Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Wiesław Kosowski

Sędziowie

SA Wojciech Kopczyński

SO del. Maciej Dutkowski (spr.)

Protokolant

Jolanta Stańczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 65/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

5

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z 6 lipca 2020 roku, sygn. akt II K 238/17

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Prokurator zarzucił wyrokowi rażącą niewspółmierność kar orzeczonych wobec M. C. w punktach 1-3, 5 i 6 wyroku oraz wobec M. F. w punktach 9, 13, 15 i 17 wyroku, a nadto niezasadne ustalenie, że czynu przypisanego mu w punkcie 8 M. F. dopuścił się w warunkach recydywy i rażącą niewspółmierność kary wymierzonej za to przestępstwo.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że zarzuty dotyczące kar orzeczonych za przestępstwa z pkt. 1 i 2 oraz 8 wyroku są bezzasadne, ponieważ oskarżeni nie dopuścili się czynów przypisanych im w tych punktach zaskarżonego wyroku, o czym będzie mowa szerzej przy ocenie stosownych zarzutów obrońców. Konsekwencją uniewinnienia M. F. od czynu z pkt. 8 była też bezzasadność zarzutu w zakresie błędnego ustalenia recydywy, choć bowiem faktem jest, że M. F. nie był uprzednio karany, to nieprzypisanie oskarżonemu w ogóle popełnienia przestępstwa czyni bezprzedmiotowym rozważania dotyczące działania w warunkach art. 64 kk. Omawiany zarzut nie był zasadny także w odniesieniu do pozostałych kwestionowanych kar. Chybiony jest argument wskazujący na okoliczność obciążającą w postaci działania w zorganizowanej grupie przestępczej, skoro oskarżeni zostali od tego czynu uniewinnieni w postępowaniu odwoławczym, o czym także będzie mowa przy ocenie stosownych zarzutów obrońców, natomiast z gruntu nietrafny jest argument odwołujący się do działania oskarżonych w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, ataku na publiczne zaufanie do dokumentów, prawo własności czy obowiązki podatkowe, jako okoliczności obciążających, skoro okoliczności te wynikają wprost ze znamion przypisanych oskarżonym czynów w pkt. 3, 5, 9, 13 i 15, a konsekwencją naruszania obowiązków podatkowych było skazanie oskarżonych za przestępstwa skarbowe. Kary - zarówno jednostkowe, jak i łączne - nie tylko nie były rażąco łagodne, ale nadto, o czym będzie mowa przy okazji oceny zarzutów apelacji obrońców, wymagały częściowego złagodzenia. Skarżący koncentrując się na okolicznościach związanych ze stopniem winy i stopniem społecznej szkodliwości czynów sam w istocie wybiórczo stosuje art. 53 kk, zupełnie pomijając pozostałe dyrektywy wymiaru kary, których waga jest dokładnie taka sama jak tych przez niego eksponowanych. Tymczasem przy wymiarze kary należało uwzględnić takie istotne okoliczności jak dotychczasowa niekaralność M. F.oraz długi czas, jaki upłynął od popełnienia przypisanych oskarżonym czynów, który w dacie orzekania w I instancji wynosił od 6 do 8 lat, a obecnie jest to już od 8 do 10 lat. Faktem jest też, że M. C. był uprzednio trzykrotnie karany, jednak skazanie za udział w zorganizowanej grupie przestępczej miało miejsce 16 lat temu, zaś wyrok z 14 stycznia 2019 roku dotyczy stosunkowo błahego i zupełnie innego rodzajowo przestępstwa niealimentacji, z kolei trzecie (drugie w kolejności) skazanie dotyczyło przestępstw podobnych do obecnie zarzucanych oskarżonemu, jednak już data wyroku wskazuje na to, że chodzi o czyny z podobnego okresu, jak te aktualnie będące przedmiotem osądu i wymierzono za nie oskarżonemu karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Fakty te należało przytoczyć, by wykazać, że choć M. C. jest osobą karaną, to jednak nie sposób twierdzić, by dla osiągnięcia wobec niego celów kary wymagał tak surowego potraktowania jak domaga się tego prokurator. Wręcz przeciwnie, kary orzeczone przez Sąd I instancji są wyważone i uwzględniają wszystkie dyrektywy ich wymiaru w sposób należyty, a z lektury uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Okręgowy miał na uwadze okoliczności podnoszone przez prokuratora. Już w tym miejscu należy zasygnalizować, że złagodzenie części z nich przez Sąd Odwoławczy wynika nie z ich nadmiernej surowości, ale ze zmiany wyroku poprzez wyeliminowanie okoliczności obciążającej w postaci działania w zorganizowanej grupie przestępczej czy zmiany kwalifikacji prawnej czynu. Także kary łączne orzeczono z uwzględnieniem wszystkich dyrektyw wymiaru kary, przede wszystkim zaś trzeba pamiętać, że w przypadku tych kar nie uwzględnia się już okoliczności związanych ze stopniem społecznej szkodliwości czynu czy stopniem jego zawinienia, co ma miejsce przy wymiarze kary za dane przestępstwo, a kluczową rolę odgrywają względy prewencyjne oraz związek między czynami. Także korekta tych kar wynikała więc ze zmian kar jednostkowych dokonanych przez Sąd Odwoławczy czy uniewinnienia od części czynów, a nie ze stwierdzenia okoliczności z art. 438 pkt 4 kpk.

Wniosek

O zmianę wyroku i orzeczenie surowszych kar jednostkowych za wskazane w zarzucie przestępstwa oraz zaostrzenie wymiaru kar łącznych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, także oparty na nim wniosek był niezasadny.

3.2.

Obrońca M. C. zarzucił obrazę art. 299 kk, polegającą na uznaniu oskarżonego za winnego tego czynu pomimo braku ustawowych znamion tego przestępstwa.

Drugi obrońca zarzucił obrazę art. 7 kpk poprzez dowolne przyjęcie, że M. F. działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej podejmował czynności mające na celu udaremnienie stwierdzenia przestępczego pochodzenia środków pieniężnych, ich wykrycia i zajęcia.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rację mają skarżący kwestionując przypisanie oskarżonemu omawianego przestępstwa, choć zarzut pierwszego obrońcy należy odczytywać raczej jako błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść. Jak słusznie ustalił Sąd Okręgowy proceder, który błędnie uznał za pranie brudnych pieniędzy polegał na tym, że M. F. - osobiście lub za pośrednictwem M. C. - przekazywał P. P. dane, jakie winny znaleźć się na tzw. pustej fakturze, następnie fakturę z tymi danymi wystawiał P. P., M. F. wykonywał przelew na rzecz P. P. stosownej kwoty ze wskazaniem właściwego numeru faktury, po czym P. P. przelaną kwotę wypłacał, zatrzymywał z tego 1/4 część należnego podatku VAT, a resztę pieniędzy i fakturę przekazywał bądź to M. C., który wówczas zatrzymywał kolejną 1/4 część należnego podatku VAT, a fakturę i resztę przekazywał M. F., bądź to bezpośrednio M. F. Procedura ta, zgodnie z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji, służyła do wyłudzenia nienależnego zwrotu podatku VAT. Opisany tu mechanizm w sposób jednoznaczny wskazuje, że czynności te nie mogą być uznane za realizujące znamiona przestępstwa z art. 299 kk.

Po pierwsze operacja ta służyła dopiero wyłudzeniu nienależnego zwrotu podatku VAT, a dokonywane przelewy miały uwiarygodnić faktury, chodziło więc o to, by w razie kontroli organu podatkowego nie zostały one zakwestionowane, skoro za fakturami stoją rzeczywiste pieniądze, czego dowodem miały być przelewy z rachunku zleceniodawcy na rzecz zleceniobiorcy, a więc by zapewnić sobie nienależny zwrot podatku.

Po drugie pieniądze uzyskane przez nienależny zwrot podatku VAT czy wskutek wyłudzenia dofinansowania od agencji rządowej nie były "brudne", o ile rzeczywiście Sąd I instancji nie ustalił, że pochodziły one z przestępstwa, a jest to tym bardziej wątpliwe, gdy zważyć, że operacja miała dopiero służyć do jego popełnienia, to nawet jeśli tak było, wskutek uzyskania ich w sposób oficjalny od szeroko rozumianych organów państwowych nie wymagały one "wyprania", wszak ich uzyskanie przez M. F. (a ściślej reprezentowany przez niego podmiot gospodarczy) nie było żadną tajemnicą, a pieniędzmi tymi oskarżony F. mógł jawnie obracać. Wreszcie po trzecie przypisując oskarżonym popełnienie tego przestępstwa Sąd Okręgowy nie dostrzegł oczywistego nonsensu w zarzutach oskarżenia w tym zakresie, przejawiającego się w tym, że to właśnie dopiero po owym rzekomym "wypraniu" pieniędzy wskazanych w zarzucie i przypisanym oskarżonym czynie, stawały się one "brudne". Jak już wyżej wskazano pieniądze wyłudzone z nienależnego zwrotu podatku VAT czy dofinansowania przez ARiMR stanowiły oficjalne świadczenia agencji rządowych na rzecz podmiotu gospodarczego reprezentowanego przez M. F. i nie wymagały jakichkolwiek operacji, by móc z nich jawnie korzystać, nie było też żadnego powodu, by je ukrywać, tymczasem z chwilą przelania ich na rachunek firmy P. P. i powrotu "pod stołem" (po wypłacie z bankomatu, bez jakiegokolwiek tytułu) do M. F., ten ostatni dysponował gotówką, której pochodzenia nie był w stanie wyjaśnić. Doprawdy trudno taką operację uznać za "pranie brudnych pieniędzy" i z pewnością nie taki był zamiar oskarżonych, co zresztą wprost wynika z uznanych za wiarygodne zeznań P. P., który wyjaśniając we własnej sprawie stwierdził "Te przelewy pieniężne były tylko po to, aby uwiarygodnić te "puste" faktury VAT" (k. 183).

Podsumowując, należy stwierdzić, że czyn oskarżonego (i pozostałych, którym przypisano współsprawstwo) nie realizował znamion czynu zabronionego, oskarżeni swoim zamiarem nie obejmowali bowiem ani ukrycia przestępnego pochodzenia środków pieniężnych, ani samych środków, którymi przed dokonaniem operacji wskazanych w przypisanym im czynie mogli swobodnie i oficjalnie dysponować, a których źródła pochodzenia dopiero wskutek operacji zarzuconej jako pranie brudnych pieniędzy nie byli w stanie wyjaśnić. W związku z powyższym także czynność sprawcza przyjęta w przypisanym oskarżonym czynie nie realizowała znamion czynu zabronionego z art. 299 kk, a wobec braku jakichkolwiek przekonujących argumentów przeciwko zacytowanemu wyżej stanowisku P. P. należało przyjąć, że wyłącznym celem dokonywanych przez M. F. przelewów pieniężnych na rzecz (...) sp. z o.o. było uwiarygodnienie faktur VAT, za pomocą których wyłudzano zwrot tego podatku.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 299 kk, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec trafności zarzutu, za trafny należało uznać oparty na nim wniosek pierwotny, brak znamion czynu zabronionego skutkować musiał uniewinnieniem zgodnie z art. 414§1 kpk w zw. z art. 17§1 pkt 2 kpk.

3.3.

Obrońca M. C. zarzucił wyrokowi obrazę art. 271 kk, polegającą na przyjęciu, że udział oskarżonego w przestępstwie poświadczenia nieprawdy wyczerpywał znamiona tego czynu zabronionego, a nadto na uznaniu, że oskarżony dopuścił się tego czynu, choć nie jest on ani funkcjonariuszem publicznym, ani inną osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Omawiane zarzuty ignorują fakt, że oskarżonemu przypisano popełnienie przestępstwa w warunkach współsprawstwa, a także regulację z art. 21§2 kk. Z istoty współsprawstwa wynika, że nie każdy współsprawca musi osobiście realizować wszystkie znamiona czynu zabronionego, co więcej działania niektórych współsprawców same w sobie w ogóle nie muszą ich realizować, ważne jest, by udział ten miał znaczenie dla realizacji znamion czynu zabronionego przez wszystkich współsprawców, a każdy z nich musi obejmować swoim zamiarem popełnienie przestępstwa. Taka sytuacja niewątpliwie miała miejsce w przypadku M. C., skoro wiedział on, jaki jest cel procederu, sam miał z tego tytułu zysk, a przy tym jego zachowanie było istotne dla realizacji znamion czynu zabronionego przez pozostałych współsprawców. Z kolei odnosząc się do zarzutu braku posiadania cechy indywidualizującej, wymaganej dla bytu przestępstwa z art. 271 kk należy przypomnieć, że zgodnie z art. 21§2 kk jeżeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociażby tylko na wyższą karalność, stanowi znamię czynu zabronionego, współdziałający podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten czyn zabroniony, gdy o tej okoliczności wiedział, chociażby go nie dotyczyła. Przepis ten rzecz jasna ma zastosowanie w niniejszej sprawie, M. C. wiedział, że P. P. był osobą uprawnioną do wystawiania faktur w imieniu reprezentowanego przez siebie podmiotu gospodarczego, a co za tym idzie, jako współsprawca, także odpowiada za popełnione przez niego przestępstwo indywidualne.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 271 kk, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, za niezasadny uznano oparty na nim wniosek.

3.4.

Obrońca M. C. zarzucił obrazę art. 7 kpk w zw. z art. 424§1 pkt 1 kpk, polegającą na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że M. F. M. C. i P. P. stworzyli grupę przestępczą, w ramach której popełniali przestępstwa oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający ustaleniu, że oskarżony od 22 kwietnia 2013 roku do 7 lipca 2014 roku brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie wdając się w teorię relacji zarzutów z art. 438 pkt 2 i 3 kpk, należy stwierdzić, że słusznie skarżący kwestionuje ustalenie stworzenia, a w konsekwencji i udziału przez oskarżonych w zorganizowanej grupie przestępczej. Odnosząc się do tego zarzutu należy stwierdzić, że w orzecznictwie od pewnego czasu zarysowuje się liberalizacja wykładni pojęcia zorganizowanej grupy przestępczej, co z uwagi na dynamikę rozwoju przestępczości co do zasady zasługuje na aprobatę, a z racji funkcjonowania na gruncie ustawy karnej także pojęcia związku mającego na celu popełnienie przestępstwa, oczywiste jest, że wymagany dla jej bytu stopień organizacji grupy przestępczej nie jest bardzo wysoki. Niemniej z uwagi na znamię "zorganizowanej" grupy przestępczej wciąż konieczny jest taki stopień jej organizacji, który daleko i wyraźnie wykracza poza strukturę współsprawstwa, zwłaszcza że odpowiedzialność karna grozi już za sam udział w grupie, a nie tylko za popełnienie przestępstwa w jej ramach. Sąd Apelacyjny podziela więc stanowisko Sądu Apelacyjnego w Krakowie, wyrażone w postanowieniu z 27 lutego 2020 roku, sygn. akt II AKz 54/19, który uznał, że "Dla przyjęcia przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. konieczny jest pewien stopień zorganizowania, powiązań hierarchicznych, których rodzaj może być różny, ale zawsze należy do nich wyodrębnienie ośrodka decyzyjnego, powiązań między jej członkami oraz form nadających grupie elementy trwałości." i akceptuje ten nurt orzecznictwa, jako jedyny spełniający podstawową zasadę prawa karnego, jaką jest nullum crimen sine lege. Dodać do tego wypada zastrzeżenie, że w przypadku ciał spełniających minimum brzegowe trzech osób, by w ogóle można było mówić o grupie, wymogi dotyczące stopnia zorganizowania przekraczającego zwykłe współsprawstwo winny być badane ze szczególną ostrożnością z uwagi na bardzo cienką linię dzielącą te formy przestępczego współdziałania.

Przenosząc te wywody na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że w istocie żaden dowód, w tym materiały niejawne, nie wskazuje, by oskarżonych łączyło coś więcej niż zwykłe współsprawstwo. Nie sposób w realiach sprawy wyodrębnić jakiegokolwiek stopnia zorganizowania przestępstwa wskazującego na powiązania hierarchiczne, ośrodek decyzyjny czy trwałość owej rzekomej grupy. Wręcz przeciwnie, współpraca polegająca na wystawianiu tzw. pustych faktur nawiązana została na zasadzie koleżeńskiej, w układzie dającym wszystkim trzem oskarżonym podobne korzyści i ograniczała się do jednego rodzaju działalności. Okoliczności tej nie zmienia w najmniejszym stopniu uprzednie prawomocne skazanie P. P. za przestępstwo z art. 258§1 kk, ponieważ po pierwsze świadek ten przyznając się do tego czynu w swojej sprawie nie musiał mieć świadomości elementów wymaganych dla realizacji znamion czynu zabronionego z art. 258 kk, a przyznawał się do zachowań, które za taki udział uznano, po drugie zaś jest rzeczą oczywistą, że oskarżeni chcący skorzystać z dobrodziejstwa art. 387§1 kpk niejednokrotnie godzą się na przypisanie im czynów, których de facto nie popełnili, jeżeli uznają, że całokształt poniesionej przez nich odpowiedzialności karnej jest dla nich korzystny, a pryncypialne stanowisko w kwestii winy za pojedyncze przestępstwa wiąże się z ryzykiem orzeczenia surowszego niż to, które może zapaść w trybie konsensualnym. Dużo ważniejsze jest więc to, co faktycznie mówił P. P. w swych depozycjach na temat współpracy z M. C. i M. F., a z jego zeznań i wyjaśnień wynika, że nawiązał ją na zasadzie dobrowolności, a zakończył kiedy pojawiły się naciski na niego, dotyczące rozszerzenia działalności przestępczej (zob. k. 183 u dołu). Z relacji tego świadka nie wynika też, by jego wspólne z M. C. i M. F.przedsięwzięcie odznaczało się jakimkolwiek wyższym niż zwykłe porozumienie przestępcze stopniem organizacji. Sąd Apelacyjny stanowczo odrzuca taką wykładnię art. 258 kk, która pozwala na przypisanie stypizowanego w nim przestępstwa ilekroć tylko przestępcze porozumienie zawiera co najmniej trzy osoby, pomija ona bowiem znamię "zorganizowania", przez co jest sprzecza z art. 1§1 kk oraz nie uwzględnia innych form przestępczego współdziałania obowiązujących na gruncie ustawy karnej, w tym w szczególności współsprawstwa.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 258 kk, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec trafności zarzutu, za trafny należało uznać oparty na nim wniosek pierwotny, brak znamion czynu zabronionego skutkować musiał uniewinnieniem zgodnie z art. 414§1 kpk w zw. z art. 17§1 pkt 2 kpk.

3.5.

Obrońca M. C. zarzucił obrazę art. 7 kpk w zw. z art. 424§1 pkt 1 kpk, polegającą na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że środki pieniężne w kwocie 353 442,43 zł pochodziły z przestępstwa oraz braku wskazania, jaka część tych środków miała pochodzić z wyłudzenia nienależnego podatku VAT, a jaka z wyłudzenia dofinansowania ARiMR.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na uwzględnienie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 299 kk i uniewinnienie oskarżonego od tego czynu, rozpoznanie tego zarzutu było bezprzedmiotowe.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.6.

Obrońca M. C. zarzucił obrazę art. 7 kpk w zw. z art. 424§1 pkt 1 kpk, polegającą na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów przez dowolne przyjęcie, że oskarżony przekazując M. F.faktury wystawione przez (...) obejmował swoim zamiarem oraz działał w celu przedłożenia tych faktur w celu obniżenia należnego podatku VAT.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z zeznań (wyjaśnień) P. P. wprost wynika, że to M. C. poznał świadka z M. F., a wcześniej pytał go o możliwość wystawiania tzw. faktur kosztowych, nadto M. C. był obecny podczas rozmowy P. P. z M. F., w trakcie której omawiano warunki współpracy oraz sam realizował swoje zadania wynikające z porozumienia, miał więc pełną świadomość charakteru współpracy i jej celu (zob. np. k. 38v., 140 i n.). W związku z powyższym należy przypomnieć, że „zarzut błędu dowolności jest tylko wtedy słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, przy czym dla swej skuteczności wymaga on od apelującego wykazania, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego a nie tylko ograniczenia się do własnej oceny tego materiału” (wyrok SA w Poznaniu z 2 czerwca 2021 roku, sygn. akt II AKa 44/21, wytłuszczenie SA). W świetle zaprezentowanego tu stanowiska omawiany zarzut ma charakter typowo polemiczny i opiera się wyłącznie o własną, odmienną od dokonanej przez Sąd Okręgowy, ocenę dowodów, bez wykazania, że rozumowanie Sądu I instancji było błędne.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 271 kk oraz przypisanego mu przestępstwa skarbowego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, nietrafny był oparty na nim wniosek.

3.7.

Obrońca M. C. zarzucił obrazę art. 7 kpk, polegającą na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów przez dowolne przyjęcie, że oskarżony dopuścił się przestępstwa fałszowania dokumentów wymienionych w pkt. 3 wyroku, a jego udział w tym przestępstwie miał polegać na przekazywaniu P. P. danych niezbędnych do wystawienia faktury

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

O zasadności przypisania M. C. odpowiedzialności za przestępstwo z art. 271§3 kk była już mowa w sekcji 3.3 i 3.6, w tym miejscu dodać jedynie wypada, że po pierwsze nieprawdą jest zawarte w apelacji twierdzenie, iż z zeznań P. P. wynika, że dane do wystawienie faktury VAT otrzymywał on wyłącznie bezpośrednio od M. F.ponieważ podczas przesłuchania z 13 lutego 2015 roku świadek ten wprost zeznał: "Odnośnie faktur dogadaliśmy się tak, że mailem będzie przychodziła treść faktur i kwota, a po wypisaniu ich ja będę je przekazywał C., albo to właśnie C. będzie mi przywoził na kartce, jaka ma być treść usługi i wartość" (k. 38v., wytłuszczenie SA), w dalszej części współpracy miał już kontakt tylko z C. (k. 39), czy "(...) C. powiedział, że ja będę wystawiał fikcyjne faktury VAT o treści, jaką on mi poda (...)" (k. 183). Już z przytoczonych wyżej fragmentów zeznań/wyjaśnień P. P. wynika niezasadność podniesionego zarzutu, godzi się jednak raz jeszcze przypomnieć, że M. C. przypisano współsprawstwo w popełnieniu przestępstwa z art. 271§3 kk, co oznacza, że odpowiada on za wszystkie zachowania podjęte w ramach zawartego porozumienia.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 271 kk, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, nietrafny był też oparty na nim wniosek.

3.8.

Obrońca M. C. zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający ustaleniu, że oskarżony 17 kwietnia 2014 roku biorąc udział w pozorowanym zatrzymaniu A. L. działał z zamiarem dokonania oszustwa na szkodę E. F.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom obrońcy zebrane w sprawie dowody dają podstawy do przypisania oskarżonemu przestępstwa oszustwa. Zarówno z wyjaśnień A. L., M. G., jak i samego oskarżonego C. wprost wynika, że miał on pełną świadomość, iż uczestniczy w oszustwie. Abstrahując od tego, że już samo upozorowanie zatrzymania A. L. oraz udawanie przez oskarżonego, że przyjmuje od niego jakieś pieniądze wskazują na działanie w celu wprowadzenia E. F. w błąd, świadomość M. C., że F. ma być oszukany na kwotę 50 000 euro (oskarżony nie wiedział, że faktyczna kwota wynosi 95 000 euro, co trafnie zostało uwzględnione przez Sąd I instancji) potwierdzają wspomniane wyżej osoby. I tak A. L. po wcześniejszym napomknieniu, że chodziło o 50 000 euro wyjaśnił np. "ja razem z K. i C. podjęliśmy decyzję, że oszukujemy pana F." (k. 655), M. G. potwierdził oszustwo E. F. na kwotę 50 000 euro wspólnie z M. C., opowiadając o szczegółach tego czynu (np. k. 689), przede wszystkim jednak sam M. C. przyznał, że miał świadomość, iż chodzi o oszustwo na kwotę 50 000 euro wyjaśniając 26 listopada 2015 roku następująco: "Potem A. z Niemcem odjechali. A. ciągle dzwonił co ma zrobić, bo nie ma papierosów, a nie chce oddawać pieniędzy, była mowa o kwocie 50 000 euro. A. mi mówił, że tamten tyle razy go wystawił, że teraz on go wystawi" (k. 566). Oceniając omawiany obecnie zarzut należy przypomnieć, że „zarzut oparty na przyczynie odwoławczej wymienionej w art. 438 pkt 3 k.p.k. winien być podniesiony wówczas, gdy błędne ustalenia faktyczne stanowią pierwotną przyczynę uchybienia, tj. wtedy, gdy co do danego uchybienia apelujący nie kwestionuje sposobu procedowania, w szczególności sposobu gromadzenia dowodów i ich oceny. Chodzi zatem o sytuację, w której w oparciu o prawidłowo przeprowadzone oraz trafnie ocenione dowody - też co do wiarygodności - sąd czyni ustalenia faktyczne, które z dowodów tych nie wynikają (błąd dowolności) albo gdy w oparciu o tak przeprowadzone i ocenione dowody nie poczynił ustaleń faktycznych, które z nich wynikały i miały znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (błąd braku).” (wyrok SA w Poznaniu z 23 czerwca 2021 roku, sygn. akt II AKa 62/21). Także w orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, że „podniesienie zarzutu opisanego w art. 438 pkt 3 k.p.k. w zasadzie zastrzeżone jest do takich przypadków, kiedy materiał dowodowy został poprawnie skompletowany i oceniony, a pomimo tego poczynione ustalenia faktyczne nie odpowiadają wnioskom wynikającym z tychże dowodów.” (wyrok SN z 9 września 2021 roku, sygn. akt V KK 341/20). Przenosząc te wywody na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że skarżący nie wykazał, by z dowodów wskazanych w pisemnych motywach rozstrzygnięcia Sądu I instancji nie wynikało sprawstwo M. C. przypisanego mu w punkcie 5 wyroku czynu, a przedstawiona w apelacji argumentacja stanowi wyłącznie polemikę z prawidłowymi ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez Sąd Okręgowy. Sąd ma nie tylko prawo, ale i obowiązek dokonywać ustaleń faktycznych na podstawie swobodnie ocenionych dowodów, a ponieważ Sąd I instancji tym wymogom sprostał, wskazując przy tym, w jakiej części i dlaczego za wiarygodne ocenił dowody wskazane w podstawie faktycznej rozstrzygnięcia z pkt. 5 oraz jakim i dlaczego wiarygodności odmówił i ocena ta nie budzi wątpliwości z punktu widzenia art. 7 kpk, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia omawianego tu zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynu na szkodę E. F., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, nietrafny był też oparty na nim wniosek.

3.9.

Obrońca M. F.zarzucił wyrokowi obrazę art. 60§3 kk, art. 60§2 kk, art. 53 kk, art. 64§1 kk w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. 8 i art. 258 kk oraz art. 7 kpk poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i błędne uznanie, że mimo ujawnienia przez M. F. w innej sprawie nowych, istotnych okoliczności nieznanych dotąd organom ścigania, zeznania oskarżonego w innej sprawie nie miały znaczenia dla postawienia zarzutów osobom, których dotyczy postępowanie prowadzone w Prokuraturze Krajowej.

Także drugi obrońca oskarżonego zarzucił wyrokowi obrazę art. 64§1 kk oraz art. 60§2 i 3 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oczywiście bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 60§3 kk, albowiem wobec oskarżonego nie zachodzą przesłanki do jego zastosowania. Należy podkreślić, że omawiana podstawa obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary zachodzi pod warunkiem popełnienia przestępstwa wspólnie i w porozumieniu "z innymi osobami", a więc co najmniej dwiema innymi osobami, co nie miało miejsca w przypadku przestępstw, do których popełnienia ostatecznie przyznał się oskarżony. Z kolei w zakresie pozostałych czynów przypisanych oskarżonemuM. F.przyjmował koniunkturalną postawę, dawkował informacje, a podczas jednego z przesłuchań - wycofując swoje wcześniejsze depozycje - wprost stwierdził, że się przyznał, bo nie chciał by zastosowano wobec niego tymczasowe aresztowanie, oskarżony zmieniał więc swoje stanowisko, a ostatecznie nie przyznał się do popełnienia zarzuconych mu czynów, które miały być popełnione wspólnie i w porozumieniu. W orzecznictwie słusznie przyjmuje się, że "Regulacja zawarta w art. 60 § 3 k.k. przewiduje kwalifikowane warunki dla jej zastosowania. Nie spełnia tego warunku złożenie wyjaśnień, choćby obszernych, które nawet w znacznej części stanowią podstawę ustaleń faktycznych, gdy wyjaśnienia te nie w całości są prawdziwe, a także gdy wiedza, jaką posiada oskarżony jest udostępniana organom ścigania w zależności od zmieniającej się jego sytuacji procesowej." (postanowienie SN z 15 października 2020 roku, sygn. akt II KK 290/20) oraz, że "Wyjaśnienia oskarżonego, by mogły stanowić podstawę do zastosowania nadzwyczajnej instytucji przewidzianej w art. 60 § 3 k.k., muszą być szczere i pełne, stwarzając jednoznaczne przekonanie o zerwaniu lojalności pomiędzy sprawcami określonego przestępstwa, muszą przedstawiać istotne okoliczności zdarzenia bez ukrywania lub pomniejszania roli własnej lub innego sprawcy." (postanowienie SN z 21 maja 2020 roku, sygn. akt IV KK 642/19). Postawa procesowa oskarżonego opisana wyżej charakteryzowała się więc właśnie tymi elementami, które w orzecznictwie trafnie uznano za wykluczające zastosowanie art. 60§3 kk, z kolei złożenie wyjaśnień w innej sprawie może być podstawą zastosowania instytucji z art. 60§4 kk, tu jednak wymagany jest stosowny wniosek prokuratora, którego ten nie złożył.

Oczywistym nieporozumieniem jest natomiast zarzut obrazy art. 60§2 kk czy art. 53 kk. Ten pierwszy przewiduje fakultatywne zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary, a więc pozostawia decyzję w tej kwestii do uznania sądu i jego niezastosowanie nigdy nie może stanowić obrazy prawa materialnego, zaś istnienie wskazanych w nim okoliczności przy braku decyzji sądu o skorzystaniu z nadzwyczajnego złagodzenia kary może co najwyżej stanowić podstawę zarzutu rażącej niewspółmierności kary. Podobnie rzecz się ma z obrazą art. 53 kk, który nie może być podstawą zarzutu obrazy prawa materialnego, jako że stanowi jedynie dyrektywę dla sądu. Niewłaściwe wyważenie okoliczności wskazanych w art. 53 kk może więc być podstawą zarzutu rażącej niewspółmierności kary.

Zarzut obrazy art. 64§1 kk w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. 8 byłby trafny, gdyby nie zachodziły podstawy do uniewinnienia oskarżonego od popełnienia tego czynu, jednak okoliczności omówione w stosunku do M. C. w sekcji 3.2 zachowują swą aktualność także w stosunku doM. F. skoro zaś jego czyn nie wyczerpał znamion tego czynu zabronionego, to bezprzedmiotowe są rozważania w kwestii recydywy.

Wreszcie niezasadny jest zarzut obrazy art. 258 kk, co z kolei wynika z utrwalonego poglądu, że o naruszeniu prawa materialnego można mówić dopiero po prawidłowym ustaleniu stanu faktycznego w oparciu o prawidłowo zastosowane przepisy prawa procesowego, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie.

Także na nieporozumieniu oparty jest zarzut naruszenia art. 7 kpk wskazany wyżej, który z uwagi na jego związek z zarzutem naruszenia art. 60§3 kk należało omówić w tym miejscu. Jak już wyżej wskazano art. 60§3 kk dotyczy tej samej sprawy, w której oskarżony podjął współpracę z organami procesowymi i wyjaśniono już dlaczego w niniejszej sprawie nie zostały spełnione przesłanki jego zastosowania, natomiast współpraca oskarżonego z organami ścigania w innej sprawie może skutkować nadzwyczajnym złagodzeniem kary czy nawet warunkowym jej zawieszeniem w sprawie własnej (a więc teoretycznie tej) wyłącznie na wniosek prokuratora, którego ten w niniejszej sprawie nie złożył.

Wniosek

o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 258 kk i art. 299 kk, wyeliminowanie przepisu art. 64§1 kk z kwalifikacji prawnej czynu z art. 299 kk, oraz nadzwyczajne złagodzenie kar za przestępstwa, do których oskarżony się przyznał, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wprawdzie omówione zarzuty były w całości bezzasadne, jednak z uwagi na okoliczności wskazane już w sekcjach 3.2 i 3.4 w zakresie dotyczącym M. C., zasadne było uniewinnienie także M. F. od czynów z art. 258 kk i z art. 299 kk. Niezrozumiałe było natomiast i błędne postulowanie przez obrońcę wyeliminowania z kwalifikacji prawnej prania brudnych pieniędzy przepisu o recydywie, skoro w związku z innym zarzutem domagał się on uniewinnienia oskarżonego od tego czynu.

3.10.

Obrońca M. F.zarzucił naruszenie art. 7 kpk, polegające na przekroczeniu zasad swobodnej oceny dowodów i błędne uznanie, że oskarżony poprzez przekazanie danych do wystawienia faktur VAT wypełnił znamiona czynu stypizowanego w art. 271 kk pomimo, że jego dane nie widniały na fakturach VAT, które sąd meriti określił jako fikcyjne i nie był osobą uprawnioną do ich wystawienia oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu stypizowanego w art. 271§3 kk, podczas gdy M. F. nie był wystawcą fikcyjnych faktur VAT, a bez jego udziału wystawienie faktur nadal byłoby realne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oceniając te zarzuty należy w zasadzie odesłać do rozważań na temat współsprawstwa i art. 21§2 kk zawartych w sekcji 3.3, które w pełni zachowują aktualność w odniesieniu do M. F.. W tym miejscu dodać jedynie wypada, że rola M. F.w popełnieniu tego przestępstwa była kluczowa, to on bowiem wskazywał rodzaj usługi i jej wartość, jakie mają być wpisane na fakturach, a następnie dokonywał przelewu na ich pokrycie. Choć więc sam nie realizował znamion czynu zabronionego, do przestępstwa tego w ogóle by nie doszło bez jego udziału, zaś mając świadomość, że P. P. jest osobą uprawnioną do wystawiania faktur i działając wspólnie i w porozumieniu z nim, na podstawie art. 21§2 kk także odpowiada za dokonane przez tego ostatniego przestępstwo poświadczenia nieprawdy.

Wniosek

o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 271 kk, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, nietrafny był także oparty na nim wniosek.

3.11.

Obrońca M. F.zarzucił obrazę art. 7 kpk, polegającą na przyjęciu, że M. F., M. C. i P. P. działali w ramach grupy przestępczej, w której każdy miał przypisaną i ugruntowaną rolę, M. F. określał czynności, jakie mieli wykonywać poszczególni członkowie grupy, a P. P. i M. C. tylko akceptowali te ustalenia oraz, że M. F. kierował grupą przestępczą.

Taki sam zarzut podniósł drugi obrońca oskarżonego, nie kwestionując jedynie kierowniczej roli M. F.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Omawiane zarzuty o tyle nie są zasadne, że M. F.nie przypisano w I instancji przestępstwa z art. 258§3 kk, tylko z art. 258§1 kk, nietrafne są zatem wywody dotyczące rzekomego przypisania oskarżonemu kierowania wspomnianą grupą. Rację mają natomiast skarżący w pozostałym zakresie, tj. kwestionującym w ogóle ustalenie istnienia owej grupy, o czym szeroko była mowa w sekcji 3.4, w której wyjaśniono, że przestępcze współdziałanie P. P., M. C. iM. F. nie wykroczyło poza formę współsprawstwa.

Wniosek

o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 258 kk, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec zasadności zarzutu w jego zasadniczej kwestii istnienia zorganizowanej grupy przestępczej z udziałem M. F.zasadny był pierwotny wniosek o uniewinnienie oskarżonego w tym zakresie.

3.12.

Obrońca M. F. zarzucił obrazę art. 7 kpk poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i błędne uznanie, że faktury VAT przedłożone wraz z wnioskami do ARiMR odzwierciedlały nierzeczywiste transakcje gospodarcze, podczas gdy z zeznań świadka L. G. wynika jednoznacznie, że "w tym przypadku wszystko się zgadzało", ponieważ "pracownicy agencji jadą na miejsce inwestycji i sprawdzają wykonaną inwestycję", a nadto obrońca podniósł tożsamy z nim zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Omawiane zarzuty są oczywiście bezzasadne. Raz jeszcze przypomnieć trzeba, o czym już wspomniano w sekcji 3.6, że dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 7 kpk należy wskazać, jakich konkretnych uchybień dopuścił się Sąd I instancji przy ocenie dowodu, a nie wystarczy przedstawienie własnej, odmiennej jego oceny, z kolei zarzut oparty na przyczynie odwoławczej wymienionej w art. 438 pkt 3 k.p.k. winien być podniesiony wówczas, gdy błędne ustalenia faktyczne stanowią pierwotną przyczynę uchybienia. Tymczasem omawiane zarzuty, niesłusznie podniesione jednocześnie, stanowią gołosłowną i wyjętą z kontekstu polemikę z prawidłową oceną dowodów dokonaną w omawianym zakresie przez Sąd Okręgowy. O ile faktem jest, że wspomniany przez skarżącego świadek L. G. zeznał na rozprawie 4 lutego 2019 roku, że po sprawdzeniu wykonania inwestycji wszystko się zgadzało, o tyle apelujący zdaje się zapominać, że stwierdzenie to dotyczy samego faktu wykonania inwestycji, co przecież nie było kwestionowane, a nie tego, kto ją rzeczywiście wykonał, o czym świadek nie miał żadnej wiedzy. Co więcej, na tej samej rozprawie świadek powiedział, że Agencja nie bada czy wystawca faktury korzysta z pomocy podwykonawców, Agencja nie miała podstaw do sprawdzania faktur i wreszcie, że Agencja przeprowadza kontrolę po zakończeniu inwestycji, a nie w jej trakcie (k. 2788v.). Tymczasem sam oskarżony przyznał, że faktury wystawiane przez P. P. w imieniu (...) na rzecz wskazywanego przez M. F.podmiotu były fikcyjne (zob. np. k. 237, 1244v.), a P. P. zaprzeczył, by wykonywał jakiekolwiek prace na rzecz oskarżonego lub wskazanych przez niego firm, zaś skarżący nawet nie podjął próby podważenia tych depozycji.

Wniosek

o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od czynów z pkt. 13, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, nietrafny był także oparty na nim wniosek.

3.13.

Obrońca M. F.zarzucił obrazę art. 410 kpk poprzez pominięcie dowodu z oględzin dokumentów postępowania prowadzonego w Prokuraturze Krajowej pod sygn. akt Ds. 25.2017 i oparcie się na niejasnym piśmie Prokuratury Krajowej w celu ustalenia czy zachodzą przesłanki z art. 60§3 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Także ten zarzut okazał się zupełnie bezzasadny. Sąd Apelacyjny wspominał już wcześniej, że art. 60§3 kk dotyczy postawy procesowej oskarżonego w tej samej sprawie, w której występuje jako oskarżony, w związku z czym relewantne dla ustalenia przesłanek jego zastosowania są wyłącznie wyjaśnienia złożone w sprawie niniejszej, a tych oczywiście brak, o czym była już mowa w sekcji 3.9. Z kolei okoliczności podnoszone przez obrońcę mogłyby mieć znaczenie, gdyby prokurator złożył wniosek o zastosowanie instytucji z art. 60§4 kk, jednak prokurator wniosku takiego nie złożył, co wyklucza zastosowanie tego przepisu.

Wniosek

o zmianę wyroku poprzez nadzwyczajne złagodzenie kar za przestępstwa, do których oskarżony się przyznał, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, nietrafny był także oparty na nim wniosek.

3.14.

ObrońcaM. F. zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść poprzez uznanie, że oskarżony od 22 kwietnia 2013 roku do 7 lipca 2014 roku brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej oraz wyczerpał znamiona czynu zabronionego z art. 299§1 i 5 kk.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

O zasadności tego zarzutu była już mowa w sekcjach 3.2 i 3.4 w odniesieniu do M. C.. Podniesione tam argumenty zachowują pełną aktualność także wobec M. F. i dlatego z powodów tam wskazanych omawiane obecnie zarzuty także uznano za trafne.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynów z art. 258 kk i art. 299 kk, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec trafności zarzutu, zasadny był oparty na nim wniosek pierwotny.

3.15.

Obrońca M. F. zarzucił rażącą niewspółmierność kary, polegającą na niezastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary z art. 60§3 kk, względnie z art. 60§2 kk oraz zmarginalizowaniu przez Sąd meriti okoliczności łagodzących, polegających na przyznaniu się oskarżonego do popełnienia czynów z pkt. XI-XV aktu oskarżenia oraz dotychczasowej niekaralności oskarżonego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

O zasadniczej trafności represji karnej także wobec M. F. była już mowa w sekcji 3.1, gdzie wyjaśniono też, że korekta orzeczonych kar jednostkowych i kar łącznych wynikała nie tyle z ich rażącej niewspółmierności (a więc nadmiernej surowości lub łagodności), co z faktu częściowego uniewinnienia oskarżonego w postępowaniu odwoławczym (wpływ na kary łączne) oraz usunięcia z opisów czynów przypisanych znamienia działania w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, a więc jednej z okoliczności obciążających lub zmiany kwalifikacji prawnej (wpływ na kary jednostkowe, a w konsekwencji także na kary łączne). Nie sposób jednak twierdzić, że kary orzeczone wobec oskarżonego, z zastrzeżeniem orzeczenia o środku karnym w pkt. 28, były rażąco surowe, o braku podstaw do zastosowania wobec niego art. 60§3 kk była już mowa w sekcji 3.9, w tym miejscu należy się więc odnieść do niezastosowania przez Sąd Okręgowy art. 60§2 kk oraz rzekomego nieuwzględnienia uprzedniej niekaralności oskarżonego i jego częściowego przyznania się do winy. Lektura uzasadnienia wyroku Sądu I instancji nie pozostawia żadnych wątpliwości, że Sąd ten orzekając w zakresie kar wziął pod uwagę zarówno częściowe przyznanie się oskarżonego do winy, jak i jego uprzednią niekaralność jako okoliczności łagodzące. W sprawie nie zachodziły też żadne podstawy do sięgnięcia po nadzwyczajne złagodzenie kary zważywszy na liczbę popełnionych przez oskarżonego przestępstw, ich społeczną szkodliwość, w tym wyrządzoną szkodę oraz wspomnianą już w sekcji 3.9 koniunkturalną postawę procesową oskarżonego, należy też podnieść, że wszystkie kary orzeczone wobec M. F. zbliżone były do minimum ustawowego, uwzględniały wszystkie dyrektywy z art. 53 kk, a w szczególności nie przekraczały stopnia winy oskarżonego. Kary łączne orzeczone zostały na zasadzie asperacji, uwzględniając zarówno okoliczności wskazujące na związek między przestępstwami (bliskość czasowa, częściowo atak na takie same dobra), jak i jego brak (częściowo atak na różne dobra, związek czasowy nie pozwalający na przyjęcie, że oskarżony w ogóle nie miał możliwości przemyślenia swojego działania, długotrwałość popełnienia przestępstwa), a także względy prewencyjne.

Trafny natomiast był zarzut w zakresie orzeczenia o środku karnym z pkt. 28 zaskarżonego wyroku. Zgodnie z art. 41§2 kk sąd może orzec zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem takiej działalności, jeżeli dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Nie sposób podzielić argumentacji Sądu Okręgowego, że dalsze prowadzenie wspomnianej działalności przez oskarżonego zagraża istotnym dobrom chronionym prawem i to w stopniu wymagającym orzeczenia zakazu jej prowadzenia. Przestępcza działalność oskarżonego polegała głównie na fałszowaniu dokumentacji i uzyskiwaniu nienależnych korzyści, co nie tylko może mieć miejsce w każdej innej działalności, a nawet poza nią, ale przede wszystkim nie zagrażało w żadnym stopniu środowisku wodnemu, prace dofinansowane przez ARiMR zostały wykonane prawidłowo, a oskarżony od wielu lat prowadził działalność w omawianym zakresie i nigdy nie stworzył dla tego środowiska żadnego zagrożenia. Środek karny zakazu prowadzenia działalności gospodarczej w gospodarce rynkowej winien być orzekany ze szczególną ostrożnością i nieprzypadkowo ustawodawca nie przewidział w art. 41§2 kk analogicznej do przewidzianej w art. 41§1 kk przesłanki nadużycia stanowiska lub zawodu i ograniczył możliwość jego orzeczenia wyłącznie do przesłanki zagrożenia istotnym dobrom chronionym prawem, także przecież przewidzianej w przypadku zakazu zajmowania stanowiska lub wykonywania zawodu. Sąd Apelacyjny nie dostrzega żadnego zagrożenia ze strony oskarżonego dla szeroko rozumianego środowiska wodnego, w tym chowu i hodowli ryb, a przypisane oskarżonemu przestępstwa są na tyle pospolite, że nie sposób twierdzić, iż wcześniej niekarany oskarżony stwarza takie zagrożenie dla obrotu prawnego, że konieczne jest orzeczenie wobec niego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.

Szerzej o karach orzeczonych wobec M. F.będzie jeszcze mowa przy okazji omówienia rozstrzygnięcia Sądu Odwoławczego.

Wniosek

o zmianę wyroku i zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary za przestępstwa, do których oskarżony się przyznał, ewentualnie o wymierzenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat i uchylenie orzeczenia o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie chowu i hodowli ryb oraz pozostałych organizmów wodnych w wodach śródlądowych

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na zasadniczą niezasadność zarzutu, nietrafny w zasadniczej swej części był także oparty na nim wniosek. Sąd podzielił natomiast wniosek o uchylenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej z powodów wyżej przedstawionych, a złagodzenie kar wynikało z okoliczności przedstawionych wyżej.

3.16.

Drugi obrońcaM. F. zarzucił obrazę art. 7 kpk, polegającą na dowolnym przyjęciu, że oskarżony brał udział w wystawieniu wymienionych w pkt. 9 i 11 wyroku faktur poświadczających nieprawdę poprzez dostarczenie P. P. i K. J. danych niezbędnych do wystawienia faktur w imieniu (...) i(...), a także zarzut błędu w ustaleniach faktycznych w tym zakresie, wskazując na indywidualny charakter przestępstwa z art. 271§3 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jak już wcześniej wspomniano sam fakt przedstawienia alternatywnej oceny dowodów nie jest wystarczający dla skutecznego postawienia zarzutu naruszenia art. 7 kpk, tymczasem do tego właśnie omawiany zarzut się sprowadza. Okoliczności kwestionowane przez obrońcę zostały potwierdzone w zeznaniach i wyjaśnieniach P. P. oraz K. J., którzy szczegółowo opisali okoliczności, w jakich do tego dochodziło, a Sąd Okręgowy przekonująco wyjaśnił dlaczego tym depozycjom dał wiarę i oparł się na nich ferując wyrok w omawianym zakresie. Uzasadnienie apelacji w omawianym zakresie oraz połączony z zarzutem naruszenia prawa procesowego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych prowadzi jednak do wniosku, że jej autor w istocie kwestionuje nie tyle ocenę dowodów dokonaną przez Sąd I instancji, co ustalenie, iżM. F.swoim zachowaniem wyczerpał znamię indywidualizujące "innej osoby uprawnionej" do wystawienia dokumentu w postaci faktury VAT. Raz jeszcze trzeba więc przypomnieć, że oskarżonemu przypisano popełnienie tych przestępstw wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, a w związku z tym odpowiedzialność M. F. za przestępstwo z art. 271§3 kk wynika z art. 21§2 kk, o czym była już mowa w sekcjach 3.10 i 3.3 i w związku z tym należy odesłać do zawartych tam zapatrywań prawnych na temat współsprawstwa oraz art. 21§2 kk.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynów z pkt. 9 i 11 wyroku (z treści uzasadnienia apelacji można wnosić, że chodzi też prawdopodobnie o pkt 12 wyroku z uwagi na tożsamą argumentację), ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutów, bezzasadny był także oparty na nich wniosek.

3.17.

Drugi obrońca zarzucił obrazę art. 7 kpk, polegającą na dowolnym przyjęciu, że M. F.przedłożył wobec dysponenta środków publicznych poświadczające nieprawdę faktury VAT, podczas gdy okoliczności te nie zostały w sposób niewątpliwy potwierdzone zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na sposób postawienia tego zarzutu oraz brak jakiejkolwiek argumentacji na jego temat w uzasadnieniu apelacji, trudno ustalić, którego czynu przypisanego oskarżonemu on dotyczy, niemniej z uwagi na treść wyroku Sądu I instancji Sąd Apelacyjny uznał, że chodzi o przestępstwa przypisane w pkt. 13 wyroku. Zarzut ten jest bezzasadny, ponieważ - co wyjaśniono już chociażby w sekcji 3.16 - faktury wystawiane przez P. P. w imieniu (...) sp. z o.o. były fakturami pustymi, a więc dokumentującymi niezaistniałe zdarzenia gospodarcze, czyli poświadczającymi nieprawdę. Nie budzi też wątpliwości, że zostały one dołączone do wniosku o dofinansowanie dla należącej do oskarżonego firmy (...), co wynika z dokumentacji ARiMR oraz zeznań A. K., zaś sam oskarżony nigdy nie kwestionował złożenia owych wniosków (zob. k. 1218v.).

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynów przypisanych mu w pkt. 13, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na bezzasadność zarzutu, nietrafny był także oparty na nim wniosek.

3.18.

Drugi obrońca zarzucił wyrokowi obrazę art. 7 kpk, polegającą na bezpodstawnej odmowie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego w części dotyczącej nieistnienia grupy przestępczej, faktycznie wykonanych prac przez (...) oraz rzetelności faktur, mimo że korespondują one z pozostałym materiałem dowodowym, nadto zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżony oraz P. P. i M. C. tworzyli grupę przestępczą, w ramach której działał oskarżony.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut był zasadny w odniesieniu do błędnego ustalenia istnienia grupy przestępczej, o czym była już wielokrotnie mowa wyżej i co w gruncie rzeczy wynikało także z wyjaśnień P. P. (zob. sekcja 3.2). W pozostałym zakresie natomiast stanowił on wyłącznie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji, co więcej skarżący powołując się na ogólnie wskazany "pozostały materiał dowodowy" nie wskazuje, jakie to inne dowody miałyby przemawiać za forsowaną przez niego tezą, co nie dziwi, gdy zważyć, że takich brak. Jest natomiast dokładnie odwrotnie, nie tylko bowiem P. P. zaprzeczył, że (...) wykonywał jakiekolwiek prace na rzecz oskarżonego czy jego firmy, ale także oskarżony potwierdził, że faktury wystawione przez P. P. były puste (k. 237). Sąd Apelacyjny w zakresie rzetelności faktur i zakresu prac rzekomo wykonanych przez (...) podziela ocenę wiarygodności zeznań P. P. i wyjaśnień oskarżonego dokonaną przez Sąd Okręgowy i przyjmuje ją za swoją, nie ma więc potrzeby powielać tu zawartej w uzasadnieniu wyroku I instancji argumentacji, dodać jedynie wypada, że zmienne stanowisko procesowe oskarżonego, wręcz wspomniany już wyżej koniunkturalizm, którego zresztą nie krył sam oskarżony, przekonują, że to właśnie wyjaśnienia M. F. należało odrzucić w przypadku ich sprzeczności z zeznaniami świadków czy wyjaśnieniami współoskarżonych.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynów przypisanych mu w pkt. 7, 9, 10 i 13, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutów co do pkt. 9, 10 i 13, niezasadny był także oparty na nich wniosek, natomiast z uwagi na zasadność zarzutu w odniesieniu do skazania za przestępstwo z pkt. 7 wyroku, wniosek o uniewinnienie został uwzględniony.

3.19.

Drugi obrońca zarzucił obrazę art. 410 kpk, polegającą na pominięciu przy dokonywaniu ustaleń faktycznych uprzedniej karalności P. P. oraz faktu posiadania zobowiązania pieniężnego tego świadka względem oskarżonego, które zdaniem skarżącego miały znaczenie dla motywacji świadka w fałszywym obciążaniu oskarżonego, nadto zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mający wpływ na jego treść, polegający na niezasadnym oparciu wyroku skazującego o zeznania/wyjaśnienia P. P. i K. J., podczas gdy prawidłowa ich ocena winna prowadzić Sąd do wniosku o ich nieprawdziwości z uwagi na ich niekompletność, niespójność i nielogiczność oraz własny interes procesowy tych osób.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut w zakresie naruszenia art. 410 kpk w gruncie rzeczy był powieleniem zarzutu omówionego wyżej, sprowadza się on bowiem w istocie do kwestionowania oceny zeznań P. P. i wyjaśnień oskarżonego, w związku z czym podtrzymując uwagi zawarte w sekcji 3.18 należy stwierdzić, że uprzednia karalność świadka nie ma żadnego znaczenia dla oceny jego wiarygodności w konkretnej sprawie, każdorazowo obowiązują bowiem reguły z art. 7 i art. 8§1 kpk, a oceny dowodów dokonuje się przede wszystkim przez pryzmat ich treści, zasad wynikających z art. 7 kpk oraz relacji do innych dowodów. W niniejszej sprawie postawa procesowa P. P., w przeciwieństwie do postawy oskarżonego, była konsekwentna, a opisane przez niego zdarzenia potwierdził w części swych wyjaśnień sam oskarżony. Dodać wypada, że P. P. nie był jedyną osobą, która twierdziła, że dostarczała oskarżonemu tzw. pustych faktur, podobną relację przedstawił przecież K. J., z kolei zobowiązanie pieniężne P. P. wobec oskarżonego jest między stronami przedmiotem sporu i nie może być traktowane ani jako udowodnione, ani jako powód rzekomego fałszywego obciążania oskarżonego przez świadka, nie ma ono bowiem żadnego związku ze sprawą ani wpływu na odpowiedzialność karną w niniejszej sprawie. Wreszcie należy podkreślić, że P. P. poddał się karze w trybie art. 387§1 kpk, w związku z czym nie sposób twierdzić, że chciał umniejszyć swoją odpowiedzialność karną, zwłaszcza że w ramach zawartego porozumienia przystał na skazanie go za pranie brudnych pieniędzy oraz udział w zorganizowanej grupie przestępczej.

Podnoszone zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych są w gruncie rzeczy próbą podważenia oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji i de facto sprowadzają się do naruszenia art. 7 kpk w omawianym zakresie. Tak podniesiony zarzut nie mógł być skuteczny, do wzruszenia oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji nie wystarcza bowiem przedstawienie własnej, odmiennej oceny, ale konieczne jest wykazanie błędu w rozumowaniu sądu i to takiego, który wskazywałby na naruszenie kryteriów oceny dowodów zawartych w art. 7 kpk. Tymczasem skarżący nie oferuje nic ponad własną ocenę kwestionowanych dowodów, przeciwstawiając im wersję podawaną przez oskarżonego. I choć faktem jest, że K. J. wycofał się z części swoich wyjaśnień podczas konfrontacji z R. P., to tłumaczył to pomyłką, konsekwentnie natomiast potwierdzał rolę oskarżonego we wspólnym przestępstwie. Dodać wypada, że zupełnie nielogiczna jest argumentacja, iż ten współoskarżony kierował się własnym interesem procesowym, kiedy obciążał M. F., trudno bowiem dostrzec, jaki interes miałby on w przyznawaniu, że wystawiał dla oskarżonego tzw. puste faktury, skoro sam M. F.twierdził, że odzwierciadlały one rzeczywiste zdarzenia gospodarcze. Ocena wszystkich zakwestionowanych tu dowodów dokonana przez Sąd I instancji mieści się w granicach zakreślonych przez art. 7 kpk, a przez to pozostaje pod jego ochroną i nie może być wzruszona gołosłownym przeciwstawieniem jej wersji oskarżonego, trafnie zakwestionowanej przez Sąd Okręgowy.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynów przypisanych mu w pkt. 7-13, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie od czynów z pkt. 7 i 8 był zasadny z przyczyn wskazanych w sekcji 3.2, 3.4 i 3.14, natomiast z uwagi na bezzasadność zarzutów, w pozostałym zakresie był on niezasadny.

3.20.

Drugi obrońcaM. F. zarzucił obrazę art. 6 kpk i art. 85§1 kpk, polegającą na naruszeniu prawa oskarżonego do obrony poprzez dopuszczenie do reprezentowania w toku postępowania przez adw. G. C. zarówno oskarżonego M. F., jak i M. C., chociaż ich interesy są sprzeczne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

O tym czy interesy oskarżonych są sprzeczne decyduje nie tylko treść stawianych im zarzutów, ale także przyjęta przez nich linia obrony, sprzeczność interesów należy bowiem oceniać in concreto, przyznającemu się przecież do winy w całej rozciągłości oskarżonemu nie szkodzi współoskarżony potwierdzający jego sprawstwo, podobnie jak nieprzyznającemu się oskarżonemu nie szkodzi współoskarżony zaprzeczający udziałowi tegoż. Ponieważ wspomniany zarzut postawił obrońca M. F. należało rozważyć czy w niniejszej sprawie to jego prawo do obrony doznało uszczerbku.

Faktem jest, że w początkowej fazie postępowania przygotowawczego M. F. reprezentowany był przez adw. G. C., który do końca procesu był obrońcą M. C., natomiast w postępowaniu sądowym adw. G. C. nie reprezentował już M. F. Okoliczność ta nie była podnoszona ani przez żadnego z oskarżonych, ani przez żadnego z obrońców, choć w razie stwierdzenia kolizji interesów obowiązkiem adw. G. C. było wypowiedzenie pełnomocnictwa obu oskarżonym (§46 Kodeksu Etyki Adwokackiej). Podniesiony dopiero na etapie postępowania apelacyjnego zarzut naruszenia art. 6 kpk w zw. z art. 85§1 kpk, zwłaszcza w kontekście §§ 43 i 44 Kodeksu Etyki Adwokackiej należy więc ocenić krytycznie, choć oczywiście nie zwalnia to Sądu Apelacyjnego od jego rozpoznania. W związku z powyższym należy przede wszystkim stwierdzić, że zarówno M. C., jak i M. F. stali pod zarzutem popełnienia kilku przestępstw wspólnie i w porozumieniu, z czego nie wynika jeszcze sprzeczność interesów, obaj oskarżeni mogą przecież prezentować jednolitą linię obrony, albo nawet różną, ale nie obciążać się wzajemnie. Ponieważ zdaniem skarżącego to prawo do obrony M. F. miało doznać uszczerbku, istotne dla ustalenia czy tak rzeczywiście było jest to, jaka jest treść wyjaśnień M. C., czy w jakikolwiek sposób obciążył on M. F.w części, w jakiej ten negował swoją winę. Analiza tych depozycji prowadzi do wniosku, że M. C. na żadnym etapie postępowania nie obciążył M. F. oskarżony ten sam nie przyznał się do popełnienia stawianych mu zarzutów i nie potwierdził sprawstwa żadnego czynu przez M. F. a wspomniał jedynie o okolicznościach niekwestionowanych przez samegoM. F., takich jak znajomość z P. P. czy prowadzenie z nim interesów, bez podawania ich szczegółów, których jak twierdził, nie znał. Konsekwencją powyższych ustaleń musi być przyjęcie, że między stanowiskiem procesowym M. C. a interesami M. F.nie ma kolizji, która prowadziłaby do naruszenia prawa M. F. do obrony z tego powodu, że M. C. był reprezentowany przez adw. G. C., który na etapie śledztwa był także obrońcą oskarżonego F..

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek został wskazany jako alternatywny, jednak ogólny charakter zarzucanego naruszenia i jego potencjalny wpływ na całe postępowanie prowadzi do wniosku, że skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku w przypadku jego uwzględnienia, oczywiste jest bowiem, że naruszenie prawa do obrony nie może skutkować uniewinnieniem, a jedyną możliwą jego konsekwencją jest powtórzenie procesu z zapewnieniem tego prawa oskarżonemu. Stawiany zarzut nie potwierdził się jednak w postępowaniu odwoławczym, a w konsekwencji oparty na nim wniosek nie był zasadny.

3.21.

Drugi obrońca M. F. zarzucił obrazę art. 167 kpk w zw. z art. 170§3 kpk w zw. z art. 366§1 kpk, polegającą na zaniechaniu przeprowadzenia dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy Prokuratury Krajowej o sygn. PK VIII WZ Ds. 25.2017, mających kluczowe znaczenie dla zastosowania wobec oskarżonego instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60§2, 3 lub 4 kk oraz nierozpoznaniu wniosku o zwrócenie się do PK o nadesłanie tych akt celem przeprowadzenia ich oględzin.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesiony zarzut słusznie wskazuje na nierozpoznanie przez Sąd Okręgowy wspomnianego w nim wniosku dowodowego, niemniej uchybienie to nie miało żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, w związku z czym zarzut należało uznać za niezasadny. Wielokrotnie we wcześniejszych częściach uzasadnienia Sąd Apelacyjny wskazywał, że w niniejszej sprawie nie miał zastosowania art. 60§3 kk i to niezależnie od treści wyjaśnień czy zeznań złożonych przez M. F.w sprawie opisanej we wniosku. Nie mógł mieć także zastosowania art. 60§4 kk, ponieważ prokurator nie złożył stosownego wniosku, dodać zaś wypada, że decyzja w przedmiocie złożenia tego wniosku jest samodzielną decyzją prokuratora i ani Sąd, ani obrona nie ma wpływu na to, jakimi przesłankami prokurator kieruje się nie składając takiego wniosku. Sąd Apelacyjny stoi także na stanowisku, że brak jest podstaw do zastosowania wobecM. F. instytucji z art. 60§2 kk, nawet przyjmując, że oskarżony w sprawie Prokuratury Krajowej dostarczył wszystkich dowodów na popełnienie przez inne osoby ciężkich przestępstw. Przedmiotem osądu w niniejszej sprawie były konkretne zarzuty i abstrahując od tego, że zdaniem Sądu Apelacyjnego tylko art. 60§4 kk mógłby stanowić podstawę nadzwyczajnego złagodzenia kary z powodu ujawnienia i przedstawienia organom ścigania istotnych okoliczności dotyczących innego przestępstwa w innej sprawie, postawa procesowa M. F. w sprawie niniejszej, a także liczba i waga popełnionych przez niego przestępstw wykluczają przyjęcie, że kara w granicach ustawowego zagrożenia byłaby niewspółmiernie surowa, a wręcz przeciwnie oskarżony ten winien ponieść realne konsekwencje swoich czynów, tak finansowe, jak i w zakresie wolności osobistej, w związku z czym w sprawie nie zachodzą okoliczności z art. 60§2 kk.

Wniosek

o zmianę wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary z nadzwyczajnym złagodzeniem za czyny z pkt. 14 i 15 wyroku, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, niezasadny był oparty na nim wniosek.

3.22.

Drugi obrońca M. F. podniósł także zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mającego wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że oskarżony dopuścił się przestępstwa z art. 299 kk.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut zasadny z powodów wskazanych w sekcjach 3.2 i 3.14.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynu z art. 299 kk, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Pierwotny wniosek był zasadny z uwagi na zasadność zarzutu.

3.23.

Drugi obrońca zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu, że oskarżony dopuścił się czynów przypisanych mu w pkt. 13, podczas gdy dofinansowane prace zostały faktycznie wykonane, a tym samym nieuzasadnione jest twierdzenie o poświadczeniu nieprawdy co do okoliczności mających znaczenie prawne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Omawiany zarzut jest o tyle chybiony, że fakt wykonania dofinansowanych prac nie był nigdy kwestionowany, a problem dotyczy tego, iż w przedstawionych do rozliczenia dofinansowania fakturach zawarte były nieprawdziwe dane dotyczące wykonawcy i jego wynagrodzenia. Okoliczność, że kto inny wykonał owe prace nie ma z punktu widzenia zarzutu żadnego znaczenia, dla rozliczenia inwestycji oskarżony posłużył się bowiem fakturami poświadczającymi nieprawdę, co wprost wynika z depozycji P. P. oraz dokumentacji ARiMR.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonego od czynów przypisanych w pkt. 13, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu, niezasadny był także oparty na nim wniosek.

3.24.

Drugi obrońca zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu, że oskarżony popełnił czyn przypisany mu w pkt. 15b posługując się decyzją Starosty Powiatowego w M. z 17 listopada 1995 roku, nr (...), podczas gdy w aktach sprawy brak takiej decyzji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesiony zarzut był zasadny, a błąd w określeniu decyzji dostrzegł sam Sąd I instancji, co znalazło swój wyraz na stronie 69 uzasadnienia wyroku.

Wniosek

O nadzwyczajne złagodzenie kary za czyny przypisane w pkt. 15, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek apelacyjny nie uwzględnia treści podniesionego zarzutu, skutkiem pomyłki w opisie przerobionej decyzji winna być przecież korekta opisu czynu, wcześniej już wspomniano natomiast, że brak jest po stronie oskarżonego okoliczności uzasadniających nadzwyczajne złagodzenie kary. Nie ulega też wątpliwości, że w sprawie nie zachodziły żadne przesłanki wydania orzeczenia kasatoryjnego. Już w tym miejscu natomiast należy wskazać, że z uwagi na uwzględnienie zarzutów obrońcy W. F., na podstawie art. 435 kpk dokonano korekty orzeczenia w zakresie czynów przypisanych oskarżonemu w pkt. 15, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

3.25.

Drugi obrońca zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że stopień społecznej szkodliwości czynu posiadania jednej sztuki naboju był znaczny, podczas gdy w rzeczywistości stopień tej szkodliwości był znikomy.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rzeczywiście nie sposób zgodzić się z Sądem I instancji, że stopień społecznej szkodliwości omawianego czynu był znaczny, zwłaszcza że próżno w uzasadnieniu wyroku znaleźć argumentację przemawiającą za takim stanowiskiem. Nie oznacza to jednak, że czyn ten należało ocenić jako społecznie szkodliwy w stopniu znikomym. O stopniu społecznej szkodliwości decydują okoliczności wskazane w art. 115§2 kk. Z pewnością okoliczności popełnienia tego czynu, a więc posiadanie tylko jednej sztuki naboju przez jeden dzień (mimo błędnego wskazania w uzasadnieniu, że oskarżony od pewnego czasu posiadał nabój, w wyroku Sąd Okręgowy przyjął, że było to w dniu 2 września 2015 roku i to jest ustalenie wiążące) powodują obniżenie stopnia społecznej szkodliwości czynu, natomiast postać zamiaru (zamiar bezpośredni) oraz rodzaj i charakter naruszonego dobra przekonują o zwiększonym stopniu społecznej szkodliwości, czyn ten nie tylko godził w porządek publiczny, ale pośrednio także w bezpieczeństwo powszechne oraz zdrowie i życie ludzkie, istotą reglamentacji dostępu do broni i amunicji jest bowiem nie tylko kontrola państwa nad jej posiadaniem, ale także zapewnienie jej właściwego przechowywania i zabezpieczenie przed dostaniem się w niepowołane ręce. Nawet jeden nabój pozostawiony bez należytego zabezpieczenia może prowadzić do tragedii ludzkich, gdy zostanie znaleziony przez dziecko, czy osobę chorą psychicznie. Podsumowując, stopień społecznej szkodliwości tego czynu nie był znaczny, ale był umiarkowany, co uzasadniało wymierzenie za niego kary na poziomie minimum ustawowego zagrożenia, natomiast nie był znikomy.

Wniosek

o uchylenie wyroku w pkt. 16 i umorzenie postępowania na podstawie art. 17§1 pkt 3 kpk, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu co do znikomości stopnia społecznej szkodliwości czynu, niezasadny był także oparty na nim wniosek, zaś orzeczona kara nie wymagała korekty mimo błędnego ustalenia, że stopień ten był znaczny, ponieważ wymierzono ją na poziomie minimum ustawowego.

3.26.

Drugi obrońca M. F.zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że w przypadku oskarżonego zachodzą przesłanki do fakultatywnego orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wskazanej w pkt. 28 wyroku.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut zasadny z przyczyn wskazanych w sekcji 3.15.

Wniosek

o uchylenie orzeczonego środka karnego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec zasadności zarzutu, zasadny był oparty na nim wniosek.

3.27.

Drugi obrońca zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu jako dat czynów przypisanych w pkt. 14a i 14b oraz 15a i 15b okresów tam wskazanych, podczas gdy w akcie oskarżenia wskazano, że czyny te miały być popełnione w dniach 7 i 21 września 2012 roku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na zmianę kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. 15b i wynikającą stąd modyfikację jego opisu, z datą jego popełnienia włącznie, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia, rozważania w przedmiocie objętym zarzutem w odniesieniu do tego czynu są bezprzedmiotowe, natomiast nie ma racji skarżący kwestionując daty popełnienia czynów opisanych w pkt. 14a i b oraz 15a wyroku. Wbrew twierdzeniom obrońcy, daty tych czynów wynikają ze stosownych części uzasadnienia wyroku (odpowiednio s. 19, 20, 21 i 22 uzasadnienia) i zostały ustalone prawidłowo. Początkowe daty omawianych czynów odpowiadają dacie złożenia lub uzupełnienia wniosku o dofinansowanie, do którego po raz pierwszy dołączono przerobiony dokument, zaś daty końcowe odpowiadają datom podpisania umów o dofinansowanie.

Wniosek

O nadzwyczajne złagodzenie kary za czyny przypisane w pkt. 14 i 15, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Także ten wniosek apelacyjny nie uwzględnia treści podniesionego zarzutu, skutkiem błędu w dacie czynu (którego oczywiście nie było) winna być korekta opisu czynu, nie zachodziły też żadne przesłanki wydania orzeczenia kasatoryjnego. Wobec bezzasadności zarzutu jednak, za niezasadny należało uznać oparty na nim wniosek. Raz jeszcze należy jednak wskazać, że z uwagi na uwzględnienie zarzutów obrońcy W. F., na podstawie art. 435 kpk dokonano korekty orzeczenia w zakresie czynów przypisanych oskarżonemu w pkt. 15, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

3.28.

Obrońca W. F. zarzucił wyrokowi :

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że beneficjent nie posiadał aktualnego pozwolenia wodnoprawnego,

- mające wpływ na treść wyroku naruszenie art. 410 kpk i art. 7 kpk przez dokonanie wybiórczej analizy materiału dowodowego i ustalenie okoliczności faktycznych jedynie na podstawie części dowodów, z pominięciem kopii decyzji administracyjnej Starosty Powiatowego w M. z 13 września 2012 roku, (...), o udzieleniu (...) sp. z o.o. pozwolenia wodnoprawnego, dowodu w postaci pisma z 30 października 2012 roku, przy którym beneficjent złożył do akt postępowania o udzielenie dofinansowania w ramach wniosku nr (...) pozwolenie wodnoprawne nadane wspomnianą decyzją z 13 września 2012 roku, dowodu w postaci pisma z 30 października 2012 roku, przy którym beneficjent złożył do akt postępowania o udzielenie dofinansowania w ramach wniosku nr (...) pozwolenie wodnoprawne nadane wspomnianą decyzją z 13 września 2012 roku, co skutkowało przyjęciem, że beneficjent miał nie posiadać ważnego pozwolenia wodnoprawnego, a pracownicy ARiMR zawarli z beneficjentem umowy o dofinansowanie, działając w rzekomo błędnym przekonaniu, że beneficjent spełnia warunki dofinansowania, a także z pominięciem pisma (...) Oddziału Regionalnego ARiMR w G. z 30 stycznia 2020 roku oraz dokumentacji kontroli sposobu wykonywania przez beneficjenta umów o dofinansowanie, co skutkowało błędnym ustaleniem, że W. F. wyrządził ARiMR szkodę w wysokości 418 164 zł,

- mające wpływ na treść wyroku naruszenie art. 7 kpk poprzez dowolne uznanie za niewiarygodne wyjaśnień W. F. w zakresie, w jakim wyjaśnił on, że w 2012 roku uzyskał i posiadał aktualne i ważne pozwolenie wodnoprawne, które zostało złożone do wniosków o dofinansowanie, pomimo że prawdziwość tych wyjaśnień wynika ze wskazanych w apelacji dowodów, co miało skutkować nieprawidłowymi ustaleniami, że beneficjent nie spełniał warunków do uzyskania dofinansowania z powodu braku ważnego pozwolenia wodnoprawnego, w związku z brakiem tego pozwolenia M. F. i W. F. postanowili wykorzystać do uzyskania dofinansowania przerobioną decyzję , a ponadto w postępowaniu nie ujawniono okoliczności wskazujących na podejmowanie ustaleń, wspólnych decyzji i działań z M. F., W. F. wprowadził pracownika ARiMR w błąd co do spełniania przez beneficjenta warunków dofinansowania, a beneficjent nie spełniał warunków dofinansowania wobec faktu, że decyzja Starosty Powiatowego w M. z 25 maja 2001 roku o udzieleniu pozwolenia wodnoprawnego miała być ważna do 30 października 2012 roku (tak w apelacji, w rzeczywistości pozwolenie to zgodnie z ustaleniami Sądu I instancji miało być ważne do 30 czerwca 2011 roku), podczas gdy nigdy nie zapadła konstytutywna decyzja o wygaszeniu pozwolenia wodnoprawnego, wobec czego pozostawało ono w mocy i również na podstawie tego pozwolenia beneficjent spełniał warunki do udzielenia dofinansowania,

- mające wpływ na treść wyroku naruszenie art. 7 kpk poprzez nieprawidłową ocenę pozwolenia wodnoprawnego udzielonego decyzją Starosty Powiatowego w M. z 25 maja 2001 roku, (...),

- błędne ustalenie, że W. F. dołączył do wniosków o dofinansowanie decyzję Starosty Powiatowego w M. z 17 listopada 1995 roku,

- nieprawidłową ocenę zestawienia operacji płatniczych z 27 listopada 2012 roku poprzez przyjęcie, że dofinansowanie zostało wypłacone W. F., podczas gdy wypłacono je beneficjentowi, tj. (...) sp. z o.o.,

- naruszenie art. 424§1 kpk polegające na sprzeczności uzasadnienia z wyrokiem, w którym wskazano decyzję z 1995 roku i W. F. jako beneficjenta, podczas gdy w uzasadnieniu wskazano decyzję z 2001 roku i (...) sp. z o.o. jako beneficjenta

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rację ma skarżący kwestionując ustalenie braku ważnego pozwolenia wodnoprawnego w chwili zawierania umów o dofinansowanie przez W. F., ponieważ decyzja o udzieleniu tego pozwolenia została wydana 13 września 2012 roku i dołączona przez oskarżonego do obu wniosków o dofinansowanie 30 września 2012 roku, co jednoznacznie wynika z dokumentacji ARiMR oraz zeznań wskazanych w apelacji świadków. Z tego powodu trafne były więc zarzuty naruszenia art. 410 kpk i art. 7 kpk w zakresie dotyczącym pominięcia tych dowodów przy wyrokowaniu oraz błędnej oceny wyjaśnień W. F. w odniesieniu do posiadania przez niego w dacie podpisywania umów ważnego pozwolenia wodnoprawnego, jak również niesłusznego ustalenia, że pracownicy ARiMR zostali wprowadzeni w błąd co do faktu spełniania warunków do udzielenia beneficjentowi dofinansowania, albowiem w dacie zawarcia umów o dofinansowanie oskarżony posiadał ważne pozwolenie wodnoprawne i w konsekwencji spełniał te warunki. Bez znaczenia było natomiast pismo (...) Oddziału Regionalnego ARiMR w G. z 30 stycznia 2020 roku oraz dokumentacja kontroli sposobu wykonywania przez beneficjenta umów o dofinansowanie, abstrahując bowiem od tego, że dowody te nie przesądzają o braku niekorzystnego rozporządzenia mieniem w rozumieniu art. 286§1 kk, okoliczność ta okazała się bezprzedmiotowa, skoro na skutek uwzględnienia zarzutów związanych z błędnym ustaleniem braku ważnego pozwolenia wodnoprawnego w dacie zawierania umów, zmianie uległa kwalifikacja prawna czynu W. F., a przypisany mu ostatecznie czyn jest przestępstwem formalnym. Nie ma natomiast racji skarżący, że Sąd niesłusznie ustalił, iż M. i W. F. z powodu braku ważnego pozwolenia wodnoprawnego postanowili dokonać przerobienia decyzji z 25 maja 2001 roku, wprost przyznał się bowiem do tegoM. F. (k. 2378), a skoro wniosek dotyczył firmy (...) i złożył go W. F., to jasne jest, że M. F. dołączając do niego przerobioną decyzję, działał wspólnie i w porozumieniu z bratem w tym zakresie. Zupełnym nieporozumieniem jest argumentacja obrońcy, jakoby pozwolenie wodnoprawne z 25 maja 2001 roku z datą ważności do 30 czerwca 2011 roku miało być nadal ważne po tej dacie z powodu braku wydania konstytutywnej decyzji o jego wygaszeniu. Sąd Apelacyjny nie znajduje żadnych podstaw prawnych do takiego twierdzenia, a wręcz przeciwnie z art. 138 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne wynikało wprost, że organ administracyjny wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie pozwolenia wodnoprawnego, a utrwalone orzecznictwo sądów administracyjnych nie pozostawiało żadnych wątpliwości, że jest to decyzja deklaratoryjna (zob. np. wyrok NSA z 3 września 2015 roku, sygn. akt II OSK 51/14, w którym stwierdzono, że "Istnienie prawnej możliwości stwierdzenia wygaśnięcia pozwolenia wodnoprawnego, którego okres ważności już upłynął, ma charakter deklaratoryjny w zakresie stwierdzenia wygaśnięcia, brak wydania takiej decyzji nie jest jednak co do reguły przeszkodą w stwierdzeniu w postępowaniu o wymierzenie opłaty podwyższonej za korzystanie ze środowiska bez stosownego pozwolenia."). Także art. 135 pkt 1 cyt. ustawy stanowił, że pozwolenie wodnoprawne wygasa, jeżeli upłynął okres, na który było wydane, w związku z czym argumenty skarżącego mające dowodzić tezy przeciwnej zwyczajnie nie znajdują oparcia w ustawie, a beneficjent na podstawie pozwolenia wodnoprawnego z 25 maja 2001 roku, którego ważność upłynęła 30 czerwca 2011 roku nie mógł ubiegać się o dofinansowanie, co trafnie ustalił Sąd I instancji, ocena decyzji Starosty Powiatowego w M. z 25 maja 2001 roku, (...), dokonana przez Sąd Okręgowy była więc prawidłowa. Rację ma natomiast skarżący wskazując na błędne oznaczenie w wyroku omawianej decyzji jako pochodzącej z 17 listopada 1995 roku, co dostrzegł sam Sąd Okręgowy i dlatego błąd swój wyjaśnił w uzasadnieniu wyroku, niezrozumiałe jest więc w tym kontekście czynienie mu zarzutu obrazy art. 424§1 kpk. Bezprzedmiotowe są natomiast zarzuty wskazujące na błędne ustalenie, że kwota dofinansowania została wypłacona W. F., ponieważ na skutek uwzględnienia innych zarzutów Sąd Apelacyjny zmienił kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonemu i w jej wyniku element szkody czy niekorzystnego rozporządzenia mieniem nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Wniosek

o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Pomimo częściowej trafności zarzutów, brak było podstaw do uwzględnienia wniosków apelacyjnych, częściowe uwzględnienie zarzutów spowodowało bowiem dekompletację znamion czynu zabronionego z art. 286§1 kk wobec braku wprowadzenia pracowników ARiMR w błąd co do posiadania aktualnego pozwolenia wodnoprawnego, a tym samym spełniania warunków do udzielenia dofinansowania, jednak z powodu złożenia wraz z wnioskami o dofinansowanie przerobionego dokumentu, który oskarżeni sami przerobili, czyn ten wyczerpał znamiona art. 270§1 kk i art. 297§1 kk, o czym szerzej będzie mowa w dalszej części uzasadnienia. Nie zachodziły też żadne przesłanki wydania orzeczenia kasatoryjnego.

3.29.

Obrońca W. F. zarzucił wyrokowi obrazę art. 286§1 kk przez błędną jego wykładnię, polegającą na przyjęciu, że dokonane w niniejszej sprawie rozporządzenie mieniem było niekorzystne, podczas gdy środki zostały przez beneficjenta przyjęte na podstawie umowy i wykorzystał je zgodnie z umową, a udzielający dofinansowania nie miał żadnych zastrzeżeń do sposobu ich wykorzystania i nie żądał ich zwrotu oraz na przyjęciu, że znamię rozporządzenia mieniem rozciąga się na zawarcie umów z 30 października 2012 roku, podczas gdy miały one jedynie skutek zobowiązujący, a zgodnie z prawidłową wykładnią tego przepisu przez rozporządzenie mieniem rozumieć można jedynie wypłatę dofinansowania na podstawie tych umów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na zmianę kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu w związku z uwzględnieniem części zarzutów wskazanych w sekcji 3.28, rozpoznanie zarzutu obrazy art. 286 kk było bezprzedmiotowe.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Na podstawie art. 435 kpk Sąd dokonał zmiany kwalifikacji prawnej i opisu czynu przypisanego M. F. w pkt. 15b i orzeczono za niego nową karę, natomiast na podstawie art. 455 kpk poprawiono kwalifikację prawną czynów przypisanych M. F.w pkt. 13a i 13b.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Powody opisanych wyżej korekt wyjaśniono szerzej w sekcji 5.2.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok utrzymano w mocy w zakresie niewskazanym w sekcji 5.2.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku w omawianej części było nieuwzględnienie w tym zakresie zarzutów odwoławczych i niestwierdzenie okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a) uniewinnił oskarżonego M. C. od popełnienia czynów przypisanych mu w punktach 1 i 2,

b) w punkcie 3 wyeliminował z opisu czynu sformułowanie „przy czym czynu tego dopuścił się działając w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw”, a z kwalifikacji prawnej tego czynu i podstawy wymiaru kary wyeliminował art. 65§1 kk oraz złagodził wymierzone M. C. kary do 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 40 złotych,

c) w punkcie 4 wyeliminował z opisu czynu sformułowanie „przy czym czynu tego dokonał działając w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnienie przestępstwa skarbowego”, z kwalifikacji prawnej tego czynu wyeliminował art. 37§1 pkt 5 kks, a z podstawy wymiaru kary wyeliminował art. 38§1 pkt 2 kks oraz złagodził wymierzoną M. C. karę do 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 53,33 zł,

d) uchylił orzeczone wobec M. C. w punkcie 6 kary łączne oraz na podstawie art. 39§1 i 2 kks, art. 85§1 kk i art. 86§2 kk w zw. z art. 20§2 kks w miejsce kar pozbawienia wolności orzeczonych w punktach 3 i 5 oraz grzywien orzeczonych w punktach 3, 4 i 5 wymierzył temu oskarżonemu karę łączną 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz 120 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 53,33 zł,

e) uniewinnił oskarżonego M. F.od popełnienia czynów przypisanych mu w punktach 7 i 8,

f) w punkcie 9 wyeliminował z opisu czynu sformułowanie „przy czym czynu tego dopuścił się działając w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw”, a z kwalifikacji prawnej tego czynu i podstawy wymiaru kary wyeliminował art. 65§1 kk oraz złagodził wymierzone M. F. kary do 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 50 złotych,

g) w punkcie 10 wyeliminował z opisu czynu sformułowanie „realizując zachowania w ramach zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnienie przestępstwa skarbowego”, z kwalifikacji prawnej tego czynu wyeliminował art. 37§1 pkt 5 kks, a z podstawy wymiaru kary wyeliminował art. 38§1 pkt 2 kks oraz złagodził wymierzoną M. F. karę do 150 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 53,33 zł,

h) w punktach 13a i 13b wyeliminował z opisów czynów sformułowania „przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się działając w zorganizowanej grupie przestępczej”, a każdy z tych czynów zakwalifikował z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk i art. 297§1 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 4§1 kk w brzmieniu obowiązującym 30 czerwca 2015 roku oraz złagodził wymierzone M. F. kary do 2 lat pozbawienia wolności oraz 120 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 50 złotych,

i) w punkcie 15 wyeliminował z opisu czynów znamię działania w warunkach ciągu przestępstw i uchylił orzeczenie o jednej karze za przestępstwa przypisane M. F.w punktach 15a i 15b,

j) w punkcie 15a za przypisane tam przestępstwo na podstawie art. 294§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierzył M. F. karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności,

k) w punkcie 15b uznał M. F. za winnego tego, że 21 września 2012 roku, w G., wspólnie i w porozumieniu z W. F., w celu uzyskania dla (...) sp. z o.o. dofinansowania od dysponującej środkami publicznymi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, złożył dwa wnioski o takie dofinansowanie, w ramach których przedłożył uprzednio przerobioną przez siebie decyzję Starosty Powiatowego w M. z 25 maja 2001 roku, nr (...), tj. przestępstwa z art. 297§1 kk i art. 270§1 kk w zw. z art. 11§2 kk i za to na podstawie art. 297§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności,

l) uchylił orzeczone wobec M. F. w punkcie 17 kary łączne oraz na podstawie art. 39§1 i 2 kks, art. 85§1 kk i art. 86§2 kk w zw. z art. 20§2 kks w miejsce kar pozbawienia wolności orzeczonych w punktach 9 i od 11 do 16 oraz grzywien orzeczonych w punktach od 9 do 14 wymierzył temu oskarżonemu karę łączną 3 lat pozbawienia wolności i 250 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 53,33 zł,

m) w punkcie 18 uznał W. F. za winnego tego, że 21 września 2012 roku, w G., wspólnie i w porozumieniu z M. F. w celu uzyskania dla Gospodarstwa (...) sp. z o.o. dofinansowania od dysponującej środkami publicznymi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, złożył dwa wnioski o takie dofinansowanie, w ramach których przedłożył uprzednio przerobioną przez siebie decyzję Starosty Powiatowego w M. z 25 maja 2001 roku, nr (...), tj. przestępstwa z art. 297§1 kk i art. 270§1 kk w zw. z art. 11§2 kk i za to na podstawie art. 297§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności,

n) uchylił rozstrzygnięcie z punktu 19 i na podstawie art. 69§1 i 2 kk, art. 70§1 kk i art. 72§1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec W. F. kary pozbawienia wolności na okres próby 1 roku i zobowiązał oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby,

o) uchylił pkt 28,

p) uchylił rozstrzygnięcia z punktu 32 i na podstawie art. 63§1 kk na poczet orzeczonych kar łącznych pozbawienia wolności zaliczył:

- M. C. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 25 listopada 2015 roku godz. 13:25 do 27 listopada 2015 roku godz. 12:30,

- M. F.okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 2 września 2015 roku godz. 9:10 do 4 września 2015 roku i od 20 lipca 2016 roku godz. 8:05 do 22 lipca 2016 roku godz. 13:59.

Zwięźle o powodach zmiany

Powodem zmian wskazanych pod lit. a-c oraz e-h było uniewinnienie M. C. i M. F. od czynów z art. 258§1 kk oraz z art. 299§1 kk w zw. z art. 299§5 kk w wyniku uwzględnienia zarzutów wskazanych w sekcjach 3.2, 3.4, 3.11, 3.14, 3.18 i 3.22. Uniewinnienie od zarzutu z art. 258§1 kk oprócz samej zmiany w zakresie tego zarzutu miało dodatkowe znaczenie w postaci konieczności zmiany opisów czynów przypisanych w I instancji jako popełnionych w ramach zorganizowanej grupy przestępczej oraz kwalifikacji prawnej każdego z nich i podstawy wymiaru kar, jak również ich stosownego złagodzenia poprzez wymierzenie kar w granicach zwykłego zagrożenia i z pominięciem tej okoliczności obciążającej, przy czym w przypadku czynu, o którym mowa pod lit. h, na podstawie art. 455 kpk dodatkowo poprawiono kwalifikację prawną czynu poprzez wyeliminowanie z niego także art. 270§1 kk i art. 273 kk. Sąd Apelacyjny ma świadomość, że w doktrynie prezentowane są w tej kwestii różne poglądy, niemniej w orzecznictwie słusznie panuje stanowisko, że zakwalifikowanie czynu z art. 297§1 kk czyni zbędnym kwalifikację z art. 270§1 kk, jeżeli sprawca osobiście nie dopuścił się fałszerstwa przedkładanego dokumentu, a także zbędne jest kwalifikowanie tego czynu z art. 273 kk, jeżeli użycie dokumentu polega wyłącznie na jego przedłożeniu w warunkach, o jakich mowa w art. 297§1 kk. Należy podkreślić, że w opisach czynów z pkt. 13a i 13b nie przypisano oskarżonemu osobistego fałszerstwa dokumentów, w związku z czym, z uwagi na kierunek apelacji w tym zakresie, Sąd Apelacyjny nie może poczynić takiego ustalenia. Prezentowany tu pogląd prawny dotyczący braku podstaw do kumulatywnej kwalifikacji z art. 270, 273 i 297 kk wynika z faktu, że art. 297§1 kk penalizuje przedłożenie m.in. dokumentu podrobionego i poświadczającego nieprawdę, co jest niczym innym jak użyciem takiego dokumentu, a więc konsumuje art. 270§1 kk i art. 273 kk. Nietrafne są zaś poglądy wskazujące na konieczność kumulatywnej kwalifikacji z uwagi na potencjalną możliwość przypisania w przyszłości nowego przestępstwa przeciwko dokumentom w warunkach recydywy, art. 115§3 kk stanowi bowiem, że przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju, co wcale nie oznacza konieczności umieszczenia ich w tym samym rozdziale Kodeksu karnego, istotne jest bowiem czy chronią takie samo dobro prawne, nawet jeżeli jest to tylko dobro uboczne (por. postanowienie SN z 14 maja 2019 roku, sygn. akt IV KK 742/18, czy wyrok z 26 maja 2020 roku, sygn. akt IV KK 737/19), nie ulega zaś wątpliwości, że ubocznym dobrem prawnym chronionym przez art. 297§1 kk jest wiarygodność dokumentów, zaś głównym pewność obrotu gospodarczego, w tym prawnego, którą posługiwanie się wiarygodnymi dokumentami ma zapewniać.

Rozstrzygnięcia zawarte pod lit. i-k oraz m-n wynikają z uwzględnienia zarzutów wskazanych w sekcji 3.28, przy czym w przypadku M. F. korekta opisu czynu z pkt. 15b, jego kwalifikacji prawnej i wymiaru kary została dokonana na podstawie art. 435 kpk, albowiem przemawiają za tym dokładnie te same względy, które spowodowały zmianę czynu przypisanego W. F.. Odnosząc się zaś do samej zmiany należy stwierdzić, że wobec istnienia ważnego pozwolenia wodnoprawnego w dniu zawarcia umów o dofinansowanie przez W. F., tj. 30 października 2012 roku (chodzi o pozwolenie z 13 września 2012 roku, które oskarżony dołączył do wcześniej złożonych wniosków o dofinansowanie), nie może być mowy o wprowadzeniu pracowników ARiMR w błąd co do spełniania warunków uzyskania dofinansowania w tym zakresie, a więc nastąpiła dekompletacja znamion art. 286§1 kk, a w konsekwencji także art. 294§1 kk. Rzecz jednak w tym, że składając wnioski o dofinansowanie 21 września 2012 roku W. F. nie dysponował jeszcze fizycznie nowym pozwoleniem wodnoprawnym, choć takie zostało już wydane i dołączył wraz z bratem do dokumentacji ARiMR wygasłe pozwolenie, które M. F. w porozumieniu z W. F. przerobił, dokonując w nim zmiany w zakresie daty jego ważności. Popełnienie przestępstwa wspólnie i w porozumieniu oraz osobiste przerobienie dokumentu przez M. F. uzasadnia zakwalifikowanie tego czynu kumulatywnie z art. 297§1 kk i art. 270§1 kk wobec obu oskarżonych, każdy z nich obejmował bowiem wszystkie czynności swoim zamiarem, a z podziału ról wynikało jedynie, że to M. F. dokona fizycznego przerobienia dokumentu. Nie ulega wątpliwości, że czynu tego oskarżeni dopuścili się umyślnie, w zamiarze bezpośrednim kierunkowym w celu uzyskania dofinansowania (art. 115§4 kk stanowi, że korzyścią majątkową lub osobistą jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego), zaś ARiMR jest podmiotem dysponującym środkami publicznymi, z których owo dofinansowanie miało pochodzić. Uprzednie przerobienie decyzji o udzieleniu pozwolenia wodnoprawnego w celu użycia jej za autentyczną, a następnie przedłożenie wraz z dwoma wnioskami o dofinansowanie, wyczerpuje znamiona strony przedmiotowej czynu zabronionego z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk, przy czym z uwagi na jednoczesne złożenie wniosków w ramach tego samego zamiaru, czynności te stanowiły jeden czyn. Stopień społecznej szkodliwości tego czynu był wyższy niż znikomy z uwagi na okoliczności popełnienia tego czynu, a więc posłużenie się przerobionym dokumentem w dwóch postępowaniach administracyjnych, a także z uwagi na zamiar bezpośredni i jednoczesne naruszenie istotnych dóbr prawnych, jakimi są wiarygodność dokumentów i pewność obrotu gospodarczego. Jednocześnie jednak z uwagi na fakt, że w dacie czynu istniała już nowa decyzja o pozwoleniu wodnoprawnym, okoliczności tego czynu i motywacja oskarżonych (chęć uzyskania dofinansowania przy braku możliwości przedłożenia już istniejącej decyzji) przekonują, że stopień społecznej szkodliwości tego czynu nie był też wysoki, ale umiarkowany. Wobec braku jakichkolwiek okoliczności wyłączających lub ograniczających winę oskarżonych, czyn ten należało uznać także za zawiniony. W konsekwencji Sąd wymierzył oskarżonym za ten czyn kary po 5 miesięcy pozbawienia wolności, uwzględniając na ich korzyść ich dotychczasową niekaralność, umiarkowany stopień społecznej szkodliwości czynu, fakt, że w dacie czynu W. F. i tak uzyskał już ważne pozwolenie wodnoprawne, a na ich niekorzyść realizację znamion dwóch typów czynu zabronionego oraz złożenie dwóch wniosków o dofinansowanie, do których dołączono przerobiony dokument. Tak orzeczone kary uwzględniają wszystkie dyrektywy jej wymiaru, są sprawiedliwe, należycie realizują funkcje prewencji indywidualnej i generalnej, a przy tym nie przekraczają stopnia winy oskarżonych. Z uwagi na dotychczasową niekaralność W. F. i wymiar orzeczonej wobec niego kary Sąd warunkowo zawiesił jej wykonanie na okres próby 1 roku i zobowiązał oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby. Sąd uznał, że choć obecnie orzeczenie jednego z obowiązków jest obligatoryjne, jeżeli nie orzeka się środka karnego, to ustawa obowiązująca poprzednio nie była dla oskarżonego względniejsza. Wynika to z faktu, że obligatoryjność orzeczenia obowiązku w związku z warunkowym zawieszeniem wykonania kary obowiązuje od 1 lipca 2015 roku, tymczasem przed tą datą najkrótszy możliwy okres próby wynosił dwa lata, a obowiązek informowania sądu o przebiegu okresu próby też można było orzec. Dla oskarżonego korzystniejszy jest niewątpliwie roczny okres próby połączony ze stosunkowo mało uciążliwym obowiązkiem niż okres dwuletni, nawet bez tego obowiązku, bo krótsze jest zagrożenie zarządzeniem wykonania kary, a przede wszystkim szybciej może dojść do zatarcia skazania. Należy w tym miejscu dodać, że okres próby wyznaczono W. F. na rok, ponieważ nie był on dotąd karany, a od daty czynu do daty orzekania w II instancji minęło ponad 9 lat i nie popełnił on w tym czasie przestępstwa.

Konsekwencją omówionej właśnie zmiany wyroku Sądu Okręgowego jest różnica w kwalifikacji prawnej czynów przypisanych M. F.w pkt. 15a i b, co z uwagi na stosowanie przez Sąd I instancji do czynu z pkt. 15a ustawy obowiązującej 30 czerwca 2015 roku wykluczało możliwość przyjęcia, że czyny z pkt. 15a i 15b zostały popełnione w warunkach ciągu przestępstw. Dodać wypada, że z uwagi na różną podstawę wymiaru kary za czyny przypisane w tych punktach także obecnie, nie można by sięgnąć po instytucję z art. 91§1 kk. W efekcie konieczne okazało się wymierzenie kary za czyn z pkt. 15a, co Sąd Apelacyjny uczynił uwzględniając ustalony przez Sąd Okręgowy stopień społecznej szkodliwości tego czynu oraz potrzeby w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej. Orzeczona kara jest sprawiedliwa, na korzyść oskarżonego uwzględnia fakt, że od daty czynu minęło ponad 9 lat, a oskarżony pozostaje osobą niekaraną, kara ta z pewnością nie przekracza stopnia winy oskarżonego.

Rozstrzygnięcie wskazane pod lit. o jest wynikiem uwzględnienia zarzutów z sekcji 3.15 i 3.26.

Orzeczenia o karach łącznych zawarte pod lit. d oraz l były konsekwencją częściowego uniewinnienia M. C. i M. F. oraz częściowego złagodzenia kar jednostkowych. Nowe kary łączne orzeczono na zasadzie asperacji z uwagi na jednocześnie występujący związek między czynami przemawiający za absorpcją (bliskość czasowa, częściowe podobieństwo zaatakowanych dóbr, działanie w każdym przypadku w celu osiągnięcia korzyści majątkowej) oraz brak takiego związku, przemawiający za kumulacją (różnorodność przestępstw, godzenie w różne dobra chronione prawem), a także rozciągnięcie przestępstw w czasie, co stwarzało oskarżonym okazję do zrewidowania swojego postępowania oraz liczbę popełnionych przestępstw. Przede wszystkim zaś za takim rozstrzygnięciem przemawiały względy prewencyjne, orzeczenie kar łącznych na zasadzie kumulacji byłoby nadmierną represją z punktu widzenia racjonalizacji kary, potrzeb indywidualnoprewencyjnych, z kolei absorpcja byłaby nieuzasadnioną premią za popełnienie większej liczny przestępstw, demoralizowałaby samych oskarżonych, a społeczeństwo pozostawiała w przekonaniu o bezkarności sprawców i opłacalności popełnienia wielu przestępstw naraz.

Konsekwencją orzeczenia nowych kar łącznych była konieczność nowego zaliczenia na ich poczet okresu rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonych w sprawie.

Na koniec wypada jeszcze kilka uwag poświęcić wysokości stawki dziennej orzeczonych wobec M. C. i M. F. grzywien. Za przestępstwa powszechne stawki te ustalono dla oskarżonych odpowiednio na 40 i 50 zł z uwagi na ich sytuację materialną i możliwości zarobkowe. Zasadą jest przy tym, że w razie jednoczesnego orzekania kilku grzywien stawka dzienna powinna być ustalana na takim samym poziomie, co wynika z faktu, że w jednym momencie oskarżony może mieć tylko jedne możliwości zarobowe i jedną sytuację materialną. W niniejszej sprawie zasady tej nie dało się jednak dochować w całości, ponieważ najniższa możliwa do orzeczenia stawka dzienna za przestępstwo skarbowe wynosiła w dacie czynów 53,33 zł. Sąd Apelacyjny nie widzi podstaw, by dla zachowania wspomnianej zasady orzekać stawkę dzienną za przestępstwa powszechne powyżej możliwości oskarżonych, ustalonych na podstawie art. 33§3 kk, dlatego też nie było podstaw, by zawyżać ją w sposób pozwalający na jej zrównanie z tą przewidzianą za przestępstwo skarbowe. Z kolei ustalając wysokość stawki dziennej przy wymiarze kary łącznej grzywny, Sąd był zobligowany do przyjęcia stawki wynikającej z Kodeksu karnego skarbowego, albowiem zgodnie z art. 39§2 kks w razie skazania za zbiegające się przestępstwo skarbowe i przestępstwo określone w innej ustawie karnej, sąd wymierza karę łączną na zasadach określonych w Kodeksie karnym skarbowym.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Z uwagi na to, że apelacje obrońców nie zostały uwzględnione w całości, Sąd obciążył wydatkami postępowania odwoławczego oskarżonych w częściach równych w kwocie po 6,66 zł, wynikającej z podziału ryczałtu w kwocie 20 zł na 3. Z kolei z uwagi na zmiany rozstrzygnięcia o karach, na podstawie art. 10 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych Sąd zasądził od oskarżonych opłaty za obie instancje, stosując art. 6 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 5 i art. 3 ust. 1 tej ustawy wobec M. C. i M. F. oraz art. 2 ust. 1 pkt 2 tej ustawy wobec W. F..

7.  PODPIS

SSO (del.) Maciej Dutkowski SSA Wiesław Kosowski SSA Wojciech Kopczyński

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie o karze w pkt. 1, 2, 3, 5 , 6, 9, 13, 15, 17 wyroku oraz całość orzeczenia z pkt. 8 wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca M. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku co do M. C.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.13.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

obrońca M. F.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku co do M. F.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.14.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

obrońcaM. F.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku co doM. F.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.15.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

5

Podmiot wnoszący apelację

obrońca W. F.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku co do W. F.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana