Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Grażyna Jaszczuk

Sędziowie:

SO Agnieszka Karłowicz (spr.)

SO Dariusz Półtorak

Protokolant:

st.sekr.sądowy Paulina Jarczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 22/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 21 września 2022 r. sygn. akt II K 873/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------------------

----------------------------------------------------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------

------------------------------------------------------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------------------------------

----------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

zaskarżonemu wyrokowi zarzucono rażącą łagodność w stosunku do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, wymierzoną mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności i 1 roku ograniczenia wolności, podczas gdy charakter i okoliczności popełnienia przestępstwa, stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego uzasadniał orzeczenie wobec niego znacznie surowszej kary pozbawienia wolności;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wymierzona oskarżonemu kara w ocenie Sądu Odwoławczego nie spełnia celów, określonych m.in. w art. 53 § 1 kk, a sposób jej ukształtowania nie uwzględnia należycie wszystkich określonych w art. 53 § 2 kk zasad jej wymiaru. Sąd wymierza bowiem karę bacząc, by z jednej strony jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, ale też uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Zdaniem Sądu odwoławczego Sąd meriti nadmiernie skupił się na wychowawczym aspekcie karnoprawnej reakcji na popełnione przestępstwo, nie uwzględniając w dostatecznym stopniu funkcji oddziaływania społecznego oraz funkcji odpłaty.

Pojęcie rażącej niewspółmierności kary wskazane w art. 438 pkt 4 kpk w związku z jego ocennością było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego w wielu orzeczeniach. W wyroku z dnia 11 kwietnia 1985r. (V KRN 178/85 , OSNKW z 1995r. Nr 7 – 8, poz. 60) Sąd Najwyższy podkreślił, że zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą. Jednocześnie w innym wyroku tego Sądu z dnia 2 lutego 1995r. (II KRN 198/94 – OSNPP z 1995r., z. 6, poz. 18) wskazano przy rozważaniach odnośnie rażącej niewspółmierności kary, iż nie chodzi o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - »rażąco« niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.

W świetle przedstawionego wyżej stanowiska Sądu Najwyższego oraz mając na względzie występujące w sprawie okoliczności, podniesiony w apelacji Prokuratora Rejonowego w Mińsku Mazowieckim zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego kara 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary 1 roku ograniczenia wolności należy uznać za zasadny. Sąd I instancji mimo dostrzeżenia wysokiego stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oraz występujących okoliczności obciążających, nie uwzględnił ich w dostatecznym stopniu przy wymierzaniu oskarżonemu kary, przez co orzeczona kara okazała się karą rażąco łagodną. Przede wszystkim należy zauważyć, że oskarżony dopuścił się czynu o wyjątkowo wysokiej społecznej szkodliwości, przestępstwa przeciwko najważniejszym dobrom chronionym prawem czyli przeciwko zdrowiu i mieniu, zagrożonego karą od 2 aż do 12 lat pozbawienia wolności. Poza tym w istotnym stopniu na niekorzyść oskarżonego w kontekście rozstrzygnięcia o karze przemawia agresja w działaniu oskarżonego, który zaatakował samotnie idącą kobietę, wcześniej obserwując ją. Pokrzywdzona w żaden sposób nie przyczyniła się do zaistnienia zdarzenia, a nawet podejmowała kroki, aby napastnik minął ją. Czyn oskarżonego polegający na popełnieniu przestępstwa rozboju na przypadkowo wybranej kobiecie, w miejscu publicznym, w samym centrum miasta M. odznacza się znaczną społeczna szkodliwością i znacznym stopniem winy oskarżonego. Czyn ten wywarł bardzo negatywne konsekwencje w psychice pokrzywdzonej, która zeznając na rozprawie objawiała znaczny strach i niepokój, a jak sama wskazała w czasie zdarzenia była przerażona i sparaliżowana strachem. Podniesione okoliczności łagodzące, które sąd wziął pod uwagę przy wymiarze kary: nieznaczny charakter obrażeń ciała pokrzywdzonej, niekaralność i przyznanie się do popełnienia zarzucanego mu czynu, mogły uzasadniać wymierzenie kary w granicach dolnego ustawowego zagrożenia, ale Sąd I instancji nadał im zbyt duże znaczenie orzekają karę mieszaną na postawie art. 37b kk. Oskarżony czynu dopuścił się w stanie nietrzeźwości, działał w sposób stanowczy powodując u pokrzywdzonej obrażenia ciała powodujące rozstrój zdrowia na okres powyżej 7 dni. Nie można uznać, że toczące się postępowanie wpłynęło wychowawczo na oskarżonego i nie popełni on ponownie tak zuchwałego przestępstwa. To tylko stanowcza postawa pokrzywdzonej, która pomimo przewrócenie jej i szarpania za torebkę nie pozwoliła na odebranie mienia, spowodowała, że zachowanie oskarżonego zakończyło się na usiłowaniu przestępstwa rozboju.

Bez wątpienia Sąd I instancji nie uwzględnił w odpowiednim zakresie przesłanek przemawiających na niekorzyść oskarżonego oraz wysokiego stopnia winy oskarżonego i społecznej szkodliwości jego czynu. W świetle powyższych rozważań karę 2 lat pozbawienia wolności należy uznać za odpowiadającą wszystkim okolicznościom sprawy, za karę sprawiedliwą, która spełni swoje cele w zakresie prewencji indywidualnej wobec oskarżonego oraz cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Tego typu zachowania musza spotkać się z adekwatną reakcją wymiaru sprawiedliwości w postaci kary. Tym samym podniesiony w apelacji Prokuratora Rejonowego w Mińsku Mazowieckim zarzut okazał się w zasadny. Jak słusznie wskazał skarżący przy ocenie surowości karny należy mieć na względnie nie tylko jej wysokość, ale również stopień wykorzystania sankcji karnej grożącej za popełnienie przestępstwa. Ukształtowanie wobec oskarżonego kary w oparciu o przepis art. 37b kk było rażąco łagodne i nie uzasadnione ujawnionymi okolicznościami. Z akceptacją Sądu II instancji spotykało się rozstrzygnięcie zawarte w pkt II wyroku o zasądzeniu zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonej.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze i orzeczenie wobec N. T. kary 2 lat pozbawienia wolności

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec zasadności wywiedzionego zarzutu, wniosek apelacyjny zasłużył na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 21 września 2022r. sygn. akt II K 873/21 zmieniony w zakresie rodzaju kar i wysokości kary pozbawienia wolności – w pozostałej zaskarżonej części został utrzymany w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany

zasadność zarzutu prokuratora determinowała konieczność zmiany orzeczenia

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III., IV.

- wysokość wynagrodzenia dla obrońcy oskarżonego została ustalona na podstawie przepisów § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019 roku, poz. 18) przy uwzględnieniu, że wydane orzeczenie TK z dnia 20 grudnia 2022 roku, SK 78/21 odnosi się do kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przygotowawczym i przed sądem I instancji,

- na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk oraz art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), zwolniono oskarżonego od opłaty i wydatków za postępowanie odwoławcze mając na uwadze, że oskarżony przebywał w areszcie śledczym, wcześniej osiągał niewielkie dochody, a nie posiada w Polsce majątku podlegającego egzekucji.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 21 września 2022r. sygn. akt II K 873/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana