykonawcę wobec Zamawiającego, przy czym wartość faktury końcowej nie może być niższa niż 10 % wartości brutto przedmiotu umowy ( § 10 ust. 1). Podstawą do wystawienia faktury przejściowej będzie protokół częściowego odbioru wykonanych robót podpisany przez Inspektorów nadzoru inwestorskiego wraz ze sprawdzonym częściowym kosztorysem powykonawczym (ust.2). Podstawą do wystawienia faktury końcowej będzie potwierdzony przez Zamawiającego protokół końcowego odbioru robót, stwierdzający wykonanie zakresu umowy oraz końcowy kosztorys powykonawczy oraz protokół odbioru końcowego robót całego zadania przez Inwestora- Gmina M. S.. Termin płatności faktury końcowej wynosić miał 21 dni roboczych, licząc od daty przyjęcia faktury przez zamawiającego. Zamawiający wstrzyma, do czasy ustania przyczyny, płatność faktury - w całości lub w części- w przypadku niewywiązywania się Wykonawcy z któregokolwiek z zobowiązań wynikających z umowy.

Zgodnie z § 11 umowy wykonawca był odpowiedzialny wobec zamawiającego z tytuły rękojmi za wady fizyczne przedmiotu umowy przez 36 miesięcy. Strony w ust. 3 ustaliły wartość gwarancji w wysokości 5% wartości zamówienia, wstrzymaną na okres 36 miesięcy, która miała zostać wniesiona w formie gwarancji ubezpieczeniowej.

Zgodnie z § 12 ust. 1 umowy Wykonawca zapłaci Zamawiającemu kary umowne:

- za przekroczenie któregokolwiek z terminów określonych w § 8 ust. 1 umowy w wysokości 0,5% kwoty wynagrodzenia umownego brutto za każdy dzień opóźnienia; przy czym w treści tego postanowienia umowy omyłkowo pozwana wpisała paragraf 8, zamiast paragrafu 7 odnoszącego się do terminów rozpoczęcia i zakończenia prac, a powódka miała tego świadomość, iż przewidziana z tego tytułu kara umowna dotyczy de facto terminów rozpoczęcia i zakończenia prac;

- za opóźnienie w usunięciu wad i usterek stwierdzonych przy odbiorze końcowym lub w okresie rękojmi za wady w wysokości 0,5% kwoty wynagrodzenia umownego brutto za każdy dzień opóźnienia,

- za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy w wysokości 10% kwoty wynagrodzenia umownego brutto.

Łączna wysokość kar nie mogła przekroczyć 10% wynagrodzenia umownego netto.

Zgodnie z ust. 4 Wykonawca wyraża zgodę na zapłatę kar umownych w drodze potrącenia z przysługującego mu wynagrodzenia.

W przypadku nieusunięcia wad w terminach wskazanych przez zamawiającego w protokole końcowym lub stwierdzonych w okresie rękojmi, wykonawca wyraża zgodę na zapłatę kar umownych w drodze potrącenia z przysługującego mu wynagrodzenia (ust. 5).

W § 14 ust. 3 umowy przewidziano możliwość zmiany terminu zakończenia przedmiotu umowy na wniosek wykonawcy, m.in. gdy wystąpi konieczność zamówienia dodatkowego istotnie wpływającego na przedłużenie terminu zakończenia (pkt 1), wystąpią nieprzewidziane warunki realizacji i będzie to miało wpływ na harmonogram i termin wykonania przedmiotu umowy (pkt 3).

W § 14 ust. 4 umowy strony przewidziały możliwość zmiany wynagrodzenia powódki, co mogło nastąpić m.in. w sytuacji, gdy (pkt 4) w toku wykonywania robót zajdzie konieczność przeprowadzenia prac, które ilościowo będą wykraczać poza ilość opisaną w przedmiarze robót sporządzonych przez Zamawiającego. Wykonawca może żądać podwyższonego wynagrodzenia w oparciu o art. 630 k.c. Rozliczenie i wypłata podwyższonego wynagrodzenia nastąpi:

- przy końcowym rozliczeniu przedmiotu umowy, jeżeli zwiększenie ilości przedmiaru robót nie przekroczy 20% ilości zaplanowanych,

- w trakcie realizacji przedmiotu umowy, jeżeli zwiększenie ilości przedmiaru robót będzie równe lub wyższe niż 20% ilości zaplanowanych na wniosek Wykonawcy.

Pracownicy powódki D. Z. (1) przystąpili do wykonywaniu prac na przedmiotowej budowie na jesieni 2014 roku jeszcze przed terminem rozpoczęcia robót wynikających z umowy pisemnej stron. Powódka z tytułu wykonanych prac zleconych umową z dnia 22 listopada 2014 roku wystawiała na pozwaną faktury, które pozwana opłacała.

Na placu budowy znajdował się kontener podstawiony przez T. J., do którego wszyscy pracownicy wrzucali gruz. Koszty z tego tytułu ponosiła T. J..

Aneksami z dnia 31 grudnia 2014 roku do umowy z 5 sierpnia 2013 roku zawartej z inwestorem Gminą M. S. o roboty budowlane nr (...) pozwana T. J. zmieniła zakres robót wraz z określeniem wartości tych robót, a także strony tej umowy przedłużyły termin wykonania przedmiotu umowy do dnia 27 lutego 2015 roku bez zastrzeżeń, że zmiana dotyczy jakiejś części pracy.

Co najmniej do połowy lutego 2015 roku trwały prace związane ze wzmocnieniem stropów i obejmowały znaczną część budynku. W dniu 17 lutego 2015 roku S. R., który zajmował się na przedmiotowej budowie pracami dekarskimi, poinformował T. J., iż mimo porozumienia z hydraulikami co do nieprawidłowo zakończonych pionów kanalizacji, brak jest szczelnego połączenia na połaci dachu, co powoduje dostawanie się sporych ilości wody.

W dzienniku budowy dot. przedmiotowej inwestycji dnia 27 lutego 2015 roku odnotowano, iż roboty sanitarne nie zostały zakończone i obiekt nie nadaje się do odbioru.

W dniu 27 lutego 2015 roku powódka D. Z. (1) wystawiła pozwanej T. J. fakturę VAT nr (...) tytułem wykonania instalacji sanitarnych wewnętrznych w budynku Ż. Miejskiego nr 8 w S. zgodnie z umową z dnia 22 listopada 2014 roku wraz z materiałem na kwotę 282.900 zł z terminem płatności do dnia 19 marca 2015 roku. Faktura ta została uregulowana w całości.

W protokole końcowym odbioru robót z dnia 19 marca 2015 roku wskazano, iż wymienione w protokole usterki winny być usunięte w terminie do dnia 25 marca 2015 roku, a budynek nie nadaje się do odbioru końcowego.

Zapis w dzienniku budowy z dnia 25 marca 2015 roku wskazywał, iż roboty sanitarne zostały zakończone, a obiekt nadaje się do odbioru. W protokole z dnia 25 marca 2015 roku z przygotowania obiektu do odbioru końcowego i przeglądu robót wskazano, iż komisja postanawia odebrać roboty i zobowiązuje Wykonawcę do usunięcia wszystkich usterek. W załączniku nr 1 do protokołu wskazano, iż m.in. należy wykończyć posadzkę w miejscu podejść elektrycznych i gazowych pod taborety i kotły.

W dniu 31 marca 2015 roku powódka D. Z. (1) wystawiła na pozwaną T. J. fakturę VAT nr (...) tytułem wykonania instalacji sanitarnych wewnętrznych w budynku Ż. Miejskiego nr 8 w S. zgodnie z umową z dnia 22 listopada 2014 roku w lokalu wraz z materiałem na kwotę 128.719,50 zł z terminem płatności do dnia 30 kwietnia 2015 roku. Pozwana wskazaną fakturę zaksięgowała. Pozwana nie negowała wystawionej przez powódkę faktury VAT nr (...) ani wysokości wynagrodzenia w tej fakturze.

W dniu 28 kwietnia 2015 roku pozwana T. J. wystawiła na powódkę D. Z. (1) notę obciążeniową nr 01, w treści której wskazano, iż powódka D. Z. (1) zostaje obciążona kwotą 105.165 zł z tytułu niewywiązania się z §12 umowy. Nadto powyższa kwota zostanie potrącona z płatności za fakturę nr (...). Powódka powyższej noty nie otrzymała od pozwanej. Nota księgowa została dostarczona przez pozwaną bezpośrednio do inwestora – Gminy M. S..

Pismem z dnia 28 kwietnia 2015 roku pozwana T. J. poinformowała Gminę M. S., iż faktura powódki nr (...) zostanie pomniejszona o kwotę kaucji gwarancyjnej w wysokości 5% wartości umowy brutto, tj. 18.4500 zł, ponieważ podwykonawca nie dostarczył gwarancji ubezpieczeniowej. Nadto poinformowała inwestora, iż wystawiła notę obciążeniową na kwotę 105.165 zł.

W dniu 26 maja 2015 roku w protokole z przeglądu usterek wymienionych w Protokole odbioru końcowej z dnia 25 marca 2015 roku wskazano, iż przedmiotu umowy został odebrany, a protokół odbioru końcowego został podpisany.

Dowód:

-

projekt wykonawczy k.12-37,

-

decyzja k.38-47,

-

umowa z dnia 22 listopada 2014 roku k. 48-53, 347-352,

-

aneksy k.54-80, 299-321, 363,

-

dziennik budowy k.88-90, 166-170, 368-417v,

-

protokoły k.91-110, 179,, 331-345,

-

umowa z dnia 05 sierpnia 2013 roku k.156-165, 289-298,

-

faktury k.201-214,

-

faktura, k.111, 279 k. 1003,

-

potwierdzenia przelewów k.112-113, 355-356,

-

potwierdzenia wywozu k.215,

-

rozliczenia końcowe, zestawienie faktur k.81-87, 322, 323, 324-330,

-

korespondencja e-mail, k.171-172,

-

zestawienie k.144-155,

-

potwierdzenie zapłaty k.216,

-

pismo z dnia 11 grudnia 2014 roku, k.346,

-

umowa o dzieło z dnia 13 października 2014 roku k. 865;

-

wiadomość e-mail k.172,

-

zeznania świadka S. R. k.429.

-

zeznania świadka W. G. k.430-431, k. 954-958,

-

zeznania świadka S. S. k.431-432,

-

zeznania świadka E. G. k.435-436,

-

zeznania świadka J. J. (1) k.432-435,

-

zeznania świadka J. D. k.437,

-

zeznania świadka T. D. k.437-438,

-

zeznania świadka P. S. (1) k.440-441,

-

zeznania świadka P. S. (2) k.431,

-

zeznania świadka M. S. k.471,

-

zeznania świadka D. Z. (2) k.472-479,

-

zeznania świadka A. S. k.482-183

-

zeznania świadka P. K. k.484,

-

zeznania świadka J. J. (1) k.432-435,

-

zeznania świadka U. K. k.439-440,

-

zeznania świadka D. Z. (2) k.472-479,

-

zeznania świadka H. A. k.478-479,

-

zeznania świadka I. S. k.480,

-

zeznania świadka K. K. k.480-182,

-

zeznania świadka J. J. (2) k.508-509,

-

zeznania świadka B. Ż. k. 958-961,

-

dokumentacja fotograficzna k.613-630,

-

nota nr 01 k.261, 366,

-

pismo z dnia 28 kwietnia 2015roku k.261, 365.

-

opinia biegłego sądowego, dokumentacja zdjęciowa płyta CD k.578-585, 646,

- zeznania powódki D. Z. (1) k.530-533, k. 1175-1179,

- zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006.

T. J. tytułem ww. faktury nr (...) przelała na rzecz D. Z. (1) w dniu 08 maja 2015 roku kwotę 5.104,50 zł. Wobec braku zapłaty całej faktury pismem z dnia 29 maja 2015 roku powódka D. Z. (1) zwróciła się do Gminy M. S. o dokonanie płatności na powódkę bezpośrednio przez Gminę M. S. pozostałych należności wynikających z faktury nr (...). Wskazała, iż należność ta została częściowo uregulowana przez pozwaną T. J..

W odpowiedzi Gmina wskazała, iż wypłata wynagrodzenia nie może zostać zrealizowana, gdyż w dniu 28 kwietnia 2015 roku pozwana T. J. poinformowała, iż wystawiła na powódkę notę obciążeniową za niewywiązanie się z zobowiązań umownych.

Powódka D. Z. (1) ponownie zwróciła się do Gminy, podtrzymując swój pierwotny wniosek i wskazując, iż nie otrzymała od pozwanej T. J. noty obciążeniowej na kwotę 105.165 zł.

Powódka i jej mąż telefonicznie monitowali pozwaną o zapłatę pozostałej kwoty wynikającej z faktury, kwestionując zasadność wystawionej na powódkę noty. W rozmowach telefonicznych z powódką pozwana wskazała, że nota stanowi omyłkę jej pracowników, deklarowała zapłatę w późniejszym terminie, warunkując to odbiorem końcowym wszystkich robót przez inwestora i wskazując na to, że inwestor zamierza obciążyć pozwaną karą umowną.

Dowód:

-

faktura, k.111, 279 k. 1003,

-

potwierdzenia przelewów k.112-113, 355-356,

-

kosztorys k. 1001-1002,

-

pismo z dnia 29 maja 2015roku k.262, 367,

-

pismo z dnia 15 czerwca 2015roku k.263, 364,

-

pismo z dnia 30 czerwca 2015roku k.264, 362,

-

pismo z dnia 15 lipca 2015roku k.265, 360,

-

pismo z dnia 30 lipca 2015 roku k.266-269,

-

pismo z dnia 28 sierpnia 2015 roku k. 269,

-

zapis nagrań rozmów telefonicznych na płycie CD k. 170,

-

transkrypcja zapisu rozmów telefonicznych k. 1186-1119.

-

zeznania powódki D. Z. (1) k.530-533, k. 1175-1179,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006.

Podczas przeglądów gwarancyjnych inwestor domagał się od pozwanej wyprowadzenia tulei w podłodze pomieszczeń kuchennych żłobka z uwagi na wycieki wody do sali poniżej kuchni, podczas mycia podłogi lub urządzeń kuchennych. Korespondencją e-mail, prowadzoną w okresie czerwiec-lipiec 2015 roku pozwana T. J. wzywała powódkę D. Z. (1) do usunięcia usterek prac wykonanych na przedmiotowej inwestycji - zamocowania do podłoża separatora tłuszczu, montażu zawiasów i uchwytów do klapy stalowej w przepompowni ścieków, umieszczenie w złym miejscu tulei ochronnej, opisanie zaworów w pomieszczeniu piwnicy, wyjaśnienie i przekazanie instrukcji użytkowania separatora, interwencja w sprawie kanalizacji (nieprzyjemny zapach), przeciek kratki ściekowej w kuchni, zły odpływ w pomieszczeniu obieraka. Powódka D. Z. (1) poinformowała pozwaną T. J., iż najbardziej prawdopodobną przyczyną wydobywania się odoru z instalacji kanalizacyjnej może być tworzenie się korków wodnych wywołujących podciśnienie w syfonach zlewozmywakowych, a rozwiązaniem problemu może być zmiana syfonów na większe lub/oraz zamontowanie zaworów napowietrzających bezpośrednio przed zasyfonowaniem.

Pozwana T. J. zwracała się również do powódki D. Z. (1) w związku z niewłaściwym montażem wanien w łazience, gdyż nie zostały one obudowane.

Dowód:

-

korespondencja e-mail k.180-186,

-

zeznania świadka J. J. (1) k.432-435,

-

zeznania świadka E. G. k.435-436,

-

zeznania świadka J. D. k.437,

-

zeznania świadka B. Ż. k. 958-961,

-

zeznania świadka D. Z. (2) k.472-479,

-

zeznania powódki D. Z. (1) k.530-533, k. 1175-1179,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-

W dniu 15 lipca 2015 roku Gmina M. S. wystawiła pozwanej T. J. notę księgową nr (...) na kwotę 148.423,97 zł tytułem kary umownej za opóźnienie w przekazaniu przedmiotu umowy.

Dowód:

-

nota księgowa k. 361,

-

zeznania powódki D. Z. (1) k.530-533, k. 1175-1179,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006,

Pismem z dnia 24 sierpnia 2015 roku pozwana T. J. poinformowała powódkę D. Z. (1), iż w związku z opóźnieniem w przekazaniu przedmiotu umowy została naliczona kara umowna w wysokości 33.460,95 zł. W ramach wzajemnych wierzytelności kara ta została skompensowana z należnością wynikającą z (...) z dnia 31 marca 2015 roku Z tego tytułu w tym samym dniu T. J. wystawiła notę księgową nr (...) na kwotę 33.460,95 zł tytułem kary umownej, a jako sposób zapłaty wskazano kompensatę z FV nr (...).

W odpowiedzi pismem z dnia 3 września 2015 roku powódka D. Z. (1) wskazała, iż w całości nie akceptuje przesłanej noty, jak i oświadczenia o dokonaniu potrącenia.

Na skutek dalszych monitów powódki i działającej na jej zlecenie kancelarii prawnej pozwana dnia 23 września 2015 roku wpłaciła na rzecz powódki część należności z ww. faktury w kwocie 71.704,05 zł.

Dowód:

-

faktura, k.111, 279 k. 1003,

-

potwierdzenia przelewów k.112-113, 355-356,

-

pismo z dnia 24 sierpnia 2015r. wraz z dowodem doręczenia k.173-175,

-

nota nr 2/2015 k.176, 358,

-

pismo z dnia 03 września 2015 roku k. 177-178,

-

zeznania świadka D. Z. (2) k.472-479,

-

zeznania powódki D. Z. (1) k.530-533, k. 1175-1179,

-

korekta noty księgowej nr (...) k.649,

-

transkrypcja zapisu rozmów telefonicznych k. 1186-1119.

Pismem z dnia 29 września 2015 roku pozwana T. J. poinformowała Gminę M. S., iż na rzecz powódki D. Z. (1) z tytułu faktury nr (...) zapłaciła kwotę 76.808,55 zł. Pozostała nieuregulowana kwota, tj. 51.910,95 zł wynika z zatrzymania na poczet gwarancji usunięcia wad i usterek na okres 36 miesięcy (18.450 zł) oraz należnych kar umownych (33.460,95 zł). W związku z powyższym wniosła o przelanie zatrzymanej kwoty.

Dowód:

-

pismo z dnia 02 listopada 2015roku k.353,

-

pismo z dnia 29 września 2015roku k.354.

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006,

W dniu 19 listopada 2015 roku powódka D. Z. (1) wezwała pozwaną T. J. do zapłaty pozostałej kwoty 51.910,95 zł tytułem faktury nr (...).

Dowód:

-

wezwanie z dnia 19 listopada 2015rijy wraz z dowodem nadania k.114-116,

-

kosztorys k. 1001-1002.

-

zeznania powódki D. Z. (1) k.530-533, k. 1175-1179,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006,

W dniu 18 marca 2016 roku został sporządzony protokół z przeglądu gwarancyjnego przeprowadzonego w dniu 18.03.2016 roku w budynku Ż. Miejskiego nr 8 przy ul. (...) w S., w treści którego wskazano, iż w pomieszczeniu kuchennym oraz w obieralni warzyw stwierdzono utrzymujący się fetor - należy ustalić przyczynę.

Dowód:

-

protokół z dnia 18 marca 2016 roku k.189-191.

-

transkrypcja zapisu rozmów telefonicznych k. 1186-1119.

Pismem z dnia 24 maja 2016 roku pozwana T. J. wezwała powódkę D. Z. (1) do wykonania prawidłowych przejść przez strop, tj. wprowadzenie instalacji gazowej pod wyspy kuchenne w pomieszczeniu kuchni właściwej w przedmiotowym budynku. Jednocześnie wezwała do usunięcia usterek i przecieków wskazanych w protokole z dnia 18 marca 2016 roku.

Dowód:

-

pismo z dnia 24 maja 2016 roku wraz z załącznikami i potwierdzeniem odbioru k.187-192.

W dniu 2 sierpnia 2016 roku pozwana T. J. wystosowała do powódki D. Z. (1) pismo, w którym odnosiła się do kwestii nieusuniętej wady w kuchni, polegającej na tym, że tuleja ochronna przejściowa przez strop jest zamontowana za nisko, co powoduje brak prawidłowego uszczelnienia, a w konsekwencji zalewanie i niszczenie stropów i sufitów na parterze.

Dowód:

-

pismo z dnia 2 sierpnia 2016 roku wraz dowodem odebrania k.501-503.

W dniu 14 października 2016 roku został sporządzony protokół z przeglądu usterek w budynku Ż. nr 8 przy ul. (...) w S., w którym wskazano zakres usterek, w tym m.in. wyprowadzenie tulei ochronnych dla rur gazowej i wodnej przechodzących przez strop, które to usterki należy usunąć do dnia 30 października 2016 roku.

Dowód:

-

protokół wraz z wiadomością e-mail k.425, 426-427, 504-505,

-

zeznania świadka K. K. k.480-182.

-

zeznania powódki D. Z. (1) k.530-533, k. 1175-1179,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006,

Dnia 20 kwietnia 2017 roku Gmina M. S. poinformowała pozwaną T. J. o wadach, które nie zostały usunięte na przedmiotowej budowie, m.in. w kuchni pod trzonami należy wyprowadzić tuleje ochronne o wysokości ok 15 cm dla rur gazowej i wodnej przechodzących przez strop- termin do 25 sierpnia 2017 roku.

Dowód:

-

pismo z dnia 20 kwietnia 2017roku k.561-562,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006,

W dniu 17 maja 2017 roku pozwana T. J. skorygowała zarzut potrącenia kary umownej z tytułu opóźnień w wykonaniu umowy w ten sposób, że zamiast kwoty 33.460,95 zł potrąca 32.360,58 zł. Z tego tytułu wystawiła notę obciążeniową nr (...).

Dowód:

-

pismo z dnia 17 maja 2017roku k.524-525,

-

nota nr 1/2017 k.526, 594, 648,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006,

Pozwana T. J. wyceniła swoje koszty naprawy przejść przez strop instalacji gazowej i wodnej pomiędzy parterem i piętrem pomieszczenia kuchni w Ż. Miejskim nr 8 przy ul. (...) w S. na kwotę 3.335,67 zł.

Dowód:

- wycena k.595-596,

- protokół k.591,

- zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006.

W dniu 15 września 2017 roku został sporządzony protokół na okoliczność usunięcia wad dotyczących przedmiotowej inwestycji, w treści którego wskazano, iż wszystkie wady wykazane w trakcie przeglądu zostały usunięte.

Dowód:

-

protokół k. 658,

W dniu 08 listopada 2017 roku pozwana T. J. wystosowała do powódki D. Z. (1) oświadczenie o potrąceniu wierzytelności. Wskazała, iż potrącą z dochodzoną przez powódkę D. Z. (1) kwotą 51.910,95 zł z faktury (...) poniższe kwoty:

- 32.360,58 zł z tytułu kary umownej za opóźnienie w przekazaniu przedmioty umowy;

- 32.360,58 zł z tytułu kary umownej za opóźnienie w usunięciu wady stwierdzonej w kuchni żłobka w postaci wadliwie wykonanych przejść przez strony instalacji sanitarnej (dni opóźnienia liczone były od dnia 25 marca 2015r. do dnia 17 maja 2017 roku);

- 3.335,67 zł brutto z tytułu poniesionych kosztów usunięcia ww. wady.

Dowód:

-

oświadczenie k.592-593,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006.

Zestawienie końcowe, dotyczące rozliczeń pomiędzy T. J., a Gminą M. S. wskazywało ogólny zakres wykonanych prac, podzielony na etapy, w tym etap II - roboty sanitarne wewnętrzne. Sporządzony przez D. Z. (1) kosztorys ofertowy prac uwzględniał pozycje, które nie były przez nią przeprowadzone:

- Instalacja kanalizacji sanitarnej: wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji ceglanych na odległość do 1 km (406,65 zł), wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji za każdy nast. 1 km krotność 14 (165,94 zł), wykopy nieumocnione wewnątrz budynków- usunięcie ziemi z parteru (2.642,40 zł), wywóz ziemi samochodami samowyładowczymi na odległość do 1 km grunt.kat.III (2.093,76 zł), wywóz ziemi samochodami samowyładowczymi za każdy nast.1 km krotność 14 (71,64 zł);

- Instalacja wodociągowa: wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji ceglanych na odległość do 1 km (227,83 zł), wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji za każdy nast. 1 km krotność 14 (92,97 zł);

- Instalacja przeciwpożarowa: wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji ceglanych na odległość do 1 km (37,22 zł), wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji za każdy nast. 1 km krotność 14 (15,19 zł);

- Instalacja centralnego ogrzewania: wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji ceglanych na odległość do 1 km (329,50 zł), wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji za każdy nast. 1 km krotność 14 (134,46 zł);

- Instalacja zasilania nagrzewnic: wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji ceglanych na odległość do 1 km (21,78 zł), wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji za każdy nast. 1 km krotność 14 (8,89 zł);

- Instalacja gazowa: wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji ceglanych na odległość do 1 km (10,89 zł), wywiezienie samochodami skrzyniowymi gruzu z rozbieranych konstrukcji za każdy nast. 1 km krotność 14 (4,44 zł).

Wartość całości robót określonych przez D. Z. (1) w zestawieniu wynosiła 369.000 zł brutto.

T. J. sporządziła zestawienie prac, których D. Z. (1) nie wykonała, a które zostały przez nią ujęte w sporządzonym przez nią zestawieniu- wysokość tych prac została określona na kwotę 13.534,51 zł brutto. Niewykonane prace dotyczyły wywozu gruzu oraz częściowych wykopów.

Dowód:

-

zestawienia k.144-155, 193-194,

-

rzut piwnicy k.195,

-

dziennik budowy k.196-197,

-

projekty k.198-200,

-

zeznania świadka D. Z. (2) k.472-479,

-

opinia biegłego sądowego, dokumentacja zdjęciowa płyta CD k.578-585, 646, (...) i nast.

-

zeznania powódki D. Z. (1) k.530-533, k. 1175-1179,

-

zeznania pozwanej T. J. k.599-607,650-654, k. 970-973, k. 991-997, k. 1004 verte-1006.

Wykonanie prac z zakresu instalacji sanitarnej na Ż. warunkowało wykonanie prac ogólnobudowlanych w tym obudów instalacji sanitarnej, sufitów podwieszanych zakrywających instalacje sanitarne na obiekcie ,,starego” budynku żłobka, tynków, izolacji przeciwwilgociowej, płytek ściennych i podłogowych w pomieszczeniach, gdzie przebiegały instalacje sanitarne, prac typu szpachlowanie, malowanie, inne pozostałe prace wykończeniowe na obiekcie. Z drugiej strony wykonanie prac instalacyjnych przez powódkę uwarunkowane było wykonaniem uprzednio prac wykończeniowych. Prace wykonane przez ekipy ogólnobudowlane i instalatorów musiały się więc ściśle zazębiać. Z uwagi na prowadzone co najmniej do połowy lutego 2015 roku prace związane ze wzmocnieniem stropów, które obejmowały znaczną część budynku, dotrzymanie terminu wykonania przez powódkę zleconych przez pozwaną prac w terminie do 31 grudnia 2014 roku wynikającym z zawartej umowy nie było możliwe. Główną przyczyną opóźnienia w oddaniu remontowanego obiektu żłobka, a w konsekwencji jego instalacji sanitarnych, było niewłaściwe przygotowanie inwestycji przez inwestora Gminę M. S..

Projekt nie zawierał wysokości zamontowania umywalek, a przy zastosowanych bateriach montowanych na umywalkach zmiana wysokości zamatowania umywalki jest wykonana jedynie przez instalatora.

Projekt wykonawczy instalacji sanitarnej będący podstawą wykonania prac przez powódkę nie zawiera instalacji wentylacyjnych w związku z czym powódka nie miała wiedzy o przebiegu przewodów wentylacyjnych.

Projekt nie zawierał szczegółowych parametrów urządzeń kuchennych (rozmieszczenia kroćców i podłączeń) i wykonawca wykonał je w sposób uniwersalny, dostoswanych do różnych typów urządzeń i podłączeń.

Wystawianie izolacji rur w bruzdach ścian nie powoduje utrudnień dla kafelkarza, ponieważ izolacja rur wykonana jest ze spienionego polietylenu, a płytki ceramiczne układane są w odległości 7-8 mm od ściany.

Jedyną istotną wadą wykonawstwa robót w zakresie przejść przez stropy instalacji sanitarnej ( w tym gazowej i wodnej) pomiędzy parterem, a piętrem w obrębie kuchni ,,starego” budynku Ż. Miejskiego Nr 8 jest brak uszczelniania masą ognioodporną przepustów, czego wymagał projekt. Wada w wykonaniu przez powódkę przejść przez stroPy instalacji sanitarnej polegająca na niezabezpieczeniu otworu w rurze osłonowej masami przeciwpożarowymi H. (lub równorzędnej) spowodowała brak zabezpieczenie p-poż., a także zalewanie pomieszczenia na parterze poniżej kuchni podczas mycia podłóg czy urządzeń kuchennych. Wykonawca w tym zakresie wykonał swoje prace naruszając podstawowe zasady sztuki budowlanej, wbrew normom i wiedzy technicznej, nie respektując rozwiązań przewidzianych w dokumentacji projektowej. Wykonanie rur osłonowych przez powódkę nie było wadliwe (projekt nie przewidywał rur osłonowych, ale zabezpieczenie otworu masami p-poż. H.). Stosowanie rur osłonowych przy przechodzeniu przez stropy jest rozwiązanie odbiegającym od obecnych technologii (stosuje się masy plastyczne oraz zaślepki). Koszt usunięcia wady polegającej na braku uszczelniania tulei masą przeciwogniową przechodzących przez strop kuchni to 1109,19 zł. Wymagane prace naprawcze polegały na: odsunięciu sprzętu kuchennego nad przepustami, zdemontowanie paneli sufitowych parteru, usunięcie płytki podłogi (gres) w otoczeniu przepustów, uszczelnienie przestrzeni międzyrurowej przepustu, zamontowanie paneli sufitowych parteru, przyklejenie płytki odłogi (gres) w otoczeniu przepustów. Przedłużenie rur instalacyjnych gazu i wodnych oraz zabezpieczenie folią urządzeń, okien i mebli jest dla ww. pac zbyteczne. Wycena pozwanej na kwotę 3335,67 zł wynikała z zaspokojenia zadania inwestora podwyższeniem tulei ochronnej, czego nie można uznać za prace naprawcze i co nie wynikało z zawartej pomiędzy stronami umowy

Stosunek wartości robót obarczonych wadą w stosunku do wartości robót wolnych od wad wynosi 0. (...) czyli 0,162 %.

Koszt wywozu 8m ³ gruzu wynosił 536,60 zł brutto.

Dowód:

-

dokumentacja zdjęciowa k. 934-953,

-

informacja o produkcie k. 1086

-

pisemna opinia biegłego sądowego B. S. (1) z dokumentacja zdjęciowa płyta CD, k.578-585, 646,

-

pisemna opinia biegłego sądowego B. S. (1) k. 1020-1038,

-

pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego B. S. (1) k. 1145-1161,

-

ustna opinia uzupełniająca biegłego sądowego B. S. (1) k. 1172-1174.

Stan faktyczny w spornym zakresie zostały ustalony na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, w tym dokumentacji fotograficznej i zapisu nagrania rozmów telefonicznych stron na płycie CD, a także zeznań świadków – w sposób, w który korespondowały ze zgromadzonym w sprawie wiarygodnym materiałem dowodowym. Przy czym na rozprawie w dniu 30 maja 2022 roku na podstawie art. 235 ² § 1 ust. 5 k.p.c. Sąd oddalił wnioski dowodowe o przesłuchanie świadków E. G. i A. M. jako spóźnione i zmierzające jedynie do przedłużenia postępowania. Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka H. A.. Świadek H. A. nie był powiązany z poszczególnymi stronami oraz miał zdecydowanie szerszą wiedzę, gdyż był inspektorem nadzoru robót sanitarnych z ramienia (...) całej inwestycji względem poszczególnych pracowników realizujących określony fragment prac. Zeznaniom pozostałych świadków stron Sąd dał zasadniczo wiarę, świadkowie bowiem zeznawali przebieg zdarzeń tak jak je zapamiętali i prezentując je z własnej perspektywy, czym innym jest natomiast ocena prawna faktów, o których oni zeznali. Mając na uwadze, iż ustalenie okoliczności spornych wymagało wiadomości specjalnych, a także realizując wnioski dowodowe stron i wytyczne sądu odwoławczego Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego w zakresu budownictwa B. S. (2). W ocenie Sądu opinia ta, sporządzona przez osobę, która posiada fachową wiedzę i niezbędne doświadczenie w materii objętej jej przedmiotem, jest jasna, logiczna, a wnioski w niej zawarte konkretnie sformułowane. Biegły opracowując opinię oparł się na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonał oględzin i w sposób precyzyjny uzasadnił treść opinii, a przedstawione przez niego twierdzenia zostały powiązane ze zobrazowanym procesem rozumowania. Biegły bazował na dostępnym materiale dowodowym sprawy dostarczonym przez strony oraz w trybie zabezpieczenia dowodu i w toku dokonanych oględzin. Wniosków przedmiotowej opinii w żaden sposób nie zmieniły zarzuty pozwanej. W dopuszczonych przez Sąd opiniach uzupełniających (pisemnej i ustnej) biegły w całości podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Biegły wyczerpująco i przekonywająco ustosunkował się do zgłoszonych zarzutów, dlatego brak było podstaw do zmiany osoby biegłego. Niezasadne były przy tym zgłoszone przez pozwaną w toku ponownego rozpoznania sprawy wszystkie zastrzeżenia do protokołu rozprawy w przedmiocie dopuszczenia dowodu z opinii biegłego na okoliczności wskazane w tezie dowodowej sądu, jako że sąd rejonowy w tym zakresie był związany wytycznymi sądu odwoławczego, który uchylił wcześniejszy wyrok sądu pierwszej instancji. W sytuacji gdyby powódka sama nie zgłosiła wniosku dowodowego w tym przedmiocie, to mając na uwadze wywody sądu okręgowego zaprezentowane w uzasadnieniu jego wyroku co do dalszego koniecznego postępowania dowodowego, sąd pierwszej instancji byłby zobligowany z urzędu dopuścić ten dowód, na okoliczności dodatkowo wskazane przez sąd odwoławczy. Sąd posiłkowo opierał się również na dowodzie z przesłuchania stron, w zakresie pokrywającym się z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne niemal w całości.

Niniejszym pozwem powódka dochodziła od pozwanej zapłaty wynagrodzenia z tytułu wykonanej umowy. Strony niniejszego procesu łączyła umowa o roboty budowlane. Zgodnie z art. 647 przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Należy wskazać, iż umowa zawarta między stronami miała charakter umowy o podwykonawstwo, gdyż została zawarta pomiędzy powódką (podwykonawcą) a pozwaną (generalnym wykonawcą) celem zrealizowania określonych prac, do których była zobowiązana pozwana z tytułu zawartej umowy o roboty budowlane z Gminą M. S. (inwestor).

Przedmiotem umowy z dnia 5 sierpnia 2013r. zawartej pomiędzy inwestorem a pozwaną było wykonanie robót budowlanych na zadaniu inwestycyjnym „Rozbudowa i przebudowa budynku Ż. Miejskiego nr 8 przy ul. (...) w S.-kontynuacja”, natomiast powódka, w ramach umowy zawartej z pozwaną, miała wykonać na przedmiotowej inwestycji instalacje sanitarne wewnętrzne, określone jako etap II.

Niniejszym pozwem powódka dochodziła od pozwanej zapłaty kwoty 51.910,95 zł tytułem należności z faktury nr (...) z tytułu wykonanych prac. Kwota ta stanowi różnicę między kwotą wynikającą z powyższej faktury, tj. 128.719,50 zł, a uiszczoną z tego tytułu przez pozwaną w dwóch transzach kwotą ogółem 76.808,55 zł (k. 355, 366).

Przedmiotem łączącej strony umowy było wykonanie instalacji sanitarnych wewnętrznych przez powódkę na przedmiotowej inwestycji. Wynagrodzenie za wykonanie powyższych prac strony ustaliły na kwotę 300.000 zł netto plus podatek VAT (§ 8 umowy). Nadto umowa wskazywała, iż przewiduje się możliwość wypłaty podwyższonego wynagrodzenia, gdy zajdzie konieczność przeprowadzenia dodatkowych prac. Tytułem wykonanych prac powódka wystawiła dwie faktury: pierwszą w dniu 27 lutego 2015r. na kwotę 282,900 zł brutto, która jest niesporna, jak również fakt jej całościowej zapłaty, natomiast drugą fakturę wystawiła w dniu 31 marca 2015r. na kwotę 128.719,50 zł (k. 111). Pozwana tytułem drugiej faktury uiściła łącznie kwotę 76.808,55 zł, bez dokładniejszego uzasadnienia, w jaki sposób wyliczyła ww. kwoty, które miałyby wyczerpywać roszczenia powódki z tego tytułu. Analiza akt sprawy po ponownym jej rozpoznaniu i przeprowadzeniu dodatkowego obszernego postępowania dowodowego sprowadzała się do wniosku, iż żądanie powódki należy uznać za wykazane co do zasady i co do wysokości.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na gruncie przedmiotowego sporu na powódce spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności przemawiających za istnieniem oraz wysokością zgłoszonego roszczenia. Powódka powinna udowodnić za pomocą dostępnych środków dowodowych, iż miały miejsce okoliczności przemawiające za istnieniem oraz wysokością zgłoszonego roszczenia, w tym iż doszło do oddania przewidzianych w umowie robót wykonanych zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, co rodziło wzajemny obowiązek zapłaty świadczenia pieniężnego. Pozwana natomiast winna była wykazać, że dochodzone wynagrodzenie nie jest powódce należne.

Powódka zaoferowała szereg dowodów w postaci dokumentów, zeznań świadków oraz nagrań rozmów telefonicznych z pozwaną zapisanych na płycie CD (k. 170). Przedmiotowe rozmowy z pozwaną zawierają szereg oświadczeń pozwanej kluczowych dla rozstrzygnięcia okoliczności newralgicznych do przedmiotowego sporu, a w szczególności niekwestionowania przez pozwaną wysokości spornej faktury. Z dopuszczonego przez tut. Sąd dowodzie z nagrań rozmów telefonicznych i uzupełniającego przesłuchania stron jednoznacznie wynika, iż pozwana potwierdza, że powódka wykonała powierzone jej prace prawidłowo i z tego tytułu należy się jej wynagrodzenie, a nota obciążeniowa, o której powódka powzięła wiedzę od inwestora, została według zapewnień pozwanej wystawiona przez pracowników pozwanej omyłkowo. Pozwana potwierdziła również, iż ustaliła z powódką sprawę wystawienia faktury VAT oraz jej wysokość. W toku rozmów telefonicznych pozwana informowała powódkę, że jej zakres prac został wykonany w całości, a zaniechania pojawiły się po stronie Gminy M. S., która nie sporządziła bezusterkowo protokołu końcowego. Deklarowała zapłatę w późniejszym terminie, co było związane z odbiorem końcowym prac przez inwestora (bez usterek) i obawą obciążenia pozwanej karami umownymi przez gminę.

Wskazać również należy, iż niesporne było zaksięgowanie przez pozwaną faktury VAT Nr (...) z dnia 31 marca 2015 roku w księgach podatkowych tj. ewidencji zakupu i rejestru podatku VAT. Pozwana nie przedstawiła żadnego racjonalnego uzasadnienia dla pełnego rozliczenia dokumentu księgowego, który – jej zdaniem – był przez nią negowany od chwili jego wystawienia. Tym samym w złożonym oświadczeniu o potrąceniu z dnia 24 sierpnia 2015 roku pozwana niejako przyznała, że wzajemne roszczenie istnieje i jest wymagalne. Co do spornej faktury Sąd zauważa, iż w piśmie z dnia 28 kwietnia 2015 roku (zaadresowanym do Gminy M. S.) pozwana kolejny raz zaakceptowała końcową fakturę powódki na kwotę 128719,50 zł zarówno co do zasady, zakresu wykonanych prac oraz wysokości wynagrodzenia, a ewentualne pomniejszenie będzie dotyczyło – tylko i wyłącznie – kaucji gwarancyjnej oraz kary umownej wystawionej tytułem opóźnienia w realizacji prac. Dlatego w tym zakresie Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej T. J., która w toku procesu prezentowała stanowisko odmienne, co w ocenie sądu było obraną przez pozwaną taktyką procesową, zmierzającą do uniknięcia zapłaty. Skonfrontowanie zeznań pozwanej względem odmiennych twierdzeń pozwanych wynikających z zarejestrowanych rozmów telefonicznych, których treści pozwana nawet nie kwestionowała, nie pozwalało na przypisanie wiarygodności zeznań pozwanej w tym zakresie. Pozwana informowała bowiem nie tylko powódkę, ale również męża powódki D. Z. (2) o fakcie bezusterkowego wykonania prac oraz złożenia do Gminy M. S. o zwolnieniu środków należnych powódce, a co okazało się nieprawdą w świetle dokumentacji inwestycji oraz rozmowy telefonicznej z K. K., w ramach której powódka powzięła wiedzę o zastrzeżeniach pozwanej co do jej zakresu prac. Mając na uwadze treść zawartej pomiędzy pozwaną a Gminą M. S., a zwłaszcza § 11 ust. 6 umowy z inwestorem (stanowiący, że w przypadku zatrudnienia podwykonawców dodatkowym, warunkującym wypłatę wynagrodzenia, załącznikiem do faktur przejściowych będzie oświadczenie podwykonawcy o braku wymagalnych zobowiązań wynikających z umów, o których mowa w § 6 umowy, natomiast do faktury końcowej oświadczenie o braku wszelkich zobowiązań wynikających z zawartych umów z tymi podwykonawcami). Tym samym całokształt działań pozwanej ukierunkowany był na pozyskanie od powódki oświadczenia o braku wszelkich zobowiązań wynikających z zawartych umów z tymi podwykonawcami, które pozwoliłoby jej na uzyskanie płatności od Gminy. Cytowany wyżej paragraf umowy jednoznacznie neguje autentyczność zeznań pozwanej. Powyższe sprzeczności potwierdzają, że ustalenie ostatecznej wysokości faktury VAT Nr (...) odbyło się ze zgodą i wiedzą pozwanej, gdyż pozwana na etapie przedprocesowym nie negowała wysokości i zasadności przedmiotowej faktury.

Co do zgłoszonego zarzutu pozwanej potrącenia kary umownej z tytułu opóźnienia (art. 483 k.c.), to § 12 ust. 2 umowy stron procesu stanowił o tym, że kara umowna przysługiwała pozwanej ,,za przekroczenie któregokolwiek z terminów określonych w §8 ust. 1 umowy”. Wprawdzie § 8 ust.1 umowy nie odnosił się do żadnych terminów, lecz do wysokości wynagrodzenia, to jednak strony miały świadomość co do omyłki pisarskiej pozwanej w tym zakresie, iż chodzi o terminy rozpoczęcia i zakończenia robót, określone w § 7 umowy. Pozwana redagowała bowiem treść umowy z powódką na analogicznych zasadach, jak została zredagowana umowa pozwanej z inwestorem. Powódka nie miała przy tym wątpliwości, co wynika z zeznań stron, co do kary umownej za niedotrzymanie terminów realizacji robót.

Odnosząc się w dalszej kolejności do zarzutu pozwanej, iż prace powódki zostały wykonane z opóźnieniem, co miało świadczyć o uprawnieniu pozwanej do naliczenia powódce kary umownej, to wskazać należy, iż terminy prac były przedłużane, a na przedmiotowe przedłużenie wyrażał zgodę sam inwestor. Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, przyczyną wydłużenia końcowego terminu zakończenia prac w ramach inwestycji rozbudowy i przebudowy żłobka był stopień zaawansowania robót prowadzonych i nadzorowanych przez pozwaną, tj. liczne opóźnienia na budowie, niezapewnienie frontu robót, brak ścianek działowych, posadzek, tynków, szachtu windy, co w konsekwencji uniemożliwiało powódce wykonanie instalacji sanitarnych. Nie bez znaczenia pozostaje również aspekt, iż większość zadań instalacyjnych wchodzących w zakres umowy pomiędzy powódką a pozwaną było uzależnionych od zakończenia innych procesów ogólnobudowlanych realizowanych przez druga stronę. Ponadto nieterminowe wykonanie instalacji wentylacyjnej (niezgodność z zaleceniami projektowymi) skutkowało koniecznością ponownego wykonania odcinków instalacji, w szczególności instalacji przeciwpożarowej na poziomie piwnic. Następnie, po upływie pierwotnego terminu zakończenia umowy, tj. 31 grudnia 2014 roku, pozwana realizowała m.in. roboty związane ze wznoszeniem (budową) szachtu windowego (wykopy, wycinanie stropu, szalowanie i wylewanie konstrukcji wewnątrz budynku), co uniemożliwiało prowadzenie robót instalacyjnych pomiędzy segmentami budynku. Pozwana na mocy aneksu do umowy z inwestorem uzyskała zmianę terminu zakończenia robót do 27 lutego 2015 roku. Z zapisów w dzienniku budowy wynika, że prace związane ze wzmocnieniem stropów trwały co najmniej do połowy lutego 2015 roku i obejmowały znaczną część budynku. W związku z tym dotrzymanie terminu wykonania prac przez powódkę w pierwotnym terminie do 31 grudnia 2014 roku wynikającym z zawartej umowy nie było możliwe, co jednoznacznie stwierdził biegły w swojej opinii. Przy czym w świetle opinii biegłego sądowego główną przyczyną opóźnienia w oddaniu remontowanego obiektu żłobka, a w konsekwencji jego instancji sanitarnych, było niewłaściwe przygotowanie inwestycji przez inwestora. W związku z tym naliczenie jakichkolwiek kar za niedotrzymanie terminie zakończenia budowy obciążających powódkę nie ma żadnego uzasadnienia, jako że powódka nie ponosi winy w tym zakresie, a pozwana nie wykazała, że opóźnienie wynikało z winy powódki, co uzasadniałoby prawo pozwanej do obciążenia powódki karą umowną z tego tytułu na podstawie przywołanego postanowienia umowy i przepisu art. 483 k.c. Zwraca dodatkowo przy tym uwagę, że zgodnie z umową stron łączna wysokość kar umownych nie mogła przekroczyć 10% wynagrodzenia umownego powódki netto (co daje kwotę 30.000 zł).

Następnie przechodząc do kwestii wykonania przez pozwaną wykopów, wskazać należy, iż leżały one w gestii strony powodowej i zostało to rozliczone przy ustalaniu wysokości faktury końcowej Nr (...) z dnia 31 marca 2015 roku. Potwierdzają to zeznania świadków D. Z. (2), J. J. (1), a także przesłuchanie stron.

Zgodnie z treścią art. 636 § 1 k.c., który również ma zastosowanie w przedmiotowej sprawie o zapłatę z tytułu umowy o roboty budowlane, jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie. Strona pozwana nie podjęła jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej, która uniemożliwiałaby zastosowanie jej instytucji przewidzianej w ww. przepisie.

Kierując się wnioskami opinii biegłego sądowego, sąd stwierdził, iż jedyna istotna wada w wykonaniu przez powódkę przejść przez strony instalacji sanitarnej polegała na niezabezpieczeniu otworu w rurze osłonowej masami przeciwpożarowymi H.. Wykonawca wykonał swoje prace naruszając podstawowe zasady sztuki budowlanej, wbrew normom i wiedzy technicznej, nie respektując rozwiązań przewidzianych w dokumentacji projektowej. Koszt jej usunięcia wynosi 1209,19 zł brutto. Wymagane prace naprawcze polegały na: odsunięciu sprzętu kuchennego nad przepustami, zdemontowanie paneli sufitowych parteru, usunięcie płytki podłogi (gres) w otoczeniu przepustów, uszczelnienie przestrzeni międzyrurowej przepustu, zamontowanie paneli sufitowych parteru, przyklejenie płytki odłogi (gres) w otoczeniu przepustów. Przedłużenie rur instalacyjnych gazu i wodnych oraz zabezpieczenie folią urządzeń, okien i mebli jest dla ww. prac zbyteczne. Dlatego wycena kosztów naprawy pozwanej na kwotę 3335,67 zł wynikała z zaspokojenia zadania inwestora co do podwyższenia tulei ochronnej, co nie wynikało z zawartej pomiędzy stronami umowy.

Tym samym Sąd uznał, iż roszczenie powódki podlegało uwzględnieniu co do kwoty 50801,76 zł, mając na uwadze, że zgodnie z opinią biegłego sądowego koszt usunięcia wady polegającej na braku uszczelniania tulei masą przeciwogniową przechodzących przez strop kuchni (której brak powodował m.in. zalewanie pomieszczeń poniżej) wynosił 1109,19 zł (51.910,95 – 1109,19 zł =50801,76 zł). Powódka wykazała swoje roszczenie, poparte materiałem dowodowym, które jest również spójne z tezami postawionymi przez biegłego sądowego w opinii. Pozwana nie wykazała innych wad wykonanych robót, ani które wadliwie wykonanych robót nie zostały odebrane przez inwestora. Jednakże Sąd uznał - w ślad za biegłym sądowym - na zasadność wadliwego wykonawstwa powódki w zakresie braku uszczelnienia tulei masą przeciwogniową H., której brak powodował zalewanie pomieszczenia poniżej kuchni. Wskazać również należy na rażącą dysproporcję między kosztem usunięcia powstałej usterki, a kwotą kary umownej jaką pozwana naliczyła powódce, niezależnie od ograniczeń łącznej wysokości kar przewidzianych umową stron.

Odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od należności głównej przyznano na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Zaznaczyć przy tym należy, iż powódka wniosła o zasądzenie odsetek od dnia upływu terminu płatności określonego w fakturze VAT, którą – jak wskazano wyżej pozwana zaakceptowała, w związku z czym Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Dlatego orzeczono, jak w pkt. I sentencji wyroku, a dalej idące powództwo sąd oddalił (pkt II).

W punkcie III sentencji wyroku rozstrzygnięto o kosztach procesu na podstawie art. 100 k.p.c. stosunkowo je rozdzielając. Sad ustalił, iż powódka wygrała sprawę w 98 %, pozwana zaś utrzymała się z obroną w 2 %. Na koszty powódki złożyły się: kwota 2596 zł tytułem opłaty od pozwu (649 + 1947 zł), kwota 102 zł tytułem opłat skarbowych od złożonych dokumentów pełnomocnictw (6 x 17 zł), kwota 7200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed sądem rejonowym (zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku w brzmieniu przed 27 października 2016 roku), kwota 2596 zł tytułem opłaty od apelacji, kwota 3600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym przed sądem okręgowym (zgodnie z § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku w brzmieniu przed 27 października 2016 roku), kwota 27 zł tytułem opłaty kancelaryjnej oraz kwota 3687,18 zł tytułem wydatków na wynagrodzenie biegłego sądowego i kosztów stawiennictwa świadka, poniesionych z uiszczonej przez powódkę zaliczki w kwocie 4000 zł. Łącznie powódka poniosła koszty procesu w kwocie 19.808,18 zł, a 98% tej sumy wynosi w zaokrągleniu 19.412,00 zł.

Na koszty pozwanej złożyły się: 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, kwota 7200 zł tytułem wynagrodzenia radcy prawnego w postępowaniu przed sądem rejonowym, kwota 40 zł tytułem wniosku o zabezpieczenie dowodu, kwota 2382,17 zł tytułem wydatku na wynagrodzenie biegłego sądowego, kwota 3600 zł tytułem wynagrodzenia radcy prawnego w postępowaniu apelacyjnym przed sądem okręgowym, kwota 20 zł tytułem opłaty kancelaryjnej, kwota 200 zł od 2 wniosków o uzasadnienie orzeczenia (2 x 100 zł) oraz kwota 3687,18 zł tytułem wydatków na wynagrodzenie biegłego sądowego i kosztów stawiennictwa świadka, poniesionych z uiszczonej przez pozwaną zaliczki w kwocie 4000 zł. Łącznie pozwana poniosła koszty procesu w kwocie 17.146,35 zł, a 2% tej sumy wynosi w zaokrągleniu 343 zł.

Po wzajemnym skompensowaniu kosztów procesu stron w zakresie, w jakim traktowane są one jako wygrane (19.412 zł – 343 zł), różnica na dobro powódki wynosi 19.069 zł i taką też kwotę Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki (pkt III wyroku).

Dla porządku wskazać należy, że z uiszczonych zaliczek stron w kwotach po 4000 zł pokryto (po połowie): koszty stawiennictwa świadka (123,50 zł oraz 123,00 zł) oraz wynagrodzenie biegłego sądowego w postępowaniu przed sądem rejonowym ponownie rozpoznającym sprawę (4717,49 zł + 1796,00 zł + 617,37 zł). Łącznie wydatki te wyniosły 7374,36 zł, strony zostały obciążone nimi po połowie, co daje kwotę 3687,18 zł (7374,36 zł : 2= 3687,18 zł ). Dlatego przewodniczący zwrócił stronom niewykorzystane zaliczki w kwotach po 312,82 zł (4000 zł - 3687,18 zł =312,82 zł).

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji.

SSR Kalina Gomuła

Sygn. akt XI GC 1119/19

Zarządzenia:

1. (...)

2. (...)

3. (...)

(...)