Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 222/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący :

SSA Marcin Ciepiela

Sędziowie

SSA Gwidon Jaworski

SSA Małgorzata Niementowska

SSA Aleksander Sikora

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch (spr.)

Protokolant

Anna Moczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Katowice-Południe w Katowicach Macieja Rusińskiego

po rozpoznaniu w dniu 17 września 2020 r. sprawy

D. B. s. K. i M., ur. (...) w Ż.

oskarżonego z art. 148 § 2 kk w zw. z art. 64 § 2 kk i inne

na skutek apelacji prokuratora i obrońcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 10 marca 2020 roku, sygn. akt XXI K 88/19

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Katowicach) na rzecz adwokata G. W. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23% VAT, tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu D. B. w postępowaniu odwoławczym;

3.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch SSA Marcin Ciepiela Gwidon Jaworski

Aleksander Sikora SSA Małgorzata Niementowska

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 222/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 10 marca 2020 r., sygnatura akt XXI K 88/19.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy przepisów postępowania mającej istotny wpływ na treść wyroku- art. 167 § 1 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. polegający na bezpodstawnym oddaleniu wniosku dowodowego o przesłuchanie świadków M. S., M. B., P. K. oraz J. S..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jakkolwiek stwierdzić należy, że Sąd pierwszej instancji istotnie dopuścił się obrazy przepisów postępowania, a to art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. oddalając wnioski dowodowe obrońcy oskarżonego o przesłuchanie świadków M. S., M. B., P. K. oraz J. S., których zeznania w ocenie Sądu Apelacyjnego mogły być istotne z punktu widzenia linii obrony prezentowanej przez oskarżonego na późniejszym etapie postępowania (a sprowadzającej się do wykazania, że za śmierć pokrzywdzonego B. L. odpowiada któryś z jego towarzyszy, czyli K. T., R. S. bądź A. Ż., gdyż oskarżony jest osobą, która nigdy wcześniej nie przejawiała zachowań agresywnych), to jednak uchybienie to nie miało wpływu na treść wyroku, a tylko w takiej sytuacji zarzut mógłby zostać uwzględniony. Zgodnie z wnioskiem obrońcy świadkowie M. S. i M. B. mieli być przesłuchani na okoliczność wzajemnych relacji pomiędzy pokrzywdzonym B. L. a A. Ż., R. S. i K. T., stosowania przemocy przez B. L. wobec A. Ż. i gróźb pozbawienia życia, jakie ta ostatnia miała kierować pod adresem B. L. (k. 1048, t. V). Przesłuchanie tych świadków i potwierdzenie przez nich zgodnie z tezą dowodową tego, że pokrzywdzony B. L. rzeczywiście pozostawał w złych relacjach z A. Ż., R. S. oraz K. T., a nawet tego, że A. Ż. miałaby grozić B. L. pozbawieniem życia, w obliczu szeregu dowodów obciążających oskarżonego, a przedstawionych w pisemnym uzasadnieniu wyroku sporządzonym przez Sąd pierwszej instancji, nie wykluczałoby tego, że w dniu 2 czerwca 2018 r. to właśnie oskarżony pozbawił życia B. L.. To bowiem, że hipotetycznie przed dniem zdarzenia pokrzywdzony L. i wyżej wymienieni jego towarzysze mieliby być skonfliktowani, nie oznacza jeszcze, że któryś z nich pozbawił go życia. Tej wersji zdecydowanie i jednoznacznie przeczą bowiem przeprowadzone przez Sąd Okręgowy dowody, na których oparł się on uznając oskarżonego winnym pozbawienia życia B. L., a także pozostałych przypisanych mu czynów. W świetle tych dowodów stwierdzić należy, że oddalenie przez Sąd pierwszej instancji wniosku o przesłuchanie świadków M. S. i M. B. nie mało wpływu na treść zaskarżonego wyroku.

Tak samo wpływu na treść wyroku nie miało oddalenie przez Sąd pierwszej instancji wniosku dowodowego oskarżonego o przesłuchanie świadków P. K. i J. S., którzy zgodnie z tezą dowodową mieliby potwierdzić to, że oskarżony nigdy wcześniej nie był wobec nikogo agresywny. Brak wcześniejszych zachowań agresywnych u oskarżonego (wysoce zresztą wątpliwy w świetle wcześniejszej karalności między innymi za przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. oraz z art. 190 § 1 k.k.), wobec dowodów obciążających oskarżonego, a przedstawionych w pisemnym uzasadnieniu wyroku sporządzonym przez Sąd pierwszej instancji, nie wykluczałby bowiem tego, że w dniu 2 czerwca 2018 r zachowywał się on jednak w sposób agresywny zarówno wobec B. L. jak i wobec jego kompanów, to jest R. S., K. T. i A. Ż., zaś B. L. dwukrotnie ugodził nożem.

Wobec jednoznacznych w swojej wymowie dowodów wskazujących na popełnienie przez oskarżonego zarzucanych mu czynów, stwierdzić należy, że oddalenie przez Sąd pierwszej instancji wniosku o przesłuchanie świadków P. K. i J. S. nie miało wpływu na treść zaskarżonego wyroku. Hipotetyczne niewystępowanie w okresie wcześniejszym zachowań agresywnych u oskarżonego nie stanowiłoby powodu, dla którego dowody te należałoby odrzucić.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na bezpodstawność zarzutu wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji, oddalając wnioski o przesłuchanie wyżej wymienionych świadków nie dopuścił się obrazy art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k., która miałaby wpływ na treść zaskarżonego wyroku.

3.2.

Zarzut obrazy przepisów postępowania mający istotny wpływ
na treść wyroku- art. 391 § 1 k.p.k. w zw. z art. 350a k.p.k. oraz art. 6 k.p.k. polegający na odczytaniu na rozprawie zeznań świadka R. S..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny, jako że Sąd pierwszej instancji przed podjęciem decyzji o odczytaniu zeznań złożonych w czasie śledztwa przez świadka R. S. podjął szereg działań zmierzających do ustalenia miejsca jego aktualnego pobytu, w tym również sprawdzając miejsca wskazane przez oskarżonego jako domniemane miejsce pobytu tego świadka. Zwracał się Sąd w tej sprawie mianowicie do Policji (k. 1090, k. 1176) oraz do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. (odpowiedź- k. 1135, 1136). Żadne
z tych zapytań nie skutkowało ustaleniem miejsca pobytu świadka R. S., będącego osobą bezdomną. W tej sytuacji Sąd pierwszej instancji zmuszony był wręcz
do poprzestania na odczytaniu zeznań tego świadka, do czego upoważniał go przepis
art. 391 § 1 k.p.k. Świadkowi temu nie udało się bowiem, mimo czynionych w tym kierunku starań, doręczyć wezwania na rozprawę. W tej sytuacji postawiony w apelacji z tego tytułu zarzut obrazy art. 391 § 1 k.p.k. uznać należy za chybiony.

Przepis art. 350a k.p.k. nie mógł zaś zostać naruszony przez Sąd pierwszej instancji, albowiem nie był on podstawą odczytania zeznań świadka R. S., wobec czego w tym zakresie zarzut apelacji jest całkowicie chybiony.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na bezpodstawność zarzutu wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji, odczytując na rozprawie zeznania złożone w czasie postępowania przygotowawczego prze świadka R. S. nie dopuścił się obrazy art. 391 § 1 k.p.k..

3.3.

Zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej istotny wpływ na treść wyroku- art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. polegający na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że oskarżony D. B. w dniu 2 czerwca 2019 r. dopuścił się zabójstwa B. L., groził R. S. pozbawieniem życia oraz ugodził go nożem w plecy powodując u niego obrażenia ciała oraz groził K. T. pozbawieniem życia w celu zmuszenia go do pozostania na miejscu zdarzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie zasługiwał na uwzględnienie, gdyż wbrew zarzutom apelacji obrońcy oskarżonego, nie sposób zarzucić Sądowi pierwszej instancji naruszenia art. 4 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. w zakresie żadnego z przypisanych oskarżonemu przestępstw. Dokonana przez ten Sąd ocena zeznań naocznego świadka ataku na pokrzywdzonego B. L., czyli K. T., znajdujących potwierdzenie w takich dowodach jak opinia z zakresu biologicznych, z której to wynika, że na rękawie oraz na przedniej części kurtki oskarżonego, którą miał on na sobie w dniu zdarzenia, ujawniono plamy krwi należącej do pokrzywdzonego B. L., a także w zeznaniach świadka J. Ś., z których to wynika, że oskarżony po powrocie rano 3 czerwca 2019 r. do schroniska prał tę kurtkę ręczne
w łazience pytając go w jaki sposób zmywa się krew, jest w pełni zgodna z zasadami wynikającymi z art. 7 k.p.k. Dowody tę są w swojej wymowie jednoznaczne i wskazują na to, że to oskarżony D. B. przy użyciu ostrego i płaskiego narzędzia (najpewniej noża) zadał w dniu 2 czerwca 2019 r. pokrzywdzonemu B. L. ciosy, skutkujące jego śmiercią. Stwierdzone u pokrzywdzonego obrażenia ciała opisane w opinii sądowo- lekarskiej korespondują z zeznaniami świadka K. T. co do tego w jaki sposób oskarżony zaatakował siedzącego na fotelu B. L. oraz co do tego jakie były skutki zadanych mu przez oskarżonego ciosów (silne krwawienie tamowane ręcznikami podanymi przez K. T.).

Zeznania świadka K. T. co do agresywnego zachowania oskarżonego podczas pobytu w ich obozowisku znajdują swoje potwierdzenie w zeznaniach świadków A. Ż. i R. S.. Zeznania te zbieżne są bowiem co do tego, że już wcześniej oskarżony zaatakował nożem R. S., wbijając mu go w okolice łopatki na plecach, a następnie groził wszystkim obecnym pozbawieniem życia, wymachując tym nożem i żądając oddania saszetki z telefonem. Gdy zaś następnego dnia rano A. Ż. i R. S. spotkali K. T. ten powiedział im, że po ich odejściu (...) podciął nożem gardło L.. Tego rodzaju wzajemnie się uzupełniające dowody dawały Sądowi pierwszej instancji pewne podstawy do uznania oskarżonego D. B. zarówno za winnego zabójstwa pokrzywdzonego B. L. jak wcześniejszego grożenia R. S. pozbawieniem życia i spowodowania u niego obrażeń ciała oraz grożenia K. T. pozbawieniem życia w celu zmuszenia go do nie oddalania się z miejsca zdarzenia, a tym samym do odmówienia wiary wyjaśnieniom oskarżonego nie przyznającego się do popełnienia żadnego z tych czynów i próbującego przekonać Sąd do alternatywnej wersji wydarzeń, zgodnie z którą B. L.został pozbawiony życia przez kogoś innego,
a najpewniej przez jego z towarzyszących mu tego wieczora kompanów. Taka alternatywna wersja nie tylko, że nie znajduje żadnego oparcia w przeprowadzonych dowodach, ale wręcz została wykluczona. Ocena dowodów zaprezentowana przez Sąd pierwszej instancji
w pisemnym uzasadnieniu wyroku bynajmniej nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów, pozostając pod ochroną tego przepisu i jest zbieżna z oceną dokonaną przez Sąd Apelacyjny. Tym samym za bezpodstawny uznać należy również zarzut obrazy przez Sąd pierwszej instancji art. 4 k.p.k. W sprawie nie występują tego rodzaju okoliczności świadczące na korzyść oskarżonego, które byłyby w stanie podważyć wiarygodność zeznań świadka K. T., wspartych opinią z zakresu badań biologicznych, zeznaniami świadka J. Ś. oraz zeznaniami świadków A. Ż. i R. S. co agresywnego zachowania oskarżonego i używania przez niego noża jeszcze przed opuszczeniem przez nich miejsca zdarzenia. Sam obrońca zresztą w wywiedzionej apelacji, oprócz wyjaśnień oskarżonego, nie wskazał na żadne inne dowody, świadczące na jego korzyść i mające podważać wiarygodność dowodów, na podstawie których Sąd pierwszej instancji wydał wyrok skazujący. Dowodów takich po prostu brak. Zaś co do wyjaśnień samego oskarżonego, to stwierdzić należy, że były one wewnętrznie sprzeczne
i niekonsekwentne. Dość powiedzieć, że początkowo oskarżony wyjaśniał, że jedynie pił alkohol z L., S., T. i Ż., po cym zasnął i obudził się dopiero rano (k. 247e), zaś przesłuchiwany po raz kolejny w śledztwie i później przed Sądem wskazywał na bójkę pomiędzy nim a L. (k. 284, k. 1015- 1016).

Co się zaś tyczy sformułowanych w uzasadnieniu apelacji zarzutów do opinii sądowo- lekarskiej wydanej przez biegłego P. B., na której to Sąd pierwszej instancji bazował ustalając mechanizm powstania u pokrzywdzonego B. Ł. obrażeń ciała skutkujących jego śmiercią oraz przyczyny zgonu, również uznać je należało za bezzasadne. Myli się przede wszystkim autor apelacji pisząc jakoby biegły nie na wskazał w sposób nie budzący wątpliwości w jaki sposób zmarł pokrzywdzony, skoro zarówno z opinii pisemnej jak i ustnej wynika w sposób jednoznaczny, że do śmierci pokrzywdzonego doszło na skutek wykrwawienia się z powodu doznanych rany kłutej okolicy nadobojczykowej lewej z uszkodzeniem dużego naczynia żylnego oraz rany kłutej na przedniej powierzchni klatki piersiowej drążącej do worka osierdziowego i uszkadzającej mięsień serca z przecięciem gałęzi tętnicy wieńcowej lewej (k. 172, k. 1215). Nie sposób również zgodzić się z zarzutem jakoby biegły nie był w stanie wskazać narzędzia, przy pomocy którego sprawca spowodował te obrażenia. Biegły jednoznacznie wskazał bowiem na rozprawie, że stwierdzone
u pokrzywdzonego rany kłute powstały w wyniku działania narzędziem ostrym, płaskim, twardym, ostrokończystym, którym to narzędziem mógł być nóż, ale również nożyczki, gdyż spełniają one wskazane przez biegłego kryteria (k. 1215v). Biegły wskazał więc jakiego rodzaju narzędzia użyto do zadania ciosów, natomiast nie sposób wymagać od niego wskazania konkretnie czy był to nóż czy też nożyczki. To ustalenie należało bowiem do kompetencji Sądu orzekającego na podstawie zebranych dowodów, w tym zeznań świadków oraz protokołu oględzin miejsca zdarzenia i ujawnionych tam przedmiotów. Wobec nieodnalezienia narzędzia zbrodni oraz ujawnienia na miejscu zdarzenia w okolicy ciała pokrzywdzonego nożyczek ze śladami jego krwi, Sąd pierwszej instancji zdecydował się na opisanie użytego narzędzia szerokogrupowo, wskazują jego cechy, co jest dopuszczalne. Zarówno nóż jak i pojedyncze ostrze nożyczek mieszczą się bowiem pod pojęciem narzędzia ostrego płaskiego, twardego i ostrokończystego. Gołosłowne są również zarzuty jakoby biegły nie był w stanie wskazać czy wszystkie rany kłute na ciele B. Ł. powstały w tym samym czasie (bo na pewno nie w tym samym momencie, gdyż przy takim mechanizmie byłoby to niemożliwe) i od tego samego narzędzia, skoro pytany o to na rozprawie podał, że rany w okolicy nadobojczykowej lewej i w okolicy klatki piersiowej powstały w podobnym czasie, na krótko przed zgonem, zaś trzecia rana kłuta w okolicy naramiennej lewej, najprawdopodobniej powstała w podobnym czasie, co dwie pozostałe (a brak precyzji wynika z jej morfologii) oraz, że rany te mogły powstać od tego samego narzędzia (k. 1215v).

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na bezpodstawność zarzutu wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji, dokonał prawidłowej oceny zebranych w sprawie dowodów, zgodnej z regułą wyznaczoną w art. 7 k.p.k., która to ocena jest w pełni podzielana przez Sąd Apelacyjny.

3.4.

Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec D. B.
w punkcie 1 wyroku kary 25 lat pozbawienia wolności za czyn
z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesiony w apelacji prokuratora zarzut wymierzenia przez Sąd pierwszej instancji oskarżonemu D. B. rażąco niewspółmiernie łagodnej kary 25 lat pozbawienia wolności za przypisane mu w punkcie pierwszym zaskarżonego wyroku przestępstwo z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie zasługiwał na uwzględnienie. Zmiana zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze, w świetle regulacji art. 438 pkt 4 k.p.k., byłaby bowiem możliwa tylko w razie stwierdzenia przez Sąd II instancji, że kara orzeczona wobec oskarżonego w zaskarżonym wyroku jest nie tylko niewspółmiernie łagodna, ale rażąco niewspółmiernie łagodna. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza zaś znaczną dysproporcję między karą wymierzoną,
a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda więc różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, przewidziany w art. 438 pkt 4 k.p.k., ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. Chodzi tu o tak istotne różnice ocen, że dotychczas wymierzoną karę można byłoby nazwać, także w potocznym znaczeniu tego słowa - rażąco niewspółmierną. Należy dodać, że przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie wskazanych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną,
a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 1 grudnia 1994 r., III KRN 120/94, OSP 1995, Nr 6, poz. 138; z dnia 14 listopada 1973 r. III KR 254/73, OSNPG 1974, nr 3-4, poz. 51; z dnia
2 lutego 1995 r. II RN 198/94, OSNPK 1995, Nr 6, poz. 18). Przy ocenie rażącej niewspółmierności nie chodzi więc o każdą ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby, również w potocznym znaczeniu tego słowa, rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 kwietnia 2015 r., sygn. II AKa 308/14).

Odnosząc te rozważania do realiów niniejszej sprawy stwierdzić należy, że kary 25 lat pozbawienia wolności wymierzonej przez Sąd pierwszej instancji oskarżonemu za zbrodnię z art. 148 § 1 k.k. nie można określić mianem rażąco niewspółmiernie łagodnej, a tylko taka konstatacja dawałby Sądowi Apelacyjnemu prawo do ingerencji w zaskarżone orzeczenie. Sąd pierwszej instancji, kształtując orzeczenie w zakresie wymiaru kary za przypisaną oskarżonemu zbrodnię zabójstwa, miał w polu widzenia okoliczności wskazane w treści art. 53 k.k., to jest społeczną szkodliwość tego czynu, właściwości i warunki osobiste oskarżonego oraz sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, w tym głównie uprzednią wielokrotną karalność. Miał również Sąd Okręgowy w polu widzenia to, by dolegliwość wymierzonej kary była na tyle duża, iżby miała szanse osiągnąć swoje funkcje w zakresie prewencji indywidualnej wobec oskarżonego oraz w zakresie prewencji generalnej, odstraszając potencjalnych sprawców podobnych czynów, doszedłszy do wniosku
o zasadności orzeczenia wobec oskarżonego kary szczególnej 25 lat pozbawienia wolności. Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości taką ocenę podziela, uznając tę karę za sprawiedliwą odpłatę za popełnioną przez oskarżonego zbrodnię. Wymierzając tego rodzaju karę Sąd pierwszej instancji w sposób wystarczający wziął pod uwagę stopień społecznej szkodliwości tego czynu, to jest brutalność w działaniu oskarżonego wobec niezdolnego do obrony
z powodu upojenia alkoholem B. L., jego agresywne wcześniejsze zachowanie wobec innych znajdujących się na miejscu zdarzenia osób, ilość, rodzaj oraz siłę ciosów zadanych pokrzywdzonemu, działanie z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia pokrzywdzonego a także pod wpływem alkoholu. Wymierzając karę za zbrodnię zabójstwa brał również pod uwagę Sąd pierwszej instancji, jako okoliczności obciążające, sposób życia oskarżonego D. B. przed jej popełnieniem, to jest wielokrotną uprzednią karalność oraz popełnienie jej w niespełna dwa miesiące od opuszczenia zakładu karnego po odbyciu kary pozbawienia wolności za wcześniej popełnione przestępstwa, co skutkowało przyjęciem w kwalifikacji obostrzenia z art. 64 § 2 k.k., co wskazuje na zupełną nieskuteczność stosowanych wobec niego działań resocjalizacyjnych.

Fakt pozbawienia przez oskarżonego, który był uprzednio wielekroć karny, życia innej osoby z błahej przyczyny (podejrzenie o kradzież telefonu komórkowego) oraz sposób, w jaki oskarżony to uczynił, w połączeniu w wcześniejszą linią życiową oskarżonego oraz
z informacjami wynikającymi z opinii sądowo- psychiatrycznej co do jego skłonności do zachowań agresywnych, niekontrolowanych, w istocie zasługuje na surową karę, jednak również w przekonaniu Sądu Apelacyjnego brak w niniejszej sprawie tego rodzaju okoliczności, które nakazywałyby sięgnięcie po najsurowszą eliminacyjną karę dożywotniego pozbawienia wolności. Jakkolwiek popełnioną zbrodnię należy uznać za czyn godny najwyższego potępienia, to jednak zważyć należy, że nie była ona przez oskarżonego planowana, przemyślana, gdyż okoliczności wskazują na to, że oskarżony działał z zamiarem nagłym, sięgając po nóż i atakując najpierw R. S., a później B. L. z powodu pretensji o rzekomo zabrany mu telefon komórkowy i kierowany negatywnymi emocjami.

Mając to wszystko na uwadze, zdaniem Sądu odwoławczego, wymierzonej oskarżonemu D. B. kary 25 lat pozbawienia wolności, wbrew zarzutom apelacji prokuratora, nie można nazwać karą rażąco niewspółmiernie łagodną. Uwzględnienie wskazanych wyżej okoliczności czyni zasadnym wymierzenie mu kary 25 lat pozbawienia wolności i dowodzi słuszności odstąpienia przez Sąd Okręgowy od sięgnięcia po przewidzianą w art. 148 § 1 k.k. najsurowszą karę specjalną dożywotniego pozbawienia wolności. Sąd Apelacyjny takie rozstrzygnięcie w pełni akceptuje, jako wydane po uwzględnieniu wszystkich przesłanek wymiaru kary przewidzianych w art. 53 § 1 i § 2 k.k., uznając wymierzoną oskarżonemu karę 25 lat pozbawienia wolności za sprawiedliwą reakcję na popełnioną przez niego zbrodnię.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu jako kary jednostkowej za zbrodnię z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. oraz jako kary łącznej kary dożywotniego pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na bezpodstawność zarzutu orzeczenia wobec oskarżonego rażąco łagodnej kary wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji, wymierzając oskarżonemu karę 25 lat pozbawienia wolności wziął pod uwagę zarówno okoliczności dotyczące popełnionej przez oskarżonego zbrodni zabójstwa jak i rzutujące na wymiar kary okoliczności dotyczące jego osoby, zaś orzeczonej przez ten Sąd kary 25 lat pozbawienia wolności nie można ocenić jako kary rażąco niewspółmiernie łagodnej, wobec czego Sąd drugiej instancji nie znalazł podstaw do ingerowania w to orzeczenie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2, 3

Z uwagi na to, że oskarżony był przed Sądem Apelacyjnym reprezentowany przez obrońcę z urzędu, zasądzono na jego rzecz należne mu wynagrodzenie zgodnie z art. 29 ust. 1 Prawa o adwokaturze, według stawki przewidzianej w § 17 ust. 2 pkt 5 oraz ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów niepłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Oskarżonego D. B. zwolniono w całości, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego z uwagi na brak jakichkolwiek dochodów oraz majątku, a także fakt orzeczenia długoterminowej kary pozbawienia wolności.

7.  PODPIS

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch SSA Marcin Ciepiela Gwidon Jaworski

Aleksander Sikora SSA Małgorzata Niementowska

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana