Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2022 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący Sędzia Ewa Zawacka

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2022 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. S. (1)

przeciwko K. S., M. S. (2) i J. S.

o zaprzeczenie ojcostwa

I.  na podstawie art. 191 ¹§3 kpc w zw. z art. 63 kro oddala powództwo,

II.  kosztami sądowymi obciąża powoda, uznając, że zostały w całości uiszczone.

Sygn. akt III RC 438/22

UZASADNIENIE

Powód M. S. (1) w dniu 10 czerwca 2022 r. wniósł pozew przeciwko K. S., M. S. (2) i J. S. o zaprzeczenie ojcostwa.

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, iż nie zamieszkiwał wspólnie z małżonką, a także nie odwiedzał jej w czasie, gdy urodzili się pozwani, tym samym nie może być ich biologicznym ojcem.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

J. S. urodził się dnia (...) w T. i jest synem pochodzącym ze związku małżeńskiego B. i M. S. (1).

M. S. (2) urodził się dnia (...) w L. i jest synem pochodzącym ze związku małżeńskiego B. i M. S. (1).

K. S. urodził się dnia (...) w T. i jest synem pochodzącym ze związku małżeńskiego B. i M. S. (1).

/okoliczność bezsporna, a ponadto wydruki bazy Pesel – Sad k.28-33/

Z ustaleń faktycznych bezspornie wynika, iż pozwani K. S., M. S. (2) i M. S. (1) są osobami pełnoletnimi, co zgodnie z art. 63 kro, uniemożliwia rozpoznanie sprawy o zaprzeczenie ojcostwa z powództwa powoda, gdyż nie posiada on legitymacji, aby wnieść powództwo, bowiem zgodnie z powyższym przepisem mąż matki może wnieść powództwo o zaprzeczenie ojcostwa wyłącznie do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Potwierdza to także orzecznictwo Sądu Najwyższego- w postanowieniu z 28.09.2021 r., III CSK 140/21, LEX nr 3258728 Sąd Najwyższy wskazał: „Nie ulega jakichkolwiek wątpliwości, że w obecnym stanie prawnym art. 63 KRO wyłącza dopuszczalność wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki po osiągnięciu przez dziecko pełnoletniości; od chwili osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości tylko ono może wytoczyć tego Rodzaju powództwo, z tym, że nie później niż w ciągu trzech lat od osiągnięcia pełnoletniości (art. 70 § 1 KRO) oraz prokurator (art. 86 KRO).”

Zważywszy, więc na brak legitymacji powoda do wniesienia pozwu, Sąd Rejonowy na podstawie art. 191 ¹ § 3 kpc oddalił powództwo, gdyż było ono oczywiście bezzasadne. „W doktrynie wskazuje się, że „oczywista bezzasadność powództwa” jest to stan, w którym dla każdego prawnika, bez potrzeby dokładnej analizy sprawy pod względem faktycznymi prawnym jest jasne, że nie ma podstawy do udzielenia żądającemu merytorycznej ochrony prawnej. Sformułowano również stanowisko, że roszczenie jest oczywiście bezzasadne, gdy z samej treści pozwu jasno wynika, że powodowi nie przysługuje żądanie od pozwanego określonego świadczenia na podstawie przytoczonych okoliczności faktycznych (decydują przepisy prawa materialnego). W doktrynie wskazuje się, że roszczenie może być oczywiście bezzasadne zarówno z przyczyn faktycznych, (gdy wnioski wysnute przez stronę z powołanych przez nią okoliczności faktycznych są rażące sprzeczne z zasadami logiki), jak i z przyczyn prawnych, gdy każdy prawnik bez głębszej analizy, z góry może ocenić, że roszczenie nie może być uwzględnione (np. z powodu oczywistego braku dopuszczalności drogi sądowej). W analogiczny sposób przesłanka ta jest ujmowana w judykaturze.” ( O. M. Piaskowska [w:] M. Kuchnio, A. Majchrowska, K. Panfil, J. Parafianowicz, A. Partyk, A. Rutkowska, D. Rutkowski, A. Turczyn, O. M. Piaskowska, Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, art. 191(1).) Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy uznać, iż oczywista bezzasadność powództwa w niniejszej sprawie wynika z braku legitymacji powoda do wniesienia powództwa, gdyż pozwani są już osobami pełnoletnimi.

Jednakże należy mieć także na względzie, iż stosownie do art. 86 kro, powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wytoczyć także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Prokurator nie jest przy tym związany terminami ograniczającymi w czasie legitymację stron.

Jak twierdzi Jolanta Zatorska w Komentarzu do zmiany art. 86 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wprowadzonej przez Dz. U. z 2008 r. Nr 220 poz. 1431, na mocy art. 7 kpc prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego, jednakże w sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie. Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje taki wypadek w art. 86 kro.

Na podstawie art. 86 kro Prokurator ma możliwość wytoczenia powództwa o ustalenie, zaprzeczenie lub ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa z powołaniem się na dobro dziecka lub ochronę interesu społecznego. Prokurator nie jest w tym zakresie związany żadnym terminem, jednakże wytoczenie powództwa o zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka. Co do zasady prokurator zachowuje materialnoprawną podstawę powództw prokuratora, których celem jest doprowadzenie do ustalenia stanu cywilnego zgodnie z „prawdą genetyczną”, w szczególności, gdy nie mogą tego uczynić osoby bezpośrednio zainteresowane, z zastrzeżeniem jednak braku legitymacji do wzruszenia stanu cywilnego dziecka po jego śmierci. Nieograniczona w czasie legitymacja prokuratora ma na celu złagodzenie skutków upłynięcia terminów prekluzyjnych, przewidzianych wobec pozostałych osób legitymowanych czynnie.

Stanowisko to poparte zostało także w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym czytamy, iż:

„Prokurator, który wniósł powództwo o zaprzeczenie ojcostwa, występuje w procesie zupełnie samodzielnie, uprawnienie swoje wywodzi on bezpośrednio z przepisów prawa materialnego (art. 86 k.r. i op.) i brak jest wyraźnego ograniczenia jego czasowych uprawnień do wytoczenia powództwa. Nie ma, przeto podstaw do wiązania uprawnień prokuratora z uprawnieniami osób biernie legitymowanych w procesie i do uzależnienia terminów do wytoczenia powództwa przez prokuratora od terminów zakreślonych ojcu, matce lub dziecku. Prokurator nie jest tymi terminami związany.” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 1968 r., II CR 39/68)

„W sprawach o zaprzeczenie ojcostwa prokurator posiada samoistną legitymację czynną i tym samym może wytoczyć powództwo w każdym czasie, nie jest związany upływem terminu sześciomiesięcznego i może, jeśli uzna, iż zachodzi potrzeba, z pozwem takim wystąpić (art. 86 k.r. i op.).” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1966 r. I CR 66/66; a także z dnia 27 listopada 1975 r., II CR 628/75; z dnia 15 czerwca 1966 r., I CR 187/66; z dnia 19 października 1965 r., I CR 286/65).

Zatem pomimo oddalenia jego powództwa, powód może zgłosić się do prokuratora , który będzie uprawniony d wystąpienia ze stosownym powództwem.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

W punkcie II sentencji wyroku Sąd obciążył powoda kosztami sądowymi, równocześnie uznając, iż zostały one w całości uiszczone.