Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 listopada 2021 roku o ponownym ustaleniu wysokości emerytury, Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ponownie z urzędu ustalił wysokość emerytury H. S. od dnia 1 października 2017 r. tj. od daty określonej w wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z 22 września 2020 roku. W decyzji wskazano, że od 1 grudnia 2021 roku wysokość miesięcznego świadczenia wynosi kwotę 4.072,18 złotych (po potrąceniu składki na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy – 2.718,68 złotych), wyrównanie za okres od 1 października 2017 roku do 30 listopada 2021 roku wynosi kwotę 79.559,06 złotych (po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne – 61.668,75 złotych). (decyzja – k. 33 załączonych do sprawy akt MSWiA)

W dniu 22 grudnia 2021 roku H. S. odwołał się od powyższej decyzji, zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej zmianę poprzez zobowiązanie Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji do przeliczenia jego emerytury policyjnej za cały czas pozostawania w służbie, tj. w okresie od 16 grudnia 1978 roku do 2 września 1999 roku z pominięciem nieobowiązującego art.15b, tj. na podstawie art.15 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 708, z późn. zm.), czyli 40% wymiaru za 15 lat służby ze wzrostem po 2,6% podstawy wymiaru za każdy dalszy rok służby. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie prawa materialnego polegające na zastosowaniu art.15b tej ustawy – uchylonego z dniem 1 października 2017 roku mocą ustawy nowelizującej z 16 grudnia 2016 roku (odwołanie k 3-6)

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 25 maja 2022 roku Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko organ rentowy wskazał, iż poza zakresem tego procesu pozostawała kwestia zgodności z prawem wcześniejszej ostatecznej i prawomocnej decyzji organu rentowego z dnia 16 listopada 2009 roku, wydanej na podstawie art.15b ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 708, z późn.zm.) (odpowiedź na odwołanie – k. 7-8)

Postanowieniem z dnia 9 września 2022 roku Sąd Okręgowy w Warszawie XIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 461 §3 k.p.c. przekazał sprawę do rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądowi Okręgowemu w Łodzi. (postanowienie – k. 18)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. S., urodzony (...), zwolniony ze służby 2 września 1999 roku pobierał policyjną emeryturę w wysokości wyliczonej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, przy czym od 1 stycznia 2010 roku wysokość jego świadczenia została ustalona decyzją z dnia 16 listopada 2009 roku na podstawie art.15b tej ustawy. (okoliczności niesporna)

Decyzją z 30 czerwca 2017 r. o ponownym ustaleniu wysokości emerytury, Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ponownie ustalił wysokość emerytury H. S. od 1 października 2017 r. W decyzji tej wskazano, że podstawę wymiaru świadczenia stanowi kwota 4451,54 zł. Emerytura wynosi 62,62% podstawy wymiaru, a jej łączna wysokość wynosi 2787,55 zł. Jednocześnie organ ograniczył się jej wysokość do 2.069,02 zł, to jest do przeciętnej emerytury ogłoszonej przez Prezesa ZUS. Po potrąceniach do wypłaty pozostaje kwota 1.716,81 zł. Jako podstawę prawną decyzji wskazano przepisy - art. 15c w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2016 r. poz. 708, z późn. zm. dalej jako ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy) oraz otrzymaną z IPN Informację z dnia 22 marca 2017 r. (decyzja k 21 akt MSWiA)

Wnioskodawca odwołał się od powyższej decyzji, podnosząc iż przepis art. 15c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy jest niezgodny z art. 2, 10 ust. 1 i 2, 30, 31 ust. 3, 32 ust. 1, 42 ust. 1, 64 ust. 1 i 2, 67 ust. 1, 95,96,104,106,109,119,120 Konstytucji RP, a także art. 6 i 14 EKPC oraz Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. (okoliczność bezsporna)

Prawomocnym wyrokiem z dnia 22 września 2020 roku, wydanym w sprawie o sygn.akt V U 587/20, Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał Dyrektora Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji do przeliczenia emerytury policyjnej wnioskodawcy z pominięciem art. 15c ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin - od 1 października 2017 roku. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia, Sąd wskazał, że zmiana decyzji oznacza konieczność przeliczenia emerytury policyjnej wnioskodawcy według zasad uprzednio obowiązujących od daty wskazanej w zaskarżonej decyzji , tj. od 1 października 2017 roku. (wyrok k. 30 akt MSWiA)

Powyższych ustaleń, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów, zawartych w aktach organu emerytalnego, uznając te dowody za w pełni wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Odwołanie podlega oddaleniu.

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1626), co do zasady emerytura dla funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta min. o 2,6% podstawy wymiaru - za każdy dalszy rok tej służby.

Jednakże, obowiązujący do 30 września 2017 r. art. 15b cytowanej ustawy przewidywał, że w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., emerytura wynosi 0,7% podstawy wymiaru - za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990, przy czym ust. 2 nakazuje stosować odpowiednio art. 15.

Przepis art. 15b ustawy zaopatrzeniowej został uchylony z dniem 1 października 2017 roku przez art.1 pkt 5 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U.z 2016 roku, poz. 2270 dalej: ustawa zmieniająca).

Jednocześnie ustawa zmieniająca wprowadziła do ustawy zaopatrzeniowej nowy przepis - art. 15c.

Adresatem norm prawnych wynikających z treści art. 15b oraz art. 15c ustawy zaopatrzeniowej jest organ emerytalno-rentowy, który ustala świadczenie.

W niniejszej sprawie zasadnicze znaczenie ma treść prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 22 września 2020 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt V U 587/19, albowiem zaskarżona decyzja została wydana w wyniku wykonania tego wyroku.

Wskazać należy, że wyrok ten jest prawomocny i wiąże nie tylko strony i sąd, który go wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej (art. 365 § 1 k.p.c.), a zatem nie może być ignorowany przez Sąd rozpoznający sprawę o wysokość świadczenia w niniejszej sprawie.

Treść tego wyroku jednoznacznie wskazuje, że Sąd zmienił zaskarżoną decyzję z 30 czerwca 2017 r. i nakazał pominięcie art. 15c ust. 1, 2, 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, w brzmieniu z 2016 roku zaznaczając, że oznacza to konieczność przeliczenia zarówno emerytury policyjnej wnioskodawcy według zasad uprzednio obowiązujących od daty wskazanej w zaskarżonej decyzji, tj. od 1 października 2017 r.

Dodać należy, że z ugruntowanego orzecznictwa sądów, jak i doktryny wynika, że w sprawach z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. W postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, zgodnie z systemem orzekania w sprawach z tego zakresu, rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji. W sprawie, w której wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego, przedmiot sporu nie może więc wykraczać poza treść tej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w przypadku uwzględnienia odwołania sąd zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję organu rentowego lub zaskarżone orzeczenie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności i orzeka co do istoty sprawy. Orzeczenie, co do istoty sprawy, o którym mowa w art. 477 § 2 k.p.c. polega na sformułowaniu sentencji wyroku w taki sposób, aby zastępowała decyzję organu rentowego. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 25 kwietnia 2018 r., III AUa 199/17, Legalis nr 2242317).

W niniejszej sprawie, powyższy prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim nakazał ponowne przeliczenie emerytury policyjnej wnioskodawcy według zasad uprzednio obowiązujących od daty wskazanej w zaskarżonej decyzji, tj. od 1 października 2017 r., przy czym nie było sporne, a odwołujący przyznał to wprost, że do 30 września 2017 r. pobierał policyjną emeryturę, do wyliczenia której organ emerytalny stosował art. 15b ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Innymi słowy - powyższy prawomocny wyrok zmienił o tyle zaskarżoną decyzję z 30 czerwca 2017 roku, że nakazał przeliczenie policyjnej emerytury odwołującego, nie według zasad obowiązujących od 1 października 2017 r., gdy art. 15b został uchylony, ale według stanu prawnego obowiązującego do tej daty – czyli według stanu prawnego obowiązującego do 30 września 2017 roku, kiedy to art. 15b cytowanej ustawy obowiązywał - tak by przywrócić skarżącemu na dzień 1 października 2017 roku świadczenie w jego dotychczasowej wysokości, tzn. sprzed jej obniżenia od dnia 1 października 2017 r. na podstawie art. 15 c ustawy.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że decyzja z dnia 16 listopada 2009 roku, na mocy której organ emerytalny dokonał ustalenia wysokości emerytury na podstawie art. 15b cytowanej ustawy nie byłą zaskarżona przez odwołujacego.

Skoro Sąd prawomocnym wyrokiem nakazał przeliczyć emeryturę odwołującego się według zasad obowiązujących do 30 września 2017 roku – przeto należy uznać, że organ rentowy w sposób prawidłowy wykonał ten wyrok ustalając zaskarżoną decyzją wysokość świadczenia H. S..

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd uznał, że przy interpretacji przestawionej przez wnioskodawcę doszłoby do nieuprawnionej zmiany wysokości świadczenia, ustalonego prawomocną decyzją i wyrokiem Sądu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako niezasadne.