Sygn. akt XVII AmE 62/22
Dnia 9 grudnia 2022 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:
Przewodniczący – |
SSO Maciej Kruszyński |
Protokolant – |
sekr. sądowy Magdalena Ratajczyk |
po rozpoznaniu 30 listopada 2022 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z odwołania (...) sp.j. w P.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania administracyjnego
na skutek odwołania (...) sp.j. w P. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 9 czerwca 2020 roku, numer (...) (...)
1. oddala odwołanie;
2. zasądza od (...) sp.j. w P. na rzecz Prezes Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
SSO Maciej Kruszyński
Sygn. akt XVII AmE 62/22
Decyzją z 9 czerwca 2020 r., numer (...) (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie art. 479 ( 48) § 2 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r., poz. 1460 ze zm.) w związku z art. 41 ust. 2 pkt 1 i art. 30 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 833 ze zm.) w związku z art. 104 i art 105 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 256 ze zm.) postanowił:
1. uchylić w całości decyzję Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 31 grudnia 2019 r. nr (...) (...) w sprawie cofnięcia na wniosek koncesji na obrót paliwami ciekłymi, udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 9 stycznia 2015 r. nr (...)/MWę ze zmianami podmiotowi działającemu pod nazwą (...) spółka jawna z siedzibą w P.;
2. umorzyć postępowanie administracyjne wszczęte na wniosek z 18 listopada 2019 r. Pani A. G., reprezentującej (...) spółka jawna z siedzibą w P., w sprawie cofnięcia koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 9 stycznia 2015 r. nr (...)/MWę ze zmianami.
Strona powodowa – (...) spółka jawna z siedzibą w P., reprezentowana przez wspólnika – A. G. wniosła odwołanie od ww. decyzji. Zaskarżonej decyzji zarzuciła:
1. błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść decyzji, polegający na błędnym przyjęciu, że spółka (...) sp.j. nie zaprzestała obrotu paliwami ciekłymi, a stacja paliw ciekłych, za pomocą której Spółka wykonywała działalność koncesjonowaną, nie została przekazana przedsiębiorcy A. G.,
2. naruszenie przepisu postępowania w postaci art. 479 59 § 2 k.p.c., mające wpływ na treść decyzji, poprzez uchylenie własnej decyzji przez organ pierwszej instancji w sytuacji, gdy zachodziła potrzeba wysłuchania Pani A. G. przed rozpoznaniem sprawy, co oznacza, że odwołanie powinno zostać przekazane do rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Warszawie,
3. naruszenie przepisu postępowania w postaci art. 105 § 1 k.p.a., poprzez umorzenie postępowania w niniejszej sprawie w sytuacji, gdy wbrew twierdzeniom organu nie stało się ono bezprzedmiotowe.
W związku z powyższym, wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i umorzenie w tym zakresie postępowania oraz zasądzenie od organu na rzecz odwołującej zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Pismem z dnia 21 sierpnia 2020 roku, spółka reprezentowana przez drugiego wspólnika – M. G. złożyła oświadczenie o cofnięciu odwołania złożonego przez (...) spółka jawna z siedzibą w P. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 9 czerwca 2020 r.
Postanowieniem z 12 lipca 2022 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał cofnięcie odwołania za niedopuszczalne i odmówił umorzenia postępowania (postanowienie karta 97)
W odpowiedzi na odwołanie, Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W piśmie z 21 listopada 2022 r., strona powodowa poinformowała o zawartej ugodzie.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:
Decyzją z 9 stycznia 2015 r. numer (...)/MWę ze zmianami, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki udzielił spółce (...) spółka jawna z siedzibą w P., koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres od 9 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2030 r.
Dowód: Decyzja z 9 stycznia 2015 r., k. 2 akt adm.
Pismem z 18 listopada 2019 r. spółka reprezentowana przez A. G., zwróciła się do Prezesa URE z wnioskiem o cofnięcie koncesji numer (...)/MWę.
Dowód: Pismo z 18 listopada 2019 r., k. 13 akt adm.
Prezes URE postanowił zawiadomić strony o zakończeniu postępowania administracyjnego, wszczętego na wniosek Przedsiębiorcy.
Dowód: Zawiadomienie z 25 listopada 2019 r., k. 16 akt adm.
Decyzją Prezesa URE z 31 grudnia 2019 r. Nr (...) (...) cofnięto Przedsiębiorcy - (...)' (...) spółka jawna z siedzibą w P. - koncesję na obrót paliwami ciekłymi.
Dowód: Zawiadomienie z 31 grudnia 2019 r., k. 18 akt adm., Decyzja Prezesa URE z 31 grudnia 2019 r., k. 19 akt adm.
Odwołanie od powyższej decyzji wniosła (...)' (...) spółka jawna z siedzibą w P. – reprezentowana przez wspólnika M. G., zaskarżając ją w całości. W odwołaniu podniosła zarzut naruszenia art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 w związku z art. 80 k.p.a. polegający na niedopełnieniu przez Prezesa URE obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, a także obowiązku podjęcia również z urzędu wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, co w konsekwencji skutkowało błędami w ustaleniach faktycznych, polegającymi na uznaniu, że:
spółka(...) sp. j. z siedzibą w P. zaprzestała prowadzenia obrotu paliwami ciekłymi,
stacja paliw ciekłych, za pomocą której spółka wykonywała działalność koncesjonowaną została przekazana przedsiębiorcy A. G., która prowadzi działalność gospodarczą po nr NIP: (...).
Ponadto w odwołaniu wskazano, iż pomiędzy jedynymi wspólniczkami spółki(...) sp. j. - to jest M. G. i A. G. wystąpił konflikt, zaś celem wystąpienia przez A. G. z wnioskiem o cofnięcie koncesji spółce jest spowodowanie jej wygaśnięcia po to, aby A. G. mogła uzyskać koncesję na jej indywidualną działalność gospodarczą, którą chce prowadzić na tej samej nieruchomości.
Dowód: Odwołanie z 15 stycznia 2020 r., k. 26 akt adm..
Ponadto w piśmie datowanym na 15 stycznia 2020 r., P. M. G. oświadczyła, że nie miała wiedzy na temat złożonego przez drugiego ze wspólników - P. A. G. wniosku o cofnięcie koncesji dla spółki, Zaprzeczyła jakoby stacja paliw została przekazana A. G.. Oświadczyła także, że nie wiedziała o toczącym się postępowaniu ponieważ korespondencja została odebrana przez osobę nieupoważnioną.
Dowód: Oświadczenie M. G. z 15 stycznia 2020 r., k. 34 akt adm.
Uwzględniając powyższe stanowisko wspólnika M. G. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Decyzją z 9 czerwca 2020 r., numer (...) (...) postanowił:
1. uchylić w całości decyzję Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 31 grudnia 2019 r. nr (...) (...) w sprawie cofnięcia na wniosek koncesji na obrót paliwami ciekłymi, udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 9 stycznia 2015 r. nr (...)/MWę ze zmianami podmiotowi działającemu pod nazwą (...) spółka jawna z siedzibą w P.;
2. umorzyć postępowanie administracyjne wszczęte na wniosek z 18 listopada 2019 r. Pani A. G., reprezentującej (...) spółka jawna z siedzibą w P., w sprawie cofnięcia koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 9 stycznia 2015 r. nr (...)/MWę ze zmianami.
Uzasadniając Decyzję Prezes Urzędu Regulacji Energetyki podzielił zarzuty podniesione w odwołaniu M. G.. Wskazał, że jako organ nie wiedział o konflikcie między wspólnikami spółki i błędnie przyjął, że spółka zaprzestała prowadzenia obrotu paliwami ciekłymi na stacji paliw w P.. Poprzednia decyzja oparta została jedynie na oświadczeniu jednego ze wspólników. Obecnie zaś ustalony stan faktyczny nie pozwala przyjąć, aby przedsiębiorca zaprzestał działalności koncesjonowanej, co za tym idzie nie ma podstaw do cofnięcia koncesji.
W dacie wydania zaskarżonej decyzji p. A. G., na potrzeby prowadzenia swojej indywidualnej działalności gospodarczej, nie dysponowała nieruchomością, na której posadowiona jest stacja benzynowa, w której działalność gospodarczą prowadzi spółka. Wspólniczka zawarła umowę dzierżawy nieruchomości ze spółką (...) spółka jawna z siedzibą w P., ale do skuteczności tego typu umowy (oddanie nieruchomości osobie trzeciej do używania) niezbędne było uzyskanie przez spółkę, która nieruchomością dysponowała na podstawie umowy użyczenia, pisemnej zgody użyczającego (§ 7).
Dowód: umowa użyczenia nieruchomości karta 69, umowa dzierżawy karta 86 akt adm.
Poza sporem było, iż taką zgodą Spółka nie dysponowała.
Bezspornym było, iż wspólniczki, w dacie wydania zaskarżonej Decyzji, pozostawały w konflikcie.
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym i sądowym oraz fakty, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:
Odwołanie podlegało oddaleniu jako niezasadne.
W toku postępowania powodowa spółka jawna była reprezentowana przez pełnomocników ustanowionych przez obie wspólniczki. Obie wspólniczki bowiem uprawnione są do samodzielnej reprezentacji spółki, a zatem każda z nich uprawniona jest do samodzielnego ustanowienia pełnomocnika w imieniu reprezentowanej przez nią spółki jawnej.
W istocie kwestia ta, jak również istniejący pomiędzy wspólniczkami konflikt, legły u podstaw wydanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zaskarżonej Decyzji. Pierwotnie bowiem decyzja dotycząca cofnięcia Spółce koncesji wydana została wyłącznie na podstawie wniosku złożonego przez spółkę reprezentowaną przez wspólniczkę A. G.. Formalnie oczywiście Spółka była prawidłowo reprezentowana, a wniosek również został – w imieniu Spółki – złożony prawidłowo. Niemniej po uzyskaniu stanowiska drugiej ze wspólniczek Prezes Urzędu Regulacji Energetyki słusznie doszedł do przekonania, że decyzja z 31 grudnia 2019 roku wydana została w oparciu o nieprawidłowo ustalony stan faktyczny. Poza sporem bowiem było że spółka nadal prowadziła działalność koncesjonowaną na prowadzonej przez siebie stacji paliw. Działalności takiej nie mogła prowadzić wspólniczka A. G., nie dysponowała bowiem na potrzeby tej działalności nieruchomością – wbrew swoim oświadczeniom.
W ocenie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zaskarżona Decyzja zasadna jest jeszcze z jednej przyczyny. Złożony przez wspólniczkę A. G., w imieniu Spółki, wniosek o cofnięcie koncesji Spółce podyktowany był wyłącznie istniejącym pomiędzy wspólniczkami konfliktem oraz chęcią podjęcia samodzielnej działalności w miejscu dotychczasowej działalności Spółki.
Formalnie – o czym była mowa wyżej – wspólniczka była uprawniona do złożenia w imieniu Spółki takiego do wniosku. W niniejszej sprawie bowiem każda ze wspólniczek może składać oświadczenia jako reprezentant spółki, nawet jeżeli są one wzajemnie sprzeczne. Ich skuteczność jednak należało ocenić przez pryzmat stosownych przepisów kodeksu spółek handlowych.
W myśl art. 3 k.s.h. z umowy spółki handlowej wynika zobowiązanie wspólników do osiągnięcia wspólnego celu spółki poprzez współdziałanie. Wskutek zawarcia umowy spółki, wzajemnie pomiędzy wspólnikami, oraz pomiędzy wspólnikami a spółką, powstaje więź prawna, na którą spojrzeć należy z uwzględnieniem wykładni celowościowej i funkcjonalnej art. 3 k.s.h. Wynikającą z tego przepisu istotą obowiązku dążenia do celu jest to, że każdy ze wspólników winien swoje działania podporządkować właśnie osiągnięciu przez spółkę założonego celu. Obowiązek ten jednocześnie określa w jaki sposób wspólnicy realizują swoje prawa i obowiązki w spółce. To z kolei pozwala zakreślić granice, których przekroczenie oznacza nadużycie przez wspólnika swojego prawa. W tej kwestii odwołać się również należy do art. 354 § 1 k.c., który nakazuje wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego. Przepis odwołuje się do zasad współżycia społecznego, która w stosunkach spółek handlowych jest klauzulą generalną - klauzulą dobrych obyczajów (vide komentarz do art. 3 k.s.h. pod red. Kidyby, zb. el. LEX).
Ponadto z treści art. 56 § 1 k.s.h. wynika obowiązek powstrzymywania się wspólników od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spółki – czyli obowiązek określony w doktrynie jako obowiązek lojalności.
W ocenie Sądu OKiK Wskazane wyżej normy każą potraktować działanie wspólniczki A. G., polegające na złożeniu oświadczenia, w imieniu reprezentowanej przez siebie Spółki, ukierunkowanego na pozbawienie tej Spółki koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej, w sytuacji kiedy Spółka nie miała zamiaru zaprzestać prowadzenia tej działalności, jako naruszające wskazane wyżej normy i wykraczające poza granice uprawnionego działania A. G. jako wspólniczki i reprezentanta Spółki, a jako takie za sprzeczne z celem Spółki i naruszające zasadę lojalności. Co za tym idzie, nawet formalnie uprawnione działanie tej wspólniczki w sferze reprezentacji Spółki uznać należy za naruszające zasady współżycia społecznego (art. 5 k.c.) i niezasługujące na ochronę prawną.
W konsekwencji zasadna była zaskarżona Decyzja uchylająca pierwotnie wydaną w sprawie decyzję o uchyleniu koncesji udzielonej Spółce.
Powyższej oceny nie zmienia fakt, iż przed wydaniem wyroku w niniejszej sprawie wspólniczki zawarły ugodę co do dalszej działalności prowadzonej w ramach Spółki. Decyzja zapadła bowiem w określonym stanie faktycznym i dokonana obecnie ocena Decyzji i rozstrzygnięcie dotyczy stanu faktycznego, który był podstawą wydania zaskarżonej Decyzji.
W tym stanie rzeczy, Sąd na podstawie art. 479(53) § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.
O kosztach procesu orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. oraz § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).
SSO Maciej Kruszyński