Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 83/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

P. A.

z punktu I. wyroku

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Zawarcie 17.09.2011 r. związku małżeńskiego pomiędzy P. A. i E. Ś..

odpis skrócony aktu małżeństwa

k.10 akt sprawy o rozwód

2. Posiadanie przez P. A. w dniu ślubu na rachunku bankowym o numerze (...) - prowadzonym na jego rzecz przez (...) Oddział w B. - kwoty 27 895,70 złotych stanowiącej składnik jego majątku odrębnego.

zestawienie operacji bankowych na rachunku

k.70

3. Gromadzenie w trakcie trwania małżeństwa przez P. A. - zgodnie z ustaleniami poczynionymi z żoną - na ww. rachunku wspólnych oszczędności, które miały być przeznaczone na nabycie mieszkania.

zestawienie operacji bakowych na rachunku za okres od września 2011 r. do lipca 2018 r.

k.70-81

zeznania świadka E. Ś.

k.147v-150v

4. Zaspokajanie potrzeb rodziny w latach 2011-2018 głównie z dochodów uzyskiwanych w trakcie związku małżeńskiego przez E. A. (obecnie Ś.).

zeznania świadka E. Ś.

147v-150v

zestawienie operacji na rachunku bankowym pokrzywdzonej

k.153-170, 186

zeznania świadka E. Ś.

k.147v-150v

zeznania świadka A. O.

k.150v-151

5. Wniesienie przez E. A. (obecnie Ś.) 30.04.2018 r. pozwu o rozwód do Sądu Okręgowego w Białymstoku. Doręczenie pozwanemu 29.05.2018 r. postanowienia o zabezpieczeniu roszczeń alimentacyjnych powódki oraz 14.06.2018 r. odpisu pozwu.

pozew rozwodowy

k.2-7 akt o rozwód

postanowienie o zabezpieczeniu z 11.05.2018 r.

k.25-26 akt o rozwód

dowody doręczeń korespondencji

k.35 i 109 akt o rozwód

6. Wypłacenie gotówką przez P. A. z rachunku w banku (...)pieniędzy wchodzących w skład majątku dorobkowego małżonków:

- 7.06.2018 r. 18 000 złotych,

- 8.06.2018 r. 270 000 złotych,

- 19.07.2018 r. 3504,30 złotych,

a następnie ukrycie ich przed współwłaścicielką tego mienia i zadysponowanie nimi w nieustalony sposób według własnego uznania (przywłaszczenie ich).

wykaz operacji na rachunku bankowym

k.81

zeznania świadka E. Ś.

k.147v-150v

zeznania świadka A. O.

k.150v-151

7. Orzeczenie rozwodu z winy pozwanego P. A. wyrokiem z 31.07.2019 r. i utrzymanie go w mocy przez sąd odwoławczy wyrokiem z 23.07.2020 r.

wyroki SO i SA w Białymstoku

k.226 i 252 akt o rozwód

8. Złożenie 15.02.2021 r. przez E. A. (obecnie Ś.) wniosku o podział majątku dorobkowego w Sądzie Rejonowym w Białymstoku. Wydanie przez ten sąd nieprawomocnego postanowienia z 15.06.2022 r., w treści którego ustalono, że w skład majątku wspólnego stron wchodzi m.in. wierzytelność z tytułu pobranych przez P. A. środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku o ww. numerze oraz dokonano m.in. ich podziału poprzez zasądzenie na rzecz E. Ś. połowy tej kwoty, tj. 291 504,30 : 2 = 145 752,15 zł (wchodzącej w skład kwoty 145 780,51 zł).

postanowienie sądu wraz z uzasadnieniem

k.233 i 245 akt o podział majątku

wniosek o podział majątku

4-5 akt sprawy o podział majątku

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

P. A.

z pkt I. wyroku

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Twierdzenie, że część środków pieniężnych na rachunku P. A., tj. zgromadzonych na nim po dacie ślubu, stanowiła jego majątek odrębny.

wyjaśnienia oskarżonego

k.97v

Twierdzenie, że P. A. nie działał z bezpośrednim zamiarem przywłaszczenia cudzego mienia.

wyjaśnienia oskarżonego

k.97v

twierdzenie obrońcy

k.163

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

dowody doręczeń korespondencji

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

odpis skrócony aktu małżeństwa

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

postanowienie o zabezpieczeniu z 11.05.2018 r.

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

postanowienie sądu wraz z uzasadnieniem

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

pozew rozwodowy

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

wniosek o podział majątku

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

wyroki SO i SA w Białymstoku

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

zestawienie operacji bakowych na rachunku za okres od września 2011 r. do lipca 2018 r.

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

zestawienie operacji na rachunku bankowym pokrzywdzonej

Dowód z dokumentu, który nie był kwestionowany.

zeznania świadka E. Ś.

Świadek zeznawała spontanicznie, logicznie oraz zgodnie z doświadczeniem życiowym opisując sytuacje, które były istotne z punktu widzenia postawionego zarzutu. Racjonalnie i rzeczowo tłumaczyła poszczególne fragmenty swoich poprzednich zeznań odpowiadając na zadawane pytanie (k.148). Gdy nie była czegoś pewna lub nie miała na dany temat wiedzy, jasno to komunikowała ("nie mam pojęcia"). Trudno zakładać, że wymyśliła dane dotyczące uzyskiwania przez byłego męża dochodów z handlu narzędziami, które mógł on pozyskiwać w opisany przez nią sposób (k.148). Wiedzę tę posiadała od oskarżonego, który zapewne tłumaczył żonie źródło pozyskania przedmiotów przechowywanych do chwili sprzedaże we wspólnie zajmowanym lokalu. Oczywiście - z racji wartości "gratisowych" narzędzi - pracodawca nie musiał mieć wiedzy na temat sposobu ich rozdysponowania przez pracownika (por. k.92 akt I Ns 108/21).

Naturalnie nadal istnieje konflikt pomiędzy byłymi małżonkami. Część spraw sądowych między nimi została zakończona, a dwie (karna i cywilna) są na biegu. Jednak nie sposób uznać, że niechęć do byłego partnera, jak i zamiar osiągnięcia jak największej korzyści finansowej przy podziale wspólnego majątku powodowały, że pokrzywdzona złożyła fałszywe zeznania. Tak nie było, a jej relację należało ocenić jako szczerą i wiarygodną.

Postawa oskarżonego, który wg świadka komunikował jej, że "są to jego pieniądze i ich nie odda", znajduje potwierdzenie w zeznaniach A. O. (k.151 "powiedział, że ona i tak tych pieniędzy nie zobaczy"). Wypowiedziane zwroty, jak i kilkuletni brak zwrotu nawet niespornej części środków pieniężnych (por. apelacje w sprawie cywilnej oraz k.161: "130 000 złotych chciał jej dać"), jasno obrazują zamierzania sprawcy, który w 2018 r. chciał na trwałe rozporządzić wspólnym mieniem jak własnym i to zrobił.

Z wykazu operacji na rachunkach bankowych w (...) i (...)wynika, że faktycznie środki na koncie pokrzywdzonej służyły do zaspokajania bieżących potrzeb bytowych rodziny (np. zakupy podstawowych produktów żywnościowych, ponoszenie opłat za mieszkanie i media itp.), a rachunek P. A. wykorzystywany był do gromadzenia pieniędzy, traktowany jak oszczędnościowy, co potwierdza zakładanie lokat i dopłaty do nich. Na przestrzeni lat 2011-2014 zdarzały się wypłaty w bankomacie (przeważnie kwoty od 50 do 500 zł), brak jest praktycznie płatności kartą. Zwrócić należy uwagę na całkowity brak wypłat bankomatowych po wrześniu 2014 r. (k.76 i nast.), co koresponduje z okresem wskazanym przez pokrzywdzoną, jako początek "handlu narzędziami" (k.150, podnosiła też to w toku sprawy rozwodowej - k.57v akt o rozwód). Nie znała ona precyzyjnej daty, gdyż wskazała rok orientacyjnie (2016), kojarząc go ze znaczną liczbą narzędzi, które pojawiły się w mieszkaniu. Skoro oskarżony wcześniej pobierał pieniądze ze swojego konta - zapewne na bieżące wydatki - to logicznym jest wnioskowanie, że skoro potem tego nie robił, to miał jakieś dodatkowe źródło ich zaspokajania.

Daty odebrania postanowienia o zabezpieczeniu roszczeń alimentacyjnych - wydanego w związku z wniesieniem pozwu o rozwód - jak i tej skargi inicjując proces, zbiegają się okresem realizacji czynu zabronionego. Dwie początkowe wypłaty z konta nastąpiły 9 i 10 dni po pokwitowaniu odbioru pierwszej korespondencji sądowej. Razem opiewały one na 288 000 zł i stanowiły prawie całość wspólnego mienia znajdującego się na rachunku. Zestawienie tych danych, przy braku wyjaśnienia przez sprawcę przyczyn takich działań, potwierdza wersję pokrzywdzonej o chęci trwałego pozbawienia jej możliwości dostępu do części m.in. i jej majątku.

Jako racjonalne i życiowe ocenić należy też twierdzenie co do tego, że wpłata 10 300 zł z 8.11.2011 r. (k.70) dotyczyła pieniędzy uzyskanych przez małżonków tytułem prezentów ślubnych. Jeśli bowiem P. A. otrzymał od rodziców pieniądze na organizację wesela, to właśnie na ten cel powinien był je przeznaczyć i nie czekałby z ich wpłatą do listopada. Z otrzymanych środków małżonkowie nabywali potrzebne im przedmioty (k.148v), a więc być może dlatego wpłata pozostałej ich części na konto nastąpiła kilkadziesiąt dni po ślubie. O wpłacie tej mowa jest już w uzasadnieniu pozwu rozwodowego (k.6 akt o rozwód).

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

wyjaśnienia oskarżonego

Oskarżony wyjaśniając de facto przyznał się do wypełnienia znamion przestępstwa (k.97v). Utrzymywał bowiem, że część wypłaconych środków pochodziła z jego wynagrodzenia za pracę, które wchodzi przecież do majątku dorobkowego. Zdawał sobie z tego sprawę, bo przecież dochody jego żony wykorzystywane były na zaspokajanie bieżących potrzeb bytowych rodziny, co stanowiło element wspólnego porozumienia związanego z oszczędzaniem na mieszkanie.

Jeśli zaś chodzi o darowizny, to ich wartość została określona na 60 000 zł (k.52 akt o podział majątku). Nawet więc podzielenie argumentacji obrony nie miałoby wpływu na prawna ocenę działania oskarżonego. Była ona jednak w całości niezasadna z następujących powodów.

Zaznaczyć należy, że chcąc wykazać "odrębność" pewnej części środków, które zaliczał do majątku osobistego, sprawca mówił o "darowiznach od rodziców", które miał on wpłacać na konto. Następnie, po przesłuchaniu jego ojca, okazało się, że tylko on przekazywał pieniądze synowi P.. Przy czym takie sytuacje miały miejsce gdy ten przyjeżdżał do domu i pomagał w prowadzonym gospodarstwie. T. A. przyznał, że także ten element miał wpływ na jego decyzje finansowe (k.152). Skoro tak, to nie była to darowizna, a co najmniej pewna część tych środków stanowiła wynagrodzenie za "proojcowską" postawę syna, wykonaną pracę. Jeśli jeden z synów (H.) otrzymał od ojca 20 hektarów ziemi, maszyny i inwentarz, to wartość gospodarstwa rolnego była znaczna i oscylowała w granicach co najmniej kilkuset tysięcy złotych. Trudno więc uznać, że przekazywanie drugiemu z synów pieniędzy w kwotach od 1000 do 1500 zł około 8 razy w roku (k.151v), mogło zostać przez niego odebrane jako rekompensata zbliżona do świadczenia na rzecz drugiego z dzieci.

Zgodnym z doświadczeniem życiowym jest założenie, że wręczając synowi pieniądze w ww. sumach ojciec zwykle nie konkretyzował dlaczego mu je daje oraz nie wymagał przeznaczenia ich na określony cel. Jednak jak wynika z zeznań T. A. złożonych w sprawie cywilnej liczył on na to, że środki te pomogą P. A. i jego żonie nabyć własne mieszkanie. Tym samym racjonalne jest założenie, że intencją świadka było przekazanie ich na rzecz obojga małżonków w celu zaspokojenia ich potrzeb, realizacji ich wspólnych planów (k.143 akt I Ns 108/21: "Mówiłem żeby zbierał na mieszkanie", zob. też k.152), a więc nie do majątku odrębnego syna. Nie był wówczas skonfliktowany ze swoją synową, a więc tym bardziej jego zamierzenia należy odkodować w ten sposób. To, że przekazywał pieniądze tylko synowi, wynikało z uwarunkowań czysto praktycznych - to zwykle on przyjeżdżał na wieś pomagać, a jego żona pracowała dodatkowo w weekendy (k.152).

Należy zaznaczyć, że wpłaty na konto, na które powołuje się obrońca i jego klient, co do zasady nie następowały w kwotach odpowiadających wysokości sum przekazywanych przez T. A. i w podanych przez niego okresach (1000-1500 zł, "w ciągu roku z 8 razy"). Było to 13 wpłat:

- 1.03.2013 r. 1500 zł,

- 3.03.2015 r. 4000 zł,

- 2.02.2016 r. 2000 zł,

- 1.03.2016 r. 2000 zł,

- 6.06.2016 r. 3500 zł,

- 4.07.2016 r. 2000 zł,

- 9.08.2016 r. 2500 zł,

- 5.09.2016 r. 1500 zł,

- 5.10.2016 r. 2800 zł,

- 17.01.2017 r. 7000 zł,

- 9.06.2017 r. 12 000 zł,

- 19.01.2018 r. 18 500 zł,

- 20.08.2019 r. 700 zł (k.52-56 akt sprawy o podział majątku).

Jeśli więc ojciec miał cyklicznie przekazywać oskarżonemu pieniądze od 2011 r., a ten wpłacał właśnie te środki (a nie inne) na konto, to dlaczego:

- brak jest wpłat np. w 2011, 2012 i 2014 r., a w 2013 r. było to tylko 1500 zł,

- pomiędzy 3.03.2015 r., a styczniem 2016 r. wpłacono tylko 4000 zł, zaś od lutego 2016 r. do stycznia 2017 r. aż 21 300 zł,

- od lutego 2017 r. do czerwca 2018 r. miała miejsce tylko jedna, znaczna wpłata (12 000 zł), a następna (styczeń 2019 r. - 18 500 zł) znacznie przekraczała wysokość pieniędzy deklarowanych tytułem "darowizny" (w danym okresie) przez T. A.?

Skoro pokrzywdzona większą ilość narzędzi w domu kojarzyła od 2016 r., to taki stan odpowiada intensyfikacji i wysokości wpłat na konto właśnie od 2016 r.

Zwrócić należy ponadto uwagę na to, że wg twierdzeń H. A. jego ojciec oddał mu całe gospodarstwo w 2017 r. i od tego czasu utrzymywał się z niskiej emerytury rolniczej (k.161). Nie miał więc pieniędzy za mleko, z których mógłby nadal przekazywać środki finansowe oskarżonemu. A przecież to właśnie w połowie 2017 r. i w 2018 r. ten wpłacił najwięcej pieniędzy na rachunek bankowy.

Oskarżony mógł ponadto bez problemów utworzyć subkonto do wpłat pieniędzy z majątku odrębnego, jak i wpłacać środki pod tytułem wskazujących na ich pochodzenie ("od ojca", "darowizna", itp.) lub przeznaczenie (np. "moje"). Nie zrobił tego jednak, a swoiste ich "wymieszanie" z pieniędzmi należącymi do majątku dorobkowego daje powody do uznania, że traktował je w tożsamy sposób.

Jeśli zaś chodzi o udziały małżonków w majątku wspólnym (co mogłoby mieć wpływ na wysokość szkody (nie jest ona tożsama z wartością przedmiotu przestępstwa); nawet ich późniejsze ustalenie w sprawie cywilnej w innych proporcjach niż równe, nie zmienia charakteru czynu zabronionego popełnionego przecież w 2018 r.), to sąd podziela stanowisko wyrażone przez skład orzekający w sprawie cywilnej. Uwzględniając to, że obie strony procesu pracowały, w tym zaangażowanie E. Ś. w zaspokajanie potrzeb bytowych rodziny, nie ma żadnych powodów do zastosowania regulacji z art. 43§2 k.r.o. Ustalenie nierównych udziałów to pewien rodzaj prawnej reakcji ("kary") na to, że jeden z małżonków w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania dorobku stosowanie do swoich sił i możliwości, doprowadził do zawinionego rozkładu pożycia (tu: rozwód z winy męża), co podlega negatywnej ocenie moralnej i koliduje z zasadami współżycia społecznego. Z taką sytuacją w małżeństwie ww. świadek i oskarżonego nie mieliśmy do czynienia.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że całość środków płatniczych zgromadzonych na rachunku bankowym P. A. po dacie ślubu stanowiła majątek dorobkowy. I to niezależnie od tego z jakiej "puli" one pochodziły. Najbardziej prawdopodobna jest wersja pokrzywdzonej, tj. że były do dochody z dodatkowego źródła zarobkowania jej byłego męża.

Jeśli chodzi o zeznania świadków H. A. i M. W., to niewiele wnieśli oni do sprawy. Posiadali bowiem tylko ogólna wiedzę w istotnych kwestiach i to nie poznaną bezpośrednio, a z relacji innych osób (k.160v: "słyszałem, że ojciec miał mu dać", 162).

1.2.1

wyjaśnienia oskarżonego

Sposób działania oskarżonego, zbieżność wypłat środków z tokiem postępowania o rozwód oraz brak rozliczenia z byłą żoną pomimo ustaleń procesowych poczynionych w sprawach cywilnych (np. zwrot niespornej części pieniędzy), jasno obrazuje cel postępowania P. A.. Artykułował on go zarówno pokrzywdzonej, jak i w obecności A. O. (k.151). Nie ma żadnych wątpliwości, że strona podmiotowa czynu z art. 284§1 k.k. została przez niego zrealizowana.

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

P. A.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Rzeczą ruchomą jest także środek pieniężny zapisany na rachunku (art. 115§9 k.k.). W chwili wypłaty w kasie oddziału banku zyskał on "materialną" postać. Oskarżony zdawał sobie doskonale sprawę z tego, że nie może dowolnie, bez zgody żony (rozwód w 2020 r.) dysponować wspólnym mieniem. Mimo to wypłacił pieniądze z zamiarem trwałego pozbawienia pokrzywdzonej władztwa nad nimi. Było to zachowanie noszące wręcz także cechy złośliwości, zmierzające do dokuczenia drugiej stronie konfliktu, wywołania jej oburzenia, jak i kumulujące konieczność podjęcia obrony prawnej dla wykazania swoich racji. Jest to zachowanie nie tak rzadko spotykane w praktyce sądowej na tle spraw rozwodowo-majątkowych.

P. A. nie miał prawa postąpić w opisany wyżej sposób. Wypłacając pieniądze i dysponując nimi dowolnie bez wiedzy i zgody drugiej współwłaścicielki przywłaszczył cudze mienie (art. 284§1 k.k.). Cykliczność i powtarzalność tożsamych działań w krótkich odstępach czasowych, uzasadnia przyjęcie warunków z art. 12§1 k.k. Łączna wartość przywłaszczonych pieniędzy dała podstawy do ujęcia w kwalifikacji prawnej także art. 294§1 k.k.

Uwzględniając dyrektywę z art. 5§2 k.p.k. sąd przyjął, że wypłaty z bankomatów, które po 17.09.2011 r. miały miejsce na rachunku P. A., obejmowały kwoty-składniki majątku wspólnego. Tym samym od sumy środków zgromadzonych na koncie należało odjąć 27 895,70 zł, które znajdowało się na nim w dacie ślubu (k.70). Przedmiotem przestępstwa było więc nie 319 400 zł (cztery wypłaty od 7.06 do 29.08.2018 r.), lecz 291 504,30 zł. Przywłaszczenie realizowane od 7 czerwca 2018 r. mogło odnosić się bowiem tylko do środków ponad 27 895,70 zł. Obejmowało więc wartości ujęte w przypisanym czynie, gdyż po wypłacie z 19.07.2018 r. na rachunku pozostały wyłącznie pieniądze należące do oskarżonego (saldo 11 921,89 zł).

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

P. A.

I.

I.

Kształtując wymiar kary sąd dostosował ją do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego występku i określił w taki sposób, aby nie przekraczała poziomu zawinienia oskarżonego, mając na uwadze jej społeczny odbiór oraz cele resocjalizacyjne (art. 53§1 i §2 k.k.).

Czynu dokonano z niskich pobudek, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, godząc w istotne interesy finansowe współwłaścicielki mienia. Jednak pieniądze nie zostały utracone bezpowrotnie i po zakończeniu sprawy cywilnej, jak i karnej, istnieje duża szansa na ich odzyskanie.

Premedytacja jest najmocniej potępianą formą umyślności, bo sprawca tak działający nie tylko jest w pełni świadomy każdego z elementów czynu, ale uwzględnia każdy z nich w planowaniu, obejmuje świadomością wszelkie uwarunkowania i konsekwencje, by swój cel osiągnąć i uniknąć wykrycia. Przeżywanie tego przez czas odpowiednio długi (czyn ciągły oraz utrzymanie jego skutków przez kilka lat) wskazuje na wysokie napięcie złej woli. Powtarzalność działania oskarżonego dowodzi stałości złego zamiaru, braku refleksji występującej u każdego człowieka, zatem trwałości odrzucania prawa innej osoby do uzyskania należnej jej części pieniędzy. Długotrwałość tego stanu unaocznia, że się on utrwalił w świadomości P. A..

Zapewnienie poszanowania dla cudzego mienia wymaga odpowiedniej polityki karnej w przypadku czynów naruszających to dobro prawne. Jest ona ważnym elementem efektywnego zapobiegania i zwalczania tego rodzaju przestępczości. Jednym ze składników działań prewencyjnych, tj. na etapie procesu karnego, jest wymierzenie odpowiedniej do bezprawnych zachowań, słusznej i sprawiedliwej kary. Kary, która wśród osób zapoznających się z treścią wyroku wzbudzi przekonanie, że dane dobro prawne jest należycie chronione, a za jego naruszenie grozi adekwatna sankcja. Te zaś, które mają podobne predyspozycje co oskarżony, powstrzyma przed podejmowaniem analogicznych działań. „Kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa”, o jakim mowa w nakazie z art. 53§1 k.k., polega z jednej strony na afirmacji pewnych wartości, zaś z drugiej ma pełnić też funkcję „odstraszającą”.

Okolicznością obciążającą była karność sprawcy, choć czyn osądzony w sprawie o sygn. akt III K 1908/20 został popełniony po 2018 r.

Wzgląd na społeczne oddziaływanie kary, jako jeden z jej celów, podyktowany jest potrzebą przekonania społeczeństwa o nieuchronności kary za naruszenie dóbr prawem chronionych i nieopłacalności zamachów na te dobra, wzmożenia poczucia odpowiedzialności, ugruntowania poszanowania prawa i wyrobienia właściwego poczucia sprawiedliwości. Te wymogi spełnia rozstrzygnięcie penalne.

W realiach tej sprawy, mając na uwadze jej tło i przyczyny konfliktu, rok pozbawienia wolności stanowić będzie adekwatna reakcję karną.

W przypadku skazania m.in. za oszustwo dotyczące mienia znacznej wartości, w podstawie prawnej wymiaru kary umieszcza się wyłącznie przepis art. 294§1 k.k., tj. bez nawiązywania do art. 286§1 k.k. (zob. też wyrok SA w Katowicach z dnia 3.02.2011 r., II AKa 457/10).

P. A.

II.

II.

Analizując właściwości i warunki osobiste, w tym sytuację zawodową oskarżonego, sąd uznał, że do osiągnięcia wobec niego celów kary i powstrzymania go przed naruszaniem porządku prawnego nie jest konieczne wymierzenie kary izolacyjnej, a warunkowe jej zawieszenie z ustalonym okresem próby będzie wystarczające, aby nie powrócił on na drogę przestępstwa.

Podsądny był wprawdzie karany, ale czyn także miał związek z konfliktem małżeńskim. P. A. ma 38 lat, stałą pracę, wykształcenie i pozycję zawodową. W związku z tym można założyć, że po "rozliczeniu" spraw wynikłych w toku związku małżeńskiego nie powróci na drogę przestępstwa.

Groźba zarządzenia wykonania kary będzie dla podsądnego dostatecznym bodźcem do korekty swojego zachowania. Upływ ustalonego okresu próby da gwarancję, że sprawca wdrożył normy prawne do własnego postępowania i postawiona w dniu orzekania pozytywna prognoza kryminologiczna okazała się trafna.

Zarówno środek probacyjny, jak i nałożony obowiązek, powinny przyczynić się do zaspokojenia w przyszłości słusznych roszczeń majątkowych pokrzywdzonej.

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

P. A.

III.

III.

O zwrocie na rzecz oskarżycielki posiłkowej kosztów zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z §11 ust. 1 pkt 2), ust. 2 pkt 5), §15 ust. 3 i §17 pkt 1) rozp. MS z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (760 zł śledztwo + 1200 zł rozprawa + 240 zł = 2200 zł).

Ani nakład pracy pełnomocnika, ani też stopień skomplikowania sprawy w kontekście działalności procesowej stron, która przyczyniłaby się do wydania trafnego rozstrzygnięcia, jak i inne kryteria wymienione w §15 ust. 3 ww. rozporz. MS, nie uzasadniały podwyższenia stawki minimalnej. Sprawa była stosunkowo prosta, jednotomowa, doskonale znana pełnomocnikowi z racji reprezentowania strony w innych postępowaniach sądowych. Jej rozpoznanie na rozprawie zajęło sądowi jedynie około 3 godzin.

Nie wiadomo jakie dane posłużyły adwokatowi do ukształtowania wnioskowanego wynagrodzenia na pułapie 4575 zł, gdyż swojego stanowiska nie uzasadnił merytorycznie.

Jedynie udział w dwóch czynnościach śledczych związanych z przesłuchaniami uzasadniał podwyższenie stawki minimalnej o 160 zł. Pierwsza z nich trwała 10 minut (k.52 odmowa składania zeznań), zaś druga 22 minuty (k.97).

Z przepisów k.p.k., jak i ww. rozporządzenia wynika, że zwrot wydatków można zasądzić na rzecz strony (art. 620 k.p.k. i 627 k.p.k.). Należy więc wykazać, że dany koszt poniosła oskarżycielka posiłkowa, a nie jej pełnomocnik (ten domagał się odrębnie przyznanego wynagrodzenia (opłaty) oraz kosztów dojazdu). W rozporządzeniu MS w sprawie opłat za czynności adwokackie brak jest takiej regulacji, jaką ustanowiono w §2 pkt 2) rozporz. MS z 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Opłata, o której mowa w treści pierwszego z ww. aktów prawnych, obejmuje więc wszelkie wydatki poniesione przez stronę, związane z ustanowieniem reprezentanta procesowego. Poza tym brak dowodów na to, że koszt dojazdów pełnomocnika dodatkowo (oprócz 1500 zł) poniosła oskarżycielka, która należność za postępowanie przygotowawcze uregulowała przecież w listopadzie 2021 r. (k.159).

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Zgodnie z art. 415§1 zdanie drugie k.p.k. obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się m.in., jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania. Tak jest zaś w przypadku sprawy cywilnej toczącej się pod sygn. akt I Ns 108/21.

Pełnomocnik domagał się wprawdzie zastosowania art. 72§1 pkt 8) k.k., ale jego postulat był wewnętrznie sprzeczny. Wnioskował bowiem o karę bezwzględną, zaś ww. środek związany jest z probacją przewidzianą w art. 69 k.k. Ponadto orzeczenie sądu cywilnego nie jest prawomocne, a zobowiązanie do ewentualnego wykonania jednego z jego punktów w ramach obowiązku wynikającego z poddania sprawcy próbie nie może wiązać się z modyfikacją sposobu jego realizacji (tu chodzi o termin zapłaty, por. pkt 4. i 5. postanowienia z k.233v akt sprawy o podział majątku).

Dodatkowo sąd nie dostrzega powodów, które - nawet w przypadku prawomocności rozstrzygnięcia w sprawie cywilnej - przemawiałyby za przyjęciem rozwiązania z ww. przepisu. Jeśli bowiem sprawca nie naprawi szkody, to pokrzywdzona będzie mogła przymusowo egzekwować swoje świadczenie, a dodatkowo wystąpić z wnioskiem o zarządzenie wykonania warunkowo zawieszonej kary. Naruszenie porządku prawnego, o jakim mowa w treści art. 75§2 k.k., polega bowiem także na niestosowaniu się do reguł, których przestrzeganie mieści się w granicach zadań i celów, które prawo karne wiąże z takimi instytucjami jak warunkowe zawieszenie wykonania kary (zob. postan. SA w Krakowie z 15.05.2019 r., II AKzw 373/19). Chodzi więc także o celowe uchylenie się od wykonania zobowiązań cywilnoprawnych.

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV.

O kosztach sądowych (art. 616§2 k.p.k. w zw. z art. 618§1 pkt 1) i 10) k.p.k.) orzeczono na podstawie art. 627 k.p.k. Na zasądzoną od oskarżonego kwotę złożyły się następujące sumy:

- 40 złotych - ryczałt za doręczenia zgodnie z §1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.06.2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym obejmujący postępowanie przygotowawcze i sądowe); +

- 30 złotych (art. 618§1 pkt 10) k.p.k. oraz art. 24 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym w zw. z §3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18.06.2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego).

Wysokość opłaty wynika z treści art. 2 ust. 1 pkt 3) ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych; Dz.U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 z późn. zm.).

1.Podpis