Pełny tekst orzeczenia

s ygn. akt II Ka 263/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 01 lutego 2023 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk (spr.)

Sędziowie

-

Marek Podwójniak

-

Marcin Rudnik

Protokolant

-

st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale prokuratora Roberta Tkaczyńskiego oraz oskarżycieli posiłkowych A. L. (1), (...) Sp. z o.o. w G., po rozpoznaniu w dniu 18 I 2023 r. sprawy S. G. (1), oskarżonego o czyny z art. 286 § 1 k.k. i in. na skutek apelacji: obrońcy oskarżonego, oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. w G. oraz pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych A. L. (1) i A. L. (2), od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z 28 lipca 2022 r. w sprawie II K 445/17,

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  Na podstawie art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k., w związku z rozstrzygnięciem z pkt. 3. zaskarżonego wyroku, zasądza od S. G. (1) na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 40.500 (czterdziestu tysięcy pięciuset) złotych tytułem naprawienia szkody wyrządzonej czynem LXVI w części;

b)  Na podstawie art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zasądza od S. G. (1) na rzecz A. L. (1), w związku z rozstrzygnięciem z pkt. 3. zaskarżonego wyroku:

109.800 (sto dziewięć tysięcy osiemset) złotych tytułem naprawienia szkody czynem LXX w całości,

109.800 (sto dziewięć tysięcy osiemset) złotych tytułem naprawienia szkody wyrządzonej czynem LXXI w całości,

109.800 (sto dziewięć tysięcy osiemset) złotych tytułem naprawienia szkody wyrządzonej czynem LXXII w całości,

80.000 (osiemdziesiąt tysięcy) złotych tytułem naprawienia szkody wyrządzonej czynem LXXIII w części;

2.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części;

3.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz rdc. pr. M. S. 1.033,20 (jeden tysiąc trzydzieści trzy i 20/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielom posiłkowym A. L. (1) i A. L. (2) z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. P. 516,60 (pięćset szesnaście i 60/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

5.  Kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciążą:

a)  Skarb Państwa w części związanej z rozpoznaniem apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego A. L. (2),

b)  a w pozostałym zakresie S. G. (1) i zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 1.053,20 (jeden tysiąc pięćdziesiąt trzy i 20/100) złotych tytułem zwrotu wydatków w części oraz 600 (sześćset) złotych opłaty.

Marcin Rudnik

Jacek Klęk

Marek Podwójniak

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 263/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

I.CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Wieluniu z 28 lipca 2022 r. w sprawie II K 445/17

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy (3×)

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

Granice zaskarżenia

Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

Wnioski

uchylenie

zmiana

I.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Ocena dowodów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

I.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacja obrońcy:

1.  Obraza przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 270 § 1 k.k., art. 286 § 1 k.k., art. 275 § 1 k.k., art. 33 § 2 k.k. i art. 284 § 2 k.k. przez uznanie, iż oskarżony S. G. (1) własnym działaniem wyczerpał znamiona przestępstw opisanych w ww. przepisach, podczas gdy brak jest obiektywnych dowodów dla przypisania oskarżonemu popełnienia zarzucanych mu czynów.

2.  Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na uznaniu oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów, mimo że nie pozwala na to ujawniony w sprawie materiał dowodowy i mimo poważnych wątpliwości w tym zakresie wynikających ze stanowiska oskarżonego i z jego wyjaśnień oraz z zeznań świadków; niewłaściwej oceny zeznań świadków oskarżenia (głównie z rodziny pokrzywdzonych A. L. (1) i A. L. (2), ich rodziców i brata) - to jest osób zainteresowanych skazaniem oskarżonego za ww. przestępstwa i uzyskaniem przez pokrzywdzonych obowiązku naprawienia szkody przez oskarżonego; a także pominięcie okoliczności że pokrzywdzonych i oskarżonego łączyły przez wiele lat bliskie stosunki, a S. G. wskazywał, że oskarżonymi w tej sprawie winni być także pokrzywdzeni.

3.  Ponadto po jego stronie nie wystąpił zamiar działania w celu wprowadzenia w błąd osób reprezentujących pokrzywdzone podmioty gospodarcze oraz doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - ponieważ nie pozwala na to ujawniony w sprawie materiał dowodowy i mimo poważnych wątpliwości w tym zakresie wynikających z zeznań świadków oraz długoletnich powiązań biznesowych stron.

Ww. błędy doprowadziły do niezasadnego skazania, a w konsekwencji do obciążenia oskarżonego obowiązkiem zapłaty 600 zł tytułem opłaty i tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu w kwocie aż 30.149,08 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Choć obrońca wskazuje naruszenie przepisów prawa materialnego oraz powołuje się na błędy w ustaleniach faktycznych, to w istocie kwestionuje ocenę dowodów w ramach art. 7 k.p.k. i jako jej konsekwencję dokonanie błędnych ustaleń faktycznych. Podniesione zarzuty, niezależnie jednak od ich kwalifikacji, mają charakter czysto polemiczny, a ich rozwinięcia próżno szukać w uzasadnieniu środka odwoławczego.

Art. 7 k.p.k. statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów, na co składa się zarówno dobór środków dowodowych na potrzeby ustaleń faktycznych, jak i ich ocenę pod kątem „mocy dowodowej”. Kolejnym krokiem pozostaje dokonanie ustaleń faktycznych w oparciu o uznane za wiarygodne dowody. Dopiero rolą skarżącego jest wykazanie, że to działanie nie było prawidłowe. Dotyczy to zarówno dowolności oceny dowodów, jak i wadliwych ustaleń faktycznych. To po stronie skarżącego istnieje konieczność wskazania, jaka konkretna reguła logicznego rozumowania została przez Sąd naruszona. Przypomnieć przy tym należy powtarzaną wielokrotnie zasadę, wedle której przekonanie Sądu o wiarygodności jednych i niewiarygodności innych dowodów pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. zwłaszcza wtedy, gdy:

1)  jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), gdy podstawą wszelkich rozstrzygnięć są prawdziwe ustalenia faktyczne (art. 2 § 2 k.p.k.),

2)  stanowi wynik rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

3)  jest gruntownie i logicznie – z uwzględnieniem wskazać wiedzy i doświadczenia życiowego – uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.).

(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 2002 roku – V K.K.N 333/01 – Prok. i Pr. wkł. 2003, nr 7-8, poz. 11 oraz system informacji prawniczej LEX nr (...)). Niewątpliwie ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd zdyskredytowane mogą być dopiero, jeżeli zostanie wykazane, że Sąd naruszył reguły wnioskowania skutkujące ustaleniami nielogicznymi, niezgodnymi z materiałem dowodowym, wyciągając przy tym błędne lub oczywiście sprzeczne z wiedzą powszechną rozumowania albo dokonując ich błędnej oceny. W szczególności dzieje się to, gdy Sąd pominął istotne w sprawie dowody lub oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych albo też sporządził uzasadnienie niezrozumiałe, lapidarne, wewnętrznie sprzeczne czy nielogiczne, tym samym uniemożliwiając możliwość merytorycznej oceny kontrolno-odwoławczej. Sąd przy tym może samodzielnie decydować, jakie dowody uwzględnia przy budowie stanu faktycznego, dokonać ich oceny w sposób swobodny i nie jest związany w tym zakresie stanowiskiem którejkolwiek ze stron postępowania.

W niniejszej sprawie skarżący ograniczył się do zidentyfikowania dowodów z zenan świadków, które rzekomo Sąd meriti ocenił wadliwie. tj. zeznań rodziców i brata oskarżycieli posiłkowych (skarżący nie podał innych danych osobowych). Pokrewieństwo nie może stanowić wyłącznej podstawy uznania dowodu za niewiarygodny – zwłaszcza gdy, sam skarżący nie podnosi zarzutu wadliwej oceny wiarygodności zeznań A. L. (1) i A. L. (2), a to one, obok dowodów rzeczowych (dowody z dokumentów, opinia biegłego z zakreśli pisma, opinia biegłego z zakresu rachunkowości) pozostają osnową ustaleń faktycznych. Tym samym brak jest podstaw do dalszych rozważań kwestii uchybień art. 7 k.p.k. odnośnie do dowodów wskazanych w apelacji obrońcy, jak i pozostałych. Sąd przy tym nie stwierdza, aby ocena wiarygodności dowodów autorstwa Sądu Rejonowego nosiła znamiona dowolnej.

Co tyczy się zarzutu pominięcia w ustaleniach faktycznych tego, że pokrzywdzonych i oskarżonego łączyły przez wiele lat bliskie stosunki, to nie jest on zgodny z realiami sprawy. Sąd wszak wskazał, że oskarżony był pełnomocnikiem A. L. (1) i A. L. (2) w pełnym zakresie koniecznym do prowadzenie ich przedsiębiorstw. Jest więc jasnym, że osoby te pozostawały w bliskich relacjach, opartych na zaufaniu – tyle, że oskarżony tego zaufania nadużył.

W kwestii zarzutu wadliwego ustalenia działania przez oskarżonego w celu wprowadzenia w błąd osób reprezentujących pokrzywdzone podmioty gospodarcze oraz doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - przedmiotowy zarzut, z racji precyzyjnego odwołania się do znamion przestępstwa oszustwa, w realiach sprawy może dotyczyć tylko czynów z pkt. LXIV, LXV, LXII, LXIX i LXXIV. Jak ustalił Sąd meirti w dacie dokonania tych czynów oskarżony nie posiadał zdolności kredytowej, nie zaspakajał obciążających go zobowiązań finansowych i miał tego świadomość, a celem jego działania pozostawało objęcie w posiadanie wywrotek (...) celem ich zbycia nieustalonym osobom. Tej ostatniej okoliczności skarżący nie dostrzega i nie kwestionuje, a to ona jest kluczowa – zwłaszcza, że oskarżony nawet nie podjął spłaty rat leasingowych za wywrotki (...) bodące przedmiotem czynów przypisanych w pkt. 2. kwestionowanego wyroku.

Warto przy tym zaznaczyć, że podniesione przez obrońcę zarzuty sprowadzają się do zakwestionowania wersji wydarzeń przedstawionej przez samego skarżącego, bez odniesienia się do ogółu okoliczności ujawniony w toku rozprawy.

Wniosek

Uniewinnienie oskarżonego lub uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski są niezasadne. Zarzuty podniesione przez obrońcę nie zostały uprawdopodobnione.

3.2.

Apelacja pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych A. L. (1) oraz A. L. (2):

1.  Obraza przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 46 § 1 k.k. poprzez jego niezastosowanie i nie nałożenie na oskarżonego środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody w sytuacji, gdy zastosowanie tego przepisu i nałożenie na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody w stanie faktycznym i prawnym niniejszej sprawy było obligatoryjne,

2.  Obraza przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

a)  art. 415 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody przez oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych, pomimo wyraźnego obowiązku nałożonego w przywołanym przepisie na Sąd, albowiem w niniejszej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki powodujące obligatoryjność orzeczenia tego środka karnego,

b)  art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 415 § 1 k.p.k. poprzez nie uwzględnienie w toku postępowania, w szczególności zaś przy wydawaniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, prawnie chronionych interesów pokrzywdzonych,

3.  Niesłuszne niezastosowanie środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych lub nawiązki na rzecz pokrzywdzonych.

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. w G.:

1.  Obraza przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, tj. art. 415 § 1 k.p.k., polegającą na niezasadnym zaniechaniu orzeczenia obowiązku naprawienia szkody na rzecz (...) Spółki z o.o. w G., w sytuacji gdy prawomocne orzeczenie w innym postępowaniu o roszczenia wynikające z przestępstwa, dotyczą części roszczenia, zatem w niniejszym postępowaniu nie występowały przeszkody, aby zobowiązać oskarżonego do naprawienia szkody w pozostałej części, która powyższym, cywilnym orzeczeniem nie została objęta, co w konsekwencji doprowadziło do:

2.  Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 46 § 1 k.k. poprzez zaniechanie nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej w mieniu (...) Sp. z o.o., w sytuacji złożenia stosownego wniosku przez oskarżyciela posiłkowego i wykazania zaistnienia przesłanek do wydania orzeczenia w tym zakresie, co skutkowało tym, iż skazując oskarżonych w tym zakresie Sąd był zobligowany do orzeczenia wzmiankowanego środka kompensacyjnego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W zakresie apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. w G. właściwym i zasadnym pozostaje zarzut bezpodstawnego powołania się przez Sąd na klauzulę antykumulacyjną z art. 415 § 1 k.p.k. Sąd I instancji niesłusznie przyjął, że należności wynikające z umowy leasingu nr (...) z 06 marca 2009 r. były przedmiotem postępowań cywilnych z których wierzyciel (oskarżyciel (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.) uzyskał tytuł wykonawczy i dochodził wierzytelności w drodze postępowania egzekucyjnego, albowiem owe postępowanie oskarżyciel prowadził przeciwko A. L. (1). Brak jest więc tożsamości podmiotowej. Niezależnie od powyższego we wskazanym postępowaniu oskarżyciel dochodził wyłącznie części należności. Warto zatem wskazać, tak jak to zrobił oskarżyciel w apelacji, że z racji tego, że wartość wywrotki będącej przedmiotem przestępstwa (sprzeniewierzenie) nie była kwestionowana w toku żadnego postępowania (suma 91.500,00 zł), a oskarżyciel będący pokrzywdzonym, w postępowaniu przeciwko A. L. (1) (nakaz zapłaty sygn. akt IV GNc 636/11) ograniczył żądanie do kwoty 51.000 zł, wobec niekwestionoanego ustalenia w niniejszej sprawie, że oskarżony przywłaszczył wywrotkę o wartości 91.500 zł, prawidłowo domaga się zasądzenia od oskarżonego odszkodowania w kwocie 40.500 zł, stanowiącej różnicę pomiędzy wartością wywrotki, a dochodzoną od A. L. (1) kwotą. Jasnym jest więc, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo zastosował klauzulę antykumulacyjną. Faktycznie zatem, w związku ze złożeniem żądania w trybie art. 46 § 1 k.k., wymagane było jego uwzględnienie w żądnej kwocie.

Apelacja pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych A. L. (1) oraz A. L. (2):

Należy podkreślić, że środek kompensacyjny dotyczy czynu, a nie sprawy. Skarżący zamiast odwoływać się do opinii biegłego zobowiązany był wykazać wartość szkody w kontekście konkretnych czynów skutkujących szkodą. Opinia biegłego, na którą powołuje się skarżący dotyczy ogółu powiązań finansowych pomiędzy przedsiębiorstwami oskarżycieli posiłkowych i oskarżonego, w tym i tych nienoszących znamion czynów przestępnych, a to bezpośredni związek szkody z konkretnym czynem (skazaniem za czyn) jest podstawą uznania żądania zobowiązania do naprawienia szkody za zasadne. Ponadto Sąd Okręgowy ma świadomość, że przestępstwa p-ko wiarygodności dokumentów mogą skutkować szkodą. Tyle że przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. samo w sobie nie godzi bezpośrednio w dobro prawne osoby, której podpis został podrobiony w dokumencie. W taki sposób w sprawie zakwalifikowano czyny przypisane oskarżonemu w pkt. 1. wyroku. Sam skarżący nie kwestionuje ani przyjętych w tym zakresie przez Sąd ustaleń faktycznych, ani poprawności subsumbcji. Jednocześnie nie przytacza argumentacji, w świetle której należałoby przyjąć, że A. L. (1) lub A. L. (2) ponieśli szkodę majątkową w zawiązku z którymkolwiek z czynów kwalifikowanych wyłącznie z art. 270 § 1 k.k. Powyższe skutkowało uznaniem apelacji pełnomocnika A. L. (2) za bezzasadną oraz rozpoznaniem apelacji pełnomocnika A. L. (1) w odniesieniu do czynów przeciwko mieniu przypisanych oskarżonemu w pkt. 3. zaskarżonego wyroku w granicy nieprzekraczającej żądania (kwoty skonkretyzowanej we wniosku apelacyjnym). Chodzi tu o zarzuty przywłaszczenia mienia z pkt LXX – LXXIII, w których precyzyjnie wskazano wartość każdego z pojazdów będących przedmiotem przywłaszczenia i to tę wartość przyjęto za podstawę ustalenia odszkodowania. Sąd Okręgowy nie deprecjonuje ustaleń wynikających z opinii biegłego odnośnie wzajemnych rozliczeń pomiędzy stronami, ale stwierdza, że opinia ta nie jest wyznacznikiem szkody. W odniesieniu do A. L. (1) przypisano oskarżonemu dokonanie 6 przestępstw kwalifikowanych jako przywłaszczenie rzeczy ruchomych. W odniesieniu do każdego z tych czynów skonkretyzowano wartość sprzeniewierzonego przez oskarżonego ze szkodą na szkodę A. L. (1) pojazdu. Należy zaznaczyć, że formalnie podmioty kredytujące zakup wspomnianych pojazdów udzielały kredytu wyłącznie A. L. (1) zaś ww. samodzielnie dysponowała ruchomościami poprzez powierzenie ich (w ramach ogólnego pełnomocnictwa do zajmowania się prowadzeniem przedsiębiorstwa) oskarżonemu. To powierzenie skutkuje po stronie A. L. (1) obowiązkiem spłaty zobowiązań wobec podmiotów kredytujących zakup owych ruchomości niezależnie od utraty ich posiadania pojazdu. Oczywiście z uwagi na sam sposób sfinansowania zakupów ruchomości będących przedmiotami przywłaszczenia wartość szkody może być istotnie większa od wartości owych ruchomości ale w tym zakresie skarżący nie sprecyzował wniosku i nie przedstawił żadnych wyliczeń. W konwekcji Sąd uznał, że istnieją podstawy do ustalenia, że wartość szkody wyrządzonej ww. czynami odpowiada ich wartości. Nie pozbawia to oskarżycielki możliwości dochodzenia odszkodowania w większym zakresie na drodze postępowania gospodarczego. Powyższe jest istotne w kontekście szkody wyrządzonej czynem LXXIII, której wartości pełnomocnik A. L. (1) nie zakwestionował, a którą sąd (w ślad za oskarżycielem publicznym) określił wartością netto nie zaś brutto. Zmiana wartości mienia przywłaszczonego na niekorzyść oskarżonego w postępowaniu odwoławczym jest warunkowana skargą uprawnionego oskarżyciela, której w sprawie nie wywiedziono. W konsekwencji orzekając o środku kompensacyjnym w związku ze skazaniem za ten czyn sąd zasądził na rzecz A. L. (1) kwotę 80.000,00 zł, nie zaś kwotę brutto, czyli 97.600,00 zł (k. 3200, faktura nr (...)).

Konkludując – apelacja pełnomocnika A. L. (1) w odniesieniu do obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej czynami przypisanymi w pkt. 3 (zarzuty LXX-LXIII) Sąd uznał za zasadną z tym wszakże, iż wartość szkody – wobec nieprzedstawienia innych żądań (wyliczeń) i braku zarzutu co do zaniżenia szkody wyrządzonej czynem XXIV ustalono w wysokości odpowiadającej wyrokowi Sądu I Instancji. Stanowisko Sądu meriti w kwestii braku podstaw do orzeczenia środków kompensacyjnych Sąd Okręgowy uznaje za niedopuszczalną próbę relatywizowania szkody. Biegły ustalił wysokość wzajemnych zobowiązań oskarżonego i A. L. (1) i uczynił to z uwzględnieniem wartości sprzeniewierzonych pojazdów. Ustalenia biegłego odnośnie do wzajemnych rozliczeń nie wyłączają obowiązku orzeczenia naprawienia szkody w wysokości skonkretyzowanej opisem czynu przypisanego. Nie ma przy tym znaczenia teoretyczna możliwość rozstrzygnięcia o tej szkodzie w drodze postępowania cywilnego, bowiem na chwilę orzekania takie postępowania nie toczą się. To zatem nie powinno to być w zakresie rozważań Sądu Rejonowego.

Wniosek

Apelacja pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych A. L. (1) oraz A. L. (2):

Zmiana zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części, tj. co do środka kompensacyjnego - obowiązku naprawienia szkody, poprzez nałożenie na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonych w całości w kwocie 448.778,66 zł (czterysta czterdzieści osiem złotych siedemset siedemdziesiąt osiem złotych sześćdziesiąt sześć groszy) lub w części, a w przypadku wystąpienia znacznych trudności w ustaleniu wysokości poniesionej szkody wnoszę orzeczenie wobec oskarżonego nawiązek na rzecz pokrzywdzonych.

Alternatywnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. w G.:

Zmiana zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej orzeczenia obowiązku naprawienia szkody poprzez orzeczenie od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) sp. z o.o. w G. obowiązku naprawienia w części szkody wyrządzonej przestępstwem opisanym w punkcie LXVI sentencji wyroku poprzez zapłatę kwoty 40.500,00 zł (czterdzieści tysięcy pięćset złotych 00/100)

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej A. L. (1) został uwzględniony w odniesieniu do szkody wyrządzonej czynami przypisanymi oskarżonemu w pkt. 3. zaskarżonego wyroku w części odnoszącej się do zarzutów LXX-LXXIII. Analogiczny wniosek tego samego skarżącego, ale w ramach zastępstwa A. L. (2) nie został nawet sprecyzowany – a to jest konieczne skoro wyrokiem przypisano oskarżonemu dokonanie na szkodę A. L. (2) tylko przestępstw p-ko dokumentom. Wniosek pełnomocnika (...) Sp. z o.o. w G. pozostaje w pełni zasadny.

3.3.

Apelacja obrońcy:

Rażąca niewspółmierności kary (zarówno co do wysokości kar jednostkowych, jak i wysokości łącznej kary pozbawienia wolności oraz łącznej kary grzywny), a także przyjęcia zbyt długiego okresu próby wobec oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut rażącej niewspółmierności kary jest zasadny wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w graniach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy – gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Trudno w niniejszej sprawie przyjąć, aby zachowaniu oskarżonego można było przypisać niższy wymiar kar jednostkowych i kary łącznej, inny ich rodzaj czy też zmienić długość okresu próby z uwagi na zbytnią ich surowość. Trzeba przy tym podkreślić, że skarżący uzasadnia zarzut stwierdzeniem: „Czyny oskarżonego nie charakteryzują się tak wysokim stopniem społecznej szkodliwości, by stosować wobec S. G. (1) tak wysoką dla niego karę pozbawienia wolności z maksymalnym okresem próby oraz grzywny stanowiącej zbyt duża dolegliwość ekonomiczną…” Skarżący nie dostrzega tego, że kary jednostkowe orzeczone zostały za ciąg przestępstw, nie analizuje okoliczności z art. 53 § 1 i 2 k.k. Wspomina o stopniu społecznej szkodliwości ale nie odnosi się do kwalifikatorów z art. 115 § 2 k.k. Taki sposób nieargumentowania zarzutu oczywiście nie może skutkować jego uwzględnieniem.

Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego należy podzielić argumentację Sądu I instancji, w której to Sąd uwzględnił charakter naruszonych dóbr oraz właściwie ustalił i ocenił okoliczności obciążające i łagodzące. Według Sądu Okręgowego ferując zaskarżony wyrok Sąd a quo w pełni odniósł się do elementów zawartych w art. 53 k.k. Sąd zwraca uwagę, że skala aktywności przestępnej oskarżonego, wartość łączna wyrządzonej szkody oraz motywacja oskarżonego niewątpliwie nakazują uznać orzeczone kary pozbawienia wolności (jednostkowe i łączną) i kary grzywny (także jednostkowe i łączną) za niewspółmiernie łagodne. Odnosząc się do zarzutu nieuwzględnienia przez sąd sytuacji majątkowej oskarżonego: ta w kontekście grzywny ma znaczenie dla ustalenia wysokości stawki dziennej grzywny, a tę ustalono na 10 zł tj. w wysokości minimum ustawowego. Wysokość grzywien orzeczonych za czyny przeciwko mieniu to 100 stawek (kara łączna to 150 stawek) podczas gdy łączna wartość szkody w przypadku oszustw to 344.220 zł, a w przypadku sprzeniewierzenia 570.900 zł.

Wniosek

Znaczne złagodzenie kar jednostkowych pozbawienia wolności, wysokości łącznej kary pozbawienia wolności i łącznej grzywny, skrócenie okresu próby, zwolnienie od opłaty sądowej oraz zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski pozostają niezasadne z uwagi na bezpodstawność zarzutu.

I.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

I.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Wieluniu z 28 lipca 2022 r. w sprawie II K 445/17 – w zakresie w jakim nie doszło do jego zmiany

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wina oskarżonego, w zakresie każdego z przypisanych mu czynów, nie budzi wątpliwości. Dowody zgromadzone w sprawie zostały poprawnie ocenione przez Sąd I instancji, a rozważania Sądu Rejonowego zasługują na uwzględnienie, tak w zakresie ich osądu, jak i dokonanych na ich podstawie ustaleń faktycznych. Prawidłowo przyjęto odpowiedzialność oskarżonego za czyny zabronione przez niego popełnione oraz dokonano prawidłowego rozstrzygnięcia w zakresie kar oraz orzeczenia o kosztach. Jednocześnie w sprawie nie wystąpiły jakiekolwiek uchybienia, które należałoby uwzględnić z urzędu. Wobec braku jakichkolwiek przesłanek uzasadniających wzruszenie zaskarżonego wyroku w tej mierze, orzeczenie to zostało utrzymane w mocy w zasadniczej części.

Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

1.a – na podstawie art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k., w związku z rozstrzygnięciem z pkt 3 zaskarżonego wyroku, zasądzono od S. G. (1) na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 40.500,00 zł tytułem naprawienia szkody wyrządzonej czynem LXVI w części;

1.b - na podstawie art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zasądzono od S. G. (1) na rzecz A. L. (1), w związku z rozstrzygnięciem z pkt 3 zaskarżonego wyroku:

- 109.800 złotych tytułem naprawienia szkody czynem LXX w całości;

- 109.800 złotych tytułem naprawienia szkody czynem LXXI w całości;

- 109.800 złotych tytułem naprawienia szkody czynem LXXII w całości;

- 80.000 złotych tytułem naprawienia szkody czynem LXXIII w części.

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd w części uwzględnił żądanie pełnomocnika A. L. (1) w zakresie orzeczenia środka kompensacyjnego. Stanowisko Sądu I instancji pozostaje w tym zakresie nieprawidłowe, tak w świetle przepisów prawa, jak i okoliczności sprawy. Za niewłaściwy należy uznać zwłaszcza pogląd o niemożności ścisłego ustalenia szkody bez przeprowadzenia stosowanego postępowania, nie należącego do zadań sądu karnego, bowiem obrazowo jeżeli stwierdzona została szkoda i jej wysokość w stosunku do pokrzywdzonego, w tej właśnie wysokości należy się pokrzywdzonemu jej naprawienie. Równocześnie – uwzględniając apelację nie można było orzec ponad kwotę żądanego odszkodowania, jak i ponad kwotę wskazaną nieprawidłowo przez oskarżyciela publicznego w zarzucie z pkt LXXIII jako kwotę netto, z uwagi na zakaz orzekania bez skargi uprawnionego oskarżyciela.

Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I.Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Kwota wynikająca z § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 w zw. z § 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2019 r., poz. 68).

4.

Kwota wynikająca z § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2019 r., poz. 18).

5.

Koszty postępowania odwoławczego ponoszą skarżący, których apelacje nie zostały uwzględnione (art. 631 k.p.k.) W sprawie dotyczy to apelacji obrońcy oskarżonego oraz pełnomocnika A. L. (2).

Kierując się zasadą słuszności (art. 624 § 1 k.p.k.) Sąd kosztami związanymi z reprezentowaniem A. L. (2) (516,60 zł) przez pełnomocnika z urzędu w postepowaniu odwoławczym obciążył Skarb Państwa. Pozostałymi wydatkami (koszty obrony z urzędu – 516,60 zł, koszty zastępstwa procesowego A. L. (1) – 516,60 zł oraz ryczałt za doręczenia – 20 zł) w łącznej kwocie 1053,20 zł obciążono oskarżonego.

Opłatę ustalono na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 2023 r. poz.123).

I.PODPISy

Marcin Rudnik

Jacek Klęk

Marek Podwójniak