Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 14 listopada 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 26.10.2022 r., odmówił Z. Ż. przyznania prawa do rekompensaty za okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z uwagi na fakt przyznania mu prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach na podstawie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS od dnia 1 kwietnia 2008r. oraz dodatkowo z uwagi na datę urodzenia przed dniem 1 stycznia 1949 roku. (decyzja k. 11 akt ZUS)

W odwołaniu od w/w decyzji wnioskodawca, zarzucił pozwanemu organowi działanie prawa wstecz wskazując, że na emeryturę przeszedł przed wejściem w życie ustawy o emeryturach pomostowych więc przepisy tej ustawy nie powinny mieć do niego zastosowania, podniósł nadto, że przepracował wymagany okresy pracy w szczególnych warunkach więc odmowa prawa do świadczenia jest dyskryminacją. W związku z powyższym wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do rekompensaty za pracę w szkodliwych warunkach. W piśmie z dnia 23 stycznia 2023r. wnioskodawca poniósł dodatkowo, że odmowa przyznania świadczenia z uwagi na datę urodzenia jest dyskryminacją ze względu na wiek.

(odwołanie k. 3, pismo k.10)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie. ( odpowiedź na odwołanie k. 4)

Na rozprawie z 15.02.2023 r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku w niniejszej sprawie - strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.

(stanowiska stron – e-prot. z 15.02.2023 r.: 00:00:18- 00.03.02)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. Ż., urodzony (...), na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 15 lipca 2008 roku uzyskał prawo emerytury wcześniejszej z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach i ukończenia 60 roku życia od dnia 1 kwietnia 2008 roku.

(decyzja k. 247 akt ZUS)

W dniu 27 października 2022 roku wnioskodawca złożył wniosek o rekompensatę z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

(wniosek k.7 drugiej części akt ZUS)

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 listopada 2022roku pozwany organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do rekompensaty za pracę w szczególnych warunkach wskazują jako podstawę przejście wnioskodawcy na wcześniejszą emeryturę w 2008r. jak i jego wiek wskazujący, ze ustawa o emeryturach pomostowych nie w stosunku do niego w tym zakresie zastosowania.

(decyzja k.11 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny został odtworzony w całości na podstawie powołanych dokumentów, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł powodów by czynić to z urzędu. W istocie okoliczności faktyczne są między stronami bezsporne, a kwestia wymagająca rozstrzygnięcia ma wyłącznie charakter prawny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W realiach badanej sprawy organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do rekompensaty, gdyż wnioskodawca uzyskał prawo do wcześniejszej emerytury w wieku 60 lat a dodatkowo jego data urodzenia nie pozwala na zastosowanie przepisów ustawy o emeryturach pomostowych w stosunku do jego osoby.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 1924 z późn. zm), ustawa określa warunki nabywania prawa do emerytur i rekompensat przez niektórych pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, zwanych „emeryturami pomostowymi”, o których mowa w art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 2 ust. 5 w/w ustawy, rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

W myśl do treści art. 21 ust. 1 analizowanej ustawy, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 15 lat.

Z kolei, zgodnie z art. 21 ust. 2 powoływanej ustawy, rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Art. 23 ust. 1 w/w ustawy stanowi, że ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę.

Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o których mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 23 ust. 2 w/w ustawy). Jako dodatek do kapitału początkowego, razem z kapitałem początkowym podlega waloryzacjom.

A zatem należy wskazać, że prawo do rekompensaty, zgodnie z w/w ustawą, mają osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które przed 1 stycznia 2009 r. wykonywały przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.(tzw. przesłanki pozytywne) i nie nabyły prawa do wcześniejszej emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wnioskodawca zarówno uzyskał w 2008 roku prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach a więc nie utracił możliwości nabycia tego prawa a wręcz niego skorzystał. Ponadto prawo do rekompensaty przysługuje osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 roku a wnioskodawca urodził się (...).

Ponadto rekompensata jest obliczana jako dodatek do kapitału początkowego, którego wnioskodawca nigdy nie miał i nie ma ustalonego przez co brak byłoby możliwości obliczenia takiej rekompensaty.

Argumenty podnoszone przez odwołującego są chybione. Powoływanie się na okoliczność, że ustawa o emeryturach pomostowych weszła w życie po jego przejściu na emeryturę a więc przepisy tej ustawy nie mogą działać wstecz wynikają zdaniem Sadu z zupełnego niezrozumienia przepisów. Albowiem skoro wnioskodawca jednocześnie kwestionuje stosowanie do niego przepisów ustawy a jednocześnie chce uzyskać rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach która wynika właśnie z przepisów tej ustawy oznacza ,że stawia przeciwstawne sobie argumenty. Brak jest również zdaniem Sądu jakiegokolwiek naruszenia art. 32 konstytucji czyli dyskryminacji ze względu na wiek. Określenie kryterium wieku do uzyskiwania świadczeń z Systemu (...) nie tylko nie dyskryminuje, lecz jest niezbędnym elementem do prawidłowego funkcjonowania tego systemu.

Skoro rekompensata stanowi odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych), to z samej definicji nie przysługuje ona osobie, która nabyła prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w takich warunkach na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c., oddalił odwołanie.