Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 373/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 maja 2022 r. sygn. akt XII K 21/22

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obrazę przepisów postepowania mającą wpływ na treść wyroku - art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k., polegającą na całkowitym zaniechaniu określenia znamienia konstytuującego stronę podmiotową przestępstwa w opisie czynu przypisanego K. K. w części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, czyli wskazania, czy czyn przypisany oskarżonemu został popełniony umyślnie (a jeśli tak to z jakim zamiarem), czy nieumyślnie, podczas gdy brak precyzyjnego ustalenia w zakresie znamienia konstytuującego stronę podmiotową przypisanego oskarżonemu w części dyspozytywnej wyroku Sądu meriti czynu, tj. wskazania, czy czyn ten charakteryzował się umyślnością, czy nieumyślnością, a jeśli umyślnością, to z jakim zamiarem sprawca działał (bezpośrednim czy ewentualnym), doprowadził do zautomatyzowanego i nieznanego ustawie domniemania umyślności charakteryzującej przypisane K. K. działanie, w sytuacji gdy działanie nieumyślne wyklucza możliwość przypisania przestępstwa z art. 55 ust. 3 w zw. z art. 55 ust. 1 u.p.n., a ponieważ dookreślanie znamion przestępstwa poprzez zmianę opisu czynu w wypadku braku środka odwoławczego wniesionego na niekorzyść oskarżonego, i to zarówno w części dyspozytywnej, jak i motywacyjnej wyroku, naruszałoby tzw. bezpośredni zakaz reformationis in peius, zaś uchylanie wyroku i przekazywanie sądowi pierwszej instancji w tym celu naruszałoby tzw. pośredni zakaz reformationis in peius, Sąd ad quem zobowiązany jest wydać wyrok uniewinniający;

2.  ewentualnie:

Art. 7 k.p.k., poprzez dowolną, a nie swobodną, sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania oraz zasadami doświadczenia życiowego, ocenę dowodu z wyjaśnień K. K. (1) i nieuprawnione uznanie, że są one niewiarygodne w zakresie motywów działania oskarżonego, tj. gróźb kierowanych pod adresem rodziny oskarżonego, które miały go postawić w przymusowej sytuacji i skłonić do przemytu narkotyków,podczas gdy wyjaśnienia K. K. (1) są szczere, spójne wewnętrznie i konsekwentne, zaś szczególnej sytuacji motywacyjnej, w jakiej znalazł się K. K. (1), nie przeczy podjęta przez niego próba skutecznego transportu środków odurzających do Polski, skoro właśnie skuteczność K. K. (1) w zakresie przemytu stanowiła gwarancję, że groźby wobec niego i jego rodziny nie zostaną zrealizowane, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, polegającym na nieprawidłowym przyjęciu, że K. K. (1) dopuścił się popełnienia przestępstwa, nie pozostając w szczególnej sytuacji motywacyjnej, a tym samym przyjęciu nader wysokiego stopnia winy K. K. (1), w sytuacji gdy w istocie K. K. (1) poddany był przymusowi psychicznemu, sprawiającemu, że stopień winy towarzyszący popełnionemu przestępstwu jest o wiele niższy niż gdyby oskarżony podjął się przypisanego mu czynu w pełni dobrowolnie,

3. co w konsekwencji doprowadziło do rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec K. K. (1) kary pozbawienia wolności w wymiarze 3 lat podczas gdy wzięcie pod uwagę okoliczności w postaci przyznania się do sprawstwa, okazania skruchy i chęci dobrowolnego poddania się karze, pozytywnie wartościowanego przez Sąd I instancji sposobu życia K. K. (1) przed popełnieniem przestępstwa, a przede wszystkim szczególnej sytuacji motywacyjnej w jakiej znalazł się oskarżony w postaci przymusu psychicznego wywartego nań przez członków międzynarodowej zorganizowanej grupy przestępczej zajmującej się handlem narkotykami, poprzez groźbę pozbawienia życia K. K. (1) i jego najbliższych, skutkować powinno stwierdzeniem wystąpienia szczególnie uzasadnionego przypadku (w rozumieniu art. 60 a w konsekwencji nadzwyczajnym złagodzeniem kary na podstawie art. 60 S 2 k.k., albowiem nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo przypisane oskarżonemu jest niewspółmiernie surowa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut 2

Nie jest zasadny zarzut obrazy normy art.7 k.p.k. w zakresie oceny wyjaśnień oskarżonego K. K. (1) dotyczących motywów jego działania, tj. gróźb kierowanych wobec rodziny oskarżonego, które miały go postawić w przymusowej sytuacji i skłonić do przemytu narkotyków.

Kwestionując ocenę Sądu skarżący pomija, że Sąd odmówił wiary także twierdzeniom oskarżonego, że chciał zakończyć proceder, w którym wziął udział i zostać zatrzymanym przez służby celne.

Słusznie brak wiarygodności co do deklarowanych jego motywów i zamiarów wywodził z całkowicie sprzecznych z nimi zachowań oskarżonego. Konsekwentnie podejmowane przez niego działania, także w toku całej podróży przez P. wskazują, że nie uczynił tego, mimo wielu możliwości podczas całej podróży, jak również po jej zakończeniu. Postawa oskarżonego podczas całego zdarzenia nie wskazała, aby zainteresowany on był zakończeniem procederu w sposób, o którym wyjaśniał. Przeciwnie, jak ocenił to trafnie Sąd, wolą jego było zrealizowanie planu zakładającego skuteczne, niewykryte przez funkcjonariuszy przywiezienie kokainy i dostarczenie jej do odbiorcy.

Przyjęciu wersji oskarżonego przeczą też różnice w prezentacji motywów jego działania.

Zauważyć trzeba, że wskazywane przez obrońcę obawy przybierały na sile w kolejnych relacjach oskarżonego. Z treści ujawnionych w toku rozprawy wyjaśnień złożonych w dniu zatrzymania wynikało, że upewnił się na początku, czy nie będzie musiał kogoś zabić, potem, że obawia się o swoje życie ale w związku z faktem, że połknięcie kokainy jest niebezpieczne dla zdrowia, lecz został uspokojony (k.74). Na rozprawie jako powód obawy wskazał, że jest to przestępstwo (k.384).

Sprzecznie też oskarżony podawał okoliczności związane z groźbami w stosunku do jego rodziny. W śledztwie stwierdził, że on sam podał swoje dane i był pytany o członków swojej rodziny w Nigerii a mężczyzna pytając go argumentował to tym, żeby oskarżony nie uciekł z jego towarem i pieniędzmi. Na rozprawie stwierdził zaś, że to ów mężczyzna „powiedział moje dane, dane mojej dziewczyny i mojej rodziny (…) powiedział że nie jestem w stanie ochronić całej swojej rodziny.” (k.384). Autor apelacji nie wskazuje natomiast, którą z wersji należało uwzględnić, jako wiarygodną.

Także na rozprawie dopiero podał, że jeden z mężczyzn miał broń. Trudno też pogodzić twierdzenia z rozprawy, że działał tak, aby go zatrzymali (i w tym celu chciał wydalić jak najwięcej kapsułek i po to jadł ciasto w samolocie, jednak nie wydalił żadnej kapsułki) z tym, że jednak kapsułki zapakował do torby i butów, aby nie było ich czuć.

Skarżący rekomendując wiarygodność tej części wyjaśnień oskarżonego pomija zawarte w nich sprzeczności, jak i fakt, że sam oskarżony nie potwierdzał na rozprawie złożonych wcześniej toku śledztwa wyjaśnień w ujawnionym zakresie (k.386).

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie da się natomiast podważyć oceny Sądu meriti w zgodzie z zasadami logiki, wiedzy i dosiadczenia.

Zarzut 1

W kontekście oceny wyjaśnień oskarżonego, jako całkowicie nietrafny jawi się przytoczony na str. 7 apelacji na poparcie zarzutu 1 argument, że dla umyślności działania oskarżonego niezbędne jest wykazanie, że wiedział, co dokładnie znajduje się w kapsułkach, skoro wielokrotnie jednoznacznie twierdził, że miał wiedzę, że jest to kokaina.

Prawidłowo zatem ustalono, że działania podjęte przez oskarżonego K. K. (1), który dokonał przewozu metodą wewnątrzustrojową z terytorium Gujany Francuskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii znaczniej ilości środka odurzającego w postaci kokainy w ilości 1251,72 gramów brutto, znajdujących się w owalnych pakunkach w łącznej ilości 85 sztuk, wypełniło znamiona przestępstwa z art. 55 ust. 3 w zw. z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

Jako niezasadny ocenić należało zarzut obrazy normy art.413§2 pkt 1 k.p.k. Czyn bowiem został w sposób należyty przypisany a znamiona czynu dokładnie określone.

Nietrafnie więc skarżący zarzuca brak wskazania w opisie czynu formy winy umyślnej czy nieumyślnej, ponieważ przedmiotowa zbrodnia może zostać popełniona wyłącznie z winy umyślnej w formie zamiaru zarówno bezpośredniego, jak i ewentualnego, gdy chodzi o znamię czynu przypisanego oskarżonemu – znaczną ilości środków. (Zamiar wyłącznie bezpośredni dotyczy jedynie drugiego ze znamion alternatywnych – działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej).

Redakcja wyroku skazującego za tak określony czyn nie wymaga wskazywania, jak w przypadku przestępstw, które wymagają kierunkowej postaci zamiaru bezpośredniego, szczególnych sformułowań. Skarżący także nie wykazał, aby zachodziła, w realiach tego czynu, możliwość przyjęcia zamiaru ewentualnego.

Zarzut 3

Wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary nie pozwala na uznanie zasadności zarzutu rażąco niewspółmiernie surowej kary. Kara 3 lat pozbawienia wolności wymierzona za zbrodnię, równa więc dolnemu progowi ustawowego zagrożenia nie jest karą surową. Jeśli się zważy na rodzaj środka odurzającego i szkodliwość czynu wynikającą z konsekwencji zdrowotnych oraz społecznych, to kara jawi się jako łagodna. Sąd uwzględnił przyznanie się oskarżonego oraz wyrażenie woli dobrowolnego poddania się karze, jako okoliczności łagodzące i to one przesądziły o niskim wymiarze kary.

Brak jest zatem podstaw do uwzględnienia wniosku obrońcy o zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Kara 300 stawek po 20 zł grzywny obligatoryjnie wymierzanej obok kary pozbawienia wolności, także nie nosi cech surowej, jeśli się uwzględni wskazane okoliczności. Brak było natomiast podstaw do dodatkowego powołania przepisu art.33§2 k.k. przy jej wymiarze.

Wniosek

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu;

ewentualnie w przypadku uwzględnienia zarzutu niewspółmierności kary:

2.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności i orzeczenie jej w wymiarze nie wyższym niż rok i sześć miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Nieuwzględnienie postawionych zarzutów skutkowało nieuwzględnieniem wniosków apelacyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Kara grzywny obligatoryjnie wymierzana obok kary pozbawienia wolności, nie wymagała w podstawie prawnej jej wymiaru dodatkowego powołania obok art.33§1 i 3 także §2 k.k., stąd z należało przepis ten wyeliminować z podstawy wymiaru kary.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Kara 3 lat pozbawieni wolności, na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania w sprawie oraz grzywna w wymiarze 300 stawek po 20 zł; nawiązka w kwocie 3000 zł; przepadek dowodów rzeczowych

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Nieuwzględnienie wniosków apelacji

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

IV

Na podstawie art. 624§1 k.p.k. zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania przed Sądem Apelacyjnym wydatkami obciążając Skarb państwa z uwagi na sytuację osobistą i majątkową determinowaną wymiarem orzeczonej kary, jak wymierzeniem kar o charakterze majątkowym.

7.  PODPIS

Dorota Tyrała Ewa Jethon Anna Zdziarska