Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 818/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 19 października 2022 roku w sprawie II K 688/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- rażącej niewspółmierności kary i środka karnego - w stosunku do okoliczności sprawy, stopnia społecznej szkodliwości czynu i stopnia winy, w świetle których - w ocenie prokuratora, oskarżony zasługuje na orzeczenie wyższej kary pozbawienia wolności o charakterze bezwzględnym oraz surowszego środka karnego, a orzeczone przez sąd I instancji kara i środek karny nie spełniają zamierzonych celów prewencji szczególnej i ogólnej;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora, podnosząc zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary i środka karnego
(...)

(...)
(...) (...) (...)
(...) (...) okazała się być niezasadna.

Na wstępie, wobec wniosku prokuratora o sporządzenie pisemnego uzasadnienia „całości” wyroku, sąd odwoławczy za zasadne uznaje odniesienie się także do oceny zgromadzonych w sprawie dowodów oraz dokonanych ustaleń faktycznych. Sąd Okręgowy zważył, że sąd I instancji nie naruszył w przedmiotowej sprawie w żaden sposób przepisów postępowania, w szczególności tj. art. 4 kpk, art. 5 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk, a poczynione przez niego ustalenia faktyczne, dotyczące zaistnienia sprawstwa oskarżonego – w oparciu o ujawnione i prawidłowo ocenione dowody, polegają na prawdzie i nie mogą być kwestionowane. Żadna także ze stron nie kwestionowała także powyższych. W szczególności zgromadzone w sprawie dowody, w postaci opinii biegłej z zakresu konstrukcji budowlanych i hydrotechnicznych oraz zeznania świadków: D. P., M. S. (1) i G. B. oceniane w sposób zgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz logicznego myślenia (art. 7 k.p.k.), dały pełne podstawy do jednoznacznego stwierdzenia, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona przypisanego mu czynu zabronionego. Przyjęta przez oskarżonego linia obrony nie mogła się więc ostać, gdyż zebrany i jednoznaczny materiał dowodowy prowadzi do odmiennych wniosków. Oceny tej nie są w stanie skutecznie obalić, czy zmienić argumenty związane z brakiem ogrzewania sali (...) (...) przez okres pierwszej zimy następującej po wykonaniu przedmiotowych prac nadzorowanych przez A. P., czy ustalona ilość osób, jaka zwyczajowo bawiła się na obiekcie. Do tych okoliczności przekonująco i fachowo odniosła się biegła w opinii uzupełniającej, wykluczając możliwość zawalenia się podwieszanego sufitu na skutek okoliczności podnoszonych w wyjaśnieniach oskarżonego, a, co także istotne w sprawie ponad wszelką wątpliwość ustalono rażąco niewłaściwe zachowania pracowników montujących ostatecznie nawiewniki/wywiewniki klimatyzacji i wentylacji, gdzie to właśnie A. P., jako główny kierownik budowy (wykonawca robót była forma 4B.-K.-A. P. (2)) winien koordynować zachowania poszczególnych ekip budowlanych wykonujących swój własny odcinek prac, którzy, jak się okazało, ewidentnie wzajemnie sobie „przeszkadzali” tj. częściowo niszczyli prace wykonane przez poprzedników w sposób niewłaściwy i znacząco osłabiających zamontowany rusz, co w efekcie doprowadziło do takiego osłabienia konstrukcji podwieszanego sufitu, że w dniu 28 maja 2019r. , w tej samej chwili, odpadł cały. Poza innymi, prawidłowo wymienionymi w opisie czynu zachowaniami, to właśnie brak owej koordynacji poszczególnych ekip budowlanych, za co odpowiadał oskarżony, był bardzo czytelnym – nawet dla laika budowlanego - przejawem przyczyn zaistniałej katastrofy budowlanej.

Brak uwag, co do dokonanej przez sąd rejonowy zmiany opisu czynu (poprzez wykluczenie znamienia „mienia w wielkich rozmiarach”), a które to ustalenie nie zostało także zaskarżone przez oskarżyciela publicznego. Za uzasadniona w świetle okoliczności sprawy uznano przyjętą kwalifikację prawo-karną zachowania A. P., jako wyczerpująca znamiona z art. 163 §1 pkt 2 kk. Ustalono, iż w chwili zawalania się – całościowego – sufitu podwieszanego, poniżej znajdowało się łącznie 6 osób. Jednoczenie jednak należy mieć na uwadze, iż z opinii biegłej z zakresu konstrukcji budowlanych i hydrotechnicznych wynika, że przedmiotowe zdarzenie miało charakter katastrofy pewnej i nieuniknionej, a zaledwie dzień wcześniej na weselnej sali bawiło się ponad 100 osób. Budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, gdzie przyjąć należy, iż określenie "budowla" użyte w art. 163 § 1 pkt 2 kk obejmuje swym zakresem także budynek lub jego część (tak uchw. SN z 18.9.2001 r., I KZP 17/01, OSNKW 2001, Nr 11–12, poz. 91, z uwagami aprobującymi R.A. Stefańskiego, Przegląd, 2002, s. 119–121). Wykładnia znamienia "wielu osób" wymaga uwzględnienia innych przepisów, które zawierają taki zwrot (art. 140 § 2, art. 163 § 1, 3 i 4, art. 165 § 1, 3 i 4, art. 166 § 2 i 3, art. 171 § 1, art. 172, art. 173 § 1, 3 i 4, art. 183 § 1, art. 185 § 2 KK), oraz innych zbliżonych do tego liczebników nieokreślonych, a niezdefiniowanych w art. 115 KK. Tego rodzaju innym określeniem jest słowo "kilka" (art. 301 § 1 i 3 KK). Słowo "wiele" znaczy zaś tyle co "w wielkiej liczbie, w znacznej ilości, dużo" (M. Arcta, Słownik, t. 2, 1916, s. 1006), lub "dużo, mnóstwo, znaczna liczba, ilość" (H. Zgółkowa (red.), Praktyczny, t. 45, 2004, s. 265). Wynika z tego zatem, że wiele – w odniesieniu do osób – nie musi oznaczać co najmniej ich 10. Znamię wielości osób, którym posługuje się art. 163 § 1 KK, jest pojęciem ocennym i winno być postrzegane w kontekście okoliczności konkretnego zdarzenia stanowiącego przedmiot zarzutu" – tak post. SN z 9.6.2020 r., V KK 231/19 (opubl. Legalis). Sąd odwoławczy zauważa, iż w literaturze przedmiotu wielu komentatorów przyjmuje, że porównanie w/w zaimków liczebnych pozwala uznać, że chodzi o 9 osób, ale też skoro ustawodawca nie zdecydował się na przyjęcie w znamionach czynu konkretnej liczby pokrzywdzonych, a jedynie przyjął opisowe znamię „wielu” , to wyraz ten określać może, w zależności od okoliczności sprawy, także liczbę 6. Ponadto, wobec treści opinii biegłej o nieuniknionym charakterze awarii związanej z odpadnięciem przedmiotowego sufitu, liczbę osób zagrożonych przedmiotowym zachowaniem oskarżonego tym bardziej słusznie uznano jako zagrożenie życia lub zdrowia „wielu”.

Przechodząc do zarzutu związanego z rażąca niewspółmiernością wymierzonej kary i środków karnych, pamiętać należy, że art. 163 § 1 kk jest zagrożony karą od roku do 8 lat. Tym samym wymierzona oskarżonemu kara był minimalną, jaką przewiduje ów przepis. Oskarżony jest osoba niekaralną, a ma blisko 50 lat. Dotychczas nie wszedł w konflikt z prawem. Prowadził firmę budowlaną, gdzie z pewnością wobec powagi odpowiedzialności związanej z funkcją kierownika budów, była to praca wymagająca i bardzo stresująca. Nie ustalono, by kiedykolwiek w przeszłości oskarżony niewłaściwie wykonywał swoje obowiązku służbowe. W aktach sprawy znajduje się notatka urzędowa, z której wynika możliwość wyjazdu za granicę kraju i ogłoszenia przez A. P. upadłości konsumenckiej (jest to jedynie podejrzenie, a nie pewne ustalenie), w żadnym natomiast wypadku powyższego nie można poczytywać na niekorzyść oskarżonego. Z prowadzeniem działalności gospodarczej zawsze związane jest ryzyko finansowe, a prawem każdego jest swobodne przemieszczanie się.

W orzecznictwie trafnie podkreśla się, że zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985, nr 7-8, poz.60). Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary { vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1990 r., Wr 363/90, OSNKW 1991, nr 7-9, poz. 39). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, LEX nr 20739).

W ocenie sądu odwoławczego, w składzie rozpoznającym przedmiotowa apelację, nie ma racji skarżący gdy podnosi, iż wymierzona A. P. (2) kara roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na maksymalny okres próby, w połączeniu z orzeczonym środkiem karnym, jest rażąco niska.

Sąd odwoławczy podziela dokonaną przez sąd I instancji ocenę okoliczności rzutujących na wymiar zastosowanej wobec sprawcy represji karnej.

Ponadto, jako szczególnie istotne dla sprawy uznaje także to, że także w zachowaniach innych osób, biorących jakąś odpowiedzialność za poszczególne prace budowlane przy budowie (...) (...) w R., można dostrzec nieprawidłowości. Przedmiotowa sprawa karna nie jest także właściwym forum dla ich ostatecznej oceny (tj. czy chodzi tu o ewentualną odpowiedzialność dyscyplinarną, czy inną). Ustalono jednak, że zabronione zachowania oskarżonego polegały m.inn. na wykonaniu sufitu bez dokumentacji technicznej, czy użycie materiałów które nie posiadały gwarancji dobrej jakości w postaci deklaracji właściwości użytkowych, a skoro tak – to co najmniej brak dokumentacji technicznej musiał być widoczny dla wszystkich osób, które z ową dokumentacją musiały się zapoznać, w tym które ostatecznie budowę „odbierały” z ramienia choćby nadzoru budowlanego. Dalej - a co jest najbardziej widocznym dla sądu odwoławczego - jedni pracownicy z tzw. ekipy budowlanej zamontowali sporny powieszany sufit z płyt gipsowo-kartonowych, wcześniej tworząc stelaż – ruszt dwupoziomowy krzyżowy, wykończyli go pod względem estetycznym, gdzie następna ekipa pracowników tzw. ekipy klimatyczno-wentylacyjnej (która już wcześniej poczyniła pierwsze prace) m.inn. wycięła w tak stworzonym suficie 22 pionowe otwory na wentylatory, w taki sposób, że wielokrotnie przecinano w/w rusz także w miejscach jego krzyżowania się (jest to bardzo dobrze widoczne na zdjęciach dokumentujących katastrofę, gdzie sporny sufit jest widoczny „od drugiej strony”, od środka, niczym odcięty plaster miodu). Jest rzeczą oczywistą, że pracownicy wykonujący otwory, tnąc sufit czuli/wiedzieli, gdzie oraz ile razy przecięli konstrukcję rusztowania i to w miejscach krzyżowania się profili. Oczywiście finalnie dla dokończenia/uruchomienia systemu wentylacji niezbędnym było dokonanie otworów w podwieszanym suficie, ale - nawet dla laika – jest oczywistym, że nie mogło to nastąpić każdym w dowolnym miejscu (takie uznanie prowadziłoby do np. wycięcia 22 otworów akurat w każdym miejscu krzyżowania się profili, a wtedy zapewne sufit odpadłby zaraz po podwieszeniu, a na pewno duże wcześniej). Niewiarygodnie, by nie ocenić karykaturalnie, brzmią więc przykładowo zeznania świadka M. S. (2), który podaje, że nie wie, czy przecięcie konstrukcji stelaża stanowi jakieś zagrożenie, bo się nie zna na sufitach podwieszonych (gdzie świadek prowadzi firmę w branży budowlanej, montującą centralne ogrzewanie i wentylacje w budynku S.). Właśnie natomiast także z tego powodu, na odpowiedzialność oskarżonego i zasadność określonej sankcji karnej należy spojrzeć szerzej. Jego odpowiedzialność wynika z pełnionej funkcji głównego kierownika spornej budowy, gdzie jednak stwierdzone ostatecznie uchybienia technice budowlanej i możliwe stąd zagrożenia na przyszłość, musiały być dostrzegalne dla innych osób.

Nie przekonuje zarzut braku orzeczenie wobec oskarżonego zakazu związanego z prowadzeniem działalności związanej z pracami budowlanymi, a wystarczającym jest zakaz ograniczony do stanowiska kierownika budowy. Przedmiotowy czyn był bowiem związany właśnie z funkcją kierowniczą, a oskarżony jest z wykształcenia inżynierem budownictwa lądowego i na ma utrzymaniu tróję dzieci. Popełnione przestępstwo polegało jedynie na stworzeniu stanu zagrożenia i nie spowodowało żadnych dalszych konsekwencji , w szczególności obrażeń ciała. Stąd domaganie się szerszego zakazu wnioskowanego przez prokuratora byłoby dla oskarżonego zbyt surowe i nieuzasadnione.

Reasumując: w ocenie sądu odwoławczego wywody apelanta nie dowiodły wadliwości zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej kary i środka karnego. Całościowa analiza zachowania oskarżonego pozwala na postawienie wniosku, iż ostatecznie określona represja karna czyni zadość wszystkim postulatom i wskazaniom, o których mowa w art. 53 kk i jako taka daje wystarczającą gwarancję na spełnienie wszystkich oczekiwanych z nią celów.

Wniosek

- o zmianę wyroku i orzeczenie kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 3 lat zakazu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z pracami budowlanymi i zajmowania stanowiska kierownika budowy;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- apelacja zmierzająca do zmiany wyroku, nie zasługuje na uwzględnienie z przyczyn wymienionych powyżej;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- wina, sprawstwo, kara i środki karne,

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- apelacja nie kwestionowała sprawstwa, jednocześnie nie zdołała podważyć słuszność zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonej kary zasadniczej i środków karnych;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Przytoczyć okoliczności

pkt 2

O wydatkach za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o treść art. 636 § 1 kpk i art. 9 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 19.10.2022r. w sprawie II K 688/21

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana