Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 9 lutego 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. C. jako płatnik składek jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jednocześnie ustalając, że zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 61.426,71 zł, a w tym z tytułu:

1)  składek na ubezpieczenia społeczne za okres od marca 2008 r. do grudnia 2015 r. – 10.578,41 zł,

odsetek za zwłokę – 2.201,00 zł,

kosztów upomnienia - 23,20 zł,

kosztów egzekucyjnych - 0,00 zł

2)  składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od grudnia 2004 r. do grudnia 2015 r. 30.126,48 zł,

odsetek za zwłokę – 17.463,00 zł,

kosztów upomnienia - 34,80 zł,

kosztów egzekucyjnych - 0,00 zł

3)  składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od grudnia 2010 r. do grudnia 2012 r. 705,02 zł,

odsetek za zwłokę - 260,00 zł,

kosztów upomnienia -34,80 zł,

kosztów egzekucyjnych - 0,00 zł.

(decyzja k. 13 akt ZUS)

M. C. odwołała się od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie i zarzucając, że została wydana na podstawie błędnie ustalonego stanu faktycznego, ponieważ pozwany nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności sprawy.

W uzasadnieniu podała, że prawie nieprzerwanie prowadzi działalność gospodarczą od marca 2001 r., zaznaczając, że regularnie uiszczała składki ZUS, a przypadki wpłat kwot niższych były incydentalne i wynikały z pomyłek rachunkowych, nigdy nie płaciła składek po terminie. Podkreśliła, że przez cały okres prowadzenia działalności opłacała składki na ubezpieczenie zdrowotne we właściwej wysokości. Wskazała nadto, że posiadała też inny tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego z racji bycia żoną rencisty, przez co nie było sytuacji, aby do 2012 r. korzystała z bezpłatnej opieki zdrowotnej nie posiadając do tego uprawnień.

Odnosząc się do zaległości za luty 2012 r., wyjaśniła, że od 10 do 29 lutego 2012 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim i składki za ten okres opłaciła pomniejszone proporcjonalnie do okresu przebywania na zwolnieniu lekarskim, zaś ZUS obciążył jej konto składką w pełnej wysokości, nie uwzględniając opłacanej przez cały 2011 r. i wcześniej dobrowolnej składki chorobowej.

Podała, że tożsama sama sytuacja dotyczy miesięcy od września 2012 r. do stycznia 2013 r. - we wrześniu 2012 r. uległa wypadkowi, przez co przebywała na zwolnieniu ponad 4 miesiące, tj. od 14 września 2012 r. do 20 stycznia 2013 r. Podała, że za ten okres, zgodnie ze złożonymi deklaracjami miesięcznymi, wniosła opłaty pomniejszone proporcjonalnie do okresów zwolnienia, czego ZUS także nie uwzględnił w zaskarżonej decyzji. Dodała, że pomimo jej prób wyjaśnienia oraz złożenia wniosku o przywrócenie terminu do opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, nie otrzymała od ZUS odpowiedzi i nie powiadomiono również o tym płatnika składek - (...) M. C. z siedzibą w Ł..

Podkreśliła, że miała prawo skorzystać z nieopłacania składek na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy, w których przebywała na zwolnieniu lekarskim, zaznaczając, że składkę zdrowotną nadal opłacała.

Odwołująca przyznała brak zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresie od lutego 2013 r. do lutego 2014 r. i uznała wynikające z tego tytułu zadłużenie. Wyjaśniła, że poniosła koszty prywatnego leczenia po wypadku, przez co jej trudna sytuacja materialna uniemożliwiała jej opłacenie należnych składek. W konsekwencji zaległość składkową za grudzień 2015 r. powódka uznała za zasadną.

Dalej odwołująca wyjaśniła, że w styczniu 2016 r. przebywała za granicą w delegacji służbowej i poprosiła swojego ojca, by z kwoty zasiłku, która wpłynie na konto uregulował jej składki, ale ponieważ zasiłek nie wpłynął w ustawowym czasie, to w dniu 15 stycznia 2016 r. wystosowała do ZUS poprzez swój profil internetowy pisemną prośbę o zaliczenie kwot zasiłku (ok. 1300 zł) na poczet należnych składek za grudzień 2015 r., lecz ZUS tę prośbę zignorował i wypłacił zasiłek dopiero 25 stycznia 2016 r., co skutkowało utratą ciągłości w opłacaniu składki chorobowej uprawniającą ją do zaopatrzenia zasiłkowego w razie choroby.

Zarzuciła, że z przedstawionych w załączeniu do decyzji zestawień nie wynika, jakimi kwotami ZUS obciąża jej konto i jakie zostały przez nią wpłacone, bo uwidoczniono jedynie kwoty pozostające do zapłaty wraz z numerami deklaracji, datami wpłat, przez co merytoryczne odniesienie się do poszczególnych kwot jest utrudnione, a czasem niemożliwe.

Podniosła, że nie zgadza się z twierdzeniami ZUS, iż nie reagowała na wezwania do złożenia wyjaśnień w toku postępowania, ponieważ nie otrzymała żadnych wezwań, a o postępowaniu w sprawie zadłużenia dowiedziała się dopiero z treści zaskarżanej decyzji.

Podała też, że 15 stycznia 2015 r. złożyła do ZUS wniosek o umorzenie na podstawie ustawy abolicyjnej z 9 listopada 2012 r. zobowiązań z tytułu nieopłaconych składek przez nią jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, wyjaśniając, że wydano wówczas dwie decyzje: nr (...) umarzające postępowanie w sprawie umorzenia należności, w których wskazano, że brak jest zadłużenia z tytułu składek, akcentując, że zwłaszcza w decyzji nr (...) wprost stwierdzono, że nie posiada nieopłaconych należności na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe.

W konkluzji odwołująca stwierdziła, że pozwany organ rentowy ustalając jej zadłużenie, a w szczególności należności z tytułu odsetek od poszczególnych składek, nadużył prawa, nawet jeśli w pewnym zakresie niektóre należności nie zostały uiszczone, ponieważ mogłaby zająć stanowisko w tej kwestii wcześniej, gdyby ZUS na bieżąco ją informował o istniejących ewentualnie zobowiązaniach składkowych, czy rozbieżnościach.

(odwołanie k. 3-5)

Odpowiadając na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu argumentował, że zadłużenie wykazane w kwestionowanej decyzji zostało ustalone na podstawie zaewidencjonowanych w dacie wydania tej decyzji w systemie (...) dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych. Wskazał, że odwołująca 15 stycznia 2015 r. złożyła wniosek o umorzenie należności z tytułu składek na podstawie ustawy z 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, lecz wniosek ten nie spełniał warunków określonych w ustawie (tj. płatnik podlegał z działalności tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu z uwagi na zatrudnienie) w związku z czym w dniu 23 października 2015 r. została wydana decyzja odmawiająca umorzenia należności. Pozwany wyjaśnił, że po uprawomocnieniu się powyższej decyzji w dniu 8 grudnia 2015 r. Zakład wszczął postępowanie dla określenia wysokości całego zadłużenia wnioskodawczyni. Podał, że płatniczka nie odebrała przesyłki z zawiadomieniem o tym, a doręczenie zastępcze nastąpiło 29 grudnia 2015 r. Wyjaśnił, że 7 stycznia 2016 r. Zakład skierował na całość zadłużenia zawiadomienie o zakończeniu postępowania, którego płatniczka także nie odebrała, a doręczenie zastępcze nastąpiło 27 stycznia 2016 r. W efekcie zaskarżoną decyzją z 9 lutego 2016 r. ZUS określił zadłużenie M. C., która odebrała korespondencję z tą decyzją 26 lutego 2016 r. Dodał, że decyzja zawierała załącznik, w którym wykazane zostały okresy i kwoty zaległości. Pozwany wyjaśnił, że na koncie odwołującej było zadłużenie z tytułu składek ujęte w wymienionej decyzji na:



FUS za okres: marzec 2008 r., maj 2009 r., lipiec 2010 r., od lutego 2012 r. do stycznia 2013 r., marzec 2013 r., od maja 2013 r. do lutego 2014 r., maj 2015 r., październik 2015 r., grudzień 2015 r. w wysokości 10.578,41 zł plus odsetki za zwłokę,



FUZ za okres : od grudnia 2004 r. do marca 2014 r., luty 2015 r., lipiec 2015 r., grudzień 2015 r. w wysokości 30.126,48 zł plus odsetki za zwłokę,



FP i FGŚP za okres: grudzień 2010 r., od września 2011 r. do listopada 2011 r., od lutego 2012 r. do grudnia 2012 r., w wysokości 705,02 zł plus odsetki za zwłokę.

Zakład przyznał, że powyżej wskazane zadłużenie na FUZ nie zostało skierowane do egzekucji i na dzień 5 kwietnia 2016 r. część składek uległa przedawnieniu, wobec czego sporządzono wniosek o odpisanie przedawnionych należności z tytułu składek za okres od grudnia 2004 r. do kwietnia 2005 r. Zakład podał, że obecnie zadłużenie na FUZ obejmuje okres: od maja 2005 r. do marca 2014 r., luty 2015 r., lipiec 2015r., grudzień 2015r. w wysokości 29.451,40 zł plus odsetki za zwłokę.

Pozwany zaznaczył, że zaległości na FUS i FP z zaskarżonej decyzji nie uległy zmianie. Dodał, że płatniczka posiada też nieopłacone składki bieżące za styczeń i luty 2016 r.

Odnosząc się do zarzutów płatniczki dotyczących okresów: luty 2012 r. oraz od września 2012 r. do stycznia 2013 r. objętych pełnymi składkami na ubezpieczenia społeczne, mimo przebywania skarżącej na zwolnieniu lekarskim, podał, że płatniczka otrzymała decyzje odmawiające prawa do wypłaty zasiłków w okresach: od 10 lutego 2012 r. do 29 lutego 2012 r. oraz od 14 września 2012 r. do 20 stycznia 2013 r. – wywodząc, że tym samym składki na FUS i FP za wymienione miesiące są należne w pełnej wysokości bez składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Zakład podał, że za powyższe okresy zostały sporządzone dokumenty z urzędu.

( odpowiedź na odwołanie k. 11)

W piśmie procesowym z 1 czerwca 2016 r. odwołująca poparła odwołanie i sprecyzowała swoje roszczenie w ten sposób, że wniosła o:

1)  uchylenie decyzji w zakresie składki na FUZ w całości,

2)  umorzenie składek nieopłaconych w okresie zwolnień lekarskich w lutym 2012 r. oraz od 14 września 2012 r. do 20 stycznia 2013 r.

3)  uznanie powyższego okresu jako bezskładkowego dla przebiegu pracy,

4)  rozłożenie na 20 rat pozostałych zaległości w składkach na FUS, FP i FGŚP,

5)  umorzenie odsetek od składek na FUS z pkt. 4 w części przypadającej na składkę emerytalną.

(pismo procesowe wnioskodawczyni k. 18-21)

W piśmie procesowym z 6 lutego 2017 r. pełnomocnik wnioskodawczyni sprecyzował odwołanie wskazując, że powódka kwestionuje:

1) zaległości na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w poniższych kwotach:

- 35,00 zł za kwiecień 2008 r. – podnosząc, że należność objęta jest abolicją wraz z wszystkimi składkami za ten okres, odsetkami i kosztami,

- 422,94 zł za okres do 10 do 29 lutego 2012 r. – podając, że odmowa przyznania zasiłku była z uwagi na niezłożenie druku Z-3A, zaś powódka złożyła druk w II Inspektoracie ZUS na ul. (...); wnioskodawczyni wniosła o przyznanie zasiłku za ten okres, a alternatywnie - w razie nie podzielenia jej stanowiska - wniosła o przeniesienie sumy wpłaconych kwot zasiłku chorobowego od 1 kwietnia 2011 r. do 31 stycznia 2012 r. na okres od 1 marca 2012 r. przywrócenie w związku z tym praw do zasiłku od 14 września 2012 r. do stycznia 2013 r.,

- 1,68 zł za maj 2009 r. – widnieje niedopłata a była nadpłata,

- 661,92 zł za luty 2014 r. – po zleconym ZUS przeksięgowaniu -należność za ten okres należy uznać za zapłaconą,

- 55,07 zł za styczeń 2014 r. –po zleconym ZUS przeksięgowaniu należność w wysokości 661,92 zł powinna zostać pomniejszona do kwoty 606,85 zł,

- 61,25 zł za grudzień 2015 r. – zwrot nadpłaty kwot nienależnych, a wpłaconych w 2015 r. na (...) należność 1105,03 zł powinna zostać o tę kwotę zmniejszona,

2) zaległości na Fundusz Pracy w kwotach:

- 2,84 zł tytułem niedopłaty za 17 stycznia 2011 r. - nie wie skąd ta kwota,

- 35,74 zł za luty 2012 r.- pozostawała w tym okresie na zwolnieniu,

- 29,37 zł za wrzesień 2012 r. – był to okres zwolnienia lekarskiego,

- po 51, 83 zł za okres od października do grudnia 2012 r. – pozostawała na zwolnieniu lekarskim.

Wnioskodawczyni oświadczyła, że uznaje należności na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych co do kwoty 5.264,61 zł, natomiast w pozostałym zakresie należności określone w załączniku do skarżonej decyzji kwestionuje.

Jednocześnie podniosła, że należności w pozostałym zakresie, niezależnie od ich nieistnienia, zostały objęte „ustawą abolicyjną” z dnia 9 listopada 2012 r.

Co do należności za okres od maja 2005 r. do 9 lutego 2006 r. podniosła zarzut przedawnienia.

Wskazała, że konto o nr NIP (...) zostało zamknięte z końcem sierpnia 2009 r. definitywnie i powinno zostać rozliczone, tak samo jak konto o nr NIP (...), które też uległo wyrejestrowaniu z kodem 600. Podniosła, że efekty rozliczeń powinny być płatnikom przedstawione przez ZUS na bieżąco, gdyż płatnicy powzięliby wówczas informacje o istniejących zaległościach i nieprawidłowościach kwot zadeklarowanych, co pozwoliłby im uniknąć narastania zaległości. Twierdziła, że żaden z płatników do chwili obecnej takiego rozliczenia nie otrzymał. Wskazała, że w październiku 2003 r. podczas utworzenia konta jako płatnik o nr NIP (...) uzyskała informację, że ma obowiązek złożyć pierwszą deklaracje rozliczeniową kiedy zatrudni pracownika, co miało miejsce dopiero 2 sierpnia 2004 r. (płatnik złożył deklarację z datą 15 września 2004 r.)

Odwołująca podniosła nadto, że po zakończeniu każdego roku kalendarzowego ZUS przesyłał jej pisma, w których zawarte były informacje o sumie zgromadzonych składek emerytalnych od chwili zgłoszenia do ubezpieczenia oraz o przewidywanej wysokości emerytury, w których nie było żadnej wzmianki o istniejących zaległościach.

( pismo procesowe pełnomocnika wnioskodawczyni k. 59-60)

Na rozprawie z 28 marca 2017 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie sprecyzowane jak w piśmie procesowym z 6 lutego 2017 r., a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych od wartości przedmiotu sporu wynikającej z decyzji, tj. kwoty 61.142,71 zł. ( protokół rozprawy z 28.03.2017 r. k.149)

W piśmie procesowym z 4 maja 2017 r. pełnomocnik ZUS wyjaśnił, że Zakład dokonał przeksięgowania na wniosek odwołującej z 22 stycznia 2017 r., lecz nie ma to znaczenia dla przedmiotowego procesu, ponieważ niniejsza sprawa dotyczy decyzji z 9 lutego 2016 r., a zatem sprzed daty złożenia wniosku o przeksięgowanie. ( pismo procesowe pełnomocnika ZUS k. 151)

W piśmie procesowym z 12 czerwca 2017 r. pełnomocnik wnioskodawczyni w związku ze złożonym przez odwołującą wnioskiem z dnia 22 lutego 2017 r. dotyczącym przeksięgowań na jej koncie oraz otrzymanym od ZUS nowym, uaktualnionym wydrukiem stanu należności w poszczególnych kontach, oświadczył, że:

1) co do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

- za okresy: 09/2011, 10/2011, (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) na ogólną kwotę 459,12 zł - przyznał, że powyższe kwoty pozostają do zapłaty na rzecz ZUS,

- a pozostałe wymienione w tabeli okresy pozostawia do rozstrzygnięcia Sądowi podtrzymując dotychczasowe wnioski oraz wyjaśnienia;

2) co do składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych:

- za okresy: 07/2010, 03/2013, (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) na ogólną kwotę 6 950,69 zł - przyznał, że powyższe kwoty pozostają do zapłaty na rzecz ZUS;

- okresy 03/2012, 04/2012, (...), (...), (...), (...) z całkowitą kwotą podaną w tabeli w wysokości 108,80 zł - przyznał, że powyższa kwota pozostaje do zapłaty na rzecz ZUS;

- należność za styczeń 2014 r. wyliczona na kwotę 661,92 zł po potrąceniu kwoty 55,07 zł wynikającej z przeksięgowania - powinna mieć wartość 606,85 zł, a nie jak ujęto po zmianach kwotę 646,85 zł, podając, że jest to błąd arytmetyczny i do obciążeń przyjmuje ona kwotę 606,85 zł jako niesporną;

- co do listopada 2014 r. – zarzucił, że po zmianach okres ten został wymieniony jako taki, za który składka FUS nie została uiszczona, podnosząc, że w rzeczywistości powódka dokonała zapłaty czego dowodzą potwierdzenia przelewów dokonanych na rzecz ZUS za ten okres za pośrednictwem Krajowej Instytucji Płatniczej M. (wpłata zaksięgowana w ZUS z dnia 15.12.2014 r.)

- co do rozliczenie za okres (...) z kwotą zaległości 34,76 zł - zarzucił, że jest to niejasne, bowiem wnioskodawczyni dokonała wpłat zgodnych ze złożoną deklaracją, jednocześnie dodając, że jeśli jednak istnieje taka zasadna zaległość, to zgodnie ze złożonym przez nią wnioskiem o abolicję, kwota ta powinna zostać wymieniona przez ZUS w pisemnej odpowiedzi na przedmiotowy wniosek i objęta umorzeniem; zaznaczył, że w odpowiedzi na wniosek ubezpieczonej o abolicję ZUS stwierdził, że nie istnieją żadne zaległości z ubezpieczeń społecznych, które podlegałyby tej procedurze;

- należności za pozostałe okresy wnioskodawczyni uznała za sporne;

3) co do składek na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego:

- kwoty z deklaracji składanych do ZUS nie pokrywają się w żadnym miesiącu z załączonymi w wykazie do decyzji,

- w składce za maj 2007 r., wskazanej w poprawionej deklaracji, ZUS nie ujął kwoty, którą teraz wykazał w tabeli do zapłaty jako obowiązująca należność.

(pismo procesowe pełnomocnika wnioskodawczyni k. 165)

Na rozprawie z 3 października 2017 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie sprecyzowane w piśmie procesowym z 12 czerwca 2017 r., a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. (stanowiska stron - e-prot. z 3.10.2017 r.: 00:04:43, 00:05:10)

Na rozprawie z 12 grudnia 2017 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie. Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o jego oddalenie, oświadczając, że umowa o pracę w niniejszej sprawie nie ma żadnego znaczenia. Ponadto pełnomocnik ZUS złożył pismo procesowe z 12 grudnia 2017 r., w którym wyjaśnił, że podwójnie wpłacone kwoty 716,99 zł i 270,40 zł zostały zaliczone na miesiąc listopad 2014 r. w całości oraz na zaległości z poprzednich lat łącznie z odsetkami /raport rozliczenia zobowiązań płatnika/. Podniósł też, że przedmiotem niniejszej sprawy jest decyzja z 9 lutego 2016 r.,; która stanowi podsumowanie wcześniejszych postępowań prowadzonych przez ZUS zakończonych prawomocnymi decyzjami. Wywodził, że nie ma zatem znaczenia dla jej rozpoznania ustalenie czy wnioskodawczyni w spornym okresie pozostawała w stosunku pracy oraz czy otrzymywała upomnienia. Zaznaczył, że załączone do pisma ZUS wykazy potwierdzają zasadność wydanej decyzji, natomiast stanowisko odwołującej przedstawione w punkcie 3 pisma z dnia 25 stycznia 2017 r. nie jest poparte żadnymi dokumentami.

Pełnomocnik wnioskodawczyni oświadczył, że powyższe pismo ZUS nie wyjaśnia na jakiej podstawie ZUS przyjął, że odwołująca była zatrudniona na umowę o pracę oraz, że była upominana i informowana o wysokości zadłużenia. Wnioskodawczyni oświadczyła, że nie odwoływała się do sądu w zakresie odmowy wypłaty zasiłku chorobowego za luty 2012 r.

(stanowiska stron - e-prot. z 12.12.2017 r.: 00:01:17, 00:02:11, 00:03:19,00:09:36, pismo procesowe pełnomocnika ZUS k. 183)

W piśmie procesowym z 20 grudnia 2017 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, podtrzymał stanowisko co do przedawnienia części składek, umorzenia należności w części objętej abolicją, ponownie podniósł brak zatrudnienia wnioskodawczyni i prowadzenia działalności tylko w zakresie jednego kodu (...) do 2014 r., a od 2010 r. tylko pod jednym adresem, a ponadto podniósł, że powódka nie była informowana przez ZUS o istniejącym zadłużeniu. (pismo procesowe pełnomocnika wnioskodawczyni k. 188)

W kolejnym piśmie procesowym z 23 kwietnia 2018 r. pełnomocnik ZUS oświadczył, że wnosi jak dotąd o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kwoty 5400 zł na rzecz ZUS tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według wartości przedmiotu sporu, tj. kwoty wskazanej w zaskarżonej decyzji 61.426,71 zł. (pismo procesowe pełnomocnika ZUS k. 208)

Na rozprawie z 19 lutego 2019 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, oświadczając, że kwestionuje wysokość składek wskazanych przez ZUS w deklaracjach wystawionych z urzędu i w związku z tym wniósł o zobowiązanie ZUS do złożenia wykazu korekt dokonanych z urzędu, z podaniem dat konkretnych korekt, kwot, sposobu rozliczenia oraz wyjaśnienia czy i ewentualnie kiedy płatnik był o tych korektach informowany. Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o oddalenie odwołania. (stanowiska stron e-prot. z 19.02.2019 r.: 00:01:03, 00:05:24)

W piśmie procesowym z 5 lipca 2019 r. pełnomocnik ZUS podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, podnosząc co do składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za czerwiec 2010 r., że powinna wynosić 0,00 zł ponieważ została opłacona przez wnioskodawczynię 15 kwietnia 2011 r. w wysokości 1,35 zł, a co do składki na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego za listopad 2012 r., że powinna wynosić 509,10 zł. (pismo procesowe ZUS k. 536, stanowisko merytoryczne pozwanego k. 537)

Na rozprawie z 20 grudnia 2022 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie, oświadczył, że nie jest w stanie powiedzieć czy w związku z odpisami należności przedawnionych za okres od grudnia 2004 r. do kwietnia 2005 r. została wydana decyzja zmieniająca zaskarżoną decyzję oraz wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. ( stanowiska stron – e-protokół z 20.12.2022 r.: 00:06:05, 00:06:15, 00:16:00)

Na ostatnim terminie rozprawy - 24 stycznia 2023 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a w złożonym załączniku do protokołu tej rozprawy ostatecznie sprecyzował, że:

1. kwestionuje dokonane przez ZUS rozliczenia składki zdrowotnej płaconej przez odwołującą, które zostały oparte na nieprawidłowym założeniu, że winna ona składać dokumenty rozliczeniowe dotyczące dwóch źródeł (indywidualne przedsiębiorstwo oraz spółka cywilna), argumentując, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych przyznaje osobie prowadzącej działalność gospodarczą prawo wyboru jednego płatnika składek na ubezpieczenie społeczne (art. 9. ust 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych); po roku 2009, kiedy wnioskodawczyni zmieniła płatnika składek ZUS nie sporządził dokumentów korygujących dla spółki i nie wzywał wspólnika, ani spółki do złożenia takowych dokumentów. Podała też, że spółka (...) zawiesiła działalność gospodarczą w marcu 2014 r. i nigdy jej nie wznowiła, wobec czego obowiązek składania deklaracji i opłacania składek istniałby jedynie do marca 2014 r.;

2. nie kwestionuje należności z tytułu FUS za te okresy, w których wnioskodawczyni prowadziła działalność, a nie uiściła należności o wysokości wykazanej w składanych deklaracjach rozliczeniowych, zaznaczając, że:

a) w zakresie FUS:

- kwestionuje kwotę 51 zł wraz z odsetkami za okres rozliczeniowy III 2008 r. z terminem płatności 15.04.2008 r., która była objęta ustawą abolicyjną,

- kwestionuje wyksięgowanie z terminowo wpłaconej (10.02.2012 r.) pełnej składki na FUS za okres 01/2012 r. w wysokości 627,07zł, kwoty 51,83 zł tytułem składki na ubezpieczenie chorobowe M. C., bowiem odwołująca oświadczyłą, że nie wyraża zgody na operację księgową, która sugeruje niezapłacenie tej składki w ogóle; w toku rozprawy ZUS nie wyjaśnił przyczyny i me wskazał podstaw prawnych, a załączona przez ZUS „Lista wpłat zidentyfikowanych” (karta 263) wskazuje na wpłatę pełnej składki wraz z ubezpieczeniem chorobowym,

- kwestionuje kwotę 204,58 zł za okres 11/2012 r. oraz wnosi o uznanie prawa powódki do zasiłku chorobowego we wskazanym okresie (a dokładnie za czas zwolnienia lekarskiego tj. w okresie od 10-29 lutego 2012 r.),

- uznaje zaległości z odsetkami za okresy (...), 04,/2012, (...), (...), (...), (...) do wysokości pełnej składki wraz z ubezpieczeniem chorobowym w ogólnej kwocie 398,24 zł,

- kwestionuje zaległości za okres od 14 września 2012 r. do 20 stycznia 2013 r. w ogólnej kwocie oraz wnosi o uznanie prawa powódki do zasiłku za ten okres,

- uznaje należność na poziomie 7.009,04 zł wraz z odsetkami niezapłaconych za 2013 r.,

- kwestionuje kwoty po 661,92 zł za okres (...) i za okres (...) (łącznie 1 223,84 zł), gdyż zgodnie z opinią biegłego za ten okres zobowiązanie powódki na FUS nie występuje,

- wnosi o zaliczenie podwójnie wpłaconej składki FUS w wysokości 2 x 716,99 zł w następujący sposób:

⚫

kwotę 716,99 zł wpłaconą w dniu 16 października 2014 r. za okres (...) na poczet niedopłaconych kwot składek na FUS do kwoty pełnych składek wraz z chorobowym w wysokości 51, 83 zł, a więc do pełnej wysokości 669, 38 zł zamiast 617,55 zł (za okres (...)) oraz do kwoty 674, 88 zł zamiast 623, 05 zł (za 04-08/2012) wraz z odsetkami. Biegły w opinii uzupełniającej z grudnia 2022 r. wskazywał jako kwoty wymagane kwoty niższe bez składki chorobowej,

⚫

kwotę 716,99 zł za okres (...) wpłaconą w dniu 15 grudnia 2014 r. na poczet tego właśnie okresu (...),

- kwestionuje zapis zerowy w tabeli biegłego dla okresu (...) i wnosi o potraktowanie go jako omyłki rachunkowej oraz o korektę salda w tabeli za 2014 rok o odpowiednio o kwoty: całkowita +932,32, kwota na FUS +661,92 kwota na (...) +270,40 2;

b) w zakresie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

- uznaje zaległość na ogólną kwotę 459,12 zł wraz odsetkami od kwoty składek za okresy 09/2011, 10/2011, (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...),

- uznaje zaległość na ogólną kwotę 29,37 zł wraz z odsetkami za okres (...),

- kwestionuje jako nienależne składki w pewnych kwotach: 35,74 zł za okres (...), 51,83 zł za okres (...), 155,49 zł za okresy 10/2012, 11/2012, (...), 2,84 zł za okres (...) (w opinii biegłego zobowiązanie płatne na dzień 17.01.2011 r. wynosi 0,00zł);

c) w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego - uznaje kwotę zadłużenia 5.331,28 zł ujętą przez biegłego w tabeli opinii uzupełniającej z grudnia 2022 r. z korektą wymienioną wyżej o kwotę 270,40 zł.

Natomiast pełnomocnik ZUS na ostatnim terminie rozprawy podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, wnosząc o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(stanowiska stron - e-protokół rozprawy z 24.01.2023 r.: 00:01:19, 00:03:24, 00:19:34, 00:22:54, załącznik do protokołu rozprawy strony powodowej k. 975-980)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. C. od 1 marca 2001 r. prowadziła działalność gospodarczą zgłoszoną do ewidencji w Urzędzie Miasta Ł. i zewidencjonowaną pod numerem (...), a od 2011 r. wpisaną do (...), gdzie jako oznaczenie przedsiębiorcy podano: M. C., (...) B. S. (1), M. C., (...) M. C..

W (...) wpisano następujące adresy zakładu głównego, oddziału lub innego stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej:

(...) M. Ł. ul. (...) VII p. klatka IV -zakład główny,

(...) M. Ł. ul. (...) – oddział,

(...) M. Ł. ul. (...) – oddział,

(...) B. S. (1), M. Ł. ul. (...) - zakład główny.

Odwołująca prowadziła działalność indywidualną pod firmą (...) z nr NIP (...) , a także działalność gospodarczą pod firmą (...) w ramach spółki cywilnej zawartej z B. S. (1) z nr NIP (...) , który był wspólnym numerem spółki i obu wspólniczek - pod tym numerem (...) spółka cywilna (...), jako płatnik i każda ze wspólniczek zostały zgłoszone do ZUS.

Odwołująca dokonała zgłoszenia do ZUS w dniu 7 marca 2001 r. na druku (...) z tytułu prowadzenia indywidualnej działalności pod firmą (...) z nr NIP (...) od 1 marca 2001 r.

Wnioskodawczyni składała deklaracje rozliczeniowe ZUS DRA w ramach działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej z nr NIP (...) i opłacała na ich podstawie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

M. C. i B. S. (1) w ramach prowadzonej przez nie wspólnie działalności w formie spółki cywilnej (...) do 31 sierpnia 2009 r. posługiwały się wspólnym nr NIP (...). Odwołująca i B. S. (1) w ramach działalności spółki cywilnej (...) dzieliły po połowie wszystkie koszty. Wspólniczki zgłaszały do ubezpieczeń społecznych zatrudnione przez nie w spółce cywilnej osoby pod wspólny nr NIP (...) spółki (...). Spółka cywilna jako płatnik składek opłacała wszystkie składki na pracowników i za obie wspólniczki.

W dniu 15 października 2003 r. wnioskodawczyni zgłosiła na druku (...) zmianę do ZUS z własnym nr NIP (...), ponieważ zamierzała zatrudnić w ramach indywidualnej działalności osoby na umowę zlecenie i umowę o pracę oraz rozliczać w całości za te osoby w ramach indywidualnej działalności składki.

W sierpniu 2004 r. wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia pierwszego pracownika - A. W. (zgłoszenie z 15 września 2004 r.). W składanych dokumentach (...) z nr NIP (...) wnioskodawczyni nie ujmowała siebie, a rozliczała jedynie składki za pracownicę A. W..

Organ rentowy wysłał do wnioskodawczyni jako płatnika składek pismo z 21 lutego 2006 r. informując, że przekazany komplet dokumentów za styczeń 2006 r. jest błędny. W dniu 2 marca 2013 r. dokonano z urzędu przypis na podstawie ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej za listopad 2005 r. W związku z tym, że płatnik nie złożył poprawnych dokumentów rozliczeniowych w wyznaczonym terminie, ZUS w dniu 18 sierpnia 2015 r. skorygował z urzędu deklaracje i raporty. Ponadto ZUS skorygował też komplet dokumentów za luty 2006 r.

W dniu 4 listopada 2005 r. ZUS, po rozpoznaniu wniosku z 16 września 2005 r., wyraził odwołującej zgodę na opłacenie składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie za miesiące od marca do maja 2005 r.

Dokumentacją ZUS do 2009 r. w spółce cywilnej (...) zajmowała się druga wspólniczka - B. S. (1).

Do 31 sierpnia 2009 r. działalność indywidualna wnioskodawczyni pod firmą (...) nie była zawieszana ani też nie była zlikwidowana – wnioskodawczyni oprócz deklaracji i regulowania składek z firmy (...) nie składała żadnych deklaracji, ani nie regulowała żadnych składek w ramach firmy (...), w tym składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W połowie 2009 r. ZUS poinformował B. S. (1), że obie wspólniczki muszą wyrejestrować się do końca sierpnia 2009 r. z ubezpieczeń społecznych spod wspólnego nr (...) spółki cywilnej – a następnie zarejestrować się do ubezpieczeń i rozliczać każda indywidualnie jako odrębne podmioty używając własnego nr NIP. Było to konsekwencją zmiany obowiązujących wówczas przepisów. W związku z tym, po złożeniu druków wyrejestrowujących (...), zostały złożone przez obie wspólniczki dokumenty (...) przez B. S. (1) - w dniu 1 sierpnia 2009 r. i przez M. C. - w dniu 1 września 2009 r.

Działalność prowadzona w ramach spółki cywilnej (...) z nr NIP (...) została wyrejestrowała z dniem 1 września 2009 r. – wyrejestrowanie dotyczyło zarówno płatnika, jak i wspólniczek: wnioskodawczyni z dniem 1 września 2009 r., a B. S. (1) z dniem 1 sierpnia 2008 r.

Do czasu wyrejestrowania się wspólniczek ze wspólnego ze spółką cywilną nr NIP, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne były odprowadzane przez spółkę cywilną (...) jako płatnika składek za obie wspólniczki. W 2009 r. nie było już w spółce pracowników.

Po wprowadzeniu zmian na odrębnym numerze NIP zostały wprowadzone następujące zgłoszenia:

1) B. S. (1):

- z dniem 1 sierpnia 2009 r. dokonała zmiany danych osoby ubezpieczonej druk (...),

- z dniem z 1 sierpnia 2009 r. dokonała zgłoszenia do ubezpieczenia druk (...);

2) wnioskodawczyni:

-wyrejestrowała działalność prowadzoną z NIP (...) pod firmą (...) i zarejestrowała ją ponownie z tym nr NIP tego samego dnia 1 września 2009 r. – z kodem wyrejestrowania 600 dla przyczyn specjalnych,

- po 1 września 2009 r. nie złożyła dokumentów (...) i (...) stanowiących zgłoszenie do ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności jako odrębny podmiot w ramach spółki cywilnej.

Od momentu wyrejestrowania wnioskodawczyni i jej wspólniczki ze wspólnego dla spółki cywilnej nr NIP – każda z nich wypełniała oddzielnie miesięczne dokumenty ubezpieczeniowe z osobistym nr NIP.

Po wyrejestrowaniu ze wspólnego nr NIP dla spółki cywilnej wnioskodawczyni od 1 września 2009 r. prowadziła jedną działalność gospodarczą, z jednego kodu (...), pod jednym adresem przy ul. (...) w Ł., w jednym lokalu.

Wnioskodawczyni w dniu 16 sierpnia 2010 r. złożyła dokumenty rozliczeniowe za lipiec 2010 r. z naliczoną składką na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe oraz pojedynczą składką na ubezpieczenie zdrowotne.

Pozwany organ rentowy w dniu 2 września 2015 r. skorygował z urzędu deklarację rozliczeniową z naliczoną podwójnie składką na ubezpieczenie zdrowotne.

Spółka cywilna (...) formalnie zawiesiła prowadzenie działalności w dniu 8 marca 2014 r. i nigdy jej nie wznowiła, a zlikwidowana została w 2016 r.

W badanym okresie wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim:

- od 10 do 29 lutego 2012 r.,

- od 14 września 2012 r. do 20 stycznia 2013 r.

- od 23 października 2015 r. do 3 listopada 2015 r., a następnie od 17 listopada 2015 r.

Prawomocną decyzją z 27 marca 2012 r. odwołującej odmówiono wypłaty zasiłku chorobowego za okres zwolnienia lekarskiego od 10 do 29 lutego 2012 r.

Prawomocną decyzją z 13 listopada 2013 r. ZUS także odmówił wnioskodawczyni wypłaty zasiłku chorobowego za okres zwolnienia lekarskiego od 14 września 2012 r. do 20 stycznia 2013 r. z uwagi na niezłożenie druku ZUS Z-3a razem ze zwolnieniami lekarskimi, a po zakończeniu zwolnienia lekarskiego, wystawianego etapami, ponieważ poprzednie zwolnienie wysłała jeden dzień za późno.

Wnioskodawczyni nie odwoływała się od żadnej z powyższych decyzji.

W tych okresach odwołująca opłacała składki na FUS i FP za luty 2012 r. oraz od września 2012 r. do stycznia 2013 r. pomniejszone proporcjonalnie do okresów zwolnienia, zamiast w pełnej wysokości bez składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Pismem z 12 kwietnia 2013 r. wnioskodawczyni wystąpiła do ZUS z wnioskiem o rozliczenie konta i podanie salda na poszczególne fundusze.

W odpowiedzi z 18 kwietnia 2013 r. ZUS powiadomił wnioskodawczynię o błędach w dokumentach rozliczeniowych za okresy: od 10/2003 do 08/2009, (...), od 01/2012 do 02/2012 i od 09/2012 do 01/2013, tj. o braku naliczenia składek na FUZ za okres od 10/2003 do 8/2009, o ustaniu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z uwagi na brak wpłat składek, o konieczności skorygowania dokumentów za (...), (...), 02.2012, od 09/2012 do 01/2013 – bez naliczenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Pismem z 12 kwietnia 2013 r. wnioskodawczyni wystąpiła do ZUS z wnioskiem o przywrócenie terminu do opłacania składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Podała w nim adres korespondencyjny przy ul. (...) w Ł..

W odpowiedzi na ten wniosek pismem z 17.05.2013 r., skierowanym na powyższy adres korespondencyjny, ZUS poinformował wnioskodawczynię o nieprawidłowościach w zakresie przekazywanych dokumentów rozliczeniowych i opłacanych składek m.in. za okres od 10/2003 do 08/2009 – składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne należna w podwójnej wysokości, brak możliwości prawidłowego rozliczenia konta płatnika, wobec czego o braku możliwości rozpoznania wniosku w zakresie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

W okresie 1 stycznia do 3 marca 2014 r. wnioskodawczyni zawiesiła indywidualną działalność gospodarczą. Odwołująca od lutego 2014 r. pracowała w Niemczech.

Wnioskodawczyni złożyła do Urzędu Skarbowego:

- PIT-36 za lata 2002-2004, 2007-2008, 2013 - deklarując przychody, koszty i dochody z działalności gospodarczej,

- PIT 36 za lata 2005-2006, 2009-2012 - deklarując przychody, koszty i straty z działalności gospodarczej,

- a także składała deklaracje VAT 7 i deklarowała obroty za lata 2003-2014 z indywidualnej działalności gospodarczej.

W dniu 10 września 2014 r. ZUS wysłał do wnioskodawczyni upomnienia dotyczące zaległości składkowych na: FUS za okres 03-09/2012, na FUZ za okres 09-10/2011, 03-11/2012, (...), na (...) za okres 09-11/2011, 03-09/2012.

W dniu 16 października 2014 r. wnioskodawczyni dokonała z nr NIP (...) wpłaty tytułem składek w kwocie 716,99 zł w podwójnej wysokości za listopad 2014 r. za pośrednictwem Krajowej Instytucji Płatniczej M. – wpłata została zaksięgowana w ZUS 15 grudnia 2014 r.

Pismem z 9 grudnia 2014 r. ZUS poprosił odwołującą o sporządzenie prawidłowych dokumentów rozliczeniowych ZUS DRA za okres od 10/2003 do 07/2004, (...), (...), (...), (...) z wykazaniem podstaw na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenia społeczne, (...) za okres od 08/2004 do 11/2005, (...), od 04/2006 do 10/2006, od 12/2006 do 08/2009, ZUS DRA za okres 07/2011, 01/2012, (...), od 09/2012 do 01/2013 z wykazaniem składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne (bez składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne i FP od pełnych urzędowych podstaw wymiaru składek.

W dniu 15 stycznia 2015 r. wnioskodawczyni jako osoba prowadząca działalność gospodarczą złożyła do ZUS wniosek o umorzenie na podstawie ustawy abolicyjnej z 9 listopada 2012 r. zobowiązań z tytułu nieopłaconych składek na nieopłacone ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe. Korespondencja w tej sprawie była przez ZUS kierowana na podany we wniosku przez odwołującą adres do korespondencji: ul. (...), (...)-(...) Ł.. Odwołująca przebywała wówczas w Niemczech, a pod tym adresem był obecny pracownik uprawniony do odbioru korespondencji.

W wyniku rozpoznania tego wniosku zostały wydane dwie decyzje:

- decyzja ZUS - II Oddziału w Ł. z 13 lipca 2015 r. nr (...), mocą której Zakład umorzył postępowanie, argumentując, że wnioskodawczyni w ramach działalności prowadzonej pod nr NIP (...) nie posiada zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r., tj. za okres objęty ustawą abolicyjną,

- decyzja ZUS - I Oddziału w Ł. z 23 października 2015 r. nr (...), mocą której Zakład umorzył postępowanie, argumentując, że wnioskodawczyni w ramach działalności prowadzonej pod nr NIP (...) nie posiada zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. na podstawie ustawy abolicyjnej.

( zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 13.01.2017 r.: 00:02:33, 00:06:08-00:39:04, e-prot. z 20.12.2022 r.:00:10:22 w zw. z e-prot. z 24.01.2023 r.:00:06:55, zaświadczenie o zmianie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej k. 22, druk (...) k. 23, deklaracje rozliczeniowe z imiennym miesięcznym raportem k. 24-25, 27-28, potwierdzenia przelewów k. 27, 29, druk (...) k. 30, deklaracja rozliczeniowa z imiennym miesięcznym raportem k. 31-32, zawiadomienie o błędach w dokumentach przekazanych do ZUS k. 33-35, druki (...) k. 36-37,861-862, druk i (...) k. 38, 863, pismo ZUS z 24.10.2012 r. k. 39, decyzja z 13.11.2012 r. k. 40,201, decyzja z 27.03.2012 r. k. 203, wniosek z 12.04.2013 r. o przywrócenie terminu do opłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe k. 41, decyzja z 23.10.2015 r. k. 6-7, decyzja z 13.07.2015 r. k. 8-9, dokumentacja w sprawie wniosku o umorzenie należności składkowych na podstawie ustawy abolicyjnej k. 205, potwierdzenia dokonania wpłaty składek do ZUS za 11.2014 r. k. 174, informacja z US k. 424, wniosek o umorzenie należności składkowych k. 425-429, pismo ZUS k. 430, pismo ZUS k. 431, pismo ZUS k. 432, podanie k. 433, pismo ZUS k. 753, pismo ZUS k. 754, decyzje k. 747-748, podanie o przywrócenie prawa do zasiłku chorobowego k. 749, zgodna na opłacenie składek po terminie k. 750, podanie z 15.09.2005 r. k. 751, deklaracje korygujące k. 760-778, z.p.o. k. 779-780, upomnienia k. 781-784, pismo ZUS z 18.04.2013 r. k. 794, wniosek z 12.04.2013 r. k. 795, pismo ZUS z 13.05.2013 r. k. 796, ponaglenie k. 815, wydruk z (...) ze zgłoszeniem zmian k. 816-817, pismo ZUS k. 847, 852, karta leczenia szpitalnego k. 865, zeznania świadka B. S. e-prot. z 20.01.2022 r.: 00:07:24-00:36:47)

W dniu 15 grudnia 2015 r. odwołująca dokonała 3 wpłat: na FUS 517,65 zł, na FUZ - 301,30 zł, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - 15,30 zł oznaczając przelew jako grudzień 2015. (okoliczność niesporna)

Po uprawomocnieniu się w dniu 8 grudnia 2015 r. decyzji z 23 października 2015 r. nr (...) organ rentowy wszczął postępowanie dla określenia całego zadłużenia odwołującej płatniczki, której zawiadomienie o tym doręczono w trybie doręczenia zastępczego 29 grudnia 2015 r. (zawiadomienie o wszczęciu postępowania k. 6 akt ZUS, korespondencja wraz z adnotacjami o awizacji k. 7 akt ZUS)

W dniu 7 stycznia 2016 r. ZUS skierował do wnioskodawczyni zawiadomienie o zakończeniu tego postępowania, które skarżącej także zostało doręczone w trybie doręczenia zastępczego 27 stycznia 2016 r. (zawiadomienie o zakończeniu postępowania k. 8 akt ZUS, korespondencja wraz z adnotacjami o awizacji k. 9 akt ZUS)

W toku postępowania wyjaśniającego ZUS ustalił, że M. C. w okresie od 15 października 2003 r. do 8 marca 2014 r. prowadziła jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej oraz indywidualną działalność gospodarczą, wobec czego powinna opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości. Zakład ustalił, że od 1 marca 2001 r. do 8 marca 2014 r. wnioskodawczyni była wspólnikiem w Spółce (...) oraz, że w okresie od marca 2001 r. do sierpnia 2009r. rozliczała składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy pod nr NIP spółki, a od dnia 15 października 2003 r. zgłosiła się do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej pod nr (...) rozliczając jedynie składki za zatrudnionych pracowników. ZUS uporządkował konto ubezpieczonej i przypisał składki na NIP osobisty wnioskodawczyni o numerze (...) za okres od sierpnia 2004 do sierpnia 2009 r. - jedną składkę na FUZ (w dokumentach pierwszorazowych wykazany był tylko pracownik), a za okres od września 2009 r. do marca 2014 r. - podwójną składkę zdrowotną. (okoliczności niesporne, a nadto przyznane przez pozwanego w piśmie ZUS k. 741)

W efekcie zaskarżoną decyzją z 9 lutego 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. C. jako płatnik składek w ramach prowadzonej przez nią indywidualnej działalności gospodarczej z nr NIP (...), jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jednocześnie ustalając, że zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 61.426,71 zł, a w tym z tytułu:

1)  składek na ubezpieczenia społeczne za okres od marca 2008 r. do grudnia 2015 r. – 10.578,41 zł,

odsetek za zwłokę – 2.201,00 zł,

kosztów upomnienia - 23,20 zł,

kosztów egzekucyjnych - 0,00 zł

2)  składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od grudnia 2004 r. do grudnia 2015 r. 30.126,48 zł,

odsetek za zwłokę – 17.463,00 zł,

kosztów upomnienia - 34,80 zł,

kosztów egzekucyjnych - 0,00 zł

3)  składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od grudnia 2010 r. do grudnia 2012 r. 705,02 zł,

odsetek za zwłokę - 260,00 zł,

kosztów upomnienia -34,80 zł,

kosztów egzekucyjnych - 0,00 zł.

(zaskarżona decyzja k. 13 akt ZUS)

Wnioskodawczyni odebrała osobiście w dniu 26 lutego 2016 r. korespondencję zawierającą tę decyzję z załącznikiem, w którym wykazane były okresy i kwoty zaległości.

(okoliczność niesporna, z.p.o. w aktach ZUS i k. 804, decyzja z 9.02.2016 r. z załącznikiem k. 13 akt ZUS, k. 799-802)

Podane w zaskarżonej decyzji zadłużenie na FUZ nie było skierowane przez ZUS do egzekucji wobec czego - w toku niniejszego postępowania odwoławczego - pozwany uznał, że bezspornie na dzień 5 kwietnia 2016 r. część składek uległa przedawnieniu w związku z czym sporządzono wniosek o odpisanie przedawnionych należności z tytułu składek za okres od grudnia 2004 r. do kwietnia 2005 r. W efekcie ZUS uznał, że obecnie zadłużenie wnioskodawczyni na FUZ obejmuje okres: od maja 2005 r. do marca 2014 r., luty 2015 r., lipiec 2015 r., grudzień 2015 r. w wysokości 29.451,40 zł plus odsetki za zwłokę. (okoliczność przyznana przez ZUS w odpowiedzi na odwołanie k. 11)

Pozwany organ rentowy z urzędu dokonał w 2017 r. korekty dokumentów za listopad 2014 r. bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, przyjmując, że zaległości figurujące na koncie wpłaty z 15 grudnia 2014 r. rozliczyły się na wcześniejsze zobowiązania. W 2018 r. ZUS dokonał z urzędu korekty za styczeń 2018 r., gdy płatniczka przeszła na emeryturę i nie złożyła poprawnych dokumentów rozliczeniowych . (okoliczności niesporne)

Deklaracje załączone do akt sprawy dotyczą dwóch prowadzonych przez wnioskodawczynię działalności, tj. indywidualnej działalności prowadzonej pod numerem NIP (...) oraz działalności prowadzonej pod numerem NIP (...) jako spółka cywilna (...).

W ramach obu tych działalności wnioskodawczyni opłacała składki ZUS na podstawie odrębnych deklaracji.

Zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja Nr RWA: (...) wystawiona została na wnioskodawczynię jako płatnika oznaczonego numerem NIP (...),

Zapisy z deklaracji wnioskodawczyni są poprawne i rozliczenia zostały dokonane w zakresie ewidencji według numeru NIP (...).

Za okres do maja 2005 r. należności zostały przez ZUS umorzone – w związku z tym nie miało wpływu na ustalenie salda końcowego zadłużenia wnioskodawczyni to czy we wcześniejszych okresach od października 2003 r. prawidłowo ustalano saldo rozliczeń,

Na dzień 15 grudnia 2014 r. zobowiązania z 2003 roku, które nie były objęte postępowaniem ze strony ZUS powinny podlegają umorzeniu ze względu na przedawnienie, co oznacza, że wobec braku wyjaśnień ze strony ZUS na temat tego czy były co do należności z 2003 r. podejmowane czynności egzekucyjne, brak jest uzasadnienia do dokonania rozliczenia zobowiązań wnioskodawczyni z 2003 r. jej wpłatami z 2014 r. z pominięciem okresu przedawnienia - korekta zobowiązań wnioskodawczym powoduje zmniejszenie jej zobowiązań o kwotę 57,12 zł .

Z dokumentacji dotyczącej lipca 2010 r. i wypłaconego wynagrodzenia za czas choroby pracownikowi A. M. wynika, że wynagrodzenie to zostało poprawnie ujęte w deklaracji (...) i że za ten miesiąc powinna być przyjęta kwota z deklaracji w zakresie zobowiązań i opłaconych składek za ten okres.

W deklaracjach załączonych do akt sprawy złożonych w oryginałach przez wnioskodawczynię brak jest kilku kart - dlatego za te okresy przyjęto kwoty zobowiązań analogiczne jak dla pozostałych udokumentowanych okresów.

Zobowiązania wynikające z deklaracji różnią się od zobowiązań wskazanych przez ZUS – dlatego zaliczone wpłaty przewyższające wysokość zobowiązań zostały ustalone, jako kwoty nadpłaty, które ostatecznie pomniejszyły wartość wyliczonych zobowiązań.

Sądowa analiza z zakresu rachunkowości wykazała w kwestii rozliczeń wnioskodawczyni w ramach działalności prowadzonej pod numerem NIP (...) jako spółka cywilna (...), że brak jest dokumentacji ze strony ZUS, jak i informacji, czy i jak dokonano połączenia zobowiązań w ramach dwóch różnych numerów NIP.

Ponieważ zaskarżona decyzja została wydana dla numeru NIP (...) to rozliczenia powinny być wykonane tylko dla działalności prowadzonej przez wnioskodawczynię indywidualnie, na podstawie deklaracji zalegających w aktach sprawy i dokonanych wpłat, na koniec roku 2015, zgodnie z okresem wskazanym w zaskarżonej decyzji - co ostateczne dało następujące saldo zobowiązań wnioskodawczyni z numeru NIP (...) w badanym okresie:

Sądowa analiza rachunkowa wykazała, że na uwidocznione kwoty zobowiązań wynikających z ewidencji ZUS składały się zobowiązania z tytułu udziału wnioskodawczyni w spółce cywilnej (...) z nr NIP (...) w okresie od 1 marca 2001 r. do 8 marca 2014r.

Wnioskodawczyni złożyła wniosek o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej pod numerem (...), gdzie rozliczała składki za zatrudnionych pracowników. W tej sytuacji składka na FUZ powinna obciążać odwołującą się płatniczkę z tytułu indywidualnej działalności pod nr NIP (...) oraz z tytułu działalności w ramach spółki cywilnej pod nr NIP (...). Odwołująca nie dokonała zgłoszenia do ZUS jako odrębny podmiot z własnym numerem NIP z tytułu prowadzonej działalności w ramach spółki cywilnej od 1 września 2009 r. a jedynie, po uprzednim wyrejestrowaniu 1 września 2009 r. z tytułu indywidualnej działalności z nr NIP (...), dokonała tego samego dnia (1 września 2009 r.) ponownie zgłoszenia do ZUS z tytułu indywidualnej działalności z własnym nr NIP. Ponieważ wnioskodawczyni, jako płatnik składek nie sporządziła korekt deklaracji - ZUS na mocy przepisów ustawowych dokonał prawidłowo korekt z urzędu przypisując poprawne kwoty składek na FUZ za miesiące od marca 2009 r. do sierpnia 2009 r. (tj. do czasu wyrejestrowania wnioskodawczyni ze wspólnego nr NIP dla spółki cywilnej 1 września 2009 r.) po 224,24 zł miesięcznie z drugiego tytułu (k. 801).

( podstawowa pisemna opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 299-339, pierwsza uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 368-402, druga pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 476-491, trzecia pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 534-491, czwarta ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. e-prot. z 13.11.2019 r.: 00:04:15-01:17:09, piąta pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 599-600, szósta pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 626-641, siódma pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 727-730, ósma pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 893-919, dziewiąta pisemna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. H. G. k. 935-950)

Powyższy stan faktyczny został odtworzony na podstawie powołanych dokumentów, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a nadto częściowo na podstawie zeznań świadka i wnioskodawczyni, a mianowicie w takim zakresie, w jakim zeznania te znalazły potwierdzenie w dokumentarnych dowodach zalegających w aktach sprawy.

Ponadto Sąd oparł się w zakresie w jakim zostało ostatecznie ustalone saldo z nr NIP (...) na kocie wnioskodawczyni na opinii biegłego z zakresu zatrudnienia i płac A. G. (1) w jej ostatecznej wersji z grudnia 2022 r., w której zostały uwzględnione wyliczenia wnioskodawczyni co do spornych należności składkowych tylko w zakresie działalności indywidualnej z nr NIP (...), albowiem tego właśnie nr NIP dotyczyła kwestionowana decyzja.

Biegły zweryfikował deklaracje wnioskodawczyni i dokonywane wpłaty, uznając, że w zakresie w jakim jej wyliczenia są poprawne należy skorygować opinię. Do wniosków końcowych opinii biegłego A. G. (1) ostatecznie żadna ze stron nie zgłaszała dodatkowych zastrzeżeń, a dotychczas zgłoszone przez wnioskodawczynię we wskazanym zakresie skutkowały (słusznie) zmianą wniosków w złożonych uzupełniająco opiniach.

Wskazać należy, że wnioskodawczyni nie kwestionowała ostatecznego zadłużenia na FUZ i FP wynikającego z ostatniej opinii biegłego z grudnia 2022 r.

Sąd z urzędu nie dostrzegł żadnych innych dodatkowych mankamentów opinii biegłego A. G., uznając, że dotychczas zgłoszone przez strony zastrzeżenia zostały przez biegłego prawidłowo uwzględnione i wystarczająco wyjaśnione.

Natomiast zgłaszane przez powódkę dalsze uwagi, już po złożeniu przez biegłego ostatniej opinii uzupełniającej z grudnia 2022 r., nie zawierały zarzutów merytorycznych, które mogłyby podważyć jej wartość dowodową, a jedynie stanowiły jej subiektywną interpretację danych, które były już przedmiotem oceny specjalistycznej biegłego, stanowiąc w efekcie zaprezentowanie własnego poglądu powódki na sprawę.

Jednocześnie wskazać należy, że Sąd miał na uwadze, że sporna kwestia podwójnego oskładkowania zdrowotnego wymagała uprzedniego ustalenia do kiedy w rzeczywistości wnioskodawczyni prowadziła równocześnie obie działalności, tj. indywidualną i w ramach spółki cywilnej – co należało do sfery faktów.

Zdaniem Sądu skarżąca w sposób należyty wykazała, że po 1 września 2009 r. prowadziła jedną działalność gospodarczą z jednym kodem (...), w jednym miejscu, w jednym lokalu, w ramach jej indywidualnej działalności z numerem NIP (...) , albowiem koreluje to z informacjami z urzędu skarbowego, a także z tym, że po wyrejestrowaniu z ZUS ze wspólnego nr (...) spółki cywilnej – odwołująca nie zarejestrowała się jako wspólniczka tej spółki z własnego nr NIP.

Mając na uwadze powyższe Sąd pominął wnioski końcowe biegłego w niewielkiej części, w jakiej konsekwentnie podtrzymywał również w ostatniej opinii z grudnia 2022 r., że składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być opłacana w podwójnej wysokości z obu tytułów, tj. indywidualnej działalności i działalności w ramach spółki cywilnej, do marca 2014 r., albowiem stoi to w opozycji do ustalonych faktów, z których wynika, że obie działalności były przez skarżącą prowadzone do sierpnia 2009 r., a od 1 września 2009 r. odwołująca wykonywała tylko jedną działalność.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie w znacznej części okazało się uzasadnione, skutkując zmianą zaskarżonej decyzji w tym zakresie, a w pozostałym zakresie podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zaskarżona decyzja dotyczy zadłużenia składkowego M. C. z okresu od marca 2008 r. do grudnia 2015 r. wobec czego zastosowanie w sprawie będą miały przepisy w brzmieniu wówczas obowiązującym.

Przypomnieć także należy, że wnioskodawczyni w toku procesu częściowo uznała swoje zadłużenie, a swoje ostateczne stanowisko szczegółowo zaprezentowała w załączniku do protokołu rozprawy z 24 stycznia 2023 r., wobec czego ostatecznie sporne kwestie będą podlegały ocenie prawnej w dalszej części uzasadnienia.

Wskazać również należy, że organ rentowy, już w trakcie postępowania odwoławczego, częściowo uznał zaległości składkowe objęte zaskarżoną decyzją za przedawnione.

Przechodząc do rozważań merytorycznych wstępnie wskazać należy, że zgodnie z art.6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (w brzmieniu na datę wydania zaskarżonej decyzji - t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 963), osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, zaś stosowanie do art. 12 ust. 1, także ubezpieczeniu wypadkowemu.

Art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy, precyzuje, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się osobę prowadzącą taką działalność na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Dodać należy, że działalnością gospodarczą, w rozumieniu obowiązującego w spornym okresie przepisu art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej ( t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829), jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Z kolei art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, w jakich okresach takie osoby podlegają wyżej wymienionym ubezpieczeniom. Stosownie do tego przepisu, osoby prowadzące pozarolniczą działalnością gospodarczą podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

W myśl art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1938 ze zm.), obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ww. ustawy, obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a, c-i, powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.

Stosownie do treści art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, do zakresu działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy między innymi realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w szczególności wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Natomiast art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy stanowi, że ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, a także przebiegu ubezpieczeń.

W myśl art. 32 ww. ustawy, do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Według art. 46 ust. 1 powoływanej ustawy, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. W oparciu o powyższe przepisy należy uznać, że to płatnik składek jest obowiązany obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonego, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy oraz czuwać nad prawidłowością dokonywanych w tym zakresie działań.

Jeśli chodzi o sposób rozliczania należności składkowych, to Sąd zważył, że do dnia 1 stycznia 2018 r. obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 78, poz. 465).

Przepis § 11 ust. 1 tego rozporządzenia regulował, że Zakład dokonuje rozliczenia dokonanej przez płatnika składek wpłaty na koncie płatnika i zewidencjonowania danych na koncie ubezpieczonego za dany miesiąc kalendarzowy na podstawie deklaracji oraz raportów lub deklaracji korygującej i raportów korygujących, zgodnie z oznaczeniem dokonanym przez płatnika składek na dokumencie płatniczym, o którym mowa w art. 47 ust. 4a ustawy, z uwzględnieniem § 3 ust. 4 i § 25 ww. rozporządzenia. Sytuacja ta jednak nie dotyczy momentu, w którym Zakład koryguje przedstawione przez płatnika deklaracje rozliczeniowe, zgodnie z przesądzonym tytułem do ubezpieczeń i podstawą wymiaru składki. Dodać należy, że przepis ten mógł mieć tylko zastosowanie do wpłat dokonanych w okresie obowiązywania ówczesnego rozporządzenia.

Przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, że w celu weryfikacji prawidłowości dokonanego przez organ rentowy wyliczenia wysokości zadłużenia wnioskodawczyni, w postępowaniu przed Sądem dopuszczono dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości A. G. (1).

Ostatecznie - na podstawie ostatniej uzupełniającej opinii biegłego A. G. z grudnia 2022 r., w której uwzględniono złożone do akt wyliczenia odwołującej wynikające z deklaracji i dokonanych wpłat tytułem składek, ustalono, że na koncie odwołującej z nr NIP (...), (bo tego tylko nr NIP dotyczyła zaskarżona decyzja), w badanym okresie istnieją następujące zaległości z tytułu nieopłaconych składek na FUS, FUZ i (...):

Pozwany nie zgłosił żadnych argumentów, które mogłyby wnioski końcowe z opinii biegłego złożonej w grudniu 2022 r. w tym zakresie podważyć.

Natomiast odnosząc się do ostatecznego stanowiska wnioskodawczyni Sąd zważył, że nie kwestionowała ona kwoty zadłużenia na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Odwołująca uznała też zadłużenie na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych określone przez biegłego w opinii z grudnia z 2022 r. z jej indywidualnej działalności z nr NIP (...) we wskazanej kwocie 5.331,28 zł, a jedynie zarzucała, że nie powinna w spornym okresie podlegać podwójnemu oskładkowaniu zdrowotnemu z dwóch tytułów, tj. z indywidualnej działalności oraz z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej.

Badając odwołanie w tym kontekście Sąd doszedł po pierwsze do przekonania, że postępowanie dowodowe wykazało, że odwołująca prowadziła działalność w formie spółki cywilnej do 31 sierpnia 2009 r., tj. do czasu wyrejestrowania się ze wspólnego nr (...) spółki cywilnej, a od 1 września 2009 r. prowadziła jedną działalność indywidualną, z nr NIP (...), z jednego kodu (...), w jednym miejscu i z niej deklarowała obroty w Urzędzie Skarbowym, mimo że formalnie nie została od 1 września 2009 r. zawieszona działalność spółki cywilnej.

Podkreślić w tym miejscu należy, że wpisy w ewidencji rodzą jedynie domniemaniem, które można obalić wykazując fakty przeciwne. Ocena czy działalność gospodarcza jest wykonywana należy do sfery ustaleń faktycznych, a następnie do kwalifikacji prawnej.

Wpis do ewidencji działalności gospodarczej (zarejestrowanie) ma przede wszystkim znaczenie w sferze ustaleń faktycznych, gdyż ma charakter deklaratoryjny. Istnienie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza o faktycznym prowadzeniu tej działalności, ale prowadzi do domniemania prawnego (art. 234 k.p.c.), według którego osoba wpisana do ewidencji jest traktowana jako prowadząca działalność gospodarczą. Domniemanie to może być obalone, ale wymaga to przeprowadzenia przeciwdowodu (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z 25.11.2005 r., I UK 80/05, OSNP/nr 19–20/30).

Zdaniem Sądu odwołująca sprostała temu ciężarowi co do okresu po 31 sierpnia 2009r. Uwzględniając dostępny materiał dowodowy Sąd uznał, że wnioskodawczyni wykazała, że po wyrejestrowaniu z ZUS ze wspólnego dla spółki cywilnej numeru NIP - od 1 września 2009 r. wykonywała jedną działalność na własny nr NIP (...), prowadząc działalność indywidualną, co znajduje potwierdzenie w zalegającej w aktach informacji z Urzędu Skarbowego.

Co prawda, formalnie działalność spółki cywilnej została zawieszona dopiero od 8 marca 2014 r., jednakże wobec deklarowanych w latach 2009-2013 strat z działalności w PIT 36 i jednocześnie deklarowanych obrotach w latach 2003-2014 z indywidualnej działalności, a także braku indywidualnego zgłoszenia z własnym nr NIP do ZUS od 1 września 2009 r. w ramach działalności spółki cywilnej, Sąd dał wiarę skarżącej, że po wyrejestrowaniu ze wspólnego nr (...) spółki cywilnej, prowadziła jedną – własną jednoosobową działalność.

Sąd podziela jednolite stanowisko prawne wyrażane w orzecznictwie sądowym, że obowiązek ubezpieczenia wynika z faktycznego prowadzenia działalności, a kwestie związane z formalnym zarejestrowaniem, wyrejestrowaniem, czy zgłaszaniem przerw w tej działalności mające znaczenie w sferze dowodowej, nie przesądzają same w sobie o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Osoby faktycznie nieprowadzące takiej działalności nie podlegają przecież ubezpieczeniu społecznemu, nawet jeżeli dokonały wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 8 stycznia 2013 r., III AUa 901/12, lex nr 1280916).

Wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji, ale nie można go utożsamiać z podjęciem takiej działalności (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 24 kwietnia 2013 r., III AUa 206/13, lex nr 1313373).

Jeżeli więc, mimo formalnego figurowania w ewidencji działalności gospodarczej, ubezpieczony nie wykonywał żadnych usług lub sprzedaży, czy innych czynności, które wchodzą w zakres przedmiotowy działalności ujawnionej w ewidencji, to w konsekwencji należy uznać, że nie do utrzymania jest domniemanie wynikające z wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, iż działalność tę ubezpieczony wykonuje (rozpoczął jej prowadzenie), a zatem nie może też dojść do objęcia go ubezpieczeniem społecznym w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 13 pkt 4 ustawy systemowej (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 26 czerwca 2013 r., III AUa 1722/12, lex nr 1362705).

Ubezpieczona wykazała wystarczająco, że po 1 września 2009 r. prowadziła jedną działalność indywidualną, choć nie zawiesiła formalnie drugiej działalności w formie spółki cywilnej, czym nie dopełniła obowiązku zgłaszania zmiany stanu faktycznego, bo dopiero w 2014 r. działalność spółki została zawieszona, a w 2016 r. została wyrejestrowana.

Stąd też ostatecznie do niekwestionowanej przez skarżącą kwoty zaległości składkowych na FUZ w ramach jej indywidualnej działalności, którą ostatecznie wyliczył biegły, Sąd dodał za miesiące, gdy wnioskodawczyni była w ewidencji ZUS zgłoszona zarówno z tytułu indywidualnej działalności i z tytułu działalności w spółce cywilnej, składki na ubezpieczenie zdrowotne za okres od marca 2009 r. do sierpnia 2009 r. - za każdy miesiąc po 224,24 zł z drugiego tytułu, co dało łącznie dodatkową kwotę 1345,44 zł, którą należało uwzględnić w podwójnym oskładkowaniu na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne od marca do sierpnia 2009 r. - na co także wskazał konsekwentnie co do zasady biegły w swojej opinii.

Wobec wykazania przez skarżącą, że prowadziła od 1 września 2009 r. jedną działalność w jednym miejscu - zdaniem Sądu - możliwe jest tylko doliczenie do bezspornej kwoty zadłużenia na FUZ wynikającej z ostatniej uzupełniającej opinii biegłego A. G. z grudnia 2022 r. - składki na ubezpieczenie zdrowotne z drugiego tytułu jedynie za okres od marca do sierpnia 2009 r., tj. gdy wnioskodawczyni widniała w ewidencji ZUS z obu tytułów działalności (indywidualnej i w formie spółki cywilnej), lecz opłacała składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne jedynie jako wspólniczka spółki cywilnej.

Odnosząc się do argumentów strony skarżącej dotyczących spornego podwójnego oskładkowania na ubezpieczenie zdrowotne we wskazanym wyżej okresie, Sąd uznał je w całości za chybione, albowiem w okresie, którego dotyczy zaskarżona decyzja, stosownie do obowiązującego wówczas brzmienia art. 82 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (od dnia 29 września 2007 roku do dnia 1 stycznia 2016 roku), postanowiono:

- w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie (ust. 1);

- jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust. 4 (ust. 3);

- rodzajami działalności są:

1) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej;

2) działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

3) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej;

4) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej;

5) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki partnerskiej;

6) wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej jako twórca lub artysta;

7) wykonywanie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;

8) wykonywanie wolnego zawodu, z którego przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;

9) inna niż określona w pkt 1-8 pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. (ust. 5)

W doktrynie, jak i w judykaturze zgodnie przyjmuje się, że na podstawie cytowanego art. 82 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych można sformułować zasadę, zgodnie z którą, jeżeli ubezpieczony posiada więcej niż jeden tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, podlega temu ubezpieczeniu z każdego z tych tytułów; jeżeli dana osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a jednocześnie jest także wspólnikiem spółki cywilnej, to składkę na ubezpieczenie zdrowotne odprowadza z dwóch tytułów, tj. zarówno jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, jak i jako wspólnik spółkę cywilnej; jeśli więc powstanie zbieg tytułów do uiszczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, np. z jednoosobowej działalności gospodarczej i spółki cywilnej, to obowiązek odprowadzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości powstanie z chwilą, gdy z obu tych tytułów zostanie osiągnięty przychód (zob. postanowienie SN z dnia 20 listopada 2013 r., II UK 326/13, L.; wyrok SA w Łodzi z dnia 4 grudnia 2012 r., III AUa 457/12, L.; wyrok SA w Białymstoku z dnia 10 lutego 2016 r., III AUa 850/15, L.).

Ponieważ w sprawie ustalono, że wnioskodawczyni w okresie od marca do 31 sierpnia 2009 roku prowadziła 2 rodzaje działalności w rozumieniu art. 82 ust 5 pkt 1 i 9 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, tj. działalność indywidualną oraz działalność w ramach spółki cywilnej, a składki na ubezpieczenie zdrowotne w tym czasie opłaciła tylko od jednej podstawy w ramach działalności wykonywanej w formie spółki cywilnej, to w konsekwencji należy uznać, że w zaskarżonej decyzji ZUS ustalił prawidłowo podstawy wymiaru składki w podwójnej wysokości również z drugiego tytułu, tj. indywidualnej działalności skarżącej.

O rzeczywistym prowadzeniu do 31 sierpnia 2009 r. przez wnioskodawczynię dwóch działalności równocześnie świadczy nie tylko wpis do (...) i zaewidencjonowanie w systemie ubezpieczeń ZUS z obu tytułów, ale także zalegająca w aktach sprawy pisemna informacja z Urzędu Skarbowego, z której wynika, że wnioskodawczyni złożyła PIT-36 za lata 2002-2004, 2005-2006, 2007-2008, 2009 - deklarując przychody, koszty i dochody/straty z działalności gospodarczej oraz składała deklaracje VAT 7 i deklarowała obroty za lata 2003-2014 z indywidualnej działalności gospodarczej.

Kwota podwójnej wysokości składki zdrowotnej w miesiącach od marca do sierpnia 2009 r. została przez ZUS prawidłowo ustalona, co wynika wprost z opinii biegłego A. G. (1), tj. po 224,24 zł miesięcznie (k. 801, k. 628, k. 950), a co dało łączną dodatkową kwotę za 6 miesięcy w wysokości 1345,44 zł, którą należało doliczyć do bezspornej kwoty zadłużenia na FUZ wskazanej w ostatniej opinii biegłego A. G. z grudnia 2022 r. W rezultacie dało to ostateczną kwotę zadłużenia na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego w wysokości 6.676,72 zł (5.331,28 zł + 1345,44 zł).

W przypadku zadłużenia na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w części kwestionowanej przez wnioskodawczynię po złożeniu przez biegłego A. G. (1) ostatniej pisemnej opinii uzupełniającej z grudnia 2022 r. Sąd zważył, że w zakresie spornych okresów zwolnień, za które ZUS prawomocnie odmówił wnioskodawczyni zasiłków chorobowych, tj. luty 2012 r. oraz od września 2012 r. do stycznia 2013 r. - roszczenia odwołującej nie zasługują na uwzględnienie, skoro wnioskodawczyni, jak zresztą sama przyznała, nie odwoływała się od tych decyzji, a z załączonych do akt dokumentów wynika, że wszystkie pisma ZUS były kierowane na właściwe adresy ubezpieczonej, co oznacza, że pozwany ustalił prawidłowo na podstawie prawomocnych danych podstawy oskładkowania i wysokość składek. Odwołująca mogła zweryfikować poprawność decyzji odmawiających jej zasiłków chorobowych od 10 do 29 lutego 2012 r. oraz od 14 września 2012 r. do 20 stycznia 2013 r. we właściwym czasie i trybie.

Co do spornej zaległości w kwocie 51 zł za marzec 2008 r. Sąd zważył, że także obie decyzje umarzające postępowanie w sprawie umorzenia zaległości składkowych na podstawie ustawy z 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, były w dacie wydania zaskarżonej w niniejszym postępowaniu decyzji z 9 lutego 2016 r. prawomocne. W postępowaniu sądowym jednoznacznie także ustalono, że korespondencja w sprawie dotyczącej umorzenia należności na podstawie ustawy abolicyjnej była do wnioskodawczyni kierowana na właściwy adres do korespondencji, który, jak wprost przyznała skarżąca, odwołująca sama podała w złożonym przez siebie wniosku o umorzenie do ZUS.

Dodać należy, że wnioskodawczyni była do 31sierpnia 2009 r. zgłoszona tylko do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu indywidualnej działalności, a składki na ubezpieczenia społeczne były za nią opłacane z tytułu działalności w formie spółki cywilnej. Wniosek o umorzenie zaległości składkowych dotyczył nie tylko indywidualnej działalności odwołującej, ale i prowadzonej w formie spółki cywilnej, zaś ZUS prawomocnie dwoma decyzjami stwierdził, że wnioskodawczyni nie ma zadłużenia na żadnym z tych kont w zakresie składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe z tytułu prowadzonej działalności, które podlegałyby umorzeniu na podstawie ustawy abolicyjnej.

Odwołująca przyznała też, że nie wie czy jakaś korespondencja z ZUS w sprawie złożonego przez nią wniosku o umorzenie zaległości składkowych na podstawie ustawy abolicyjnej do niej wpłynęła, przy czym jednocześnie zeznała, że pod wskazanym przez nią w przedmiotowym wniosku adresem do korespondencji była osoba, która miała adresowane do wnioskodawczyni przesyłki odbierać.

Sąd stwierdził także, że kwestia spornej zaległości za marzec 2008 r. w kwocie 51 zł jest nieistotna dla ostatecznego ustalenia prawidłowego salda na koncie wnioskodawczyni, albowiem z opinii biegłego A. G. (1) jednoznacznie wynika, że z kolei kwota 57,12 zł została przez pozwanego nieprawidłowo naliczona z wpłaty z 15 grudnia 2014 r., bo na poczet przedawnionych zobowiązań z 2003 r.

Co do kwestii przedawnienia składek wskazać należy, że regulację dotyczącą przedawnienia należności na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy zawarto w art. 24 ust. 5-6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przepis ten znajduje zastosowanie wprost do składek na ubezpieczenia społeczne, zaś odpowiednio do składek na ubezpieczenie zdrowotne (art. 93 ust. 2) i Fundusz Pracy (art. 32).

Obecne brzmienie art. 24 ust. 4 ww. ustawy zostało nadane przez ustawę z 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. nr 138, poz. 808) zmieniającą ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych z dniem 20 lipca 2011 r., a następnie przez ustawę z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. z 2011 r., nr 232, poz. 1378, dalej: u.r.n.o.) z dniem 1 stycznia 2012 r.

Od 1 stycznia 2003 r. do 31 grudnia 2011 r. termin przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne wynosił 10 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne.

Od 1 stycznia 2012 r. należności te ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne.

Zgodnie z art. 27 u.r.n.o. 5-letni termin stosuje się również do przedawnienia należności z tytułu składek, którego bieg rozpoczął się przed 1 stycznia 2012 r., z tym, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od 1 stycznia 2012 r. (ust. 1). Jeżeli jednak przedawnienie rozpoczęte przed 1 stycznia 2012 r. nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu (ust. 2).

Zatem wybór odpowiedniego terminu przedawnienia, zależy od tego, który z nich upłynie wcześniej. Termin przedawnienia należności w przypadkach określonych w art. 24 ust. 5a-6 u.s.u.s. ulega przerwaniu lub zawieszeniu.

Mając na uwadze powyższe Sąd, po przeanalizowaniu całej dostępnej dokumentacji, podobnie jak biegły, nie stwierdził dowodów na to, by ZUS podjął jakieś czynności w ramach postępowania egzekucyjnego w stosunku do zaległości z 2003 r., a pozwany (znając doskonale treść opinii biegłego) tej kwestii w żaden sposób nawet nie starał się wyjaśnić w toku niniejszego procesu - wobec czego Sąd podzielił wniosek z opinii biegłego A. G. (3), że zobowiązania wnioskodawczyni powinny zostać zmniejszone o kwotę 57,12 zł. Tym samym nawet gdyby uznać, że za marzec 2008 r. była zaległość w kwocie 51 zł to należy ją pomniejszyć o kwotę 57,12 zł.

Mając na uwadze poczynione wyżej rozważania Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż zadłużenie M. C. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z należnymi odsetkami za zwłokę wyliczonymi na dzień wydania spornej decyzji wynosi łącznie 16.744,28 zł, a w tym:

a) z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne - 9.369,03 zł;

b) z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne – 6.676,72 zł;

c) z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – 698,53 zł.

W pozostałej części odwołanie okazało się niezasadne i w związku z tym, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c., Sąd oddalił je w tej częśći.

O kosztach procesu Sąd orzekł, w punkcie 3 sentencji wyroku, na podstawie art.100 k.p.c., stosując zasadę wzajemnego ich rozliczenia.

Odwołująca zaskarżyła sporną decyzję w całości co do łącznej kwoty zadłużenia w wysokości 61.426,71 zł, natomiast Sąd uwzględnił jej odwołanie w części - stwierdzając, że zadłużenie wynosi 16.744,28 zł, co oznacza, że powódka przegrała niniejszą sprawę w 27%.

Na koszty powódki w niniejszej sprawie złożyła się kwota 5400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, którą Sąd ustalił na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z 22 października 2015 r. (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.).

Natomiast na koszty pozwanego organu rentowego złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5400 zł, które ustalono na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 r. (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265 ze zm.).

Łącznie koszty stron wyniosły 10.800,00 zł, z czego pozwany organ rentowy powinien był ponieść 73% tej sumy, czyli 7.884 zł, natomiast poniósł koszty w kwocie 5400 zł, w związku z czym Sąd zasądził od pozwanego Zakładu na rzecz powódki różnicę pomiędzy kwotą faktycznie wydatkowaną, a tą, którą powinien był on ponieść, czyli kwotę 2.484,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

A.P.