Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 14 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział III Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący- Sędzia SO Krystyna Hadryś

Sędzia SO Danuta Morys- Woźniak
Sędzia SR ( del.) Joanna Łukasińska- Kanty ( spr.)

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 stycznia 2014 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa A. D.

przeciwko Ośrodkowi (...) w G.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki

na postanowienie Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 10 października 2013 roku, sygn. akt. I C 1412/13

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSR ( del.) Joanna Łukasińska- Kanty SSO Krystyna Hadryś SSO Danuta Morys- Woźniak

Sygn. Akt. III Cz 1557/13

UZASADNIENIE

Powódka A. D. wystąpiła z pozwem przeciwko Ośrodkowi (...)w G. domagając się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 1. 200 złotych tytułem zaległych świadczeń alimentacyjnych za okres od 1 czerwca 2013 roku do 30 września 2013 roku oraz kwoty 20.000 złotych zadośćuczynienia w związku z pogorszeniem sytuacji materialnej pozwanej. Uzasadniając powództwo powódka podała, że pozwany bezzasadnie pozbawił jej świadczeń z funduszu alimentacyjnego pomimo, iż spełniała przesłanki wynikające z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów . Zarzuciła, że wskutek bezprawnych działań pracowników pozwanego powódka pozbawiona została środków utrzymania.

Postanowieniem z dnia 10 października 2013 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach odrzucił pozew. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany nie posiada zdolności sądowej w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego, ponieważ zgodnie z art.110 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej jest jednostka organizacyjną samorządu terytorialnego wykonującą zadania z zakresu pomocy społecznej w gminach i w związku z tym nie może posiadać statusu strony w postępowaniu cywilnym co uzasadniało odrzucenie pozwu w oparciu o art. 199§1 pkt. 3 k.p.c.

Zażalenie na to postanowienie wniosła powódka, która zarzucając błędną wykładnię przepisów prawa wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia domagając się rozpoznania sprawy przez Sąd. Powołując się na wynikający z art. 210 § 1 k.p.c. obowiązek Sądu udzielania stronom pouczeń oraz treść art. 130 k.p.c. powódka zarzuciła, że orzeczenie jest błędne, ponieważ Sąd winien w trybie art. 130 k.p.c. uprzednio wezwać ją do uzupełnienia braków formalnych pozwu poprzez wskazanie organu odpowiedzialnego za pozwaną jednostkę i pouczyć ją, że strona pozwana nie posiada osobowości prawnej. Końcowo powódka podała, że pozwanym w sprawie winien być Prezydent Miasta G..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie mogło odnieść skutku, ponieważ zaskarżone postanowienie odpowiada prawu.

Odrzucenie pozwu oznacza odmowę udzielenia sądowej ochrony prawnej zawartemu w pozwie roszczeniu powoda bez zajęcia merytorycznego stanowiska co do zasadności (czy też bezzasadności) tego roszczenia w świetle norm prawa materialnego. Sąd, odrzucając pozew, stwierdza, że merytoryczne rozpoznawanie sprawy jest niedopuszczalne wyłącznie z przyczyn formalnych, tj. z braku określonych w normach procesowych przesłanek.

Jedną z przesłanek, które Sąd obowiązany jest badać z urzędu jest zdolność sądowa, czyli zdolność występowania w procesie jako strona ( art. 64. § 1 k.p.c.) Zdolność tę, zgodnie z treścią cytowanego przepisu posiadają wszystkie osoby fizyczne i prawne, oraz jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną ( art. 64 § 1 ¹ k.p.c.) W przypadku braku tych przesłanek proces nie może się toczyć, ponieważ postępowanie zakończone orzeczeniem merytorycznym będzie dotknięte nieważnością (art. 379 pkt 2). Okoliczności te sąd bierze z urzędu pod uwagę w każdym stanie sprawy (art. 202 zdanie trzecie) i jeżeli istniały one już w dacie wytoczenia powództwa (tzw. pierwotny brak przesłanki procesowej), obligatoryjne jest (z wyjątkiem braku zdolności procesowej pozwanego oraz braku w składzie organów pozwanej jednostki organizacyjnej, jeżeli braki te uniemożliwiają jej działanie) wydanie postanowienia odrzucającego pozew (art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.). Okoliczność taka zachodzi w rozpoznawanej sprawie.

Ośrodek (...), jak prawidłowo stwierdził Sąd Rejonowy, nie posiada zdolności sądowej, będąc jednostką organizacyjną gminy posiadającą status jednostki budżetowej.( art. 110 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.2013.182 j.t.) Zgodnie z ugruntowanym w doktrynie i orzecznictwie poglądem brak zdolności sądowej nie może być uzupełniony przez wstąpienie do udziału w sprawie podmiotów mających tę zdolność zamiast podmiotu, który tej zdolności mieć nie może. Konieczną przesłanką uzupełnienia tego braku jest bowiem zachowanie tożsamości stron, a więc takiego stanu rzeczy, w którym zarówno przed uzupełnieniem, jak i po uzupełnieniu braku zdolności sądowej stroną pozostaje ta sama jednostka. (tak SN w postanowieniu z dnia 15 maja 2009 r., II CSK 681/08, w postanowieniu z 15 października 2009 II CSK 681/08) Tak więc w sytuacji, w której pozew wniesiono przeciwko jednostce nie posiadającej zdolności sądowej, w świetle wyżej wskazanych przepisów nie jest możliwe usunięcie tego braku w żaden sposób. W takim przypadku zatem - pozew należy odrzucić bez wzywania o jego uzupełnienie.

Zmiana oznaczenia strony na podstawie art. 350 k.p.c. jest możliwa jedynie wtedy, gdy w sentencji orzeczenia sąd oznaczył stronę niezgodnie z zebranym w sprawie materiałem. Jest ona zatem niedopuszczalna wówczas, gdy powód wskazał jako stronę pozwaną osobę nie posiadającą zdolności sądowej. Z tych względów zarzuty powódki nie mogły odnieść skutku.

Na marginesie należy jedynie zauważyć, że wskazywany w treści zażalenia Prezydent Miasta, będący organem wykonawczym miasta na prawach powiatu (gminy), oraz Urząd Miejski będący jednostką organizacyjną gminy, której przedmiotem działalności jest świadczenie pomocy Prezydentowi Miasta w zakresie realizacji zadań gminy również nie mają zdolności sądowej.

Z powyższych zażalenie powódki w oparciu o art. 385 k.p.c. stosowany poprzez 397 § 2 k.p.c. należało oddalić.

SSR ( del.) Joanna Łukasińska- Kanty SSO Krystyna Hadryś SSO Danuta Morys- Woźniak