Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 23 lutego 2023 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Agnieszka Kuryłas

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2023 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku L. C.

przy udziale J. C.

o podział majątku wspólnego

w przedmiocie wniosku uczestniczki J. C. o wyłączenie sędziego Justyny Barczyk–Swalskiej z dnia 27 grudnia 2022 r.

postanawia:

oddalić wniosek.

Sędzia Agnieszka Kuryłas

Sygn. akt I Ns 530/21

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 23 lutego 2023 r.

W dniu 27 grudnia 2022 r. uczestniczka J. C. wniosła o wyłączenie sędzi Justyny Barczyk–Swalskiej od prowadzenia sprawy z wniosku L. C. z jej udziałem o podział małżeńskiego majątku wspólnego.

Uzasadniając swój wniosek uczestnika wskazała, iż składa kolejny wniosek o wyłączenie sędzi ze względu na nowe, kolejne fakty i sytuacje, które wystąpiły w niniejszej sprawie, a które rzutują na brak obiektywności Sądu i faworyzowanie wnioskodawcy. Podniosła, iż straciła zaufanie do Sądu, albowiem Sąd nie uwzględnia jej wniosków stwierdzając jedynie, ze nie przychyla się do nich i nie podając odpowiedniej podstawy prawnej. Dalej wskazuje, iż nie otrzymała ona, w przeciwieństwie do wnioskodawcy, informacji o tym, że ma przygotować pytania na piśmie do świadka. Nadto, podnosi, iż Sąd nagle zmienił swoją decyzję i odstąpił od współpracy z sądem niemieckim co do przesłuchania wnioskodawcy i podjął - zdaniem uczestniczki - niesłuszną decyzję o przesłuchaniu wnioskodawcy podczas rozprawy zdalnej. Uczestniczka wskazała, iż niniejszy proces z uwagi na zachowanie sędzi wywołuje u niej ogromne ilości stresu i niepewności.

Oświadczeniem z dnia 15 lutego 2023 r. sędzia Justyna Barczyk-Swalska wskazała, iż brak jest podstaw do wyłączenia jej od rozpoznawania niniejszej sprawy na podstawie art. 48 k.p.c., tj. z mocy ustawy – tak w zakresie osoby wnioskodawcy jak i uczestniczki. W sprawie niniejszej brak jest również podstaw do wyłączenia sędzi od rozpoznawania na podstawie art. 49 k.p.c., bowiem nie występują żadne okoliczności, które mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jej bezstronności w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek uczestniczki J. C. z dnia 27 grudnia 2022 r. o wyłączenie sędziego Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie J. S. okazał się nieuzasadniony.

Wskazać należy, iż przyczyny uzasadniające wyłączenie sędziego zostały wymienione w art. 48 i 49 k.p.c. Zgodnie z pierwszym z powołanych przepisów sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy:

1)  w sprawach, w których jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obowiązki;

2)  w sprawach swego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;

3)  w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;

4)  w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem albo był radcą prawnym jednej ze stron;

5)  w sprawach, w których w instancji niższej brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jako też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;

6)  w sprawach o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, jeżeli brał udział w wydaniu tego orzeczenia.

W niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z wyżej wymienionych przesłanek. Nie zostało bowiem wykazane jakiekolwiek powiązanie osobiste lub zawodowe sędzi z którąkolwiek ze stron postępowania, a zatem nie zaszły przesłanki do wyłączenia sędzi z mocy ustawy.

Przepis art. 49 k.p.c. stanowi natomiast, że niezależnie od przyczyn wymienionych w artykule poprzedzającym, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie.

Do stwierdzenia braku bezstronności sędziego nie wystarczą zatem jakiekolwiek okoliczności zachodzące w odniesieniu do sędziego, lecz tylko takie, które mogłyby wywołać w tej sferze uzasadnioną wątpliwość. Przyczyny uzasadniające wyłączenie sędziego muszą mieć charakter obiektywny i znajdować oparcie w okolicznościach sprawy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 roku, sygn. akt V CZ 33/11, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 28 sierpnia 2012 roku, sygn. akt I AUz 95/12). Strona zgłaszająca wniosek o wyłączenie sędziego powinna w związku z tym przytoczyć konkretne, sprawdzone i dowiedzione fakty, które uzasadniają obawę braku bezstronności sędziego oraz poprzeć je racjonalnymi argumentami.

Za ugruntowane uznać należy stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym hipotezie art. 49 k.p.c. odpowiada taka sytuacja, w której strona wykaże istnienie między nią, a sędzią określonego, szeroko rozumianego stosunku emocjonalnego, który mógłby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego. Samo przeświadczenie strony, nie znajdujące odzwierciedlenia na tle istniejącego materiału zgromadzonego w sprawie, co do tego, że sędzia prowadzi proces, bądź może prowadzić wadliwie, zwłaszcza stronniczo, nie jest przesłanką do żądania wyłączenia sędziego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2010 roku, sygn. akt II PK 344/09, OSNP 2011/21-22/271).

Dokonując oceny wniosku złożonego przez uczestniczkę J. C. stwierdzić trzeba, że okoliczności podniesione w jego uzasadnieniu nie mogą skutkować ustaleniem braku bezstronności sędziego Justyny Barczyk-Swalskiej, a zatem nie mogą stanowić skutecznej podstawy do jej wyłączenia od rozpoznania niniejszej sprawy.

W szczególności w ocenie Sądu rozpoznającego wniosek o wyłączenie sędziego brak podstaw do stwierdzenia, aby zaistniały powoływane we wniosku okoliczności mające przemawiać za wyłączeniem sędziego od rozpoznania niniejszej sprawy. Sąd orzekający nie stwierdził przywołanego we wniosku działania sędziego przeciwko uczestniczce, braku obiektywizmu, uprzedzeń i neutralności wobec stron, a także kierowania się przy rozstrzyganiu sprawy względami, które miałyby charakter inny niż merytoryczny.

Po krótce Sąd odniesie się jednak do poszczególnych zarzutów składanych przez uczestniczkę.

Uczestniczka wskazywała, iż Sąd nie uwzględnia jej wniosków stwierdzając jedynie, że nie przychyla się do nich i nie podając odpowiedniej podstawy prawnej. Sąd domyśla się, iż uczestniczka ma na myśli złożony przez nią wniosek o odroczenie rozprawy, z uwagi na chorobę jej pełnomocnika i brak zawiadomienia sądu niemieckiego.

W tym zakresie wskazać należy, iż Sąd nie przychylił się do wniosku uczestniczki, albowiem nie był do tego zobowiązany, a nadto rozprawa z dnia 30 listopada 2022 r. ostatecznie i tak się nie odbyła z uwagi na problemy techniczne z połączeniem po stronie uczestniczki, co spowodowało m.in. odroczenie rozprawy.

Kolejno J. C. wskazywała, iż nie otrzymała, w przeciwieństwie do wnioskodawcy, informacji o tym, że ma przygotować pytania na piśmie do świadka. W zarządzeniu z dnia 14 października 2022 r. wskazano, iż „Wobec wniosku uczestniczki z dnia 16 marca 2022 r. o przesłuchanie świadka L. K. (1) na piśmie zobowiązać pełn. wnioskodawcy i uczestniczkę do złożenia w terminie 7 dni listy pytań do świadka L. K. (2) – pod rygorem przyjęcia, że strony odstępują od możliwości sformułowania pytań do świadka.” Sąd nie pominął zatem ani wniosku uczestniczki , ani zobowiązania jej do złożenia pytań do świadka. Brak wezwania uczestniczki wynikał natomiast faktycznie z omyłki po stronie sekretarza wykonującego zarządzenie. Z tego powodu nie można czynić sędziemu zarzutu co do tego, że uczestniczka nie otrzymała tego zobowiązania. Tym bardziej, iż finalnie w postanowieniu dowodowym z dnia 15 lutego 2023 r. co do przesłuchania tegoż świadka Sąd uwzględnił również listę pytań zgłoszoną przez uczestniczkę.

Odnośnie zaś do kwestii stosowania w niniejszej sprawie procedury z rozporządzenia nr 1206/2001 w protokole z dnia 30 listopada 2022 r. (k. 609) wskazano, iż Sąd odstąpił od jej stosowania, podając jako podstawę postanowienie Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8 września 2022 r. – C-188/22. Nie znalazły zatem potwierdzenia również twierdzenia uczestniczki odnośnie braku wskazywania przez sędziego podstaw podejmowanych przez nią na rozprawie decyzji.

Na marginesie wskazać należy, iż w ocenie Sądu przesłuchanie strony przebywającej za granicą podczas rozprawy zdalnej nie zdaje się być niczym niewłaściwym, a wręcz przeciwnie – umożliwia dalsze, sprawne prowadzenie postępowania dowodowego i umożliwia przesłuchanie strony bez konieczności jej bezpośredniego stawiennictwa przed Sądem w innym państwie, położonym wiele kilometrów od miejsca zamieszkania.

Kończąc wskazać jeszcze należy, iż Sąd rozpoznający zażalenie uczestniczki na postanowienie z dnia 12 kwietnia 2022 r. w przedmiocie oddalenia poprzedniego wniosku uczestniczki o wyłączenie sędziego Justyny Barczyk-Swalskiej od rozpoznania niniejszej sprawy nie znalazł podstaw do zmiany tego postanowienia lub jego uchylenia i utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy, a zatem nie znalazł podstaw uzasadniających wyłączenie sędziego od rozpoznawania sprawy.

W obowiązującym orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że samo przeświadczenie strony, co do tego, że sędzia prowadzi proces wadliwie, zwłaszcza nieobiektywnie, nie jest przesłanką do żądania wyłączenia sędziego. Strona może zwalczać wadliwe orzeczenia wydawane przez sąd przy pomocy środków odwoławczych. Nie może natomiast, poprzez składanie nieuzasadnionego wniosku o wyłączenie sędziego wpływać na skład sądu rozpoznającego sprawę (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 stycznia 2013 roku, sygn. III AUz 6/13. Lex nr 1286599).

Mając na uwadze powyższe okoliczności wniosek o wyłącznie sędziego Justyny Barczyk-Swalskiej od rozpoznawania sprawy o sygn. akt I Ns 530/21 należało uznać za bezzasadny, co skutkowało jego oddaleniem. Podane przez uczestniczkę przyczyny nie mogły spowodować uwzględnienia wniosku o wyłączenie sędziego.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji postanowienia.

Informacyjnie Sąd poucza uczestniczkę, iż zgodnie z art. 53 ¹ § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. niedopuszczalny jest wniosek o wyłączenie sędziego oparty wyłącznie na okolicznościach związanych z rozstrzygnięciem przez sąd o dowodach, czy też złożony po raz kolejny co do tego samego sędziego z powołaniem tych samych okoliczności. Na podstawie przepisu art. 53 ¹ § 2 k.p.c. wniosek taki pozostawia się w aktach sprawy bez żadnych dalszych czynności. To samo dotyczy pism związanych z jego wniesieniem. O pozostawieniu wniosku i pism związanych z jego wniesieniem zawiadamia się stronę wnoszącą tylko raz - przy złożeniu pierwszego pisma.

Sędzia Agnieszka Kuryłas

Szczecin, dnia 12 kwietnia 2023 r.