Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 859 / 22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 27 października 2022 r. w sprawie II K 846 / 21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

obraza przepisu prawa materialnego, tj. art. 37a § 1 kk poprzez orzeczenie na jego podstawie świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej pomimo, iż przepis ten nie mógł stanowić podstawy prawnej dla takiego rozstrzygnięcia, co w konsekwencji prowadziło do bezprawnego wymierzenia kary grzywny przy zastosowaniu art. 37a § 1 kk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie celowym jest podniesienie, iż przedmiotem kontroli odwoławczej jest badanie, czy uchybienie podniesione w środku odwoławczym rzeczywiście zaistniało, a nie to, jak zostało nazwane. Nawet więc w przypadku nieprawidłowego ujęcia i zakwalifikowania zarzutu apelacyjnego, o możliwości orzeczenia na niekorzyść oskarżonego decydować będzie to, czy podniesione uchybienie w istocie nastąpiło, nie zaś to, czy zostało ono prawidłowo „ nazwane ” ( por. wyroki SN z 25 lipca 2001 r., III KKN 304/99, oraz z dnia 9 lipca 2003 r., III KK 337 / 02 ). Innymi słowy, nawet wówczas, gdy środek zaskarżenia nie został poprawnie skonstruowany pod względem opisowym, na sądzie odwoławczym ciąży obowiązek uchwycenia i skontrolowania realnie podniesionego w nim uchybienia ( przy uwzględnieniu pełnej treści tego środka, a więc także wniosków odwoławczych w nim zawartych oraz jego części motywacyjnej, a nie tylko w oparciu o tę jego część, która została przez skarżącego formalnie wyodrębniona dla wyeksponowania i nazwania zarzutu ). Mając to na uwadze, jak również uwzględniwszy pełną treść wniesionej przez prokuratora apelacji ( por. zwłaszcza przedostatni akapit jej uzasadniania ) wnosić należy, iż zdaniem skarżącego przepis art. 37a nie mógł stanowić samoistnej podstawy prawnej do orzeczenia środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego, a jeśli tak, to przy jednoczesnym braku innej podstawy do nałożenia tego środka, jak również podstaw do orzeczenia innego środka karnego, kompensacyjnego lub przepadku, przepis art. 37a § 1 kk nie mógł znaleźć takiego zastosowania, jak zaprezentowany w zaskarżonym wyroku. W konsekwencji skarżący podnosił, iż kara winna była zostać wymierzana z „ podstawy zasadniczej art. 278a § 1 kk ”. Z tego rodzaju argumentacją korelowały wnioski apelacyjne, w których skarżący postulował o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie rozstrzygnięcia orzekającego świadczenie pieniężne, przy jednoczesnym wymierzeniu oskarżonemu kary 7 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny. Nie kwestionując – z powodów niżej przedstawionych – trafności tego wywodu, sąd odwoławczy stoi jedynie na stanowisku, że prawidłowo wychwycone przez skarżącego uchybienie winno być raczej oceniane w kategorii obrazy przepisu prawa materialnego, tj. art. 37a § 1 kk, skoro sąd I instancji zastosować miał ten przepis w sposób wadliwy. Obraza prawa materialnego wchodzi wszak w grę nie tylko wówczas, gdy sąd nie zastosował przepisu prawa materialnego, pomimo iż w konkretnym układzie było to obligatoryjne, ale także wtedy, gdy przepis taki zastosował pomimo, że w zaistniałych okolicznościach sprawy nie było to dopuszczalne. Przechodząc już nad wątpliwościami co do poprawności nazwania podniesionego zarzutu, sąd odwoławczy podzielił wyrażone przez skarżącego stanowisko, że uchybienia, o jakim mowa w jego apelacji, rzeczywiście zaistniało. Pogląd, jakoby art. 37a kk stanowił samoistną podstawę orzekania świadczenia pieniężnego jawi się jako niesłuszny i odosobniony. Stanowisko przeciwne jest w doktrynie prawa karnego szeroko prezentowane i przekonująco argumentowane ( por. komentarze do art. 37a kk w: . Królikowski, R. Zawłocki, (red.) Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Art. 1–116. Wyd. 5, Warszawa 2021, Legalis el.; Giezek Jacek (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, LEX el.; Konarska-Wrzosek Violetta (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. III, LEX el.; a także J. Giezek, P. Kardas: O normatywnych podstawach wymiaru kar nie izolacyjnych w przypadku drobnej i średniej przestępczości. Kilka uwag o zmodyfikowanej treści art. 37a kk, Prok.i Pr. 2022/7-8/103-140 - artykuł ). Uwzględniając je dojść należy do przekonania, że użyte w art. 37a § 1 kk sformułowanie „ jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek ” odnosi się do tych sytuacji, gdy równocześnie sąd dysponuje inną, aniżeli przepis art. 37a § 1 kk, podstawą prawną do orzeczenia któregoś z środków karnych, kompensacyjnych lub przepadku. W tym stanie rzeczy zgodzić się ze skarżącym należy, że skoro sąd I instancji, opierając się jedynie na treści art. 37a § 1 kk, nie mógł orzec świadczenia pieniężnego, a jednocześnie nie dostrzegał podstaw do orzeczenia go na innej podstawie ( względnie do orzeczenia innego środka karnego, kompensacyjnego lub przepadku ), to tym samym nie mógł również wymierzyć wobec oskarżonego wolnościowej kary grzywny przy zastosowaniu art. 37a § 1 kk. Jednocześnie taki tok argumentacji skarżącego świadczy o tym, że jego apelacja wniesiona była nie tylko co do niesłusznie zastosowanego środka karnego, ale znacznie szerzej, bo co do kary. To zaś nakazywało przy rozpoznawaniu tej apelacji konieczność uwzględnienia treści art. 447 § 2 kpk, wedle którego apelację wniesioną co do kary uważa się za zwróconą przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych. Przyznając więc prokuratorowi rację, że oskarżonemu winna być wymierzona surowsza rodzajowo oraz co do stopnia dolegliwości kara pozbawienia wolności na podstawie sankcji z art. 278a § 1 kk, to jej wymierzenie na takiej podstawie przez sąd odwoławczy było możliwe nawet pomimo braku wyraźnie wyartykułowanego zarzutu rażącej niewspółmierności kary. Uznać bowiem należy, iż przepisy art. 447 § 1 – 3 kpk pomimo, że nie zostały wymienione w art. 434 § 1 pkt 2 kpk, to jednak także one normują granice zaskarżenia oraz rzutują na zakres orzekania na niekorzyść oskarżonego. W konsekwencji, w razie zaskarżenia wyroku na niekorzyść oskarżonego co do kary np. w związku z podniesionym zarzutem niesłusznego zastosowania przepisu części ogólnej kodeksu karnego, otwierającego pole do złagodzenia odpowiedzialności karnej w porównaniu do tej, jaka wynikałaby z sankcji przyporządkowanej do określonego przestępstwa opisanego w części szczególnej tego kodeksu i uwzględnienia tego zarzutu, sąd odwoławczy może zmienić ( zaostrzyć ) także wymiar kary na niekorzyść oskarżonego, pomimo braku zarzutu odwoławczego co do jej niewspółmierności ( por. D. Świecki w komentarzu do art. 434 kpk w: Świecki Dariusz (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX el. ).

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku uchylenie rozstrzygnięcia świadczeniu pieniężnym i wymierzenie oskarżonemu kary 7 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w ilości 100 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości każdej stawki na kwotę 15 złotych

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów wyżej opisanych, przy czym dodać należy, iż postulowana przez skarżącego kara pozbawienia wolności nie razi jakąkolwiek surowością – jej rozmiar minimalnie jedynie przekracza dolny próg ustawowego zagrożenia, o jakim mowa w art. 278a § 1 kk i uwzględnia w sposób wystarczający okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonego w postaci jego przyznania się do winy, wyrażenia skruchy, małej wartości wyrządzonej szkody i jej naprawienia w całości, podjęcia pracy zarobkowej oraz bieżącego przyczyniania się do zaspokajania potrzeb osób bliskich. Za koniecznością kary bezwzględnej i takim jej rozmiarem przemawiała z kolei nadto jego uprzednia, wielokrokrotna karalność, w tym za przestępstwo podobne na karę pozbawienia wolności, jak również postać okoliczności uwypuklających zuchwałość kradzieży, z dodatkowym uwzględnieniem i wyeksponowaniem jawności jej dokonania, w miejscu publicznym i „ na oczach ” przedstawicieli pokrzywdzonego podmiotu. Sąd odstąpił natomiast od równoległego ( dodatkowego ) wymierzenia kary grzywny ( obok kary pozbawienia wolności ) przyjmując, iż bezwzględna jej forma jest wystarczająca dolegliwością za przypisany oskarżonemu czyn.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Co do ustaleń faktycznych oraz kwalifikacji prawnej czynu

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak podstaw do korygowania tych rozstrzygnięć

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Omówiono powyżej

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III

Mając na uwadze, iż wyrok skazujący zmieniono na niekorzyść oskarżonego, na podstawie art. 635 kpk obciążono go również kosztami procesu za II instancję.

7.  PODPIS