Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2023 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – SSO Wojciech Paluch

Protokolant: st. sekr. sąd. Barbara Wryk

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2023 r. w Tarnobrzegu

na rozprawie

sprawy W. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury pomostowej

na skutek W. T.

od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 4 listopada 2022 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy W. T. prawo do emerytury pomostowej począwszy od dnia 17.10.2022 r.

Sygn. akt III U 739/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 04.11.2022r. znak: (...): (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpatrzeniu wniosku W. T. z dnia 05.10.2022r. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej. Organ rentowy przytoczył treść przepisu art. 4 ustawy pomostowej i uzasadniał, że ubezpieczony nie udowodnił okresów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat. Organ rentowy przyjął za udowodniony ogólny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 41 lat, 11 miesięcy i 12 dni oraz staż pracy w szczególnych warunkach/charakterze wynoszący 2 lata, 10 miesięcy i 29 dni, na który składają się okresy: od 01.07.1980r. do 18.04.1981r., od 18.06.1984r. do 30.06.1986r. oraz od 03.09.2021r. do 30.09.2021r. (zgodnie ze złożonymi drukami (...)).

Do stażu pracy w szczególnych warunkach ZUS nie uwzględnił okresów:

- od 25.07.1986r. do 31.08.1996r. z tytułu zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. (brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach; w punkcie 4.8 świadectwa pracy pracodawca nie powołał się na rozporządzenie RM z dnia 07.02.1983r.),

- od 01.09.1996r. do 30.04.2001r. z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. (przytaczając tożsamą argumentację jak we wskazanym wyżej okresie),

- od 01.05.2001r. do 30.06.2002r. z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. (brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach; w świadectwie pracy pracodawca nie przyporządkował zajmowanego przez wnioskodawcę stanowiska pracy do konkretnego punktu, pozycji, działu, wykazu zarządzenia resortowego, któremu podlega zakładu pracy).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył W. T.. Podnosił, że we wskazanych w decyzji okresach świadczył pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze. Wskazał, że ówcześni pracodawcy już nie istnieją, brak również jego dokumentacji w (...).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 07.02.2023r. wnioskodawca sprecyzował żądanie zawarte w odwołaniu w ten sposób, że wnosił o przyznanie prawa do emerytury pomostowej.

W piśmie procesowym z dnia 09.01.2023r. (k. 32-34) wnioskodawca podnosił, że od początku pracował jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Wykonywał głównie przerzuty towarów między różnymi zakładami mięsnymi, wywoził towar do składowania do chłodni. Jeżeli jechał na sklepy detaliczne to zawsze za towar był odpowiedzialny konwojent, który z nim jechał.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawca W. T., urodzony (...), ukończył wiek 60 lat w dniu 17.10.2022r. Legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze łącznym 41 lat, 11 miesięcy i 12 dni ( karta przebiegu zatrudnienia, k. 18 akt rentowych). Posiada uwzględniony przez organ rentowy staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 2 lat, 10 miesięcy i 29 dni, na który składają się okresy: od 01.07.1980r. do 18.04.1981r., od 18.06.1984r. do 30.06.1986r. oraz okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej od 03.09.2021r. do 30.09.2021r. w (...) s.c. M. T. J. – świadectwo, k. 14-15 akt rentowych).

W dniu 05.10.2022r. odwołujący wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę pomostową. W dniu 04.11.2022r. organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 31.08.1996r. (k. 10 akt rentowych) odwołujący w okresie od 25.07.1986r. do 31.08.1996r. był zatrudniony w Zakładach (...) S.A. jako kierowca konwojent i kierowca samochodu powyżej 3,5 tony. W pkt 4.8 świadectwa wskazano, że w powyższym okresie odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako kierowca samochodu powyżej 3,5 tony wymienioną w Wykazie A, Dziale VIII, poz. 2 pkt 1 Zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa I Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. (Dz.U. nr 8 poz. 43; Dz.Urz. (...) nr 2 Z.. nr 16 z dnia 31.03.88).

W świadectwie pracy z dnia 30.04.2001r. (k. 12 akt rentowych) stwierdzono, że wnioskodawca był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w okresie od 01.09.1996r. do 30.04.2001r. jako kierowca samochodu powyżej 3,5 tony. Wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako kierowca samochodu powyżej 3,5 tony wymienioną w Wykazie A, Dziale VIII, poz. 2 pkt 1 Zarządzenia Nr 16 (...) z dnia 31.03.1988r. (pkt 4.8). W świadectwie z dnia 30.06.2002r. (k. 14 akt rentowych) stwierdzono, że w okresie zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. od 01.05.2001r. do 30.06.2002r. odwołujący świadczył pracę w szczególnych warunkach jako kierowca samochodu powyżej 3,5 tony - Dz.U. nr 8/83 poz. 43, Wykaz A, Dział VIII, poz. 2.

Na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów Sąd ustalił, że odwołujący uzyskał uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony - w dniu 26.01.1982r. w kategorii C, w dniu 01.12.1983r. w kategorii (...) (prawo jazdy okazane na rozprawie w dniu 07.02.2023r.). W dniu 25.07.1986r. odwołujący zawarł umowę o pracę z Wojewódzkim Przedsiębiorstwem (...) na czas nieokreślony na stanowisku kierowcy. W aneksach do powyższej umowy wskazywano stanowisko kierowcy (aneksy, akta osobowe).

W spornych w sprawie okresach od 25.07.1986r. do 31.08.1996r., od 01.09.1996r. do 30.04.2001r. i od 01.05.2001r. do 30.06.2002r. wnioskodawca jeździł wyłącznie samochodami ciężarowymi z nadbudową typu chłodnia, o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Początkowo Wnioskodawca jeździł samochodami ciężarowymi marki (...) (które miały 4 tony masy własnej) z dopinaną przyczepą o masie własnej około 2 ton i ładowności około 6 ton. W późniejszym okresie zatrudnienia odwołujący jeździł ciągnikiem siodłowym marki (...), do którego dopinana była naczepa typu chłodnia o masie własnej 18 ton i ładowności około 22 ton. Wewnątrz chłodni były zamontowane haki na których wieszano półtusze i ćwierci zwierząt po uboju. Odwołujący przewoził głównie półprodukty (półtusze i ćwierci wołowe) z Zakładów w N. do chłodni lub do innych zakładów - w O., Ł., W., S., J., K. czy w okolicach O.. Wnioskodawca w trasy w Polsce jeździł sam, nie miał przydzielonego konwojenta, nie świadczył również pracy w charakterze konwojenta. Jedynie w ramach jednorazowego, dwumiesięcznego kontraktu jeździł wspólnie z drugim kierowcą do Belgii (ze względu na wymogi dotyczące czasu pracy kierowcy obowiązuje w Belgii). Odwołujący ponosił odpowiedzialność za przyjęte do przewozu mięso, był odpowiedzialny za utrzymanie odpowiedniej temperatury w chłodni oraz plomby zakładane na chłodnie przy wyjeździe z Zakładów (...).

/Dowód: dokumenty zalegające w aktach rentowych i aktach osobowych dot. wnioskodawcy, zeznania świadków M. L., S. S., J. T. oraz zeznania wnioskodawcy złożone w trybie art. 299 w zw. z art. 304 k.p.c/

Podstawą prawną żądania wnioskodawcy są przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2023r. poz. 164 t.j.). Ustawa ta ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania świadczenia do osób urodzonych po dniu 31 stycznia 1948r., które prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze rozpoczęły przed dniem 1 stycznia 1999r. Celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., II UK 164/11, OSNP 2013, nr 5-6, poz. 62 i z dnia 4 września 2012 r., I UK 164/12, LEX nr 1284720).

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2023r. poz. 164 j. t.), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Odwołanie W. T. zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było, czy wnioskodawca W. T. spełnia przesłanki do emerytury pomostowej, zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych. Zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej wskazując, że wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat. ZUS uwzględnił wnioskodawcy okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej od 03.09.2021r. do 30.09.2021r. w (...) s.c. M. T. J. – świadectwo, k. 14-15 akt rentowych).

Sąd uznał za wiarygodne dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie w postaci dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i aktach osobowych oraz zeznania świadków M. L., S. S., J. T. jak również zeznania wnioskodawcy złożone w trybie art. 299 w zw. z art. 304 k.p.c. Świadkowie pracowali wspólnie z wnioskodawcą, mają zatem najpełniejszą wiedzę o wykonywanych przez niego czynnościach. Zeznania świadków i wnioskodawcy są spójnie, wzajemnie się uzupełniają i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie, w tym dokumentami zgromadzonymi w aktach osobowych wnioskodawcy.

Sąd zważył, że w spornych okresach zatrudnienia w Zakładach (...) S.A. oraz (...) Sp. z o.o. od 25.07.1986r. do 31.08.1996r., od 01.09.1996r. do 30.04.2001r. i od 01.05.2001r. do 30.06.2002r. wnioskodawca – stale i w pełnym wymiarze czasu - wykonywał pracę w szczególnych warunkach opisaną w wykazie A, Dziale VIII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) jako praca kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Odwołujący uzyskał uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony - w dniu 26.01.1982r. w kategorii C, w dniu 01.12.1983r. w kategorii (...) (prawo jazdy okazane na rozprawie w dniu 07.02.2023r.). Logicznym jest, że mając powyższe uprawnienia wnioskodawca nie jeździł samochodami o dcc poniżej 3,5 tony. Świadkowie, którzy również świadczyli pracę w Zakładach (...) w N. w charakterze kierowców samochodów o dcc powyżej 3,5 tony, zgodnie zeznali, że ani wnioskodawca ani świadkowie na trasach w Polsce nie mieli przydzielonych konwojentów; nie jeździli w trasach w charakterze konwojentów. Zapis w stanowisku pracy „konwojent” wynikał z odpowiedzialności materialnej kierowcy za przewożony towar i świadkowie również mieli takie zapisy w dokumentach dotyczących zatrudnienia. W aneksach zalegających w aktach osobowych wnioskodawcy wskazywano jest stanowisko kierowcy. We wskazanych wyżej spornych okresach Odwołujący jeździł wyłącznie samochodami ciężarowymi marki (...) i (...) z nadbudową typu chłodnia, o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Odwołujący przewoził głównie półprodukty (półtusze i ćwierci wołowe) z Zakładów w N. do chłodni lub do innych zakładów. Wnioskodawca w trasy w Polsce jeździł sam, nie miał przydzielonego konwojenta i nie świadczył pracy w charakterze konwojenta.

Bezsporne w sprawie pozostawało, że wnioskodawca, urodzony (...), ukończył wiek 60 lat w dniu 17.10.2022r. Legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze łącznym 41 lat, 11 miesięcy i 12 dni ( karta przebiegu zatrudnienia, k. 18 akt rentowych). Posiada uwzględniony przez organ rentowy staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 2 lat, 10 miesięcy i 29 dni, na który składają się okresy: od 01.07.1980r. do 18.04.1981r., od 18.06.1984r. do 30.06.1986r. oraz od 03.09.2021r. do 30.09.2021r.

W postępowaniu sądowym wnioskodawca udowodnił, że pracę w warunkach szczególnych wykonywał również w spornych okresach od 25.07.1986r. do 31.08.1996r., od 01.09.1996r. do 30.04.2001r. i od 01.05.2001r. do 30.06.2002r. Okresy te wraz z okresami uwzględnionymi przez ZUS wynoszą łącznie znacznie ponad wymagane 15 lat.

Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy W. T. prawo do emerytury pomostowej począwszy od dnia 17.10.2022r.