Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2023r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

Protokolant: st. sekretarz sądowy Anna Bańcerowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lutego 2023r. w Warszawie

sprawy N. B., I. B. i M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania N. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 11 marca 2022 roku, nr (...)

na skutek odwołania I. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z dnia 14 marca 2022 roku, nr (...)

na skutek odwołania M. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 14 marca 2022 roku, nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 11 marca 2022 roku, nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że N. B. z tytułu bycia wspólnikiem w (...) sp. j. z siedzibą w W.:

a)  podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 października 2015r. do 31 grudnia 2016r.;

b)  nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresach od 1 października 2019r. do 31 marca 2020r., od 1 maja 2020r. do 30 czerwca 2020r., od 1 sierpnia 2020r. do 31 sierpnia 2020r. oraz w dniu 1 października 2021r.;

2.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 14 marca 2022 roku, nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że I. B. z tytułu bycia wspólnikiem w (...) sp. j. z siedzibą w W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 października 2021r. do 31 października 2021r.;

3.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 14 marca 2022 roku, nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że M. B. z tytułu bycia wspólnikiem w (...) sp. j. z siedzibą w W.:

a)  podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 26 września 2016r. do 31 grudnia 2016r.;

b)  nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 września 2019r. do 31 grudnia 2021r.;

4.  oddala w pozostałym zakresie odwołania M. B. i N. B.;

5.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. na rzecz I. B. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

6.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. na rzecz M. B. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

7.  znosi wzajemnie koszty procesu w sprawie z odwołania N. B..

UZASADNIENIE

M. B. w dniu 2 maja 2022r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 marca 2022 roku, nr (...), stwierdzającej, że podlega ubezpieczeniom społecznym jako wspólnik w (...) sp. j. od 26 września 2016r. do 31 grudnia 2016r. oraz od 1 września 2019r. do 31 grudnia 2021r.

Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu bycia wspólnikiem w ww. spółce. Uzasadniając swe stanowisko wskazał, że w dniu 21 czerwca 2014r. zmarł jeden z dwóch założycieli spółki (...) sp. j. T. B. (1). Spadek po nim nabyła żona T. B. (2) oraz dzieci N. B., M. B. oraz I. B.. Żadne z dzieci T. B. (1) nie złożyło oświadczeń zmierzających do wstąpienia w jego miejsce do spółki. Zdaniem ubezpieczonego, kontrowersje budzi kwestia tego, czy możliwość wstąpienia spadkobierców w miejsce zmarłego wspólnika zachodzi w przypadku spółek dwuosobowych, a taką była przecież (...) sp. j. Gdyby bowiem uznać to za niemożliwe, to należałoby w konsekwencji uznać powrót do zasady z art. 58 § 1 pkt 4 k.s.h. oraz przyjąć, że nastąpiło rozwiązanie spółki już w 2014r.

Dodatkowo ubezpieczony wskazał, że T. B. (2) od śmierci męża w roku 2014 podejmowała liczne działania mające na celu uwidocznienie w KRS wspólników spółki. Wolą jej dzieci nie było kontynuowanie działalności gospodarczej ojca, szczególnie w okresie, gdy były małoletnie. Wpisanie wszystkich spadkobierców do KRS przez prawnika reprezentującego spółkę nastąpiło w uwagi na interes spółki, którym było utrzymanie bytu tego podmiotu prawnego. Ubezpieczony podkreślił, że nigdy faktycznie nie podjął prowadzenia działalności gospodarczej w ramach (...) sp. j., jak również nigdy nie wykonywał żadnych czynności prawnych, ani faktycznych związanych z działalnością tej spółki. Nie uczestniczył też w zyskach, co wobec jednolitej interpretacji art. 51 § 1 k.s.h. potwierdza, iż w rzeczywistości nie mógł być wspólnikiem tej spółki. Zdaniem ubezpieczonego w przedmiotowej sprawie zachodzi przypadek, w którym został błędnie wpisany do KRS jako (...) spółki jawnej (...). Natomiast faktyczne nieprowadzenie przez niego w żadnym zakresie działalności gospodarczej obala, wynikające z wpisu do KRS, domniemanie posiadania tytułu do ubezpieczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (odwołanie z dnia 28 kwietnia 2022r., k. 3-8 a.s.).

N. B. w dniu 2 maja 2022r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 11 marca 2022 roku, nr (...), stwierdzającej, że podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu bycia wspólnikiem w (...) sp. j. od 1 października 2015r. do 31 grudnia 2016r., od 1 października 2019r. do 31 marca 2020r. , od 1 maja 2020r. do 30 czerwca 2020r., od 1 sierpnia 2020r. do 31 sierpnia 2020r. oraz w dniu 1 października 2021r. Odwołująca się wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z ww. tytułu w okresach, na jakie wskazuje decyzja. W uzasadnieniu odwołania wskazała takie same argumenty, jakie przedstawił M. B. (odwołanie z dnia 28 kwietnia 2022r., k. 2-7 akt o sygn. VII U 577/22).

I. B. w dniu 2 maja 2022r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 marca 2022 roku, nr (...), stwierdzającej, że podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu bycia wspólnikiem w (...) sp. j. w okresie od 1 października 2021r. do 31 października 2021r. i wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym w okresie i z tytułu wskazanego przez ZUS. Uzasadniając swe stanowisko, przedstawiła te same argumenty, na jakie wskazali M. B. i N. B. (odwołanie z dnia 28 kwietnia 2022r., k. 3-8 akt o sygn. VII U 588/22).

Sprawa z odwołania N. B., zarejestrowana pod sygnaturą akt VII U 577/22 oraz sprawa z odwołania I. B., zarejestrowana pod sygnaturą akt VII U 588/22, na podstawie art. 219 k.p.c., zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z odwołania M. B. o sygnaturze akt VII U 576/22 (zarządzenie z dnia 9 czerwca 2022r., k. 55 akt o sygn. VII U 577/22; zarządzenie z dnia 6 września 2022r., k. 65 akt o sygn. VII U 588/22).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołań M. B., N. B. i I. B. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołania organ rentowy wskazał, że odwołujący się są spadkobiercami zmarłego (...) spółki jawnej (...), a każdy spadkobierca zmarłego wspólnika spółki jawnej uzyskuje status wspólnika z chwilą otwarcia spadku, czyli w dacie śmierci wspólnika - spadkodawcy. W przypadku przyjęcia spadku przez spadkobiercę wstępuje on do spółki ze skutkiem od dnia śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że od tego dnia spadkobierca przystępujący do spółki dla celów ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jest traktowany jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. W związku z powyższym odwołujący podlegają ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu bycia wspólnikiem spółki jawnej (kod tytułu ubezpieczenia (...)). Organ rentowy utworzył więc z urzędu dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe, informując o powyższym odwołujących się.

W odniesieniu do osoby M. B. organ rentowy wskazał, że podlega on obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalne, rentowe i wypadkowe) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu w okresie od 26 września 2016r. do 31 grudnia 2016r. oraz od 1 września 2019r. do 31 grudnia 2021r., a także ubezpieczeniu zdrowotnemu w okresie od 1 stycznia 2017r. do 31 sierpnia 2019r. oraz od 1 stycznia 2022r. do chwili obecnej. Z zapisów na indywidualnym koncie M. B. wynika, że w okresie od 21 czerwca 2014r. do 30 sierpnia 2015r. oraz od 1 stycznia 2017r. do 31 sierpnia 2019r. pobierał rentę rodzinną. W okresie od 26 listopada 2019r. do 31 grudnia 2019r. podlegał ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...) S.A. Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z powyższego tytułu były niższe niż 60% kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w danym roku. W związku z powyższym w tym okresie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu również z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (jako wspólnik spółki jawnej). Od 1 stycznia 2022r. M. B. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. oraz osiąga minimalne wynagrodzenie, w związku z tym od ww. daty, jako wspólnik spółki jawnej, podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.

W przypadku odwołującej się N. B. organ rentowy wskazał, że podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalne, rentowe i wypadkowe) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu w okresach od 1 października 2015r. do 31 grudnia 2016r., od 1 października 2019r. do 31 marca 2020r., od 1 maja 2020r. do 30 czerwca 2020r., od 1 sierpnia 2020r. do 31 sierpnia 2020r. oraz w dniu 1 października 2021r., a także ubezpieczeniu zdrowotnemu w okresach od 21 czerwca 2014r. do 30 września 2015r., od 1 stycznia 2017r. do 30 września 2019r., od 1 kwietnia 2020r. do 30 kwietnia 2020r., od 1 lipca 2020r. do 31 lipca 2020r., od 1 września 2020r. do 30 września 2021r. i od 2 października 2021r. do chwili obecnej. Z zapisów na indywidualnym koncie N. B. wynika, że w okresie od 21 czerwca 2014r. do 30 września 2015r., oraz od 1 stycznia 2017r. do 30 września 2019r. pobierała rentę rodzinną. W okresie od 1 grudnia 2019r. do 31 maja 2020r. podlegała ubezpieczeniom społecznym, dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i ubezpieczeniu zdrowotnemu, a w okresie od 1 czerwca 2020r. do 30 września 2020r. podlegała ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...). Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z powyższego tytułu były niższe niż 60% kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w danym roku. W związku z powyższym w tym okresie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu również z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (jako wspólnik spółki jawnej). Od 1 września 2020r. N. B. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy o pracę u płatnika składek Szkoła Podstawowa nr (...) oraz osiąga minimalne wynagrodzenie. W dniu 1 października 2021r. przebywała na urlopie bezpłatnym, a prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w tym dniu było jej jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Jeśli chodzi zaś o osobę I. B., to organ rentowy podniósł, że podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalne, rentowe i wypadkowe) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu w okresie od 1 października 2021r. do 31 października 2021r. Z kolei ubezpieczeniu zdrowotnemu podlega w okresie od 25 maja 2018r. do 30 września 2021r. oraz od 1 listopada 2021r. do chwili obecnej. Z zapisów na indywidualnym koncie I. B. wynika, że w okresach od 21 czerwca 2014r. do 31 maja 2016r., od 1 stycznia 2017r. do 30 września 2021r. oraz od 1 listopada 2021 do chwili obecnej pobiera rentę rodzinną (odpowiedzi na odwołania z dnia 1 czerwca 2022r., k. 52-53 akt o sygn. VII U 588/22, k. 50-52 akt o sygn. VII U 577/22, k. 47-49 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. B. (1) był wspólnikiem (...) B., (...) spółka jawna z siedzibą w W. przy ul. (...), NIP (...), REGON (...), wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Drugim wspólnikiem spółki jest P. W.. T. B. (1) i P. W. podpisali aneks do umowy spółki jawnej z dnia 10 stycznia 2007r. Zgodnie z tym aneksem § 16 umowy spółki jawnej otrzymał brzmienie "W razie śmierci jednego ze wspólników spółka nie ulega rozwiązaniu i nadal istnieje, przy czym w miejsce zmarłego wspólnika wchodzą jego spadkobiercy. W przypadku gdy będzie kilku spadkobierców zmarłego wspólnika, wówczas prawa jakie miał wspólnik wykonywać będzie małżonek zmarłego wspólnika. W przypadku gdy małżonek wspólnika nie dożyje otwarcia spadku po wspólniku, wówczas prawa jakie miał wspólnik wykonywać będzie najstarszy pełnoletni zstępny zmarłego wspólnika. W braku małżonka lub pełnoletniego zstępnego prawa jakie miał wspólnik wykonywać będzie osoba wskazana przez właściwy sąd”. Aneks wszedł w życie z dniem 20 czerwca 2014r. (odpis KRS z dnia 18 listopada 2020r. – akta ZUS; aneks do umowy spółki jawnej z 10 stycznia 2007r., k. 97-98 a.s.; zeznania świadka T. B. (2), k. 123 a.s.; zeznania świadka M. W., k. 124 a.s.; zeznania świadka P. W., k. 131 a.s.).

T. B. (1) zmarł w dniu 21 czerwca 2014r. Spadek po nim w częściach wynoszących po ¼ nabyli żona T. B. (2) oraz dzieci N. B., M. B. oraz I. B., co zostało potwierdzone w akcie poświadczenia dziadzienia z 3 lipca 2015r., sporządzonym przez notariusza M. G., za numerem Repertorium A Nr 4356/2015 (akt poświadczenia dziedziczenia z 3 lipca 2015r., k. 99 -100 a.s.).

W dniu 21 czerwca 2014r. T. B. (2) i P. W. podpisali aneks do umowy spółki jawnej z 10 stycznia 2007r., w którym zgodnie oświadczyli, że kontynuują prowadzenie działalności gospodarczej spółki jawnej, która jest następcą prawnym przekształconej spółki cywilnej zawiązanej 15 listopada 1995r. oraz że spółka kontynuuje prowadzenie przedsiębiorstwa pod nazwą (...) B., (...) Spółka Jawna z siedzibą w W., a udziały w majątku spółki i jej zyskach oraz stratach są następujące: T. B. (2) posiada 50% udziału oraz P. W. posiada 50% udziału (aneks z 21 czerwca 2014r. do umowy spółki jawnej, k. 20 a.s.).

W dniu 21 czerwca 2014r. T. B. (2) i P. W. podpisali również umowę spółki jawnej, w której oświadczyli, że w celu prowadzenia działalności gospodarczej spółki jawnej kontynuują działalność spółki jawnej, która jest kontynuacją (...) spółki (...). Wspólnicy ustalili, że spółka będzie kontynuowała prowadzenie przedsiębiorstwa pod firmą (...), (...) Spółka Jawna oraz może używać skrótu (...) B., (...). J. (umowa spółki z 21 czerwca 2014r., k. 22 – 25 a.s.; zeznania świadka T. B. (2), k. 123 a.s.; zeznania świadka P. W., k. 131 a.s.).

W uchwale z dnia 21 czerwca 2014r. T. B. (2) i P. W. - wspólnicy (...) B., (...) Spółka Jawna z siedzibą w W., jednogłośnie przyjęli, że zgodnie z aneksem do umowy spółki, będą kontynuować działalność spółki na zasadach zawartych w umowie Spółki Jawnej z 21 czerwca 2014r. (uchwała nr 2/2014 z 21 czerwca 2014r., k 18 a.s.).

W dniu 23 czerwca 2018r. pomiędzy T. B. (2) i jej dziećmi N. B., M. B. oraz I. B. została zawarta umowa o częściowy dział spadku i majątku wspólnego. Strony tej umowy oświadczyły, że w skład spadku po T. B. (1) wchodzi między innymi ogół praw i obowiązków (...) spółki jawnej (...), (...) Spółka Jawna z siedzibą w W. oraz że dokonują częściowego działu spadku i podziału majątku wspólnego w ten sposób, że ogół praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej nabywa T. B. (2), która wyraziła na to zgodę. Ponadto według postanowień umowy częściowy dział spadku oraz podział majątku wspólnego został dokonany bez żadnych spłat oraz wyczerpał wzajemne roszczenia z tego tytułu (umowa o częściowy dział spadku z 23 czerwca 2013r., k. 101 a.s.; zeznania M. B., k. 131 -132 a.s.; zeznania N. B., k. 132 a.s.; zeznania I. B., k. 132 a.s.; zeznania świadka T. B. (2), k. 123 a.s.).

W 2016r. został złożony po raz pierwszy wniosek o zmianę danych w (...) B., (...) Spółka Jawna, który dotyczył wykreślenia jednego i wpisania nowego wspólnika. Został on jednak zwrócony przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy z uwagi na nieprawidłowe wypełnienie formularza (załącznik do wniosku o zmianę danych w rejestrze przedsiębiorców, k. 27 -28 a.s.; zarządzenie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 17 października 2016r., k. 30 – 31 a.s.).

W dniu 16 maja 2019r. Sąd dokonał wpisu w (...) spółki jawnej (...) B., (...) Spółka Jawna, dokonując zmiany firmy, pod którą spółka działa na (...) B., (...) Spółka Jawna oraz kręgu wspólników spółki. Jako wspólnicy zostali wpisani T. B. (2), N. B., M. B. i I. B., zaś wykreślony został T. B. (1). Ponadto jako wspólnicy uprawnieni do reprezentacji spółki zostali wskazani T. B. (2) i P. W. (odpis KRS z dnia 18 listopada 2020r. – akta ZUS; zeznania świadka T. B. (2), k. 123 a.s.; zeznania świadka M. W., k. 124 a.s.).

W dniu 30 listopada 2020r. T. B. (2), N. B., M. B. i I. B. złożyli w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy kolejny wniosek o zmianę danych w KRS. Do wniosku dołączyli jeszcze raz podpisaną w dniu 30 listopada 2020r. umowę o częściowy dział spadku i podział majątku wspólnego, której treść jest tożsama z treścią takiej umowy podpisanej w dniu 23 czerwca 2018r. Wynikało to z tego, że po zasięgnięciu porady notariusza, T. B. (2) zdecydowała, że powinna zostać podpisana nowa, aktualna umowa o dział spadku, skoro składany jest nowy wniosek o zmianę danych w KRS (wniosek o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców, k. 40 - 43 a.s.; umowa o częściowy dział spadku i podział majątku wspólnego z dnia 30 listopada 2020r., k. 38 a.s.; zeznania świadka T. B. (2), k. 123 - 124 a.s.). W dniu 21 grudnia 2020r. doszło do zwrotu ww. wniosku o zmianę danych w KRS z uwagi na niezłożenie dowodu uiszczenia opłaty oraz błędy formalne we wniosku (zarządzenie z dnia 21 grudnia 2020r., k. 45 a.s.).

M. B., N. B. i I. B. nigdy nie uczestniczyli w prowadzeniu spraw spółki, nie podejmowali żadnych decyzji w sprawach spółki, nie brali udziału w podziale zysków i strat spółki, nie podpisywali żadnych dokumentów. T. B. (2) reprezentowała ich interesy w spółce, ponieważ po śmierci T. B. (1) dzieci były niepełnoletnie. Po osiągnięciu pełnoletności żadne z dzieci nie zaangażowało się w działalność spółki (zeznania świadka T. B. (2), k. 123 a.s.; zeznania świadka M. W., k. 124 a.s.; zeznania świadka Ł. K., k. 124 verte a.s.; zeznania świadka P. W., k. 131 a.s.; zeznania M. B., k. 131 verte - 132 a.s.; zeznania N. B., k. 132 a.s.; zeznania I. B., k. 132 a.s.).

M. B. w okresie od 21 czerwca 2014r. do 31 sierpnia 2015r. oraz od 1 stycznia 2017r. do 31 sierpnia 2019r. pobierał rentę rodzinną. W okresie od 26 listopada 2019r. do 31 grudnia 2019r. był zatrudniony na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) S.A. W okresie od 1 stycznia 2022r. pracuje na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. z minimalnym wynagrodzeniem za pracę (okoliczności bezsporne).

N. B. w okresie od 21 czerwca 2014r. do 30 września 2015r. oraz od 1 stycznia 2017r. do 30 września 2019r. pobierała rentę rodzinną. W okresie od 1 grudnia 2019r. do 31 maja 2020r. i od 1 czerwca 2020r. do 30 września 2020r. była zatrudniona na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...). Natomiast od 1 września 2020r. na podstawie umowy o pracę jest zatrudniona u płatnika składek Szkoła Podstawowa nr (...). W dniu 1 października 2021r. przebywała na urlopie bezpłatnym (okoliczności bezsporne).

I. B. w okresie od 21 czerwca 2014r. do 30 września 2015r., od 1 stycznia 2017r. do 30 września 2021r. oraz od 1 listopada 2021r. do nadal pobierała i pobierała rentę rodzinną (okoliczności bezsporne).

W dniu 6 września 2022r. został złożony wniosek do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców spółki jawnej, do którego dołączono odpis umowy o częściowy dział spadku z 23 czerwca 2018r., poświadczony notarialnie w dniu 22 sierpnia 2022r. Pełnomocnik M. B., N. B. i I. B. wniósł o wykreślenie wspólników (...) B., (...) Spółka Jawna w osobach M. B., N. B. i I. B. (wniosek o zmianę danych podmiotu z 6 września 2022r.z załącznikami, k. 109 – 111 a.s.). Postanowieniem z dnia 24 października 2022r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy wykreślił z (...) B., (...) Spółka Jawna wspólników N. B., I. B. i M. B. (postanowienie z dnia 24 października 2022r., k. 117 – 118 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 11 marca 2022r., wydał decyzję numer (...), w której stwierdził, że N. B. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowych i wypadkowemu) z tytułu bycia wspólnikiem w spółce (...) sp. j. od 1 października 2015r. do 31 grudnia 2016r. oraz od 1 października 2019r. do 31 marca 2020r., od 1 maja 2020r. do 30 czerwca 2020r. od 1 sierpnia 2020r. do 31 sierpnia 2020r. oraz w dniu 1 października 2021r. (decyzja ZUS z 14 marca 2022r. – akta ZUS).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. w dniu 14 marca 2022r., wydał decyzję numer (...), w której stwierdził, że M. B. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowych i wypadkowemu) z tytułu bycia wspólnikiem w spółce (...) sp. j. od 26 września 2016r. do 31 grudnia 2016r. oraz od 1 września 2019r. do 31 grudnia 2021r. (decyzja ZUS z 14 marca 2022r. – akta ZUS).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. w dniu 14 marca 2022r., wydał decyzję numer (...), w której stwierdził, że I. B. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowych i wypadkowemu) z tytułu bycia wspólnikiem w spółce (...) sp. j. od 1 października 2021r. do 31 października 2021r. (decyzja ZUS z 14 marca 2022r. – akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów oraz częściowo w oparciu o zeznania świadków: T. B. (2), M. W., Ł. K. i P. W. oraz odwołujących M. B., N. B. i I. B.. Dokumenty w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne. Żadna ze stron ich nie kwestionowała, dlatego - biorąc pod uwagę również zgodność ich treści z zeznaniami osób, które zostały przesłuchane - stały się one podstawą dokonanych ustaleń.

Zeznaniom świadków oraz odwołujących Sąd dał wiarę. Okoliczności, które wskazali, w zakresie, w jakim mieli wiedzę i pamiętali, wynikają również z dowodów z dokumentów, nie było zatem podstaw, by osobowe źródła dowodowe ocenić jako niewiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie I. B. było zasadne i podlegało uwzględnieniu w całości, zaś odwołania M. B. i N. B. zostały uwzględnione częściowo.

Rozważania w analizowanej sprawie należy rozpocząć od odpowiedzi na pytanie, czy śmierć T. B. (1) – jednego z dwóch wspólników (...) sp. j. – mogła stać się przyczyną rozwiązania tej spółki. Na tę kwestię zwrócił uwagę pełnomocnik odwołujących się, wskazując na treść art. 58 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych – dalej jako k.s.h. (tekst jedn. Dz. U. z 2022r., poz. 1467). Powołany przepis, jako jedną z przyczyn rozwiązania spółki jawnej, przewiduje śmierć wspólnika i taką też przyczynę wskazywała również umowa ww. spółki jawnej, zawarta w dniu 10 stycznia 2007r. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że przed śmiercią T. B. (1), wspólnicy (...) sp. j. podpisali aneks do umowy, w którym nadali nowe brzmienie § 16 umowy, wskazując co stanie się w sytuacji, kiedy dojdzie do śmierci jednego ze wspólników. Wówczas, zgodnie z nowym zapisem, spółka nie ulegnie rozwiązaniu i będzie nadal istniała, przy czym w miejsce zmarłego wspólnika wejdą jego spadkobiercy. Dalej wspólnicy postanowili, że w przypadku, gdy spadkobierców będzie kilku, wówczas prawa, jakie miał wspólnik, wykonywać będzie małżonek zmarłego, a gdy ten nie dożyje otwarcia spadku, to najstarszy pełnoletni zstępny zmarłego wspólnika bądź w razie ich braku - osoba wskazana przez właściwy sąd.

Uwzględniając wskazane, zmienione zapisy umowy spółki jawnej oraz brzmienie art. 64 k.s.h., który przewiduje, że pomimo śmierci wspólnika spółka może trwać nadal, jeśli tak stanowi umowa spółki, Sąd nie miał wątpliwości, że z datą śmierci T. B. (1) nie doszło do zakończenia bytu prawnego (...) sp. j., którą zawiązali T. B. (1) i P. W.. W miejsce zmarłego wspólnika, zgodnie ze zmienionym § 16 umowy spółki jawnej, weszli jego spadkobiercy, a tymi – jak wynika z aktu poświadczenia dziedziczenia – są T. B. (2), I. B., N. B. i M. B.. Uprawnienia związane z członkostwem w spółce jawnej nie ulegają jednak podziałowi między spadkobierców, gdyż przysługują wszystkim spadkobiercom wspólnie. Postanowieniu umownemu o przysługiwaniu uprawnień zmarłego wspólnika wszystkim spadkobiercom wspólnie może towarzyszyć określenie zasad realizacji tych uprawnień przez spadkobierców. Jeśli umowa spółki nie reguluje tej kwestii, zastosowanie znajduje art. 60 § 1 zdanie pierwsze in fine i zdanie drugie k.s.h. W analizowanym przypadku przywołany § 16 umowy spółki jawnej kwestię tę regulował, wskazując w pierwszej kolejności małżonka zmarłego wspólnika jako osobę, która będzie wykonywała prawa przysługujące zmarłemu wspólnikowi. Zdaniem Sądu jest to dopuszczalne w świetle przepisów k.s.h., ale zarazem nie pozbawia statusu wspólników w spółce tych spadkobierców – w przedmiotowej sprawie zstępnych T. B. (1) - którzy faktycznie nie wykonywali praw, jakie miał w spółce zmarły wspólnik.

W dalszej kolejności rozważenia wymagało, czy odwołujący się, jako wspólnicy nie realizujący w spółce swoich praw, na gruncie przepisów prawa ubezpieczeń społecznych powinni polegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Aby rozstrzygnąć powyższą kwestię, należy dokonać szczegółowej wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2022r., poz. 1009), zwanej dalej ustawą systemową. Art. 6 ust. 1 pkt 5 tejże ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Dotyczy ich także obowiązek podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, bowiem art. 12 ust. 1 ww. ustawy wskazuje, że obowiązkowo takiemu ubezpieczeniu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Z kolei w myśl art. 13 pkt 4b ustawy systemowej, wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej oraz komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu praw i obowiązków w spółce do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018r. - Prawo przedsiębiorców.

W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych nie budzi wątpliwości, że obowiązek ubezpieczenia społecznego wspólnika spółki jawnej wynika wyłącznie z członkostwa w spółce jawnej prowadzącej faktycznie działalność gospodarczą (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 22 lutego 2006r., I UZP 4/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 304; wyrok SN z 13 września 2010r., II UK 82/10, OSNP 2012/1-2/21; wyrok SA w Warszawie z 11 kwietnia 2017r., III AUa 1822/15, LEX nr 2381500; wyrok SA w Gdańsku z 15 lipca 2016r., III AUa 425/16, LEX nr 2123029).

Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu spółek handlowych, spółka jawna jest spółką osobową mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana (art. 8 § 1) i prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą (art. 8 § 2). Z kolei w myśl art. 4 ustawy z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. Dz.U. z 2021r., poz. 162) przedsiębiorcą w jej rozumieniu jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą (ust. 1).

Spółka jawna posiada zdolność prawną i prowadzi przedsiębiorstwo we własnym imieniu i pod własną firmą, a tym samym to ona posiada status przedsiębiorcy podejmującego i wykonującego działalność gospodarczą, a nie jej wspólnicy. Inaczej mówiąc, członkostwo w spółce jawnej nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej, a jej wspólnicy nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia takiej działalności, jak to ma miejsce w przypadku wspólników spółki cywilnej, będących przedsiębiorcami w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Z tego względu w odniesieniu do tych ostatnich w orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażany jest pogląd, że skoro nieodzownym atrybutem działalności gospodarczej jest jej wykonywanie w sposób zorganizowany i ciągły, to sam udział w spółce cywilnej, niepołączony z uczestnictwem w działalności tej spółki, nie stanowi wystarczającej podstawy do zaistnienia obowiązkowego ubezpieczenia, o którym stanowi art. 13 ust. 4 ustawy systemowej (por. wyroki z dnia 12 maja 2005r., I UK 275/04, OSNP 2006 nr 3-4, poz. 59 i z dnia 21 maja 2008r., III UK 112/07, LEX nr 491466). Stanowiska tego nie można jednak wprost stosować do sytuacji wspólników spółki jawnej, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej (działalność tę prowadzi spółka), a tytułem podlegania przez nich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jest pozostawanie wspólnikami spółki, która prowadzi faktycznie działalność gospodarczą. Podleganie przez wspólnika takiej spółki obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym istnieje zatem w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności pozarolniczej do dnia zaprzestania jej wykonywania przez spółkę w powiązaniu z okresem posiadania przez daną osobę fizyczną statusu wspólnika w spółce jawnej prowadzącej (wykonującej) działalność gospodarczą.

W przedmiotowej sprawie pełnomocnik odwołujących stał na stanowisku, że w przypadku spółek osobowych prawa handlowego, warunkiem niezbędnym do objęcia wspólników obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym jest faktycznie prowadzenie przez nich działalności gospodarczej. Dla poparcia swego stanowiska powołał orzecznictwo dotyczące osób podlegających wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej. W ocenie Sądu Okręgowego, tego co dotyczy podlegających wpisowi do (...) nie należy przenosić na grunt przedmiotowej sprawy, gdyż wspólnicy spółek osobowych to odrębna grupa osób traktowanych jako prowadzące działalność gospodarczą i ich sytuacja jest odmienna. Szerszą analizę w tym zakresie należy rozpocząć od wskazania, że pojęcie "prowadzenia działalności pozarolniczej" nie zostało zdefiniowane w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej. Treść normatywną powołanego przepisu uzupełnia art. 8 ust. 6 tej ustawy, w którym określono podmioty, które podlegają ubezpieczeniom społecznym. Przepis ten do grona osób prowadzących pozarolniczą działalność zalicza:

1) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych;

2) twórców i artystów;

3) osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu:

a) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;

4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;

5) osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Jak wskazuje orzecznictwo, tylko osoby wymienione w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność sensu stricto. Natomiast co do osób wymienionych w pkt 4 tego ustępu, to należy przypomnieć, że wspólnicy osobowych spółek prawa handlowego podlegali obowiązkowi ubezpieczenia społecznego na podstawie ustawy z dnia 18 grudnia 1976r. o ubezpieczeniu osób prowadzących działalność gospodarczą (tekst jedn.: Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250), jako osoby fizyczne wykonujące działalność prowadzoną przez kilka osób w ramach jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (ubezpieczeniu podlegała każda z tych osób - art. 1 ust. 2 ustawy). Było to rozwiązanie odpowiednie do regulacji ówcześnie obowiązującego Kodeksu handlowego, zachowującego moc w zakresie przepisów o spółce jawnej (art. 75-142 k.h.), spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 158-306 k.h.) i spółce akcyjnej (art. 307-497 k.h.); przepisy о spółce komandytowej zostały przywrócone przez ustawę zmieniającą z dnia 31 sierpnia 1991r. (Dz. U. Nr 94, poz. 418). W pierwotnym brzmieniu obowiązującej od dnia 1 stycznia 1999r. ustawy systemowej nie wymieniono osób, które - w różnych formach - wykonują działalność gospodarczą, lecz zakreślono krąg podmiotów podlegających obowiązkowi ubezpieczenia przez odesłanie do przepisów o działalności gospodarczej i innych przepisów szczególnych. Wspólnicy spółek osobowych byli więc traktowani jako podmioty gospodarcze w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1988r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324). Z wejściem w życie w dniu 1 stycznia 2001r. ustawy z dnia 19 listopada 1999r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.), przedsiębiorcę zdefiniowano jako osobę fizyczną, osobę prawną oraz niemającą osobowości prawnej spółkę prawa handlowego. Jednocześnie w Kodeksie spółek handlowych, który właśnie zaczął obowiązywać, ustanowiono - jako spółki osobowe - spółkę jawną, partnerską, komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną (art. 4 pkt 1 k.s.h.) oraz postanowiono, że spółki, a nie ich wspólnicy, prowadzą przedsiębiorstwo pod własną firmą oraz że tylko one mogą we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. W tak ukształtowanym stanie prawnym wspólnicy spółek jawnych, komandytowych i partnerskich - nie będąc przedsiębiorcami - przestali być uznawani za osoby prowadzące działalność, także na gruncie przepisów ubezpieczeniowych. W judykaturze prezentowany był później pogląd, że decydowało to o wyłączeniu wspólników spółek osobowych z ubezpieczenia społecznego w okresie od dnia 1 stycznia 2001r. do dnia 31 grudnia 2002r. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 25 stycznia 2005r., I UK 157/04, OSNP 2005 nr 17, poz. 274 i z dnia 16 czerwca 2002r., I UK 335/04, OSNP 2006 nr 3-4, poz. 63). Ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 241, poz. 2074 z późn. zm.) dodano jednak art. 8 ust. 6 pkt 4, który zaczął obowiązywać od dnia 1 stycznia 2003r. Analizując ten przepis trzeba przypomnieć, że ustawa systemowa nawiązuje do definicji działalności gospodarczej tylko w art. 8 ust. 6 pkt 1, a w pozostałych punktach tego przepisu odnosi się do osób prowadzących działalność w różnych formach organizacyjno-prawnych, z których nie wszystkie wykonują działalność gospodarczą sensu stricto. Także nie wszyscy przedsiębiorcy są podmiotami ubezpieczenia z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej, gdyż ubezpieczeniem społecznym objęte są wyłącznie osoby fizyczne, co wyłącza osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonujące we własnym imieniu działalność gospodarczą. O objęciu ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi wspólników spółek osobowych: spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej tworzonych na podstawie Kodeksu spółek handlowych - oraz wspólników jednej tylko ze spółek kapitałowych, tj. jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o których stanowi art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej, decyduje zatem prowadzenie przez nich działalności pozarolniczej, której zakres pojęciowy nie pokrywa się ściśle z powyższymi definicjami działalności gospodarczej. W odniesieniu do wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej spółek osobowych, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2010r., II UK 82/10 (OSNP 2012 nr 1 - 2, poz. 21) stwierdził, że obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega każda osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki komandytowej zawiązanej w celu prowadzenia działalności gospodarczej i prowadzącej taką działalność (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 i w związku z art. 13 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy zauważył, że o ile do dnia 31 grudnia 2002r. wspólnicy spółek osobowych traktowani byli dla potrzeb podlegania ubezpieczeniom społecznym, jak osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej, to od dnia 1 stycznia 2003r. nie mogą już być tak traktowani, ponieważ z tego kręgu zostali wyłączeni przez wyraźne uznanie ich za osoby prowadzące pozarolniczą działalność (art. 8 ust. 6 pkt 4), ale niebędące osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą. Tytułem podlegania przez nich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jest pozostawanie wspólnikami takiej spółki, to zaś stanowi prowadzenie pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy. Z tego względu w przypadku takich wspólników wykonywanie pozarolniczej działalności, o którym stanowi art. 13 ust. 4 ustawy systemowej, to nic innego jak posiadanie statusu wspólnika spółki osobowej prowadzącej działalność gospodarczą. Podleganie przez wspólnika takiej spółki obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności pozarolniczej do dnia zaprzestania jej wykonywania należy zatem odnosić do okresu posiadania statusu wspólnika w spółce prowadzącej (wykonującej) działalność gospodarczą, a nie do faktycznego uczestniczenia w działalności przedsiębiorstwa. W rezultacie status wspólnika wyznaczony treścią stosunku prawnego danej spółki nie ma znaczenia dla powstania obowiązku ubezpieczeniowego, gdyż podleganie temu obowiązkowi nie zależy od stosunków zachodzących pomiędzy wspólnikami takiej spółki, ale wyłącznie od pozostawania jej wspólnikami. W konsekwencji prowadzenie pozarolniczej działalności przez pozostawanie wspólnikiem wywołuje skutek w postaci podlegania ubezpieczeniom społecznym. Skutek ten powstaje z mocy prawa i trwa przez cały czas istnienia przesłanek określonych w art. 13 pkt 4 ustawy systemowej, niezależnie od woli wspólników i ukształtowania przez nich stosunków wewnętrznych spółki (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2020r., II UK 46/19; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2021r., I (...) 1/21).

Sąd uwzględniając powyższe poglądy judykatury, ale przede wszystkim okoliczności faktyczne zaistniałe w przedmiotowej sprawie, ocenił że zaskarżone decyzje są prawidłowe w zakresie, w jakim organ rentowy stwierdził, że M. B. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu bycia wspólnikiem w spółce (...) sp. j. od 26 września 2016r. do 31 grudnia 2016r., a N. B. od 1 października 2015r. do 31 grudnia 2016r. Wskazani odwołujący w wymienionych okresach byli wspólnikami ww. spółki, co było okolicznością bezsporną w sprawie. Natomiast fakt nieprowadzenia przez nich spraw spółki i nie partycypowanie w zyskach i stratach spółki jawnej pozostawało bez znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie. Istotne było to, że M. B. i N. B. posiadali status wspólnika, a tym samym jako osoby prowadzące działalność gospodarczą w powyższych okresach powinni z tego tytułu podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, ponieważ spółka prowadziła w tym czasie działalność. Wobec powyższego, w tym zakresie odwołania M. B. i N. B. podlegały oddaleniu.

W odniesieniu do pozostałych okresów wskazanych w zaskarżonych decyzjach, przypadających po dniu 23 czerwca 2018r., Sąd ocenił, że decyzje powinny ulec zmianie, ponieważ w tym dniu spadkobiercy zmarłego T. B. (1), tj. M. B., N. B., I. B. i T. B. (2) postanowili dokonać działu częściowego spadku zgodnie z art. 1038 § 2 k.c. Umowa o dział spadku, o której mowa w art. 1038 § 2 k.c. jest czynnością prawną konsensualną, co oznacza, że zostaje zawarta z chwilą złożenia zgodnych oświadczeń woli przez wszystkich spadkobierców. Z chwilą jej zawarcia ustaje wspólność majątku spadkowego w odpowiedniej części, a przedmioty spadkowe przechodzą na własność poszczególnych spadkobierców, w tym przypadku T. B. (2). Tak więc w wyniku podpisania umowy z dnia 23 czerwca 2018r. przez wszystkich spadkobierców, odwołujący utracili status wspólników spółki jawnej. Przez częściowy dział spadku i podział majątku wspólnego, dokonane w ww. dacie, ogół praw i obowiązków (...) spółki jawnej (...) nabyła T. B. (2). Wobec powyższego odwołania w zakresie, w jakim kwestionowały podleganie obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu posiadania statusu wspólnika ww. spółki, tj. po 23 czerwca 2018r., podlegały uwzględnieniu. W konsekwencji Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone decyzje:

- z dnia 11 marca 2022r. w ten sposób, że stwierdził, że N. B. z tytułu bycia wspólnikiem w (...) sp. j. z siedzibą w W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresach od 1 października 2019r. do 31 marca 2020r., od 1 maja 2020r. do 30 czerwca 2020r., od 1 sierpnia 2020r. do 31 sierpnia 2020r. oraz w dniu 1 października 2021r.;

- z dnia 14 marca 2022r. w ten sposób, że stwierdził, że M. B. z tytułu bycia wspólnikiem w (...) sp. j. z siedzibą w W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 września 2019r. do 31 grudnia 2021r.;

- z dnia 14 marca 2022r. w ten sposób, że stwierdził, że I. B. z tytułu bycia wspólnikiem w (...) sp. j. z siedzibą w W. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 października 2021r. do 31 października 2021r.

O kosztach zastępstwa procesowego w sprawie z odwołania N. B. Sąd orzekł na podstawie art. 98 i art. 100 k.p.c. Drugi ze wskazanych przepisów przewiduje, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Z uwagi na zakres uwzględnienia odwołania, nie ziściła się przesłanka przewidziana w art. 100 k.p.c. co do żądania przez odwołującą zwrotu wszystkich poniesionych przez nią kosztów. Odwołanie zostało uwzględnione w części dotyczącej okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym od 1 października 2019r. do 31 marca 2020r. (6 miesięcy), od 1 maja 2020r. do 30 czerwca 2020r. (2 miesiące), od 1 sierpnia 2020r. do 31 sierpnia 2020r. (1 miesiąc) oraz w dniu 1 października 2021r., łącznie co do 9 miesięcy. Odwołanie zostało zaś oddalone w części dotyczącej okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym od 1 października 2015r. do 31 grudnia 2016r., łącznie w okresie 15 miesięcy, a więc w 40%. Doszło więc do opisanej w hipotezie art. 100 k.p.c. sytuacji częściowego uwzględnienia żądań obu stron. Nastąpiło to w taki stosunku, że zasadne było wzajemne zniesienie kosztów.

W sprawie dotyczącej odwołującego M. B. Sąd na podstawie art. 98 i art. 100 k.p.c. zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. na rzecz M. B., który wygrał przedmiotową sprawę w przeważającym zakresie, kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wskazana kwota stanowiąca stawkę minimalną została ustalona na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r., poz. 1800 ze zm.).

W przypadku odwołującej I. B. decyzja organu rentowego obejmowała jedynie okres podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od 1 października 2021r. do 31 października 2021r. i tym zakresie doszło do zmiany decyzji. I. B. w całości wygrała więc proces, dlatego Sąd, stosując art. 98 k.p.c., zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz I. B. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wskazana kwota została ustalona na podstawie wcześniej powołanego przepisu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r.

b