Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 4 stycznia 2023 r.

Wnioskodawca – (...)złożył wniosek o dokonanie zmiany danych podmiotu w rejestrze poprzez wykreślenie wpisu dotyczącego wspólnika D. P. , któremu przysługuje 213 udziałów o łącznej wartości 1 065 000 zł i dokonanie zmiany wpisu dotyczącego wspólnika G. G. (1) poprzez wpisanie, że posiada on całość udziałów w spółce tj. 426 udziałów o łącznej wartości 2 130 000 zł.

Do wniosku dołączono akt notarialny (Repertorium A numer (...)) sporządzony w dniu 21.06.2021 r. przed notariuszem w (...) K. B., zawierający umowę o częściowy podział majątku wspólnego D. P. i G. G. (1). W treści tego aktu byli małżonkowie oświadczyli, że w dniu 3 grudnia 2019 r. zapadł wyrok Sadu Okręgowego w Bydgoszczy , sygn. akt (...), rozwiązujący związek małżeński. Podali też, ze w okresie od dnia 13 lipca 1996 r. do dnia 30 czerwca 2002 r. stosunki majątkowe w ich związku małżeńskim podlegały ustrojowi wspólności ustawowej , zaś od dnia 1 lipca 2002 r. do dnia rozwiązania małżeństwa – ustrojowi rozdzielności majątkowej. Strony oświadczyły też, że są wspólnikami w spółce pod nazwą (...) w C.. Byli małżonkowie podali, ze w chwili powstania spółki objęli po 50 udziałów w kapitale zakładowym o wartości po 5000 zł każdy udział. Strony oświadczyły, ze w dniu 17 kwietnia 2002 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników wymienionej spółki podjęli uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego z kwoty 500.000 zł do kwoty 700.000 zł poprzez utworzenie 40 udziałów o wartości nominalnej 5000 zł każdy udział. Wszystkie nowoutworzone udziały zostały objęte przez obu wspólników na zasadzie łączącej ich wspólności majątkowej małżeńskiej. Strony oświadczyły też, że w dniu 13 stycznia 2006 r. został sporządzony protokół w formie aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza E. H., z którego treści wynikało, iż stawający znoszą współwłasność łączną udziałów wynikającą z ich uczestnictwa w spółce cywilnej i znoszą wspólność udziałów wynikającą ze wspólności ustawowej małżeńskiej. Strony stwierdziły, ze na mocy tego aktu nie mogło dojść do skutecznego zniesienia wspólności posiadanych przez nich udziałów, gdyż z treści atu nie wynikają dane osobowe stawających, nie stwierdzono tożsamości uczestników aktu a z treści aktu nie wynika sposób dokonanego podziału, gdyż nie wskazano komu jaka liczna udziałów przypada w kapitale zakładowym. Wobec tego byli małżonkowie oświadczyli, że w ich ocenie każdemu z nich przypada po 143 udziały w spółce oraz w części ułamkowej po ½ - 140 udziałów. W § 3 umowy strony dokonały podziału majątku wspólnego w ten sposób, że D. P. przeniosła na G. G. (1) wszystkie przysługujące jej udziały wynoszące ½ część w 140 udziałach w kapitale zakładowym spółki (...) Umowa została zawarta z zastrzeżeniem spłaty w wysokości 350.000 zł należnej D. P., płatnej przez G. G. (1) przelewami na rachunek bankowy wierzyciela.

Do wniosku dołączono również umowę sprzedaży zawartą w dniu 27.10.2021 r. przed notariuszem K. B. ((...)). W treści umowy D. P. sprzedała G. G. (1) 143 udziały w kapitale zakładowym spółki (...) sp. z o.o. za cenę 715.000 zł pod warunkiem rozwiązującym, że (...)wykona prawo pierwokupu. W dniu 22.03.2022 r (...) oświadczył, że nie korzysta z przysługującego mu prawa pierwokupu udziałów.

Zarządzeniem z dnia 03.06.2022 r. Referendarz sądowy wezwał wnioskodawcę do usunięcia przeszkody do dokonania wpisu poprzez przedłożenie dowodu zbycia przez D. P. 213 udziałów w kapitale zakładowym spółki w terminie 7 dni pod rygorem oddalenia wniosku. W treści zaznaczono, że z informacji zawartych w rejestrze wynika, że D. P. przysługuje 213 udziałów a przedłożona umowa sprzedaży dotyczy 143 udziałów.

W odpowiedzi na wezwanie wnioskodawca wskazał, że do dnia 21 czerwca 2021 r. udziały w kapitale zakładowym spółki przysługiwały D. P. i G. G. (2) w ten sposób, że na każdego ze wspólników przysługiwały po 143 udziały a ponadto każdy był posiadaczem ułamkowej części po ½ co do 140 udziałów. W dniu 21 czerwca 2021 r. strony zawarły umowę o częściowy podział majątku wspólnego, w ramach której D. P. przeniosła na G. G. (1) udziały wynoszące ½ część w 140 udziałach w kapitale zakładowym spółki. Następnie w dniu 27 października 2021 r. D. P. sprzedała G. G. (1) 143 udziały. Tym samym G. G. (1) stał się jedynym udziałowcem spółki, posiadającym łącznie 426 udziałów. Do pisma dołączono akt notarialny sporządzony w dniu 01.07.2022 r. przed notariuszem V. R. (...), w formie którego zawarto umowę o wyłączenie wspólności ustawowej między małżonkami G. G. (1) i D. G. (1).

Do akt dołączono również wyrok Sadu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 3 grudnia 2019 r. wydany w sprawie X GC 884/19, w którym orzeczono o rozwiązaniu małżeństwa G. G. (1) i D. G. (1).

Postanowieniem z dnia 20 czerwca 2022 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy w sprawie o sygn. akt BY.XIII NS-REJ.KRS/004690/22/787 oddalił wniosek spółki.

Wnioskodawca złożył skargę na orzeczenie Referendarza sądowego.

Skarżący zarzucił postanowieniu Referendarza sądowego naruszenie art. 17 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 20 sierpnia 1997 r. polegające na przyjęciu, że domniemanie zawarte w tym przepisie ma charakter niewzruszalny i informacje ujawnione w Rejestrze przedsiębiorców KRS determinuje treść stosunków materialnoprawnych zawieranych przez wspólników spółki. Wnioskodawca wskazał też na naruszenie art. 23 ust. ukrs poprzez zaniechania dokonania kontroli dokumentów dołączonych do wniosku z dnia 21 kwietnia 2022 r. w zakresie wynikającym z tego przepisu i poprzestanie na ich weryfikacji wyłącznie o dane ujawnione w rejestrze przedsiębiorców KRS.

Skarżący wskazał, że aktem notarialnym z dnia 13 stycznia 2016 r. nie mogło dojść do skutecznego zniesienia wspólności posiadanych przez małżonków udziałów w spółce gdyż:

- z treści aktu notarialnego nie wynikają dane osobowe określone w przepisie art. 94 § 1 pkt 4 prawa o notariacie;

- w trakcie czynności nie stwierdzono tożsamości jej uczestników,

- z aktu nie wynika sposób podziału, to jest jaka liczba udziałów pzrypada każdemu z małżonków w kapitale spółki.

Z tych względów w ocenie wnioskodawcy umowa częściowego podziału majątku wspólnego wspólników była nieważna, nie zawierała bowiem wszystkich essentialia negotii .Nie określono bowiem spłat czy dopłat i nie podano w jaki sposób dokonywany jest podział.

Postanowieniem z dnia 17 sierpnia 2022 r. wydanym na skutek rozpoznania skargi Sąd Rejonowy w sprawie o sygn. akt BY . XIII Ns- Rej. KRS 7304/22/412 oddalił wniosek i ustalił, że wnioskodawca ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

W uzasadnieniu swego stanowiska Sąd I instancji wskazał, że skarga nie była zasadna.

Sąd I instancji podkreślił, że w jego ocenie akt notarialny z dnia 13 stycznia 2006r., był stanowił zgodny z prawem, umowny, częściowy podział majątku małżonków w zakresie ich udziałów w spółce. Sąd Rejonowy podkreślił, że małżonkowie w 2002r., zawarli umowę o wyłączenie wspólności ustawowej. W ocenie Sądu Rejonowego w ramach swobody umów strony mogły zawrzeć o częściowy podział majątku wspólnego. Z treści aktu notarialnego wynikało, że małżonkowie znoszą współwłasność udziałów również w zakresie wynikającym „ ze wspólności majątkowej małżeńskiej”. Sąd zauważył, ze takiej umowie strony nie musiały ustalać spłat i dopłat, tym bardziej, ze podział nastąpił w naturze i każdy z małżonków otrzymał z tego podziału taką samą ilość udziałów. W ocenie Sądu Rejonowego forma umowy była również prawidłowa. Sąd wskazał, ze w następstwie podjęcia przez były małżonków tej czynności do sądu rejestrowego złożono wniosek o wpisanie, że każdemu ze wspólników przysługuje 213 udziałów o łącznej wartości 1 065 000 zł. Wniosek ten został uwzględniony postanowieniem Referendarza sądowego z dnia 14 czerwca 2006 r.

Odnosząc się do zarzutu wnioskodawcy, że w akcie notarialnym nie podano danych osobowych małżonków oraz nie stwierdzono ich tożsamości, Sąd I instancji wskazał, że podziela on pogląd, iż nie można uznać że skoro w akcie notarialnym brak któregokolwiek z elementów wskazanych w art. 92 pr. n., to dokument taki nie jest aktem notarialnym i jako sporządzony sprzecznie z prawem nie stanowi dokumentu urzędowego. Zdaniem Sądu I instancji po pierwsze, akt notarialny nie może być ważny lub nieważny – tak można oceniać czynność prawną zawartą w formie aktu notarialnego, a nie sam dokument formę ten nadający. W ocenie Sądu I instancji akt notarialny może jedynie zostać sporządzony zgodnie z przepisami prawa lub niezgodnie z nimi. Sąd Rejonowy powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego, w którym wskazano, że nieważność czynności objętej aktem notarialnym może być stwierdzona tylko w razie wystąpienia takich nieprawidłowości, które wprowadzają stan wątpliwości co do prawdziwości zdarzeń objętych tym aktem.

Sąd I instancji zaznaczył, że w przedmiotowej sprawie – w akcie notarialnym – zmieniono umowę spółki z podaniem, że G. G. (3) obejmuje 213 udziałów a D. G. (2) obejmuje 213 udziałów. Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, że akt notarialny został podpisany przez uczestników czynności. Następnie na wniosek spółki dokonano wpisu w rejestrze, stwierdzając, że każdemu ze wspólników przysługuje po 213 udziałów w kapitale zakładowym. Postanowienie Sądu wydane w tej sprawie nie zostało zaskarżone. Nadto spółka nigdy nie wystąpiła o sprostowanie, uzupełnienie, czy wykreślenie wpisu. Poza tym w kolejnych sprawozdaniach finansowych spółki odnotowywano konsekwentnie strukturę udziałów zgodną z wpisem do rejestru. Powyższe okoliczności wskazują w ocenie Sądu Rejonowego, iż wolą stron wyrażoną w akcie notarialnym z 13 stycznia 2006 r. był częściowy podział majątku wspólnego poprzez ustalenie, że udziały przypadają wspólnikom po połowie. Sąd I instancji zaznaczył, że z niezrozumiałych przyczyn spółka po kilkunastu latach stara się udowodnić, że powyższej umowy nie było, a jedynie że była to intencja czy też próba, nie podniesiono przy tym jaki miałby być cel. Sąd wskazał, że strony nie powołały się na żadne wady oświadczenia woli w tym błąd, nie wyjaśniły również dlaczego przez kilkanaście lat od powyższej czynności prawnej składali sprzeczne sprawozdania finansowe z tym jak rzekomo wygląda stan udziałów w spółce.

Sąd Rejonowy wskazał, że spółka posiada wiele nieruchomości rolnych, które są objęte regulacją ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego z dnia 11 kwietnia 2003r. Sąd I instancji wskazał, że wynika to z analiz ksiąg wieczystych oraz z punktu 18 umowy sprzedaży z dnia 27 października 2021r., i pkt. 17 umowy o częściowy podział majątku wspólnego. Sąd Rejonowy podkreślił, że z dołączonych do wniosku i skargi dokumentów wynika, że (...) został poinformowany o prawie pierwokupu 143 udziałów w spółce, podczas gdy z danych w KRS wynika, że D. P. na 213 udziałów. W ocenie Sądu Rejonowego z uwagi na treść 17 ust. 2 KRS sprzedawca udziałów wobec (...) błędnie poinformował o prawie do nabycia 143 udziałów, a nie 213 udziałów. Zdaniem Sądu Rejonowego spółka nie może się zasłaniać zarzutem, że dane wpisane do KRS nie są prawdziwe, skoro przez kilkanaście lat zaniedbała wystąpić z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie na podstawie którego wpisano, że D. P. ma 213 udziałów.

W świetle powyższego, Sąd Rejonowy uznał, że doszło do sporządzenia nieważnej umowy sprzedaży z dnia 27 października 2021r., i nieważnej umowy o częściowy podział majątku wspólnego z dnia 21 czerwca 2021r. , z uwagi na fakt, że naruszono art. 9 ust. 1 w zw. z art. 3a ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 3 i 6 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego z dnia 11 kwietnia 2003r., w zw. z 17 ust. 2 KRS. W ocenie Sądu Rejonowego negatywne skutki wynikające z nieadekwatności danych zamieszczonych w KRS do rzeczywistego stanu rzeczy powinny obciążać podmiot wpisany, ponieważ na nim spoczywa prawny obowiązek wypełniania treściowego rejestru.

Apelację od powyższego postanowienia Sądu Rejonowego wniósł wnioskodawca, zaskarżając to postanowienie w całości. Zaskarżonemu postanowieniu wnioskodawca zarzucił:

- naruszenie art. 13 §2 w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji przyjęcie, że akt notarialny z dnia 13 stycznia 2006r., był zgodny z prawem, umownym częściowym podziałem majątku małżonków w zakresie ich udziałów w kapitale zakładowym skarżącej,

- naruszenie art. 3 ust. 1 oraz art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003r., o kształtowaniu ustroju rolnego poprzez ich bledną wykładnię i w konsekwencji ich błędne zastosowanie, polegające na przyjęciu, że zawarta w dniu 27 października 2021r. Umowa sprzedaży udziałów jest nieważną czynnością prawną,

- naruszenie art. 46 kro w zw. z art. 1037 oraz art. 65 k.c., poprzez ich bledną wykładnię i w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że akt notarialny z dnia 13 stycznia 2006r., był zgodnym z prawem, umownym i częściowym podziałem majątku małżonków w zakresie ich udziałów w kapitale zakładowym skarżącej,

- naruszenie art. 58 § 1 k.c. polegające na niezastosowaniu tego przepisu dla oceny skutków oświadczeń złożonych przez G. G. (3) i D. P. w treści aktu notarialnego z dnia 13 stycznia 2006r., bowiem nawet jeśli przyjąć, że w treści tego dokumentu wyrażono wolę dokonania częściowego podziału majątku wspólnego, to oświadczenia te nie obejmują wszystkich przedmiotowo istotnych elementów tego typu umowy,

- naruszenie art. 23 ust. 1 i 2 w zw. z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o KRS poprzez ich błędną wykładnię i w konsekwencji ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, że domniemanie zawarte w art. 17 ma charakter niewzruszalny i informacje ujawnione w rejestrze przedsiębiorców KRS determinują treść stosunków materialnoprawnych zawieranych przez wspólników spółki, błędną ocenę dokumentów zawartych do wniosku z dnia 21 kwietnia 2022r., w zakresie wynikającym z tego przepisu, a także zaniechanie dokonania szczegółowej kontroli tegoż wniosku dołączonych do niego dokumentów znajdujących się w aktach rejestrowych skarżącej, pomimo istnienia uzasadnionych wątpliwości w zakresie zgodności danych ujawnionych w rejestrze z rzeczywistym stanem rzeczy.

Wobec powyższych zarzutów, skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji skarżąca wskazała, że umowa sprzedaży udziałów była ważna i skuteczna. Skarżąca podkreśliła, że (...) zapoznał się z treścią umowy oraz pozostałych dokumentów i na tej podstawie podjął decyzję o niewykonywania prawa pierwokupu. Skarżąca podkreśliła także, że w jej ocenie w dniu 13 stycznia 2006r., nie doszło do skutecznego podziału majątku wspólnego. Skarżący powołał się na treść art. 46 k.c., z którego wynika, że od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku. Wnioskodawca wskazał, że konieczna treść umowy o podział majątku wspólnego małżonków obejmuje określenie przedmiotów podlegających działowi oraz oznaczenie sposobu działu. Można też w tej umowie określić spłaty i dopłaty. Oświadczenia złożone w toku Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w dniu 13.01.2006 r. nie posiadają tych cech. Skarżący podkreślił też, że strony nie zawarły odrębnej umowy a notariusz protokołował jedynie przebieg zgromadzenia wspólników. Wnioskodawca wskazał też, ze Sąd Rejonowy błędnie przyjął, ze sposób podziału majątku wspólników można wywieźć z treści wniosków skierowanych do KRS. Wnioski te nie stanowią bowiem oświadczeń woli wspólników i nie zostały sporządzone we właściwej formie. Podobnie w trakcie zgromadzenia wspólników z dnia 13 stycznia 2006 r. G. G. (1) i D. G. (1) nie złożyli zgodnych oświadczeń woli, podejmując w trakcie tego zgromadzenia uchwały. Przy podejmowaniu uchwał nie działali bowiem w swoich indywidualnych sprawach z zakresu prawa rodzinnego. Występowali oni wspólnie jako organ spółki. Skarżący powołał się w tym zakresie na tezy z literatury prawniczej. Wnioskodawca wskazał również, że Sad Rejonowy bezpodstawnie dokonał wykładni oświadczeń woli współmałżonków z dnia 13.01.2006 r. a nie uwzględnił w tej wykładni ich oświadczeń złożonych w 2021 r. i 2022 r. W tych okolicznościach zdaniem skarżącego Sąd I instancji dopuścił się naruszenia art. 46 k.r.o. w zw. z art. 1037 k.c. i art. 65 k.c.

W dalszej części skarżący powołał się na brzmienie art. 23 ust. 1 i 2 ukrs. Wnioskodawca wskazał, że złożony wniosek a także zawarte przez byłych małżonków w roku 2021 i 2022 umowy miały na celu uporządkowanie stanu prawnego udziałów spółki. Tymczasem Sąd Rejonowy podważył ważność i skuteczność tych czynności powołując się na prawomocność postanowienia wydanego w 2006 r. w sprawie o sygn.. akt BY.XIII NS-REJ. KRS/1361/06/719 oraz domniemanie płynące z art. 17 ukrs. W ocenie skarżącego Sąd usiłował w ten sposób „ukryć” błąd Sadu popełniony przy rozpoznawaniu wniosku spółki z dnia 2 marca 2006r. Nadto wnioskodawca wskazał, ze skoro wspólnicy spółki poddali szczegółowej analizie prawnej stan prawny udziałów, doszli w tym zakresie do konsensu i dokonali czynności mających uregulować przedmiotową kwestię, to rodzi się pytanie z jakich powodów sąd rejestrowy nie uwzględnił wniosku spółki. W dalszej części skarżący wykazywał, ze nie istnieją szczególnie ważne interesy, których ochrona uzasadniałaby tak dalece ograniczającą interpretację przepisów u.k.r.s., jaka została dokonana w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie zasługiwała na uwzględnienie.

Treść apelacji wskazuje, że wnioskodawca nie zinterpretował prawidłowo stanowiska Sadu Rejonowego, skutkiem czego podniósł argumenty całkowicie chybione. Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Rejonowego a wobec jego niezrozumienia przez wnioskodawcę wypada ponownie przedstawić słuszne argumenty leżące u podstaw zaskarżonego orzeczenia.

Z danych ujawnionych w Krajowym Rejestrze Sadowym wynikało, że od momentu powstania spółki do dnia 6 sierpnia 2002 r. kapitał zakładowy spółki wynosił 500.000 zł i dzielił się na 100 udziałów o wartości 5.000 zł każdy , przy czym 50 udziałów przypadało D. G. (1) a 50 udziałów G. G. (1).

Na skutek podwyższenia kapitału zakładowego na mocy uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników podjętej w dniu 17 kwietnia 2002 r. w okresie od 6 sierpnia 2002 r. do 14 czerwca 2006 r. kapitał zakładowy wynosił 700.000 zł i dzielił się na 140 udziałów, z których po 50 udziałów przypadało na D. G. (1) i G. G. (1) a 40 udziałów było objętych wspólnością ustawową małżeńską wspólników.

W dniu 1 lipca 2002 r. małżonkowie G. zawarli umowę o wyłączenie wspólności ustawowej.

W dniu 13 stycznia 2006 r. odbyło się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników spółki. Protokół tego zgromadzenia sporządzono w formie aktu notarialnego. W treści tego aktu nie odnotowano danych osobowych osób stawających ani nie stwierdzono ich tożsamości. Wskazano jednak, że na zgromadzeniu reprezentowany jest cały kapitał zakładowy. Niewątpliwym jest przy tym, że w zgromadzeniu brali udział oboje małżonkowie G., gdyż w treści protokołu odnotowano ich oświadczenia a nadto po sporządzeniu aktu notarialnego a zwłaszcza w toku niniejszego postępowania żaden ze wspólników nie kwestionował, iż wziął udział w zgromadzeniu. W tym miejscu wskazać należy, że w treści aktu notarialnego należało odnotować dane osobowe uczestników (art. 94 § 1 pkt 4 prawa o notariacie) oraz stwierdzić ich tożsamość zgodnie z art. 85 prawa o notariacie, ale okoliczność ta nie może wpływać na ocenę ważności dokonanych przez uczestników czynności. Byłby to wyraz nadmiernego formalizmu, gdyż skutkiem drobnych uchybień, nieistotnych dla oceny merytorycznej składanych oświadczeń, doszłoby do stwierdzenia nieważności czynności prawnych prawidłowo ujawnionych w treści aktu. Podkreślić trzeba, że w orzecznictwie przyjmuje się, że powództwo o ustalenie nieważności aktu notarialnego z uwagi na jego wady formalne stanowi w istocie powództwo o stwierdzenie nieważności podjętej w tej formie czynności prawnej. Z tego względu wskazuje się, że drobne uchybienia, oczywiste błędy, nieistotne braki nie mogą być podstawą do stwierdzenia nieważności czynności, która w swojej merytorycznej zawartości nie jest wadliwa. Podkreślić należy także, że w realiach tej sprawy nie ma żadnych wątpliwości co do tego, kto był uczestnikiem zgromadzenia. Brak jest też podstaw do stwierdzenia, że pomimo nieodnotowania tego faktu w akcie notarialnym, notariusz nie dokonał sprawdzenia tożsamości osób stawających, bądź w tym zakresie dokonał błędnych ustaleń. Kierując się tą argumentacją Sąd Okręgowy przyjął podobnie jak Sąd Rejonowy, że braki w zakresie odnotowania danych osobowych uczestników oraz stwierdzenia ich tożsamości nie mogą powodować uznania objętych tym aktem notarialnym czynności za nieważne.

W treści aktu notarialnego z dnia 13.01.2006 r. w punkcie 4. 1 odnotowano, ze wspólnicy G. G. (1) i D. G. (1) złożyli oświadczenie, iż znoszą współwłasność łączna udziałów wynikającą z ich uczestnictwa w spółce cywilnej działającej pod firmą (...) G. i D. G. (1) z siedzibą C. oraz ze wspólności ustawowej małżeńskiej. Powyższy zapis w ocenie Sądu Okręgowego pozwala na ustalenie, że małżonkowie złożyli oświadczenie odnoszące się do udziałów objętych wspólnością ustawową. Nie może być przy tym żadnych wątpliwości, których udziałów dotyczy ich oświadczenie, gdyż wpisy zawarte w Krajowym rejestrze Sadowym wskazywały w tamtej dacie, że taką wspólnością objętych jest 40 udziałów. W dniu 13.01.2006 r. między małżonkami nie obowiązywał już ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej, gdyż strony w dniu 1 lipca 2002 r. zawarły umowę znoszącą tę wspólność. Wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 46 k.r.o. w sprawach nieunormowanych w artykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku. Stosownie zaś do treści art. 1035 jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom do wspólności ustawowej majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów tytułu VIII Księgi czwartej Kodeksu cywilnego.

W treści aktu notarialnego z dnia 13.01.2006 r. wspólnicy nie złożyli wprost oświadczenia o sposobie zniesienia współwłasności. Słusznie jednak Sąd Rejonowy zauważył, że w tym zakresie należy dokonać interpretacji ich oświadczeń zgodnie z treścią art. 65 k.c. Stosownie do brzmienia art. 65 § 1 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których zostało złożone zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje. Zgodnie zaś z treścią art. 65 § 2 k.c. w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 43 § 1 k.r.o. oboje małżonkowie maja równe udziały w majątku wspólnym a zgodnie z treścią art. 197 k.c. domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe. Kodeks cywilny przewiduje (art. 211-212 k.c.), że zniesienie współwłasności może odbyć się przez podział fizyczny rzeczy wspólnej, względnie przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty bądź sprzedaż rzeczy. W treści aktu notarialnego z dnia 13.01.2006 r. wspólnicy nie złożyli oświadczenia o przyznaniu jednemu z nich udziałów w spółce i nie ustalili spłat. Już sama ta okoliczność przemawia za przyjęciem, że 40 udziałów objętych wspólnością ustawową zostało podzielonych po połowie i przypadło każdemu ze wspólników w ilości 20 udziałów. Dodatkowo w toku zgromadzenia podjęto uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego o kwotę 1.430.000 zł i o utworzeniu 286 nowych udziałów o wartości po 5000 zł jeden udział. Każdemu ze wspólników przypadły 143 nowoutworzone udziały. Skoro wspólnicy posiadali wcześniej po 50 udziałów a udziały wspólne przypadły im po połowie tj. po 20, to łączna ilość udziałów przypadająca na każdego ze wspólników powinna wynosić 213. Wskazać należy, że wspólnicy w punkcie 5c podjęli uchwałę o zmianie umowy spółki poprzez wskazanie, że kapitał zakładowy wynosi 2.130 000 zł i dzieli się na 426 udziałów o wartości 5000 zł każdy oraz poprzez ustalenie, że każdy ze wspólników objął 213 udziałów. Faktem jest, że zgodnie z treścią art. 38 k.c. osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. Zgromadzenie wspólników jest organem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i w ramach swego funkcjonowania podejmuje uchwały stanowiące oświadczenie woli tego organu. Nie ma jednak racji skarżący, wskazując, że wobec faktu, iż uchwała stanowi oświadczenie woli Zgromadzenia Wspólników, to nie może stanowić jednocześnie oświadczenia woli podejmujących ją uczestników zgromadzenia. W niniejszej sprawie uchwała została podjęta jednomyślnie, a zatem głosowali za nią oboje małżonkowie. Wyrazili w ten sposób jasno swój zamiar, aby wszystkie udziały w spółce w tym te, uprzednio objęte wspólnością ustawową zostały objęte przez wspólników w takiej samej ilości – po połowie. Podkreślić trzeba bowiem, że zgodnie z treścią art. 60 k.c. wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej. Małżonkowie G., oświadczając, że znoszą współwłasność udziałów a następnie głosując za uchwałą o zmianie umowy spółki, w której przyjęli, że każdemu z nich przypada taka sama ilość udziałów w sposób jasny wyrazili swoją wolę nie tylko co do tego co jest przedmiotem podziału ale i co do sposobu jego dokonania. Czynność ta została dokonana we właściwej formie i odniosła skutek. Po dniu 13.01.2006 r. każdemu z małżonków przysługiwało zatem 213 udziałów w spółce. W dniu 14 czerwca na wniosek spółki zmiana ta została odnotowana w KRS. Żaden z małżonków w późniejszym czasie nie złożył oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych złożonych oświadczeń. Nie składano też zażalenia na postanowienie Sadu o dokonaniu wpisu ani nie żądano jego zmiany. Okoliczności te dodatkowo wskazują na prawidłowość dokonanej wyżej oceny oświadczeń małżonków G., złożonych w toku zgromadzenia z dnia 13.01.2006 r.

Do wniosku przedłożonego w niniejszej sprawie dołączono akt notarialny, zawierający częściowy podział majątku wspólnego w ilości 140 udziałów, który wobec skuteczności czynności podjętej w dniu 13.01.2006 r. był bezprzedmiotowy. Nadto przedstawiono umowę, na podstawie której D. P. dokonała sprzedaży G. G. (1) 143 udziałów w spółce. Po dokonaniu tych czynności G. G. (1) przysługuje 356 udziałów w spółce a jego byłej małżonce – 70 . Wobec tego wniosek o dokonanie zmiany wpisu w KRS, polegającej na ujawnieniu, iż G. G. (1) przysługuje 426 udziałów, stanowiących 100% udziałów w spółce, nie mógł zostać uwzględniony, gdyż nie odpowiada stanowi rzeczywistemu.

Na marginesie wskazać należy, że skarżący błędnie zinterpretował stanowisko Sadu Rejonowego co do związania sądu rejestrowego domniemaniem wynikającym z art. 17 u.k.r.s. Sąd I instancji wyraźnie wskazał bowiem, że domniemanie to można w toku postepowania obalić i nie ma zakazu przeprowadzenia dowodu przeciwko prawdziwości danych zawartych w KRS. W tej sprawie jednak wnioskodawca nie przedstawił ani argumentów ani dowodów, które pozwalałyby na ustalenie, że odnotowana w rejestrze struktura udziałowa jest niezgodne ze stanem rzeczywistym.

Z powyższych względów Sad w oparciu o treść art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc oddalił apelację jako bezzasadną.

Sędzia Eliza Grzybowska