Sygn. akt VIII U 735/22
Decyzją z 1.03.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 22.02.2022 r. odmówił W. K. wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy przez wnioskodawczynię jako płatnika składek.
W uzasadnieniu Zakład podał, że po rozliczeniu konta płatnika składek za okres od 5.03.2004 r. do 31.12.2009 r. na dzień 28.02.2022 r. w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS stwierdzono zaległości z tytułu składek na:
1. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od maja 2004 r. do lipca 2004 r., od września 2004 r. do stycznia 2006 r., od maja 2009 r. do czerwca 2009 r., sierpień 2009 r., listopad 2009 r. w kwocie 6748,90 zł, koszty upomnienia w kwocie 132 zł, koszty egzekucyjne w kwocie 669 zł,
2. Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego za okres od maja 2004 r. do lipca 2004 r., od września 2004 r. do grudnia 2005 r., od kwietnia 2006 r. do maja 2006 r., wrzesień 2006 r., luty 2007 r. w kwocie 3510,32 zł koszty upomnienia w kwocie 123 zł, koszty egzekucyjne w kwocie 385,60 zł,
3. Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy za okres od maja 2004 r. do lipca 2004 r., od września 2004 r. do stycznia 2005 r., od marca 2005 r. do kwietnia 2005 r., od czerwca 2005 r. września 2005 r., od listopada 2005 r. do grudnia 2005 r., od maja 2009 r. do czerwca 2009 r., sierpień 2009 r., listopad 2009 r. w kwocie 453,03 zł koszty upomnienia w kwocie 96,80 zł, koszty egzekucyjne w kwocie 64,50 zł.
Organ rentowy wskazał, że w/w składki należne są wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi jak od zobowiązań podatkowych. (decyzja w aktach ZUS)
Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą wnioskodawczyni złożyła od niej odwołanie. W uzasadnieniu podała, że 1.02.2022 r. otrzymała zawiadomienie o zajęciu jej świadczeń emerytalnych. Podniosła, że w piśmie o zajęciu nie było szczegółów czego dotyczy zajęcie, a jedynie kwoty i numery tytułów wykonawczych oraz załączone dwa pisma kierowane do dwóch banków o wycofaniu zawiadomienia o zajęciu, z którymi nie miała żadnych związków. Podniosła, że nigdy nie otrzymała z ZUS pisma o zobowiązaniu, ani żadnego tytułu wykonawczego, dodając, że nie prowadzono wobec niej żadnej egzekucji. Podała, że 2.02.2022 r. pisemnie powiadomiła ZUS, że zobowiązania jej nie dotyczą i że musiała nastąpić jakaś pomyłka, a także z ostrożności procesowej podniosła zarzut przedawnienia powołując się na art.24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, gdyż według ZUS zobowiązania dotyczyły lat 2004, 2005, 2006, 2009. Podała, że ZUS odmówił jej jakichkolwiek wyjaśnień pismem z dn. 15.02.2022 r. Wyjaśniła, że wysłała do ZUS pisma, że zajęcie jest nielegalne i wniosła o wycofanie egzekucji oraz wydanie zaświadczenia o niezaleganiu. Twierdziła, że ZUS nie odniósł się do pism i w lutym pomniejszył jej emeryturę oraz wydano decyzję o zaleganiu. Podkreśliła, że nigdy nie otrzymała pisemnego upomnienia zawierającego wezwanie do wykonanie obowiązku, nigdy nie otrzymała żadnego tytułu wykonawczego, a ZUS nigdy nie prowadził wobec niej żadnej egzekucji. Argumentowała, że prowadzenie działań egzekucyjnych poprzez zawiadomienia banków (...) S.A. (...) Bank (...) S.A. jest fikcyjne lub nie dotyczy jej osoby, gdyż nigdy nie miała żadnych związków z tymi bankami, wywodząc, że nie wiadomo czemu ma służyć pismo o wycofaniu zajęcia, bo nie może być dowodem na prowadzenie egzekucji administracyjnej przez ZUS w stosunku do niej. Podała, że wątpliwości co do nieopłaconej przez nią składki ubezpieczenia zdrowotnego są również uzasadnione, ponieważ od ok. 1998 r. leczyła się na przewlekłą anemię i praktycznie co miesiąc była u lekarza, zaznaczając, że w tamtym okresie każda wizyta w przychodni musiała być potwierdzona dowodem opłaconych składek. Podkreśliła, że była kilkakrotnie w szpitalu, gdzie także sprawdzano czy ubezpieczenie zdrowotne jest opłacone. Wyjaśniła, że miała w tym czasie operacje guzów piersi i dwie poważne operacje zakończone na (...), dlatego nie było możliwe by miała nieopłaconą składkę zdrowotną. Zaznaczyła, że zarzut przedawnienia jest zasadny, gdyż składki z roku 2004,2005,2006 i 2009 są przedawnione zgodnie z ustawą o sus, argumentując, że od 1.01.2003 r. obowiązywał 10-letni okres przedawnienia, tak więc w/w składki przedawniły się odpowiednio w 2014, 2015, 2016 i 2019 r., natomiast znowelizowana ustawa od 1.01.2012 r. wprowadza 5-letni okres przedawnienia liczony nie od dnia wymagalności składki, a od obowiązywania nowelizacji. Zaznaczyła, że zgodnie z art. 24 pkt 4 o sus oraz przepisami intertemporalnymi zawartymi w art. 27 pkt 2 Ustawy z dn. 16 września 2011 r., o redukcji niektórych obowiązków obywateli, które pozwalają na wybór wcześniejszej daty przedawnienia składek oraz uwzględniając fakt, że ZUS nie podejmował żadnych działań egzekucyjnych od początku 2012 r., wszystkie sporne składki przedawnione są na koniec 2017 r. W konkluzji wniosła o wycofanie zajęcia świadczeń z jej uposażenia emerytalnego, zwrot nieprawnie pobranej w lutym 2022 r. części emerytury w wysokości 117,13 zł oraz uznanie jej zarzutów ze względu na uchylanie się ZUS od obowiązku nałożonego przez ustawodawcę w art.77 i art. 78 pkt 1 kpa, a także podtrzymując zarzut przedawnienia wniosła o wydanie przez ZUS zaświadczenia o niezaleganiu, gdyż przedawnienie składek powoduje wygaśnięcie zobowiązania składkowego. (odwołanie k. 3-5)
W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Pozwany powołał się na art. 217 § 3. K.p.a. w zw. z art. 83b ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2021 r. poz. 423) i wyjaśnił, że po rozliczeniu konta płatnika za okres prowadzenia działalności, tj. od 5.03.2004 r. do 31.12.2009 r. na dzień 28.02.2022 r. w systemie informatycznym ZUS stwierdzono zaległości z tytułu składek na :
1. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 6748,90 zł, koszty upomnienia w kwocie 132,00 zł i koszty egzekucyjne w kwocie 669,00 zł, za okresy: 05/2004 - 07/2004, (...), (...)- (...), (...), (...),
2. Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego w kwocie 2510,32, koszty upomnienia w kwocie 123,20 zł i koszty egzekucyjne w kwocie 385,60 zł, za okresy: 05/2004 - 07/2004, (...), (...), (...), (...),
3. Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy w kwocie 453,03 zł, koszty upomnienia w kwocie 96,80 zł i koszty egzekucyjne w kwocie 64,50 zł, za okresy: 05/2004 - 07/2004, (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).
Pozwany podał, że na zaległości za okres 02/2005, 04/2005- (...), (...)- (...), (...)- (...), (...), (...), (...)- (...), (...), (...).:
- dnia 23.10.2009r. wystawiono upomnienia (doręczono skutecznie zobowiązanej dnia 6.11.2009 r.),
- dnia 11.12.2009 r. zostały skierowane do przymusowego dochodzenia w trybie egzekucji – zajęcie rachunku bankowego (...) Bank (...) S.A. - RB- (...), RB- (...)-RB- (...), RB- (...)-RB- (...), RB- (...)-RB- (...) (doręczono skuteczne zobowiązanej dnia 31.12.2009 r. i doręczono skutecznie dłużnikowi zajęcia wierzytelności dnia 22.12.2009 r.),
- z uwagi na nieskuteczną egzekucję, postępowanie egzekucyjne zostało przekierowane i dnia 28.01.2022 r. organ egzekucyjny dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego świadczenie emerytalne - (...)- (...) (doręczenie skuteczne 1.02.2022 r. - dorosłemu domownikowi),
Na zaległości za okres 02/2005, 04/2005- (...), (...)- (...), (...)- (...), (...), (...), (...)- (...), (...), (...) postępowanie egzekucyjne zawiesiło bieg terminu przedawnienia od dnia 31.12.2009 r. i trwa nadal do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.
Na zaległości za okres 05/2004-07/2004, (...)- (...), (...), (...)- (...), 11/2009 r.:
-dnia 10.08.2010 r. wystawiono upomnienia (doręczenie zastępcze 27.08.2010 r.),
- dnia 16.03.2012 r. wystawiono upomnienia (doręczenie zastępcze 4.04.2012 r.),
- dnia 16.04.2012 r. zostały skierowane do przymusowego dochodzenia w trybie egzekucji - zajęcie rachunku bankowego (...) Bank (...) S.A. — (...) — (...), (...), (...)- (...) (doręczenie zastępcze 30.05.2012 r.),
- z uwagi na nieskuteczną egzekucję, postępowanie egzekucyjne zostało przekierowane i dnia 28.01.2022 r. organ egzekucyjny dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego świadczenie emerytalne (...) (doręczenie skuteczne 1.02.2022 r.)
Na zaległości za okres 05/2004-07/2004, (...)- (...), (...), (...)- (...), (...) postępowanie egzekucyjne zawiesiło bieg terminu przedawnienia od dnia 30.05.2012 r. i trwa nadal do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.
W związku z ustaleniem nowego składnika majątku dnia 28.01.2022 r. na zaległości za okres 05/2004- 07/2004, (...)- (...), (...)- (...), (...), (...), (...)- (...), (...), (...) organ egzekucyjny dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego świadczenie emerytalne - (...)- (...), (...)- (...) (doręczenie skuteczne 1.02.2022 r.)
Pozwany argumentował, że w przedmiotowej sprawie wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz doręczenie odpisów tytułów wykonawczych spowodowało, że bieg terminu przedawnienia należności uległ zawieszeniu i będzie trwał aż do zakończenia postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne jest prowadzone na podstawie ww. tytułów wykonawczych, których odpisy zostały W. K. doręczone pod adresem zamieszkania, co jest zgodne z obowiązującymi przepisami.
Pozwany wyjaśnił, że w związku z przytoczonymi powyżej okolicznościami ustalone na koncie Wanady K. zaległości według stanu z 1.03.2022 r. są wymagalne i ustalone prawidłowo w wysokości:
- FUS za okres 05/2004- 07/2004, (...), (...)- (...), (...), (...)
w kwocie 6.748,90 zł, koszty upomnienia w kwocie 132,00 zł i koszty egzekucyjne w kwocie
669,00 zł,
- FUZ za okres 05/2004- 07/2004, (...), (...)- (...), (...), (...)
w kwocie 3.510,32 zł, koszty upomnienia w kwocie 123,20 zł i koszty egzekucyjne w kwocie
385,60 zł,
- FP za okres 05/2004 -07/2004, (...), (...), (...),
(...), (...), (...), (...) w kwocie 453,03 zł, koszty upomnienia w kwocie 96,80 zł i koszty egzekucyjne w kwocie 64,50 zł
i według staniu na 11.04.2022 r. są one wciąż aktualne i są wciąż nie spłacone.
Pozwany podał, że na złożone w dniu 2.02.2022 r. zażalenia, w dniu 15.02.2022 r. wydano postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Wyjaśnił też, że złożone w dniu 21.02.2022 r. zażalenie do Dyrektora I. Administracyjno-Skarbowej, a w dniu 22.02.2022 r. w zakresie bezprawnego zajęcia świadczenia, są w trakcie rozpatrywania.
W konkluzji ZUS stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa. (odpowiedź na odwołanie k. 20-21)
Na rozprawie z 18.07.2022 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie, oświadczyła, że konto bankowe miała tylko i wyłącznie w banku (...), nigdy nie dostawała żadnych pism, że ma zaległości, a także, że konta na których są zaległości to nie są jej, bo ona nigdy nie miała takich kont w takich bankach. Oświadczyła tez, że nigdy nie odbierała pism bo była wtedy w szpitalu. Złożyła również pismo procesowe, w którym podtrzymała dotychczasową argumentację, w tym zwłaszcza zarzut przedawnienia, a dodatkowo podała, że w dniu 15.04.2022 r. Dyrektor I. Administracji Skarbowej uchylił postanowienie Dyrektora ZUS w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie zarzutów na prowadzoną egzekucję administracyjną z uwagi na to, że postanowienie organu zostało wydane z naruszeniem przepisów prawa. Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o oddalenie odwołania i zobowiązał się do przedłożenia dokumentacji dotyczącej czynności prowadzonych wobec zadłużenia skarżącej. (e-prot. z 18.07.2022 r.: 00:00:55, pismo procesowe wnioskodawczyni k. 29-30)
W piśmie procesowym z 21.07.2022 r. wnioskodawczyni podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie, a także przytoczoną na jego poparcie argumentację, dodatkowo załączając dokumentację swojego leczenia. (pismo procesowe wnioskodawczyni k. 40)
Na rozprawie z 28.11.2022 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie, oświadczając, że jak prowadziła działalność nikt jej nie informował o żadnych długach, dodając, że cały czas leczyła się państwowo w przychodni na W. w Ł. przez 10 lat , oraz w Centrum (...). Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o oddalenie odwołania. (e-prot. z 28.11.2022 r.: 00:00:16)
W piśmie procesowym z 5.12.2022 r. (data prezentaty) pozwany organ rentowy podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, wyjaśniając, że w dniu 6.11.2009r. wnioskodawczyni osobiście pokwitowała odbiór przesyłki zawierającej upomnienia dotyczące należności: na FUS za 02, 04, 05, 10, 11, (...), (...), 05, 06, (...), na FUZ za 02, 04, 05, 10, 11, (...), 04, 05, (...), (...), na FP/FGŚP za 02, 04, 05, 10, 11, (...), (...), 05, 06, (...). Z uwagi na brak reakcji na te upomnienia Oddział przystąpił do ustalenia rachunku bankowego, przy czym w tym okresie Zakład nie dysponował narzędziem informatycznym umożliwiającym masową wysyłkę zapytań do banków. Ostatnie wpłaty należności z tytułu składek tj. składki na FUS i FUZ za (...) zostały dokonane z konta w banku o identyfikatorze 1750 tj. z (...) Bank (...) SA (nr konta (...)). W systemie ewidencjonującym wpłaty nie są ewidencjonowane dane posiadacza rachunku (wnioskodawczyni mogła wpłacić składkę korzystając z cudzego konta lub za pośrednictwem jednej z działających wówczas tzw. „agencji" czyli punktu, który przyjmował wpłaty w gotówce i wpłacał przelewem na konta ZUS). Z tego względu skierowano zajęcia do (...) Bank (...) SA. Dalej pozwany wyjaśnił, że w dniu 31.12.2009 r. wnioskodawczyni osobiście pokwitowała odbiór przesyłki zawierającej zawiadomienia o zajęciu i tytułu wykonawcze dotyczące należności objętych upomnieniami doręczonymi 06.11.2009r. W dniu 13.08.2010r. została awizowana przesyłki zawierająca upomnienie dotyczące należności na FUS za 11/2009r.; przesyłka została zwrócona jako niepodjęta w terminie i została uznana za doręczoną w trybie awizo w dniu 27.08.2010 r. Pozwany wskazał, że w dniu 20.03.2012 r. została awizowana przesyłka zawierająca upomnienia dotyczące należności: na FUS za 05, 06, 07, 08, 09,10,11, (...), 01, 03, 06, 07, (...), na FUZ za 05, 06, 07, 09, 10,11, (...), 01, 03, 06, 07, 08, (...), na FP/FGŚP za 05, 06, 07, 09, 10, 11, (...), 01, 03, 06, 07, 08, (...). Podał, że przesyłka została zwrócona jako niepodjęta w terminie i uznana za doręczoną w trybie awizo w dniu 04.04.2012r. Następnie wyjaśnił, że w dniu 14.05.2012 r. została awizowana przesyłka zawierająca zawiadomienia o zajęciu i tytułu wykonawcze dotyczące należności objętych upomnieniami doręczonymi w dniu 27.10.2010 r. i 4.04.2012 r. Przesyłka została zwrócona jako niepodjęta w terminie i uznana za doręczoną w trybie awizo w dniu 28.05.2012 r. Pozwany wyjaśnił, że z uwagi na bezskuteczność egzekucji pismem z dnia 3.02.2017 r. Oddział wystąpił do Naczelnika Urzędu Skarbowego w celu przeprowadzenia egzekucji ze środka, do którego stosowania nie jest uprawniony Dyrektor ZUS (np. ruchomości, nieruchomości). Pismem z dnia 7.03.2018r. Naczelnik Urzędu Skarbowego poinformował, że nie ma możliwości przeprowadzenia skutecznej egzekucji, ponieważ w wyniku rozpytania sąsiadów uzyskano informację, że zobowiązana nie przebywa od kilku lat pod wskazanym adresem (ul. (...), Ł.), a jej miejsce pobytu nie jest znane. Z uwagi na uzyskanie możliwości masowej wysyłki zapytań do banków w dniu 4.04.2017r. wysłano zapytanie do 23 banków, a w dniu 26.05.2017r. - do kolejnych 29 banków, z których żaden nie potwierdził posiadania przez wnioskodawczynię rachunku bankowego. W dniu 28.01.2022r. dokonano zajęcia emerytury, powiadomienia o zajęciu emerytury zostały doręczone dorosłemu domownikowi w dniu 1.02.2022r. (odbiór pokwitował M. K.). Pozwany dodał, że obecnie toczy się postępowanie sądowo - administracyjne w związku ze skargą wnioskodawczyni na postanowienie Dyrektora I. Administracji Skarbowej w Ł. z dnia 13.04.2022r. (...): (...)-22- (...) - którym to postanowieniem Dyrektor I. Administracji Skarbowej uchylił postanowienie Dyrektora I Oddziału ZUS z dnia 15.02.2022r. o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie zarzutów na egzekucję administracyjną i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Pozwany wyjaśnił, że postępowanie egzekucyjne jest zawieszone postanowieniem Dyrektora I Oddziału ZUS w Ł. z dnia 21.03.2022r. (pismo procesowe pozwanego k. 58)
W piśmie procesowym z 20.12.2022 r. (data prezentaty) wnioskodawczyni odnosząc się do w/w pisma procesowego ZUS podtrzymała zarzut przedawnienia z dnia 2.02.2022 r., a także argumentację na jego uzasadnienie oraz ponowiła wniosek o zwrot bezprawnie zajętych kwot z jej emerytury na podstawie zajęcia z dnia 28.01.2022 r. oraz wydanie zaświadczenia o niezaleganiu składek ZUS. (pismo procesowe wnioskodawczyni k. 145-146)
W piśmie procesowym z 4.01.2023 r. (data prezentaty) pozwany organ emerytalny podtrzymał zajęte stanowisko. (pismo procesowe ZUS k. 176)
Na rozprawie z dnia 16 stycznia 2023 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie (e-prot. z 16.01.2023 r.: 00:00:16, 00:01:57)
W piśmie procesowym z 2.02.2023 r. (data prezentaty) ZUS poinformował, że w piśmie z 2.02.2022 r. W. K. podniosła zarzut na prowadzone postępowanie egzekucyjne z uwagi na przedawnienie należności. W dniu 15.02.2022r. Dyrektor ZUS I Oddziału w Ł. wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie zarzutów z uwagi na uchybienie ustawowego terminu do ich wniesienia. P. wniosła zażalenie do Dyrektora I. Administracji Skarbowej w Ł. na to postanowienie. W dniu 22.02.2022r. W. K. wniosła o wycofanie zajęć. W dniu 10.03.2022 r. rozpatrując ww. wniosek uznano, że nie zasługuje on na uwzględnienie z uwagi na wymagalność należności objętych zajęciami (w piśmie tym rozpatrzono również kwestie przedawnienia, wyczerpująco i wyraźnie wskazując dłużniczce zasady przedawnienia, przepisy je regulujące, oraz czynności skutkujące zawieszeniem biegu terminu przedawnienia). W dniu 10.03.2022 r. Dyrektor ZUS I Oddziału w Ł. przekazał do I. akta wraz ze spisem treści celem rozpatrzenia sprawy. W dniu 13.04.2022 r. Dyrektor (...) w Ł. wydał postanowienie uchylając postanowienie z 15.02.2022r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, wskazując, że„ ...ponownie rozpatrując sprawę organ pierwszej instancji powinien przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, wzywając Panią celem ustalenia, w sposób nie budzący wątpliwości intencji zawartych w piśmie z 02.02.2022 r." W dniu 5.05.2022r. Dyrektor ZUS I O/Ł. wezwał wnioskodawczynię o sprecyzowanie charakteru żądania wskazanego we wniosku z 2.02.2022 r. wskazując środki prawne jakie jej przysługują, oraz skutki nie zastosowania się do wezwania. W dniu 18.05.2022 r. wysłano zawiadomienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia z uwagi na brak sprecyzowania charakteru żądania. W dniu 28.11.2022r. wpłynęło pismo z (...) w Ł. wraz z odpisem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 10.08.2022r., (...) SA/Łd 391/22, oddalającego skargę wnioskodawczyni na postanowienie Dyrektora (...) w Ł.. (pismo procesowe ZUS k. 182)
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
Odwołująca - W. K. (ur. (...)) złożyła w dn. 22.02.2022 r. wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek. (wniosek k. 1 akt ZUS)
W związku z powyższym pozwany organ rentowy dokonał rozliczenia konta płatnika za okres prowadzenia działalności przez wnioskodawczynię, tj. od 5.03.2004 r. do 31.12.2009 r., i stwierdził, że na dzień 28.02.2022 r. w systemie informatycznym ZUS figurują zaległości z tytułu składek na :
1/ Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 6748,90 zł, koszty upomnienia w kwocie 132,00 zł i koszty egzekucyjne w kwocie 669,00 zł, za okresy: 05/2004 - 07/2004, (...), (...)- (...), (...), (...),
2/ Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego w kwocie 2510,32, koszty upomnienia w kwocie 123,20 zł i koszty egzekucyjne w kwocie 385,60 zł, za okresy: 05/2004 - 07/2004, (...), (...), (...), (...),
3/ Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy w kwocie 453,03 zł, koszty upomnienia w kwocie 96,80 zł i koszty egzekucyjne w kwocie 64,50 zł, za okresy: 05/2004 - 07/2004, (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...).
W efekcie ZUS wydał zaskarżoną decyzję z 1.03.2022 r., mocą której odmówił W. K. wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy przez wnioskodawczynię jako płatnika składek. (decyzja k. 3 akt ZUS)
W toku postępowania odwoławczego ustalono następujący przebieg postępowania egzekucyjnego wobec spornych zaległości składkowych na koncie wnioskodawczyni:
W dniu 6.11.2009 r. (k. 14 akt ZUS) wnioskodawczyni osobiście pokwitowała odbiór przesyłki zawierającej upomnienia dotyczące należności:
-na FUS za 02, 04, 05, 10, 11, (...), (...), 05, 06, (...)
-na FUZ za 02, 04, 05, 10, 11, (...), 04, 05, (...), (...)
-na FP/FGŚP za 02, 04, 05, 10, 11, (...), (...), 05, 06, (...) (k. 1-13 akt
ZUS)
Z uwagi na brak reakcji na te upomnienia ZUS przystąpił do ustalenia rachunku bankowego wnioskodawczyni. Zakład nie dysponował w tym czasie narzędziem informatycznym umożliwiającym masową wysyłkę zapytań do banków.
Ostatnie wpłaty należności z tytułu składek tj. składki na FUS i FUZ za (...) zostały dokonane z konta w banku o identyfikatorze 1750 tj. z (...) Bank (...) SA (nr konta (...)). W systemie ewidencjonującym wpłaty nie są ewidencjonowane dane posiadacza rachunku – Zakład mając na uwadze, że wnioskodawczyni mogła wpłacić składkę korzystając z cudzego konta lub za pośrednictwem jednej z działających wówczas tzw. „agencji" czyli punktu, który przyjmował wpłaty w gotówce i wpłacał przelewem na konta ZUS, skierował zajęcia do (...) Bank (...) SA. (k. 1 plik II akt ZUS).
Dnia 11.12.2009 r. zostały skierowane do przymusowego dochodzenia w trybie egzekucji – zajęcie rachunku bankowego (...) Bank (...) S.A. - RB- (...), RB- (...)-RB- (...), RB- (...)-RB- (...), RB- (...)-RB- (...). W dniu 31.12.2009 r. wnioskodawczyni osobiście pokwitowała odbiór przesyłki zawierającej zawiadomienia o zajęciu i tytułu wykonawcze dotyczące należności objętych upomnieniami doręczonymi 6.11.2009r. (k. 95 akt ZUS).
W dniu 13.08.2010 r. została awizowana przesyłki zawierająca upomnienie dotyczące należności na FUS za 11/2009 r. - przesyłka została zwrócona jako niepodjęta w terminie (k. 100 - 102 akt ZUS) i została uznana za skutecznie doręczoną wnioskodawczyni w trybie awizo w dniu 27.08.2010 r.
W dniu 20.03.2012 r. została awizowana przesyłka adresowana do wnioskodawczyni zawierająca upomnienia dotyczące należności:
- na FUS za 05, 06, 07, 08, 09,10,11, (...), 01, 03, 06, 07, (...)
- na FUZ za 05, 06, 07, 09, 10,11, (...), 01, 03, 06, 07, 08, (...)
- na FP/FGŚP za 05, 06, 07, 09, 10, 11, (...), 01, 03, 06, 07, 08, (...).
Przesyłka została zwrócona do ZUS jako niepodjęta w terminie (k. 107 akt ZUS) i uznana za skutecznie doręczoną w trybie awizo w dniu 4.04.2012 r.
W dniu 14.05.2012 r. została awizowana adresowana do wnioskodawczyni przesyłka, która zawierała zawiadomienia o zajęciu i tytułu wykonawcze dotyczące należności objętych upomnieniami doręczonymi w dniu 27.10.2010 r. i 04.04.2012 r. Przesyłka została zwrócona jako niepodjęta w terminie (k. 107 akt ZUS) i uznana za skutecznie doręczoną w trybie awizo w dniu 28.05.2012 r. (k. 166 akt ZUS).
Z uwagi na bezskuteczność egzekucji pismem z dnia 3.02.2017 r. ZUS wystąpił do Naczelnika Urzędu Skarbowego w celu przeprowadzenia egzekucji ze środka, do którego stosowania nie jest uprawniony Dyrektor ZUS (np. ruchomości, nieruchomości).
Pismem z dnia 7.03.2018r. Naczelnik Urzędu Skarbowego poinformował, że nie ma możliwości przeprowadzenia skutecznej egzekucji, ponieważ w wyniku rozpytania sąsiadów uzyskano informację, że zobowiązana nie przebywa od kilku lat pod wskazanym adresem (ul. (...), Ł.), a jej miejsce pobytu nie jest znane.
Z uwagi na uzyskanie przez ZUS możliwości masowej wysyłki zapytań do banków w dniu 4.04.2017 r. pozwany wysłał zapytanie do 23 banków, a w dniu 26.05.2017 r. - do kolejnych 29 banków, z których żaden nie potwierdził posiadania przez wnioskodawczynię rachunku bankowego.
(dokumentacja w aktach ZUS)
W dniu 28.01.2022r. dokonano zajęcia emerytury, powiadomienia o zajęciu emerytury zostały doręczone dorosłemu domownikowi w dniu 1.02.2022 r. (odbiór pokwitował M. K.). (k. 182 akt ZUS)
W piśmie z 2.02.2022 r. W. K. podniosła zarzut na prowadzone postępowanie egzekucyjne z uwagi na przedawnienie należności.
W dniu 15.02.2022 r. Dyrektor ZUS I Oddziału w Ł. wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie zarzutów z uwagi na uchybienie ustawowego terminu do ich wniesienia.
P. wniosła zażalenie do Dyrektora I. Administracji Skarbowej w Ł. na to postanowienie.
W dniu 22.02.2022r. W. K. wniosła o wycofanie zajęć.
W dniu 10.03.2022 r. rozpatrując ww. wniosek uznano, że nie zasługuje on na uwzględnienie z uwagi na wymagalność należności objętych zajęciami (w piśmie tym rozpatrzono również kwestie przedawnienia, wyczerpująco i wyraźnie wskazując dłużniczce zasady przedawnienia, przepisy je regulujące, oraz czynności skutkujące zawieszeniem biegu terminu przedawnienia).
W dniu 10.03.2022 r. Dyrektor ZUS I Oddziału w Ł. przekazał do I. akta wraz ze spisem treści celem rozpatrzenia sprawy.
W dniu 13.04.2022 r. Dyrektor (...) w Ł. wydał postanowienie uchylając postanowienie z 15.02.2022r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, wskazując, że„ ...ponownie rozpatrując sprawę organ pierwszej instancji powinien przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, wzywając Panią celem ustalenia, w sposób nie budzący wątpliwości intencji zawartych w piśmie z 02.02.2022 r."
W dniu 5.05.2022 r. Dyrektor ZUS I O/Ł. wezwał wnioskodawczynię o sprecyzowanie charakteru żądania wskazanego we wniosku z 2.02.2022 r. wskazując środki prawne jakie jej przysługują, oraz skutki nie zastosowania się do wezwania.
W dniu 18.05.2022 r. wysłano zawiadomienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia z uwagi na brak sprecyzowania charakteru żądania.
W dniu 28.11.2022r. wpłynęło do ZUS pismo z (...) w Ł. wraz z odpisem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 10.08.2022r., (...) SA/Łd 391/22, oddalającego skargę wnioskodawczyni na postanowienie Dyrektora (...) w Ł..
(dokumentacja w sprawie czynności egzekucyjnych zawarta w załączonych aktach ZUS, skan pisma z 10.03.2022 r. k. 183-184, wyrok WSA w Łodzi z 10.08.2022 r. z uzasadnieniem k. 185, 187-192, doręczenie prawomocnego orzeczenia k. 186)
Wnioskodawczyni leczyła się w Klinice (...) w Ł. od 6.05.2010 r. do 8.05.2010 r., od 21.05.2010 r. do 24.05.2010 r., od 11.06.2010 r. do 21.06.2010 r. oraz w Poradni (...) Onkologicznej i (...) od 11.03.2008 r. do 5.06.2008 r. (dokumentacja medyczna wnioskodawczyni k. 62-139)
W okresie od 26.05.2008 r. do 28.05.2008 r. wnioskodawczyni przebywała w Klinice (...) w Ł., gdzie dniu 27.05.2008 r. odwołująca przeszła zabieg wycięcia dwóch guzów piersi prawej. (karta informacyjna k. 41)
W dniu 15.06.2010 r. wnioskodawczyni przeszła operację usunięcia krwiaka przestrzeni podpowięzieniowej. (protokół operacji k. 42)
W okresie od stycznia 2002 r. do września 2011 r. odwołująca leczyła się Przychodni (...) w Ł.. (dokumentacja medyczna wnioskodawczyni k. 148-174)
Powyższy stan faktyczny został odtworzony na podstawie powołanych dokumentów, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł żadnych powodów by czynić to z urzędu. Analiza załączonych akt ZUS z dokumentacją w sprawie podjętych przez Zakład czynności egzekucyjnych w sprawie spornych zaległości wnioskodawczyni przeczy wersji skarżącej jakoby nigdy nie odbierała korespondencji od ZUS w sprawie jej zaległości, a także, jej twierdzeniom, że Zakład nie wykonywał żadnych czynności, aby wyegzekwować dług. Dokumentacja medyczna nie potwierdza wersji wnioskodawczyni, jakoby nie mogła należycie zadbać o swoje interesy w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego przez ZUS w sprawie zaległości składkowych na jej koncie.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 423 ze zm.; dalej też ustawa systemowa) Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności: zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczenia, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania wymiaru składek na (...) i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wymiaru świadczeń.
Przypomnieć należy, że na podstawie przepisów art. 33 i nast. ustawy systemowej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi konta płatników składek, na których są ewidencjonowane dane konieczne do celów rozliczania należności z tytułu składek.
Zgodnie zaś z art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 ustawy systemowej, obowiązkiem płatnika składek jest według zasad i w terminach wynikających z przepisów ustawy przesyłać odpowiednie dokumenty rozliczeniowe, obliczać, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.
Wskazać także należy, że postępowanie toczące się przed organem rentowym, na mocy art. 180 Kodeksu postępowania administracyjnego i art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ma charakter administracyjny.
Na mocy art. 123 ustawy systemowej, w sprawach uregulowanych ustawą stosuje się bowiem przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Również na gruncie art. 180 k.p.a. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się przepisy kodeksu, chyba że przepisy dotyczące ubezpieczeń ustalają odmienne zasady postępowania w tych sprawach.
Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy wynikające z przepisów o ubezpieczeniach społecznych, o zaopatrzeniach emerytalnych i rentowych, o funduszu alimentacyjnym, a także sprawy wynikające z przepisów o innych świadczeniach wypłacanych z funduszów przeznaczonych na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to tym samym, że w toku prowadzonego przez organ postępowania zastosowanie miały przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Na podstawie art. 127 k.p.a. organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie. Zaświadczenie wydaje się, jeżeli: (1) urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa, (2) osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. W tym drugim przypadku – w myśl art. 218 § 1 k.p.a - organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające (§ 2 art. 218 k.p.a.).
W myśl art. 219 k.p.a. odmowa wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści żądanej przez osobę ubiegającą się o nie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, przy czym należy pamiętać, że zgodnie z art. 83b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują wydanie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie ZUS w tych przypadkach wydaje decyzję.
W świetle ustalonych w sprawie okoliczności Sąd uznał, że pozwany prawidłowo odmówił odwołującej się płatniczce zaskarżoną decyzją z 1.03.2022 r. wydania zaświadczenia o niezaleganiu z należnościami składkowymi. W oparciu o dane zawarte w aktach ubezpieczeniowych pozwany Zakład słusznie uznał, że konto płatnika według stanu na dzień wydania tej decyzji nadal wykazywało zaległości składkowe na FUS, FUZ, FP za okresy szczegółowo wymienione w zaskarżonej decyzji.
Organ rentowy trafnie odmówił wydania zaświadczenia o żądanej przez wnioskodawczynię określonej treści, albowiem zgodnie z art. 218 § 1 w zw. z art. 217 § 2 k.p.a. ewentualne zaświadczenie ma potwierdzić stan rzeczy na podstawie danych posiadanych przez Zakład. Jeśli dane te nie potwierdzają, że płatnik nie ma zaległości składkowej i nie jest możliwe poprawne rozliczenie konta płatnika, bo to zależy od wyniku innej sprawy, który dopiero pozwoli stwierdzić czy na koncie płatnika są, czy też nie ma zaległości – nie jest możliwe uwzględnienie takiego żądania.
Jednocześnie zaznaczyć należy, że postępowanie o wydanie zaświadczenia, w tym zaświadczenia określonej treści, nie stanowi rozstrzygnięcia spornej pomiędzy stronami sprawy. Jeśli problematyka, której dotyczy żądanie jest sporna – to wydanie zaświadczenia zgodnie z żądaniem, w okolicznościach takiej sprawy, nie jest możliwe. Tam gdzie jest spór co do prawa, tam nie powinno zostać wydane zaświadczenie, gdyż ma ono potwierdzać stan rzeczy, na podstawie posiadanych przez organ rentowy danych.
W realiach badanej sprawy ustalono zaś, że organ rentowy prowadził czynności egzekucyjne w sprawie zaległości składkowych widniejących na koncie wnioskodawczyni jako płatnika i informował o tym odwołującą się, która część korespondencji odbierała osobiście, a część była jej skutecznie doręczona w trybie awizo. Odwołująca nie wykazała żadnej inicjatywy w sprawie prowadzonej w jej sprawie egzekucji przez ZUS. Pomiędzy stronami jest spór co do prawa a mianowicie do tego, czy podjęte przez ZUS czynności egzekucyjne skutkowały przerwaniem biegu przedawnienia, czy też nie, ewentualnie czy wobec wszystkich zaległości czynności były skuteczne, czy też tylko niektórych, co także mogłoby mieć wpływ na ustalenie wysokości aktualnego wymagalnego stanu zadłużenia. Jeśli wnioskodawczyni uważa, że nie doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia to winna podjąć właściwe czynności w tym kierunku, aby otrzymać decyzję ustalającą stan zadłużenia na jej koncie i odwołać się od niej ewentualnie do sądu. Sporna kwestia czy doszło do przedawnienia zaległości składkowych nie może być natomiast objęta badaniem w niniejszej sprawie, bowiem jej przedmiot wyznacza z jednej strony zakres rozstrzygnięcia w zaskarżonej decyzji a z drugiej zakres żądania powódki w odwołaniu, co oznacza, że Sąd w niniejszej sprawie bada wyłącznie to czy pozwany miał podstawy do odmowy wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacie składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i FP przez płatnika, czy też nie miał. Powyższe oznacza, że pozwany wydając zaskarżoną w n/n postępowaniu decyzję z 1.03.2022 r. prawidłowo stwierdził, że stan konta płatnika według stanu na dzień jej wydania wykazywał zaległości składkowe, a ewentualny spór co do przedawnienia zaległości może być badany tylko w postępowaniu w sprawie ustalenia stanu zaległości na koncie płatnika. W konsekwencji uznać należy, że zaskarżona decyzja odmawiająca wnioskodawczyni jako płatnikowi wydania zaświadczenia o żądanej treści była prawidłowa.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 §1 k.p.c. pozbawione uzasadnionych podstaw odwołanie oddalił.