Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 662/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z 24 czerwca 2022 r., sygn. akt II K 300/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

--------------

----------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

----------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

​  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. Obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na niewyczerpującym, nielogicznym i nieuwzględniającym zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, uznaniem o winie i sprawstwie oskarżonej, a to poprzez:

a) uznaniu za wiarygodne zeznań J. E. w zakresie w jakim wskazał, że nie miał świadomości rzekomych działań podejmowanych przez oskarżoną D.-E., podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że to J. E. miał decydujący wpływ na prowadzenie spraw (...) Sp. z o.o. i to on przekazywał oskarżonej informacje na temat obecności pracowników, decydował o udzielaniu swoim pracownikom urlopów bezpłatnych, a także o ich zatrudnieniu, a także znał wszystkich pracowników, przez co nie jest wiarygodne, aby przez tak długi okres nie zorientował się on, że kwoty przelewane są wyższe niż faktycznie wpłacane na składki obowiązkowe, a także że spółka wypłaca wynagrodzenia pracownikowi, który faktycznie nie świadczy na jej rzecz pracy;

b) uznanie za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonej B. E. w zakresie w jakim wskazała, że to J. E. przekazywał jej informacje na temat obecności pracowników w pracy i ich urlopów, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że B. E. w wykonywała rzetelnie swoje obowiązki według wskazówek udzielanych przez J. E., a jednocześnie brak jest jednoznacznych dowodów na to, co działo się z brakującymi środkami;

c) uznanie za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonej B. E. w zakresie w jakim wskazała, jaki był powód fikcyjnego zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami przez spółkę, podczas gdy wyjaśnienia te są logiczne i spójne;

d) pominięcie zeznań świadka K. K. w części, gdzie wskazał on, że będąc prezesem (...) Sp. z o.o. otrzymywał nieformalnie od J. E. środki, co wraz z treścią notatnika Z. E., przedłożonego przez oskarżoną, potwierdza tezę oskarżonej, że ze spółki środki pobierał J. E. w celu utrzymania współpracy z oddziałem na terenie Niemiec.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. Naruszenie prawa procesowego mające wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 6 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt 6 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego w postaci dowodu z dokumentów deklaracji rozliczeniowych miesięcznych dla ZUS sporządzonych dla (...) spółka (...) z uwagi na niepoświadczenie przez obrońcę ww. dokumentów za zgodność z oryginałem i w konsekwencji uznanie dowodów jako spóźnionych, podczas gdy kodeks postępowania karnego nie przewiduje konieczności poświadczania dokumentów za zgodność z oryginałem, a jednocześnie przeprowadzenie dowodu z ww. dokumentów było konieczne, gdyż zawnioskowane dowody miały znaczenie dla niniejszego postępowania, w szczególności oceny wiarygodności zeznań J. E. i wyjaśnień oskarżonej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy dokonał całościowej oraz zgodnej z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Podstawę wydanego rozstrzygnięcia stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, choć oskarżona nie zgodziła się z rozstrzygnięciem stwierdzającym jej sprawstwo i winę. Nie jest to jednak okoliczność wskazująca na to, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy został oceniony w sposób wybiórczy i dowolny. Brak jest zatem podstaw do stwierdzenia, iż w badanym postępowaniu doszło do naruszenia art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k.

Zaznaczyć należy, iż Sąd Rejonowy nie odmówił waloru wiarygodności wyjaśnieniom B. E. w całości, co wyprost wynika z pisemnych motywów wydanego rozstrzygnięcia. Sąd I Instancji dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej odnoszącym się do sposobu funkcjonowania spółki (...) Sp. z o.o. i zakresie powierzonych jej w tej firmie obowiązków na stanowisku specjalisty do spraw osobowych i finansowych pracowników działu zagranicznego, które to pokrywały się z zeznaniami J. E., K. K. oraz innych pracowników spółki przesłuchanych w charakterze świadków. Za niewiarygodne i stanowiące jedynie realizację przysługującego oskarżonej prawa do obrony Sąd uznał jednak wyjaśnienia oskarżonej w części, w której nie przyznawała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Stoją one w oczywistej sprzeczności nie tylko z zeznaniami świadków, ale i z dowodami w postaci dokumentów księgowo-płacowych, deklaracji wysyłanych do ZUS oraz wyciągów z rachunków bankowych potwierdzających dokonywanie przez oskarżoną nienależnych jej wpłat z rachunku firmowego na swoje konto bankowe.

Zgromadzona dokumentacja została poddana analizie przez biegłego z zakresu rachunkowości i finansów P. M., który w sporządzonej opinii z dnia 30 maja 2019 r. (k. 311-333) oraz dalszych opiniach uzupełniających wykazał rozbieżności pomiędzy wysokością należnych składek z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych a kwotami rzeczywiście odprowadzonymi z tego tytułu. Kluczowym z punktu widzenia przypisania oskarżonej sprawstwa i winy za zarzucany jej występek z art. 286 § 1 k.k. jest ustalenie – i to zostało należycie wykazane w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy - iż J. E. przelewał na konto firmowe kwoty w wysokości szacowanych przez oskarżoną składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, ostatecznie jednak, w wyniku zgłoszenia w ZUS fikcyjnych urlopów bezpłatnych, na których mieli przebywać pracownicy oddziału zagranicznego, rzeczywiste kwoty odprowadzane z tytułu wymienionych składek były niższe i różnice te były przywłaszczane przez B. E.. Chociaż oskarżona w złożonych wyjaśnieniach twierdziła, iż rozliczała się z J. E. z kwot stanowiących różnicę pomiędzy wysokością szacowanych, a ostatecznie odprowadzonych do ZUS składek, to jednak nie przedstawiła na tę okoliczność żadnego pokwitowania. Ponadto oskarżona naliczała kwoty wynagrodzenia dla osób, które w rzeczywistości nie były zatrudnione w (...) Sp. z o.o. W świetle powyższych okoliczności oczywistym jest, iż z tytułu fikcyjnego zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami oskarżona także czerpała korzyści finansowe – jedną z takich osób była A. M.. Z zeznań tego świadka wynika, iż to oskarżona zaproponowała jej fikcyjne zatrudnienie, zadeklarowała „dopełnienie formalności” w tym zakresie, w zamian za co przekazywała A. M. kwotę 150 złotych miesięcznie. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, iż J. E. był w jakikolwiek sposób zaangażowany w ten proceder. Gotówkowy system wypłaty wynagrodzeń pracowników oddziału zagranicznego oraz częste pobyty J. E. na terenie Niemiec z pewnością utrudniły i odsunęły w czasie dostrzeżenie przez niego nieprawidłowości w wysokości odprowadzanych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W sytuacji zatem, kiedy oskarżona dokonywała samowolnych wpłat na swoje konto bankowe, o których J. E. dowiedział się dopiero po czasie, nie sposób uznać, aby wyjaśnia oskarżonej w wyżej wymienionym zakresie były wiarygodne w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Znamiennym jest przy tym, iż w postępowaniu, które toczyło się przed Sądem Okręgowym w Jeleniej Górze pod sygn. akt III K 108/14, oskarżona – dopuszczając się podobnego procederu noszącego znamiona oszustwa - także realizowała przysługujące jej prawo do obrony, starając się przerzuć odpowiedzialność na J. E..

Zarzut braku jednoznacznych dowodów na to, co działo się z brakującymi środkami stanowiącymi różnicę pomiędzy kwotami przeznaczonymi na składki pracownicze a rzeczywistą kwotą odprowadzaną z tytułu ww. składek był bezzasadny, bowiem ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż środki te były odprowadzane przez oskarżoną B. E. na jej prywatny rachunek bankowy. Oczywiście nie sposób ustalić, na co przeznaczała ona uzyskiwane w ten sposób pieniądze, jednak poczynione ustalenia są wystarczające dla przypisania jej odpowiedzialności za zarzucane jej przestępstwo. W świetle tych okoliczności za chybione uznać należy także podnoszone w apelacji zarzuty dotyczące zamiaru oskarżonej, bowiem zgodnie z ustaleniami faktycznymi, które II instancji w pełni aprobuje, oskarżona działała z zamiarem bezpośrednim i wypełniła znamiona ustawowe przypisanego jej czynu z art. 286 § 1 k.k.

Bez istotnego znaczenia pozostają przy tym zeznania K. K., na które powoływał się skarżący. Rzeczywista rola tego świadka w(...) oraz intencja, z jaką J. E. przekazywał mu środki pieniężne, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia odnośnie zarzutu stawianego oskarżonej. Przypomnieć bowiem należy, iż Sąd bada sprawę w granicach czynu opisanego w akcie oskarżenia, w tym wypadku zarzutu postawionego B. E..

Ad. 2

Dokumentacja dotycząca miesięcznych deklaracji rozliczeniowych dla ZUS prowadzona dla firmy (...) nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia w badanej sprawie, pomimo powiązań podmiotowych osób prowadzących wymienioną spółkę oraz P.B.U. (...) Sp. z o.o., na które wskazywał obrońca oskarżonej. Jak już bowiem wspomniano, Sąd Odwoławczy bada sprawę w granicach czynu objętego aktem oskarżenia. Tymczasem dokumenty, o włączenie których w poczet materiału dowodowego wnioskował obrońca oskarżonej, zostały sporządzone dla innego podmiotu w latach 1992-1993, a zatem w czasie znacznie wcześniejszym, aniżeli czas popełnienia zarzucanego oskarżonej czynu. Co więcej, oskarżona nigdy nie była zatrudniona w firmie (...). Nawet jeśli dokumenty te stanowić miały potwierdzenie stosowanie analogicznej praktyki zaniżania wysokości odprowadzanych składek na ubezpieczenie społeczne, to okoliczność ta pozostaje bez wpływu na ustalenia dotyczące należycie udowodnionych, przestępnych działań oskarżonej będących przedmiotem niniejszego postępowania.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy i uniewinnienie oskarżonej w całości od zarzucanego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Odwoławczy zaaprobował ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, które leżały u podstaw zaskarżonego wyroku i przypisania oskarżonej zarzucanego jej przestępstwa. Tym samym nie było podstaw do uniewinnienia B. E. od popełnienia przypisanego jej czynu, a wniosek obrońcy w tym przedmiocie nie mógł zostać uwzględniony.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy w całości zaskarżony wyrok wobec oskarżonej B. E..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy nie uwzględnił zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy oskarżonej, w pełni aprobując ustalenia i oceny Sądu I instancji leżące u podstaw wydanego orzeczenia. Nie było również konieczności ingerowania w jego treść z urzędu, dlatego też zaskarżony wyrok jako trafny i prawidłowy podlegał utrzymaniu w mocy.

Ze względu na kierunek apelacji, odnieść się należy także do wymiaru kary orzeczonej wobec B. E. za przypisane jej przestępstwo. Wymierzona B. E. kara 1 roku pozbawienia wolności pozostaje zbliżona do dolnej granicy ustawowego zagrożenia za czyn z art. 286 § 1 k.k., nie sposób więc uznać jej za niewspółmiernie i rażąco surową. Kara w takim wymiarze nie przekracza stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionego czynu i uznać ją należy za adekwatną z punktu widzenia realizacji zarówno celów prewencji indywidualnej, jak i generalnej. Właściwości osobiste, aktualna sytuacja życiowa i zawodowa oraz postawa B. E. przemawiały za przyjęciem, iż pomimo warunkowego zawieszenia wykonania wymierzonej kary, wychowawcze oddziaływanie kary na postawę oskarżonej będzie osiągnięte, w szczególności zapobiegnie jej powrotowi do przestępstwa. Trzyletni okres próby uznać należało za wystarczający dla zweryfikowania trafności przyjętej wobec oskarżonej pozytywnej prognozy kryminologicznej – zwłaszcza, iż w pkt 3 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku nałożono na oskarżoną obowiązek częściowego naprawienia wyrządzonym przestępstwem szkody poprzez zapłatę na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. kwoty 100.000 złotych w terminie roku od uprawomocnienia się orzeczenia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

6  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Odwoławczy w oparciu o art. 636 § 1 k.p.k. zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w łącznej kwocie 200 złotych, w tym wymierzył jej opłatę w kwocie 180 złotych za drugą instancję, której wysokość określono na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. opłatach w sprawach karnych. Ponadto w ramach wyżej wymienionych kosztów sądowych Sąd Okręgowy zasądził ryczałt za doręczenie wyzwań innych pism w postępowaniu odwoławczym w wysokości 20 złotych, zgodnie z regulacją zawartą w § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie co do sprawstwa i winy

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana