Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2022 roku

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Bąkiewicz-Jakubowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Aleksandra Cioch

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu grudnia 2022 roku w G.-D.

sprawy z powództwa A. Ł. (1)

przeciwko M. Ł. (1)

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powódki A. Ł. (1) na rzecz pozwanego M. Ł. (1) kwotę 4.097,00 zł (cztery tysiące dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

3.  nakazuje ściągnąć od powódki A. Ł. (1) na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Golubiu-Dobrzyniu kwotę 101,77 złotych (sto jeden złotych siedemdziesiąt siedem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

sędzia

Wioletta Bąkiewicz-Jakubowska

I C 159/2021

UZASADNIENIE

Powódka A. Ł. (1) wniosła pozew o zapłatę w postepowaniu upominawczym od pozwanego M. Ł. (1) kwoty 39.112,64 zł zraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 marca 2021 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że roszczenie wynika z umowy pożyczki w kwocie 42.336,00 zł. z dnia 4 września 2018 roku, jakiej powódka udzieliła pozwanemu, który jest jej synem. W uzasadnieniu podniesiono, że pozwany uznał dług poprzez złożenie pisemnego oświadczenia z dnia 4 września 2018 roku, w którym zobowiązał się do zwrotu pożyczki. Strona powodowa wskazała, że pozwany uznał swój dług również w sposób konkludentny dokonując częściowej spłaty pożyczki w kilku ratach w wysokości: 1206,68 zł, 1206,60 zł, 600 zł oraz 210 zł. Pozwany zaprzestał spłaty pożyczki i dochodzone roszczenie stanowi niespłaconą część pożyczki w kwocie 39.112,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po upływie okresu 6 tygodni od wypowiedzenia pozwanemu umowy pożyczki i wezwania pozwanego do jej zwrotu tj. od dnia 25 marca 2021 roku.

Strona powodowa wniosła ponadto o udzielenie zabezpieczenia powództwa na sumę 44.885,64 zł poprzez obciążenie hipoteką przymusową na wyżej wymienioną kwotę stanowiącej własność pozwanego nieruchomości położonej w miejscowości S., dla której jest prowadzona księga wieczysta o nr (...). (pozew- k. 4-6 akt).

Postanowieniem z dnia 23 czerwca 2022 roku tutejszy sąd postanowił oddalić wniosek o zabezpieczenie roszczenia. ( k. 36 akt).

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Podniesiono, że powódka wraz ze swoim mężem W. Ł. (1) dokonali darowizny na rzecz syna M. Ł. (1) kwoty 42.336,00 zł w dniu 4 września 2018 roku, którą pozwany przyjął. Wskazano, że środki z darowizny M. Ł. (1) przeznaczył na spłatę zaciągniętej kilka dni wcześniej pożyczki w (...) SA celem zapłaty na rzecz byłej żony. Podniósł, że rodzice darowali mu tę sumę, gdyż nie mogli się pogodzić ze swoją wcześniejszą decyzją o darowiźnie nieruchomości na rzecz pozwanego i jego obecnie byłej żony A. Ł. (2). Pozwany wskazał, że jego rodzice mieli spłacić zobowiązanie zaciągnięte celem darowania mu darowizny ze środków uzyskanych ze sprzedaży murowanego garażu położonego przy ul. (...) w G.-D., stanowiącego ich własność. Pozwany zaprzeczył aby składał jakiekolwiek oświadczenie w dniu 4 września 2018 roku o zobowiązaniu się do spłaty pożyczki. Pozwany wskazał ponadto, że w okresie od października 2018 roku do października 2020 roku wspomagał finansowo swego ojca W. Ł. (1), którego stan zdrowia się pogorszył i dlatego dokonał kilku wpłat na rzecz rodziców. (odpowiedź na pozew- k. 45-52 akt).

Sąd ustalił co następuje.

Pozwany M. Ł. (1) jest synem powódki A. Ł. (1) i W. Ł. (1).

bezsporne

W dniu 2 września 2018 roku powódka A. Ł. (1) oraz jej małżonek W. Ł. (1) zawarli z (...) Bank SA z siedzibą w W. umowę kredytu konsolidacyjnego o nr (...). Na kwotę kredytu w wysokości 52.920,00 zł składały się: kwota 9.816,00 zł udostępniona klientowi na spłatę zobowiązania w postaci kredytu ratalnego, kwota 32.520,00 zł udostępniona klientowi na cele konsumpcyjne oraz kwota 10.584,00 zł przeznaczona na sfinansowanie prowizji za udzielenie kredytu. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania Kredytu wynosiła 22,93 %. Całkowita kwota kredytu wyniosła 66.367,29 zł. Okres kredytowania określono od dnia 09.09.2018 roku do dnia 20 kwietnia 2023 roku.

Dowód: umowa kredytu konsolidacyjnego – k. 18-28 akt.

W dniu 4 września 2018 roku na rachunek bankowy A. Ł. (1) została przelana kwota 9.816,00 zł tytułem spłaty zadłużenia W. Ł. (2) oraz kwota 32.520,00 zł tytułem uruchomienia kredytu nr (...). Tego samego dnia powódka dokonała przelewu środków pieniężanach w wysokość 42.336,00 zł na rzecz syna M. Ł. (1) bez tytułu przelewu.

Strony nie zawierały żadnej umowy na piśmie dotyczącej tej kwoty, a pozwany nie złożył oświadczenia, że zobowiązuje się do zwrotu wyżej wymienionej kwoty.

Dowód: zestawienie operacji – k. 11 akt,

opinia biegłego z przeprowadzonych badań pisma ręcznego- k. 141-153 akt,

wyjaśnienia biegłego K. J.- k. 185-188.

W dniu 17 grudnia 2001 roku małżonkowie A. i W. Ł. (1) przekazali w formie umowy darowizny na rzecz syna M. Ł. (1) i synowej A. Ł. (2) nieruchomość położną w G.-D. przy ul. (...).

Dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...)- k. 60-70 akt.

Pozwany zawarł z byłą małżonką ugodę w przedmiocie o podział ich wspólnego majątku, w której zobowiązał się spłacić udział A. Ł. (2) w wysokości 40.500,00 zł. W tym celu M. Ł. (1) zaciągnął pożyczkę w (...) SA w dniu 21 sierpnia 2018 roku. Pozwany otrzymał od swoich rodziców A. i W. Ł. (1) darowiznę w postaci środków pieniężnych w kwocie 42.336,00 zł. Z tychże środków spłacił pożyczkę zaciągniętą w (...) SA.

Dowód: umowa pożyczki z dnia 21.08.2018 roku- k. 55-58 akt,

potwierdzenie przelewu z dnia 21.08.2018 r.- k. 59 akt.

zeznania pozwanego M. Ł. (1)- k. 119 akt nagranie 00:21:24,

00:27:23.

Pozwany M. Ł. (1) w okresie od października 2018 roku do października 2020 roku wspomagał finansowo swego schorowanego ojca W. Ł. (1), wobec czego w tymże okresie uiścił na rachunek swoich rodziców następujące kwoty: 1000 zł – w dniu 18.10.2018 r., 210 zł- w dniu 19.10.2018 r., 507 zł- w dniu 19.11.2018 r., 700 zł- w dniu 20.11.2018 r. Ponadto w dniu 26 października 2020 roku pozwany uiścił na rachunek bankowy powódki kwotę 1000 zł tytułem „łóżko ortopedyczne dla taty”.

Wcześniej pozwany pożyczył od rodziców kwotę 5000 zł celem zapłaty wynagrodzenia notariuszowi. Kwotę tę pozwany zwrócił rodzicom w dniu 13 listopada 2018 roku.

Dowód: zestawienie operacji- k. 29 akt

zeznania pozwanego M. Ł. (1)- k. 119 akt nagranie 00:25:45,

00:26:1, potwierdzenie wpłaty z dnia 26.10.2020r. – k. 71 akt.

W. Ł. (1) zmarł w dniu 6 listopada 2020 roku.

Bezsporne

Powódka z mężem W. Ł. (1) w chwili zaciągania kredytu w (...) Bank SA w dniu 4 września 2018 roku byli właścicielami murowanego garażu położonego w G.-D. przy ul. (...). Nieruchomość ta miała stanowić ich zabezpieczenie w sytuacji trudności w zapłacie tego zobowiązania.

Dowód: zeznania świadka M. Ł. (2)- k. 103 akt,

zeznania pozwanego M. Ł. (1)- k. 119 nagranie 00:24:11.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów, także zeznań stron, które uwzględnił w takim zakresie w jakim nie były sprzeczne wzajemnie ze sobą, ani z dokumentami przyjętymi za podstawę ustaleń.

Zeznaniom zawnioskowanych przez powódkę świadków: M. Ł. (2) i M. Ł. (3) sąd dał wiarę w takim zakresie w jakim nie były one sprzeczne z w/w dokumentami, oraz zeznaniami stron.

Sposób oceny zeznań był oczywisty w sytuacji gdy zarówno strony jak i świadkowie byli zainteresowani wynikiem niniejszej sprawy.

Art. 720 Kc stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku, lub tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przenosi tysiąc złotych powinna być stwierdzona pismem.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest fakt, że powódka wraz z mężem W. Ł. (1) zaciągnęli kredyt w (...) Banku SA w dniu 4 września 2018 roku. Tego też dnia pozwany otrzymał z rachunku bankowego powódki przelew na swój rachunek bankowy na kwotę 42.336,00 zł.

Spornym w niniejszej sprawie jest fakt, czy kwotę tę pozwany otrzymał tytułem pożyczki czy też jako darowiznę od swoich rodziców.

Powódka przedłożyła do sprawy dokument prywatny w postaci oświadczenia M. Ł. (1). W dokumencie tym pozwany rzekomo oświadcza, że udzielony kredyt jego rodzicom przez (...) Bank SA w kwocie 42.336,00 zł został udzielony na jego potrzeby i zobowiązuje się go osobiście spłacić.

W toku sprawy na wniosek pozwanego, który zaprzeczył aby taki dokument podpisał, został przeprowadzony dowód ze sprawozdania biegłego z przeprowadzonych badań pisma ręcznego. Biegły jednoznacznie wskazał, że dokument ten nie został podpisany przez pozwanego M. Ł. (1). Sąd uznał dowód z opinii biegłego i jego zeznań za spójny, jasny i rzeczowy. Biegły podczas rozprawy wyjaśnił wiele kwestii dotyczących złożenia podpisu w różnych stanach emocjonalnych czy tez podczas zmiany pozycji ciała podczas dokonywania podpisu. W ocenie sądu nie ma wątpliwości, że oświadczenie to nie zostało podpisane przez pozwanego. Powyższe kwestionuje zatem wiarygodność zeznań powódki, która uparcie twierdziła, że pozwany podpisał to „na jej oczach”.

Oprócz powyższego oświadczenia strony nie potwierdziły pisemnie ustaleń związanych z tymże przelewem. Powódka nie udowodniła aby pozwany kiedykolwiek i w jakiejkolwiek formie zobowiązał się zwrócić jej kwotę wskazaną w przelewie.

Pomimo, że powódka i jej małżonek w dniu zawierania zobowiązania byli już na emeryturach, to jednak posiadali nieruchomość w postaci garażu murowanego, który stanowił zabezpieczenie spłaty tego kredytu.

Pożyczka jest czynnością prawną dwustronnie zobowiązującą, a w niniejszej sprawie między stronami nie została zwarta umowa pożyczki.

Zdaniem sądu kwota 42.336,00 zł została przekazana pozwanemu przez jego rodziców A. i W. małżonków Ł. jako darowizna z przeznaczeniem na spłatę jego byłej małżonki. Była to więc darowizna w rozumieniu art. 888 Kc. zgodnie z którym przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Sąd uznał zeznania powódki za niewiarygodne. Powódka pomimo tego, że przez ponad 20 lat pracowała w banku i miała duże profesjonalne doświadczenie przy udzieleniu kredytów, chcąc udzielić synowi pożyczki a nie darować pieniądze, nie sporządziła odpowiedniej umowy. Posłużyła się jedynie oświadczeniem, pod którym pozwany - jak wykazała opinia biegłego, nie złożył swojego podpisu.

Powódka zeznała, że powyższe oświadczenie pozwany podpisał ,,patrząc jej w oczy’’, przy czym ostatecznie okazało się, że pozwany nie podpisał takiego oświadczenia. Zarówno powódka jak i świadkowie w osobach najbliższej dla niej rodziny tj. młodszy syn i jego żona wskazali, że pożyczka miała zostać zwrócona niezwłocznie tj. w okresie tygodnia od dnia jej udzielenia i to jednorazowo. Gdyby tak rzeczywiście zostało uzgodnione, to należy wskazać, że wypowiedzenie umowy z dnia 6 lutego 2021 roku jest bezskuteczne. Wobec powyższego niezrozumiałym jest również fakt, ze powódka dochodzi swojego roszczenia po upływie prawie trzech lat od zaciągnięcia kredytu. Brak spójności tych zeznań i brak własnoręcznego podpisu pozwanego na przedłożonym przez nią oświadczeniu o spłacie, powodują, że powódka nie wykazała, iż udzieliła synowi pożyczki, a nie darowizny.

Ponadto zgodnie z umową kredytu zawartego przez powódkę i jej małżonka z (...) Bank SA w dniu 4 września 2018 roku całkowita suma opiewa na kwotę 66.367,29 złotych. Spłata tego zobowiązania powinna nastąpić do kwietnia 2023 roku. Powódka uiszcza systematycznie raty tego kredytu. Gdyby zatem rzeczywiście powódka żądała zwrotu pożyczki to w ocenie sądu żądałaby nie tylko kwoty przekazanej na rzecz syna w dniu 4 września 2018 roku, lecz całej sumy jaką ujścia na rzecz banku.

Pozwany wcześniej pożyczył od powódki kwotę 5000 zł i niezwłocznie ją jej zwrócił. Po czym już później nie zaciągał u rodziców żadnych zobowiązań.

Wbrew temu co zostało wskazane w pozwie, wpłaty jakie dokonał pozwany na rachunek matki nie odpowiadały wartości rat kredytu. Zostało bowiem wskazane, że pozwany uiścił na rzecz A. Ł. (1) przelewy w kwotach: 1206,68 zł, 1206,60 zł, 600 zł oraz 210 zł, podczas gdy z historii jej rachunku bankowego wynika, że dokonał następujących wpłat:1000 zł, 210 zł, 507 zł oraz 700 zł.

Zaprzeczając dokonania darowizny powódka nie złożyła również oświadczenia o odwołaniu darowizny.

Dochodzone pozwem roszczenie pozbawione jest z powyższych przyczyn, podstawy prawnej.

Ponadto należy wskazać, że przelew został dokonany ze środków uzyskanych z kredytu jaki wspólnie zaciągnęli małżonkowie A. i W. Ł. (1). Skoro tak to ani zwrotu tychże pieniędzy jako pożyczki ani odwołania darowizny powódka nie mogłaby uczynić w zakresie całej sumy.

Konsekwencją oddalenia powództwa, było rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu, które znajduje oparcie w przepisie art. 98§1 i §3 kpc. Na koszty te w łącznej wysokości 4.097,- zł złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone w myśl §2 pkt 5 rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265) oraz opłata skarbowa w kwocie 17 zł i zwrot uiszczonej przez pozwanego zaliczki na biegłego w kwocie 480 zł.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.

sędzia

Wioletta Bąkiewicz-Jakubowska