Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Przedmiot i przebieg postępowania

1.  Pozwem z dnia 4 listopada 2019 r. (data wpływu) wniesionym do Sądu Rejonowego w Opolu, powód K. K., prowadzący działalność pod firmą (...) z siedzibą w O., wniósł o zasądzenie od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej Aleja (...) z siedzibą w W. na swoją rzecz kwoty 12 013,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 12 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Powód wywodził swoje roszczenie z faktu wykonania przez Ł. S., w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej pracy polegającej na zamontowaniu oświetlenia led w profilach aluminiowych w holach budynku przy Al. (...) w W. w związku z zawartą z pozwaną umową zlecenia, za co przysługiwało mu wynagrodzenie. Pozwana należności tej w terminie nie uregulowała, a nadto nie zgłaszała również żadnych zastrzeżeń co do sposobu wykonania prac. Wierzytelność tą powód nabył od wykonawcy na mocy umowy o powierniczy przelew wierzytelności z dnia 8 sierpnia 2019 r. ( pozew, k. 1-5, 30-33)

2.  Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 19 marca 2020 r. uwzględniono żądanie pozwu w całości. (nakaz zapłaty, k. 35)

3.  W sprzeciwie od nakazu zapłaty wniesionym wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu, pozwana zaskarżyła ów nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Podniosła przy tym również zarzut braku właściwości Sądu Rejonowego w Opolu. Odnosząc się zaś twierdzeń powoda, pozwana wskazała, że oświetlenie budynku zostało wykonane w sposób wadliwy, w wyniku czego wykonawcy nie jest należne żadne wynagrodzenie aż do czasu usunięcia sygnalizowanych wad. Wskazała także, że nigdy nie potwierdziła odbioru prac wykonanych przez Ł. S. a których dotyczy wystawiona przez niego faktura VAT. Podczas spotkania z wykonawcą ustalono, że barwa listew wykończeniowych miała być ciepła a nie neutralna, co wykonawca zgodził się poprawić. Nadto wykonawcy zgłaszano uwagi co do natężenia światła z listwy, innej barwy listwy na wprost drzwi wejściowych oraz krzywego położenia instalacji. W ocenie pozwanej instalacja nie mogła zostać uznana za sprawną, jeżeli listwy są tożsame, a jednocześnie dają różne natężenia światła, jak i inną barwę. (wniosek o przywrócenie terminu, k. 40-41, sprzeciw, k. 44-45v.)

4.  Postanowieniem z dnia 2 grudnia 2020 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Opolu w sprawie o sygn. akt V GNc 3479/19 w pkt 1 oddalił wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 19 marca 2020 r., a pkt 2 odrzucił sprzeciw (postanowienie, k. 59).

5.  Na skutek skargi strony pozwanej na orzeczenie referendarza sądowego z dnia 2 grudnia 2020 r. Sąd Rejonowy w Opolu postanowieniem z dnia 9 lutego 2021 r. w pkt 1 oddalił wniosek strony pozwanej o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 19 marca 2020 r., a pkt 2 odrzucił sprzeciw (postanowienie, k. 77).

6.  W postanowieniu z dnia 27 maja 2021 r. w sprawie o sygn. akt VI Gz 47/21 wydanym na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 9 lutego 2021 r., Sąd Okręgowy w Opolu zmienił zaskarżone postanowienie przez jego uchylenie (postanowienie, k. 109).

7.  Dnia 20 lipca 2021 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Opolu wydał postanowienie, w którym oddalił wniosek strony pozwanej o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu jako bezzasadny, jako, że strona pozwana dochowała terminu do złożenia sprzeciwu. Wraz z postanowieniem Referendarz zarządził doręczenie pozwanej odpisu pozwu wraz z nakazem zapłaty, co nastąpiło 26 lipca 2021 (postanowienie, k. 113; pismo pozwanego, k. 118).

8.  Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2021 r. Sąd Rejonowy w Opolu uznał się rzeczowo i miejscowo niewłaściwy i przekazał sprawę do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie Wydziałowi Gospodarczemu jako właściwemu. Powyższe postanowienie zostało zmienione w drodze postanowienia z dnia 20 października 2021 r. na mocy którego sprawę przekazano do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla m.st. Warszawy w Warszawie Wydziałowi Cywilnemu, a następnie postanowieniem z dnia 13 stycznia 2022 r. – do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie Wydziału Cywilnego (postanowienia, k. 125, 132, 137).

9.  Do czasu zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie zmieniły się.

Ustalenia faktyczne

10.  Wspólnota Mieszkaniowa Aleja (...) w W. zdecydowała się na podjęcie inwestycji związanych z zainstalowaniem oświetlenia Led na klatce schodowej (holu) jednego z jej budynków. Sporządzeniem projektu instalacji oświetleniowej i jej lokalizacji zajęła się architekt J. S. (obecnie: C. – G.), która przedstawiła koncepcję zarządowi wspólnoty. Wytyczne co do pracy zostały przedstawione zarówno ustnie, jak i mailowo. Wspólnota zdecydowała się na poszukiwanie wykonawcy oświetlenia.

11.  Rozmowy na ten temat były prowadzone pomiędzy przedstawicielami zarządu wspólnoty, przy obecności architekta, a Ł. S., który przedstawił swoją propozycję wykonana oświetlenia. Strony dyskutowały o barwie światła i sposobie zapalania lamp w częściach wspólnych budynku. Instalacja miała być wykonana z wysokiej jakości listw ledowych stosownie do wykonanej klatki schodowej w budynku wspólnoty. Oświetlenie miało być w barwach ciepłych.

(zeznania świadka I. B. (poprzednio B.), k. 173v-174v., zeznania pozwanej reprezentowanej przez członka zarządu wspólnoty P. P., k. 174v.-175v., zeznania świadka J. G. (poprzednio: S.), k. 180v.-181, oferta, k. 9, korespondencja mailowa, k. 13-18)

12.  W dniu 26 kwietnia 2018 r. Ł. S. zawarł w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod firmą (...) z siedzibą w Z. ze Wspólnotą Mieszkaniową Aleja (...) z siedzibą w W. umowę (nazwaną umową zlecenia), na mocy której zobowiązał się jako wykonawca do wykonania usługi polegającej na zainstalowaniu oświetlenia led w profilach aluminiowych w holach budynku przy Al. (...) w W. i zamontowanie przycisków do dzwonków do mieszkań w ilości 22 sztuk (§ 1 ust. 1). Przed podpisaniem umowy wykonawca oświadczył, że zapoznał się ze szczegółowym zakresem prac i warunkami ich realizacji, jak również dokonał wizji lokalnej miejsca i sposobów realizacji przedmiotu umowy (§ 1 ust. 2).

13.  Przedmiot umowy wykonawca miał wykonać z materiałów własnych, zgodnie z przedłożoną ofertą (§ 5 ust. 3). W ciągu 5 dni od zakończenia prac, zamawiający miał dokonać odbioru wykonanych robót, a w przypadku braku odbioru w tym terminie wykonawca miał prawo uznać przedmiot umowy za odebrany bez zastrzeżeń i wystawić fakturę (§ 4 ust. 2). Za wykonaną pracę zamawiający był zobowiązany zapłacić wykonawcy wynagrodzenie w wysokości 12 013,73 zł brutto na podstawie wystawionej przez wykonawcę i dostarczonej zamawiającemu faktury VAT, której zapłata miała nastąpić w ciągu 7 dni od dnia jej dostarczenia (§ 6). Termin rozpoczęcia prac został ustalony przez strony na dzień 15 maja 2018 r., a ich zakończenia na dzień 30 maja 2018 r. (§ 2). Zakupem materiałów potrzebnych do wykonania umowy zajął się Ł. S..

(umowa zlecenie, k. 10-12, oferta, k. 9, zeznania świadka I. B. (poprzednio B.), k. 173v-174v., zeznania pozwanej reprezentowanej przez członka zarządu wspólnoty P. P., k. 174v.-175v.)

14.  Prace na terenie budynku związane z zamontowaniem oświetlenia Led rozpoczęły się w dniu 15 maja 2018 r. W tym czasie na terenie wspólnoty prowadzone były również inne prace związane z wymianą instalacji gazowej oraz przeprowadzeniem kompleksowego remontu klatki schodowej, które jednak nie kolidowały z montażem oświetlenia.

(protokół wprowadzenia na teren budowy, k. 19, zeznania pozwanej reprezentowanej przez członka zarządu wspólnoty P. P., k. 174v.-175v.)

15.  Następnie wykonawca, za zgodą administratora Wspólnoty, wystawił w dniu 4 czerwca 2018 r. wspólnocie fakturę VAT nr (...) na kwotę 12 013,73 zł z tytułu modernizacji oświetlenia w budynku mieszkalnym przy al. (...) w W., z terminem płatności do dnia 11 czerwca 2018 r. Faktura nie została zaksięgowana przez Wspólnotę, a wynagrodzenie nie zostało wypłacone.

(faktura Nr (...), k. 21, zeznania świadka I. B. (poprzednio B.), k. 173v-174v., korespondencja mailowa, k. 13, zeznania pozwanej reprezentowanej przez członka zarządu wspólnoty P. P., k. 174v.-175v.)

16.  Wkrótce po wykonaniu prac zarząd Wspólnoty odbywał spotkania z Ł. S., w czasie których wskazywał swoje uwagi dotyczące przede wszystkim braku równomiernego oświetlenia holu (brak odpowiednio natężenia), barwy listew, powstałych nierówności co do położonych listew oraz ich jakości, miejsca, gdzie włącza i wyłącza się światło oraz czasu w jakich ma następować samoczynne włączanie i wyłączanie światła. Wspólnocie zależało bowiem, aby hol był ładne podświetlony, bez żadnych przerw, a użyte materiały nie były wedle niej materiałami wysokiej jakości (zważywszy na ogólny wysoki standard budynku). Wykonawca zapewniał wspólnotę, iż usterki zostaną poprawione, choć jednocześnie kwestionował potrzebę poprawek.

(zeznania świadka I. B. (poprzednio B.), k. 173v-174v., zeznania pozwanej reprezentowanej przez członka zarządu wspólnoty P. P., k. 174v.- 175v., zeznania świadka J. G. (poprzednio: S.), k. 180v.-181)

17.  Mimo wykonania kilkukrotnych poprawek (załączenia tzw. ściemniaczy w celu rozwiązania problemu natężenia oświetlenia), wykonane oświetlenie nadal nie spełniało oczekiwań wspólnoty. Oprócz poprzednich uwag co do oświetlenia wspólnota zgłaszała również uwagi co do zamontowanych dzwonków, które w kilku lokalach nie działały prawidłowo. Od dokonania tychże napraw warunkowała wypłatę wynagrodzenia.

(protokół wprowadzenia na teren budowy, k. 19, zeznania świadka I. B. (poprzednio B.), k. 173v-174v, zeznania pozwanej reprezentowanej przez członka zarządu wspólnoty P. P., k. 174v.-175v., zeznania świadka J. G. (poprzednio: S.), k. 180v.-181)

18.  W dniu 10 sierpnia 2018 r. miał zostać spisany protokół technicznego odbioru robót. W projekcie protokołu, w uwagach do wykonania umowy zamawiający odnotował dołożenie do instalacji ściemniaczy. Projekt protokołu został podpisany jedynie przez wykonawcę, nie podpisał się pod nim nikt ze Wspólnoty.

(protokół technicznego odbioru robót, k. 20)

19.  Pomimo ponownych prób kontaktu z wykonawcą nie dokonał on sugerowanych przez Wspólnotę napraw zarówno oświetlenia jak i dzwonków w lokalach. Budynek wspólnoty pozostaje jednak budynkiem oświetlonym, a estetyka oświetlenia nie została do dziś poprawiona przez innego wykonawcę.

(zeznania pozwanej w osobie członka zarządu wspólnoty P. P., k. 174v.-175v.)

20.  W dniu 8 sierpnia 2019 r. Ł. S. działający pod firmą (...) z siedzibą w Z. zawarł z przedsiębiorcą Arena K. K. z siedzibą w O. umowę o powierniczy przelew wierzytelności, na mocy której przelał na cesjonariusza przysługujące mu wierzytelności, w tym wierzytelność z umowy z dnia 26 kwietnia 2018 r., określoną w załączniku nr 1 do umowy (§ 1 i § 2) Umowa została zawarta na okres 24 miesięcy, licząc od daty jej podpisania z możliwością jej przedłużenia w wypadku zaistnienia sporu sądowego, upadłości bądź egzekucji komorniczej – o czas trwania postępowania sądowego, upadłościowego lub egzekucji komorniczej (§ 7 ust. 1 i 2). Cedent w drodze zawiadomienia poinformował wspólnotę o zbyciu wierzytelności na rzecz Arena K. K. z siedzibą w O..

(umowa o powierniczy przelew wierzytelności, k. 22, pełnomocnictwo, k. 23, zawiadomienie o przelewie powierniczym, k. 24)

21.  Pismem z dnia 21 sierpnia 2019 r. K. K. wezwał Wspólnotę do zapłaty kwoty 15 096,16 zł, w tym należności głównej w kwocie 12 013,73 zł, kosztów odzyskania należności w kwocie 172,80 zł oraz skapitalizowanych odsetek w wysokości 2 909,63 zł, przysługującej mu w związku ze zbyciem wierzytelności przez wykonawcę, z terminem płatności do dnia 28 sierpnia 2019 r. Przesyłka polecona zawierająca wezwanie została nadana na poczcie w dniu 21 sierpnia 2019 r.

( wezwanie do zapłaty, k. 25, potwierdzenie nadania, k. 26)

Omówienie dowodów

22.  Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych przez strony dokumentów prywatnych, których autentyczność, wiarygodność i moc dowodowa nie były przez niekwestionowane oraz przeprowadzonego dowodu z przesłuchania świadków i strony pozwanej.

23.  Z przedłożonych przez strony dowodów wynika, że pozwana wspólnota zawarła z wykonawcą Ł. S. umowę o dzieło (choć nazwaną umową zlecenia) polegającą na wykonaniu oświetlenia ledowego w części holu budynku należącego do wspólnoty. Strona pozwana kwestionowała jednak, aby usługa ta w istocie została wykonana, co miały potwierdzić zeznania świadków i członków zarządu reprezentujących pozwaną w sprawie.

24.  Sąd zgodził się z pozwaną co do tego, że pismo z dnia 10 sierpnia 2018 r. może być potraktowane najwyżej jako projekt protokołu odbioru, a nie protokół. Brakuje pod nim podpisów osób reprezentujących Wspólnotę i nie występują w sprawie okoliczności, które świadczyłyby o zgodzie Wspólnoty na wykonanie takiego odbioru i sporządzenie protokołu. Powyższy brak nie świadczy jednak, iż dzieło nie zostało wykonane. Protokół taki ma charakter tylko środka dowodowego na okoliczność odbioru prac i stanu rzeczy w chwili odbioru. Jeśli protokół odbioru nie został spisany, strony w procesie cywilnym zachowują uprawnienie do udowodnienia tej okoliczności (oraz wykonania dzieła) innymi środkami dowodowymi – zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów.

25.  Poza sporem pozostawał również legitymacja procesowa powoda, który nabył sporną wierzytelność od wykonawcy na mocy umowy powierniczego przelewu wierzytelności, o czym pozwana wspólnota została zawiadomiona stosownym pismem datowanym na dzień 8 sierpnia 2018 r.

26.  Zeznania zawnioskowanych świadków, jak i strony pozwanej reprezentowanej przez jej członka zarządu P. P. Sąd uznał za wiarygodne i pokrywające się ze sobą co do najistotniejszych okoliczności. Zarówno świadek I. B. (poprzednio: B.) jak i reprezentant strony pozwanej P. P. przedstawili z własnej perspektywy okoliczności podjęcia działań w celu zawarcia z Ł. S. umowy zamontowania oświetlenia ledowego. Przy rozmowach tych obecna była również architekt J. G. (poprzednio: S.), co potwierdziła sama zainteresowania. Zeznania wszystkich przesłuchiwanych osób zbiegały się również co do okoliczności zgłaszanych przez wspólnotę uwag do sporządzonego dzieła, które w ich ocenie nie odpowiadało wcześniejszym ustaleniom stron (w szczególności co do wspomnianej wcześniej barwy światła – była zimna zamiast ciepła, czy jego natężenia). Świadkowie wskazywali także, że pewne wytyczne co do walorów estetycznych zleconego działa zostały określone w wiadomościach mailowych kierowanych do wykonawcy. Żadne takie wiadomości nie zostały jednak przedstawione jako dowód w sprawie.

27.  Sąd pominął dowód z przesłuchania pozwanej reprezentowanej przez B. I. na podstawie art. 235 ² § 1 oraz 302 § 1 k.p.c. z uwagi na jej nieusprawiedliwione stawiennictwo na rozprawie. Na terminie rozprawy w dniu 6 września 2022 r. pełnomocnik pozwanej zobowiązał się poinformować p. I. o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 8 listopada 2022 r., a nadto Sąd przesłał wezwanie na adres wskazany w aktach sprawy, które to wezwanie zostało odebrane przez p. I. w dniu 23 września 2022 r. (k. 179). Mimo tego, B. I. na terminie rozprawy się nie stawiła, a swojej nieobecności nie usprawiedliwiła. Sąd stwierdził więc, iż dowodu tego nie można w tej sytuacji przeprowadzić, a wyznaczenie nowego terminu rozprawy w celu przeprowadzenia tylko tego dowodu nie uznał za zasadne, gdyż zmierzałoby to jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania. Ponadto okoliczności mające zostać wykazane tym dowodem zostały już częściowo przedstawione przez P. P. będącego także członkiem zarządu pozwanej wspólnoty.

Ocena prawna

28.  Powództwo zasługiwało na uwzględnienie praktycznie w całości.

29.  W niniejszej sprawie powód K. K., prowadzący działalność pod firmą (...) z siedzibą w O., domagał się od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej Aleja (...) z siedzibą w W. zapłaty na swoją rzecz kwoty 12 013,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem wynagrodzenia za wykonaną usługę polegającą na zainstalowaniu oświetlenia led w budynku wspólnoty i zamontowanie przycisków do dzwonków do mieszkań, która to kwota wynikała z treści umowy zawartej przez pozwaną z wykonawcą usługi jak i załączonej faktury. Wierzytelność tę powód nabył od wykonawcy Ł. S. w drodze zawartej z nim umowy powierniczego przelewu wierzytelności.

30.  Na wstępnie należy zauważyć, iż w niniejszej sprawie wspólnota zawarła z wykonawcą Ł. S. umowę, która ze swej istoty była umową o dzieło, a nie umową zlecenie (choć tak była zatytułowana). Zgodnie bowiem z treścią art. 627 k.c. umowę o dzieło należy rozumieć w ten sposób, że przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Obie te przesłanki zostały wyartykułowane wprost w umowie w postanowieniach § 1 ust 1 oraz § 6 ust. 1. Ponadto umowa o dzieło jest umową rezultatu polegającą m.in. na wytworzeniu przedmiotów bądź ich przerobieniu czy naprawie przedmiotów już istniejących. Wykonawca jest więc wówczas odpowiedzialny za sam efekt wykonanej pracy, którym w przedmiotowej sprawie było prawidłowego zamontowanie oświetlenia led w budynku wspólnoty oraz dodatkowo zamontowania przycisków do dzwonków przy lokalach. Sam fakt zawarcia umowy nie był przez pozwaną kwestionowany, zaś rozróżnienie typu umowy jaką pozwana zawarła z wykonawcą ma wpływ na ocenę skuteczności jej wykonania, o czym poniżej.

31.  Pozwana wskazywała bowiem, iż fakt, że wykonana przez Ł. S. konstrukcja oświetlenia led w budynku wspólnoty zawierała wady, które mimo zgłaszanych uwag, nie zostały naprawione, nie świadczy o tym, że to oświetlenie (dzieło) zostało wykonane zgodnie z umową i wcześniejszymi ustaleniami pomiędzy stronami. Dlatego też pozwana nie zdecydowała się podpisać protokołu odbioru robót (k. 20), bowiem w jej ocenie, brak było podstaw do dokonania odbioru dzieła i zapłaty wynagrodzenia z umowy.

32.  Z powyższą argumentacją nie sposób się jednak zgodzić. Stosownie do treści art. 643 k.c. zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem. Przepis ten zgodnie z ugruntowaną w orzecznictwie interpretacją należy rozumieć w ten sposób, że tylko zaistnienie istotnych wad uzasadnienia odmowę odbioru dzieła przez zamawiającego. Wadę istotną należy rozumieć jako taką, która uniemożliwia korzystanie z dzieła zgodnie z przeznaczeniem lub wyraźnie sprzeciwia się postanowieniom umowy (tak: wyrok SA w Katowicach z dnia 3 listopada 2021 r., sygn. akt V ACa 213/21, Lex nr 3292055). Charakter tych wad jest bowiem tego rodzaju, że nie można uznać, aby dzieło nimi dotknięte było wydane przez przyjmującego zamówienie zgodnie ze swym zobowiązaniem, od czego jest uzależniona wymagalność roszczenia o zapłatę wynagrodzenia (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2015 r., sygn. III CZP 8/15). Należy więc przyjąć, iż wada istotna wyłącza normalne korzystanie z rzeczy zgodnie z celem zawartej umowy, czyli czyni dzieło niezdatnym do użytku (tak: wyrok SA w Lublinie z dnia 1 grudnia 2020 r., sygn. akt I AGa 105/19, Legalis). Jak wskazano z kolei w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. IV CSK 214/14, jeżeli natomiast dzieło ma wadę nieistotną, należy uznać, że jego oddanie powoduje, w myśl art. 642 § 1 k.c., wymagalność wierzytelności przyjmującego zamówienie o wynagrodzenie. Zamawiający może jednak wtedy domagać się usunięcia wady w oznaczonym terminie lub obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku (art. 637 k.c.). Jest przy tym rzeczą oczywistą, że o tym, czy wada jest istotna czy nie, decyduje zobiektywizowana ocena przydatności dzieła, a nie subiektywne odczucie którejkolwiek ze stron.

33.  W ocenie Sądu wady, których istnienie pozwana niewątpliwie wykazała takie jak: nieodpowiednia barwa światła (światło miało mieć barwę ciepłą zamiast zimnej), brak równomiernego oświetlenia holu (brak odpowiednio natężenia światła) czy nierównomierne położenie listw ledowych powodujące nieestetyczne nierówności nie są wadami, które można nawet w kontekście niniejszej sprawy zakwalifikować jako wady istotne, rzutujące na ostateczną ocenę, czy dzieło zostały wykonane czy też nie.

34.  O powyższym świadczy przede wszystkim treść pisemnej umowy zawartej pomiędzy stroną pozwaną a wykonawcą. W jej pisemnych ustaleniach brak jest bowiem jakichkolwiek szczegółowych wytycznych czy rysunków mających przedstawiać jak ma wyglądać oświetlenie już po jego wykonaniu. Umowa zawiera bowiem jedynie lakoniczne postanowienie, że wykonawca przed podpisaniem umowy zapoznał się ze szczegółowym zakresem prac i warunkami ich realizacji, jak również dokonał wizji lokalnej miejsca i sposobów realizacji przedmiotu umowy (§ 1 ust. 2). Jeżeli więc takie oświadczenie zostało przez niego złożone, a z treści umowy nie wynika, aby oprócz zainstalowania oświetlenia led oraz zamontowaniu dzwonków do mieszkań, wykonawca miał wykonać tę usługę w jakiś szczególny sposób (odpowiednio barwa światła), Sąd przyjął, iż wytyczne co do wyglądu dzieła i estetyki prac nie miały tak doniosłego znaczenia, jakie przydaje im pozwana w swoim stanowisku procesowym.

35.  Co prawda w ustnych ustaleniach z architektem i wspólnotą wykonawcy przedstawiono różne wymagania, np. co do tego jakiego koloru miałoby być to światło, jednakże zarówno z zeznań świadków, jak i członka zarządu reprezentującego pozwaną wspólnotę nie wynika, które z nich konkretnie są dla niej kluczowe, a więc takie które warunkują uznanie dzieła za wykonane, a bez których dzieło stało się niezdatne do użytku. W braku rozdziału wymagań estetycznych pomiędzy kluczowe a poboczne nie sposób przyjąć, że wszystkie tego rodzaju wymogi (co do jednego) stanowiły wymóg konieczny dla odbioru dzieła. Wręcz przeciwnie, w ocenie Sądu kwestia barwy światła, która była wielokrotnie podnoszona przez osoby składające zeznania w sprawie (tj. czy miała być ciepła czy zimna) nie była kwestią kluczową (najistotniejszą) dla samego wykonania dzieła, a stanowiła jeden z ubocznych, nie przewidzianych wprost w tekście umowy, wymogów pozwanej. Również architekt J. G. stwierdziła, że Wspólnocie zależało w pierwszej kolejności na celach użytkowych (k. 181, od 27:04). Należy więc dojść do wniosku, że istotą umowy pomiędzy wykonawcą a pozwaną Wspólnotą był sam montaż oświetlenia i przycisków, a bezsprzecznie oświetlenie led jak i przyciski do dzwonków zostały zamontowane. Tym samym w istotnym zakresie ustalonym w umowie została ona wykonana. Hol w budynku był bowiem uprzednio częściowo nieoświetlony, zaś po wykonanych pracach, jak i obecnie, jest w pełni oświetlony. Świadczy to więc, iż wykonane dzieło spełnia swoją podstawową i konieczną rolę nakreśloną przez strony w umowie.

36.  Ponadto z zeznań świadków i jak członka zarządu wspólnoty wynika, że oświetlenie wykonane przez Ł. S. znajduje się obecnie w takim stanie, jak je pozostawił sam wykonawca. Pozwana nie zdecydowała się, choć przecież istniała taka możliwość, na zlecenie poprawy dotychczas wykonanego oświetlenia innej osobie, która doprowadziłaby jego wygląd do oczekiwanego stanu. Pozwala to sądzić, że sama estetyka wykonanego przez Ł. S. dzieła nie była aż tak kluczowym i nieodzownym elementem umowy, jak to podnosi strona pozwana, skoro od już ponad 3 lat pozwana nie zdecydowała się jego poprawę.

37.  Należy jednak zauważyć, iż przepisy prawa, w tym szczególności przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy o dzieło, przyznają prawo samemu zamawiającemu do tego, aby w razie wykonania dzieła z wadami, mógł on podjął czynności, które uchroniłyby go od konieczności zapłaty pełnej kwoty umówionego wynagrodzenia. Zgodnie z przepisami o rękojmi za wady dzieła (art. 638 k.c. i odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży) zamawiający może żądać: usunięcia wady na koszt wykonawcy, wymiany dzieła na wolne od wad, obniżenia ceny w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość dzieła z wadą pozostaje do wartości dzieła bez wady oraz odstąpić od umowy i żądać zwrotu wpłaconej ceny.

38.  Przede wszystkim w przypadku zaistnienia wad nieistotnych (jak ma to miejsce w niniejszej sprawie) zamawiający może zażądać odpowiedniego obniżenia umówionego wynagrodzenia (por. wyrok SA w Białymstoku z 13.10.2017 r., I ACa 337/17, LEX nr 2390587). Pozwana takiego oświadczenie jednak nie złożyła, mimo, iż już w trakcie wykonywania dzieła przez wykonawcę zgłaszała uwagi co do tego, w jaki sposób jest ono wykonywane. Również w trakcie toczącego się już postępowania sądowego w sprawie, na takie oświadczenie się nie powoływała.

39.  Art. 636 k.c. przyznaje z kolei zamawiającemu uprawnienie do odstąpienia od umowy albo powierzenie poprawienia lub dalszego wykonywania dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo wykonawcy, jeżeli wykonawca pomimo wyznaczenia dodatkowego terminu, nadal wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową. Analogicznie do oświadczenia o obniżenia ceny, również oświadczenie o odstąpieniu lub powierzeniu poprawienia dzieła na koszt wykonawcy nie zostało przez pozwaną złożone.

40.  W związku z powyższym należało przyjąć, iż oddanie dzieła, które nie zawierało w sobie wad istotnych, następuje wówczas (jeżeli z umowy inaczej nie wynika), gdy przyjmujący zamówienie stawia dzieło do dyspozycji zamawiającego i zamawiający może je odebrać. Do oddania dzieła może dojść także poprzez dokonanie czynności, która w ocenie przyjmującego zamówienie świadczy o wykonaniu dzieła, np. poprzez wystawienie faktury VAT, czy poprzez sporządzenie protokołu (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 13 października 2017 r., sygn. akt I ACa 337/17).

41.  Protokół odbioru robót przedłożony w niniejszej sprawie (k. 20) nie został podpisany przez zamawiającego, co nie czyni go dowodem faktycznego odbioru prac. Jednakże przepis umowy (§ 4 ust. 2) przewidywał, że w przypadku braku odbioru w ciągu 5 dni od zakończenia prac wykonawca ma prawo uznać przedmiot umowy za odebrany bez zastrzeżeń i wystawić fakturę, co czego ostatecznie doszło. Wystawiona faktura została wysłana do pozwanej wspólnoty, która jednak odmówiła zapłaty powołując się na wady dzieła, które nie zostały przez wykonawcę naprawione.

42.  W ocenie Sądu Ł. S. wykonał jednak prace które wystarczyły do uznania umowy za wykonaną w istotnym zakresie. Za prace te nie otrzymał wynagrodzenia w jakiejkolwiek kwocie, pomimo że, co do zasady, mimo zaistnienia wad, przysługuje mu prawo do wynagrodzenia.

43.  Jakkolwiek Sąd nie kwestionuje tego, że praca została wykonana odmiennie od estetyki jakiej wymagała strona pozwana („niechlujnie”) i zawiera przy tym wady dotyczące jednak nie samej istoty wykonanego dzieła (zainstalowania oświetlenia) a dodatkowych, pobocznych ustaleń, to nie jest on władny obniżyć wynagrodzenie za wykonane dzieło. Brak ku temu wyraźnej podstawy prawnej, co jest o tyle zrozumiałe, że przecież zamawiający dysponuje wspomnianymi już roszczeniami z rękojmi oraz uprawnieniem z art. 636 k.c. Trudno byłoby nawet Sądowi ustalić na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, jakiego rzędu kwota miałaby być zasadna przy takich wadach jakie zaistniały w niniejszej sprawie, a które stanowiłaby odzwierciedlenie faktycznego poziomu wykonania prac i jej zgodności z ustaleniami poczynionymi przez strony. W okolicznościach sprawy nie było również jakichkolwiek szczególnych okoliczności, które uzasadniałyby oddalenie powództwa w całości lub w części na podstawie art. 5 k.c.

44.  Z tego powodu Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda całe należne wynagrodzenie wynikające z umowy oraz przedłożonej faktury w wysokości 12 013,73 zł z uwagi na wykonanie przez wykonawcę umowy w istotnym zakresie i bezpodstawne uchylanie się od odbioru dzieła przez pozwaną.

Odsetki

45.  Powództwo podlegało oddaleniu jedynie w zakresie części odsetek ustawowych za opóźnienie. Powód wnosił bowiem o zasądzenie odsetek po upływie terminu do zapłaty wynagrodzenia wynikającym z treści faktury (k. 21). Należy jednak zauważyć, iż mimo tego, że przedmiotowa faktura została doręczona pozwanej wspólnocie jeszcze w czerwcu 2018 r., to jak wynikało z zeznań świadków i strony pozwanej od czerwca do sierpnia 2018 r. (kiedy to spisano ostateczny protokół odbioru robót) prace nad naprawą oświetlenia były przez wykonawcę jeszcze przeprowadzane. Dlatego też należało uznać, iż doręczenie faktury w czerwcu 2018 r., zastępujące w istocie wezwanie do zapłaty, było przedwczesne. Ponadto powód nie wykazał, żeby wystosował do pozwanej ponowne, już terminowe, wezwanie do zapłaty (załączono do pozwu potwierdzenie nadania wezwania do zapłaty, ale nie wynikało z niego, czy i kiedy przesyłka faktycznie dotarła do pozwanej).

46.  Sąd uznał więc, iż wezwaniem do zapłaty, w związku z którym pozwana popadła w opóźnienie, było dopiero prawidłowe doręczenie wspólnocie odpisu pozwu zawierającego załączniki w postaci m.in. wezwania do zapłaty i faktury, co nastąpiło w dniu 27 sierpniu 2021 r. (k. 128). Z tego powodu odsetki ustawowe za opóźnienie, mające swoją podstawę w art. 481 k.c., od zasądzonej kwoty zasądzono od dnia po upływie 7 dni od tej daty – zgodnie z treścią wezwania powoda z 2019 r.

Koszty postępowania

47.  O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. i uznał powoda za wygrywającego sprawę w całości. Skoro powód jest wygrywającym w niniejszej sprawie, pozwana została zobowiązana do zwrotu na jego rzecz całości poniesionych przez niego kosztów procesu. Na zasądzoną na rzecz powoda od pozwanej kwotę 4 367 zł składała się: opłata od pozwu (750 zł), koszty zastępstwa procesowego (3 600 zł – na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Z racji daty wniesienia pozwu (tj. 4 listopada 2019 r.) Sąd nie zasądzał odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty kosztów procesu, dlatego że należą się one dopiero w postępowaniach wszczętych od 7 listopada 2019 r. (zgodnie z treścią art. 1 pkt 26 w zw. z art. 9 ust. 6 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustawy z dnia 4 lipca 2019 r., Dz.U. z 2019 r. poz. 1469).

ZARZĄDZENIE

(...)