Pełny tekst orzeczenia

1Przewodniczący:

1SSO Ewa Rusin (spr.)

1Sędziowie:

1SR (del do SO) Sebastian Kowalski

2SO Tomasz Wysocki

1Protokolant:

1 Marta Synowiec

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 1175/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok łączny Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 17 listopada 2022r. sygn. akt III K 2237/21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ obrońca

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Skazany B. K.

22- letni skazany był już 20 - krotnie karany sądownie, głównie za drobne występki przeciwko mieniu kwalifikowane z art. 278 § 1 kk i 279 § 1 kk na kary pozbawienia wolności.

Dane KRK z dnia 3.01.2023r.

94-96

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dane K. z dnia 3.01.2023r.

Niekwestionowane.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. na podstawie przepisu art. 438 § 1 k.p.k. obrazy prawa materialnego, art. 85a k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i kierowanie się przy wymierzaniu kary łącznej przede wszystkim prewencją ogólną, podczas gdy zgodnie z naruszonym przepisem

Sąd przy wymierzaniu kary łącznej winien się przede wszystkim kierować zachowaniem skazanego po popełnieniu przestępstw, funkcjonowaniem w warunkach zakładu karnego oraz prognozą kryminologiczną, które to przesłanki przemawiają za zastosowaniem absorpcji w przypadku B. K. i wymierzenie mu kary 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności,

2. rażącej niewspółmierności orzeczonej w pkt I wyroku kary łącznej 12 lat pozbawienia wolności, albowiem Sąd I instancji przy wymierzaniu kary łącznej uznał, iż okoliczności sprawy przemawiają za zastosowaniem zasady częściowej absorpcji (asperacji), podczas gdyż okoliczności sprawy i prawidłowo zebranego i ocenionego materiału dowodowego wynika, iż zaistniał ścisły związek podmiotowo-przedmiotowy przestępstw, wobec czego Sąd powinien zastosować w możliwie największym zakresie zasadę absorbcji kar i wymierzyć karę łączną w jej dolnych granicach, albowiem już kara łączona orzeczona w takim wymiarze spełni swoje cele zapobiegawcze i wychowawcze względem skazanego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oba zarzuty apelacji zostaną omówione łącznie.

Choć tylko pierwsze ze skazań ( wyrok z dnia 5 maja 2020r. sygn. akt III K 437/20 SR w Wałbrzychu, opisany w pkt. 1-ym części wstępnej zaskarżonego wyroku ) podlegających wykonaniu zapadło przed wejściem w życie nowelizacji kodeksu karnego w zakresie przesłanek kary łącznej, dokonanej ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych (…), to trafnie sąd pierwszej instancji przyjął, że art. 4 § 1 kk przemawia za zastosowaniem przy łączeniu skazanemu kar zasady z art. 85 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do 23 czerwca 2020r. jako korzystniejszej dla skazanego. Tym samym łączeniu w karę łączną podlegają kary lub kary łączne tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu, które w dacie orzekania przez sąd pierwszej instancji podlegały wykonaniu.

Całkowicie chybione pozostają twierdzenia apelującego, że w zaskarżonym wyroku przy łączeniu kar kierowano się przede wszystkim prewencją ogólną, takiego stwierdzenia na próżno poszukiwać w pisemnych motywach wyroku, do takiego wniosku nie uprawnia także wymiar skarżonej kary łącznej z zastosowaniem zasady częściowej absorpcji.

O ile słusznie zauważa apelujący, że sąd przy wymierzaniu kary łącznej winien się przede wszystkim kierować zachowaniem skazanego po popełnieniu przestępstw, funkcjonowaniem w warunkach zakładu karnego oraz prognozą kryminologiczną, to niestety nie zauważa, że tymi kryteriami faktycznie kierował się sąd I instancji ( vide motywy w sekcji 4 ), w których uwzględniono ogromną liczbę skazań, nie wykonywanie przez skazanego kar ograniczenia wolności orzekanych pierwotnie i tym samym nieefektywność resocjalizacji wolnościowej, popełnianie przestępstw w krótkim czasie i zapadanie wyroków skazujących praktycznie co kilka dni, co oznacza że skazany był dotychczas całkowicie niepodatny na resocjalizację.

Nie ma racji apelujący podnosząc „jednolicie pozytywną dla skazanego” opinię. Skazany ma zaledwie 22 lata, odbywa karę izolacyjną od 29 czerwca 2021r., jego zachowanie jest umiarkowane, nie był karany dyscyplinarnie, nie jest zatrudniony, ponadto jest uczestnikiem podkultury przestępczej i identyfikuje się z zasadami tego środowiska oraz układa relacje ze skazanymi podkultury wedle jej zasad, co oznacza, że w istocie przystosował się do warunków izolacji w zakładzie karnym. W świetle takich okoliczności i chociażby tylko sumy kar pozbawienia wolności ( 14 lat i 7 miesięcy) oraz ograniczenia wolności ( 3 lata i 5 miesięcy) oczekiwanie apelującego zastosowania absorpcji i wymierzenie skazanemu kary 2 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności byłoby złamaniem art. 85 a kk, czyniąc proponowaną karę łączną nietrafioną, zarówno w aspekcie prewencji indywidualnej jak i ogólnej, prowadząc do uzasadnionego przekonania o bezkarności skazanego.

Po części zgodzić się wypada z zarzutem 2-m apelacji, tj. rażącej niewspółmierności orzeczonej w pkt I wyroku kary łącznej 12 lat pozbawienia wolności. Wszak skazany jest człowiekiem bardzo młodym, spośród skazań tylko jedno zapadło za czyn z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i jedno za czyn art. 222 §1 kk, pozostałe popełnione występki to przeważające drobne przeciwko mieniu, popełniane w krótkich odstępach czasu. W takiej sytuacji ścisłe związki przedmiotowe tych czynów przemawiają za szerszym stosowaniem zasady absorpcji, uzasadniając obniżenie wymiaru kary łącznej do 9-ciu lat pozbawienia wolności.

Orzekając w przedmiocie apelacji na korzyść skazanego Sąd Odwoławczy dostrzegł, że w dacie wyrokowania przez sąd I instancji skazany od dnia 28 czerwca 2021r. odbywał karę łączną roku i 6-ciu miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Wałbrzychu pod sygn. akt III K 259/21, a koniec tej kary nastąpił w trakcie postępowania międzyinstancyjnego w sprawie w dniu 23 grudnia 2022r. W sytuacji procesowej skazanego ( wniesienia apelacji wyłącznie na jego korzyść) zaniechano modyfikacji zaskarżonego wyroku przez łączenie kar na nowo wyłączeniem tego skazania, gdyż byłaby to niedopuszczalna zmiana na niekorzyść skazanego.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie orzeczonej wobec skazanego B. K. kary łącznej z zastosowaniem absorpcji i wymierzeniu mu kary łącznej 2 lata i 7 miesięcy pozbawienia wolności

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak w sekcji 3.1 wyżej.

Karę łączną orzeczoną skazanemu należało obniżyć, jednakże nie do poziomu pełnej absorpcji, wnioskowanego w apelacji.

Skazany jest człowiekiem młodym, dopuścił się łącznie kilkudziesięciu drobnych występków pospolitych, podobnych ( przeciwko mieniu), których ścisłe związki przedmiotowe przemawiają za szerszym stosowaniem zasady absorpcji przez zmniejszenie wymiaru kary łącznej do 9-ciu lat pozbawienia wolności. Kara w takim wymiarze przez jej wykonanie czyni zadość kryteriom art. 85 a kk, zwłaszcza daje szansę skazanemu na powrót do społeczeństwa, będąc dla skazanego karą wychowawczą.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Niewłaściwa podstawa prawna kary łącznej.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dostrzegł sąd I instancji ( podobnie jak i prokurator, który apelacji nie wniósł), iż podstawę prawną zaskarżonej kary łącznej powinien stanowić przepis art. 91 § 2 kk wobec tego, że co najmniej jedna z łączonych kar jednostkowych, np. opisana w pkt. 18 części wstępnej, tj. wyrokiem Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z dnia 16 lutego 2022r. sygn. akt III K 2048/21 kara łączna 2-ch lat i 6-ciu miesięcy pozbawienia wolności, została

wymierzona za łącznie 3 ciągi przestępstw z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk, oraz z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk.

Wypadało jednakże zauważyć, iż skoro przedmiotowe rozstrzygnięcie zostało zaskarżone tylko w zakresie wymiaru kary na korzyść skazanego a uchybienie prawu materialnemu art. 91 § 2 kk nie dotyka stricte wymiaru kary łącznej, to w takiej sytuacji procesowej w istocie odpowiada ono prawu w rozumieniu art. 438 pkt. 2 a kpk i nie powoduje konieczności korekty odwoławczej w rozumieniu tego przepisu ( vide: „uchybienia w tym zakresie prowadzą do korekty rozstrzygnięcia tylko wtedy, gdy z powodu błędnej podstawy prawnej rozstrzygnięcie nie odpowiada prawu. Jeżeli jednak prawu odpowiada, to nie podlega uchyleniu lub zmianie. Chodzi tu o inne rozstrzygnięcia niż kwalifikacja prawna czynu, a więc o podstawę prawną wymiaru kary, środków karnych, środków probacyjnych, środków kompensacyjnych i innych, w zakresie których uchybienie powoduje niezgodność z prawem tego rozstrzygnięcia, którą należy odnieść do sytuacji prawnej oskarżonego. Natomiast uchybienie nie zmienia sytuacji prawnej oskarżonego, gdy pomimo wydania rozstrzygnięcia z naruszeniem przepisu prawa materialnego ma ono oparcie w prawie co do zastosowanego środka reakcji prawnokarnej, uchybienie zaś polega tylko na błędnie wskazanej podstawie do jego orzeczenia. Uzasadniając wprowadzenie przedmiotowej zmiany, ustawodawca wskazał na konkretne przykłady orzeczeń, które powinny być oceniane w kontekście pkt 1a analizowanego przepisu (np. orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wobec sprawcy przestępstwa z art. 178b k.k. na podstawie art. 42 § 1 k.k. zamiast na podstawie § 2 tego artykułu, albo zastosowanie wobec młodocianego sprawcy przestępstwa umyślnego dozoru na podstawie art. 73 § 1 k.k. zamiast na podstawie art. 73 § 1 i 2 k.k. czy powołanie w podstawie wymiaru kary art. 64 § 1 k.k. recydywiście, któremu jednak sąd kary nie obostrzył) (zob. Uzasadnienie do projektu ustawy nowelizującej z 2019 r., s. 62). Gdyby jednak błędna podstawa materialnoprawna rozstrzygnięcia rzutowała na sytuację prawną oskarżonego, np. pogarszała ją, to wówczas zachodzi podstawa odwoławcza z art. 438 pkt 1a k.p.k.- aprobowane stanowisko wyrażone w: Mierzwińska-Lorencka Joanna, Kodeks postępowania karnego. Komentarz do nowelizacji 2019 Opublikowano: WKP 2020, baza danych LEX do art. 438 kpk

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Punkty II - V dyspozycji zaskarżonego wyroku w zakresie nie kwestionowanych rozstrzygnięć i o kosztach procesu, co do których nie wystąpiły podstawy do zmiany.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1. Punkty II - V dyspozycji zaskarżonego wyroku niekwestionowane a wobec zmiany pkt.-u I-go dyspozycji wyroku podlegają utrzymaniu w mocy.

2. W sprawie nie wystąpiły podstawy bezwzględne z art. 439 § 1 kpk dla uchylenia orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów apelacyjnych.

3. Nie wystąpiły także okoliczności o jakich mowa w art. 440 kpk, podlegające uwzględnieniu na korzyść skazanego.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Obniżenie wymiaru kary łącznej.

Zwięźle o powodach zmiany

Jak w sekcji 3.1.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III. IV

III. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714).

IV. O zwolnieniu skazanego od obowiązku poniesienia wydatków postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk i art. 624 § 1 kpk, co uzasadnia wieloletnie wykonywanie kary izolacyjnej.

7.  PODPIS

SSO Tomasz Wysocki SSO Ewa Rusin SSR del. do SO Sebastian Kowalski

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar kary łącznej

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana